)L
t
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Duitschland verontwaardigd over de rede
van Halifax.
De teerling is geworpen.
Britsche persstemmen.
De toestand in Estland,
Italiaansch legerbericht.
Algemeene dienstplicht in
de Vereenigde Staten.
De Opperste Sovjet op
1 Augustus bijeen.
„De Nederlandsche Unie"
doet een beroep op
ons volk.
TINGEN,
NDE
VE VAN
HT.
.LKMAAR
;nden, dat
Duitsche
gen of in-
hiervoor
gen, zich
«treffende
-secretarie,
vervoegen
dichtingen
vergoeding
fuli jj. zijn
a.s. worden
vergoeding
10 Juni j.L
and, welke
verrichting
den inge-
eeling.
ten dezen
n acht ge
ring levert
van de
werd ver
eringsbiljet
g Militaire
toekomen-
e kunnen
in de Duit-
i 1940 wor-
het voor-
en aan de
gemeente-
chen 91
lornoemd,
iCHOT.
AAR.
HOUDERS
i, dat zich
aanmelden
rwjjzer in
aan boven-
suren per
in aanmer-
elbare be-
verstrekt
ing Onder-
angezegeld)
1,1 a.s.
ihouders
rgemeester.
DAGBLAD.
meter
twintig
rech-
achten.
an avondjurk
ergns heen.
on noodig?
ïley maakte
eid opmerk-
rde, dat Bess
zuster naar
Etta haar bij
hoe ze daar-
lik aan ge-
n voorstellen,
gen!"
el tijd, dat je
denken", had
aam me dood!
ar, niet tegen
geweest, want
ry toegegaan
haar excuses
ïaar met een
ras de zaak
het bal was
weer wat op
die op een
«gegaan, om
wel thuis zou
te vergezellen,
ts weten.
;er van streek
ar alleen op-
vervolgd.)
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsoriis per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 1 -5 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 173 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
Woensdag 24 Juli 1940
Hoo5dredacteur: Tj. N. ADEMA.
142e Jaargang
Van semi-officieele zijde wordt uit Berlijn meegedeeld:
De teerling is geworpen! Aldus luidt de conclusie, welke in Duitsche
politieke kringen wordt getrokken uit de radiorede, welke de Engelsche
minister van buitenlandsche zaken Maandag heeft gehouden. Wij zijn,
aldus verklaart men in deze kringen, de meening toegedaan, dat deze rede
de laatste afwijzing is van de rede van den Fiihrer. De huichelachtige ma
nier waarop het aanbod van den Fiihrer is bejegend, kan niet meer worden
overtroffen". Het gefemel, waarmee Lord Halifax poogt het Engelsche volk
met gebeden te mobiliseeren, is van dien aard, dat wij ons met disuccies in
dien trant niet inlaten. Wij zijn van meening, dat de rede van den Engel-
schen minister van buitenlandsche zaken een anderen vorm van handelen
noodzakelijk heeft gemaakt. Indien Lord Halifax niet wil luisteren naar
de woorden van den Führer, dat deze niet voornemens is het Britsche
wereldrijk te vernietigen, dan nemen wij er acte van, dat Lord Halifax en
allen, in wier naam hij spreekt, de meening van den Führer niet deelen,
maar van opvatting zijn, dat het op een vernietiging van het Britsche
wereldrijk niet aankomt.
De Führer, zoo zegt men hier verder,
heeft niet zooals Lord Halifax beweert,
gedreigd, maar gevolgtrekkingen gemaakt
uit politieke feiten en uit een politieke
noodzaak. Of het gaat om dreigementen
of om zulke gevolgtrekkingen zal de toe
komst leeren. Indien Lord Halifax meent
zich te kunnen en te durven verlaten op
bepaalde opmerkingen van staatslieden en
uit dergelijke opmerkingen meent te
kunnen afleiden, dat ook andere landen
en werelddeelen de beslissing van Lord
Halifax beschouwen als een bewijs van
historisch doorzicht, dan blijve deze op
vatting voor rekening van de Engelsche
politici. De geschiedenis zal aantoonen wie
gelijk heeft. Zij zal bewijzen of het juist
was de beslissing over de Engelsche poli
tiek afhankelijk te maken van verstande
lijke meeningrverschillen, van filosofische
stokpaardjes, van religieuze overtuigingen
en van wenschen, die zijn ingesponnen in
de redevoeringen van andere staatslieden.
Over de duidelijke verklaringen en mede-
deelingen van den Führer wordt van Duit
sche zijde niet meer gediscuteerd. Van
Duitsche zijde wordt vastgesteld, dat Lord
Halifax en daarmee de Engelsche regee
ring en daarmee ook het Engelsche volk
„neen" gezegd hebben. Op dit „neen" is
nog maar één antwoord mogelijk en dit
antwoord staat niet op schrift en is geen
gesproken woord. Wat de religieuze noot
in de rede van den Engelschen minister
van buitenlandsche zaken betreft, herin
nert elke zin, dien men in zijn rede leest,
door zijn schijnheiligheid en femelarij aan
de beroemde vergelijking van den duivel
met het brevier. Wanneer Lord Halifax
het Engelsche volk met den bijbel toe
wenkt om het te mobiliseeren, staat achter
hem de duivel, die zijn rijk naai een an
der doel dan naar den Hof van Eden wil
leiden.
De meening van de Duitsche pers.
De avondbladen schrijven boven hun
commentaren op de rede van Halifax
koppen als „De beslissing is gevallen",
„Engeland heeft zijn lot gekozen". Zij leg
gen er den nadruk op, dat de verklaringen
van den Britschen minister moeten worden
beschouwd als een definitieve afwijzing
van het beroep, dat Adolf Hitler op het
gezonde verstand heeft gedaan.
De Börsenzeitung schrijft: „En
geland heeft de uitgestoken hand terugge-
stooten. Blind en doof voor alle overwe
gingen van het verstand en voor alle
geboden van ware menschelijkheid drijven
de Engelsche machthebbers hun land
naar de catastrofe, om het daarna aan
anderen over te laten het met hun nalaten
schap klaar te spelen. Na datgene, wat de
Biitsche minister van ouhenlandsche za
ken gezegd ueeft, kan Churchill als mi
nister-president zich verdere verklaringen
besparen Engeland heeft den strijd op
leven en dood gekozen. Duitschland neemt
daarvan kennis en Duitschland zal de
consequenties daaruit trekken."
Het Hamburger Fremdenblatt
zegt: „Door het besluit, dat het Britsche
kabinet heeft genomen, is snel een einde
gekomen aan het tijdperk van het ver
stand, dat de Führer hoopte nog eens tot
gelding te kunnen brengen. Thans zullen
de wapenen spreken. Hun scherpte zal het
Britsche rijk tot verbazing brengen. Het
tijdstip daarvoor zal alleen de Führer be
palen. Engeland hoopt nu de geheele we
reld den vrede te onthouden, doordat het
in weerwil van den Duitschen oproep tot
vrede een tegenstand biedt, die niet meer
op militaire doelwitten gericht kan zijn.
Het is immers voor de Britsche eilanden
onmogelijk geworden eenigen invloed op
het Europeesche vasteland te doen gelden.
Alleen het oorlogzuchtige universalisme
van Groot-Britannië, dat altijd in de ge
schiedenis bereid is geweest den vrede
van alle volken aan zijn eigen belangen op
te offeren, heeft kannen besluiten ot deze
daad van een herostratos."
De bewering, dat een overwinning van
Hitier het einde zou beteekenen van alle
dingen, die 1 et leven zijn waarde geven,
wordt door de bh den afgewezen als een
brutaal verzinsel, dat slechts propaganda
ten doel heeft.
Zij verklaren met nadruk, dat hier ten
hoogste sprake kan zijn van voorrechten
der Engelsche heerschende klassen. Deze
dingen zijn bekend uit de levensopvatting
der Britsche plutocratie, aldus merkt de
Deutsche Allgemeine Zeit u n g
op. Daartoe behooren ook de renpaarden,
die in Canada in veiligheid gebracht zijn,
terwijl voor de kinderen der armen geen
scheepsruimte beschikbaar gesteld kon
worden. Duitschland strijd voor eèn so
cialen staat en een sociale orde van Euro
pa, waarin het bezit van de dingen, die
het leven zijn waarde geven, niet het mo
nopolie van een enkele klasse of een enkel
volk is.
In dit verband schrijft de Lokal-
Anzeiger: „De volken van Europa
zullen alle gemeenschappelijk en vrij sa
menwerken tot heil van het geheel. Dat
zal de orde zijn, die Duitschland instelt.
Het is de politiek van Engeland geweest
de volken van Europa tegen elkaar op te
zetten. Dat zal voorbij zijn, lord Halifax,
en gij zult ook geen uitval in uw „vesting"
meer beleven. De volken zullen ten uiter
ste ontgoocheld zijn over Enge:and, wan
neer dat werkelijk de vuurproef van een
harden oorlog moet doormaken."
Het grondbezit.
De Kamer van Afgevaardigden heeft gis
ter de verklaring, waarbij de grond tot be
zit van het geheel volk wordt verklaard,
aangenomen. In deze verklaring wordt ge
zegd:
„De Kamer van Afgevaardigden besluit,
den grond in Estland tot bezit van het ge
heele volk, d. w. z. van den staat te verkla
ren. De grootte van het land, die iedere
werkende boer ter gebruik zal ontvangen,
mag hoogstens dertig hectare bedragen. De
boeren zonder land en met te weinig land
zullen van de overige landerijen stukken
toegewezen krijgen. Het reeds aan de boe
ren behoorende land, alsmede de aan de
boeren zonder land en met te weinig land
te verstrekken grond, blijft hun eigendom
gedurende een langen termijn. Gistermid
dag werd tevens een verklaring over de
naasting der banken en groote industrieën
aangenomen.
Verklaring van den minister
president.
Na de verkiezing van een commissie voor
het opstellen van een nieuwe grondwet,
heeft minister-president Vares in de Kamer
een verklaring afgelegd, volgens welke de
regeering haar taak als geëindigd be
schouwt en haar volmachten neerlegt. De
Kamer sprak haar vertrouwen in de regee-
ring uit en droeg haar op, hare werkzaam
heden voort te zetten tot een nieuwe re
geering op den grondslag van een nieuwe
grondwet is gevormd. Hierop deelde de
voorzitter mede, dat de president der repu
bliek in verband met den overgang naar
een nieuwe principieele orde verzocht heeft,
van zijn volmachten te worden ontheven.
De Kamer besloot, dit verzoek in te wil
ligen en den minister-president met de taak
van president der republiek te belasten.
Hierop volgde de verkiezing van een uit
21 leden bestaande delegatie, die zich naar
Moskou zal begeven om het voorstel be
treffende de toetreding van de Estlandsche
socialistische raden-republiek tot de Unie
der socialistische raden-republieken over te
brengen. Van deze delegatie maken o.a.
LETLAND VERLANGT IN DE SOVJET
UNIE TE WORDEN OPGENOMEN.
Het parlement heeft twee commissies
benoemd. De eene commissie, waartoe mi
nister-president en de minister van buiten
landsche zaken behooren, heeft tot taak zich
naar Moskou te begeven om aldaar den
Oppersten Raad der Sovjet-Unie den wensch
van Letland, in de Sovjet-Unie opgenomen
te worden, over te brengen. De andere
commissie zal de nieuwe Sovjet-grondwet
voor Letland opstellen.
DE BELASTINGVERHOOGING IN
ENGELAND.
Kingsley Wood heeft in het Lagerhuis
medegedeeld, dat van heden af de belasting
op bier met een penny per pint (een acht
ste ballon) verhoogd wordt. Het invoerrecht
op tabak wordt heden verhoogd met 2 shil
ling per pond, dat op lichte wijnen met 25
pence, dat op zware wijnen met 4 shilling
per gallon. De accijns op Engelsche wijnen
wordt van 3J4 op 5K shilling per gallon
verhoogd. Ook de vermakelijkheidsbelasting
voor schouwburg en bioscooptheater wordt
hooger.
Kingsley Wood maakte voorts bekend, dat
de nieuwe inkoopsbelasting op luxe-artike
len en artikelen, die gemist kunnen worden,
een derde deel van de groothandelswaarde
bedraagt, die op kleeding, schoeisel en an
dere goederen, alsmede op tijdschriften en
boeken een zesde deel van de groothandels
waarde. Deze belasting moet 110 millioen
pond per jaar opbrengen.
RITUEEL SLACHTEN IN ROEMENIE
VERBODEN.
Het Roemeensche ministerie van land
bouw heeft een uitvoerig voorschrift uit
gevaardigd over de wijze, waarop men
verplicht is vee te slachten. Uit dit voor
schrift blijkt, dat het joodsche ritueele
slachten van vee van nu af aan is ver
boden.
minister-president Vares en de minister
van buitenlandsche zaken Andrissen deel
uit.
Legerbericht no. 44 van het Italiaansche
hoofdkwartier luidt:
In Noord-Afrika hebben onze vliegtui
gen met succes bomaanvallen gedaan aan
de Egyptische grens, in de gebieden van
Marsa Matroeh en Sidi Barrani. Al onze
machines keerden naar hun bases terug.
In Oost-Afrika heeft ^nze luchtmacht
opnieuw en met succes Wajir gebombar
deerd. Met groote hardnekkigheid bom
bardeerde de vijand Dire Daoea, zonder
schade aan te richten. Een inheemsche is
gedood.
DE TOESTAND IN GIBRALTAR.
Vluchtelingen uit Gibraltar, die in
Tanger zijn aangekomen, vertellen, naar
Stefani meldt, dat de Britsche autoriteiten
in Gibraltar sedert den laatsten Italiaan-
schen luchtaanval volkomen hun hoofd
verloren hebben. Er heerscht de grootste
wanorde. De schade, die door den lucht
aanval is veroorzaakt is grooter dan men
aanvankelijk meende. Het arsenaal, ver
scheidene kazernes en militaire bestuurs
gebouwen zijn zwaar beschadigd en een
deel der drinkwaterinstallaties is ver
nield, hetgeen thans in den zomer ramp
spoedige gevolgen heeft voor de water-
looze zone.
De militaire senaatscommissie heeft de
invoering van den algemeenen dienstplicht
goedgekeurd. De bijzonderheden van het
desbetreffende wetsontwerp, dat de volgende
week aan den voltalligen senaat zal worden
voorgelegd, moeten echter nog geregeld
worden.
Volgens de plannen van het ministerie van
oorlog zal de eigenlijke militaire opleiding
zich in het eerste jaar na het van kracht
worden van de wet beperken tot 1% mil
lioen man tusschen 21 en 30 jaar. De recruten
zullen volgens nog onbekende maatstaven
gekozen worden uit egn groep van 11H mil
lioen personen. Wanneer de voorstel aan
genomen worden, zijn 42 mllioen man tus
schen 18 en 64 jaar dienstplichtig.
DE HITTEGOLF IN AMERIKA.
De hittegolf in de Vereenigde Staten
duurt voort. In verschillende streken in
het Middenwesten steeg het kwik tot
boven de veertig graden Celsius. Het aan
tal menschen, dat door de warmte werd
bevangen en om bet leven kwam is in het
geheele land tot 52 gestegen, terwijl het
aantal personen, dat bij het baden ver
dronk opgeloopen js tot 165. In Nebreska
zijn de boeren ernstig bezorgd voor de
graan- en maisoogst, wanneer ten minste
niet spoedig regen begint te vallen. In
Illinois zijn bijna alle groenteaanplantin-
gen door de droogte en warmte vergaan.
Het gras op de weiden is verdord. Ook
hier loopt de maisoogst gevaar.
De aansluiting der nieuwe gebieds-
deelen.
Naar radio-Moskou meldt, is de Opperste
Sovjet der Sovjet-Unie tegen 1 Augustus
voor zijn zevende zitting bijeengeroepen. In
deze zitting zal de Opperste Sovjet "waar
schijnlijk de kwestie van de aansluiting der
drie Oostzeestaten bij de Sovjet-Unie, als
mede die van de aansluiting van Bessarabië
bij de Moldavische Sovjet-republiek in be
handeling nemen.
RADIOREDE VAN LORD LOTHIAN.
In een radiorede heeft de Britsche am
bassadeur te Washington, Lord Lothian,
Engeland aangeduid als de Maginotlinie
van Amerika. Hij verklaarde, dat indien
Engeland twee jaar kan stand houden,
Amerika tijd zal hebben om te bewapenen.
En dan is het vooruitzicht op de eindover
winning en op de „redding van de vrij
heid" zeker Engeland heeft dringend be
hoefte aan tornedobootjagers en aan be
wapende motortorpedobooten. Wanneer er
hiervan 100 worden geleverd kan dat
misschien de overwinning beteekenen en
den nederlaag afwenden. Lord Lothian
schilderde een donker toekomstbeeld voor
de Vereenigde Staten, indien Engeland de
nederlaag lijdt. Voorts verklaarde Lord
Lothian nog. dat Engeland met de Ver
eenigde Staten een overeenkomst zal slui
ten over de West-Incfische bezittingen op
hetzelfde ocgenblik, dat het gevaar be
staat, dat deze in vijandelijke handen zou
den kunnen vallen.
DE INDRUK VAN HALIFAX' REDE
IN AMERIKA.
De door Lord Halifax uitgesproken
redevoering werd groot opgemaakt in de
New Yorksche ochtendbladen gepubliceerd
als een „koppige afwijzing der Duitsche
dreigementen." De bladen leggen in het
bijzonder den nadruk op de verklaring,
dat Engeland zal strijden tot de eigen
vrijheid en die der andere naties is ver
zekerd. De New York Times schrijft:
Het belangrijkste is niet, hoe Engeland
het door Lord Halifax aangegeven doel zal
bereiken, maar dat het met ongebroken
moed blijft staan.
AMERIKAANSCHE SCHEPEN VOOR
EVACUATIE VAN BRITSCHE KINDEREN?
In het Amerikaansche congres heeft de
afgevaardigde Hennigs een wetsontwerp in
gediend, dat het, in afwijking van de neutra-
liteitswet mogelijk zou maken, met Ameri
kaansche schepen Britsche kinderen naar de
Vereenigde Staten te vervoeren. De voorzit
ter van de commissie van buitenlandsche
zaken. Bloom, heeft ten aanzien hiervan
verklaard, dat hij dit voorstel slechts zou
steunen onder voorwaarde, dat de as-mo-
gendheden een veiligen overtocht garandee
ren. Senator Holt heeft tegenover persver
tegenwoordigers als zijn meening te kennen
gegeven, dat het wetsvoorstel van Hennigs
een zekere wég is om de Vereenigde Staten
in den oorlog te verwikkelen. Ook hij wilde
kinderen helpen, doch de V.S. hadden zelf
hulpbehoevende kinderen.
DOKTER DOOR SCHERVEN GEDOOD
Een D.N.B.-bericht uit Stockholm meldt:
Een dokter in Ipswich (Engeland) werd
slachtoffer van de militaire oefeningen der
burgers. Op een weg waren vrouwen en
grijsaards bezig zich te oefenen in het wer
pen van flesschen op de straat, teneinde te
bereiken dat in geval van nood de scherven
van deze flesschen de banden van een aan
rukkende gemotoriseerde colonne zullen
vernielen. Verzuimd was echter posten op te
stellen, zoodat de dokter John Kennedy, die
bij een kraamvrouw was geroepen, met
veertig mijl in de scherven reed. Door het
springen van zijn voorband geraakte de wa
gen aan het slingeren, botste tegen een tele
graafpaal en kwam geheel vernield tot stil
stand. Kennedy was op slag dood.
Saamhoorigheid, geestelijke
vrijheid en verdraag
zaamheid.
De reeds bij name bekende
„Nederlandsche Unie", vertegen
woordigd door een driemanschap
bestaande uit de heeren mr.
L. Einthoven, mr. J. Linthorst
Homan en prof. dr. J. E. de Quay,
heeft zich thans met den volgenden
oproep tot het Neder
landsche volk gewend:
LANDGENOOTEN,
Uit den nood der tijden is een nieuwe
taak geboren.
Wij noodigen U uit, met ons deze taak
op te nemen.
Wij roepen U op, met eigen kracht en
overeenkomstig onzen eigen Nederland-
schen aard, gezamenlijk door kordaten
arbeid naar een nieuwe Nederlandsche
saamhoorigheid te streven.
Allereerst is noodig:
Erkenning van de gewijzigde verhou
dingen.
Nationale samenwerking op den aller-
breedsten grondslag.
Harmonische economische opbouw, met
samenbinding van alle arbeidskrachten
in ons volk.
Sociale rechtvaardigheid opdat er kome
werk voor allen en arbeidsvreugde voor
allen, voor jong en oud, voor den sterke
en den zwakke. Bezieling van de jeugd
in vaderiandschen zin.
Dit willen wij verwezenlijken op
Nederlandsche wijze, eerbiedigende de
traditioneele geestelijke vrijheid en ver
draagzaamheid.
Wij willen ons werk verrichten in con
tact met de Nederlandsche autoriteiten
en met de bezettingsautoriteiten.
Nederlanders!
Geeft aan ons streven Uw aller
krachten.
Wie zich afzijdig houdt, schaadt de
Nederlandsche zaak.
Sluit U aan!
L. EINTHOVEN.
J. LINTHORST HOMAN.
J. E. DE QUAY.
Het voorloopige adres van de Neder
landsche Unie is: Alexanderstraat 20,
's-Gravenhage.
Naar aanleiding van dezen oproep heeft
het A. N. P. zich tot den heer Linthorst
Homan gewend en nog de volgende bijzon
derheden vernomen.
De Nederlandsche Unie wil een zelfstan
dige beweging zijn, die uit eigen kracht en
op eigen gezag haar actie zal voeren. Of
schoon de onderteekenaars door van aller
lei kanten ontvangen sympathiebetuigingen
de zekerheid hebben gekregen, dat zij op
den steun van personen, uit verschillende
kampen afkomstig, zullen kunnen rekenen,
zullen zij zelfstandig, zonder eenig mandaat
een nieuwen weg inslaan.
Zij zullen daarbij gaarne contact opne
men met anderen, die eveneens bezig zijn
met pogingen tot nationale concentratie.
Het driemanschap zal worden bijgestaan
door een raad van bijstand, waarin belang
rijke personen, deskundig op economisch
en sociaal gebied, zitting zullen nemen.
Naar wij vernemen, zal mr. J. Linthorst
Homan de wordingsgeschiedenis van de Ne
derlandsche Unie vastleggen in een tweede
brochure, welke tegen het weekeinde zal
verschijnen.
FRANSCH COMMENTAAR OP REDE
VAN HALIFAX.
De Fransehe radio heeft gister aan het
bericht over de door Halifax uitgesproken
rede de volgende commentaar geknoopt:
„Lord Halifax heeft de Engelschen op
geroepen voor Engeland te bidden. Zooiets
begrijpt men in Frankrijk zeer goed aan
den vooravond van een Duitsch offensief
op de Britsche eilanden, maar men vraagt
zich af, of Halifax niet ook een gedeelte
van zijn gebeden had kunnen wijden aan
de Fransehe zeelieden, die op de reede van
Oran laf vermoord werden. Frankrijk heeft
deze zeelieden betreurd. Frankrijk zal her
niet vergeten".
A