Qememtecodm
Financieel Overzicht.
NOTITIE-BOEKJE.
HEERHUGOWAARD
HEILOO
Radioprogramma voor
Zondag en Maandag.
M. J. BRUSSE:
UIT MIJN
De wilde jacht op
Rinaldo Rinaldini.
3
Plannen betreffende de heropening
van de beurs-perspectieven betreffende
de economische positie van Nederland
in de toekomst. De capitulatie van
Frankrijk veroorzaakt een koersdaling
in New York.
Officieel is er omtrent de heropening van
de beurs op het oogenblik nog niets bekend,
doch wel ontvingen wij van betrouwbare
zijde eenige inlichtingen over de besprekin
gen, die den laatsten tijd zijn gevoerd. Men
was aanvankelijk de opvatting toegedaan,
dat het uitstel betreffende de heropening
van de beurs een gevolg was van het nog
niet afkomen van de goedkeuring der Duit-
sche autoriteiten. Dit blijkt echter niet het
geval te zijn. De kwestie is, dat het
systeem, dat men voor een hervatting van
den handel had uitgewerkt nog niet door
het Hoofd van het Departement van Finan
ciën was goedgekeurd, omdat dit systeem
niet unaniem was ondersteund door de in
stanties, die hiervoor in aanmerking komen,
t.w. de Commissie van Advies in Beurs
zaken en de Commissie van Bijstand. De
Commissie van Bijstand, die feitelijk alleen
bestaat uit den Agent van het Ministerie in
zijn kwaliteit van Regeeringscommissaris
schijnt een voorstander te zijn geweest van
een systeem om de handel zoo ruim moge
lijk toe te laten, terwijl de Commissie van
Advies een meer voorzichtige methode wil
de volgen Nu schijnt het Departement het
ontwerp weder te hebben teruggestuurd
met opmerkingen en daarvoor hebben nu
deze week opnieuw uitvoerige besprekingen
plaats gevonden tusschen het Beursbestuur
en andere daarvoor in aanmerking komende
instanties. De situatie schijnt thans van dien
aard te zijn, dat men vrijwel tot overeen
stemming is gekomen, dat dan het uitge-
werke program opnieuw naar het Departe
ment kan worden teruggezonden om defi
nitief te worden goedgekeurd. Daarna zal
nog de goedkeuring van de Duitsche auto
riteiten noodig zijn, maar men heeft wel
vertrouwen, dat deze niet lang op zich zal
laten wachten. In ieder geval zal de herope
ning minstens drie dagen tevoren worden
aangekondigd.
Wat nu het gevolgde systeem betreft,
Stflhijnt het in de bedoeling te liggen om een
'jcieele markt in te stellen voor enkele
s tsfondsen en daarnaast een niet-
"jjeeie markt voor andere aan te wijzen
dat orn h°uden- ^e bedoeling zou zijn,
man a onSeveer kwart over twee de hoek-
koop- ean de kan<* van de binnengekomen
Eeliike 11 verkooporders een zoo zuiver mo-
Beursco^Qteer'n® za* °Pmaken, die door de
gek ,)mmissie zal moeten worden goed-
0l 1 Vermoedelijk zullen daarbij geen
koersen °ote afwiikingen vergeleken met de
jjgt ec 1 van 9 Mei worden toegelaten. Het
om de ^hter vooralsnog niet in de bedoeling
te nnxt koersen van deze niet-officieele markt
worc, nliceeren. Of daartoe later wel zal
te j elen overgegaan, valt niet met zekerheid
v€1?eggen.
/oor de ontwikkeling van de beurskoer-
.aen na heropening van de markt is het na
tuurlijk van groot belang te weten hoe de
positie van verschillende takken van be
drijf hier te lande zal zijn. Wij hebben de
vorige'week reeds in groote trekken aange
geven, hoe men zich hiér de ontwikkeling
op gebied van scheepvaart, Indische cultu
res en binnenlandsche ondernemingen
globaal voorstelt. Het blijft natuurlijk alles
onzeker, zpolang men niet weet hoe de
eigenlijke economische positie van ons land
in de toekomst zal worden. Ook daaromtrent
begint men zich' echter meer en meer te
verdiepen in mogelijkheden, die zich bij de
toekomstige constellatie in Europa op eco
nomisch gebied voor ons land zouden kun
nen voordoen. Er dient echter wel te wor
den gewaakt tegen de opvatting als zou ons
land in dit opzicht weinig toekomst hebben.
De gunstige geographische ligging van Ne
derland, de omvangrijke kapitaalbeleggin
gen in Ned. Indië,-het bezit van een groote
handelsvloot, een intensieve bodemcultuur
en een hoog ontwikkelde industrie vormen
alle tezamen de waarborgen, dat Nederland
ook in het toekomstig handelsverkeer tus
schen de volken een rol van beteekenis zal
kunnen blijven spelen, ook al zullen de
voorwaarden anders zijn dan vroeger. En
ook al zal het economisch stelsel op een an
der fundament moeten worden opgetrok
ken, dan waarop het tevoren rustte. Nu
moet hierbij wel in het oog worden gehou
den, dat de verwachting, dat wij ons econo
misch nauw aan Duitschland zullen moeten
aansluiten voor ons land niet een zoo groote
ommekeer zal beteekenen als velen meenen.
Ook in het verleden was immers het econo
misch verband tusschen Nederland en
Duitschland reeds zeer sterk en tot het
laatste jaar vóór het uitbreken van den
oorlog behoorde Nederland tot den besten
afnemer van Duitsche producten. Omge
keerd nam Nederland onder Duitschland
leveranciers de zevende plaats in en onge
twijfeld mag worden gezegd, dat het econo
mische verkeer met Duitschland in een zeer
gunstige verhouding stond tot de betrekke
lijk geringe oppervlakte van Nederland en
van het aantal inwoners. Indien Duitsch
land de bedoeling zou hebben om tusschen
de landen, die thans door dit land zijn bezet
of waarin de Duitsche invloed zeer groot
moet worden geacht een zoo intensief mo
gelijk handelsverkeer in het leven te roepen
door het geleidelijk liauideeren van han
delsbelemmeringen, die door de jaren heen
een groote hinderraal zijn geweest vooreen
vrije ontplooiing van het internationale
handelsverkeer, dan zou Nederland daarvan
slechts kunnen profiteerèn. Men zal mis
schien tegenwerpen, dat dan waarschijnlijk
de waardevolle verbindingen met het Wes
ten voor een groot deel verloren zullen gaan
en door relaties met Centraal Europa zullen
moeten worden vervangen, hetgeen een in
grijpende verandering in het economische
leven hier te lande met zich zou moeten
brengen. Ten deele zal dit misschien ook in
derdaad het geval zijn. Het is denkbaar,
dat bepaalde goederen, die vroeger uit En
geland en Amerika of andere overzeesche
landen werden betrokken, voor zoover dat
mogelijk is door Duitsche producten moeten
worden vervangen. Omgekeerd zullen
markten voor Nederlandsche producten in
Engeland moeten worden verlegd naar
Duitschland, voor zoover daar aan die pro
ducten of een grooteren uitvoer dan tevoren
behoefte mocht bestaan.
Men dient zich echter naar onze meening,
de zaak toch niet zoo voor te stellen, dat na
het sluiten van den vrede vanzelfsprekend
zal het handelsverkeer zich niet kunnen
ontplooien zoolang de huidige oorlogstoe
stand gehandhaafd blijft de handel van
Nederland zich geheel op Duitschland en de
economisch daarmede nauw verbonden lan
den zal moeten richten. Het is immers zeer
goed denkbaar, dat het economisch bloc, dat
Duitschland blijkbaar bezig is te vormen, op
zoo groot mogelijke schaal handel zal drijven
met overzeesche landen en, na een herstel
van de betrekkingen, ook met Engeland.
Het tegengaan van een dergelijke natuur
lijke ontwikkeling zou stellig niet in het
belang zijn van het economisch herstel van
Europa en het is nauwelijks denkbaar, dat
Duitschland na de overwinning te hebben
bevochten een systeem van afsluiting zou
voorstaan. Overigens zal men natuurlijk
moeten afwachten in welke richting de han
delspolitiek van Duitschland zich alsdan zal
ontwikkelen. Daarom zal het eerst op een
later tijdstip mogelijk zijn om zich een dui
delijk beeld van de mogelijkheden voor
oogen te stellen, die zich dan ook voor ons
land zullen voordoen.
Doch indien de ontwikkeling gaat in een
richting, zooals wij hierboven waagden te
veronderstellen, dan zal wellicht Nederland
met de economische rugdekking van
Duitschland weer een rol van beteekenis
kunnen gaan spelen in het handelsverkeer
tusschen Midden-Europa en andere landen.
De Nederlandsche havens zullen dan wel
licht van groote beteekenis kunnen worden,
vooral omdat deze dan uit den aard der zaak
weer gesteund zullen worden met een
scheepvaartbedrijf, dat hopelijk weer ten
behoeve van het economische herstel een
belangrijke functie zullen kunnen gaan
vervullen.
De snelle overwinning van de Duitsche
legers en de daarop volgende capitulatie
van Frankrijk hebben niet .nagelaten in
Amerika een diepen indruk te maken. Ook
de fondsenmarkt aldaar heeft er de uit
werking van ondervonden en de koersen zijn
over de geheele linie verder teruggeloopen.
Hoewel door het gesloten blijven van de
Amsterdamsche beurs de gevolgen van de
koersdaling zich voor het Nederlandsch be
zit zich niet zoo duidelijk afteekenen als
onder normale omstandigheden het geval
zou zijn, vreest men hier en daar toch, dat
een herstel van eenige beteekenis voorloopig
wel zal uitblijven, vooral omdat ook in
andere opzichten de positie van Amerika
zeer onoverzichtelijk is geworden. Men
denke bijv. aan de ontwikkeling van den
toestand in het Verre Oosten, waar Japan
in toenemende mate zeggenschap opeischt,
terwijl het niet bekend is in hoeverre
Amerika daar zijn belangen zal willen doen
gelden. Ook de onzekerheid betreffende de
binnenlandsche politieke toestand, meer in
het bijzonder de op handen zijnde Presi
dentsverkiezingen in November werken in
vele opzichten verlammend op de positie van
de beurs in. Hoewel er hier te lande geen
overdracht van bezit kan plaats vinden en
natuurlijk nog veel minder fondsenverkeer
met Amerika mogelijk is, blijft het Neder
landsche belang bij den verderen gang van
zaken in Amerika zeer groot in verband met
het omvangrijke fondsenbezit. Volgens de
jongste ramingen bedraagt dit bezit 685
millioen. Amerika is steeds beschouwd als
het land waar het kapitaal als het meest
veilig wordt geacht. Tot op zekere hoogte is
dit inderdaad ook het geval geweest. Achter
af beschouwd zullen velen het echter be
treuren, dat zij vóór het tijdstip, waarop
Nederland in den oorlog werd betrokken,
nog gelden naar Amerika hebben overge
bracht of wel Amerikaansche fondsen heb
ben gekocht, omdat thans alle beschikkings
mogelijkheid ontbreekt, terwijl bovendien
door het dalende koersverloop nog een vrij
groot risico wordt geloopen.
Het is intusschen zeer goed mogelijk, dat
na afloop van den oorlog alles nog betrekke
lijk zal meevallen en men dient daarbij dan
te bedenken, dat de positie van Amerika
ondanks alle gebeurtenissen en veranderin
gen in den toestand van Europa nog altijd
zeer belangrijk is, zoowel wat betreft kapi
taalbezit groot-industrie en als leverancier
van grondstoffen.
Op de Londensche beurs is de koers van
Shell Transport and Trading Comp. vrij sterk
teruggeloopen in verband met het bericht,
dat over 1939 geen slotdividend zal worden
betaald. Ook de Koninklijke Petroleum, die
zooals men weet haar zetel naar Curasao
heeft verplaatst, zal van een dergelijke
dividendbetaling ongetwijfeld afzien, alleen
al op de overweging, dat de middelen, die
hier te lande beschikbaar zijfl, vermoedelijk
niet voldoende zullen blijken voor een der
gelijke uitkeering. Wij brengen in herinne
ring, dat de Koninklijke in het begin van
het jaar een interim dividend heeft betaald
van 5 en de Shell een interim dividend
van 6
De gemeenteraad vergaderde Vrijdag
middag. De voorzitter heeft in zijn ope
ningsrede de schokkende gebeurtenissen,
welke land en volk beroerd hebben, bespro
ken. Onze deernis gaat uit naar hen, die
door de rampspoedige gebeurtenissen in
rouw werden gedompeld en in diepe dank
baarheid herdenken wij hen, die voor de
eer van ons volk het hoogste offer voor" het
vaderland brachten. Spr. dankte allen, die
hebben meegeholpen in deze moeilijke da
gen. Spr. zal zich geheel in dienst stellen
van gemeente en burgerij. Op aller mede
werking deed spr. een beroep.
Van den heer H. van Elten is bericht ont
vangen, dat hij bedankt als lid van den
raad.
De voorzitter sprak eenige sympathieke
woorden aan zijn adres.
Tot zijn opvolger is benoemd verklaard
mw. F. Visser-Frankot.
De burgemeester dezer gemeente is her
benoemd en heeft de vereischte eeden in
handen van den commissaris der koningin
afgelegd.
Weth. Tromp heeft den voorzitter gefeli
citeerd met zijn herbenoeming.
Op advies van den inspecteur van de
Volksgezondheid stelden B. en W. den raad
voor, de woning Middenweg H 69 bewoond
door en in eigendom toebehoorende aan de
weduwe K. Blom, onbewoonbaar te verkla
ren.
De heer Groenland informeerde of dit in
verband staat met de mogelijke verbeterin
gen, welke kunnen worden aangebracht
volgens bepaalde wettelijke voorschriften.
De voorzitter antwoordde, dat overleg is
gepleegd met den hypotheekhouder. Deze
wilde medewerken, zoodat er nu een heel
wat betere woning voor dit gezin gesticht
kan worden. Het voorstel werd aangeno
men.
Het ambtenarenreglement moest in ver
band met het gelijktijdig genot van burger
lijke en militaire belooning voor gemobili
seerd overheidspersoneel, gewijzigd wor
den. De raad ging hiermede accoord.
Van de commissie tot oprichting en in
standhouding van een kleuterschool in
Heerhugowaard-Noord is een verzoek inge
komen om gebruik te mogen maken van
het gebouw der voormalige o.l. school 3. B.
en W. stelden voor, dit verzoek in te willi
gen, onder bepaalde voorwaarden.
Er wordt geen huur gevraagd. De ge
meente mag geen financieele steun verlee-
nen. Door de ingebruikgeving van de
schoollokalen steunt men deze vereeniging
toch nog iets. Het voorstel werd z.h.st. aan
genomen.
De vergoedingen ex art. 101 l.o. wet, af
rekening over 1938 werden vastgesteld.
Door af- en overschrijvingen is een voor
deel van ongeveer 300 verkregen.
De heer Wagenaar verzocht B. en W. een
onderzoek te willen instellen naar de ge
bouwen van de melkfabriek „Uithoorn". Dit
onderzoek werd toegezegd.
De raad van de gemeente Heiloo kwam
Vrijdagavond in openbare vergadering bij
een.
De heer Schuijt was afwezig met kennis
geving.
De voorzitter, burgemeester jhr. N.
van Foreest herdacht in zijn openings
woord degenen, die in de droevige oorlogs
dagen in dapperen strijd voor het vader
land zijn gevallen. Hij uitte daarnevens zijn
verheugenis over het feit, dat van de gemo
biliseerde Heilooërs er maar enkelen niet
zijn teruggekeerd en dat het dorp van oor
logsgeweld gespaard is gebleven.
Hulde bracht hij aan de beide wethou
ders, den secretaris en de ambtenaren, die
alles hadden gegeven om het raderwerk
der vele bemoeiingen in die dagen op gang
te houden. Ook de politie en den vrijwilli-
gen luchtbeschermingsdienst bracht hij har
telijk dank, alsmede de burgerij, voor de
eensgezindheid en samenwerking in de
moeilijke dagen betoond. Heiloo heeft de
beproevingen waardig doorstaan; moge het
ook komende beproevingen flink doorstaan
en moge men eendrachtig blijven samen
werken, opdat Heiloo ook in de toekomst
groeie en bloeie.
Ook wefd voorgesteld aan H. Wortel-
boer te Alkmaar een perceel bouwgrond te
verkoopen voor 1611.
De heer Rus wilde een welstandsbepa
ling voor huizen aan den Zeeweg maar de
anderen voelden daar niet voor, zoodat de
verkoop werd goedgekeurd.
Ook aan den heer J. Glas werd een stuk
grond verkocht.
Voorgesteld werd in de verordening voor
Dinsdagmiddagsluiting van kapperszaken
eenige uitzonderingsbepalingen op te ne
men, zooals ook in Alkmaar gelden.
Aldus werd besloten.
Voorgesteld werd het stuk land in het
Heilooërbosch, „De Kortelingen" genaamd,
voor 40 per jaar te huren van de Ver. tot
behoud van natuurmonumenten ten behoe
ve van het lichamelijk onderwijs voor leer
lingen der lagere scholen.
Voorheen werd „De Kortelingen" voor
denzelfden prijs gehuurd van de onlangs
opgeheven rijvereeniging, die den grond in
gebruik had.
Dit werd goed gevonden.
Voorgesteld werd den heer J. Mulder, op
arbeidscontract werkzaam als kantoorbe
diende bij het G.E.B., een vaste aanstelling
te geven, omdat een kantoorbediende toch
niet kan worden gemist. De jaarwedde zou
1100 zijn, met 4 jaarlijksche verhoogingen
te verhoogen tot 1500. Aldus werd beslo
ten.
Vastgesteld werden een wijziging en aan
vulling van 'de salarisverordening voor amb
tenaren, een wijziging van het ambtenaren
reglement en het arbeids-overeenkomsten-
besluit en een instructie voor den gemeen
te-ontvanger.
Aan mej. A. Bolding werd op haar ver
zoek eervol ontslag verleend als onderwij
zeres aan de o.l. school.
In haar plaats werd benoemd mej. Du
Burck, onderwijzeres te Sijbecarspel.
Wegens vertrek uit de gemeente werd op
Zondag 30 Juni.
JAARSVELD, 414,4 M. (8.—8.30, 9.-5.—
en 7.45—10.25 KRO, de VPRO van 8.30—9.—
en de NCRV van 5.7.45 uur). 8.ANP-
ber. 8.05 Wij beginnen den dag. 8.30 Korte
studiodienst. 9.Gr.pl. 10.30 Pontificale H.
Mis. 12.15 Middenstandspraatje. 12.30 Gr.pl.
12.45 ANP-ber. 1.Letterkundige cause
rie. 1.20 KRO-melodisten. 2.Gr.pl. 2.10
Rococo-octet. 2.30 Rotterdamsch Philh.
orkest en Kon. Zangver. Schiedamsch Man
nenkoor „Orpheus". (3.153.45 Toespraak
ter gelegenheid van de dag van de KRO-
werelduitzendingen, omlijst door gr.pl.) 4.30
Voor de zieken. 4.50 Gr.pl. 5.Gewijde
muziek (gr.pl.) 5.50 Nederl. Herv. Kerk
dienst. Hierna gewijde muziek (gr.pl.) 7.45
Gr.pl. 8.ANP-ber. 8.15 KRO-orkest en
gr.pl. 9.Inleiding, hierna radiotooneel met
luister wedstrijd. 9.30 KRO-kamerorkest. 9.55
Gr.pl. 10.10 Wij sluiten den dag. 10.15
10.25 ANP-berichten.
KOOTWIJK, 1875 M. (VARA-uitz.) 8.—
ANP-ber., gr.pl. 10.Orgelspel. 10.40 Zang
en piano. 11.15 Ber. (Eng.) 11.30 Esmeralda,
12.— VARA-orkest. (12.30—12.45 Ber.
Duitsch. 12.451.ANP-ber.) 1.45 Gr.pL
(2.—2.15 Ber. Duitsch). 3.15 Ber. (Eng.) 3.30
Gramofoonplaten met toelichting. 3.45
Tuinbouwhalfuur. 4.15 Orgelspel. 5.Ber.
(Duitsch). 5.15 Sylvia-amus.-orkest en so
list. 6.Gr.pl. 6.15 Ber. (Eng.) 6.30 Zuid-
Amerikaansch progr. 7.Rep. 7.20 De
Ramblers. 8.Ber. (Duitsch). 8.15 Ber.
(Engelsch). 8.30 ANP-ber. 8.45 Rosian-
orkest. (9.159.30 Ber. Eng.) 10.Ber.
(Duitsch). 10.15—10.30 ANP-ber. 11.15
11.30 Ber. (Eng.)
Maandag 1 Juli.
JAARSVELD, 414,4 M. (VARA-uitz.) 8.—
ANP-ber., gr.pl. 10.VPRO-morgen wij
ding. 10.15 Deel. 10.35 Viool, piano en gr.pl.
11.15 Deel. 11.30 Gr.pl. 12.— Ber. 12.05 Es
meralda en solist.. 12.45 ANP-ber. 1.1.45
Orgelspel. 2.VARA-orkest. 3.Deel.
3.30 Zang en piano. 4.Gr.pl. 4.30 Voor de
kinderen. 5.Orgelspel. 5.30 De Ramblers.
6.Esmeralda en soliste. 6.40 „Onze huis
dieren in moeilijkheden", lezing. 7.Ber.
7.05 Gr.pl. 7.20 De Golfbrekers. 7.30 Frie-
sche uitz. 8.ANP-ber. 8.15 VARA-orkest.
9.Radiotooneel. 9.25 VARA-orkest. 10.
Gr.pl. 10.15—10.30 ANP-ber.
KOOTWIJK, 1875 M. (NCRV-uitz.) 8.—
ANP-ber. 8.10 Schriftlezing, meditatie. 8.25
Gewijde muziek (gr.pl.) 8.35 Gr.pl. 9.15 Ce
lesta-ensemble en gr.pl. 10.30 Gr.pl. 11.15
Ber. (Eng.) 11.30 Solistenconcert en gr.pl.
12.30 Ber. (Duitsch). 12.45 ANP-ber. 1.
Stichtsche salonorkest en gr.pl. (2.2.15
Ber. Duitsch). 3.15 Ber. (Eng.) 3.30 Hobo,
piano en gr.pl. 4.Gr.pl. 4.40 Pianovoordr.
(5.5.15 Ber. Duitsch). 5.35 Gr.pl. 6.15 Ber.
(Eng.) 6.30 Zang met orgelbegeleiding en
gr.pL (7.Ber.) 7.30 Rep. of muziek. 8.—
Ber. (Duitsch). 8.15 Ber. (Eng.) 8.30 ANP-
ber. 8.45 Kamermandoline-ensemble „Man-
dolinata". 9.15 Ber. (Eng.) 9.30 Gr.pl. 9.45
Gewijde muziek (opn.) 10.Ber. (Duitsch).
10.15—10.25 ANP-ber. 11.15—11.30 Berich
ten (Engelsch).
haar verzoek aan mevrouw W. Garritsen
Sepers eervol ontslag verleend als lid van
het Burgerlijk Armbestuur.
In haar plaats werd benoemd, mevrouw
D. BesseTwisk.
Vervolgens kwam aan de orde het voor
stel van B. en W. om dit jaar met het oog
op de tijdsomstandigheden de kermis niet
te vieren.
De voorzitter zei, dat het in dezen
tijd van rouw en bittere ernst minder pas
send moet worden geacht kermis te hou
den. Zeker zal dat een nadeel beteekenen
voor sommige neringdoenden en ook voor
de gemeentelijke schatkist, maar aan den
anderen kant zal het voor de kermisreizi
gers ook moeilijk zijn ter kermis te komen.
De heer Kant kon zich heel goed met
het voorstel vereenigen, maar hij hoopte,
dat inplaats van de kermis men niet, zooals
in een andere plaats, vier dagen op een an
dere manier uitbundig feest gaat vieren.
De voorzitter verzekerde, dat Zulks
in Heiloo zeker niet zal geschieden.
De raad ging hierop accoord met het
voorstel van B. en W.
Hierna sluiting.
De gepensionneërde marechaussee ver
telde den volgenden dag verder:
Na al zijn misdaden van dien barren
winter wisten wij dus eindelijk van zijn
zwaar gewon<Jen kameraad, dat de Lange
Hollander, die zoo gevreesde bandiet, zich
ergens schuil moest houden in de omgeving
van de boerderij, waar hij voor 't laatst zijn
brutale geweldenarijen had gepleegd.
't Was twee uur in den naeht, toen wij
deze getuigenis vernamen, dus aardeduister,
krakende vorst. Onmiddellijk werden onder
onze aanvoering twee ploegen boeren ge
vormd, die met stal- en wagenlantaarns heel
den omtrek tot op enkele kilometers gingen
verkennen, onder heggen en struiken, in
schoppen en schuren, achter mutserdmij-
ten Maar toen 't ochtend werd, moesten
wij 't opgeven.
Voor de veiligheid van de bewoners bleven
er een paar goed gewapende mannen voor
het huis geposteerd. Wij maakten nog een
paar maal omtrekkende bewegingen op ver
kenning, tevergeefs.
Maar twee uur later kwam een boer aan
onze kazerne met de tijding, dat daar een
eindweegs v~n den straatweg af een reus
van een k' 't de struiken was overeind
':pnrr iv. i=i"n had Rinaldo dus toch
blijkbaar geen rust meer gehad. En nu aan
stonds werden daar in alle richtingen de na
sporingen voortgezet, te voet, te paard, per
rijwiel. Ook gingen er enkelen met het
locaal-treintje, om hem zoo mogelijk voor
uit te komen en den pas af te snijden. Wij
kregen den roover zelf niet. 't Was of deze
duivelsche mensch de gave had om zich nu
en dan onzichtbaar te maken. Maar wel kon
den wij nagaan, en met zekerheid, dat hij
langs allerlei omwegen naar Limburg was
afgezakt.
De desbetreffende brigaden kregen dus
bericht: de beruchte Lange Hollander is in
aantocht. In die gebieden werden toen de
nachtdiensten weer in volle gestrengheid
vervuld. Nacht op nacht rukten de mare
chaussees er op uit. Maar zóó had hij den
schrik er in, dat hun consigne was: laat hem
eerst passeeren, voor hij u schiet en slaat
hem dan met de karabijn, dat hij neerdui-
zelt.
Die jacht duurde tot 24 December van dat
jaar. Den dag dus voor Kerstmis. Toen ver
nam de brigade-commandant in zijn bewa
kingskring, dat Rinaldo van z'n zwerftocht
eindelijk weer in zijn woning als een fort
was teruggekeerd. Onmiddellijk maakten de
brigadier met zijn mannen en den veld
wachter zich op om den Lange daar te over
meesteren.
Maar zij wisten: dit was een gevaarlijke
expeditie. Die leemen 'woning, immers, was
in verschillende hokken als een doolhof ver
deeld, boven en onder den grond, en wie hier
den weg niet in wist, liep er telkens in vast.
't Was alles aaneen en door-elkaar gebouwd
en gegraven: het stalletje voor de geit, 't
hooischuurtje, de bergplaatsen voor 't ge-
"roofde goed, de kamertjes links en rechts,
nergens een venster, dus jstikkedonker, en
dan stonden er luiken open naar onderaard-
sche gangen 't type van een romantisch
roovershol.
Wat te vreezen was, gebeurde. Rinaldo
Rinaldini bleek zich hier tot 't laatst te wil
len verdedigen, en munitie had deze formi
dabele schutter meer dan genoeg voor een
langdurg beleg. Meteen, toen de brigadier
de deur wilde forceeren, knalde daarboven
door eert verborgen schietgat een kogel, die
hem de pet lichtte en de haren verschroei
de. Toen schoten de onzen dwars door de
deur. De sluiting moest zijn weggeslagen,
maar de deur zelf week niet, want die was
onwrikbaar gebarricadeerd. Inmiddels pafte
de Lange door verschillende verborgen gaten
herhaaldelijk terug Deze taak bleek dus
te zwaar voor drie man. Zij retireerden.
Twee bleven er bij het fort op post. De der
de ging hulp inroepen van de omliggende
brigades.
Toen verscheen de districtscommandant
zelf ter plaatse. De marechaussee werd voor
dezen Kerstnacht versterkt tot niet minder
dan veertig man. En een groote volksmenigte
stroomde samen op eerbiedigen afstand van
het roovershol.
Nu hield onze kapitein met zijn man
schappen beraad. Er werd besloten de wo
ning van den gevaarlijken bandiet -tot iede-
ren prijs binnen te dringen. Maar tot het
gloren van den dag zou het fort omsingeld
blijven, om het hachelijk avontuur van een
inval in een stikdonkeren doolhof bij het
schijnsel van zaklantaarns te vermijden.
De geestdrift was bij de marechaussee ont
waakt. Het kwam er nu immers op aan heel
het gewest van een schrikkelijken boos
doener eens en voor goed te bevrijden. En,
trouw aan hun roeping, traden er al enkelen
onversaagd naar voren. Ook de brigadier,
die de eerste pogingen had gewaagd. Maar
onder anderen eveneens de marechaussee
Van den Brand, een kloeke borst van acht
en twintig jaar.
Dit was een ontróerend oogenblik, toen
deze dappere jongen tegen zijn brigadier
zei: „U hebt vrouw en kinderen. Laat mij
dus vóór gaan. Aan mijn leven wordt zoo
veel niet verloren!"
Maar de brigadier, streng op zijn plicht,
sloeg het opofferend aanbod af. Hij zelf
ging dus vooraan, door drie manschappen
gevolgd. Direct achter hem: Van den Brand.
Zij drongen de deur binnen en wrongen zich
met alle macht tusschen de rommel door, die
den toegang barricadeerde. Zoo dicht moge
lijk bleven zij tezamen in een halve maan,
de karabijnen gericht. Tot van dicht bij
schoten vielen; naar de knallen te oordee-
len uit een zwaar kaliber revolver. Onmid
dellijk vuurden de vier marechaussees in
dezelfde richting terug. Maar nauwelijks
waren over en weer de eerste schoten gelost,
of Van den Brand zakte onder den uitroep:
„ik ben gewond" in elkaar. Een karabijn
kogel van een van zijn eigen makkers was
op een ijzeren bout teruggeketst en had hem
getroffen.
In een oogenblik van onbeschrijfelijke
verwarring werd hij door een kameraad
naar buiten gedragen. Het schot had een
slagader in zijn dij getroffen en het bloed
spoot uit de wonde. Maar niemand was er
die een verband kon leggen, om dit spuiten
de bloeden te stelpen. Ineens sprong een
boerejongen op een ongezadeld paard en ren
de spoorslags door den kerstnacht om medi
sche hulp te halen.
Inmiddels zetten de overigen de overrom
peling' voort. Daar ontdekte de brigadier in
een flits van zijn lichtstok een verborgen
opening in een leemen wand. Hij drong door
en stond onverwachts tegenover den
bandiet. De tromp van zijn karabijn, ge
heven, gelastte hij den reus, hem met opge
stoken handen te volgen. „Bij de minste be
weging van je armen, schiet ik je dood
Jou zal ik niet sparen." En overmeesterd
door zoo'n overmacht, liet de Lange Hollan
der zich nu weldra boeien.
Maar op hetzelfde moment, dat de ar
restatie voltooid was, blies de jonge mare
chaussee Van den Brand den laatsten adem
uit. Even tevoren had hij nog fjpisterend ge
vraagd: „Is de boosdoener gevat?" En toen
dit werd bevestigd, zei hij „dan sterf ik ge
rust."
Dat is aandoenlijk, hé?" zoo besloot
de veteraan dit melodramatische verhaal. En
de tranen stonden den grijzen snorrebaard
in de oogen „Zoo'n jong leven. Gevallen
voor zijn plicht, juist in den Kerstnacht
vrede op aarde. Maar wij hebben een een-
voudigen steen neergelegd op het graf van
dien dapperen kerel, uit naam van al zijn
kameraden bij 't wapen En toen ik met
pensioen ging, hing nog altijd in de eetzaal
van de marechaussee-kazerne te Maastricht
zijn levensgroot geschilderd portret
En de Lange Hollander?
Hij is veroordeeld tot levenslang. Maar
voor zoo'n woeste natuur is die cel vanzelf
het graf. Hij had er al gauw zóó genoeg van
die enge kooi, dat hij voedsel weigerde. En
na betrekkelijk korten tijd is Rinaldo Rinal
dini dan ook in de gevangenis te Leeuwar
den gestorven. Een van de laatst overge
bleven helden in ons land van den roovers-
roman
Nadruk verboden.
