DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De Duitsehe troepen trachten zoo snel mogelijk de verbinding
Oslo-Drontheim tot stand te brengen. I Hij heeft in zijn tuintje het een en ander
DE ACTIE TER ZEE EN IN DE LUCHT.
I42e Jaargang
Het kabinet-Pierlot in België afgetreden.
De Vereenigde Staten verklaren lieh neutraal
in den Noorseh-Duitsehen oorlog.
Felle branden op hei vliegveld van
Siavanger»
Narvik door Britsche oorlogsschepen beschoten.
Duitschland zou in Noorwegen over 1300
vliegtuigen beschikken.
Frcinsche legerberichten.
De algemeene toestand.
Zweden is niet
heelemaal gerust.
Belgischs regeering
afgetreden.
Zijn
Britsche oorlogsschepen de
Drontheimfjord binnen
gedrongen
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
A
PRIJS DER GEWONE ADVERTENT IEN:
Van 1 -5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voor dam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
N©. 99 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Vrijdag 26 April 1940 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
VTTTftrt AM TTTrs I r-| 1 It-1, V, V, nW rt/~\
De Duitschers zijn blijkbaar niet ontevreden over de ontwikkeling van den
strijd in Noorwegen en het blijkt inderdaad, dat de troepen, die zich in dit
gebied konden nestelen een grooten voorsprong hebben op de troepen der
geallieerden, die onder moeilijke omstandigheden moeten landen en bjj hun
opmarsch aan hevige luchtbombardementen blootgesteld zijn.
In het -Gubrandsdal, ten N. van Oslo, hadden de geallieerden Lillehammer
bezet maar het schijnt, dat zij het stadje weer moesten prjis geven en dat de
Duitschers zich reeds SO K.M. Noordwaarts bij Ringebu aan den spoorweg
van Oslo naar Dombaas bevinden. Vanuit Dombaas rukken de geallieer-
deh naar het Zuiden en men kan hier belanrijke gevechten verwachten,
Meer Oostwaarts, in het Osterdal, zouden de Duitschers met een pantser-
afdeeling reeds Röros bezet hebben, waardoor zij tot op 100 K.M. afstand
van Drontheim zijn gekomen. Volgens Zweedsche berichten zou Röros nog
niet genomen zijn daar de Noren nog op 5 K.M. Zuidwaarts daarvan stand
houden. De geallieerden trekken in allerijl Zuidwaarts om de Noren te ver
sterken.
Ten N. van Drontheim is Steinkjer, waar de Duitschers zich ingraven, nog
altjjd in Duitsehe handen. Tusschen Steinkjer en Nanisos hebben de geal
lieerden hun stellingen ingenomen.
De stad Narvik in het Noorden is door Britsche oorlogsbodems langen tijd
beschoten.
Zoo juist wordt uit Stockholm het nog onbevestigde bericht gemeld, dat
Britsche 'oorlogsschepen de Drontheim-fjord zijn binnengedrongen, waar
Duitsehe oorlogsschepen liggen die de Engelsche en Noorsche troepen bij
Steinkjer met granaatvuur hebben bestookt.
In België heeft de liberale Kamergroep, in verband met de taalkwestie,
tegen de begrooting van Onderwijs gestemd, waarna het kabinet-Pierlot
zijn ontslag aan den Koning heeft aangeboden. De Belgische pers is ver
ontwaardigd, dat men het in dezen tijd tot een ministercrisis liet komen.
Men verwacht dat het oude kabinet, opnieuw onder leiding van Pierlot,
grootendeels weer in functie zal treden.
Hoewel men m Duitschland nog altijd niet officieel in oorlog met
Noorwegen is, heeft president Roosevelt het bestaan van den staat van oor
log tusschen Duitschland en Noorwegen geproclameerd en verklaard, dat
de Vereenigde Staten in dit conflict neutraal zullen blijven.
De Duitsehe vlootverliezen.
Een officieele woordvoerder te Londen
heeft verklaard, dat 26 transportschepen
en voorraadschepen door optreden der ge
allieerden in den grond zijn geboord of
door de eigen bemanning tot zinken zijn
gebracht tusschen 9 April, toen de eerste
Duitsehe troepen aan land werden gezet
en 22 April. Tien andere transport- en
voorraadschepen werden door torpedo's ge
troffen en zijn waarschijnlijk gezonken.
Een werd tijdens een luchtaanval in brand
gebombardeerd en vier Duitsehe schepen
werden buit gemaakt. Deze schepen wer
den gebruikt om de Duitsehe troepen in
Noorwegen te steunen en van voorraden
te voorzien, ofschoon niet alle schepen
troepen transporteerden. Het aantal doo-
den bij de vernietigng dezer vaartuigen
moet verscheidene duizenden bedragen.
Aan de oostkust van de Oslofjord zijn drie
duizend lijken van Duitschers aange
spoeld. Groote hoeveelheden wapens, mu
nitie en andere voorraden zijin voor de
aanvallers verloren gegaan.
De strijd bij Narvik.
In een zeer uitvoerige officieele be
schrijving van den tweeden slag bij Narvik,
welke gisteravond is uitgegeven, wordt ge
zegd, dat de daarbij betrokken Britsche
zeestrijdkrachten hebben bestaan uit het
slagschip Warspite en tien torpedojagers.
Het optreden der Duitsehe lucht
macht in Noorwegen.
Gister heeft, naar het D. N. B. meldt, de
Duitsehe luchtmacht opnieuw met succes
ingegrepen in den strijd in Noorwegen.
Twee Britsche transportschepen werden
getroffen door bommen van zwaar kaliber.
Een Britsche mijnveger, welke zich voor
de westkust van Noorwegen ophield, werd
tot zinken gebracht, een Britsche torpedo
jager door bomtreffers in brand gezet.
In midden-Noowegen bij Lesjakop,
hebben Duitsehe gevechtsvliegers vijf op
den grond staande Noorsche jachtvliegtui
gen van het Engelsche type Gloster-
gladiator vernietigd. In het gebied bij
Dombaas werden troepenconcentraties van
hetgeen overgebleven k van de hoofd
macht van het Noorsche leger door aan
vallen verspreid.
De luchtaaanvallen op Stavanger.
Reuter verneemt, dat de Britsche bom
menwerpers bij den laatsten aanval op het
vliegveld bij Stavanger, voor het eerst des
nachts een ontmoeting hadden met Mes-
serschmitt toestellen. De jongste rapporten
over de aangerichte schade toonen aan,
dat een aantal op het vliegveld staande
vijandelijke vliegtuigen in vlammen is op
gegaan en dat, na het vertrek van de aan
vallers, felle branden zijn ontstaan.
De sterkte der Duitsehe lucht
macht in Noorwegen.
De bijzondere cci.espondent in Noor-
wegén van de „Popoio Di Roma" meldt,
dat de luchtmacht, welke ter beschikking
staat van het Duitsehe opperbevel in
Noorwegen, bestaat uit 1300 vliegtuigen,
waarvan 800 zware bommenwerpers, 200
lichte bommenwerpers en 300 jachtvlieg
tuigen.
Het Fransche avondlegerbericht luidt:
In de Vogezen heeft een onzer patrouilles
e~'i vijandelijk detachement, dat zich in
de buurt van een onzer posten in hinder
laag had gelegd, verjaagd.
In het Skagerrak heeft een groep Fran
sche torpedojagers twee vijandelijke pa
trouillevaartuigen aangevallen en tot zin
ken gebracht. Zij .zijn ondanks de vlieger
aanvallen zonder averij op hun basis
teruggekeerd.
Het Fransche legerbericht van hedenoch
tend luidt: „Activiteit van de artillerie in
het Saargebied".
NOODLANDING VAN DUITSCH
VLIEGTUIG IN BELGIE.
Gistermiddag is een Duitsch vliegtuig
wegens een defect aan de benzineleiding
gedaald in de buurt van Tintign. De be
manning, bestaande uit een officier en
twee onderofficieren, werd geïnterneerd.
Het toestel, dat onbeschadigd was, is in
beslag genomen,
Het is niet prettig om naast een sterken
buurman te wonen en hem niet heelemaal
te vertrouwen.
De buren aan den anderen kant zijn, toen
zij 's morgens opstonden, tot de ontdekking
gekomen, dat onbevoegden zich door ge
bruik van geweld toegang tot hun woning
hadden verschaft zooals dat gewoonlijk
in de processen-verbaal wordt omschreven.
En zij konden tegelijkertijd constateeren,
dat het de handlangers van den sterken man
uit het groote huis waren geweest, die dat
trouwens allerminst ontkende en verklaard
heeft, dat de buurt erg onveilig was en dat
hijhij maatregelen genomen had om hen te
beschermen.
Nu er Duitsehe commissarissen in Oslo en
Kopenhagen benoemd zijn, blijkt wel, dat
niet alleen militaire bescherming wordt
geboden, maar dat men bovendien van plan
is zich met de bestuurstaak over het bezette
gebied te belasten, zoodat hek de groote
vraag zal zijn wanneer en zelfs of men den
indringers ooit weer zal zien vertrekken.
Dat alles is de oorzaak, dat men' in Zwe
den eiken morgen uit het raam kijkt om een
blik in den tuin van buurman te kunnen
werpen. Zoolang er nog geen ladder tegen
de schutting staat en de ketting nog op de
voordeur blijkt te zitten, is men weer ge
rust.
Maar elke nieuwe dag wordt in Zweden
met groote ongerustheid afgewacht. Men
weet daar maar al te goed, dat buurman
niet heelemaal te vertrouwen is en men
weet ook, dat de politie-agenten van Europa
de eenigen die bescherming kunnen bie
den ver weg zijn èn de handen vol heb
ben om buurmans handlangers aan den
anderen kant met geweld buiten de deur te
zetten, wat heel wat gemakkelijker leek
dan het in werkelijkheid is gebleken.
Inmiddels is de positie van Zweden bui
tengewoon moeilijk geworden. Het mag niet
laten blijken, dat het argwaan koestert en
het moet dus vriendelijk goeden morgen
zeggen als buurman toevallig uit het raam
kijkt. Het bloed kruipt waar het niet gaan
kan, de Zweedsche pers heeft onomwon
den te kennen gegeven, wat zij van den in
val in Denemarken en Noorwegen denkt,
maar buurman heeft al dreigend tegen het
raam getikt en Zweden laten weten, dat hij
op sympathiebetuigingen voor de slachtof
fers allesbehalve gesteld is.
Zoolang Duitschland niet blijk geeft het
Zweedsche gebied aan te tasten en zoolang
zelfs de Duitsehe gewapende koopvaarders
zich op het eerste verzoek uit de Zweedsche
territoriale wateren terugtrekken, kan men
in Zweden niets anders doen dan waak
zaam blijven en vreemde vliegmachines
neerschieten met de mededeeling, dat men
daarbij geen enkele partij kiest, maar een
voudig zijn neutraliteit handhaaft.
Maar Zweden verkeert in de moeilijke
positie, dat het werkloos moet toezien hoe
buurman den sabel omgespt, patronen in
zijn revolver doet en enkele ladders bij
de gemeenschappelijke schutting gereed
legt.
Die buurman blijft tot dusver op eigen
erf, hij mag daar precies doen wat hem
goeddunkt, maar als het Zweedschehuis
vrijwel het eenige is, dat tot dusver geen
bezoek heeft gekregen, is het volkomen te
begrijpen, dat men zich daar niet heelemaal
gerust voelt en liefst eens even zou over
loopen om de noodige opheldering te vra
gen.
Met de groote kans natuurlijk, dat men
weer naar huis gestuurd wordt met de
boodschap, dat buurman er geen behoefte
aan gevoelt zijn plannen bekend te maken
en dat Zweden maar rustig moet afwach
ten wat er verder zal gebeuren.
Zweden kan inderdaad ondanks alle
sombere voorgevoelens en ondanks het con
stateeren van allerlei angstwekkende voor
bereidingen niet klagen, dat zijn neutra
liteit niet ontzien wordt.
Buurman komt zelfs vriendelijk glim
lachend op bezoek en bespreekt daar de
wederzij dsche hulp, die men als goede bu
ren elkaar zal kunnen yerleenen,
Hij heeft in zijn tuintje het een en ander
geplant, dat Zweden wel zal kunnen ge
bruiken en de Zweedsche buurman heeft
op zijn erf een hoeveelheid erts in den
grond ontdekt, dat Duitschland wel zal wil
len koopen.
Er is een Duitsehe handelscommissie in
Stockholm aangekomen en het eenige, dat
men in dezen tijd niet weet is of dat nu een
teeken voor een blijvend goede verstand
houding is, ofwel de camouflage voor aller
lei minder prettige dingen die intusschen
nauwkeurig bekeken en voorbereid worden.
De Duitsehe commissie is in Stockholm
aangekomen en zal, naar uit de Zweedsche
hoofdstad wordt gemeld, de handelskwes
ties bespreken, welke uit de nieuwe situatie
in Zweden voortvloeien, waarbij natuurlijk
voornamelijk zal gesproken worden over de
levering van het Zweedsche ijzererts via
Lulea aan de Botnische Golf.
Haast is er niet bij, want die golf is nog
heelemaal met ijs bedekt en de dooi zal dit
jaar wellicht drie weken later dan gewoon
lijk intreden.
Nu Noorwegen voor de Duitsehe handels
schepen onbereikbaar is geworden, nu het
Zweedsche erts niet meer via Narvik kan
verscheept worden, zal Duitschland er dus
nog eenige maanden op moeten wachten,
wanneer het althans zelf de schepen moet
sturen om het te halen.
Maar in Zweden vraagt men zich eiken
dag af, of Duitschland inderdaad zoo lang
zal en kan wachten en denkt men aan de
mogelijkheid, dat binneh dien tijd Duitsehe
troepen uit de Zweedsche Oostzeehavens
zullen oprukken om zich van de ertsgron-
den te verzekeren vóór deze, via Noorwe
gen, in de handen der geallieerden zijn ge
vallen.
Ook de geallieerden zijn ondanks de
verklaring van Göring, dat Zweden zijn
tweede vaderland is niet gerust over
de mogelijke plannen van Duitschland
tegenover Zweden, vooral nu de laatste
dagen een opmerkelijke actie in de Duit
sehe Oostzeehavens b.v. in Memel, gecon-
tateerd wordt. Er schijnen daar voorberei
dingen te worden getroffen om troepen
transportschepen in zee te sturen, maar
men weet natuurlijk niet of deze voor een
landing in Noorwegen of in Zweden be
stemd zijn.
Het kan natuurlijk al weer de camouflage
van andere plannen zijn en b.v. ten doel
hebben een deel van de Britsche en Fran
sche vloot naar de Oostzee te lokken, maar
juist de onzekerheid van alle gebeurtenis
sen is oorzaak, dat men in Zweden eiken
morgen weer blij is als men bij het wakker
worden nog inwoner van een onafhankelij-
ken staat is.
Men houdt rekening met de mogelijkheid,
dat de Duitsehe bedrijvigheid in de Oost
zeehavens verband houdt met het voorne
men de Alands-eilanden aan den toegang
tot de Botnisch Golf te bezetten, eilanden,
die men in Zweden met groote ongerustheid
heeft bekeken toen Rusland in Finland was
binnengvallen en Hangö als vlootbasis
eischte, omdat de Alandseilanden, waarover
Zweden zeggingschap heeft, de geheele golf
beheerschen.
Wanneer Dutischland deze eilanden bezet
zou het een prachtige vliegtuig- en vloot
basis hebben tegen Stockholm en de
Zweedsche Oostzeekust en vandaar naar de
ertsvelden in het Noorden kunnen opruk
ken.
Het is de groote vraag of men in Moskou
werkeloos zou toezien als Duitschland zich
meester maakt van alle Scandinavische sta
ten en daardoor in het gebied van de Oost
zee en de Noordelijke IJszee een sterkere
positie gaat innemen dan Rusland zich in
middels heeft verzekerd.
Vast staat, dat, terwijl Duitschland Zwe
den aan den eenen kant vriendelijk toe
knikt en een handelsmissie naar Stockholm
stuurt, in de Oostzeehavens voorbereidin
gen voor een groot troepentransport met
onbekende bestemming worden getroffen.
Waar de Duitsehe pers Zweden reeds open
lijk van partijkiezen voor Noorwegen en
van het aantasten van de Duitsehe wapen
eer heeft beschuldigd, is het niet te ver
wonderen, dat de burgers uit Malmö, dat
vlak tegenover Denemarken is gelegen,
reeds over evacuatie beginnen te denken,
dat de Zweedsche vloot paraat is om elke
vijandelijke actie in het Oostzeegebied te
keeren en dat nacht en dag de wachters op
Zwedens Oostkust vol spanning over het
groote water turen en zich met zuster Anna
uit Blauwbaards gruwelijke geschiedenis
afvragen of zij nog altijd niets zien komen.
Men verwacht een nieuw
kabinet Pierlot.
De Belgische Kamer heeft girfcer
gestemd over de begrooting van open
baar onderwijs. Ten aanzien van het
ontwerp tot het instellen van een
tweevoudige organisatie van het de
partement, waarbij rekening gehou
den zou worden met de tweetaligheid
des lands, deed zich een incident
voor. Een groot deel der liberalen
stemde n.l. tegen. Het kabinet is
daarop afgetreden.
-ML
Pierlot
Met 120 tegen 45 st. en 15 onthou
dingen heeft de Kamer gistermiddag de
begrooting van het ministerie van open
baar onderwijs aangenomen. De liberale
fractie, die in de regeering vertegenwoor
digd is door drie liberalen, heeft tegen de
begrooting gestemd. Onder deze omstan
digheden was de eerste minister, Pierlot,
de meening toegedaan, dat een dergelijke
vérloochening door een der fracties die de
regeeringsmeerderheid vormde hem, geen
voldoende gezag liet om te regeeren.
Pierlot heeft het ontslag van het kabinet
aan den koning aangeboden. In politieke
kringen legt men er den nadruk op, dat
de oppositie der liberalen alleen het ont
werp tot splitsing van het departement
van onderwijs betrof en niet tegen de
regeering was gericht. De liberalen schij
nen verrast door dit resultaat. Dezelfde
kringen zijn algemeen de meening toege
daan, dat de crisis niet ernstig is en dat
dezelfde regeering zeer snel terug zal
keeren. De Independance Belga is van
meening, dat het oogenblik slecht gekozen
was „om over te gaan tot een hervorming
van het departement van onderwijs en dat
de regeering een dringender taak had te
vervullen dan naast den secretaris-gene
raal en een zeker aantal directeurs-gene
raal van openbaar onderwijs adjuncten
van de andere taalgroep in te stellen.
De Europeesche crisis is te ernstig, het
gevaar, dat België bedreigt te dringend,
dan dat Belgische politici zich zouden
kunnen amuseeren met de kinderachtig
heden der binnenlandsche politiek".
Volgens te Stockholm ontvangen
berichten zijn Britsche oorlogs
schepen de Drontheim-fjord bin
nengedrongen, na zich een weg te
hebben gebaand voorbij de kanon
nen van het fort van Agdenes, van
waar de Duitschers den toegang tot
de fjord beheerschten.
Men gelooft, dat in de binnen-
fjord een lichte kruiser en ver
scheidene torpedojagers van de
Duitschers liggen, die de Britsche
en Noorsche troepen in den sector
van Steinkjer met granaatvuur
hebben bestookt.
Verklaard wordt, dat reeds Brit
sche gevechtsvliegtuigen in actie
zijn geweest, en volgens een bericht
hebben zij een zwaren Duitschen
bommenwerper neergehaald.
Nu, zooals gisteren gemeld, nog
meer Britsch en Fransch luchtaf
weergeschut aangekomen is,- be
schikken de geallieerde en Noor
sche troepen thans over doeltref
fende middelen om aan de bedrei
ging van voortdurende bombarde
menten het hoofd te bieden.
Zie vervolg Buitenland pag. 3, 3e bla.
