abdiMroop
Het Laboratorium te Kampen.
s Werelds beste
Hoest-siroop
TWEEDE BLAD
4
Bedrijfsvoering.
Nog dichter staat de afdeeling
van ir. Kalisvaart bij de praktijk.
Want hij en zijn staf zijn belast
met de voorlichting van de pach
ters. Zijn werkzaamheden vangen
dus aan op het moment, dat de
cultuurtechnische afdeeling haar
taak heeft beëëindigd en het land
aan de landbouwers kan worden
uitgegeven. Het door de pachters
ontworpen bouwplan staat in de
eerste reeks van jaren onder con
trole van deze afdeeling. Omtrent
alle aangelegenheden, het bedrijf
betreffende, kan de grondgebrui
ker zich tot haar om advies wen
den. Jaarlijks worden de inkomsten
der in cultuur gegeven bedrijven
door haar verzameld en verwerkt;
deze praktijk-gegevens vormen een
waardevolle aanvulling op de er
varingen van de proefvelden en
worden zoodoende weer dienstbaar
gemaakt aan de voorlichting.
Indeeling.
De afdeeling met het meest uit
gesproken practische cachet is
ongetwijfeld de Cultuur-technische
afdeeling. Het te Kampen geves
tigde onderdeel zal onder ir,
Purmmel en ir. Van Kretschmar
van Veen ressorteeren. Hier wordt
vastgesteld, welke terreinen het
eerst zullen worden ontgonnen, op
welke wijze dit zal gebeuren, en
welke gewassen de beste economi
sche perspectieven openen.
Het heele bouwplan van den
polder, zoolang deze nog door den
Staat geëxploiteerd wordt, wordt
door de Cultuur-technische afdee
ling ontworpen en geadministreerd.
De centrale voor de uitbetaling
der loonen bevindt zich dan ook in
het gebouw aan den Vloeddijk. En
verder zijn er gevestigd de kan
toren voor den in- en verkoop van
allerlei materialen. Hier kloppen
de hersenen van den boer die
50.000 ha land onder zijn beheer
heeft!
Samenvatting.
De afdeelingen hebben ieder een
afzonderlijke taak, zooals uit het
bovenstaande blijkt. Maar de
werkzaamheden sluiten op elkan
der aan, grijpen hier en daar in
elkaar en vormen tezamen een
bron van kennis en ervaring,
waaruit geput kan worden ten be
hoeve van den jongen polder.
Het is een groot gebouw aan den
Vloeddijk. Mettertijd zal er een
50-tal menschen met wetenschap
pelijke scholing en practische
ervaring werken. En van daar uit
zullen eenige honderden bekwame
menschen worden uitgezonden, de
gereed gemaakte polderdeelen in.
Zij zullen de voortrekkers zijn. Zij
bereiden de toekomst voor van den
Noord-Oostpolder, het nieuwe
land, waarvan men voor het eco
nomisch welzijn van Nederland zoo
groote verwachtingen heeft.
Zooals reeds gezegd: het gebouw
en zijn inrichting wordt pok voor
het publiek ter bezichtiging gesteld
Men wil het land goed toeberei
den, opstraks straks de boer in
staat zij, een goede, winstgevende
oogst van zijn gronden te verkrij
gen. Want daar is het uiteindelijk
toch om te doen.
Postgiro-nos. van de
Winterhulp Nederland
Winterhulp Nederland,
Den Haag, no. 5553.
Als Bank der Winterhulp
Nederland is aangewezen de
Kasvereeniging N.V., Am
sterdam no. 877.
Stort op 5553 of 877,
Ge brengt geluk in
veler leven!
Vcrdeeling werkzaamheden.
Het bodemonderzoek, dat onder
dr. Zuur ressorteert, omvat o.a. de
ontwatering, de karteering, het
algemeen bodemon^-'-zoek, enz.
Er worden in den N.O. polder
e*1 ook reeds in den toekomstigen
Z.O. polder talrijke boringen
verricht. De verkregen grond
monsters komen in de bodemkun-
dige afdeeling binne En daar
wordt dan onderzocht, van welke
samenstelling die monsters zijn.
Duizenden glazen potten met
grondmonsters en boorkernen ge
vuld, komen jaarlijks het labora
torium binnen, worden gedroogd,
gekneed, gewasschen, uit elkaar
gekookt, met zuren en zouten be
handeld. Er staan potjes en pan
netjes, reageerbuizen en gevulde
kolven te dampen en te koken; de
gronden worden volgens alle rege
len der kunst ontleed, bekeken en
gewogen, tot men eindelijk weet
wat er in zit en wat men er in de
practijk mee kan doen. In deze
afdeeling wordt verder, aan de
hand van de onderzochte monsters,
de polderbodem in kaart gebracht,
zoodat men te allen tijde kan na
gaan, welke soorten grond er op
bepaalde plaatsen in boven- en
ondergrond voorhanden zijn en hoe
hoog het nog aanwezige zoutge
halte is.
Micro-biologie.
Ir. Harmsen heeft voor zijn re
kening het microbiologisch onder
zoek. De werking der bacteriën en
andere microben in den grond is
zeer veelomvattend. En een groot
deel der belangrijkste chemische
omzettingen voltrekt zich juist
door de werking der micro-orga
nismen. Het is dan ook van groot
belang, het microbenleven in de
nieuw gewonnen gronden uitvoe
rig te bestudeeren en middelen te
beramen om de aanvankelijk aan
wezige leemten op te heffen.
Met deze problemen houdt men
zich dan ook bezig op de afdeeling
van den heer Harmsen. Daarnaast
zal deze afdeeling straks bij het
inzaaien der gronden groote hoe
veelheden z.g. „entstof" moeten
produceeren d. w. z. reincultu
ren van bepaalde bacteriën kwee
ken, die dan door het zaad van de
vlinderbloemige gewassen gemengd
zullen worden om een goeden
groei van deze gewassen te ver
zekeren. Er staat hier een aantal
microscopen opgesteld, er is een
groote thermo-statische cel, waar
het leven der microben kan wor
den nagegaan en hun aantal, bij
constante temperaturen, kan wor
den vermenigvuldigd.
Plantkundig onderzoek.
Dr. Feekes zorgt met zijn staf
voor het plantkundig onderzoek.
In zijn afdeeling worden middelen
beraamd, om de lastige onkruid-
plaag, die vooral in drooggelegd
land een groote vlucht kan nemen,
zooveel mogelijk te remmen en te
leiden. Zoo mogelijk wordt in den
nieuwen polder de groei van on
kruiden, nuttig voor ontwatering
en grondverbetering, bevorderd,
terwijl er tevens gezocht wordt
naar weinig te exploiteeren gewas
sen, die deze taak en tevens de be
strijding van schadelijke onkruiden
vergemakkelijken. De gevaarlijke
onkruiden worden met sterke
chemische vergiften bestreden,
welke vergiften tevoren op het
laboratorium, in een plantenkas
en te velde zijn beproefd. Hij be
schikt over een goede inrichting
om zaad op kiemkracht en zuiver
heid te onderzoeken. Voorts inte
resseert hij zich voor de ontwikke
ling der insecten, speciaal die
welke de oogst'en zouden kunnen
belagen. De afdeeling beschikt
over een mooie fotografische in
richting. Uit den aard der zaak is
het onderzoek in de eerste plaats
op de praktijk gericht; voorzoo ver
mogelijk zal er evenwel naar ge
streefd worden, de ontwikkeling
van de wilde vegetatie in den
ruimsten zin vast te leggen.
De practische afdeelingen.
Eigenlijk zijn de werkzaamhe
den, voor zoover wij ze hier hebben
behandeld, van voorbereidenden
aard. In die afdeelingen wordt
onderzoek gedaan naar de midde
len om den bodem zoo spoedig
mogelijk en tegen zoo gering mo
gelijke kosten op de meest practi
sche wijze vruchtbaar te maken.
De afdeeling van ir. Bosma staat
echter dichter bij de praktijk. Hier
geschiedt het onderzoekingswerk
op het terrein zelve, door het aan
leggen van proefvelden. Langs de
zen weg wordt getracht aanwijzin
gen tè krijgen omtrent de intensi
teit van de ontwatering, de be
hoefte aan watervoorziening van
grovere zandgronden, de geschikt
heid voor bouwland van fijnere
zandgronden; er wordt nagegaan
hoe de grondbewerking moet zijn,
welke gewassen in de eerste jaren
kunnen worden verbouwd en hoe
de vruchtwisseling moet zijn. Ver
der wordt onderzocht in hoeverre
op de diverse grondsoorten be
hoefte aan bemesting bestaat en
tevens of de geoogste producten
afwijkingen in de samenstelling
vertoonen. Hier wordt niet ge
werkt met reageerbuizen en mi
croscopen, maar veel meer met
tabellen en statistieken*
Is ongetwijfeld AKKER'» Abdijsi
roop. bevattende een twintigtal
kruiden, alle heilzaam voor de adem
halingsorganen, in de juiste ver
menging en samenstelling. De wer
king is krachtig en snel. Kruiden
hebben geen nadeelen voor de
andere lichaamsorganen. Daarom
komt den iaatsten tijd de medische
wereld weer veel van chemische op
plantaardige middelen terug. De
reeds zoo krachtige werking van
Abdijsiroop is thans bovendien nog
versterkt o.a. door het toevoegen
van ..codeïne", de sterkste hoestbe-
dwingende stof. Gebruikt daarom tentgeqpr
20 lenjföin
AKKER 'S 68) veAstèfitee
tegen hoest, griep, bronchitis, asthni»
Flacon 90 ct.. f 1.80. f 2.40. f 4.20. AloéiVwkrlJgStar
DAMMEN
Aan de Dammers.
In onze vorige rubriek gaven wij
ter oplossing probleem 1680.
Stand.
Zw. 12 sch. op: 7, 8, 9, 14, 15, 17,
20, 21, 24, 26, 30, 35.
Wit 12 sch. op: 29, 31, 32, 33, 37,
39, 42, 43; 44, 45, 48, 50.
Oplossing
1. 32—27 1. 21X41
2. 42—37 2. 41X32
3. 39—34
4 48—42
5. 44X 4
6. 45—40
7. 50X37
8. 418 gew.
3. 30X28
4. 26X39
5. 24X33
6. 35X44
7. 20—24
Het eindspel 'uit onze vorige
rubriek.
Na de aangegeven combi
natie was de hieronder ge
plaatste stond ontstaan met
zwart aan zet.
Zw. 3 sch. op: 11, 13, 25.
W. 1 sch. op 40 en dam op 1
Zwart moet 1319, omdat
wit anders de lange lijn be
zet. Dan volgt:
1. 1— 6 1. 11—16
(gedw.)
2. 6—28 2. 19—24
3. 28—33 3. 24—30
4. 33—50 4. 30—34
(gedw.)
want op 3035 volgt
5044 en wint op den
volgenden zet van
zwart door 4450 en
op 1621 komt 40
34 en 50X26.
5. 40 X 29 5 25—30
(gedw.)
6. 5044 en wint, want op
30—35 volgt 44—49
en op 1621 volgt
44—35.
De combinatie, die nu
volgt, is samengesteld door
den heer Raman, den be
kenden dammer, die naar wij
meenen morgen (Zondag)
hier een simultaan-séance
komt geven.
Zw. 11 sch. op: 9, 11, 12
13, 15, 16, 18, 19, 21, 23, 26.
W. 11 sch. op: 20, 27. 28
32, 33, 34, 37, 43, 47, 48, 49.
Wit speelt aldus:
1. 43—38 1. 15X24
2. 34—29 2. 23X34
3. 28—23 3. 19X39
4. 37—31 4. 26X28
5. 49—44 5. 21X43
6. 44X22 6. 18X27
7. 48X 6!!
Wetenschappelijk bodemonderzoek.
Voorlichting bij ontginning
en exploitatie N.O.-polder.
(Van onzen specialen verslaggever.)
Op den hoek van den Vloeddijk
en de Molenstraat staat 'n gebouw,
dat in den loop van zijn veeljarig
bestaan al voor heel wat doelein
den dienst heeft gedaan. Eerst was
het een ziekenhuis; later was er de
dienst van de t.b.c.-bestrijding in
gevestigd; de Burgerwacht had er
destijds onderdak; Groene Kruis
en Kindervoeding; Dagsanatorium
en wat al niet meer ze vonden
in het ruime gebouw met grooten
tuin allen, de een na den ander, en
soms wel eenige tegelijk, een on
derkomen. Het gebouw diende van
den aanvang af bijna uitsluitend
den zieken mensch.
Thans heeft de Dienst van Ge
meentewerken het verbouwd en
uitgebreid, en de diensten, die er
nu zijn ondergebracht en die er
nog zullen komen, zullen in hoofd
zaak de toekomst van den gezon
den mensch ten goede komen.
van hoe groot economisch nut het
is, dat men tevoren op de hoogte is
van den aard der in te polderen
gronden, van de soort gewassen,
die er gekweekt kunnen worden
en van de middelen, die kunnen
en moeten worden aangewend om
de vruchtbaarheid, de practische
indeeling en de winstgevende
exploitatie der polders zooveel
doenlijk te bevorderen.
Het doel.
Want bij alle waardeering en be
wondering die men voor het werk
van ingenieurs en technici, die het
IJsselmeer insluiten en ten deele
droogleggen, moge hebben, moet
toch niet uit het oog verloren wor
den, dat vóór alles een commer
cieel, zoo men wil, economisch doel
de drijfveer is en op den voor
grond staat, namelijk: een zoo
groot mogelijke hoeveelheid goeden
grond te winnen, ervoor te zorgen,
dat die grond zooveel mogelijk op
brengt tegen zoo laag mogelijken
prijs, en om te bevorderen, dat een
zoo groot mogelijk aantal personen
op dien grond arbeid en levens
vreugd zal kunnen verwerven.
Ter oplossing voor dsze
week:
Probleem 1681 van
A. Polman te Almelo.
Zw. 10 sch. op: 7, 8, 13, 14,
18, 19, 23, 24, 29, 34.
W. 9 sch. op: 15, 27, 31, 33,
35, 38, 40, 41, 49.
In onze volgende rubriek
geven wij de oplossing.
Correspondentie.
H. J. T. te A. Zullen 't ge
zondene nazien.
SCHAKEN
PROBLEEM No. 25
Eindspel van TROITSKY uit Chess.
8
7
6
5
4
3
2
1
Wit speelt en wint.
Wit: Kd3, Tc3, Pf4 3.
Zwart: Kb2, pionnen a2 en a3
3.
Dit eindspel is circa 10 zetten
diep. Het is buitengewoon fraai. We
willen wel verraden, dat Zwart
twee Koninginnen haalt, maar toch
verliest.
PROBLEEM No. 26
K. HANNEMANN
le prijs probleemwedstrijd
DenemarkenPolen 1933/34
abcdelgh
Tweezet.
Wit: Khl, Db2, Tdl en f4, Ra2 en
h2, Pb5 en d8, pionnen 'b4, f3, f6 en
g5 12.
Zwart: Ke5, Df7, Ta3 en c3, Rbl,
Pc5 en h8, pionnen d7 en g4 9.
Oplossing van probleem no. 15
G. JORDAN, HAARLEM.
1. Delbl met de dreiging Tf6
d6f en DdlXdSft
Oplossing van probleem no. 16
SEILBERGER en ARTZ.
1. Pd5—e3.
Oplossing Wat nu?
Stand; Wit: Kfl, Pe4, pionnen b3,
d4, e6 en h6.
Zwart: Ka5, Tg8, pionnen a6, b4,
d7 en h7.
1. ©6—e7H Tg8e8
2. Pe4—d'6 Te8Xe7
d4<15 pa .wat Zwart nu ook
speelt, de toren gaat altijd verloren.
Na 3Ka5b6 volgt Pc8f
en na 3. Te7e3 of e5 volgt
Pc4f
Heel eenvoudig en toch zeer ver
rassend.
UIT DE PARTIJ
In een partij GuimardSchlage
kwam het tot bovenstaande positie,
waar Zwart aan zet was. Deze dacht
een kleine combinatie te kunnen
uitvoeren, n.l. 1Pb6Xd5.
Wit mag niet e4Xd5 spelen wegens
Te8Xe2. Wit heeft echter een goed
antwoord, n.l. 2. e4e5! Nu is het
paard door Rg2 aangevallen en
bovendien staat dit paard gepend.
Er volgde: 2, Rg7Xe5. 3.
Rb2Xe5 Pd5c3 (op Te8Xe5 zou
volgen Tc5: Dc5; 5. Tdl). 4. Re5X
c3 Te8Xe2. 5. Dc2—d3 b4Xc3. 6.
Rg2a8 c3c2. 7. Tbl—cl d6—d5.
3. TclXc2 Te2—elf 9. Kg2 Tdl. 10.
Td2 en wit won.
Onderstaande partij werd in 1939
in Boston gespeeld.
Wit Daly. Zwart Mengarini'.
1. f2—f4 d'7d5. 2. e2—e3 Pg8
—f6. 3. Pgl—f3 g7g6; 4. b2—b3
Rf8g75. Rel—b2 Pb8—d7 (Dit
is beter dan Pd8c6, omdat daarop
Rflb5 volgt). 6. c2c4 e7e6. 7.
Ddlc2 c7c5; 8. Pbl—c3 0—0;
9. h2h4, d5Xc4; 10. RflXc4 Dd8
e7; 11. h4h5 Pf6Xh5; 12. ThlX
h5ü g6Xh5; 13. Pf3—go Pd7—f6?
(Dit geeft Wit gelegenheid de partij
op fraaie wijze te beslissen;
14. Pc3dB! (Dreigt Rbi2Xf6 en
Dc2Xh7tt; 14e6Xd5; 15.
Rb2Xf6 en Zwart gaf het op.
Muzio-Gambiet.
Wit: F. C. Spencer. Zwart: N. N.
1. e2e4
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
f2—f4
Pgl—f3
Rfl—c4
Rc4Xf7t
Pf3—e5j
DdlXg4t
d'2d4f
b2—b4!
c2—c3f
Pbl Xc3
Rel—b2t
Dg4e2f
Kei—f2ff.
e7e5
e5Xf4
g7—g5
g5g4
Ke8Xf7
Kf7—e6?
Ke6Xe5
Ke5Xd4
Rf8Xb4f
Rb4Xc3t
Kd4Xc3
Ke3Xb2
Kb2Xal?
Het teekenen van bodemkaarten voor den Noordoostpolder.
Nederland polderland.
Nederland is het land „ont
worsteld aan de baren", dat in den
loop der eeuwen den strijd om het
bestaan met het water te voeren
had. Nu eens werd het bedreigd en
moest het een deel van zijn grond
gebied aan de elementen prijs ge
ven. Maar dan weer richtte het
zich op, deed een aanval op het
water, en wist groote brokken land
aan de zee te ontwringen.
Het ligt niet in de bedoeling van
dit artikel, dien strijd om het be
staan tusschen mensch en element,
tusschen land en water, hier nader
te schetsen. Maar wel moge hier
gereleveerd worden, dat men vroe
ger, door de zucht tot zelfbehoud,
door een soort oer-instinet gedre
ven, dien strijd aanbond veelal
wel met overleg en in elk geval
met veel durf en doorzettingsver
mogen. Doch nimmer ging men
daarbij uit van een basis, die op
wetenschappelijk gegevens be
rustte. Zulke gegevens bestonden
niet, want de landbouwkundige
wetenschap moest nog geboren
worden.
Men vatte de groote werken aan
in goed vertrouwen, dat er wel
zeer veel van terecht zou komen.
Doch het kon niet anders: goede
resultaten bleven dikwijls zeer
lang uit en teleurstellingen waren
legio. De geschiedenis van de in
polderingen der Hollandsche me
ren in den loop der vorige eeuwen
is daar om dit te bewijzen. Men
had wel de ondernemingsgeest,
maar niet de kennis om profijt te
trekken van de gewonnen gronden.
Eigenlijk is men pas ten volle bij
de inpolderingen in de Zuiderzee,
het groote gewicht van weten
schappelijk onderzoek, voorberei
ding en voorlichting en toepassing
van de verkregen resultaten in de
praktijk, gaan inzien.
De Andijker proefpolder en de
Wieringermeerpolder hebben be
wezen, van hoe uitnemend belang,
De middelen.
Uitgaande van dat principe, is
men ertoe overgegaan, een Dienst
voor het in cultuur brengen van
den N.O.-polder in het leven te
roepen, die te Zwolle zal worden
gevestigd. Deze dienst zal den
polder in cultuur brengen volgens
moderne landbouwkundige me
thoden. In Kampen is een onder
deel van dezen dienst gekomen en
wel de Cultuur-technische afdee
ling, die de eigenlijke ontginning
leidt, en de afdeeling Onderzoek,
die, behalve research-arbeid, ook
voorlichtingsdiensten zal verrich
ten. Deze diensten worden alle
ondergebracht in de gebouwen
aan den Vloeddijk, waarvan we in
den aanhef van dit artikel spraken.
H gemeentebestuur van Kampen
heeft op waarlijk .onbekrompen
wijze dat gebouw doen inrichten
geheel naar de eischen, die deze
wetenschappelijke arbeid stelt, en
volgens de aanwijzingen, door de
leiding van dat instituut verstrekt.
Op Donderdag 16 Januari is het
gebouw officieel in gebruik geno
men. Na de opening is het publiek
in de gelegenheid gesteld het te
bezichtigen en heeft het een indruk
kunnen krijgen, van wat er alzoo
kan en moet worden gedaan om
het nieuw te winnen en straks ge
wonnen land aan zijn doel en be
stemming te doen beantwoorden.
De inrichting.
Alvorens het gebouw officieel
aan zijn bestemming wordt over
gegeven het is alreeds eenigen
tijd gedeeltelijk in gebruik heb
ben we gelegenheid gekregen het
te bezichtigen, waarbij de leiders
der verschillende afdeelingen ons
de gewenschte inlichtingen gaven.
Er komen in het gebouw 6 afdee
lt gen. Aan het hoofd van elk de
zer staat een wetenschappelijk ge
vormd leider; aan dat van de om
vangrijke Cultuur-technische af
deeling zelfs twee.
Een der laboratorium vertrekken, Ingericht voor
titratie en destillatie.
i j iEoto's Zwolsche Courant.).
