DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Zuid-Noorwegen vrijwel geheel in
Duitsche handen.
De strijd in Noorwegen.
No. 104
Vrijdag 3 Mei 1940
142e Jaargang
Chamberlain deelt mede, dat de Britsche troepen
uit Andalsnes teruggetrokken zijn.
Hussoiini zou den Amerikaanschen gezant hebben
verzekerd, dat Italië voorloopig niet
in den oorlog zal gaan.
Rëros en Tynsef door de Duitschers ontruimd.
D© gaallieerden hebben zich in Andalsnes ingescheept.
Noorsche bevelhebber gaf zich over.
5000 m. lange tunnel veroverd.
Een Noorsch protest.
De algemeene toestand.
ALKMAARSCH
COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENT IEN
Van 1 -5 regels 1.25, elke regel meer 0-25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voor dam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Andalsnes, waar de Britsche landingstroepen ontscheept werden, is thans
weer de plaats geweest waar de Engelschen zich zonder daarbij verliezen
te lijden weer hebben ingescheept, waarna deze kustplaats door de
Duitschers bezet is. Daarmede hebben de geallieerden den strijd ten Z. van
Drontheim voorloopig opgegeven.
De Duitschers melden, dat zij thans in het bezit van geheel Zuid-Noorwegen
zijn op enkele plaatsen na, waar de Noren nog verzet bieden. Tusschen
Dombaas en Andalsnes heeft zich een Noorsche troepenmacht overgegeven,
evenals in. het Valdres gebied, ten N. van de spoorlijn BergenOslo en door
insluiting bedreigde Noorsche troepen trekken in de richting van de
Zweedsche grens.
De Duitschers schijnen nu zoowel de spoorwegverbinding tusschen Oslo en
Drontheim als die tusschen Bergen en Oslo in hun bezit te hebben.
De Royal Air Force heeft opnieuw de Duitsche vliegtuighases in Noorwegen
en Denemarken gebombardeerd.
Volgens het D.N.B. hebben Duitsche jachtvliegtuigen aan een sterk Britsch
vlooteskader aan de Noorsche Westkust zware verliezen toegebracht.
Minister-president Chamberlain heeft in het Lagerhuis meegedeeld, dat
besloten werd het plan Drontheim van het Zuiden uit in te nemen op te
geven, in verband waarmee de Britsche troepen uit Andalsnes teruggetrok
ken zijn. Dit beteekent echter geenszins, dat de strijd in Noorwegen zal ge
staakt worden.
In verband met de oorlogsplannen deelde de minister mede, dat hij het
geven van nadere informaties tot de volgende week moet uitstellena In ver
band daarmede werd door de oppositie besloten nog geen critiek op het be
leid der regeering, ujt te oefenen.
De Amerikaansche gezant te Rome heeft een onderhoud met Mussolini
gehad en president Ro.osevelt onderhield zich met den Italiaanschén gezant
lil Washington, waarbij ook Sumner Welles tegenwoordig was.- Men heeft in
Amerika den indruk gekregen, dat Italië in de naaste toekomst niet daad
werkelijk aan den oorlog zal deelnemen. De Amerikaansche gezant te Rome
heeft later een onderhoud met graaf Ciano gehad, evenals met de ambassa
deurs" van Frankrijk, Polen, Engeland en Rusland, waarbij hij mededeeün-
gen over zijn onderhoud met Mussolini en graaf Ciano verstrekte.
De militaire correspondent van Reuter
schrijft: Er is geenerlei bewijsmateriaal,
dat steun zou kunnen verleenen aan de
Duitsche theorie van een zegevierend op
rukkend leger. D Duitsche bewering over
de verovering van Storen en Dombaas en
over het tot stand brengen van verbin
ding tusschen de troepen van Oslo en die
van Drontheim beteekent mogelijkerwijs,
dat kleine detachementen Duitsche troe
pen doorgedrongen zijn tot deze plaatsen
en dat hun bevelvoerders, uitgeput en
lijdend onder vele ontberingen, Storen en
Dombaas hebben bereikt, vanwaar zij
triomfantelijke en zelfs overdreven tele
grammen hebben gezonden, meldende, dat
zij hun doelen hebben bereikt. Het betee
kent niet, dat de Duitschers een voort-
durenden stroom van manschappen en
materialen hebben gevestigd tusschen
Oslo en Drontheim, of dat Drontheim ver
lost is uit zijn instabiele positie de Duti-
sche verbindslinies in midden-Noorwegen
zijn thans uitgerekt als een stuk elastiek.
Op vele plaatsen zijn de wegen vernield
door landmijnen, de bruggen geruïneerd
en wordt de opmarsch vertraagd door
afgebroken werken. Op vele manieren
lijden de Duitschers dezelfde ontberingen
en belemmeringen ais de geallieerden en
zij zijn niet onkwetsbaar.
Röros door de Duitschers ontruimd.
De Duitsche troepen hebben zich, naar
het Noorsche telegraaf agentschap meldt,
Dinsdagavond, toen de Noorsche troepen
weder naar de stad terugkeerden, uit
Röros teruggetrokken.
Gevangen genomen Dutschers zouden
verklaard hebben, dat deze terugtocht een
gevolg is van het uitblijven van aanvoeren,
aangezien de Duitsche troepen te Röros
volkomen van de overige Duitsche strijd
macht waren afgesneden.
De Duitschers zouden zich eveneens uit
Tynset teruggetrokken hebben.
Vólgens een bericht uit Londen zou de
toestand in Narvik en bij Namsos onver-
züo.
Een communiqué van het Brit
sche ministerie van oorlog.
Een communiqué van het Britsche mi
nisterie van ooorlog vermeldt:
De troepen der geallieerden, welke
de laatste dagen ten zuiden van
Drontheim operaties hebben uitge
voerd, welke ten doel hadden den
vijandelijken opmarsch te vertragen,
zijn thans, na vele vijandelijke aanval
len te hebben afgeslagen, teruggetrok
ken, met het oog op de steeds toene
mende sterkte van den vijand.
De geallieerde troepen zijn met succes
ingescheept te Andalsnes en andere
aan land gezet te Andalsnes en andere
havens in de nabijheid. Dit geschiedde on
danks de voortdurende pogingen van den
vijand om deze havens en de verbindingen
door actie uit de lucht te vernietigen. In
het gebied van Narvik duren de operaties
voort en zijn detachementen in contact met
den vijand geweest. Uit Namsos valt ver
der niets te vermelden.
Duitschland maakt melding van
successen.
Van Oslo in N.W. richting ingezette
Duitsche strijdkrachten hebben in aanzien
lijke mate terrein gewonnen en de Sogne-
fjord bereikt. In het gebied van Valdres
zijn van de vierde Noorsche divisie, die,
naar gemeld, zich aldaar heeft overgege
ven, 300 officieren, en 2300 man gevangen
genomen, 290 paarden, drie stukken berg-
geschut en 85 machinegeweren buitge
maakt.
Het Duitsche Iegerbericht.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte gister bekend: De operaties
in Noorwegen tusschen Oslo en Drontheim
zijn overgegaan in achtervolgingsgevech
ten. De Britten ontruimen overhaast
het gebied bij Andalsnes. Onover
zienbare Engelsche voorraden zijn bij
Dombaas in handen onzer troepen geval
len, diie reeds op 40 km. ten Z.O. van
Andalsnes staan. Daar werden 300 nog
tegenstand biedende Noren, die den terug
tocht der Britten zouden dekken, gevangen
DE AMERIKAANSCHE AMBASSADEUR
BIJ MUSSOLINI.
De Duce heeft Zaterdag den Amerikaan
schen ambassadeur Philipps ontvangen, die
zich op de hoogte kwam stellen van de plan
nen van Italië in verband met de jongste
ontwikkeling van den internationalen toe
stand in het algemeen en van den toestand
in de Middellandsche Zee in het bijzonder.
In de kringen der Amerikaansche am
bassade had men na dit onderhoud den
indruk, dat in de Italiaansche houding
van non-belligerentie niet spoedig ver
andering zal komen.
De Amerikaansch-Italiaansche be
sprekingen.
Uit Washington wordt gemeld: Sumner
Welles heeft medegedeeld, dat het depar
tement van buitenlandsche zaken van den
ambassadeur te Rome een volledig verslag
over zijn onderhoud met Mussolini heeft
ontvangen. De bespreking met Mussolini
was van algemeenen aard en bestond uit
een gedachtenwisseling over den interna
tionalen toestand.
Tevoren had Sumner Welles een kort
gesprek met den Italiaaanschen ambassa
deur, prins Colonna, gehad. Later verge
zelde hij den ambassadeur bij diens bezoek
aan Roosevelt.
Na deze besprekingen liet men op het
departement, van buitenlandsche zaken
doorschemeren, dat de regeering van mee
ning is, dat Italië niet op het punt staat
aan den oorlog deel te nemen. Sumner
Welles deelde den journalisten mede, dat
het departemént niet denkt over een aan
maning tot vertrek aan de Amerikanen in
Italië. Dit wordt beschouwd als een indi
recte bevestiging van de berichten uit
Rome, volgens welke Mussolini den Ame
rikaanschen ambassadeur heeft medege
deeld, dat Italië op het oogeniblrk geen
deelneming aan den oorlog overweegt
Zie verder Buitenland pag. 1, 3e blad.
genomen.
Onder den indruk van deze gebeurtenis
sen heeft de Noorsche bevelhebber van het
gebied Mören en Romsdal de capitulatie
aangeboden en zijn troepen bevel gegeven
den kansloozen tegenstand te staken. De
intacte spoorweg tusschen Dombaas en
Ulsberg (ten zuiden van Drontheim), is
in zijngeheelen omvang in onze handen.
De van Bergen naar het Oosten en uit het
gebied ten noorden van Oslo naar het W.
optrekkende troepen hebben elkander ont
moet aan de spoorlijn van Bergen naar
Oslo. Het aantal gevangenen en de hoe
veelheid buit neemt voortdurend toe. Bij
Narvik en Drontheim geen bijzondere ge
beurtenissen.
Duitschers melden bezetting van
Andalsnes.
Het opperbevel der Duitsche weermacht
deelt mede:
Bij de rüstelooze achtervolging der in
wilde vlucht terugtrekkende Engelschen
hebben de Duitsche troepen Andalsnes
bereikt en daar te 15 uur de Duitsche oor-
logsvlag geheschen.
Na de terugtrekking van de
Britsche troepen.
Uit Londen wordt gemeld: De nationaal-
socialistische vlag woei vanmorgen boven
de stad Andalsnes nadat de Britsche troe
pen zich uit dit gebied hadden terugge
trokken. Aan de andere fronten blijft de
algemeene toestand ongewijzigd. Gister
avond in Stockholm ontvangen berichten
melden, dat de Noorsche troepen, die
Woensdag door Röros getrokken zijn, thans
stellingen hebben betrokken ten Z. van
deze stad, teneinde den Duitschen op
marsch tusschen To,lga en Tinset tegen te
houden.
Hieraan wordt toegevoegd, dat deze
troepen in contact zijn met Duitsche pa
trouilles en eenige gevangenen gemaakt
hebben.
Berichten uit New-York, afkomstig uit
Noorsche militaire bron, spreken over een
slag tusschen Duitsche en Noorsche troe
pen nabij het dorp Os halfweg tusschen
Röros en Tolga in het Osterdal.
Duitsche berichten uit Noorwegen.
Het D. N. B. meldt:
Duitsche troepen, die uit de zóne van
Bergen oostwaarts optrekken, hebben de
electriciteitscenitrale en aluminiumfabriek
Kinsarvik bezet. Een groote hoeveelheid
oorlogsmateriaal werd weer in de zóne van
Bergen buitgemaakt. De bij Bergen operee-
rende Duitsche troepen hadden bijzondere
moeilijkheden toen zij na de inneming van
Voss de tunnel in het Mir-dal naderden.
Daar het niet mogelijk was om de tunnel
heen te gaaan, deden onze troepen een
aanval op de sterk verdedigde tunnel. De
ruim 5'000 meter lange tunnel hebben zij
in een verbitterd gevecht doorgetrokken,
en den oostelijken uitgang hebben zij thans
bereikt. De tunnel is ongeschonden geble
ven. Talrijk materiaal viel in Duitsche
handen.
De reactie van het
krijgsverloop.
In onstuimig opdringen zoo heeft
Hitler in zijn dagorder aan de troepen in
Noorwegen gezegd hebben de Duitsche
troepen de verbinding tusschen Oslo en
Drontheim tot stand gebracht en daarmede
is het voornemen der Westelijke mogend
heden om Duitschland toch nog door een
bezetting achteraf van Noorwegen op de
knieën te kunnen krijgen, definitief mis
lukt.
De Führer heeft generaal Von Falken-
horst, den commandant der Duitsche troe
pen in Noorwegen, een hooge onderschei
ding verleend en dat alles mag den Duit
schers een groote voldoening schenken, in
Engeland en ook in Frankrijk is men er na
tuurlijk minder mee ingenomen.
Men ontkende van Britsche zijde tot dus
ver, dat de Duitschers inderdaad reeds de
beschikking over de spoorlijn van Oslo naar
Drontheim zouden hebben, maar het is nu
wel zeker, dat niet alleen deze lijn maar
ok die van Bergen naar Oslo in Duitsche
handen is, dat vrijwel geheel Zuid-Noorwe
gen door de Duitschers is bezet en dat de
Britsche landingstroepen ten Z. van Dront
heim teruggetrokken zijn en zich in An
dalsnes weer hebben ingescheept, waar
mede de eerste periode van den strijd in
Noorwegen ten gunste van de Duitschers
beslist is.
Duitschland had vliegvelden in Noorwe
gen en Denemarken het kon zijn bommen
werpers van dag tot dag naar de meest be
dreigde punten zenden. De geallieerden be
schikten slechts over per schip aangevoerde
lichte machines, welke op noodvliegvelden
in elkaar moesten worden gezet en de bom
menwerpers welke vanuit Engeland naar
Noorwegen kwamen, hadden een zoo groo-
ten afstand af- te leggen, dat het niet te
verwónderen was dat de Britsche lucht
macht in Noorwegen verre in de minder
heid is gebleven.
Daarnaast mag natuurlijk niet over het
hoofd gezien worden, dat Engeland als zee
varende natie, die altijd zijn kracht in een
sterke marine en daarnaast de laatste jaren
in een versterking van zijn luchtwapen ge
zocht heeft, een landleger formeerde, dat
eerst van korten levensduur is en lang niet
zoo goed geoefend is als de soldaten uit het
groote, welbewapende en goed gediscipli
neerde Duitsche leger. Engeland is niet de
staat die zich op het land sterker dan op
zee gevoelt en dat wreekt zich zoodra de
Britsche oorlogsschepen hun mannen aan
land gezet hebben en deze niet verder kun
nen beschermen.
Tot dusver hebben de Britsche landings
troepen niet kunnen verhinderen, dat de
goed bewapende en goed geleide Duitsche
bezettingstroepen zich van het belangrijke
gebied van Zuid-Noorwegen hebben mees
ter gemaakt.
Dat heeft voornamelijk in Engeland een
minder prettigen indruk gemaakt. Men be
grijpt daar heel goed dat het moeilijker is
iemand uit een vesting te verdrijven dan
wanneer men hem van een open vlakte
moet terugdringen en het is ontegenzegge
lijk, dat het bezit van de groote steden en
van de Noorsche vliegvelden den Duitschers
op dengenen, die hen daaruit moesten ver
wijderen een zeer grooten voorsprong heeft
gegeven.
Evenwel is de houding der Engelsche re
geering, die zich óf in zwijgen hult omdat
de vijand niet weten mag wat er gebeurt
óf luchthartig over de Noorsche onderne
ming spreekt, zooals de heer Churchill dat
in zijn toekomstbeloften gedaan heeft, blijk
baar niet geschikt om het volk den indruk
van een verstandige leiding en een krach
tige oorlogsvoering te geven.
Minister Eden heeft, wat dat betreft,
Woensdag de zaak van een veel ernstiger
kant bekeken. Wij zullen zoo zeide hij
goede en slechte dagen hebben en ik heb
nooit mijn overtuiging verheeld, dat wij met
een geduchten vijand hebben te maken.
Men kan er niets bij winnen dat feit te ne-
geeren en het is altijd verkeerd den vijand
te onderschatten. De hulpbronnen der geal
lieerden zijn veel grooter, maar het is niet
voldoende daarmede tevreden te zijn en te
herhalen, dat de tijd aan onze zijde staat.
Wij moeten onze hulpbronnen vlug en ener
giek mobiliseeren, want slechts de grootste
krachtsinspanning waartoe het Britsche
volk in staat is kan ons de overwinning
verzekeren.
Dat is een taal, die het Britsche volk op
het oogenblik beter begrijpt dan alle moge
lijke verzekeringen, dat men den strijd zal
winnen.
Er zijn in eiken oorlog twee dingen, wel
ke men doen kan, namelijk praten en vech
ten en men krijgt zoo nu en dan wel eens
den indruk, dat er in Engeland meer op het
eerste dan op het laatste gelet werd.
Wie succes heeft vindt zijn pad met rozen
bestrooid en wie het niet heeft kan critiek
verwachten.
De loop der gebeurtenissen in Noorwe
gen is oorzaak, dat de critiek op de kabi-
nets- en op de legerleiding scherper dan
tevoren tot uiting komt en in het Lager
huis is al gebleken, dat men over den loop
der gebeurtenissen in Noorwegen niet te
spreken is.
Men heeft zich kort geleden verheugd
over de benoeming van Churchill als voor
zitter van den defensieraad opdat de leger
leiding krachtiger en zelfstandiger Zou
kunnen optreden. Maar het blijkt, dat ten
slotte de oorlogsraad het laatste woord
houdt en dat het dus niet Churchill maar
Chamberlain is, die de beslissing over de
noodige maatregelen moet nemen.
Blijkt, dat de tegenslagen in Noorwegen
een fout van de opperste leiding geweest
zijn, dan acht men het mogelijk, dat het
kabinet-Chamberlain voor de critiek zal
moeten wijken en men verdiept zich nu
reeds in de vraag wie hem zal moeten op
volgen.
Churchill zou dat niet kunnen wanneer
hij mede verantwoordelijk voor de tot dus
ver genomen maatregelen is geweest en men
noemt als mogelijken opvolger zelfs Lloyd
George, den grooten man uit den vorigen
oorlog, hoewel hij al 77 jaar is en het de
vraag zal zijn of men dezen ouden politicus
nog aan het roer van het staatsscheepje zal
durven zetten.
Evenwel, zoover is het nog niet. Het blijft
nog altijd mogelijk, dat Chamberlain er in
klaagt de tot dusver genomen maatregelen
te rechtvaardigen.
In zijn gister in 't Lagerhuis gehouden rede
heeft men het den premier niet moeilijk
gemaakt, maar hij heeft toen ook ver
klaard, dat hij eerst de volgende week een
exposé over het verloop van het krijgshe-
örijf in Noorwegen zal kunnen geven.
Eén succes schijnt het kabinet-Chanjber-
lain thans behaald te hebben en wel tegen
over Italië, dat de laatste dagen een wat al
te grooten mond tegen Engeland opgezet
heeft.
Men weet, dat de heeren in Londen niet
goed meer wisten of dit alles maar schijn
was en de bedoeling had weer eens wat
concessies te verkrijgen, dan wel of Italië
werkelijk op het punt stond aan den oorlog
te gaan deelnemen wat, met het oog op het
verloop van den strijd in Noorwegen, niet
geheel onmogelijk leek,
Men heeft dus eenerzijds nader contact
gezocht door handelsbesprekingen te ope
nen en anderzijds beloofd, dat men de moei
lijkheden van de Italianen met de contra-
bandecontróle nog wel eens nader zou wil
len bekijken.
Tegelijkertijd echter heeft men in Enge
land blijk gegeven, niet langer afhankelijk
te willen zijn van de nukken en grillen van
een staat waarvan men nog altijd niet weet
hoe men er eigenlijk tegenover staat. Van
daar het bevel aan Engelsche koopvaardij
schepen om de Middellandsche Zee voorloo
pig te mijden en zoo noodig om de Kaap
heen te varen. Ook de Britsche lijnvliegtui-
gen kregen opdracht zich zoo kort mogelijk
in Italië op te houden en het schijnt, dat
men zich daar dan ook gaat afvragen of
men in zijn anti-Britsche demonstratie dit
maal niet wat al te ver is gegaan.
Naar uit Rome wordt gemeld zóu Musso-
linie thans den Amerikaanschen ambassa
deur verzekerd hebben dat Italië voorhands
niet van plan is zijn non-belligerente hou
ding te wijzigen.
Blijkbaar heeft het feit, dat ook Egypte
reeds maatregelen nam den Italianen doen
begrijpen, dat wanneer zij in werkelijk
heid non-belligerent willen blijven het
hoog tijd werd, dat zij zich duidelijker over
hun toekomstplannen uitspreken.
Ondanks alles wat er in Noorwegen ge
beurd is zal Italië zich dus niet aan Duitsche
zijde scharen.
Er zijn nog vele Engelschen, die verwach
ten, dat de zaken in Noorwegen nog een
anderen loop zullen nemen en.daarbij nog
altijd de hoop koesteren, dat Itailë nog eens
besluiten zal de zijde der democratische
staten te kiezen.
Er zal nog veel water door de Middel
landsche Zee moeten stroomen en de geal
lieerden zullen waarschijnlijk heel wat écla
tante overwinningen moeten behalen, eer
wij van dat samengaan melding kunnei
maken.