DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Een geheel andere situatie in den
Europeeschen strijd.
Duitschland bezet Denemarken
en Noorwegen.
VOUDE)
)ORP
Noorwegen en Denemarken door de Duitschers bezet.
De geallieerden zuilen Noorwegen zoo
spoedig mogelijk huip verieenen.
Beide landen worden onder „bescherming" genomen.
De Duitschers hebben de grens van Sleeswijk
overschreden.
Duitsche troepen in Noorsche havens aan land gezet.
Verwoede gevechten om het fort in
de stad Bergen.
Een Duitsch memorandum aan Noorwegen
en Denemarken.
De geallieerden voornemens den oorlog met Noorwegen
in volledig deelgenootschap te voeren.
De olgemeene toestond.
Gedeeltelijke stopzetting
van de periodieke
verloven.
Geslaagd,
ten Ned. han-
d e heer J.
der rijkstuin-
de heer C.
holl. kolfbond.
de plaats van
zoodanig heeft
den Noordhol-
de heer S. G.
ulppost kantoor.
de Bakkum-
neene en r. k.
-vet lijsten te
ken dat Bak-
het geval was,
en.
oorhouder met
ntoor tot post-
b.v. expresse
nt extra belast
vendien zoo'n
station te Cas-
osten dit nog-
dand" jubileert.
arb.-tooneelver.
staan herdacht
en avond voor
rgewoonte was
ide Jager tot de
zitter, de heer
verschillende
bestaan. De
niet altijd roos-
lharding heeft
te houden. In,
it spreker den,
Rossenbacker,
den penning-
agen zijn we te
e jaren mag de
oote belangstel-
nd, opgeluisterd
>n verschillende
rwijl ook een
espeeld, waar-
en goede beurt
stuursleden van
hun gelukwen-
vergezeld lieten
waren V.V.V.,
ang en Vriend-
ende Roosje en
indheid had bij
emen aangebo-
enveloppe met
is de Soc.-Dem.
en den moder-
oord bracht de
an den heer Ros-
lende leiding,
den is wat zij
er mag zijn en
derlandsche ar-
noreerde dat de
25 jaar als lei-
eelvereenigingen
is geweest. Het
variaties.
SPIERDIJK.
e Spierdijk de
an we hieronder
ekeurd voor het
Fac. Broersen en
iver (eig. Jac.
van (Jac. Clay,
(D. Wit, Hens-
ekeurd voor de
Albert (J. N.
Egbert 7 (N.
i).
edgekevurd voor
Spierdijk)Frans
Frans D 9 (K.
s 12 (W. Nobel,
n Vuure, Hens-
ekeurd voor het
Dot, Ursem)Si
nt) Cullinan 7
President (J.
van gebr. Tessei
niet genoemd is.
ekeurd voor het
[er Jbzn., Berk-
keurd voor de
2 (Jac. Blauw,
bert 2 (C. Ruy-
ceurd voor NR.:
Spierdijk); Joop
er)Juliaantje's
rdijk); Albert 4
Zeppelin L (J.
s Wodan (A. Pij-
keurd voor het
Smal, Wogmeer);
Hz., Wogmeer);
>ierdijk); Apollo
a 53 (S. de Jong,
tius, Berkhout)
•sem)Jacob 5
O.
ekeurd voor het
D. Schilder, Berk-
(P. Groot, Spier-
F. Groot, Ursem);
Koekhoven, Ur-
afgekeurd zijn:
)uin, Spierdijk)
ibeldijk) en Blok
ijk-Wogmeer).,
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
Ne. §4
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Dinsdag 9 April 1940
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 1 —5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
HoofdredacteurTj. N. ADEMA.
142© Jaargang
Zooals wij hedenmorgen reeds vroeg bulletineerden, is er een geheel ver
anderde situatie in het Europeesche oorlogstooneel gekomen, doordat
Duitschland er toe overgegaan is Noorwegen en Denemarken te bezetten
Om deze agressie te verontschuldigen heeft men van Duitsche zijde een zeer
uitvoerig memorandum uitgegeven, waarin het verloop van het oorlogsge
beuren nog eens gememoreerd wordt en waarin tot uiting wordt gebracht,
dat de neutralen door de maatregelen der geallieerden steeds ernstiger
bedreigd worden en dat Duitschland het tijdstip zag naderen, dat het daar
van zelf de dupe zou kunnen worden.
Volgens dit memorandum heeft men in Duitschland bewijzen, dat de geal
lieerden het niet bij het leggen van mijnen in de Noorsche territoriale
wateren zouden laten, maar voornemens waren binnen enkele dagen dc
Scandinavische landen te bezetten om vandaar uit den strijd tegen Duitsch
land te beginnen. Duitschland heeft dit willen voorkomen door zelf zoo
spoedig mogelijk de meest strategische punten van Denemarken en Noor
wegen te bezetten om daardoor, tijdens den duur van den oorlog beide
landen tegen overvallen der geallieerden te „beschermen".
In Denemarken heeft men blijkbaar slechts lijdelijk verzet geboden. In
Noorwegen zijn verschillende plaatsen na verwoeden tegenstand van de
Noren bezet, al heeft men van Duitsche zijde het Noorsche volk dan ook
aangeraden rustig aan den arbeid te blijven.
Op het oogenblik dat wij dit schrijven wordt uit Londen bericht, dat Enge
land en Frankrijk aan Noorwegen te kennen hebben gegeven, dat zij den
oorlog in volledig deelgenootschap met dit land zullen voeren en dat reeds
de noodige militaire én vlootmaatregelen zijn getroffen.
De Duitschers hebben een verrassen
den aanval op Denemarken en Noor
wegen gedaan. Zij zijn de grens van
Sleeswijk Holstein overgetrokken en
hebben Duitsche troepen in Noorsche
havens aan land gezet.
Zoogenaamd neemt Duitschland
beide landen in bescherming tegen,
mogelijke aanvallen der geallieerden.
De Noorsche regeering besloot tot
verzet. Zjj is van Oslo naar Hamar
verplaatst Het Noorsche leger is ge
heel gemobiliseerd en er is verwoed
om het fort en de stad Bergen ge
vochten.
Latere berichten- meldden, dat Oslo
gebombardeerd werd en dat door de
Duitschers mijnen in de Zweedsche
wateren werden gelegd.
Duitsche troepen over de Slees-
wjjksche grens.
Volgens een bericht uit Kopenhagen, zijn
de Duitsche troepen over de Sleeswijksche
grens getrokken. Gemeld werd( dat Ko
penhagen reeds bezet zou zijn.
Noorwegen in oorlog met Duitsch
land.
In New-York werd vannacht bericht,
dat Noorwegen in oorlog is met Duitsch
land.
Volgens Radio-Oslo zijn vannacht om
drie. uur Duitsche troepen in Noorsche
havens aan land gezet.
Dit houdt verband met de gister gemel
de actie der Duitsche vloot, toen men 90
tot 100 Duitsche oorlogsschepen in N. rich
ting had zien varen in de groote Belt en
het Kattegat. Het waren meest kleine
maar ook enkele groote schepen.
Telefonische verbindingen met
Scandinavi' verbroken.
De telefonische verbindingen tusschen
Londen en Scandinavië zijn verbroken.
Alle telefoonlijnen van Londen naar de
Scandinavische landen loopen over Ko
penhagen, De radio- telefonische dienst
LondenKopenhagen wordt onder nor
male omstandigheden om 7 uur 's ochtends
geopend, doch vandaag heeft Kopenhagen
op de oproepen niet geantwoord.
Noren schieten op Duitsche oor
logsschepen in Oslofjord.
De gezant der Vereenigde St. ten in
Noorwegen, Harriman, heeft medegedeeld,
dat de Noren het vuur geopend hebben op
vier Duitsche oorlogsschepen, die in de
Oslo-fjord opstoomden.
De Amerikaansche legatie te Oslo is
gemachtigd, de Britsche belangen in Noor
wegen te behartigen voor het geval de
Britsche gezant genoodzaakt zou zijn het
land te verlaten.
Duitsche radio bevestigt inval in
Denemarken en Noorwegen.
In een speciale uitzending van de Duit
sche radio wordt bevestigd, dat de Duit
sche troepen Denemarken en Noorwegen
zijn binnengerukt.
De Noorsche regeering verlaat Oslo.
De Noorsche regeering heeft Oslo ver
laten om zich te Hamar te installeeren.
Duitschland „neemt Denemarken
en Noorwegen onder bescherming."
In een speciale uitzending deelt de Duit
sche radio mede:
„Het opperbevel van het Duitsche leger
deelt mede, dat, teneinde een tegenwicht te
vormen tegen de acties tegen Denemarken
en Noorwegen en een mogelijken vijande
lijken aanval op deze landen te voorkomen,
het Duitsche leger deze beide landen onder
zijn bescherming heeft genomen. Sterke
Duitsche legerkrachten zijn daarom heden
ochtend deze landen binnengetrokken.
Duitsch militair transportschip
getorpedeerd.
Het Duitsche militaire transportschip
Rio de Janeiro is, met driehonderd man
aan boord, gister in de buurt van Christi
an-sand getorpedeerd. Honderdvijftig per
sonen zijn om het leven gekomen.
De Rio de Janeiro, het Duitsche mili
taire transportschip, dat getorpedeerd is,
had een inhoud van 5261 ton.
Het schip snel gezonken. Honderd
vijftig dooden.
Nader wordt gemeld, dat de 9600 ton me
tende Rio de Janeiro, die van Hamburg
kwam, bij het eiland Justoe, aan de Noor
sche Zuidkust, door een Britsche duikboot
werd opgevangen. De duikboot loste een
waarschuwingsschot, doch het Duitsche schip
trachtte de kust te bereiken, waarop de
Britsche bodem een torpedo afvuurde. De
Rio de Janeiro werd getroffen en zonk zeer
snel.
De opvarenden sprongen overboord: eeni-
gen hunner werden door een klein vaartuig
uit Christiansand opgepikt. Korten tijd la
ter schoot de duikboot een tweede torpedo
af, waarna stukken van het schip in de lucht
vlogen. Drie geredde Duitschers werden
door de vallende wrakstukken gedood. An
dere kleine Noorsche schepen deden al het
mogelijke om de rondzwemmende Duit
schers te redden. Honderdvijftig opvaren-
werden te Lillesand aan land gebracht, en
evenveel zijn, naar men meent, omgekomen.
Men gelooft, dat de Rio de Janeiro dienst
deed als transportschip voor troepen, daar
de opvarenden uniformen droegen. Zij wa
ren allen zeer jong.
In een extra-editie publiceert de „Aften-
posten" een onderhoud met eenige overle
venden, die bevestigen, dat het schip door
een Britsche duikboot tot zinken was ge
bracht. Een opvarende verklaarde, dat de
duikboot niet had gewaarschuwd: er was
plotseling een granaat op het dek gevallen.
De bemanning van een visschersvaartuig,
dat zich op slechts een paar honderd nieter
afstand bevond, zeide, dat de Duitschers in
zee sprongen, terwijl bet schip zware slag
zij maakte. „Wij zagen plotseling op zeer
korten afstand, aldus vertelden deze vis-
schers, een torpedo onzen' kotter passeeren
en de Rio treffen. Er volgde een ontzetten
de ontploffing en wij moesten beschutting
zoeken tegen de stukken ijzer, die door de
lucht vlogen. Vreemd genoeg hebben wij de
duikboot niet gezien".
Tijdens het reddingswerk liep een kotter
schade op: eenige gewonden kwamen daar
bij om het leven.
Aan de kust bij Lillesand een dorp ten
oosten van Christiansand, speelden zich on
beschrijfelijke tooneelen af. Met bloed be
dekte en in dekens gewikkelde Duitschers
werden aan land gebracht en in auto's ge
dragen. Een ketter kwam met ernstige ave
rij aan: de kapitein die in het gelaat gewond
was, droeg gewonden aan wal terwijl dok
ters op de kade hun werk verrichten. Tien
lijken zijn te Lillesand aan land gebracht.
De overlevenden zijn in hotels onderge
bracht.
Men meldt nog, dat twee duikbooten aan
den aanval hebben deelgenomen, Tachtig
paarden kwamen om het leven.
Omtrent de ondergang van de „Rio de
Janeiro" wordt nog gemeld, dat nadat een
hevige ontploffing te Lillesand, een bad
plaats in het zuiden van Zweden, was ge
hoord, een kleine vloot van visschersvaar-
tuigen en andere kleine schepen uitvoer.
Toen de redders op de plaats des onheils
aankwamen, stegen groote rookwolken op
van de brandende olie op zee, het schip zelf
was reeds gezonken. 96 opvarenden van het
Duitsche schip werden gered, terwijl 27 doo
den werden opgevischt. Nedere bijzonderhe
den ontbreken nog, doch naar vernomen
wordt zijn misschien 200 man omgekomen.
Uit Christiansand wordt gemeld, dat de
opvarenden van de „Rio de Janeiro" identi
teitsplaatjes met het nummer van bataljon
en regiment m de hals droegen.
De meeste gewonden welke in de zieken
huizen zijn opgenomen, zijn niet zwaar ge
kwetst. Wel hebben zij veel geleden van het
zwemmen in liet koude water.
Naar nader uit Sandefjord wordt ge
meld, is het getorpedeerde schip een
Duitsche tankboot. Als naam wordt opge
geven de Poseidon (580'0 br. reg. ton). De
geheele bemanning is opgepikt door een
Noorsche torpedoboot en een loodsvaar-
tuig. De mannen zijn te Stavern binnenge
bracht. Het is niet duidelijk of het schip
getorpedeerd is dan wel op een mijn ge-
loopen.
Ter hoogte van Lillesand is voorts nog
een Duitsch schip beschoten en tot zinken
-gebracht. Eenige gewonde opvarenden zijn
aan land gebracht. Later werd gemeld, dat
het getorpedeerde schip het mil-itaire
transportschip Rio de Jar.eiro was.
Nader wordt uit Sandefjord gemeld, dat
het getorpeteerde Duitsche tankschip „Po-
sidonia" heette en 12000 ton groot was. Het
schip kwam uit Hamburg. Het werd door
een Britsche duikboot aangehouden en
stopte na een waarschuwingsschot. Nadat de
56 opvarenden in de booten waren gegaan,
werd het schip getorpedeerd. Het is gezon
ken.
Duitschland bezet
strategische punten
in Noorwegen en
Denemarken.
De gebeurtenissen op het oorlogstooneel
volgen elkaar thans met verrassende snel
heid op.
Terwijl het Noorsche Storting nog be
raadslaagt welke houding Noorwegen zal
aannemen tegenover de schending van de
Noorsche wateren door het leggen van
Britsche en Fransche mijnen, staat het land
plotseling midden in het oorlogsgebeuren.
En niet alleen Noorwegen, maar ook De
nemarken van waaruit den laatsten tijd
geen opzienbarende berichten waren geko
men en dat, naar men geloofde, in een heel
wat minder gevaarlijke positie dan Noor
wegen verkeerde.
Zooals de Noren gister plotseling voor
het feit stonden, dat hun territoriale wate
ren door de geallieerden waren geschon
den, zoo staan zij vandaag voor de nog veel
grootere en onaangenamer verrassing, dat
Duitschlang belangrijke troepenmachten op
de Noorsche kust heeft doen landen.
Op het oogenblik dat wij dit schrijven
zijn reeds de berichten binnengekomen, dat
het fort en de stad Bergen na verwoeden
tegenstand van de Noren bezet zijn en dat
ook Trundjem en Narvik reeds in Duitscüe
handen zijn gevallen. Dat alles kan men in
den schier ononderbroken stroom van be
richten lezen, waarvan wij de voornaamste
in dit nummer hebben opgenomen.
De Noorsche regeering, die inmiddels
Oslo schijnt te hebben verlaten, heeft tot
gewapend verzet besloten. Noorwegen
wenscht niet zonder daartegen ten krach
tigste met de wapenen te hebben geprotes
teerd, tot het slagveld van Europa te wor
den gemaakt. En intusschen komen er be
richten uit Denemarken binnen waarin ge
meld wordt, dat de troepen terug
trekken voor de overmachtige
legermacht welke de Sleeswijksche grens is
overgetrokken.
Reeds vroeg in den morgen werd bericht,
dat Kopenhagen door de Duitschers bezet
zou zijn, hoewel dit nog slechts op de mede-
deeling van een Amerikaanschen dagblad
correspondent berustte, die het bericht nog
juist had kunnen verzenden voor alle ver
bindingen met het buitenland werden ver
broken.
Zij, die vanmorgen nog aan de juistheid
van de bezetting van Noorwegen en Dene
marken twijfelden, hebben helaas in den
loop van den dag moeten constateeren, dat
de Europeesche strijd zich naar neutraal
gebied verplaatst heeft met al de mogelijke
gevolgen, welke door de veranderde situatie
daaruit kunnen voortkomen.
Uit Duitschland werd al vroeg gemeld,
dat het Noorwegen en Denemarken in „be
scherming" had genomen tegen de gevaren
welke beide landen van de zijde der geal
lieerden bedreigden. Het is duidelijk, dat
het middel hier veel ernstiger dan de kwaal
is geweest. De bedreiging door de geal-
lieeren beperkte zich uitsluitend door het
onveilig maken van de vaarroute langs de
Noorsche kust. De „bescherming" van Duit
sche zijde beteekent een bloedigen strijd
waarin nu reeds honderden den dood heb
ben gevonden.
Van Britsche zijde wordt de vernietiging
van een groot Duitsch troepentransport
schip gemeld, waarbij zeer vele slachtoffers
zijn gevallen en men mag veilig aannemen,
rtat bij den verwoeden strijd om het tor* en
de stad Bergen het aantal dooden a:
beide kanten zeer belangrijk is geweest.
's-Gravcnhage, 9 April.
Het algemeen hoofdkwartier deelt
mede:
Gedurende de eerstvolgende da
gen zullen geen nieuwe periodieke
verloven worden verleend aan
sommige troepen, opgesteld in de
kust- en grensgebieden.
(Bij informatie verneemt het A.N.P., dat
onder het begrip „periodieke verloven" niet
worden gerekend weermachts-industriever-
loven, bijzondere verloven en zakenverlo-
ven.)
Inmiddels is er een Duitsch memoran
dum aan Noorwegen en Denemarken ver
schenen waarin de Duitschers nog eens ver
klaren, dat deze oorlog hun door Engeland
en Frankrijk is opgedrongen, die Duitsch
land aan een hongerblokkade bloot stelden
en de neutralen aan niets ontziende blok-
kademaatregeien onderwierpen. Duitschland
heeft de rechten der neutralen eerbiedigd,
zoo wordt gezegd, de sterke Duitsche
tegenactie was oorzaak, dat de geallieerden
trachtten het oorlogstooneel naar het neu
trale vasteland over te brengen, en alleen
de spoedig tot stand gekomen vrede tus
schen Rusland en Finland zou de oorzaak
zijn geweest, dat dit al niet veel eerder ge
beurd is'.
Thans zullen de geallieerden althans
Noorwegen tot gevechtsterrein willen
maken, terwijl de Noorsche volken de rol
van hulp- en soldenierstroepen moeten spe
len. Duitschland zegt de bewijzen te heb
ben, dat de Scandinavische staten binnen
enkele dagen door de geallieerden bezet
zouden worden en in den grooten strijd om
het bestaansrecht is Duitschland daarom
besloten zijn tegenstander vóór te zijn, ook
Zie vervolg pag, 1, 3e blad.al zouden de Noorsche-troepen die daar
voor toch te zwak zouden zijn zich tegen
een inval der geallieerden verzet hebben,
Duitschland is niet bereid werkloos toe te
zien en heeft daarom eenige militaire opera
ties ingeleid welke zullen leiden tot het be
zetten van strategisch belangrijke punten op
Noorsch staatsgebied.
Duitschland is alleen Noorwegen binnen
getrokken om het te beschermen en zal de
bezette steunpunten niet als operatiebasés
gebruiken zoolang de geallieerden dit niet
door hun oorlogsmaatregelen noodzakelijk
maken en de Duitsche regeering is er van
overtuigd daardoor ook de Noorsche belan
gen te dienen. Alle tegenstand zou door de
Duitsche strijdkrachten met alle middelen
gebroken worden en dus volkomen nutte
loos zijn.
En ten slotte verklaart het memorandum
dan, dat Duitschland geenszins voornemens
is de territoriale onschendbaarheid en poli
tieke onafhankelijkheid van Noorwegen
aan te tasten.
Denemarken heeft hetzelfde memoran
dum ontvangen en beide staten ondervin
den nu reeds wat het zeggen wil door
Duitschland in dezen oorlog beschermd 'f*
worden.
Dat tot dusver nog geen bloedige inci
denten uit Denemarken bericht werden en
alleen gemeld werd, dat de Deensche troe
pen retireeren, blijkt volgens nadere be
richten door de omstandigheid dat het
Deensche kabinet besloten heeft niet daad
werkelijk te protesteeren tegen het ulti
matum waarin door Duitschland de bezet
ting van Deensch gebied werd geëischt. Van
Duitsche zijde werd trouwens in den loop
van den dag gemeld, dat de citadel en het
radiostation van Kopenhagen bij het aan
breken van den dag bezet waren en dat de
stad zich om 8 uur reeds geheel in Duitsche
handen bevond.
Uit Duitsche legerberichten blijkt, dat
sterke Duitsche strijdkrachten de Deensche
grens bij Tilensburg en Tondern overschre
den en naar het noorden oprukten, terwijl
tevens de brug over de Belt bezet werd.
Zeestrijdkrachten drongen de groote Belt
binnen waarna troepen te Korsoer en Ny-
borg werden ontscheept. Uit Giedsër. waar
Duitsche troepen geland zouden zijn, is
tevens de onmarsch naar het Noorden be
gonnen. Verder wordt gemeld, dat ook Sta-
vanger bezet is.
De verdere ontwikkeling van den strijd
evenals de mededeeling, dat Duitsche mij
nen gelegd zijn voor alle belangrijke havens
aan de Westkust van Noorwegen, vindt men
in de inmiddels binnengekomen buitenland-
sche berichten.
Hoe men in de geallieerde landen op deze
nieuwe verrassende Duitsche actie zal rea-
geeren is op het oogenblik, dat wij dit over
zicht moeten afsluiten nog niet te voor
spellen.
Het Britsche oorlogskabinet zou heden
morgen bijeenkomen en reeds is medege
deeld, dat Engeland en Frankrijk Noorwe
gen als deelgenoot in den oorlog beschou
wen en het zoo spoedig mogelijk te hulp
zullen komen.
President Roosevelt is per extra-trein
naar Washington vertrokken en men mag
aannemen, dat in Amerika deze nieuwe
Duitsche actie ten koste van de neutralen
groote verontwaardiging zal wekken.
Wat er uit dat alles zal voortkomen en of
niet Amerika door het verloop der gebeur
tenissen langzaam maar zeker bij den
Europeeschen oorlog betrokken zal worden,
zijn vragen waarop op dit moment geen
antwoord is te geven.
Vast staat, dat door het bezetten van
Noorwegen en Denemarken een geheel ver
anderde situatie in den grooten Europee
schen oorlog is ontstaan en dat het niét on
mogelijk is, dat de beslissing van de
zen oorlog niet aan de Fransch-Duitsche
grens maar in het Noorden van Europa zal
worden bevochten.
Het verdere verloop der gebeurtenissen
zal men uit de in den loop van den middag
verder binnengekomen berichten elders in
onze courant kunnen lezen.
