k
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Verplaatsing der regeering.
Legerberichten
I
De regeeringspersdienst meldde gisteravond:
In het stadium, waaifa de strijd thans is getreden, heeft de
regeering het noodzakWijk geacht in het belang van het land
en van zijn overzeesche gebiedsdeelen en ter bewaring onder
alle omstandigheden van haar volledige vrijheid van handelen,
den zetel van het bewind te verplaatsen. H. M. de Koningin
en haar ministers hebben zich daarom naar elders begeven.
De strijd in België.
Proclamatie
van h.M. de Koningin.
Proclamatie van den opperbevelhebber aan het
Nederlandsche volk.
van het Nederlandsche
opperbevel.
L.GISCHE
r bijeengeko-
een verklaring
nding van het
;e men de am-
Engeland en
druk bezocht,
voorzitter, van
i legde, in het
'.en verklaring
nde werd aan-
Bclgië, niette-
jn neutraliteit
illen door een
ot den voor-
tiek schijnt te
naam van de
nijn gevoelens
:e mij hebben
misdaad en
igeven woord,
i wil ik even-
iverzettelijken
len voor onze
vrijheden. De
dan in 1914.
ook langdu-
leger is bereid
krachtig zijn,
nen.
liddellijk aan
geplaatst, wij
in zjjn beslis-
snen op onze
minister-presi-
rerslag uit te
toestand. Hij
len keer in 25
toond, welke
en handteeke-
ben Frankrijk
aangeboden,
irhoeds gegre-
rnder de oud-
jrlog, buigen
leger. Thans
ïsgezind zijn",
lulde aan ko
thans genood
ken, om het
ndhaven. Ten
ze spreuk het
maken: „God
t".
:r van buiten
af een over-
welke sedert
laatsgehad. Op
ie, dat Frank-
k hebben ge-
hulp, dat Bel-
machtige ga-
ran de Kamer
en luide de
rvolgens naar
de eerste rij
Engeland en
rgeton, zaten.
verdubbelde
ik om niet te
minister van
Hij verklaar
de door den
jn bereikt en
behaald,
rak generaal
ijgsverrichtin-
irste Duitsche
jrens in de
binnenkwa-
as voorafge-
n van sterke
mbardements-
afdeelingen
elden gedaan,
waren onze
en onderige-
rdeerde ach-
gvelden van
en Oostende.
veel schade
n de gebou-
i zijn een of
ligd. Nergens
resultaten be-
e van vernie
lt staan ge
itgestrektheid
lombardemen-
parachutisten
parachutisten
dig. De om-
s geallieerde
jn gekomen,
j hebben een
3rd leger op-
wij daarvan
.liteen tot na-
kreet „Leve
n.
:n oorlog
'ertegen woor-
gegeven, dat
enigde Staten
niet gewij-
gebeurtenis-
de persver-
Iaard, dat hij
ilamatie van
;en zeide de
often, die ge-
den oorlog,
i steden te
It in het licht
open steden.
den.
:hland heeft
ïeene publiek
"ficieel com-
tieke kringen
commentaar
J0
ALKMAARSCHE
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
Iranco door het gebeele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENT IEN:
Van 1 -5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HLRMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 112
Directeur: C. KRAK.
Dinsdag 14 Mei 1940
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
142e Jaargang
's-Gravenhage, 14 Mei. Mep schrijft ons van bevoegde zijde:
De koningin en hare ministers hebben zich elders moeten vestigen.
De mogelijkheid, dat .door een plaatselijk minder gunstig verloop van de
krijgsbedrijven onze geliefde koningin persooonlijk in gevaar zou geraken, is
nu althans uitgeschakeld. Het bericht van Maandagavond heeft ons allen
smartelijk getroffen,.maar tegelijkertijd is het voor alle Nederlanders
een bemoedigende zekerheid, te weten, dat in de persoon van de koningin
in alle omstandigheden ons Nederland behouden blijft.
En nu? Wij hebben er, ieder op onzen post, aan en achter het front, voor
te zorgen, dat wij in enkele uren het nieuws hebben verwerkt. De stand van
zaken moge onzeker zijn, het zou onjuist en gevaarlijk zijn, uit de reis van
de koningin af te leiden, dat de toestand aanleiding zou geven tot ontmoedi
ging.
Integendeel. In den strijd tegen de parachute-troepen heeft de Nederland-
sche weermacht opmerkelijke successen behaald. Met groote taaiheid ver
zetten onze troepen zich tegen den vijand, die uit het oosten optrekt.
Volhouden. Dat is het parool.
De vijand is sterk, doch sterk zijn ook onze bondgenooten, van wie wij
mogen verwachten, dat zij volledig steunen. En sterk zijn wij zelf.
Sterk is de eendracht, die de overgroote meerderheid van ons volk aan
eengesmeed houdt.
Sterk door het geloof aan de rechtmatigheid van de zaak, waarvoor wij
strijden.
Sterk, zooals onze voorvaderen het waren, toen zij in niet minder zwa
re» strijd de Nederlandsche vrijheid vestigden.
„Mijn schild ende betrouwen
„Zijt Gij, o God, mijn Heer".
Het Belgische legerbericht van Zaterdag
avond deelde mede:
„Groote vijandelijke strijdkrachten, ge
steund door vliegtuigen en tanks, hebben
aangevallen in het gebied van Maastricht
en zijn er in geslaagd voet te vatten in de
Belgische verdedigingsstellingen. Onze troe
pen, die in Luxemburg opereerden, zetten
hun beweging volgens het plan voort en
houden den vijand krachtig tegen. Rondom
Luik blijven onze stellingen onaangetast.
Voor sommige onzer fortificaties heeft de
vijand zware verliezen geleden. Vijandelijke
vliegtuigen hebben stelselmatige bombar-
dementsaanvallen ten uitvoer gelegd op
talrijke gebieden in een groot deel van ons
gebied.
Het officieele Belgische legerbericht van
12 Mei te 18 uur luidt als volgt: Levendige
gevechten zijn gevoerd bij de meeste door
onze troepen bezette stellingen. Zij zijn erin
geslaagd het terrein te behouden, niettegen
staande de actie van gepantserde eenheden,
gesteund door afdeelingen van de lucht
macht, die de troepen op den grond aanvie
len. Een Fransche tegenaanval tegen vijan
delijke gemotoriseerde eenheden werd met
succes bekroond, een groot aantal vijande
lijke pantserwagens werd vernield. Een po
ging om een kanaal met booten over te ste
ken is mislukt door het vuur van onze ver
dediging. Talrijke bombardementen werden
uit de lucht uitgevoerd op onze achter
hoede. Een twintigtal vijandelijke vlieg
tuigen werden gedurende den dag op Bel
gisch gebied neergeschoten.
Het Belgische legerbericht van gister
luidt:
Vannacht zijn op verschillende punten
gevechten geleverd. Onze troepen hebben
overal hun stellingen weten te handhaven.
Bij het aanbreken van den dag hebben
gemotoriseerde vijandelijke strijdkrachten
nieuwe aanvallen op alle stellingen ge
opend.
De Belgische troepen strijden in nauwe
samenwerking met de Fransche en Brit-
sche strijdkrachten.
EEN GROOTE STRIJD BIJ hasselt.
Zondag werd uit Brussel gemeld:
Het schijnt dat het voordeel hetwelk de
Duitschers zich gisteren hebben weten te
verwerven in de buurt van Hasselt beperkt
was tot een doorbraak van stoottroepen, die
de Belgische verdediging trachtten te be
moeilijken. Eenige Belgische eenheden
hadden daardoor eenige moeite om zich te
hergroepeeren. Maandagnacht is de her-
groepeering geschied en gistermorgen kon
den de Belgen tot het tegenoffensief over
gaan. Dit geschiedde met zulk een kracht,
dat de Duitsche divisies, die het risico
liepen geheel van hun bases te worden af
gesneden, zich op Hasselt terugtrokken.
In dit gebied wordt thans een veldslag van
groot formaat geleverd.
De bijzondere correspondent van Reuter
bij het Britsche leger in België schrijft, dat
het Britsche leger zich geen illusies maakt
over den harden strijd welke het zal moeten
voeren. De plannen, welke gereed lagen
voor het geval van een Duitschen inval in
België, zijn zonder wrijving afgewerkt,
doch men is er zich wel van bewust, dat
wanneer het tot een treffen zal komen, de
Duitsche land- en luchtmacht met groote
kracht op zal treden. De Duitsche troepen
hebben de" Belgische linies op een punt
doorbroken, zij zijn door deze bres getrok
ken en zij zijn hierachter uitgezwermd. Hier
hebben de Duitschers hun grootste kracht
samengetrokken, de mannen, die zich tegen
hen verzetten worden van den grond en uit
de lucht gebombardeerd. Dorpen en alJe
soort van menschelijke woningen worden
platgeschoten en talrijke burgers zijn ge
dood.
Twee factoren van aanmoediging voor de
geallieerden zijn de succesvolle operaties
van de Britsche luchtmacht, welke tot he
denochtend zeker 68 Duitsche vliegtuigen
had vernield en vermoedelijk nog 25 ande
ren omlaag heeft geschoten, en op de twee
de plaats de schitterende organisatie, welke
het Britsche leger in staat stelde over de
grens te snellen en zijn plaats aan het Bel
gische front in te nemen.
Duitsche parachutisten zijn gister achter
de Britsche linies in Frankrijk neergelaten.
Zij waren verschillend gekleed en de mees
ten van hen zijn reeds gedood of gevangen
genomen.
BOMMEN OP BRUSSEL.
Tijdens aanvallen op Brussel hebben Duit
sche vliegtuigen verscheidene bommen laten
vallen. Een kwam terecht op een ziekenhuis
in een der voorsteden, doch veroorzaakte
slechts materieele schade.
DE ACTIE DER PARACHUTISTEN
IN BELGIE.
De Belgische radio-omroep heeft medege
deeld, dat Duitsche parachutisten, die op
verscheidene punten gedaald zijn, zich onder
de bevolking gemengd hebben. Zij zijn voor
zien van kleine zendtoestellen. Een aantal
parachutisten daalde achter een der Belgi
sche afdeelingen en kon over de stelling
dezer troepen mededeelingen uitseinen, die
den vijand in staat stelden, de afdeelingen
te bombardeeren.
MEER DAN HONDERD DUITSCHE
VLIEGTUIGEN IN BELGIE
NEERGEHAALD.
Uit Brussel wordt gemeld: Sedert Zon
dagochtend zijn meer dan honderd Duit
sche vliegtuigen boven België door de ge
allieerde strijdkrachten omlaag gehaald.
RECLAMEBILJETTEN ALS RICHTING
WIJZERS.
De Belgische veiligheidsdienst verzoekt
het publiek alle reclamebiljetten voor het
koffiesurrogaat „Pascha", welke op tele
graafpalen en op andere plaatsen zijn aan
gebracht, te willen vernietigen. Deze mede-
deeling is per radio bekend gemaakt. Men
heeft op de achterzijde van deze biljetten
teekeningen gevonden, welke den aanval
lers kostbare aanwijzingen zouden kunnen
geven over verkeerswegen e.d.
1 's-Gravenhage, 14 Mei. Hare
Majesteit de koningin heeft hedenochtend
een proclamatie uitgevaardigd van den vol
genden inhoud:
Nadat volstrekt zeker was geworden, dat
Wij en onze Ministers in Nederland niet
langer vrijelijk konden voortgaan met de
uitoefening van het Staatsgezag, moest het
harde, maar noodzakelijke besluit worden
genomen, den zetel der Regeering te ver
plaatsen naar het buitenland voor zoo lang
als onvermijdelijk, en' met de bedoeling Ons
terstond weer in Nederland te vestigen zoc-
dra zulks maar eenigszins kan.
De Regeering bevindt zich thans in Enge
land. Zij wenscht een regeeringscapitulatie
te voorkomen. Daarbij blijft het Nederland
sche grondgebied, dat in Nederlandsche
handen blijft, in Europa zoowel als in Oost
en West-Indië, één souvereine staat, die
Zijn stem als volwaardig lid der statenge
meenschap en in het bijzonder in de beraad
slagingen van de gezamenlijke bondgenoo
ten zal blijven laten hooren en tot zijn recht
zal weten te brengen.
De Militaire Overheid, en in hoogste res
sort de opperbevelhebber van Land- en Zee
macht beoordeelt thans welke maatregelen
in militairopzicht noodig en verantwoord
zijn.
Daar waar de overweldiger heerscht,
moeten de plaatselijke burgerlijke over
heden alles blijven doen wat in het belang
der bevolking nuttig kan zijn, en in de eerste
plaats medewerken tot het bewaren van
orde en rust.
Ons hart gaat uit naar onze landgenooten
in het vaderland, die harde tijden zullen
doormaken. Maar Nederland zal zijn geheele
Europeesche grondgebied eenmaal met
Gods hulp herwinnen.
Herinnert U rampen uit vroegere eeuwen,
waaruit Nederland is herrezen. Zoo zal het
ook ditmaal gaan.
Dispereert niet. Doet allen wat U moge
lijk is in 's lands welbegrepen belang. Wij
doen het Onze. Leve het Vaderland.
(w.g.) WILHELMINA.
EEN VERKLARING VAN MINISTER
SPAAK.
Zaterdagavond om half negen heeft de Bel
gische minister van buitenlandsche zaken,
Spaak, een verklaring afgelegd, waarvan de
voornaamste passages het volgende inhou
den: De koning en de regeering van België
hebben alles gedaan om het land voor den
oorlog te behoeden. Voor de tweede maal
echter in 25 jaar is België het slachtoffer
van een misdadigen aanval. Die van 1940
is nog afschuwelijker dan die van 1914.
Zonder een schaduw van rechtvaardiging,
zonder een ultimatum, is ons land aange
vallen. De beproeving is hard voor België.
Sedert drie dagen ondergaat ons dappere
leger den aanval der Duitsche troepen. De
dood heeft reeds verscheidene honderden
slachtoffers gemaakt ondeï- de burgers.
België zet zich schrap. Het zal niet bukken.
Het herinnert zich de jaren van 1914 tot
1918. Diep vredelievend is het vandaag
evenals gisteren bereid te strijden voor zijn
onaf hankelij kheid.
De geheele Vlaamsche en Waalsche be
volking schaart zich eensgezind rondom
haar koning. Er zijn geen partijen meer, er
is slechts een eensgezind volk. België heeft
zijn plaats tusschen de geallieerden weder
ingenomen. Reeds zijn de Fransche en En-
gelsche legers in contact met den vijand en
strijden broederlijk aan de zijde der Belgi
sche troepen. De geschiedenis begint op
nieuw en de ontknooping zal dezelfde zijn:
de overwinning van het recht. België heeft
vertrouwen in de ideeën waarvoor het
strijdt. Het heeft vertrouwen in de geal
lieerden. Zonder zwakheid zal het zijn plicht
doen;
HET VERTREK VAN DEN DUITSCHEN
AMBASSADEUR UIT BELGIE.
Het vertrek van den Duitschen ambassa
deur von Bulow Schwante uit Brussel was
vastgesteld op vandaag. De ambassadeur en
zijn staf moesten naar Parijs en van
daar naar de Zwitsersehe grens gaan, doch
aan de grens zal het gezelschap worden
vastgehouden tot Duitschland den Belgischen
ambassadeur te Berlijn, graaf d'Avignon,
toestemming zal hebben gegeven Duitsch
land te verlaten.
BRITSCHE AMBASSADEUR IN DEN
BELGISCHEN SENAAT GEHULDIGD.
In den Belgischen senaat is den Britschen
ambassadeur te Brussel, sir Lancelot Oli-
phant, buide gebracht voor de snelle en
doeltreffende hulp, welke de geallieerden
aan Nederland en België hebben gebracht.
Zoodra men vernam, dat onmiddellijk geant
woord was op het verzoek om hulp, verhief
de vergadering zich van haar zetels en
juichte luide den ambassadeur toe, als ook
den Franschen afgevaardigde, In tegenstel
ling met de gewoonte van het Huis moest
de ambassadeur opstaan, eer de orde werd
hersteld.
's-G ravenhage, 14 Mei. De loop van de krijgsverrichtingen hier te lande
heeft Hare Majesteit de koningin en haar ministers doen besluiten den zetel der
regeering naar elders te verplaatsen.
Dit besluit is genomen na rijpe overweging en op goede gronden.
Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat immers niet alleen uit het gebied in
Europa, van even veel beteekenis zijn de gebiedsdeelen overzee, waaraan ons kleine
land sinds eeuwen zijn belangrijke positie te midden der volkeren voor een zeer
groot deel heeft te danken.
De regeering heeft den duren plicht, het bestuur over alle gebiedsdeelen van
het koninkrijk te verzekeren.
Zij mag niet het gevaar loopen door een plaatselijk doordringen van den vijand
te worden afgesneden.
Zij kan de belangen van het Moederland ook behartigen, wanneer zij elders In
nauw overleg met onze bondgenooten kan handelen en besluiten.
Nederland blijft derhalve onder het bestuur van zijn wettige regeering. Als haar
hoogste vertegenwoordiger hier te lande treed ik op.
Alle departementen van algemeen bestuur, besturen van provinciën en gemeenten
blijven in hun bevoegdheden en verzekeren de voorziening in de noodzakelijke be
hoeften der bevolking.
Alle berichten vanwege den vijand, als zou het Nederlandsche volk van zjjsi lei
ding zijn verlaten, zijn derhalve beslist onwaar.
De burgerij moet haar eersten plicht blijven vervullen, met rust en vastberaden
heid de beproevingen doorstaan, waaraan wij buiten onze schuld zijn onderworpen,
zooals de weermacht onder zeer moeilijke omstandigheden met voorbeeldigen moed
haar eersten plicht, de verdediging des Vaderlands, nakomt.
De militaire toestand kan thans als volgt worden geschetst:
In de noordelijke provinciën heeft de vijand zich vastgezet.
Een poging om den Afsluitdijk te forceeren is tot nu toe verijdeld.
Het noordelijk gedeelte van Rotterdam is vast in onze handen.
Het veldleger is hedennacht teruggenomen op onze bekende nieuwe Hol-
landsche waterlinie.
De stelling van Den Helder is volkomen in tact.
In Brabant is de toestand onzeker.
Zeeland is vast in onze handen.
Onze luchtverdediging blijft niettegenstaande de geleden verliezen paraat.
De strijd is zwaar. Hij is echter waard gestreden te worden, omdat het
gaat om ons zelfstandig volksbestaan, dat wij eeuwen geleden onder leiding
van Oranje hebben veroverd.
Leve H. M. de Koningin.
Leve het Vaderland.
Legerbericht van Maandag 13 Mei,
no. 1.
's-G r a v e n ha g e, '13 Mei.
De Duitsche troepen, die den
IJsel hebben overschreden, zijn
op enkele punten in aanraking
gekomen met onze, door inun-
datiën beveiligde stellingen in het
westelijk deel vkn Gelderland.
In de noordelijke provinciën
hebben de Duitsche troepen plaat
selijk de kust van het IJselmeer
en van de Waddenzee bereikt.
Onze grenstroepen in dit deel des
lands zijn met geringe verliezen
verder teruggetrokken en binnen
onze stellingen aangekomen.
De Duitschers hebben met
pantsertroepen de Langstraat
bereikt.
In het zuidelijke deel van Rot
terdam bevinden zich nog zwakke,
zwaar bewapende afdeelingen,
doch zonder artillerie.
Ondanks de groote Duitsche
overmacht in de lucht hebben
onze luchtstrijdkrachten met
zeldzame heldhaftigheid, voor
(len vijand belangrijke objecten
gebombardeerd.
Legerbericht van Dinsdag
14 Mei, no. 1.
In den ochtend van gisteren,
13 Mei, hebben Duitsche vlieg
tuigen een aanval op schepen van
de Koninklijke Marine in de
Nederlandsche Wateren om
Noord-Holland gedaan. Deze aan
val had geen succes.
Van de vier boven Den Helder
verschenen vliegtuigen zijn er
drie neergeschoten. Later in den
ochtend werden nog twee vijan
delijke vliegtuigen neergescho
ten.
In den avond van den dertien
den hebben de Duitschers, na een
inleidende artilleriebeschieting
gedurende een uur, een aanval
gedaan op den Afsluitdijk. De
aanval is afgeslagen.
's Gravenhage, 13 Mei.
In een kleine sector van de Grebbelinie heeft de vijand terrein gewonnen,
dat door ons gedeeltelijk werd heroverd, doch na hernieuwde Duitsche
aanvallen niet behouden is.
In de noordelijke provinciën heeft de vijand zich vastgezet.
In het zuidelijk deel van Rotterdam bieden de aldaar aanwezige Duitsche
afdeelingen hardnekkigen weerstand.
De in de Langstraat gemelde Duitsche troepen hebben de Moerdijkbrug
weten te bereiken en hebben deze brug overschreden.
De Fransche troepen in Brabant nemen in sterkte toe.
Verschillende eenheden van het leger en van de koninklijke marine hebben
door hun heldhaftig gedrag de beste tradities van ons volk, die zich mede
weerspiegelen in de vastberaden houding van de burgerij, bevestigd.
Volgens de verklaringen van een gevangen genomen Duitschen vlieger
officier hebben de Duitsche luchtstrijdkrachten in Nederland groote ver
liezen geleden tengevolge van het uitstekende schieten van onze lucht
doelartillerie.
PROCLAMATIE VAN DEN OPPER
BEVELHEBBER.
Aan alle Nederlanders.
De regeering heeft zich naar
elders begeven om zich onder de
tegenwoordige omstandigheden volle
vrijheid van handelen te verzeke
ren. Ik doe in dezen moeilijken tijd
een beroep op U allen- om de eens
gezindheid te bewaren, noodig voor
het bevorderen van orde en rust
achter het front en van discipline
en vastberadenheid in het front.
De generaal, opperbevelhebber
van land- en zeemacht, belast met
het militair gezag in het in staat
van beleg verklaard gebied,
H. O. WINKELMAN.
De bevolking van België ontvangt de
Britsche soldaten even enthousiast als in
1918 na een bezetting van vier jaar door de
Duitschers.
DE KONINGIN TE LONDEN
AANGEKOMEN.
Door koning George en prinselijk
paar ontvangen.
Een Britsch hofbericht meldt,
dat koning George zich Maandag
avond naar Liverpool Street
Station heeft begeven om daar
H. M. koningin Wilhelmina der
Nederlanden te begroeten, die
gisteravond te Londen is aange
komen. Ook prinses Juliana en
prins Bernhard waren op het sta-,
tion aanwezig toen de koningin
uit den trein stapte. Na de be
groeting onderhield de koningin
zich even met het prinselijk paar,
waarna zij zich tot den koning
wendde en in het Fransch een
langdurig gesprek met hem voer
de.
H. M. de koningin arriveerde te
Londen met een extra-trein.