DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Verandering in het Britsche kabinet. w ijziging in de Britsche regeering. Een radiorede van minister Reynaud. Fransche communistenieider veroordeeld. Churchill voorzitter van een oorlogscommissit. Radiotoespraak van Reynaud tot de Vereenigde Staten. De algemeene toestand. Het onderling vertrouwen» te koop. /oor zeer imachine *ar. t inzinkb. euw zeer s. Trapm. met alle Geester- 1: prima sl, pracht elen, enz. ikoop in- ;oelen met bevragen sle of ge- opgekocht looplokaal gsstraat 8, eden. Papierrol st), groote likant met jmaar. 'ruitkraam, Petroleum- POUWELS, nnen, Hof- e gebruikte I, 15, 20, laaimachine rde: Literfl. npotten en ,uk. Record- len en cou- Ramen 2. aarde voor Heeren- en Porselein ehaald. 11 registers, goeden staat edstraat 49, soir, Wandel éénpersoons ed. Adres te blad. os meubilair, inkel- en zol- rijw., naaim., koop kachels J. v. Houten, >str. Alkmaar. op van 50 tot •inkel- en 12 raat 42. ilagemateriaal okken. raat 42. >estel f 15. AA.T 5, (merk fietsmandje Alkmaar. s, spoea 2 pers. er en spiegel spiegel met ig pendulestel indulestel 10, lefoon 2895. TGns- en Meis- taat. Een prima <T BLOKLAND, Vlotbrug. m tweesprong" ianova. Ui tg. van Arnhem. sjechischen Staats- jntving, is thans A. E. Boetelje ook publiek toeganke- et dit boek is de in't buitenlandsche lit- :end werk uitge- ons Tsjecho-Slo- volk toen het nog het was voor het heerschappij. Het met menschen uit ijze, die psycholo- veel levensechtheid ont. Deze roman is, wending, die het ping in dezen tijd irdevol boek. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 1—5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 80 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur.- C. KRAK. Donderdag 4 April 1940 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 142e Jaargang Zooals na de kabinetswisseling in Frankrijk verwacht werd, heeft men ook in Engeland tot een wijziging der regeering besloten om een actievere en doeltreffender oorlogvoering mogelijk te maken. Chamberlain, die nog altijd het vertrouwen van het overgroote deel van het Engelsche volk heeft, blijft als minister-president op zijn post, maar er is een nieuw defensiecomité gevormd, dat onder leiding van den eersten Lord der Admiraliteit Churchill komt te staan. Daarin zitten de drie mi nisters van defensiedepartementen alsmede de stafchefs van het leger, de vloot en de luchtmacht, alsmede de minister van de Bevoorrading, zoodat er een klein oorlogscomité is gevormd, dat bjj alle gebeurtenissen onmiddellijk den toestand kan beoordeelen en aan het geheele kabinet voorstellen over de algemeene oorlogvoering kan doen. De kabinetswijziging beperkt zich verder tot een verwisseling van sommige portefeuilles en het heengaan van Lord Chatfield als minister voor de Coör dinatie van de Defensie, die ontslag heeft gevraagd. De Britsche openbare meening begroet het naar voren komen van Churchill met groote instemming, omdat men er een teeken in ziet, dat van nu af aan het initiatief voor oorlogsdaden niet meer alleen van Duitsche zijde zal uit gaan. Minister-president Paul Reynaud heeft gisteravond een radiotoespraak voor Amerika gehouden waarin hij verkondigd heeft, dat de overwinning der geallieerden hun in staat zal stellen den kleinen lauden definitief veilig heid te verzekeren door het tot stand brengen van een vrede, die voor gene raties van beteekenis zal zijn. Hij heeft er daarbij op gewezen hoeveel nuttiger het geld voor de welvaart der bevolking besteed kan worden dan voor het militairisme en op het gevaar van een vrede naar Duitsch voor schrift gewezen. De krijgsraad in Parijs heeft uitspraak gedaan in het proces tegen de van hun Kaïnerlidmaatschap vervallen verklaarde communistenleiders. Slechts 8 van de 44 beklaagden hebben een voorwaardelijke veroordeeling gekregen. De anderen werden tot gevangenisstraffen van 4 tot 5 jaar, hooge boeten en verlies van burgerlijke en politieke rechten veroordeeld. Officieel wordt uit Londen medegedeeld, dat de volgende wijzigingen zullen worden gebracht in de Britsche regeering: Lord Chatfield treed af als mi nister voor coördinatie. Samuel H o a r e wordt minister van luchtvaart. Winston Churchill zal, als oudste van de ministers van de departementen van de landsverdediging, voorzitter worden van de commissie van deze ministers (nl. leger en vloot en luchtmacht) die regelmatig zullen vergaderen met de chefs van de drie staven als adviseurs om ten behoeve van het oor logskabinet de voornaamste factoren van den strategischen toestand te bestudeeren, alsmede den vooruitgang in de operaties. Van tjjd tot tjjd zal deze commissie aan het oor- logskabinet voorstellen doen teu aanzien van de oorlogsvoering. Winston Churchill blijft eerste lord van de admiraliteit. Verder ziet de ministerlijst er als volgt uit: Kingsley Wood wordt lord privy seal. Lord Woolton wordt minister van het voedingswezen. Majoor Tryon wordt kanselier voor het graafschap Lancaster. R amsnotham, thans rijkscommis saris voor de werkverschaffing, wordt mi nister voor opvoeding. Graaf Delawarr, thans minister van opvoeding wordt commissaris voor de werkverschaffing. Morrison wordt minister van PTT. De parlementaire secretaris van het mini sterie van marine, Shakespeare wordt minister voor den overzeeschen han del. Warende r, de financieele secretaris van het ministerie van oorlog wordt parle mentair en financieel secretaris van het mi nisterie van marine. Sir Edward Grigg, parlementair secretaris van het ministerie van inlichtin gen, wordt financieel secretaris van het mi nisterie van oorlog. Kingsley Wood wordt voorzitter van de commissie voor binnenlandsche poli tiek, welke alle sociale vraagstukken en an dere binnenlandsche kwesties zal behande len. Ook zal hij voorzitter worden van de commissie voor de voedselpolitiek, welke het voedsel vraagstuk en den landbouw zal bestudeeren. Sir John Simon blijft minister van financiën en zal voorzitter van de commis sie voor de politiek blijven. Sir Sanuel Hoare zal op het ministerie van luchtvaart worden bijgestaan door Lord R.iverdaie als vice- voorzitter van den raad voor de voorraden van het^ ministerie van luchtvaart, welke zich bezighoudt met. de productie van vlieg tuigen. In de officieele mededeeling wordt ge zegd, dat het feit, dat sommige ministers een minder belangrijke post aanvaarden, niet ten doel heeft hen achteruit te zetten, doch al leen om van iederen minister in tijd van oor log het beste gebruik te maken. Er zal geen minister van coördinatie wor den benoemd in opvolging van lord Chat field, het ministerie voor de voorraden is ge voegd bij de commissie, waarvan Winston Churchill voorzitter is. De meening van het parlement. De parlementaire correspondent van Reu ter verneemt in de wandelgangen van het parlement, dat Winston Churchill op zijn nieuwen post goed zal worden ontvangen. De benoeming van Hoare in het ministerie van luchtvaart, waarvan hij reeds twee keer de leiding heeft gehad, wordt eveneens toe gejuicht, temeer omdat men steeds van meening is, dat in het ministerie een nieuwe drijfkracht wel noodig zou zijn. Men weet, dat Hoare in staat is om de productie bij dit departement tot een maximum op te voeren. De Britsche pers over de nieuwe regeering. De Britsche pers verwelkomt de benoe ming van Churchill tot opperste leider van de lands verdediging, doch de overige wij zigingen in het kabinet worden met gemeng de gevoelens ontvangen. Men betreurt over het algemeen, dat geen klein, compact oor logskabinet is gevormd. De Times is van meening, dat de wijziging geen groot enthousiasme te weeg zal brengen, het voor naamste doel schijnt de capaciteiten van verscheidene ministers op verschillende plaatsen te onderzoeken. De Daily Telegraph had gaarne een soort coalitie-kabinet gezien, doch het blad merkt op, dat dit niet mogelijk is door het besluit van de socialistische partij, dat geen van haar leden een minister-zetel zal aanvaar den. De Daily Mail dringt aan op de vorming van een ooriogskabinet. Reynaud In een gitseravond tot de Vereenigde Sta ten gehouden radiotoespraak heeft minister Reynaud het oorlogsdoel der geallieerden uiteengezet en o.m. Verklaard, dat men geen genoegen zal nemen met een onechte vrede. Spr. zeide te weten, dat de kleine neutrale naties in Europa, die thans in gevaar ver- keeren in den geest met de geallieerden zijn. Zij zouden duidelijk inzien, dat wan neer Frankrijk en Engeland den oorlog zul len hebben gewonnen, deze niemand on recht zullen aandoen. Onze overwinning zal ons veroorloven aan de kleine landen definitief veiligheid 1 e verzekeren. Zij zullen de plaats hebben, di jij bij de grooten moeten innemen, fe&zn Frankrijk dezen opgedrongen oorlog voert, is dat om in Europa een totalen vrede te doen heerschen. Het zal er om gaan een vrede te maken niet voor 52 jaar, doch voor onze kinderen en onze kindskinderen. De ontwapening. Zoo zullen wij het vraagstuk der ontwa pening volledig regelen. Wanneer Duitsch land ontdaan zal zijn van die instrumenten voor agressie, welke het met zooveel harts tocht in serie vervaardigt, zal Europa weer kunnen adem halen. Men zal niet meer de begrootingen a la Hitier zien waarbij zoo vele milliarden, die nuttiger hadden kun nen worden besteed voor het sociale wel zijn voor over-bewapening worden opgeof ferd. Is het niet de rijkdommen der natuur verspillen, wanneer vernietigingswerktui gen worden gekocht? Het hart krimpt -in een bij de gedachte aan alles wat gedaan zou kunnen worden voor de ongelukkigen, de kinderen, de werkloozen met de enorme bedragen, welke men heeft moeten opoffe ren aan de oorlogsbegrootingen van de vredestijden, om zich -te verdedigen tegen de bedreiging van Hitier. Wat de economi sche politiek aangaat, ook deze zal aan ge zonde beginselen moeten gehoorzamen. De levensruimte voor ieder land is de geheele wereld. Laat mij U er in dit verband aan herinneren, dat het memorandum, dat mij door Sumner Welles namens Uw president werd overhandigd, ook de goedkeuring van de Fransche regeering heeft verkregen, de nieuwe vorm, welke de wereld zal aanne men, zal het verschuldigd zijn aan onze sol daten. Geen enkel vredesverdrag werd ooit rond de groene tafel gesloten, indien' niet te voren het besluit op het slagveld was ge vallen. De opvatting van vrede aan deze zijde van de Maginot-linie is tegelijkertijd idealistisch en realistisch: na voor altijd een opnieuw verschijnen van chantage en agres sie te hebben verhinderd, zullen wij een huis bouwen, bewoonbaar voor alle men schen van goeden wil. Wat'de vrede betreft, waaraan Duitsch- land aan de andere zijde der Maginot-linis kan denken, -die kennen wij: een sinistere vrede, welke voorloopig te Warschau en te Praag heerscht. Een dergelijke vrede, indien hij al dezen naam verdient, zou de geheele menschheid bloot stellen aan een gevaar zonder weerga. Hij zou een definitieve „verduistering" beteekenen van die chris telijke beginselen, welke de Paus nog op Paaschdag met zooveel kracht heeft uiteen gezet. Hij zou ook een verduistering betee kenen van die democratische - beginselen, waaraan uw land zich sinds meer dan 150 jaar zoo gehecht heeft betoond. Tot de tanden gewapend en iederen dag sterker zullen wij met zooveel energie handelen, dat er geen verduistering van de bescha ving zal zijn. De zaak der geallieerden die der vrijheid is, zal zegevieren en 't leven zal voor de vrije mann enopnieuw schoon zijn. De rede goed gehoord. De rede van Paul Reynaud is in de Ver eenigde Staten zeer goed gehoord. In poli tieke kringen heeft men verklaard, dat de woorden van den Frangchen minister-pre sident eerlijk en overtuigend klonken; Men zegt wel eens, dat in de politiek alles veroorloofd is en hoewel wij geen bewon deraars van allerlei politieke manoeuvres zijn, zouden wij deze uitspraak niet willen onderschrijven. Iets anders is het wanneer het de oorlogs politiek betreft. Dan is er in de betrokken staten geen hoogere macht die corrigee- rend en straffend kan optreden, dan zijn het de hoogste machten zelf die den gang van zaken regelen en de verklaringen pu- bliceeren, welke zij in het belang van een staat noodzakelijk oordeelen en wanneer het om de uiteindelijke overwinning gaat, om het to be or not te be, dan is het aller minst bevreemdend, dat men den' stelregel verkondigt, dat vrijwel alle middelen die tot het doel leiden toelaatbaar zijn. Een gevolg daarvan is, dat men op plech tig gegeven verzekeringen niet moet ver trouwen. Duitschland heeft openlijk medegedeeld dat het onze grenzen niet zal schenden en onze neutraliteit in alle opzichten' zal eer biedigen. Na een dergelijke verklaring zou den wij dus onze Oostgrens wel onbewaakt kunnen laten, de soldaten naar huis sturen en het geld, dat voor de mobilisatie bestemd is, voor betere doeleinden kunnen gebrui ken. Maai- de practijk is weer heel anders dan de theorie. Wij nemen natuurlijk met groote voldoening kennis van een dergelijke plech tige verzekering, maar. wij treffen tegelij kertijd maatregelen om onze grens zoo scherp mogelijk te bewaken en in alle op zichten paraat te blijven. En er is niemand in Duitschland die dat vreemd vindt en het ons kwalijk neemt, dat wij de gegeven belofte niet zonder meer geaccepteerd hebben. Trouwens, van Duitsche zijde worden handelingen geconstateerd, die in strijd blijken met het vaste voornemen ons land volkomen met rust te laten. Evenals in België welks onschendbaarheid ook is verkondigd verschijnt er zoo nu en dan een buitenlandsch militair vliegtuig boven de neutrale militaire verdedigingswerken en dat is reeds zoo vaak voorgekomen, dat de regeeringen herhaaldelijk in Berlijn pro testeerden. Zoo nu en dan wordt er eens een spion gevangen en veroordeeld, die dan opdracht blijkt te hebben berichten over den bodemgesteldheid te verzamelen of mde te deelen waar, in den grond of in het water, onze voornaamste kabels zijn gele gen, allerlei mededeelingen, die volkomen onvereenigbaar zijn met de belofte, dat men er niet over denkt op ons gebied te ver schijnen. De spion wordt voor zijn landverraad gestraft, maar er is dan ook weer niemand, die het onbegrijpelijk vindt, dat een in oor log zijnden staat zich zoo volledig moge lijk van den toestand in naastgelegen gebied op de hoogte wil stellen. Om daarvan natuurlijk gebruik te maken als men toch nog eens mocht besluiten 'n strijd te handelen met de plechtig gegeven belofte. Zoo gaat het niet alleen tegenover Duitschland maar tegenover alle strijdvoe- rende staten. Ook Engeland en Frankrijk denken er niet aan ons gebied te schenden, maar desondanks is onze kustwacht dag en nacht waakzaam en paraat om bij de ver schijning van het eerste vreemde oorlogs vaartuig het vuur te openen, wat er op wijst, dat wij er ook geenszins volkomen zeker van zijn, dat de geallieerden ons gebied te allen tijde zullen respecteeren. Want ieder een weet, dat het waarschijnlijk niet de Duitsche vloot zal zijn, die een aanval op onze kuststrook zal ondernemen. Men vertrouwt elkanders woorden en beloften niet meer en wanneer dat reeds duidelijk uitkomt in de verhouding tusschen neutralen eri belligerenten, is het duidelijk, dat de strijdvoerenden elkaar nog in veel mindere mate hun vertrouwen schenken. Er is in dezen tijd niet alleen camouflage bij allerlei verdedigingswerken, er kan ook camouflage zijn in de toespraken van de vooraanstaande politieke figuren en wan neer b.v. Chamberlain verkondigt, dat hij bovenal rust in het nabije Oosten wenscht, is er geen Duitscher, die er niet rekening mee houdt, dat men misschien plotseling 'n verrassende aanval van het leger van gene raal Weygand zal constateeren. Hoevele verzekeringen, dat men de rech ten der neutralen volkomen begrijpt zijn er in ons land niet reeds ontvangen, maar altijd weer moest geconstateerd worden, dat men die rechten alleen begreep wanneer het eigenbelang daardoor gebaat werd. Nu Chamberlain aankondigt, dat in ver band met de blokkadeplannen der geal lieerden een scherpere controle op komst is, wordt van Duitsche zijde reeds officieus gemeld, dat het oorspronkelijke en ware begrip der neutraliteit beteekent niet mee te doen aan den oorlog, waaraan de kleine neutralen zich volkomen hebben gehouden. Wat niet wegneemt, dat de Duitschers tientallen schepen en talrijke menschen- levens der neutralen hebben vernietigd in den tijd, dat men daar weer meent, dat zij door hun vrachtvaart de belangen der geallieerden zouden dienen. Daarom kunnen wij koud blijven bij allen lof en blaam van oorlogvoerende zijden, omdat wij vandaag geprezen en morgen be schuldigd worden en omgekeerd, nu eens aan de eene en dan weer aan de andere zijde. Wij leven helaas in den tijd, dat het internationaal vertrouwen volkomen ver loren is gegaan. Op een foto welke van Sumner Welles en Reynaud is gemaakt in het werkvertrek van den premier, staat een landkaart, die, hoe onduidelijk zij op deze foto ook zijn moge, in Italië groote beroering gewekt heeft. Want men meent uit de daarop ge- teekende lijnen te bespeuren hoe de Fran- schen zich denken,, dat het toekomstige Europa er zal uitzien en omdat daarbij niet alleen Duitschland in stukken is gevallen, maar Italië van Triest en Albanië wordt gescheiden, is er in de Italiaansche pers een storm van verontwaardiging opgegaan. Men concludeert daar, dat de geallieer den, ondanks hun verzekeringen, dat zij met Italië in vrede en vriendschap willen leven, reeds voorbereidingen hebben getroffen om na hun overwinning ook Italië tot afstand van reeds verworven gebied te dwingen. Reynaud heeft reeds meegedeeld, dat d* fotograaf op de kaart bij het retoucheeren zelf wat lijnen heeft getrokken, maar wij leven nu eenmaal in den tijd, dat on danks alle ministerieele verzekeringen, geen Italiaansch staatsman de Franschen vertrouwt, zooals ook geen Fransch minister met zekerheid over de toekomstplannen van Italië durft spreken. Voor een indruk van het toekomstige Europa is een artikel interessant, dat de News Chronicle gister gepubliceerd heeft. Het is van niemand minder dan van Rey naud, die een indruk geeft van de samen stelling van ons werelddeel na de overwin ning der geallieerden. Hij wijst daarbij op Amerika waar 48 souvereine staten, welke zich uit politieke rechtskundig- en bestuursoogpunt vrijelijk kunnen organiseeren, niettemin het groot ste ter wereld bestaande gebied van vr*j handelsverkeer vormen, dat voor de men- schelijke activiteit open staat. In deze richting, heeft Reynaud gezegd, moet Europa zijn oriënteering vinden als het niet ten onder wil gaan. Dat is een prachtig voorbeeld en er is niets meer te verlangen dan een Europa waarin alle staten slechts denkbeeldige grenzen hebben en waarin men in onder linge vriendschap en hulpvaardigheid sa menleeft. Maar vóór het zoover zal komen moet het vertrouwen hersteld zijn, moet men staat kunnen maken op plechtig gegeven beloften en verzekeringen en het is in dezen tijd, dat misleiding een der gebruikelijkste wapenen van de voornaamste politieke en militaire figuren is geworden, de groote vraag hoe men dat vertrouwen, de gedachte, dat niet alles op eigenbelang gebaseerd is, weer ooit zal kunnen herstellen. Het Amerikaansche volk heeft voor het overgroote deel sympathie met de geallieer den en men heeft daar met voldoening ken nis genomen van de radiorede welke Rey naud gister heeft gehouden en waarin hij verteld heeft, dat er na den oorlog een toe stand moet komen waarin de levensruimte voor ieder land de geheele wereld is, waarin men het geld voor militaire doeleinden zal kunnen sparen en groote en kleine staten vriendschappelijk samenleven, Dat is tenslotte alles toekomstmuziek, want vóór dat ideale Europa kan worden geschapen, zal men eerst den grooten oorlog moeten winnen. Dat heeft men ook in Engeland begrepen en door een ingrijpende wijziging van het Britsche kabinet, waarin Churchill 'n voor aanstaande plaats als hoofd van een nieuw defensiecomité zal krijgen, hoopt men, naai' het Fransche voorbeeld, tot een actievere strüdvoering te komen om den tjjd, dat alle toekomstplannen verwezenlijkt kunnen worden zoo spoedig mogelijk te doen aan breken. 2ie vervolg Buitenland pag. 2e blad

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1940 | | pagina 1