£aatste AedcMm
tBuaj&diike Sicutd
Bommen op Westerland.
AGENDA.
Maatregelen ter besparing
op bouwmaterialen.
EERSTE BLAD.
2
Alkmaar, Woensdag.
J. DE LANGE CORN. JOH.ZN. f
Op den hoogen leeftijd van 89 jaar
ontsliep heden-de heer J. de Lange Corn.
Joh.zn., oud-kassier alhier. In den heer de
Lange verliest Alkmaar een van zijn beste
zonen, die om zijn humaan karakter en
zijn rustige persoonlijkheid de achting
verwierf van ieder die met hem in aan
raking kwam.
Als Alkmaarder van geboorte had hij
zijn geboortestad lief. Zijn gansche leven
kenmerkte hij zich als een eenvoudig
mensch, die de individueele verantwoor
delijkheid hoog stelde en de erkenning
van de menschelijke persoonlijkheid als
een zeer hoog goed achtte, overtuigd als
hij was, dat slechts verantwoordelijke in-
dividuën tot een harmonische samenle
ving konden leiden.
In den glorietijd van het liberalisme
maakte hij gedurende de jaren 18891919
voor de kiesvereenignig „Eensgezindheid"
deel uit van de Alkmaarsche vroedschap,
waar hij als financieel specialist, vooral
om de rustige wijze waarop hij de voor
stellen van den financieelen kant be
schouwde, het noodige gezag had.
Na zijn aftreden als raadslid aanvaardde
hij de benoeming tot ambtenaar van den
burgerlijken stand; in December van het
vorig jaar werd hem, op zijn verzoek, in
deze functie eervol ontslag verleend. Ook
in zijn hoogen ouderdom is de heer J. de
Lange C.J.zn. voor de gemeenschap
werkzaam gebleven. Zoo was hij tot zijn
dood secretaris-penningmeester van het
Provenhuis van Johan van Nordingen
(Huis van Achten) en voorzitter van het
Provenhuis van Gerrit Wildeman.
Gedurende 65 jaar maakte hij deel uit
van het bestuur van de Alkmaarsche
Doopsgezinde gemeente.
Ds. Fr. Kuiper schrijft ons nog het
volgende:
Meer dan zeventig jaren lang was de
thans overledene lidmaat van de Alkmaar
sche Doopsgezinde Gemeente. Als geen an
der kende hij het verleden van die gemeen-
te, dat door hem nauwgezet was onder
zocht en waarover hij een tiental jaren ge
leden een lezenswaardig boek schreef. Hij
kende haar niet hoofdzakelijk als geschied
kundige, hij kende haar bovenal met zijn
hart. Hij hield van haar. Heeds op vijf-en-
twintig-jarigen leeftijd was hij ttot lid van
den kerkeraad gekozen, ruim twintig jaar
later werd hij voorzitter an den kerkeraad,
welke functie hij bijna veertig jaren onaf
gebroken bekleedde, de laatste jaren was
hij „adviseerend lid" (omdat hij het hem
stellig toekomende eere-lidmaatschap bij
voorbaat geweigerd had!) Tot verleden
jaar toe, toen zijn gezondheidstoestand het
hem onmogelijk maakte ter kerk te komen,
was hij een van de allertrouwste kerkbe
zoekers.
De heer De Lange en de Doopsgezinde
Gemeente van Alkmaar behoorden bij el
kaar. Die band werd in den loop der jaren
steeds hechter. Hij wist zich aan haar te ge
ven met die nauwgezetheid, met die trouw
en ook met die bescheidenheid, die zijn ge-
heele persoonlijkheid kenmerkten. Wat de
heer De Lange op zich nam, dat nam hij
geheel op zich, daar stond hij voor. Als hij
„ja" gezegd had, dan was het geheel en
uitsluitend „ja". Half werk deed hij niet,
dat kon hij niet doen. En, zooals reeds ge
zegd, hij was daarbij een uiterst bescheiden
man. Hij zocht zichzelven niet, in geen en
kel opzicht. Van zijn zoo eenvoudige per
soonlijkheid ging dan ook een groote warm
te uit. Hij wist vertrouwen te wekken
en vertrouwen te schenken. Onder zijn lei
ding werd 't bijna onmogelijk den goeden
toon te bederven. Zijn bescheidenheid uitte
zich ook in een ongemeene vriendelijkheid.
Tot in zijn hoogen ouderdom bewaarde de
heer De Lange een bijzondere frischheid
van geest. Hij was geestelijk verbonden aan
het beste van wat de negentiende eeuw
had gebracht. Maar hij stond open voor wat
er aan nieuws in de twintigste eeuw naar
boven kwam. Niet zonder critiek, maar nog
minder bij voorbaat afwijzend. Hij hield
van de jeugd en hij hoopte, dat zij, op an
dere wijde dan hij het gedaan had, de tra
ditie van het Doopsgezind-godsdienstige le
ven zou weten voort te zetten. Hij heeft er
meermalen aan getwijfeld, of die verwach
ting wel verwerkelijkt zou worden, maar
ten slotte overwon toch zijn vertrouwen.
Het is hier niet de plaats op te sommen,
wat de heer De Lange voor de Alkmaarsche
Doopsgezinde gemeente op verschillend ge
bied tot stand heeft gebracht. Wel is het
mij een behoefte om tegenover alle stadge-
nooten ervan te getuigen, hoe hoog zijn
persoon door zijn gemeente werd gewaar
deerd. In de godsdienstoefening van aan
staanden. Zondag zal zijn nagedachtenis door
zijn gemeente in eerbied worden herdacht.
VERDUISTERINGSTIJDEN.
Men is verplicht te verduisteren tusschen
zonsondergang en zonsopgang, dus heden
avond van 20.52 tot 6.35 uur.
Rijwielen, motorrijwielen en andere voer
tuigen moeten gedure' 'e dezen tijd licht op
hebben en verduisterd zijn volgens de on
langs gepubliceerde uniforme regeling.
Maans- op en -ondergang: onder 11.16 op
22.23 uur.
GESLAAGD.
Voor het op 23 Juli j.l. te Amsterdam ge
houden examen Engelsche handelscorres
pondentie „Mercurius" is geslaagd de lieer
K. Willekers alhier.
De heer D. Overeem, rijwielhandelaar al
hier is gisteren te A'dam geslaagd voor het
vak-diploma rijwielhersteller en motor
hersteller.
ZOMERFEEST VAN DE ZONDAGS
SCHOOL VAN DEN NED. PROT. BOND
OP TER COULSTER.
Wat werd er angstig naar de lucht
gekeken. Regen? Neen, het liep los.
Woensdagmorgen eerst nog naar de school
en dan naar het Zomerfeest. De 125 kin
deren verzamelden zich in den Hout en
toen trokken zij naar „Ter Coulster." De
Vrije Vogel-jongens en de Vrijz. Chr.
Jeugdgemeenschap verleenden medewerking.
Over den wandeltocht van 4 kilometer werd
niet geklaagd. Toen men was aangekomen,
werd eerst de eigen schoolvlag aan den mast
geheschen, waarna zang van het vlaggelied
volgde. Op het natte gras werden zeilen ge
spreid, waarop de kinderen plaats namen, om
te luisteren naar een verhaal. Maar daar
klonken hoornsignalen en ruiters galoppeer
den voorbij om de komst van den koning,
koningin en gevolg te melden. Nadat ver-
verschingen waren aangeboden, werden de
spelletjes voortgezet. Er bleek een lid van
het gevolg vermist te zijn, zoodat het „ge-
heele" bosch werd doorzocht. Natuurlijk
kwam de vermiste terecht.
Na het mooie spel, dat niet weinig tot de
verbeelding van het kind heeft gesproken
en zeker een diepen indruk heeft gemaakt,
werd gepauzeerd, voor zoover er van rust
bij jonge gezonde kinderen sprake kan zijn.
Maar hiermede was het feest niet ten einde.
Een vroolijk kringspel met den zevensprorig
en daarna togen allen naar het sprookjes
bosch, waar kleurige lichtjes brandden en
elfjes en kabouters speelden onder de don
kere dennen.
Weer op het speelveld aangekomen, wacht
ten versnaperingen, pruimen, appels en
koek.
Met dit echte kinderfeest heeft de Zondags
school van den Ned. Prot. Bond haar 5Ue
jaar afgesloten.
Het zal wel overbodig zijn te melden, dat
ds. Rappold, die altijd bij de kinderen is en
aan de feesten deelneemt, ook nu weer
present was. Tot slot werd welgemeende
dank gebracht aan de familie van der Feen
de Lille voor de beschikbaarstelling van het
mooie landgoed, waar allen veilig en rustig
hebben genoten.
GEEN KERMIS, MAAR WEL TOONEEL-
VOORSTELLINGEN.
Hoewel dit jaar zooals bekend de kermis
niet doorgaat, heeft de directie van 't Gul-
nen Vlies toch gemeend enkele tooneelvoor-
stellingen voor jong en oud te moeten orga-
niseeren.
De jeugd, welke zich anders in stoom-
caroussel, poffertjeskraam etc. kan amusee
ren, moet het dit jaar zonder zulke dingen
doen en daarom werden de ouders in de ge
legenheid gesteld de kinderen een leuken
middag te verschaffen. Zaterdag en Zondag
des middags 2 uur worden twee voorstellin
gen gegeven van „Hans en Grietje". De voor
stelling was Zondag j.l. totaal uitverkocht
en genoot uitbundig succes. Dit kinder
sprookje in drie bedrijven door mevr. Bets
RanucciBeekman, ten tooneele gebracht
door Het Kindertooneel uit Amsterdam, on
der leiding van Han König, heeft de volgen
de bezetting: Mies Hagens, Nina Bergsma,
Sophie Stein, Stine Lerou, Eduard Palmers,
May Vollenga, Rita Bakhoven, Nell Knoop,
Challie Faas, Suze Henriët en Lea Harms.
Muziek is van Theun Bruins.
„Gaslicht" door Het Masker
o.l.v. Ko Arnoldi.
Voor de echte tooneelliefhebbers, zooals
er in Alkmaar en omgeving zoo vele zijn,
bestaat er cok in de z.g. kermisweelt- ge
legenheid om van een voorstelling te genie
ten. De bekende tooneelgroep „Het Masker",
dir. Ko Arnoldi, die in Alkmaar zooveel suc
cessen ht eft mogen boeken, komt op Dins
dag 27 en Woensdag 28 Aug. des avonds
half acht met het buitengewone too-
neelspel „Gaslicht" in 3 bedr. van Patrick
Hamilton.
Het Handelsblad schreef van een voorstel
ling hiervan in de hoofdstad o.m.: Het Am-
sterdamsche publiek is ditmaal in de ge
legenheid geweest een nieuw werk der Mas-
kermenschen met geestdriftig applaus in te
halen.
Telegraaf: Een uitstekend stuk met stij
gende, steeds opgevoerde spanning, een der
beste in het genre. Drie menschen, drie
levende sterke rollen. Goede bijrollen, koste
lijke regievondsten. Met voorstellingen als
deze, komt ons tooneel weer in eere.
Drie slachtoffers.
Het A.N.P. meldt:
In het dorp Westerland op Wieringen zijn
gistermiddag uit een Engelsch vliegtuig tien
bommen geworpen, waarvan er negen in een
weiland neerkwamen, terwijl de tiende bij
een boerderij viel, tengevolge waarvan de
55-jarige wed. W. Vermeulen en het acht
jarige meisje de Vries, die zich op den weg
bevonden, door bomscherven werden ge
dood. De moeder van het meisje werd ern
stig gewond, haar been werd nl. verbrijzeld.
De bewoners van.de boerderij bleven onge
deerd, doch de boerderij kreeg lichte scha
de. Verder werd een paard in de weide
gedood. Het Engelsche vliegtuig werd met
een Duitsch toestel in een gevecht gewik
keld.
MAJO MARCO'S DANSORKEST IN
'T GULDEN VLIES.
Na zijn succesvolle optreden in Tanz-
klause (Bellevue, A'dam) komt Majo Marco
zijn medewerking verleenen op de soirée
dansante op Zondag 25 Aug., 's avonds half
8, in 't Gulden Vlies. Dit homogene ensem
ble zal ongetwijfeld de vele liefhebbers van
jazz en dans een prettigen avond bezorgen.
Bioscopen.
City-theater, 7.30 uur, hoofdnummer
Scipio Africanus (hist.-rom.); hoofdrollen
Camillo Pilotto, Annibali Ninchi en Fran-
cesca Braggiotti. Toegang boven 18 jaar.
Victoria-theater, 7.30 uur, hoofdnummer
De Kribbebijter (kom. Ned. film); hoofd
rollen Cor Ruys, Louis de Bree, Dolly Mol-
linger en Mary Dresselhuys. Toegang voor
eiken leeftijd.
Harmonie-theater, 7.30 uur, hoofdnummer
Alarm (detect.-sens)hoofdrollen Erich
Fiedler, Hans ZeschBallot en Lola Müthel.
Toegang boven 18 jaar.
Roxy-theater, 7.30 uur, hoofdnummer De
glazen kogel (rom.-sens.); hoofdrollen Al-
brecht Schönhals en Sabine Peters. Toegang
boven 18 jaar.
Zaterdag 24 Augustus.
2 uur, 't Gulden Vliès, opvoering kinder
sprookje Hans en Grietje.
HEILOOUITSTAPPEN
Sinds gistermiddag is Heiloo een druk
station geworden, omdat alle conducteurs
van alle treinen hier luide rondroepen, dat
alle reizigers 'moeten uitstappen! Zij, die
naar Alkmaar of nog verder moeten, vin
den A.T.Q.-bussen gereed staan, stappen
in en worden op het station Alkmaar weer
netjes afgeleverd.
Natuurlijk geeft dat alles op het station
Heiloo een ongekende drukte, vooral op
uren, dat de z.g. forensentreinen binnen
loopen. Een drukte, die bovendien nog
wordt verhoogd door het feit, dat alle rei
zigers den spoorwegovergang moeten pas-
seeren, welke vlak voor het station ligt.
Gelukkig helpt de politie op de drukke
uren het verkeer 'regelen, zoodat de han
dicap niet zóó erg is.
Heiloo eindstation! Waartoe en waarom?
Wel, het is duidelijk en heel begrijpelijk.
In het Heilooërbosch immers liggen nog
steeds twee niet-ontplofte bommen, wel
ke Maandagmorgen daar gestrooid zijn
door een Engelschen bommenwerper Men
weet nog niet, of dit tijdbommen zijn, en
men moet nu eenmaal op alles voorbereid
wezen. Daarom was het vanzelfsprekend
dat een groot deel van het bosch voor en
kele dagen afgesloten werd voor het pu
bliek. En daarom is het ook begrijpelijk,
dat de Nederlandsche Spoorwegen geen
halve maatregelen nemen. Zij hebben
waar de bommen niet al te ver vag de
spoorbaan af liggen en de scherven bij
een eveneueel springen zelfs de lijn zou
den bereiken gistermiddag besloten, om
de treinenloop tusschen Alkmaar en Hei
loo tijdelijk stop te zetten.
Natuurlijk hebben deze maatregelen op
de fantasie van den mensch gewerkt. Zoo
sprak men van een bominslag op den
baan, waardoor een gedeelte van de lijn
vernield zou zijn. Van zoo'n inslag is ech
ter totaal geen sprake, van beschadiging
nog minder!
Weer anderen wisten te vertellen, dat
gistermiddag een der bommen ontploft
was of tot ontploffing gebracht. Ook dit
is geheel uit de lucht gegrepen: beide
bommen liggen nog steeds op de plaats,
waar ze neergekomen zijn.
Neen, het tijdelijk stopzetten van het
vervoer op de lijn is slechts een veilig
heidsmaatregel van de Spoorwegen, zoo
als ook het afzetten van dit boschgedeelte
een veiligheidsmaatregel is.
SCHADE DOOR KABELBALLON.
In Heerhugowaard.
De kabelballon, die in den nacht van
Dinsdag op Woensdag te Broek op Lan-
gendijk waargenomen werd, heeft, door
den krachtigen westelijken wind voortge
dreven, zijn zwerftocht over Heerhugo
waard voortgezet. Bewoners aan den Bo-
terweg hoorden een vreemd geraas, dat zij
niet konden thuisbrengen. Zonder schade
aan te richten is het eind kabel vermoe
delijk over de telefoonleidingen langs den
spoorweg gesprongen om daarna den Bas-
serweg te passeeren. Hier werd nabij
perceel B 21 de electrische bovengrond-
sche leiding, die naar de verwarmde kas
van den bloemkweeker Kwantes voert,
kapot gerukt. Daarna nam de kabel een
sprong naar den tuin van den postbode
Boekestein, waar zonnebloemen en een
perk Javaansche zonnebloemen werden
omgesleurd. Vandaar is het eind van den
kabel terecht gekomen op het woonhuis
van den heer J. Pluister Jr., aan den Mid
denweg, waar het vermoedelijk om den
bovenkant van den schoorsteen is geslin
gerd. Hier zijn tot grooten schrik van de
bewoners eenige steenen met donderend
geraas over het pannendak naar beneden
gerold. Op het erf vond men een stuk
kabel van ongeveer 75 cM. lengte, uit 6
dikke om een hart geslingerde stalen dra
den bestaande. Over het erf van Over-
broek werd de tocht vervolgd. In het gras
land ten oosten van deze boerderij zag men
een spoor van ongeveer 15 cM. breedte,
dat het inmiddels weer uitgerafelde ka-
beleind over een lange streek in het gras
achtergelaten had.
Uit de richting daarvan was te conclu-
deeren, dat de ballon in de richting Ob-
damHensbroek zijn weg vervo'gd heeft,
heeft.
Schade aan electrische
geleidingen.
In de gemeente Hensbroek is de 50.000
volt hoogspanning MedemblikOterleek
geraakt, waarbij 3 van de 7 draden werden
stuk gemaakt. Eveneens in de gemeente
Hensbroek is het 10.000 volt uit Oterleek
Schagen geraakt; hierbij werden alle drie
draden vernield. Het 50.000 volt net
HoogwoudSchagen moest het nabij
Haringbuizen ontgelden; drie van de 5
draden werden hier kapot gemaakt; even
eens is onder Haringhuizen het 10.000 volt
net HoogwoudSchagen geraakt.
De kabels hebben op de landerijen twee
sporen nagelaten, waarvan één ongeveer
een breedte heeft van 3 centimeter.
De fa. Appel te Spanbroek heeft met
twee ploegen personeel de herstelwerk
zaamheden aangevat.
GEMEENTERAAD BERGEN.
De burgemeester heeft tegen morgen
avond 8.45 uur den raad der gemeente in
openbare zitting bijeen geroepen. Aan deze
openbare vergadering gaat een comité
vergadering van drie kwartier vooraf. Met
het oog op de verduistering komt het ons
gewenscht voor, dat de raadsvergaderingen
voortaan weer, als voorheen, des middags
worden gehouden. Het is ons bekend, dat
enkele raadsleden in loondienst de voorkeur
aan avondvergaderingen geven, doch het is
ons ook bekend, dat de raadsleden presen
tiegeld ontvangen, zoodat de uren, die zij
door het bijwonen van middagvergaderingen
derven, vergoed worden. De burgemeester
gelieve voorts te bedenken, dat de avond
vergaderingen voor de ambtenaren, die
thans des daags met werk overbelast zijn,
geen sinecure zijn en dat dit eveneens het
geval is voor de persvertegenwoordigers, die
overdag ook hun werk verrichten. Voor de
ver af wonende raadsleden is het zeker ook
geen pretje om des avonds langs de onver
lichte wegen en zonder verlichting naar huis
te fietsen.
Een nieuw geluid op de agenda is een
verzoek van het Nederlandsche Arbeids
front, om zoo spoedig mogelijk grootere
openbare werken tegen de normale loonen te
doen uitvoeren.
Wij kunnen niet anders dan met dit ver
zoek onze instemming betuigen. De tragedie
met het maken van den weg van den Ber-
gerweg naar den Meerweg, waarmede in
September 1938 werd aangevangen en waar
mede men maar niet opschiet, heeft wel ge
leerd, dat dergelijke werken in werkver
schaffing veel duurder uitkomen. Het is
mogelijk, dat Den Haag weigert de noodige
medewerking voor de inwilliging van het
verzoek te verleenen, doch de raad zal in
ieder geval verstandig doen, daarop den noo-
digen aandrang uit te oefenen.
Een geluid van den nieuwen tijd is ook
het voorstel van B. en W. om goedgunstig te
beschikken op het verzoek van de scheep-
vaartvereeniging „Noord", om voor 51,8
bij te dragen in de 50 bijdrage van het
rijk voor op wachtgeld gestelde employé's,
die in de gemeente wonen.
Dit voorstel wijst er op, dat de gemeen
schap mede de lasten krijgt te dragen voor
employé's van elders gevestigde instellingen.
Voor de woongemeenten van deze em
ployé's kan dit echter groote moeilijkheden
brengen.
VERGADERING NATIONAAL FRONT.
Arnold Meijer spreekt op 28 Augustus.
„Nationaal Front" (leider Arnold Meijer)
welke beweging streeft naar een groot en
sterk Nederland op corporatieven grondslag
naar zuiver Nederlandschen aard, zal ook
in Alkmaar een groote vergadering beleg
gen, waarin gesproken zal worden door den
leider, Arnold Meijer, die ook allerlei vra
gen zal beantwoorden.
De organisatie van deze bijeenkomst,
welke Woensdag 28 Augustus, des avonds
half acht in de Harmonie zal worden ge
houden, is in handen van de afdeeling Alk
maar van Nationaal Front.
Toegangskaarten zijn verkrijgbaar bij de
adressen, in de advertentie genoemd, en
voorts bij alle leden.
(Ongecorrigeerd).
POLITIEKE BESPREKINGEN IN
GRIEKENLAND.
Athene, 22 Aug. (D. N. B.) In
verband met het torpedeeren van den
Griekschen kruiser Helli zijn tusschen den
minister-president Metaxas, de betreffende
ministers en de vertegenwoordigers der
weermacht talrijke besprekingen gevoerd,
waarbij ook de richtlijnen voor de Griek-
sche buitenlandsche politiek zijn vastgesteld
en dienovereenkomstige maatregelen wer
den goedgekeurd. De minister-president
heeft den koning van het resultaat dezer
besprekingen op de hoogte gesteld, die vol
komen instemde met de genomep beslui
ten.
Naar men uit betrouwbare bron ver
neemt, wil Griekenland zijn neutraliteit
handhaven doch tevens zijn onschendbaar
heid en onafhankelijkheid tot iederen prijs
verdedigen.
AANVRAGE OM GOEDKEURING VAN
BOUWWERKEN.
De regeeringscommissie voor den weder
opbouw heeft een schrijven gezonden aan
alle gemeentebesturen, waarin hij er aan
herinnert, dat bij het besluit wederopbouw
1 is vastgesteld, dat voor de uitvoering van
alle bouwwerken op het gebied van den
waterbouw, spoorbouw, wegenbouw, bur
gerlijken bouw en utiliteitsbouw zijn goed
keuring vereischt is.
De regeeringscommissaris bepaalt bij de
zen, dat voor wat betreft werken, waarvan
de kosten in totaal minder dan 500 be-
loopen, stilzwijgend aangenomen mag wor
den, dat zijn goedkeuring is verkregen.
Voor het uitvoeren van dergelijke kleine
werken behoeft deze goedkeuring van heden
af dus niet meer te worden aangevraagd.
De regeeringscommissaris neemt aan, dat
er van de zijde der gemeentebesturen op
zal worden toegezien, dat van deze regeling
geen misbruik wordt gemaakt door groote
werken bij gedeelten uit te voeren e.d.
Met ingang van heden zal de regeerings
commissaris voor den weder-opbouw de
goedkeuring, welke vereischt wordt voor
het ondernemen van bouwwerken, voorloo-
pig slechts verleenen, indien bij het ont
werpen de volgende richtlijnen ter bespa
ring van bepaalde bouwmaterialen zijn in
acht genomen, en onder de voorwaarde, dat
deze richtlijnen bij de uitvoering eveneens
in acht genomen worden, alles voor zoover
dit uit een oogpunt van bouwtechniek ver
antwoord is en voor zoover het geen bui
tengewone financieele nadeelen medebrengt.
ALKMAAR.
GEBOREN:
Theresia M., d. van Bernardus C. A. Huls
kamp en M. Schaper. Afra M. C., d. van
Jacob Boots en B. W. C. van Riet.
GETROUWD:
Lambertus Beentjes en Anna M. Kramer.
OVERLEDEN:
Jacob Tjeertes, oud 4 maanden.
1. Algemeene richtlijnen.
1) Op het gebruik van hout moet zooveel
mogelijk bespaard worden; aangezien ijzer
en staal thans ook slechts in beperkte mate
ter beschikking staan, moet hout in het al
gemeen niet door ijzer of staal doch zoo
veel mogelijk door andere bouwstoffen
vervangen worden.
2) In de eerste plaats komen steen en
beton voor bouwwerken in aanmerking, in
de tweede plaats gewapend beton; slechts
indien het bewijs geleverd kan worden, dat
uitvoering in steen of beton ten gevolge
van bijzondere bouw- of bedrijfsomstandig
heden niet mogelijk is, mag ijzer of staal
gebruikt worden.
3) Waar mogelijk moet vervangen wor
den:
a. Hout door metselwerk, ongewapend be
ton bimsbetonplaten, bouwplaten van sa
mengesteld materiaal e.d.
b. IJzer en staal door metselwerk, onge
wapend beton en indien onvermijdelijk door
gewapend beton.
c. Gewapend beton door metselwerk of
ongewapend beton.
4) Voor alle hieronder niet genoemde
onderdeelen van bouwwerken moet het ge
bruik van vervangingsmaterialen voor hout
en staal zooveel mogelijk bevorderd wor
den.
2. Richtlijnen voor de constructie.
a. Muren en kolommen, waarin uitslui
tend drukspanningen kunnen optreden,
moeten niet in staal, maar in metselwerk
of beton of desnoods gewapend beton uit
gevoerd worden.
b. Gewapend-betonkolommen mogen niet
meer dan 3 pet. bewapening bevatten.
c. Niet vrijdragende tusschenwanden moe
ten zooveel mogelijk boven elkaar gesteld
worden. Opvangen van muren en andere on
derdeelen van een bouwwerk moet vermeden
worden; wanneer dit niet mogelijk is moeten
lichte materialen gebruikt worden.
d. Het gebruik van houten en stalen la
teien is in het algemeen niet toegelaten. De
kozijnopeningen moeten zoo smal zijn, dat
in normale gevallen door een „strek" of
„boog" het bovenliggende metselwerk vol
doende wordt ondersteund.
Richtlijnen voor de uitvoering.
a. Voor paalfundeeringen moet het ge
bruik van houten palen beperkt worden
tot de allernoodzakelijkste gevallen; zij
moeten in het algemeen worden vervan
gen door gewapend betonpalen.
b. Voor blijvende damwanden, keermu-
ren e.d. moet het gebruik van staal en hout
tot een minimum worden beperkt, voor tij
delijke damwanden kan het gebruik van
hout of staal worden toegestaan.
c. Fundeeringen, kelders, e.d. moeten zoo
veel mogelijk in metselwerk of ongewapend
beton worden uitgevoerd. Voor bijzondere
constructies kan hiervan worden afgeweken.
d. Dragende opgaande muren moeten van
metselwerk of van stampbeton vervaardigd
worden.
e. Voor balklagen, vloeren, plafonds, e.d.
moet de toepassing van hout en staal zoo
veel mogelijk vermeden worden. Er zou ge
bruik gemaakt kunnen worden van beton,
van op de fabriek vooraf vervaardigd (hol
le) aansluitende gewapend-betonbalken of
-baksteenmateriaal, platenmateriaal, houtgra
niet e.d.
Kelderafdekkingen kunnen bijvoorbeeld
bestaan uit gemetselde gewelven.
f. Het maken van uit hout of geconstru
eerde kappen, goten e.d. moet vermeden
worden. In de plaats van houten en ijzeren
kapspanten dient men zooveel mogelijk te
gebruiken gording dragende hooger opge
trokken muren van metselwerk of stamp-
beton, betonnen kapspanten e.d.; in plaats
van de houten bebording kan bimsbeton
platen- of ander platenmateriaal, mits wa
terdicht, aangebracht worden.
Gegolf metalen platen mogen niet worden
aangebracht.
g. Waar het niet mogelijk is om houten
kozijnen te vermijden, mag de zwaarte van
het kozijnhout niet grooter genomen wor
den, dan strikt noodzakelijk is. Dit geldt
ook voor architraven en kozijnbetimme
ringen.
h. Terreinafscheidingen, balkonhekken
e.d. mogen niet van hout of staal worden
vervaardigd.
4. Controle.
Aanvragen voor de goedkeuring van
bouwwerken, waarbij naar het oordeel van
den regeeringscommissaris voor den weder
opbouw niet voldoende met de noodzake
lijkheid tot besparing rekening gehouden is,
zullen terzijde gelegd worden. Aan den aan
vrager zal hiervan mededeeling worden ge
daan.
De regeeringscommissaris behoudt zich voor
hieromtrent advies te doen uitbrengen door
de plaatselijke diensten van bouw- en wo
ningtoezicht. Aan deze diensten zal hij ook
de controle op de naleving van deze richt
lijnen bij de uitvoering van de bouwwer
ken kunnen opdragen.
De aanvragen voor de goedkeuring van
bouwwerken dienen met het oog op de
toetsing aan deze richtlijnen vergezeld te
gaan van een beschrijving of voorloopig
project, waarin de voor deze toetsing be-
noodigde gegevens vermeld zijn. Deze stuk
ken dienen door den opdrachtgever of diens
gemachtigde in tweevoud te worden inge
zonden op de wijze, vermeld in het van zij
nentwege beschikbaar gestelde aanvraag
formulier voor goedkeuring van de uitvoe
ring van een bouwwerk.
Deze maatregelen, die in druk verschenen
zijn, worden op aanvrage door de gemeen
tebesturen beschikbaar gesteld.
