DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. AMERIKA PACHT TWEE BRITSCHE EILANDEN. Voor vijftig jaren. Italië blokkeert de kusten. Vreemdelingen in Engeland tot werken verplicht. Tegen de Engelsche propaganda. Honderdtachtig Fransche generaals met pensioen. Gibraltar bestookt. Engelsche toeleg bij Albaansch-G rieksch conflict De Amerikaansche kinder transporten. De reis van de Zweedsche torpedojagers. Ds gevolgen van een ontploffing. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door bet geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENT IEN Van 1 -5 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/b. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 207 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeurs C. KRAK. Donderdag 22 Augustus 1940 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 142e Jaargang New-York, 21 Aug. (D.N.B.) - Het Britsche ministerie van Buitenlandsche zaken heeft, volgens een bericht van „Associated Press" uit Londen meege deeld, dat de Vereenigde Staten de eilan den Canton en Enderbury in den Stillen Oceaan voorloopig voor 50 jaren als vliegtuigsteunpunten van Engeland heb ben gepacht. Londen en Washington zijn meer dan een jaar geleden overeengekomen de twee eilanden gemeenschappelijk te be sturen en aan Engelsche of Amerkaan- sche luchtvaartmaatschappijen toe te staan er voor de burgerluchtvaart ge bruik van te maken. De „New York Sun" neemt daarom aan, dat de pachtovereen komst het vestigen van militaire steun punten beoogt. Tusschen Londen en Washington waren, naar de „New York Herald Tribune" op 29 Maart 1938 meldde, langs diplomatieken weg onderhandelingen geopend over de juridische strijdvraag aan wie de twee kleine eilanden Canton en Enderbury, welke deel uitmaken van de Phoenixgroep in den Stillen Oceaan, toebehoorden; aan de Vereenigde Staten of aan Engeland. Tot op dat ooganblik beschouwde de Brit sche regeering zich als de rechtmatige eige nares, doch een decreet van Roosevelt, dat Ideze eilanden eenvoudig onder de jurisdictie van het Amerikaansche departement van Binnenlandsehe Zaken plaatste, heeft toen de diplomaten aan het werk gezet. Te Londen wilde men de kwestie langs vriendschappelijken weg oplossen. Men acht te het indertijd niet moeilijk een spoedige regeling te treffen. De regeeringen van Australië en Nieuw-Zeeland hebben aan de besprekingen deel genomen. President Roo sevelt liet door zijn secretaris mededeelen. dat hij bij het opeischen van de souvereini- teit van de genoemde twee eilanden uitslui tend de bedoeling heeft gehad de civiele luchtvaart te steunen en haar geschikte vlieghavens in den Stillen Oceaan te geven. De president ontkende toen nadrukkelijk, dat zijn actie iets met defensieplannen te maken had. Om zijn eisch kracht bij te zet ten, liet Roosevelt een aantal Amerikaansche „kolonisten" naar het eiland Canton bren gen. Later is nog een andere groep kolonis ten en douanebeambten op het eiland gaan wonen. De bevolking van het eiland bestond hoofdzakelijk uit Nieuw-Zeelamders, die daar in Augustus 1937 aan land waren ge gaan. Uiteindelijk is deze kwestie met een com promis geregeld. In Maart 1939 werd hij de besprekingen in het Huis van Afgevaardigden over het versterken van de bestaande en het aanleg gen van nieuwe steunpunten in den Stillen Oceaan Canton onder de luchtbases genoemd. Een waarschuwing aan neutrale koopvaardij. De Italiaansche regeering heeft aan de regeeringen van de neutrale landen, die de koopvaardij uitoefenen, een nota gezonden, waarin gezegd wordt: "ïn haar nota van 15 Juni heeft de Ita liaansche regeering aan de regeeringen der neutrale landen, welke de koopvaardij uit oefenen medegedeeld, dat Italië in verband met de blokkademaatregelen, die door vijandelijke landen ten aanzien van Italië waren genomen verplicht was te verkla ren, dat de naar vijandelijke havens op weg zijnde koopvaardijschepen, zoodra zij zich op 30 mijl van de vijandelijke kusten be vonden, op eigen risico en gevaar zouden varen en dat het alle verantwoordelijkheid afwees» voor de gevolgen, die zouden kun nen ontstaan voor de schepen, welke met deze waarschuwing geen rekening hielden. De Italiaansche regeering vestigt er de aandacht op, dat het zeegebied langs de kusten van de Britsche koloniën en protec toraten en van de onder Britsch mandaat staande landen, alsmede van die landen, zooals Egypte waar zich Britsche land-, zee- en luchtstrijdkrachten bevinden, op grond van de voortdurende opeenvolging van oorlogshandelingen tot permanente operatie zone is geworden. Dit geldt in het bijzon der voor de Britsche kusten in de Middel- landsche zee, de Roode zee, de Golf van Aden, alsmede voor de kusten der Britsche koloniën in Afrika en de kusten van Egypte en den Soedan. Derhalve stelt elk schip, dat in deze zones vaart, zich bloot aan vernieti ging door mijnen en andere in den oorlog gebruikte middelen. Met het doel deze vernietigingen te ver mijden, stelt de Italiaansche regeering aan de neutrale regeeringen voor, alles te doen wat mogelijk is en wenschelijk geacht wordt, opdat haar onderdanen en haar sche pen zorgvuldig vermijden, door de gevaar lijke zones te varen, aangezien de Italiaan sche regeering alle verantwoordelijkheid voor schade, die in deze zones aan schepen en personen zou kunnen worden toege bracht, van de hand wijst. De Italiaansche regeering, zoo eindigt de nota, wil van haar kant geen belemmeringen in den weg leg gen aan het varen van neutrale schepen door de zee-ëngten, die verplichte doorgan gen voor de scheepvaart vormen. In verantwoordelijke Romeinsche kringen wijst men er op, dat Italië met deze nota een totale en onvoorwaarde lijke blokkade van de Britsche kolo niale kusten van Egypte en den Soedan heeft ingesteld. Deze maatregel, zoo voegt men eraan toe, zal tot een snelle beëindiging van den oorlog bijdragen. Hij is ook genomen in 't belang der neutra len, die er geen enkel belang bij heb ben, hun schepen en onderdanen aan vernietiging bloot te stellen om de En- gelschen van het noodige te voorzien en zoodoende den oorlog te verlengen. (Stefani). De nota van de Italiaansche regeering aan de regeeringen der neutrale landen, die de koopvaardij uitoefenen, heeft, aldus'ver klaart men volgens het D.N.B. in politieke kringen, te Rome, de totale en onvoor waardelijke blokkade van de Engelsche kolo niale kusten ten gevolge, waarbij ook zijn begrepen de kusten van Egypte en den Soedan, voor zooverre zich daar Engelsche strijdkrachten bevinden. De maatregel van Italië, zoo wordt in Italiaansche politieke kringen verklaard, heeft de volledige on derbreking van ieder handelsverkeer van de neutrale staten met de Engelsche kolo niën ten gevolge en wel in het geheele ge- bied, dat de Italiaansche regeering be schouwt als operatiegebied. De havens der Engelsche koloniën wor den op deze wijze totaal van den handel afgesneden, zoodat iedere toevoer uit neu trale havens of door middel van neutrale scheepsruimte verhinderd wordt. Men legt er bijzonderen nadruk op, dat de door de Italiaansche regeering genomen maatregel de Engelschen van hun noodzakelijke toe voeren berooft en dat dus deze maatregel op de meest doeltreffende wijze bijdraagt tot een snelle beëindiging van den oorlog. Men verwacht met stelligheid, dat de Italiaan sche maatregelen door de neutrale staten geaccepteerd zullen worden, daar zij er geen belang bij kunnen hebben hun schepen en staatsburgers aan den ondergang prijs te geven met het eenige doel de Engelschen te ondersteunen en op deze wijze den duur van het conflict te verlengen. In het bijzonder moet gewezen worden op het feit, dat de regeering der Ver. Staten met de bedoeling schade aan haar schepen en het in gevaar brengen van haar burgers te voorkomen, hetgeen in den oorlogstoestand mogelijk zou zijn, haar schepen heeft verboden de Mid- dellandsche Zee en de Roode Zee te bevaren. Door een verordening van den Engel schen minister van Arbeid, Bevin, is in Engeland, aldus het D. N. B., het systeem van vrijwillige aanmelding van buiten landsche arbeidskrachten vervangen door een systeem van gedwongen inlijving. Naar in Duitsche politieke kringen te Ber lijn wordt vastgesteld, komt deze maat regel, zooals bijna alle maatregelen der Engelsche volkshuishouding, in dezen oor log te laat om nog practische beteekenis te kunnen hebben. Zelfs indien de inlij ving van de buitenlandsche arbeidskrach ten tijdig was geschiedt, zoo zegt men van Duitsche zijde, zou dit nauwelijks het fei telijk gebrek aan vakarbeiders hebben verkleind. Zooals bekend lijdt de Engel sche bewapeningsindustrie sedert het uit breken van den oorlog, onder een sterk tekort aan geschoolde werkkrachten. Se dert men in Engeland de bewapenings productie wil vergrooten, wordt, zooals van Duitsche zijde is vastgesteld, dit ge brek aan arbeidskrachten zeer sterk ge voeld. Kenmerkend voor de volslagen ver warring in de leiding van het Engelsche economische leven is het feit, dat daar naast nog altijd een hoog aantal werkloo- zen is blijven bestaan. Engeland was dus niet in staat door het treffen van tijdige maatregelen tot scholing van arbeids krachten er voor te zorgen, dat zijn werk- loozen werk en dat de wapenfabrieken de zoo vurig verlangde vakarbeiders kregen. Thans is Engeland gedwongen personen van vreemde nationaliteit voor de bewa peningsindustrie te „recruteeren" gelijk de „Times" het uitdrukt. Wat de Duitsche pers zegt. B e r 1 ij n, 22 Aug. (D. N. B.). Ver scheidene Duitsche bladen zijn vandaag met de publicatie begonnen van bewijzen voor de onwaarheid der Engelsche propaganda- berichten over de oorlogsgebeurtenissen. Zoo schrijft de Völkische Beobachter, dat de Britsche berichten over de gevechtshan delingen in Polen, Noorwegen en aan het westelijk front in tegenspraak zijn met de Duitsche berichten en dat er juist in de neutrale landen steeds vele wantrouwende waarnemers zijn, die hieruit de conclusie trekken, dat de waarheid wel ongeveer in het midden zal liggen. Zij kunnen onder de eerste golf van leugens bezweken zijn, maar dat zij zich een tweede maal laten bedrie gen of voor een derde maal uit deze ver giftigde bron putten, is onbegrijpelijk. Want honderden malen heeft het resultaat bewe zen, dat er geen „midden" bestaat tusschen de Duitsche en Engelsche berichten, doch dat aan den eenen kant naar eer en geweten de waarheid wordt gezegd en aan den an deren kant met de bawuste bedoeling te bedriegen de leugen wordt verspreid. Het zelfde geldt volgens de wet op de continuï teit natuurlijk ook voor de berichten van weerskanten over de gevechten van deze weken. De Deutsche Allgemeine Zeitung herin nert^aan het prestige, dat de Britsche pro paganda vroeger genoot, die, zoo schrijft het blad, hiermede een kapitaal bezat, waar mede veel viel uit te richten. Het bezit van dit kapitaal gaf Engeland aanvankelijk een voorsprong. Hier openden zich naar verhouding ge makkelijk vele kanalen, terwijl de Duitsche propaganda aan den anderen kant op de .sterkste barricaden stiet, die eerst overwon nen moesten worden. Wanneer Engeand reeds spoedig na het begin van den oorlog dezen voorsprong verloor, is dit veroor zaakt door 't feit, dat het 't kapitaal van het vertrouwen reeds van tevoren voor leugen- berichten begon te gebruiken en dat dit niet geheim kon worden gehouden. De taal der Duitsche wapens schiep de feiten, waar op de Britsche leugens stootten, en spoedig bemerkte de geheele wereld, dat de berich ten van het Duitsche opperbevel van de wermacht zich nauwgezet tot het kader der feiten beperkten. De Britsche propaganda trok hieruit niet de conclusie te verande ren en zoodoende leverde zij zelf in gren- zelooze plompheid dagelijks het materiaal, waarin zij moest verstiken. Indien deson danks nog een zekere bereidheid bestond om de Engelschen te gelooven, dan gebeur de dit uit gevoelens van sympathie, die in verscheidene neutrale landen heerschten. Men kan bijna zeggen: Ondanks alle leu gens wilde een deel der wereld de Engel schen gelooven. Het was geen geloof geba seerd op feiten meer, doch een geloof geba seerd op wenschen en dit geloof, gebaseerd op wenschen heeft Noorwegen, Nederland en België in hun tegenwoordige positie ge bracht. In zuid-oost-Europa b.v. en in het nabije Oosten heeft deze leer pas met de ineenstorting van de genoemde vroegere neutrale landen en met de ineenstorting van Frankrijk ingang gevonden en konden deze landen nog juist bijtijds de juiste gevolg trekkingen maken. VICHY, 21 Aug. (U.P.) De Fransche mi nister van oorlog Weygand heeft een veror dening uitgevaardigd, waardoor aan hon derdtachtig generaals ontslag wordt ver leend, wegens het bereiken van de leeftijds grens. Onder de gepensionneêrde generaals be vinden zich: Prioux, Blanchard, Colson, Nogues, Besron, Condé, Garchery, Bourret, Touchon en Mordack. Door dezen maatregel van Weygand wor den zoo goed als alle officieren ontslagen, die hooge commandoposten in den veld tocht tegen Duitschland hebben bekleed. De maatregel heeft ten doel de promotie van jongere officieren te vergemakkelijken en zoodoende het officierscorps te verjon gen. Rome, 22 Aug. (D. N. B.) De diploma tieke medewerker van het agentschap Ste fani meldt, dat het Italiaansche luchtwapen opnieuw de rotsen en haveninstallaties van Gibraltar hevig heeft gebombardeerd. Hier bij wordt vooral de aandacht gevestigd op het feit, dat het Engelsche slagschip „Reso lution" nog steeds in het dok van Gibraltar ligt om gerepareerd te worden. De „American Legion". - Sumner Wel les heeft bekend gemaakt, dat de „Ameri can Legion" zich gistermiddag op 400 mijl ten Westen van de Britsche eilanden bevond en daarom beschouwd werd buiten gevaar te zijn. „Giornale d'Italia" eischt oplossing van Albaansche kwestie. Rome, 21 Aug. (D. N. B.) De „Giornale d' Italia" houdt zich bezig met den toestand van de Albaneesche bevolking, die onder Grieksch gezag leeft. Het semi-officieele blad schrijft: „Albanië en daarmee Italië hebben het recht, in naam van het volken recht en van de Europeesche orde een defi nitieve opheldering van den toestand te verlangen. Ook op den Balkan moet de chro nische burgeroorlog onmogelijk worden gemaakt. Dit is een ItaliaanschGrieksch vraagstuk, dat een rechtvaardige oplossing moet vinden. Niet alleen het gebied van Ciamuria is van belang: het vraagstuk betreft veel eer alle streken, waar de Albaneezen in de meerderheid zijn, dus ook een deel van het gebied van Janina. In Griekenland wordt de politiek van onderdrukking en vervolging van de Al baneesche bevolking voortgezet. Het schijnt zelfs, dat die politiek nog ver scherpt is om de Albaneesche irreden- tisten door intimidatie en uitroeiing tot zwijgen te brengen. Misschien echter wil men ook de spanning aan de grer.s tusschen Albanië en Grieken land verhoogen, om de conflicten uit te lok ken, die sedert het uitbreken van den oor log in overeenstemming zijn met de bedoe lingen der Britsche politiek. Evenals in den vorigen oorlog staat Grie kenland onder Britschen druk en treedt het bewust op als agent-provocateur. De Griek- sche houding wordt bevestigd door de Britsche intriges en de te Londen verspreide geruchten over onrust in Albanië. Onge twijfeld moeten Albanië en Italië rekening houden., met het plan van een Grieksch Engelsch offensief". Garantie voor veilige vaart is onmogelijk. Berlijn, 21 Augustus. (D. N. B.) Niettegenstaande de Duitsche regeering reeds in het geval van het Amerikaansche troepentransportschip „American Legion" voor de vaart door het militaire operatie gebied rond Engeland gewaarschuwd en alle verantwoordelijkheid van de hand ge wezen heeft en niettegenstaande intusschen de totale blokkade van Engeland door Duitschland is afgekondigd, heeft de Ame rikaansche Senaat éénstemmig een reeds door het Huis van Afgevaardigden goedge keurde wet aangenomen, die met wijziging van de Amerikaansche neutraliteitswet Amerikaansche schepen toestaat, kinderen uit de oorlogsgebieden te vervoeren. De voorgaarde hiervoor moet volgens de nieu we wet de garandeering van een vrijgelei de door oorlogvoerende mogendheden zijn. De Duitsche rijksregeering, zoo wordt naar aanleiding hiervan van bevoegde Duit sche zijde verklaard, heeft reeds in het ge val van de „American Legion" er op gewe zen, dat het zeegebied rond Engeland met mijnen bezaaid is. Ook is hierop gewezen in de nota, waarin Duitschland de neutrale regeeringen in kennis stelde van de totale blokkade der Britsche eilanden en waar schuwde voor het varen in het gevaarlijke gebied. Wanneer de nieuwe Amerikaansche wet desondanks spreekt van waarborging van een vrijgeleide en hiervan het vervoer van kinderen door Amerikaansche schepen af hankelijk wil maken, dat ontbeert deze' voorwaarde iederen feitelijken grondslag. Want geen oorlogvoerende mogendheid kan een garantie voor het varen door met mij nen bezaaide oorlogsgebieden geven. Onder deze omstandigheden kan aan de Ameri kaansche wet, tot het uitvaardigen waarvan ongetwijfeld menschlievende overwegingen gevoerd hebben, geen reëele beteekenis worden toegekend. Dit moet met het oog op alle eventueele pogingen, de prachtische on uitvoerbaarheid van de wet te wijten aan de weigering van een Duitsche garantie, reeds thans ondubbelzinnig worden vastgesteld. Juist de menschelijke gezichtspunten zijn het, die het voor een verantwoordelijke staats- en oorlogsleiding onmogelijk maken, een garantie op zich te nemen voor het varen door met mijnen bezaaide gebieden Het zonder meer toezeggen van een uit den aard der zaak ondoeltreffende garantie zou een misdaad zijn jegens de te vervoeren kinderen, waaraan de Duitsche regeering zich nooit schuldig zal maken. Nadat de Amerikaansche neutraliteitswet, ten voor- deele van de betrekkingen tusschen Duitsch land en de Vereenigde Staten, het voorko men van incidenten, die de mogelijkheid van een conflict in zich bergen, uitgeschakeld heeft, kan het niet in het belang der beide landen zijn, door een verkeerd begrepen hu maniteit weder de mogelijkheid van inciden- Door de Engelschen vastgehouden. Stockholm, 22 Aug. (D.N.B.) Gisteren is voor den zeekrijgsraad te Stockholm het proces begonnen tegen den commandant van den Zweedschen torpedojager, die, zooals bekend, in Juni op reis van Italië naar Zweden door de Engelsche wateren door de En gelschen in de wateren bij de Faroer- eilanden werd aangehouden, een tijd lang werd vastgehouden en eerst na scherp protest van de Zweedsche regee ring weer werd vrijgegeven. De zee krijgsraad besloot de zitting met gesloten deuren te houden. Tegelijkertijd echter werd een uitvoerige verklaring gepubli ceerd, waarin deze kwestie nogmaals wordt uiteengezet en waarin belang wekkende nieuwe bijzonderheden over dezen overval van de Engelschen op den Zweedschen torpedojager worden mede gedeeld. In deze verklaring wordt allereerst gezegd, dat de vier in Italië gebouwde torpedojagers „Romulus", „Remus", „Puke" en „Psilander" vergezeld van het tankschip „Castor" en van het passagiersschip „Patrizia" met honderd Zweedsche staatsburgers uit Engeland aan boord, op 19 Juni des middags de Faroer- eilanden bereikten, waar hun door de Brit sche marine-autoriteiten een ligplaats in de Skaalf-fjord in de omgeving van Thorshavn werd aangewezen. Het tankschip Castor, dat pas den volgenden dag aankwam, moest op aanwijzing van de Britsche marine-autori teiten buiten Thorshavn op een aanzienlijken afstand van de ankerplaats der Zweedsche torpedojagers voor anker gaan, zoodat deze gedwongen waren, hun water met behulp van vischtreilers te halen. Een Britsche of ficier verklaarde op 19 Juni aan den com mandant van het flottielje, Hagman, met nadruk, dat van Britsche zijde niet de bedoe ling bestond, eenigen onvriendelijken maat regel tegen de Zweedsche schepen te nemen. Den volgenden dag echter deelde een hoog Britsch officier mede, dat de Britsche re geering deze torpedojagers in bewaring moest nemen, daar men „met zekerheid" aannam, dat zij „anders in Duitsche handen" zouden vallen. De uitlevering moest den vol genden dag om 10 uur des morgens plaats vinden. De torpedojagers zouden Zweedsch eigendom blijven. Alle mogelijke schade en verliezen zouden vergoed worden. De be velen waren categorisch en bepaalden dat iedere tegenstand onmiddellijk gebroken moest worden. De Patrizia en Castor konden hun reis ongehinderd voortzetten. Volgens de Zweedsche lezing weigerde Hagman op deze eischen in te gaan en ver klaarde hij, dat hij den strijd zou aanbinden of zijn schepen tot zinken brengen. Hagman verzocht daarop door middel van de radio of draadlooze telegrafie in de Engelsche taal zich in verbinding te mogen stellen met zijn regeering. Dit werd hem geweigerd. Daarop protes teerde Hagman mondeling en eischte, dat de Britsche eisch hem schriftelijk zou worden overhandigd. Den volgenden morgen ont ving Hagman den brief met het verzoek bin nen een uur te antwoorden. Terwijl Hag man met de commandanten van de andere torpedojagers een bespreking hield, ver schenen verscheidene Britsche torpedo jagers in den ingang van de fjord, die twee maal zoo groot waren dan de beide grootste Zweedsche torpedojagers en veel sterker bewapend. De Zweden hielden een gevecht voor kans loos en besloten aan de Britsche eischen ge volg te geven. Te Miramas bleef bijna geen huis onbeschadigd BERN, 21 Aug. (D.N.B.) De „Petit Pari- sien" bevat bijzonderheden over de 14 da gen geleden ontstane ontploffing van een munitietrein te Miramas bij Marseille. Ruim duizend wagons werden daarbij vernield. Tal van locomotieven zijn on bruikbaar geworden. Vaten benzine, die in de nabijheid waren opgeslagen, zijn een prooi der vlammen geworden. Voorraden natriumsalpeter zijn eveneens vernietigd. Verscheidene fabrieken zijn door opeen volgende explosies in de asch gelegd of zwaar gehavend. In het stadje is nauwelijks een huis te vinden dat niet onder de ramp heeft gele den. Miramas en zijn station zijn nog slechts een groote herstellingswerkplaats, waar men uit alle macht arbeidt om de vernielde verkeerswegen weer bruikbaar te maken. Inmiddels kon op het traject Lyon—-Mar seille het normale treinverkeer reeds weer worden hervat. ten te scheppen. Duitschland kan er niet aan meedoen, de kinderen van een oorlog voerende partij aan een extra gevaar in hef oorlogsgebied bloot te stellen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1940 | | pagina 1