DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
FINLAND HEEFT EEN NIEUWE REGEERING.
D® houding der geallieerden tegenover de
neutralen.
Noorwegen interneert een Duitsche
duikboot.
Noorwegen en de oorlog
ter zee.
Nieuw Finsch kabinet
gevormd.
Britsche bommenwerper
neergeschoten.
Noorwegen interneert
Duitsche duikboot.
De algemeen® toestand.
De geallieerden
en Rusland.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
IÜÉ
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIES
Van 1 —5 regels 1.25, elke regel meer 0-25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
N@, 74
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Directeurs C. KRAK.
Donderdag 28 Maart 1940
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
142® JssrgsBf
i r
Finland staat na den oorlog aan het begin van een nieuw tijdperk, namelijk
dat van den wederopbouw. Het oorlogskabinet heeft daarom plaats ge
maakt voor een nieuwe regeering waarvan Ryti de minister-president
blijft en waarin Tanner de functie van minister van den opbouw heeft
gekregen. De nieuwe regeering is blijkbaar niet van plan zorgeloos de toe
komst tegemoet te gaan, maar zal ook na den vrede een goed uitgerust leger
op de been houden.
President Kallio heeft het heengaande kabinet dank gebracht voor alles wat
het in de oorlogsmaanden gepresteerd heeft .Hij heeft er daarbij op gewezen,
dat geheel Finland er van overtuigd is, dat de vredesvoorwaarden buiten
sporig zijn, maar zoowel het volk en het parlement hebben begrepen, dat
zelfs een zware vrede te verkiezen is boven jaren van bloedigen oorlog met
vreeselijke verwoestingen en onoverzienbare gevolgen.
Er schijnt verandering te komen in het BritschFransche standpunt wat
betreft de houding der geallieerden tegenover de neutralen. De oorzaak
daarvan is het gebruik dat Duitsche vrachtschepen van de Noorsche wateren
maken om goederen van de Scandinavische landen naar Duitschland te ver
voeren. Men verwacht, dat, wat de aanhouding van deze schepen betreft,
de geallieerden het standpunt zullen innemen, dat door de lijdelijke houding
van zekere neutralen, het karakter der neutraliteit vervalscht is en dat een
actie der geallieerden het in gevaar gebrachte evenwicht kan herstellen.
Uit Oslo wordt bericht, dat de Noorsche autoriteiten een Duitsche duikboot
geïnterneerd hebben, die op een rots in de Noorsche wateren was vast-
geloopen. Aan het verzoek der Duitsche legatie om de boot vrij te laten is
niet voldaan en het is te verwachten, dat er van Duitsche zijde wel heftige
protesten zullen volgen.
DE NEUTRALITEIT DER NOORSCHE
WATEREN.
Een der Fransche avondbladen heeft op
een officieus aandoende wijze gisteravond
een bericht gepubliceerd volgens hetwelk
de geallieerden het voortaan als recht zou
den beschouwen de neutraliteit der Noor
sche wateren niet meer te respecteeren. Bij
navraag is gebleken, dat geen enkele ver
klaring in dien zin is afgelegd.
Het Fransche standpunt is, evenals het
Britsche, sedert de zaak met de „Altmark"
niet veranderd.
Te Parijs, zoowel als te Londen is men
van meening, dat het ondraaglijk is, dat de
neutraliteit der territoriale wateren van 'n
dergelijk land in feite voortdurend geschon
den wordt door een wederrechtelijk gebruik
dat Duitsche schepen ervan maken en dat
de geallieerden derhalve besloten zijn hun
nerzijds dezelfde politiek te voeren. De
passiviteit van zekere neutraliteit ver
heeft de beteekenis van neutraliteit ver
draaid en de actie der geallieerden beperkt
er zich toe het aldus in gevaar gebracht
evenwicht te herstellen. Voor landen, die
door toepassing van een actieve neutraliteit
verlangen gerespecteerd te worden en zich
te doen respecteeren kan de Fransche en
Britsche houding slechts begrip en sympa
thie wekken.
Van gezaghebbende zijde wordt mede
gedeeld:
Het in een avondblad verschenen bericht
over de neutraliteit der Noorsche territo
riale wateren was noodzakelijkerwijze
valsch, daar het een toespeling maakte op
het mogelijke besluit van een bijeenkomst,
welke nog niet was gehouden.
In commentaren op hoofdartikelen in de
Londensehe bladen schrijft de Noorsche
pers, dat zij zich zeker bewust is van het
verschil tusschen een oorlogvoering ter
zee, die het verlies met zich mede brengt
van een groot aantal schepen en honder
den levens van Noorsche zeelieden.
Het conservatieve orgaan „Morgen-bla-
det*schrijft: Engeland kan echter niet
onbekend zijn met het feit, dat Noorwegen
zeerkrachtig geprotesteerd heeft in Ber
lijn en ook de Duitsche regeering gevraagd
heeft met Noorwegen onderhandelingen te
openen met het doel te komen tot een
accoord, dat den vreedzamen handel van
onze schepen zou waarboren. Deze feiten
geven Britsche oorlogsschepen niet het
recht grove schendingen te plegen van de
Noorsche territoriale wateren in een po
ging om de Duitsche scheepvaart langs de
Noorsche kust te stoppen. Hoe zou de
Britsche openbare meening reageeren,
wanneer buitenlandsche oorlogsschepen
begonnen buitenlandsche koopvaardijsche
pen te hinderen in Britsche wateren?
„Morgei.bladet" weerlegt ook de bewe
ringen van zekere Engelsche nieuwsbla
den, dat de neutrale landen buitengewoon
groote hoeveelheden producten zooals
katoen hebben ingevoerd om ze te her-
exporteeren naar Duitschland. De Engel-
schen behooren te weten, dat deze invoer
veroorzaakt wordt door het feit, dat de
neutralen getracht hebben zoo groot
mogelijke voorraden op te koopen voor de
oorlogsomstandigheden en de prijs een
verderen invoer zouden verhinderen.
Worden de neutrale wateren niet
meer gerespecteerd?
De „Temps" meldt, dat in gezaghebbende
kringen in Parijs wordt verklaard, dat op
grond van de systematische schending der
Noorsche territoriale wateren sedert het
begin der vijandelijkheden door Duitsche
•schepen, de geallieerden zich van nti af
gerechtigd achten het privilege der neu
traliteit dezer wateren niet meer te respec
teeren.
DE OORLOG IN DE LUCHT.
Het hoofdkwartier van de Engelsche
luchtmacht in Frankrijk heeft een commu
niqué uitgegeven, waarin gemeld wordt:
„Een formatie, bestaande uit zeven vijan
delijke verkenningsvliegtuigen, die ont
moet werd door gevechtstoestellen, is op
gevangen en aangevallen door een gevechts
patrouille der R. A. F. er werden luchtge
vechten geleverd, onze toestellen hebben de
vijandelijke formatie uiteengedreven en
gedwongen haar verkenning op te geven.
Een van onze patrouilles heeft een for
matie ontmoet van negen vijandelijke ge
vechtstoestellen. Tijdens het daarop ontsta
ne gevecht werd gezien, hoe twee vijande
lijke toestellen brandend omlaag stortten.
Een onzer gevechtsmachines werd neerge
schoten, de piloot kon met zijn valscherm
dalen".
Gister is een nieuw Finsch kabinet ge
vormd.
Ryti blijft minister-president.
In de nieuwe regeering-Ryti is Witting
minister van buitenlandsche zaken, Lehto-
nen van justitie, baron von Born van bin-
nenlandsche zaken, Tanner van openbaar
welzijn, majoor Walden van defensie en
Fekkala van financiën.
Het afgetreden kabinet bij president
Kallio.
De president der Finsche republiek Kal
lio heeft de leden van het afgetreden kabi
net ontvangen en hen er mede geluk ge-
wenscht de verantwoordelijkheid te hebben
aanvaard voor een oorlogsregeering.
Thans is de macht van ons land veel groo-
ter dan bij het begin van den oorlog'. Met
denzelfden moed als waarmede gij tijdens
den oorlog hebt gewerkt, hebt gij vrede ge
sloten om de vernietiging van ons kleine
volk te verhinderen.
Wij kunnen onze meening hebben over de
hardheid der vredesvoorwaarden, maar de
natie en het parlement hebben begrepen,
dat een zware vrede meer waard is dan een
bloedigen oorlog tegen 'n machtiger vijand
en waarvan de gevolgen onoverzienbaar
zouden zijn geweest. Ons land werd geam
puteerd en dat is diep bedroevend, maar
ons heroieke volk en leger hebben over
leefd.
Vervolgens heeft de president Ryti dank
er voor gezegd, dat deze zich bereid heeft
verklaard het werk van den wederopbouw
des lands weer op zich te nemen.
Kallio over de vredesvoorwaarden.
In een boodschap aan de afgetreden re
geering noemt president Kallio de vredes
voorwaarden „onmatig". Hij vervolgt: „niet
temin beseften volk en parlement, dat zelfs
een harde vrede is te verkiezen boven een
jaar bloedigen oorlog tegen 'n groote over
macht".
SOCIALISTEN IN BOLIVIA
GEARRESTEERD.
Drie socialistische leiders zijn, beschul
digd van medeplichtigheid aan de opstandige
beweging, gearresteerd, Het socialistische
„La Fragua" is voorloopig verboden. De lei
ders van den opstand, Antonio en Gil'berto
Campero, hebben de vlucht genomen.
BRITSCH TANKSCHIP GEZONKEN.
In een Schotsche haven zijn zestien op
varenden aan land gebracht van het Brit
sche tankschip Daghestan (5.742 ton), dat
op de Noordzee is gezonken. De kapitein en
drie leden der bemanning zijn hierbij ver
dronken.
DE STRIJD IN CHINA.
Bij de gevechten in Zuid-China hebben de
Japansche troepen 730 man verloren, terwijl
de verliezen van de Chineezen 65.150 man
bedragen. De Japansche troepen hebben ook
een aanzienlijken buit aan oorlogsmaterieel
en wapenen behaald.
DE VERKIEZING IN CANADA,
Volgens de laatste gegevens zijn bij de al-
gemeene verkiezingen in Canada 177 libe
ralen, 38 conservatieven en 24 afgevaardig
den van verschillende andere partijen ge
kozen. Er worden nog zes uitslagen ver
wacht.
Bij de ontbinding van het parlement had
den de liberalen 176 en de conservatieven
39 zetels.
Waarschijnlijk zal Mackenzie King het
parlement tegen 2 of 9 Mei bijeenroepen.
Mogelijk komt er dan een kleine wijziging
in de regeering.
Hoewel de eindresultaten der algemeene
verkiezingen nog niet bekend zijn, blijkt, dat
de liberale partij de overwinning heeft be
haald en onder leiding van den premier
Mackenzie King met een grootere meerder
heid aan het bewind zal blijven. Van de 245
zetels hebben de liberalen er reeds 172 ver
worven. Indien men daarbij de zes onafhan
kelijke liberalen, die de regeering steunen,
optelt, heeft de liberale partij een meerder
heid van twee zetels meer dan vóór de ver
kiezingen. De conservatieven hebben 37
zetels verworven tegen 39 in het vorige par
lement, de coöperatieve Commonwealth-
beweging, die socialistisch getint is, heeft 8
zetels tegen tevoren 7. De onlangs opgerich
te partij der nieuwe democratie heeft, ver
bonden met de partij van het sociale crediet,
7 zetels gekregen, terwijl het sociale crediet
er tevoren 15 had. De andere partijen hebben
3 zetels gekregen, voor 11 is de uitslag nog
twijfelachtig, terwijl in een district de ver
kiezing uitgesteld is. Alle leden der regee
ring zijn herkozen; de leider der conserva
tieven, dr. Manion, is verslagen.
Mackenzie King heeft in een rede, gericht
tot het volk, gezegd, dat blijkens den uitslag
der verkiezingen het Canadeesche volk be
seft, dat het noodig is den oorlog voort te
zetten om Frankrijk en Engeland op doel
treffende wijze te helpen bij de worsteling,
dien ten doel heeft de wereld en Canada
den vrede te verzekeren.
Het nieuwe parlement komt op 9 Mei bij
een, doch in politieke kringen gelooft men.
dat de premier reeds voordien maatregelen
voor een krachtiger oorlogsvoering zal
nemen.
HET BEZOEK VAN TElEKI
AAN ROME.
Na des morgens een bezoek te hebben
gebracht aan de Hongaarsche Academie
in Rome, heeft graaf Teleki gister in de
Hongaarsche legatie aangezeten aan een
dejeuner, dat te zijner eere was aange
boden en waar voorts aanwezig waren
graaf Ciano, de secretaris der fascistische
partij en de ministers van volkscultuur en
financiën, benevens een aantal andere
hooggeplaatste persoonlijkheden.
HET FRANSCHE LEGERBERICHT.
Het Fransche legerbericht van gisteravond
vermeld: Duidelijke activiteit der artillerie
van weerskanten in het gebied ten Westen
der Vogezen.
Het legerbericht van hedenochtend luidt:
„Over het algemeen een kalme nacht.
Wederzijdsche activiteit van patrouilles, o.a.
in het gebied van de Vogezen".
RUSSISCH STOOMSCHIP VAST
GEHOUDEN TE HONGKONG.
Het Russische stoomschip Wladimir Maya-
kowsky is, naar Reuter verneemt, te Hong
kong vastgehouden, hangende, een ondei -
zoek naar zijn lading door de geallieerde
autoriteiten. De lading is bestemd voor
Wladiwostock.
Te Londen wordt verklaard, dat hoewel
niet gezegd kan worden, dat Hongkong for
meel als contrabandecontrolebasis is inge
richt, het op grond van het oorlogsrecht aan
een oorlogvoerende vrij staat op zee aange
houden schepen naar zijn havens mee te
nemen voor onderzoek.
Vier inzittenden worden
geïnterneerd,
Een vijfde gedood,
's-G ravenhage, 28 Maart.
De regeeringspersdienst meldt:
Hedenochtend vroeg is een Brit
sche bommenwerper, welke zich
in westelijke richting over ons
land bewoog, hoven Pernis hij
Rotterdam door het vuur van een
Nederlandschen jager getroffen.
Het toestel is in de nabijheid van
Pernis geland. Vier der inzitten
den verlieten het toestel. Een
hunner is licht gewond. Een vijfde
inzittende is, naar later bleek, uit
het toestel gesprongen en dood
gevallen. Het toestel is verbrand.
De overlevenden worden ge
ïnterneerd.
Uit Oslo wordt gemeld, dat de Noor
sche autoriteiten de Duitsche duikboot
U 21 geïnterneerd hebben.
Nader wordt bericht, dat de geïnter
neerde Duitsche duikboot op een rots
nabij Mandal aan den grond was geloo-
pen.
Het schip werd geïnterneerd in weer
wil van het verzoek der Duitsche lega
tie om vrijlating, daar de Noorsche
autoriteiten vaststelden, dat de duikboot
niet de Noorsche territoriale wateren
was binnengevaren in verband met de
weersomstandigheden of door slecht
weer veroorzaakte schade, doch omdat
bij de navigatie een fout was gemaakt.
ZEEROOVERS IN ACTIE.
Japansche oorlogsschepen hebben, naar
het Japansche telegraafagentschap meldt,
kunnen verhoeden, dat het vrachtschip
„San Antonio" van de Transatlantic
Steamship Company (Panama) door Chi-
neesche zeeroovers werd geplunderd.
Volgens mededeelingen van den kapi
tein was het schip aan den grond geloo-
pen, toen op hetzelfde oogenblik vijf of
zes Chineesche jonken verschenen en met
zwaarden en hellebaarden bewapende roo-
vers aan dek klommen. Juist toen de kapi
tein zijn schip reeds wilde overgeven,
doken in de verte Japansche oorlogssche
pen op, waarop de zeeschuimers hals over
kop de vlucht namen. De Japansche oor
logsschepen trachten het schip weer vlot
te brengen.
Zie vervolg Buitenland pag. 3, 2e blad.
Nu Reynaud een klein oorlogscomité zal
vormen, dat driemaal per week zal verga
deren en als het ware het dagelijksch be
stuur van het bijna alle politieke groepen
omvattende ministerie zal worden, komt
ook uit Londen de tijding van de plannen
tot vorming van een kleine groep ministers,
die zoo weinig mogelijk door departemen
tale werkzaamheden gebonden zijn en dus
hun volle aandacht aan een actievere oor
logvoering kunnen schenken.
Het is opmerkelijk, dat het al weer de
Franschen zijn geweest, die het goede voor
beeld hebben gegeven en men kan er zeker
van zijn, dat de figuur van Churchill in de
Britsche oorlogsgroep sterker op den voor
grond zal treden.
Chamberlain is een handige politicus en
een goed redenaar. Hij heeft als staatsman
voldoende routine om te weten hoe hij met
lastige Lagerhuisleden het beste kan om
springen en het is daaraan waarschijnlijk te
danken, dat hij er bij de besprekingen na
den Russisch-Finschen vrede en de uitge
bleven interventie der regeering zooveel
beter afgekomen is dan zijn Franschen col
lega.
Wat niet wegneemt, dat het Russische
succes, ook de Engelschen heeft doen be
grijpen, dat de politiek van afwachten en
de kat uit den boom kijken, tegenover de
autoritaire staten, waar men zeer snel be
langrijke besluiten kan nemen, Engeland in
nadeeliger positie kan brengen.
Al wil men den voorzichtigen staatsman
blijkbaar nog als premier aan het roer van
het schip van staat houden, er komt toch
verandering in de bemanning en de werk-
verdeeling van dat schip en het ziet er wel
naar uit, dat men langzamerhand een ge
heel anderen koers zal gaan varen»
Frankrijk heeft definitief de Russische
connecties verbroken. De Fransche gezant
in Moskou is met verlof gegaan en tot dus
ver niet meer op zijn post teruggekeerd,
waar men hem trouwens ook niet schijnt te
verwachten.
Het is niet Rusland, maar Frankrijk ge
weest, die een eind aan de oude maar altijd
gevaarlijke vriendschap gemaakt heeft en
nu alles was tot een communistische cellen-
bouw kan leiden uit den Franschen bodem
is getrokken, blijkt wel hoezeer het hier
en daar al had wortel geschoten en hoe
Frankrijk, wanneer de regeering niet had
ingegrepen, door het verderfelijke commu
nisme ondermijnd was geworden.
Nu alle organisaties welke maar eenigs-
zins contact met Moskou hadden verboden
en ontbonden zijn, nu alle communistische
kamerleden in zooverre zij niet tijdig
van de dwalingen huns weegs waren terug
gekomen of de vlucht naar het buitenland
hadden genomen van het lidmaatschap
der volksvertegenwoordiging vervallen zijn
verklaard en zich thans voor den rechter
moeten verantwoorden, blijkt wel hoe ver
standig Daladier geweest is toen hij besloot
Frankrijk, dat in dezen tijd zoo eendrach
tig en krachtig mogelijk moet zijn, van deze
staatsgevaarlijke elementen te zuiveren.
Wie het gevaar van de propaganda der
bewonderaars van Stalin en Molotof nog
niet kende, zal de wonderlijke historie van
den Russischen ambassadeur in Parijs den
toestand wel duidelijk hebben gemaakt.
Deze gast in de Fransche hoofdstad, die
zich, als vertegenwoordiger van een
vreemde en nog altijd bevriende mogend
heid, van elke persoonlijke critiek op zijn
gastheeren heeft te onthouden, was zoo
verrukt over het feit, dat het machtige Rus
land het kleine Finland tot den vrede had
gedwongen, dat hij Stalin een telegram van
gelukwensch wilde zenden.
Dat was niet erg tactisch van een diplo
maat, die te gast is in een staat waar men
op het punt stond Finland een expeditie-
leger te zenden, maar het was ook buiten
gewoon dom omdat de heer Soerits, de be
trokken gezant, wel kon begrijpen, dat in
den tijd, dat men overal naar communisti
sche lectuur speurt, vooral zijn telegram
men door den censor niet onopgemerkt zou
den blijven. Het telegram werd verzonden
namens de Sovjet-kolonie in Parijs, het was
in het Fransch gesteld en onderworpen aan
de normale Fransche censuur.
En zoo wist de regeering binnen den
kortst mogelijken tijd, dat de Russische ge
zant op 26 Maart aan den heer Stalin in
Moskou een gelukstelegram had willen stu
ren waarin over de wijsheid der Sovjet-
regeering, het dappere roqde leger en de
Britsch-Fransche oorlogsophitsers werd ge
sproken, wier plannen verijdeld waren om
in Noordoost-Europa den oorlogsfakkel te
ontsteken. Er stond nog meer fraais in en
den heer Soerits had dat allemaal onder
streept om het goed te laten uitkomen en
het is volkomen te begrijpen, dat het kabi
net Reynaud aan de heeren in Moskou ver
zocht heeft van een dergelijken. afgezant
verlost te mogen worden.
Men heeft in Rusland wel begrepen, dat
Soerits rol thans uitgespeeld is, zelfs al zou
hij niet naar Moskou worden ontboden. En,
alhoewel men daar zegt zich volstrekt niet
te kramen begrijpen waarom deze gezant
in Parijs geen persona grata meer zou zijn,
is toch maar medegedeeld, dat men hem
van zijn verplichtingen als ambassadeur in
Parijs zal ontheffen.
Het is niet de eerste en het zal ook niet
de laatste Russische gezant zijn wien men
in een der Europeesche hoofdsteden liever
ziet gaan dan ziet komen.
De Britsche regeering heeft laten weten,
dat de terugroeping van dezen gezant uit
sluitend een zaak tusschen Frankrijk en
Rusland is en dat in de Engelsch-Russische
betrekkingen daardoor geen verandering is
gekomen.
Waar in het telegram wel degelijk van
Britsch-Fransche oorlogshitsers werd ge
sproken, geeft deze Engelsche verklaring
onieuw het bewijs, dat men in Frankrijk
tegenover Rusland veel doortastender en
resoluter durft optreden, dan tot dusver van
het kabinet-Chamberlain is gebleken.