DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN ONSTREKEN.
m
0
Britsche activiteit op deri Balkan en te Moskou
Bulgaarsche houding in een Britsche mededeeling
aan Sofia afgekeurd.
Groote overstroomingen
in Spanje.
Eert tegenspraak van Tass.
Weer nachtelijke aanvallen
op Londen.
Kruiser „Augusta" uit
Sjanghai vertrokken.
Met 60 Amerikaansehe
reservisten aan boord.
Binnenkort oliecontract
Ned.-Indië-Japan verwacht.
Jodenstatuut in Frankrijk
in werking getreden.
Geen wijzigingen in
Duitsch-Russische
betrekkingen.
VERBUISTERIN GS-
TIJDEN
van 18.37 tot 8.14.
van 18.35 tot 8.16.
op 20.27 onder 11.09
Oplichtersbende in België werkten
met gefingeerden N.V.
iÜ
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door hef geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTTEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en HandeMruk-
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
142e Jaargang, No. 248.
Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Twee bladen.
Zaterdag 19 October 1940
Roemeensche minister bij
den Duce.
Rome, 18 Oct. (D.N.B.) Volgens Ste-
fani verluidt te Sofia, dat de Britsche
minister van oorlog, Eden, zich van
Egypte naar Turkije en Griekenland
zal begeven, om, na het mislukken der
Britsche Balkanpolitiek, een laatste
poging te ondernemen nog iets te red
den.
Wat Bulgarije betreft, verneemt men, dat
Engeland door zijn vertegenwoordiger te
Sofia, die zich naar Istanboel heeft bege
ven om een bespreking met zijn ambtgenoot
in die stad te hebben, uiting heeft doen ge
ven aan zijn ernstige afkeuring voor de
houding der Bulgaarsche regeering jegens
de spilmogendheden. Hij heeft de bedrei
ging geuit, dat daarmede rekening zal wor
den gehouden na de „uiteindelijke over
winning van Engeland". In Bulgaarsche po
litieke kringen verklaart men, aldus Stefa-
ni verder, dat een land als Engeland niet
behoeft te verwachten, door dergelijke ma
noeuvres resultaten te bereiken.
Het vertrek der Engelschen uit
Roemenië.
Boekarest, 18 Oct. (D.N.B. Donderdag
avond zouden te Constanza 260 Engelschen
aankomen. Bij aankomst vah den trein
bleek, dat 150 Engelschen hadden geweigerd
den raad van het gezantschap op te volgen
en het land te verlaten. Zoo scheepten zich
slechts 110 Britten in op het Roemeensche
s,s. „Transsylvania", dat hen naar Istanboel
bracht, o.w. drie militaire attaché's, kolonel
MacNab, de eerste luitenant Forbes en ka
pitein Brass. MacNab wordt hier beschouwd
als leider der Britsche spionnage en sabota-
ge-actië in het geheele land; zijn plaatsver
vanger, de zoogenaamde persattaché Pem-
ber, is nog te Boekarest.
De in Turkije aangekomen leden van het
Britsche gezantschap te Boekarest hebben
naar ,„Transocean" volgens het A.N.P.
meldt in gesprekken laten doorscheme
ren, dat zij rekening houden met de moge
lijkheid, dat de Britsche gezant volgende
week uit Roemenië vertrekt. Zij hebben
gemeld, dat tijdens hun reis de anti-Engel-
sche stemming in Roemenië zich dikwerf in
vijandige demonstraties uitte.
In de omgeving van den Britschen am
bassadeur te Ankara werd verklaard, dat
men van Britsche zijde rekening houdt met
de mogelijkheid, dat de Engelschen in Bul
garije en Joegoslavië binnenkort het voor
beeld van hun landgenooten in Roemenië
zullen volgen, omdat hun positie heel moei
lijk is geworden.
Versterking Engelsche propaganda
verwacht.
Rome, 18 Oct. (Stefani). Vandaag heeft
de Duce prof. Manoilescu ontvangen en een
hartelijk gesprek met hem gevoerd.
De diplomatieke redacteur van Stefani
schrijft: Roemenië heeft de agenten van
den Britschen geheimen dienst uit het land
gezet. De Roemeensche minister Manoiles
cu is belast met een missie te Rome. De
Bulgaarsche minister van landbouw ver
blijft in de Italiaansche hoofdstad. De
Spaansche minister Serrano Suner, die on
langs belangrijke besprekingen heeft ge
voerd te Berlijn en Rome, heeft de leiding
van het ministerie van buitenlandsche za
ken op zich genomen. Deze benoeming
heeft in Britsche politieke kringen een
zeer levendige teleurstelling gewekt, daar
men zeer terecht van meening is, dat hier
door de solidariteit tussehen Spanje en de
spilmogendheden is versterkt. Aan den an
deren kant blijkt uit de reis van den Brit
schen minister van oorlog, Eden, naar
Cairo, dat men in Engeland zeer ongerust is
over de houding van Egypte, welks leiders
tot dusver krachtig weerstand hebben ge
boden aan den Britschen druk. Als gevolg
hiervan hebben vier ministers, die gecom
promitteerd waren door hun Engelschgezin-
de en oorlogszuchtige politiek, ontslag ge
nomen. Engeland ziet dus zijn positie in
Roemenië, Bulgarije en Spanje ineenstor
ten en is zelfs niet zeker van Egypte. De
Londensche bladen erkennen, 'dat Engeland
thans geheel alleen staat en zelfs Churchill
ziet zich gedwongen te verklaren, dat Enge
land vecht voor zijn bestaan. Bij dezen stand
van zaken is het volkomen te begrijpen,
dat de regeering-Churchill haar onrust-
zaaiende propaganda vooral in Griekenland
en Turkije versterkt. Men kan zelfs voor
zien, dat deze propaganda overal zal wor
den versterkt, naarmate Engeland de drei
gende aanvallen van zijn machtige vijan
den dichter voelt naderen.
„Pogingen om angstcompiexen
ie wekken te Moskou",
Berlijn, 18 Oct. (D.N.B.) In een beschou
wing over de tegenwoordige situatie van
Engeland op het gebied van de buitenland
sche politiek brengt de diplomatieke mede
werker van de „Berliner Börsen-Zeitung",
dr. Megerle, de Britsche pogingen ter spra
ke om weer onderhandelingen te beginnen
met Moskou en het verloren terrein terug
te winnen ten koste van de onderteekenaars
van het Driemogendhedenpact,
De stoutmoedigsten onder de Britsche ro
mantici, aldus de bekende publicist, spreken
zelfs van een combinatie van Engeland,
Sovjet-Rusland en de Ver. Staten en trach
ten de toenadering tussehen die landen
langs- twee wegen te bewerkstelligen, na
melijk" langs den weg van economische aan
biedingen en dien van intriges op het ge
bied der buitenlandsche politiek. Op econo
misch gebied schildert men daarbij het
beeld van een levendigen goederenruil en
de levering van noodzakelijke grondstoffen
en industrieele producten aan de Sovjet-
Unie. Op het terrein der buitenlandsche
politiek poogt men te Moskou angstcom
plexen te wekken ten aanzien van het ver
sterkte Duitschland en wantrouwen te
zaaien tegen het Driemogendhedenpact,
dat men kort tevoren nog als een nietigheid
in de internationale politiek had geken
schetst.
De zaken staan in wezen thans nog het
zelfde, verklaart Megerle. Hij wijst er dan
op, dat de niet-erkenning van territoriale
wijzigingen behoort tot de dogma's van En
geland en de Ver. Staten op het gebied van
de buitenlandsche politiek en dat deze stel
regel dienovereenkomstig alle gebiedswin-
sten bedreigt, die de Sovjet-Unie intusschen
heeft kunnen verwerven.
Zoolang menvan deze opvattingen niet
oprecht en definitief afstand heeft gedaan,
betoogt Megerle, kan ook het oude wantrou
wen niet verdwijnen. Het wordt integen
deel gevoed door de omstandigheid, dat de
nieuwe Angelsaksische actie in de Sovjet-
Unie op denzelfden buit uit is als Halifax
en Chamberlain in den zomer van 1939. De
Sovjet-Unie moet de Angelsaksische kastan
jes uit het vuur halen en de rol van Polen,
resp. Frankrijk, als continentale degen en
oorlogstooneel overnemen in een combina
tie, waarvan de eene partner verscheidene
duizenden mijlen buiten het bereik der
schoten zit en de andere, geheel van het
vasteland van Europa verdreven, om het
veege lijf vecht en begrijpelijkerwijze gaar
ne den geheelen last op de Sovjet-Unie zou
afschuiven. Dat is geen buitenlandsche po
litiek meer, dat is naïveteit.
Enorme schade aangericht.
Madrid, 19 October (D.N.B.) De dagen
lange regenval in Catalonië en Zuid-Spanje
heeft talrijke rivieren en beken doen zwel
len en groote landstreken doen overstroo-
men, waardoor groote schade is ontstaan.
Vooral de stad Gerona in Catalonië heeft
zwaar van het water te lijden, dat in som
mige straten tot de eerste verdieping der
huizen staat. Eenige wijken van Gerona zijn
volkomen van de buitenwereld afgesloten.
Soldaten, matrozen en leden der organisa
ties van de Phalanx zijn bezig de opgesloten
bewoners in vaartuigen te redden. Kilo
meters" ver vormen landstreken een geweldi
gen stroom en veel is aan de ramp ten offer
gevallen. Ook vallen er menschenlevens te
betreuren. Zoo werd bijv. te Gerona een
brug weggeslagen, waarop zich verscheidene
personen bevonden. Alle verbindingen met
het geteisterde gebied zijn verbroken. Ook
in Vich en andere Catalaansche plaatsen
heeft het noodweer groote schade aange
richt en ook hier zijn menschenlevens te be-
Geen onrust in Roemenië.
Moskou, 19 October (D.N.B.) Tass publi
ceert de volgende tegenspraak: De Engelsche
bladen News Chronicle, Daily Herald, Daily
Mai en Daily Express hebben een Reuter-
bericht gepubliceerd, volgens hetwelk Sov
jet-Russische troepen Roemenië zouden zijn
binnengedrongen en een Sovjet-Russische
torpedoboot een Roemeensch schip in de
Zwarte Zee zou hebben getorpedeerd. Turk-
sche bladen te Istanboel hebben voorts op
16 October een bericht uit Londen afge
drukt, als zou in de buurt van Galatz een
botsing zijn voorgevallen tussehen Sovjet-
Russische en Duitsche troepen. Tass is ge
machtigd te verklaren, dat al deze berichten
van eiken grondslag ontbloot zijn.
treuren. De regeering heeft tal van hulp
acties op touw gezet en hulptroepen naar het
watersnoodgebied gezonden. Het onweer in
Catalonië houdt nog steeds aan, zoodat voor-
loopig een terugloopen van den waterstand
niet te verwachten is.
En weer nieuwe branden.
Berlijn,- 19 October. (D.N.B.) Vrij
dagavond zijn formaties Duitsche bom
menwerpers weer opgestegen van alle
vliegvelden om over het Kanaal naar
Engeland te vliegen. Evenals in vorige
nachten gingen zij naar Londen en
andere Engelsche industiesteden om
de groote fabrieken waarin Engeland
zijn wapens maakt, te treffen en haar
vernietiging voort te. zetten.
Naar het D. N. B. verneemt droeg het
optreden van1 het Duitsche luchtwapen te
Londen in den nacht van 17 op 18 -October
het karakter -van een aanval op grooten
schaal. Behalve bommen van licht en mid
delbaar kaliber werd ook een aantal bom
men van het zwaarste kaliber uitgeworpen,
zooals tot dusver slechts in enkele gevallen
gebruikt zijn. Eenige honderden gevechts
vliegtuigen bewogen zich boven de stad en
lieten hun bommen neerkomen op belang
rijke militaire, doelen. Het gewicht van de
uitgeworpen bommen bedraagt verscheidene
honderdduizenden kilogram. De uitwer
king van de ontplofbare stoffen viel waar
te nemen aan de vele branden die ook
Vrijdag nog in Londen woedden. De af
weer was betrekkelijk zwak. Er we'rden
slechts enkele nachtjagers gezien, doch, de
ze gingen niet tot den aanval over. Slechts
een Duitsch vliegtuig werd bij de nachte
lijke aanvallen neergeschoten. Twee toe
stellen gingen bij de landing verloren.
Een statistische berekening van den
gezamenlijken duur van het luchtalarm in
Londen voor den tijd van 15 September tot
17 October 1940, uit zeer betrouwbare bron
afkomstig, komt tot belangwekkende ge
tallen, volgens welke er in Londen over
dag gedurende 120 uren een toestand van
luchtalarm heerschte. Des nachts van
het invallen der duisternis tot het ochtend
krieken moester de Londenaars gedu
rende 350 uren in de schuilplaatsen vertoe
ven, hetgeen overeenkomt met een dage-
lijkschen duur van het luchtalaram van
bijna elf uren.
Een Duitsch gevechtsvliegtuig dat tot op
dracht had de uitwerking van een aanval
op een vliegveld in het Zuidoosten van
Engeland vast te stellen, trof dit vliegveld
en de daarbij behoorende gebouw geheel
verwoest aan. In de buurt van het vlieg
veld zag de bestuurder een troepenkamp,
waar de bemanning juist stond aangetre
den. Terstond ging hij tot den aanval over
en wierp uit 250 meter hoogte verscheidene
bommen voordat de Britsche soldaten dek
king konden vinden. De bommen vielen
midden in de formaties.
Sjanghai, 18 Oct. (D.N.B.) Het Ameri
kaansehe vlaggeschip de kruiser „Augusta"
is Vrijdagmiddag uit Sjanghai vertrokken,
waarschijnlijk naar Manilla. Het vlagge
schip heeft Vrijdagochtend alle Amerikaan
sehe reservisten uit Sjanghai, ongeveer 60
man, aan boord genomen. In strijd met de
vroegere instructies hadden zij Donderdag
avond plotseling bevel gekregen zich aan
te melden. De „Augusta" is eenige weken
voor het verstrijken van den in het pro
gram bepaalden tijd uit Sjanghai vertrok
ken.
Intusschen vorderen de systematische
voorbereidingen der evacuatie v,an de in
China wonende Amerikanen, welker aantal
in officieele Amerikaansehe kringen wordt
geraamd op ruim 3000. Het consulaat-gene
raal van de Vereenigde Staten maakt be
kend, dat -het Amerikaansehe transDort
schip „Chaumont" aan het einde van de
maand te Sjanghai wordt verwacht. Daar
mede zal dan het vijfde stoomschip voor
evacuatie-doeleinden ter beschikking zijn
gesteld.
Japans behoefte voor 40
gedekt.
De „New York Times" beweert,
naar het D. N. B. uit New York
meldt, vernomen te hebben, dat
een overeenkomst over de leve
ring van olie aan Japan door de
„Royal Dutch" en de „Standard"
onmiddellijk te verwachten is.
Volgens de a.s. overeenkomst
zouden do maatschappijen een
vierde van haar Nederlandsch-
Indische olieproductie aan Japan
leveren.
Het geat bij deze levering naar
schatting om een hoeveelheid van
zeven millioen vaten, waardoor
40 van het Japansche verbruik
zou kunnen worden gedekt.
Buitenlandsche Joden kunnen
in concentratiekampën
worden geplaatst.
Genève, 18 Oct. (D.N.B.) Uit Vichy
wordt gemeld: Het lang verwachte Jo
denstatuut, dat de regeering in tal van
conferenties heeft opgesteld, is heden
in het staatsblad verschenen en daar
mee van kracht geworden.
De regeering heeft sinds het begin van
haar opbouwwerk haar bijzondere aandacht
gewijd aan het vraagstuk van de Joden en
bepaalde ongewenschte vreemdelingen, te
meer daar de Joden de Fransche gastvrij
heid hebben misbruikt en voor een niet
gering deel tot de nederlaag van Frankrijk
hebben 'bijgedragen.
Overal, .vooral in de openbare functies,
was de schadelijke invloed van de Joden
steeds meer merkbaar geworden. De regee
ring heeft zich er echter voor gehoed eenige
represailles tegen de Joden te nemen. Zij
respecteert de Joden als menschen, maar
heeft de ervaring opgedaan, dat Joden een
tot anarchie gaande bedrijvigheid ontwik
kelden. De ineenstorting van Frankrijk legt
de regeering. den plicht op aan alle Fran
sche krachten een nieuwen grondslag te
geven.
Bij de maatregelen tegen de Joden is
geen sprake van wraakneming, maar van
onvermijdelijke veiligheidsmaatregelen. Ten
aanzien van de Joden, die zich voor het
vaderland verdienstelijk hebben gemaakt,
zal de Fransche regeering bepaalde uitzon
deringsmaatregelen toepassen. Deze gereser
veerdheid toont aan, hoe de regeering er
naar heeft gestreefd, in een geest van men-
schelijkheid een vraagstuk op te lossen,
welks universeel karakter niet valt te be
twisten.
Het statuut bevat tien artikelen, welke de
uitzonderingsbepalingen inhouden, die in
Frankrijk, Algerije, de Fransche koloniën,
protectoraten en mandaatgebieden op de
Joden zullen worden toegepast.
Joden kunnen geen staatsbetrekkin
gen en openbare ambten bekleeden. De
vrije beroepen mogen door Joden nog
slechts worden uitgeoefend onder
zekere voorwaarden en volgens een
zeker verhoudingsgetal. Als Jood wordt
hij beschouwd, die van drie Joodsche
grootouders afstamt of van twee Jood
sche grootouders, wanneer de echtge
noot Jood is (art. 1).
Artikel 2 somt de openbare functies op,
waarvan Joden uitgesloten zijn, van het
ambt van staatshoofd af tot het beroep van
onderwijzer, bedrijfsleider, directeur of
secretaris-generaal in alle monopoliebedrij-
ven of bedrijven met staatsconcessie.
Volgens artikel 3 staan alle overige amb
ten voor Joden slechts open, wanneer zij in
den wereldoorlog hebben gevochten, in den
oorlog 1939/'40 zijn onderscheiden of in het
legioen van eer voor militaire verdiensten
zijn opgenomen.
In art. 5 worden echter de volgende be
roepen onvoorwaardelijk voor Joden verbo
den: directeur, hoofdredacteur of redacteur
van dagbladen, tijdschiften, persagentschap
pen en periodieken met uitzondering van
zuiver wetenschappelijke publicaties; direc
teur, administrateur en bedrijfsleider bij
ondernemingen, die zich bezig houden met
het vervaardigen, verhuren en vertoonen
van films; regisseur, opnameleider, spellei
der, directeur, administrateur, bedrijfsleider
in schouwburgen en bioscooptheaters. De
zelfde bepaling geldt voor den radio-om
roep.
In artikel 7 wordt gezegd, dat de Joden,
die onder de artikelen 2 en 3 vallen, binnen
twee maanden na de publicatie van het
Jodenstatuut de uitoefening van hun beroep
moeten staken.
Buitenlandsche onderdanen van Joodsch
ras kunnen .terstond krachtens een besluit
van de bevoegde .--refecten in concentratie
kampen woeden ondergebracht. Een speciale
commissie, die in toegevoegd aan het minis
terie van binnen"'.andiche zaken, wordt be
last met de organisatie en de leiding voor
deze concentratiekampen. Buitenlandsche
Joden, die niet in concentratiekampen wor
den ondergebracht, kunnen een gedwongen
verblijfplaats toegewezen, krijgen.
Berlijn, 18 October. (D.N.B.) Op vragen
van buitenlandsche zijde over Duitsche pers
stemmen betreffende de Duitsch-Russische
betrekkingen, heeft de woordvoerder van het
departement van buitenlandsche zaken in de
conferentie met de buitenlandsche persver
tegenwoordigers verklaard, dat in de vriend
schappelijke betrekkingen van beide staten
jegens elkander geenerlei wijziging is geko
men. Het betreft hier een hechte, duurzame
en stabiele verhouding, in verband waar
mede combinaties ijdel zijn.
Men is verplicht te verduisteren
tussehen zonsondergang en zons
opgang, dus hedenavond
Morgenavond
Maans op- en ondergang
19 Oct.:
Brussel, 18 Oct. (D.N.B. Het gerechtshof
van Brabant heeft arrest gewezen tegen
een uit 15 personen bestaande oplichters
bende. De verdachten hadden in 1936 be
kend gemaakt, dat er een naamlooze ven
nootschap was opgericht, waarin volgens
de stukken zeven aandeelhouders elk
100.000 frank hadden gestort. De stukken
bleken valsch te zijn, terwijl de „aandeel
houders" van hun inbreng niets wisten.
Op deze wijze zijn 376 kleine spaarders
bedrogen: men had hun aandeelen verkocht
tot een totaal bedrag van 571.000 frank,
geld te leen genomen tot een som van
736.000 frank en hun contant geld afhan
dig gemaakt tot een bedrag van 82.000 frank
Het hof veroordeelde de oplichters tot
gevangenisstraffen tot drie jaar en boeten
tot 7000 frank.
Voortgezette vernederlandsching van
Vlaanderen. - Sedert kort worden de
Franschtalige opschriften welke nog steeds,
in strijd met de bestaande wettelijke bepa
lingen, het stadhuis te Gent aanwezig
waren, daaruit verwijderd.
De veel besproken weg van Birma is 17
October heropend.
Veel commentaar is hierover geweest tus
sehen Japan en Engeland. China zal dus
wederom langs dezen weg (die maanden ge
leden gesloten werd) oorlogsmateriaal uit
Britsch-Indië ontvangen.
De aanvoer gaat van Rangoon per spoor
tot Lasjio en te water langs de Irwadi tot
Bhamo.
Van Lasjio tot Bhamo gaat een weg tot
de grens en van daaruit begint de eigenlijke
Birma-weg die langs grillige bochten tot
Joennan (Koenming) voert.
Koenming is eèn verdeel-centra van wa
pens naar Tsjoengking en midden-China.
Vroeger ontving eerst genoemde stad de wa
pens via Hanoi (Fr. Indo-China) maar
sinds de Japanners deze stad bezet houden
is dit uitgesloten.
De Birma-weg is een staaltje van onge
looflijke werklust der duizenden Chinee-
sche koelies die het klaar gespeeld hebben,
zonder moderne machines, een weg te banen
door moeilijk bergterrein en deze geschikt
te maken om er zwaar materiaal over te
vervoeren. Om het wegdek te effenen wer
den zelfs pletrollen uit de wanden der rot
sen gebroken.
Het bijgaande kaartje geeft een goed
overzicht over dezen weg als ook van de
vloot- en vliegsteunpunten der Japanners
in de Zuid-Chineesche-zee, o.a. de Paracel
en Spatley-eilanden.
In dit verband gaat men in de Wilhelm-
strasse ook in op een verdere vraag van bui
tenlandsche zijde, die betrekking had op een
bepaalde persuitlating ten aanzien van een
z.g. ophanden zijnde viermogendheden-con-
ferentie te Moskou.
Men verklaart, dat deze persstem een der
gebruikelijke bloempjes aan den hemel der
politieke combinaties vormt. In Berlijn' is
van dergelijke diplomatieke acties niets be
kend.