Hoe de wereld op het compromis reageert. De laatste berichten van het Finsche front Persstemmen uit de voornaamste staten. Chamberlain over het Russisch-Finsche compromis. De Finsche soldaten verbaasd over den vrede. De laatste dagorder van Mannerheim. uurii/, t k Italië. De Giornale d'Italia merkt op dat deze vrede van de Oostzee opnieuw een Russische zee maakt. Bevestigd is dat de Volkenbond de aangevallen kleine landen niet kan hel pen. De Osservatore Romano schrijft dat de zoogenaamde Russisch-Finsche vrede een beleediging is voor het Europeesche ge weten. Duitschland. De Essener National Zeitung spreekt van een unieke politieke nederlaag voor Londen en Parijs. Rusland en Finland zul len in de toekomst bij de vorming hunner betrekkingen niet meer door de interventie- lusten van West-Europa gestoord worden. De Berliner Börsenzeitung vindt de thans aan den dag tredende grenzenlooze verras sing in Engeland en Frankrijk verklaarbaar, wanneer men rekening houdt met den ver beten ijver, dien de westelijke mogendhe den de laatste dagen tot in de laatste minu ten toonden om de overeenstemming tus- sehen Moskou en Helsinki te verhinderen. Er moest, aldus het land, een nieuw geval-Po- len geconstrueerd worden. De Lokale Anzeiger schrijft dat dit Rus sisch-Finsche conflict Duitschland niet aan ging. Wel echter werd Duitschland recht streeks geraakt door de pogingen der wes telijke mogendheden om de Finnen en ook de Zweden en Noren tegen Duitschland en zijn belangen in het veld te brengen. Frankrijk. Het Journal schrijft: „Laat de Finsche zaak ons een les zijn. Of het nu oorlog betreft of diplomatie, er moet sneller beslist worden. Wij moeten ons er niet meer mee tevreden stellen, ons te verdedigen en de noodige ini tiatieven te laat nemen". De Matin stelt vast, dat het bolsjewisme zich in Scandinavië in een goede positie be vindt om eens den opmarsch te kunnen voortzetten dien de soldaten van Manner- heim tot staan hebben gebracht. De gealli eerden zouden dus, door de zaak als afge daan te beschouwen, een kapitale fout be gaan. De Excelsior betoogt, dat het recht van Finland boven alle andere rechten ging. Het schreef ons onzen plicht voor. De oorlog brengt risico's mede. Doch wij zullen den oorlog niet winnen, als wij ons ertoe bepa len, juridische stellingen in te nemen, ter wijl onze tegenstanders strategische posities bezetten, en maar al te dikwijls onwettige. Elders verklaart hetzelfde blad: Frankrijk en Engeland kunnen zich voegen naar bepaalde blinde, egoistische en waarschijnlijk tijdelijke neutralitei- ten. Doch de Fransche en de Engelsche regeering zullen haar waakzaamheid en kracht moeten verdubbelen, want zij zouden niet kunnen berusten in partij dige neutraliteiten, die stelselmatig aan vallers begunstigen, ten nadeele van de mogendheden, die de wapens hebben opgenomen om de agressie te onder drukken en den terugkeer ervan onmo gelijk te maken. De Temps schrijft onder meer: Wat ont brak, was een werkelijk doeltreffende hulp, die Finland door de Volkenbondsresolutie beloofd was. Daladier heeft uiteengezet, dat de groote westelijke democratieën bereid waren tusschenbeide te komen en dat de hulp niet op tijd gekomen is, is te wijten aan het uitblijven van een Finsch verzoek en de doortochtweigering door Noorwegen en Zweden. De Paris Soir schrijft: „Het is te betreu ren, dat wij slechts de meerderheid der openbare meening in de Scandinavische lan den aan onze zijde hadden. De regeeringen hebben zich verborgen. Het is haar zaak en zal haar zaak zijn te redden wat nog te red den valt. Wij hebben ons niets te verwijten. Wij verliezen dan ook niet uit het oog, dat het. uur der beslissingen nadert en dat, nu de strijd in Finland geëindigd is, wij ons op nieuw in een positie bevinden, die om da den vraagt". Engeland. Met betrekking tot de onwilligheid van Zweden en Noorwegen, aan landlegers doortocht te verleenen zegt de Times: De moeilijkheden van Zweden en Noorwegen worden ten volle begrepen. Hun geografi sche positie is niet te benijden. Duitschland zou zeer waarschijnlijk in deze arena getre den zijn en deze landen zouden waarschijn lijk tot slagveld der reuzen geworden zijn. Een snel en vastberaden optreden van Engeland en Frankrijk zou in Finland en alle neutralen landen 'n ontzaglijke mate- rieele en moreele uitwerking hebben gehad De w.-democratieën moeten niet dezelfde fout maken met andere neutrale staten, welker onafhankelijkheid bedreigd mocht worden. De Daily Herald vraagt zich af, of dit een München is, dat de inleiding is tot een Praag. Het arbeidersblad spreekt er zijn af schuw over uit, dat de Russische bewinds lieden zelfs bij het sluiten van den vrede, niet geschroomd hebben hun agressieve plannen in al hun naaktheid te onthullen, De News Chronicle schrijft: De Sovjet troepen hebben een van die overwinningen behaald, waarbij alle eer aan den overwon nene komt. Noorwegen Arbeiderbladet zegt: De strijd is niet te- vergeefsch geweest, ondanks den Russischen geweldvrede. Wij moeten onze actie voor Finland niet staken, want het heeft niet al leen eigen vrijheid maar de vrijheid van alle Noordsche landen verdedigd. Noorwegen heeft gehandeld voor zoover de mogelijkheden dit toelieten zoo is de al gemeene opinie. Ons verdedigingsstelsel, is niet ingericht op deelneming aan een groo- ten oorlog, welke stellig het onmiddellijke gevolg zou zijn geweest van de officieele deelneming van Noorwegen aan den oorlog in Finland. Wij hebben geen reden, om par don te vragen, maar wij wenschen, dat an deren den toestand zien in het licht der wer kelijkheid. Laten zij spreken, die meer ge daan hebben. Spanje. Het orgaan van de Phalanx, de „Arriba", schrijft over den vrede van Moskou: De straf voor deze door Europa verzuimde gele genheid den gemeenschappelijken vijand het hoofd te bieden zal te zijner tijd neer komen op de schuldigen, die de geschiedenis zal aanwijzen". België. De Liore Belgique schrijft, dat evenals het België van 1914, Finland een voorbeeld is voor alle kleine landen, die vastbesloten zijn hun onafhankelijkheid te verdedigen. Men gelooft algemeen, dat de geallieerden geen hulp hadden kunnen brengen, zelfs wanneer de Scandinavische landen mede werking hadden verleend. De „Independance" zegt, dat de vrede niets onteerends heeft. Koning Albert heeft in 1914 gezegd, dat een land, dat zich verde digt, niet ondergaat, al kan het tijdelijk te genspoed hebben. Dat geldt ook voor Fin land. De „Nation Beige" schrijft, dat de offers der Finnen niet vergeefs zullen zijn ge weest. Amerika. In een formeele verklaring heeft presi dent Roosevelt gezegd, dat het Finsche volk door zijn onvertroffen dapperheid en zijn krachtigen tegenstand tegen een over weldigende meerderheid het moreele recht heeft verworven, in eeuwigdurenden vrede te leven in het land, dat het zoo moedig ver dedigd heeft". De Hongaarsche pers. De rechtsche Hongaarsche bladen toonen zich vergenoegd over de onderteekening van het Finsch-Russische vredesverdrag en beschouwen het nieuws als een zege voor de Duitsche politiek. Uit de commentaren in de linksche bla den blijkt daarentegen leedwezen en vrees ten aanzien van Finland. Japansche bladen bezorgd. DeNitsji Nitsji meent, dat- de Russisch-Japansche onderhandelingen in het Verre Oosten als gevolg van het Finsch-Russische vredesaccoord in een impasse zullen geraken. Het blad ver moedt, dat de Sovjet-Unie thans in het Verre Oosten een taaier houding zal aan nemen. De Asahi Sjimboen verklaart, dat men in de kringen van het Japansche mi nisterie van buitenlandsche zaken aan het Finsch-Russische verdrag de grootste be- teek-enis hecht, niet alleen vanwege de groote uitwerking op de houding van Scandinavië, doch ook, omdat men ver wacht, dat het zal leiden tot een krachti ger politiek in het Verre Oosten, zoowel van de-Sovjet-Unie als van Duitschland. De chugaishogyo schrijft dat Fin land de Russische voorwaarden wellicht onder Duitschen druk heeft aanvaard. Het blad gelooft, dat als gevolg van de Duitsche en Russische penetratie in Scan dinavië welke na dit vredesaccoord te ver wachten is, Engeland en Frankrijk ernstig getroffen worden en dat de betrekkingen tusschen Duitschland en de Sovjets nog hechter worden. Een New-Yorksche persstem. De New-York Times verklaart in een hoofdartikel, dat na het bekend worden van het Finsch-Russische accoord is ge schreven: De voorwaarden zijn hard. Er moet wel algemeen de vrees heerschen, dat het Kremlin, wreed, brutaal en volkomen zonder moraal in zijn politiek, de voordee- len van dit accoord zal gebruiken om in' de komende paar maanden of jaren geheel Finland te bezetten en te bolsjewiseeren. ITALIË IS PARAAT. Een rede van minister Soddu. In tegenwoordigheid van Mussolini heeft de Italiaansche Kamer gister de oorlogsbe grooting behandeld. De onderstaatssecretaris van oorlog, ge neraal Soddu, verklaarde o.a. dat Italië nog steeds een millioen mannen onder de wapenen heeft, die in staat zijn het hoofd te bieden aan de verwikkelingen van den internationalen tóestand en de nationale .productie zoo min mogelijk te belemmeren. De genomen maatregelen garandeeren, dat het leger binnen zeer korten tijd op een peil gebracht kan worden, dat de interna tionale toestand kan vereischen. Ten aan zien van de door den oorlog ontstane si tuatie heeft Italië de volgende maatregelen aanvaard: Versterking van de verdediging van het moederland en Libye, op de been brengen van het Poleger als terstond be schikbare eenheid en een reeks andere voorbereidende maatregelen om ervoor te zorgen, dat het leger zoo noodig- terstond met aanzienlijke kracht in actie kan tre> den. Ten slotte weidde Soddu uit over de grensversterkingen en betoogde hij, dat indien het Italiaansche leger tot een oor logsactie zou moeten overgaan, het op bevel van den Duce en namens den koning- keizer meer darr zijn plicht zou weten te doen. JAPANSCHE MAIL IN BESLAG GENOMEN. Terwijl het gebeurde met de Bangkok Maru nog niet geregeld is, wordt opnieuw melding gemaakt van een geVal, dat de Fransche autoriteiten de post van een Japansch lijnvaartuig in beslag hebben ge nomen. Op 12 Maart hebben de Fransche autoriteiten in Saigon de post van de Sai gon Maru in beslag genomen. SCHACHT NAAR STOCKHOLM? Volgens Stockholm Tidningen zou de Duitsche oudminister van economische zaken, dr. Schacht, met een missie naar Stockholm worden gezonden. In het Britsche Lagerhuis heeft Oham- berlain gistermiddag verklaard, dat de Britsche gezant in Helsinki door den Fin- schen minister van buitenlandsche zaken ervan in kennis is gesteld dat Maandag avond in Moskou Sovjet-Russische Finsche vredesvoorwaarden zijn ondertee kend en dat regelingen getroffen zijn voor een wapenstilstand om 11 uur gistermor gen Finschen tijd. Voortgaande zeide Chamberlain: „De Britsche regeering heeft haar bereidheid duidelijk gemaakt om alle mogelijke hulp te verleenen aan de Finnen in hun moedi gen strijd tegen de agressie en heeft voor bereidingen getroffen om het volle gewicht van haar beschikbare hulpbronnen in 'de weegschaal te werpen wanneer zij zou vernemen, dat dit in overeenstemming met het verlangen der Finsche regeering zou zijn." „Het is steeds de opvatting geweest, dat het aan de Finsche regeering was om een besluit te nemen ten aanzien van den koers der actie, die zij het meest gepast achtte in haar belangen. Bij het door haar genomen besluit kan zij er verzekerd van zijn, dat het volk van dit land eensgezind is in sympathie met den toestand, waarin zij zich bevindt." Sprekende over de aan Finland verleen de hulp, zeide Chamberlain: „Gedurende heel den Sovjet-RussischFinschen strijd heeft de Engelsche regeering in overleg met de Fransche regeering den Finnen groote hoeveelheden oorlogsmateriaal ge leverd en voorraden van allerlei aard waaromtrent bijzonderheden bekend zijn gemaakt, voor zoover dat in het openbare belang was." Het is steeds de opvatting geweest, dat het aan de Finsche rëgeering was om een besluit te nemen over den koers van actie, dien zij het best gepast achtte in haar belang en in het licht van alle beschikbare kennis. Zij mag er bij haar besluit van ver zekerd zijn, dat het volk van dit land eensgezind sympathie gevoelt voor den toestand, waarin zij 'zich bevindt (toe juichingen) en bewondering voor den moed, waarmede zij zoo lang den strijd volgehouden heeft tegen een overweldi gende meerderheid. Dit epische verhaal zal altijd opnieuw verteld worden in de kronieken van haar eigen geschiedenis en zal blijven leven in de herinnering van alle volken.' De oppositie aan het woord. Nadat Chamberlain deze verklaring had afgelegd, nam de leider der Labouropposi- tie, Attlee, het woord. Hij zeide: „Wij stemmen allen overeen in onze bewonde ring voor Finlands worsteling en terwijl het voor ons allen een verlichting is, dat de slachting tot staan is gebracht, betreu ren wij diep, dat de agressie succes heeft gehad". Attlee vex-zocht de rc gee ring Groot- Britannië aan Finland allen bijstand te doen verleenen, welke mogelijk is tot her stel van de schade, die aangericht is door dezen nieluitgclokten aanval. (Toejui chingen). De vroegere minister van oorlog, Hore Belisha, zeide: „Terwijl ik mij aansluit bij de betuiging van sympa thie met de Finnen, wil ik toch vra gen, of het niet waar is, dat herhaalde beroepen zijn gedaan door Finland op bijstand in materiaal en manschappen en of het niet treurig is, gezien de grootheid dezer gebeurtenissen en hun ver strekkenden aard, om als excuus voor werkloosheid een zuiver technische kwestie aan te voeren?" Hore Belisha vroeg daarop debatten te doen houden over deze kwestie in verband met de geheele leiding van den oorlog. In antwoord op deze opmerkingen van Hore Belisha legde Chamberlain toen de volgende verklaring af. „De Finsche regeex-ing heeft herhaalde malen om materiaal gevraagd en telken male is aan die vragen voldaan. Reeds op 25 Februari is de Finsche regeering er van in kennis gesteld, dat, wanneer zij een desbetreffende beroep op ons zet. doen, wij bereid waren en- reeds voorbereidingen troffen om ook manschappen te zenden. In de omstandigheden waarin zij zich be vond, besloot zij een dergelijk beroep niet op ons te doen." De leider der liberale oppositie, sir Ar chibald Sinclair, vroeg, of de bijzonder heden over het aan Finland gezonden ma teriaal, die gepubliceerd zijn, door de regeering voor juist verklaard worden. Chamberlain antwoordde hierop, dat hij geen verantwoordelijkheid op zich kon nemen voor in de dagbladen gepubliceer de cijfers. Hij zou eenigen tijd willen heb ben om te overwegen of een volledige ver klaring omtrent het materiaal, dat geleverd is, kon worden gepubliceerd. Henderson, van de oppositioneele La- bourpartij, vroeg: „Wil de eerste minister duidelijk maken, dat de Engelsche regee ring nooit gedreigd heeft de neutraliteit van Zweden en Noorwegen te schenden?" Chamberlain antwoordde hierop: „Ze ker, wij hebben nooit gedreigd dat te doen." Hore Belisha vroeg: „Bevestigt de pre mier de verklaring van Daladier, dat een expeditieleger van 50.000 Fransche soldaten en nog meer Britsche soldaten in feite gereed stonden? Was deze troepenmacht aan de Finnen toegezegd om hen bij te staan of waren eenigerlei beperkingen geplaatst op het gebruik daarvan bij de verdediging van Finsch gebied beperkingen, die tenge volge hadden, dat Finland geloofde, dat het niet voldoende was om de Russische agressie af te slaan?" Chamberlain: „Ik heb getracht een nauwkeurig verslag te krijgen van wat door Daladier is gezegd. Tot ik dat verslag zal hebben ontvangen, prefereer ik er geen commentaar aaa te hechtenj" De conservatief Harold McMillan, drong aan op het houden van een geheime zitting van het Lagerhuis ter bespreking „van de leiding dezer aangelegenheid gedurende de paar laatste maanden." Chamberlain: „Ik kan dat in het parle ment niet bespreken." Cir Archibald Southby, conservatief,: „Is de premier van meening dat in deze harde vredesvoorwaarden, die door de Finnen aanvaard zijn, de waarborg is gelegen, dat zij werkelijk door Rusland naar den geest in acht genomen zullen worden? Is de door Groot-Britannië en Frankrijk aan Finland aangeboden hulp onmogelijk gemaakt door het optreden van de Noor- sche en Zweedsche regeeringen? Chamberlain: „Het is duidelijk, dat ik geen waarborg kan geven, zooals verlangd in het eerste deel der vraag. Wat het twee de deel betreft, de Finsche regeering heeft geen verzoek gedaan om deze hulp." Hiermede waren de vragen geëindigd. Volgende week debatten in Lager huis? De parlementaire correspondent van Reuter meldt: er is nog geen formeel ver zoek ingediend voor het houden van de batten over Chamberlains verklaringen over Finland. De algemeene opvatting der SIR JOHN SIMON HULDIGT I DE FINNEN. Aan een lunch van de National Liberal Club heeft Sir John Simon, de kanselier van de schatkist te Londen, gister het woord gevoerd. Zoolang de geschiedenis een afzonderlijke plaats inruimt aan een dapper volk, dat tegen overweldigende meerderheid stond, kan zij nooit den naam weglaten van de zwaar beproefde Finnen, aldus de minister. Laat ons onze kracht niet verspillen met plannen op te stellen voor een nieuw Europa en een nieuwe maatschappelijke ordening, zoolang wij niet den grondslag gelegd hebben waarop deze toekomst moet worden opgebouwd. Er kan geen toekomst zijn voor vrije men- schen in Europa, zoolang de nazi over- heersching niet is gekortwiekt. Tot den vrede behoort het herstel der vrijheid voor de Polen en de Tsjechen en* doeltref fende waarborgen, dat er geen nieuwe nazi-agressie in de toekomst mogelijk is. regeeringsaanhangers schijnt te zijn, dat een dergelijk debat geen nut zou hebben, tenzij het diende om nadruk te leggen op hetgeen gister duidelijk was n.l. de gevoe lens van diepe sympathie met Finland. Het lijkt waarschijnlijk, dat de Labour- oppositie debatten voor de volgende week zal vragen. In het gister uitgegeven legerbericht wordt gemeld: Op 12 Maart heeft de vijand aangevallen op de N.W. oevers van de baai van Viipuri en de Finsche tegenaanvallen duurden tot in den morgen van 13 Maart. In de richting van Taipala werd de vijand teruggedreven en ten N.O. van Ladogameer werd een vijandelijke aanval op Uomaa en Kollanjoki afgeslagen. In de richting van Kuhmo werden vele vijandelijke aanvallen afgeslagen. In den ochtend van den dertienden Maart ging de vijand voort met aanvallen op de Karelische landengte, ten N.O. van het La dogameer en bij Kuhmo, tot 11 uur. Op dit tijdstip werden de vijandelijkheden aan beide kanten gestaakt. In het Noorden van Finland werden verschillende plaatsen ge bombardeerd. Het Russische legerbericht. Het hoofdkwartier van het militaire district Leningrad deelt mede: Op 13 Maart om zeven uur 's ochtends hebben de Sovjet troepen na een bestorming gedurende twee uur de stad Viipuri bezet. Tot twaalf uur gistermiddag heeft zich in de andere secto ren van het front niets belangrijks voorge daan. Om twaalf uur gistermiddag (Lenin grad-tijd) zijn in alle sectoren van het front, overeenkomstig het vredesver drag, de vijandeïtj kheden gestaakt. De Russische artillerie had het op de Zweedsche vrijwilligers gemunt. Het commando van het Zweedsche vrij willigerskorps in Finland deelt mede, dat, niettegenstaande de Russische, evenals de Finsche troepen vroegtijdig ervan in kermis waren gesteld, dat de vijandelijkheden gis terochtend om 11 uur zouden worden ge staakt, de stellingen van 't vrijwilligerskorps evenasl de formaties in de achterhoede t. W. van Markajarvi, gedurende den ochtend hebben blootgestaan aan een bombarde ment, dat in militair opzicht nutteloos was, doch vrij groote verliezen heeft veroorzaakt. Verbazing onder de Finsche troepen. De Finsche troepen waren zeer verbaasd toen zij gister het bevel kregen het vuren te staken. De meeste manschappen hadden zelfs niet vernomen, dat er een vredes accoord geteekend was. Mannerheim heeft in zijn laatste dag order, welke gisteravond aan de Finsche troepen is voorgeelzen, hulde gebracht aan de 15000 gesneuvelden. Hij stelde de Russi sche verliezen op 200.000 man. Ondanks den moed en gevechtskwaliteiten van 't leger, aidus de dagorder, heeft de regeering 't noo dig gevonden vrede te sluiten. „Ons leger was klein. Wij waren verplicht verdedi gingslinies aan te leggen, hulp uit het bui tenland te vragen en de noodige wapenen en munitie te verkrijgen. Na zestien weken van harden strijd houdt het Finsche leger nog stand tegen een vijand, welke ondanks de hem toegebrachte kolossale verliezen, slechts in aantal toenam. De Finsche solda ten zijn bloot gesteld geweest aan enorme physieke en psychologische inspanning, om dat het niet mogelijk is geweest hen af te lossen. De veldmaarschalk dankt Zweden, Noor wegen, Groot-Britannië en Frankrijk voor de verleende hulp in den vorm van wape nen, munitie en vliegtuigen, zonder welke de Finsche strijdkrachten het onmogelijk zoo lang hadden kunnen uithouden. Doch de hulp in mannen, waarop zoo lang was gehoopt, is nimmer geko men. Slechts twee bataljons vrijwilli gers met eenig geschut, luchtdoelge schut en vliegtuigen konden hier tijdig aankomen om te strijden aan de zijde der Finnen. Tenslotte zegt Mannerheim, dat de door de Westersche mogendheden be loofde hulp niet is gekomen, omdat de buren van Finland, Zweden en Noorwe gen, liever naar hun eigen huis keken dan hulp te laten passeeren. Op bijgaande kaart van Finland zijn de gebieden weergegeven met dikke zwarte lijn welke in het vredesverdrag tusschen Rusland en Finland genoemd zijn. Voor de Staatsgrens tusschen Sovjet-Unie en de Finsche republiek worden de nieuwe lijnen vastgesteld. Afgestaan worden: 1. De schiereilanden Srëdny en Rabatsji in het hooge Noorden. (Zie voor uit gebreide situatie het nevenkaartje). 2. De geheele Karelische landengte met inbegrip van de steden op het kaartje weergegeven. (Zie nevenkaart). 3. Een gebied ten Oosten van Markjarvi; de Sovjets hebben hierbij op het oog het doortrekken van den Kemijarvispoorweg naar Kandalasksj een aftakking dus op den Moermanskspoorweg; de nieuwe grens zou hierbij een deuk vertoonen. 4. De eilanden in de Finsche Golf. 5. Het schiereiland Hangö wordt verpacht voor het aanleggen van een Russisch vlootsteunpunt. Op de kaart krijgt men een goed algemeen overzicht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1940 | | pagina 10