HET GEHI
REDE VAN DEN RIJKSCOMMISSARIS.
Seuiiletoa
DOODEl'"":
Kou - Griep - Pijn
*0 <0 <0 TTlijn/KHxltfe<y
Tal van probleemen aan de orde gesteld.
KERK EN SCHOOL
VRAAG EN AANBOD
36 cent per vijf regels
Het Duitsche standpunt ten
opzichte van de
Joden.
PUBLICATIES
VAK HET
TWEEDE BLAD.
Helpen veilig en vlug. Doos Wen 50ct.
REGISTRATIE HOTELS,
CAFE'S ENZ.
Van bevoegde zijde wordt ons op
neming van het volgende verzocht:
Blijkens een dezer dagen in de
pers verschenen artikel over het
onderzoek, dat thans door het
rijksbureau voor het hotel-, café-,
restaurant- en pensionbedrijf
wordt ingesteld naar de te regi-
streeren bedrijven, is er twijfel
gerezen over de vraag of het aan
tal bedrijven volgens de bedrijfs-
stelling 1930 wel juist zou zijn.
Bedrijven, waarin alleen het be-
drijfshoofd werkzaam was, zouden
niet opgenomen zijn. Dit berust op
een misverstand. Alle bedrijven,
onverschillig of zij met dan wel
zonder personeel werken, komen
in de uitkomsten der bedrijfsstel
ling voor.
Verder bedroeg het totaal aantal
hotels, café's, restaurants en pen
sions niet 29191, maar 33311
eerstgenoemd aantal moet n.l. ver
meerderd worden met de inrich
tingen die verbonden waren aan
zaken, waarin als hoofdbedrijf een
ander bedrijf dan het hotel- etc
bedrijf wordt uitgeoefend, als
kruidenierszaken (1410 gevallen)
broodbakkerijen (476 gevallen)
timmermans- en metselaarsbedrij-
ven (331), transportbedrijven
(262) enz.
REORGANISATIE VAN HET
MUZIEKLEVEN.
Het A.N.P. meldt: Op Donderdag
13 Maart j.L vond op het departe
ment van volksvoorlichting en kun'
sten een bijeenkomst plaats, waar'
aan op uitnoodiging van den secreta
ris-generaal, dr. T. Goedewaagen
een twintigtal vooraanstaande musi
ci deelnam. Bij deze bespreking heb
ben de secretaris-generaal en het
hoofd van de afdeeling muziek, de
heer J. G. Goverts, een uiteenzetting
gegeven omtrent de richtlijnen, wel
ke b(j de reorganisatie van het Ne-
derlandsche muziekleven zullen gel
den.
DE SOCIALE VERZEKERING
VAN WERKNEMERS OP
WACHTGELD.
Bij besluit van den secr.-generaal
van het departement van sociale
zaken is het volgende bepaald:
Wachtgeld wordt geacht te zijn
loon in den zin van de Ziektewet, de
Kinderbijslagwet, de Ongevallenwet
1921, de Land- en Tuinbouwongeval-
lenwet 1922, alsmede in den zin van
de Invaliditeitswet.
Tijdens den duur van het genot
van wachtgeld duurt de verzekering
van den arbeider ingevolge de
Ziektewet, de Kinderbijslagwet en
de Ongevallenwet 1921, onderschei
denlijk de Land- en Tuinbouwonge-
valtenwet 19?? voort.
Voor den arbeider, die tijdens den
duur van het genot var> wachtgeld
door ziekte wordt getroffen en des
wege overeenkomstig de bepalingen
der Ziektewet aanspraak op zieken
geld kan doen gelden, wordt het dag
loon berekend naar reden van het
wachtgeld.
Dit laatste vindt overeenkomstige
toepassing met betrekking tot de
tijdelijke uitkeering, waarop de ar
beider, die tijdens den duur van het
genot van wachtgeld door een onge
val wordt getroffen, ingevolge de
Ongevallenwet 1921 of de Land- en
Tuinbou won gevallen wet 1922 aan
spraak kan maken.
De ingevolge de Ongevallenwet
1921 of de Land- en Tuinbouw-
ongevallenwet 1922 over het in de
betalingsperiode uitbetaalde wacht
geld verschuldigde premie wordt
berekend naar een nader vast te
stellen gevarer.cijfer.
Dit besluit treedt heden in wer
king met terugwerkende kracht tot
1 Januari 1941.
ROTTERDAMSCHE WONINGBOUW
VORDERT.
Er komt schot in den Rotterdam-
schen woningbouw. Op vele punten
is er groote bedrijvigheid en zal er
nog bedrijvigheid komen. Gisteren
heeft de woningbouwvereeniging Pa
trimonium 18 woningen voor groote
gezinnen aanbesteed, die in de Port
landstraat zullen komen. Er wordt
gebouwd in den hoek van de Schie-
kade en den Statenweg, in oud-
Mathenesse en aan den linker Maas
oever. Eenige honderden woningen
verrijzen in den polder Varkenoord.
944 woningen worden nog deze
maand aanbesteed, die zullen verrij
zen aan de buitenzijde van den
Dortschestraatweg achter de ysclub
het Zuiden, waarvan de plannen in
recordtempo zijn gereed gemaakt, en
thans wordt met koortsachtigen ijver
gebouwd aan 578 woningen op tuin
dorp Vreewijk en wel aan de Voorde,
achter de Mare en nabij de r.k. kerk
aan den Beukendaal. Gaat het in dit
tempo voort, dan is de verwachting,
dat medio April medegerekend
de 4200 noodwoningen, welke op
instigatie van de gemeente worden
gebouwd circa 8000 nieuwe wonin
gen in aanbouw zullen zijn, alleszins
gewettigd.
Goede vaklieden, goede machines
en goed materiaal waarborgen
U goed drukwerk.
N V. HERMS. COSTER ZOON
ALKMAARSCHE COURANT.
SNELLE RESTAURATIE VAN
ST.-FRANCISCUSGASTHUIS.
Na de ramp, welke vier weken
geleden het St.-Franciscus gast
huis te Rotterdam getroffen heeft,
zijn de herstelwerkzaamheden
dank zij de eendrachtige samen
werking van allen, die ermede te
maken hebben, in een zeer snel
tempo ter hand genomen. Reeds op
5 Maart j.l. konden de eerste 50
patiënten weer worden opgenomen
in de gerestaureerde zalen van het
zoo zwaar gehavende ziekenhuis,
terwijl gisteren weer 121 bedden
bezet waren.
De overige herstelwerkzaamhe
den zullen, naar men verwacht,
nog twee maanden in beslag
nemen.
500.000 VOOR WINTERHULP TE
AMSTERDAM.
Het A. N. P. meldt:
De rijkscommissaris heeft zich op
voordracht van de gevolmachtigde
van den rijkscommissaris voor de
stad Amsterdam dr. Böhmker be
reid verklaard uit de hem ter be
schikking staande gelden de som van
een half millioen gulden aan het
Nederlandsche Winterhulpwerk ter
beschikking te stellen en wel met
de aanwijzing, dat deze som te Am
sterdam moet worden besteed.
In een naar aanleiding hiervan
aan dr. Böhmker gericht schrijven
heeft de rijkscommissaris er den
nadruk op gelegd, dat hij bij deze
gift uitgaat van het feit, dat juist
aat gedeelte van de Amsterdamsche
bevolking, dat aanleiding en plicht
heeft bij een dergelijke hulpactie
zijn sociale verantwoordelijkheids
gevoel te bewijzen, daarin voor een
groot deel gefaald heeft.
Bij de verdeeling van het bedrag
moet er daarom naar gestreefd wor
den, dat met de laatste gebeurtenis
sen te Amsterdam rekening wordt
gehouden.
TWEEDE BLAD.
DOOR HOLLEND PAARD
DOODELIJK GEWOND.
Aan het einde van de vorige
week is de 83-jarige Th. Groot te
Mijdrecht door een holland paard
omvergeloopen en zwaar gewond
naar het ziekenhuis overgebracht
Gisteren is de man aan de opge-
loopen verwondingen overleden.
DIEFSTALLEN BIJ DEN
OPBOUWDIENST.
Te Groningen is aangehouden de
22-jarige soldaat van den opbouw-
dienst C. S. P. G., die in vereeniging
met twee kooplui, den 37-jarigen H
R. en diens broer, den 29-jarigen M.
R., allen wonende te Groningen, op
heeterdaad werd betrapt, toen zij
twee kookpotten, die rijkseigendom
waren, uit het gebouw van den op-
bouwdienst versleepten naar het pak
huis van de kooplieden. Een groote
partij militaire sokken en militaire
dekens werd gevonden, die ook door
den soldaat G. gestolen was. De
dieven zijn ter beschikking van de
justitie gesteld.
DIEFSTALLEN IN WESTLAND
OPGEHELDERD.
De laatste twee maanden kwamen
er bij de politie in het Westland ge
regeld aangiften binnen van diefstal
uit tuindersschuren. Begunstigd door
de duisternis werden 's avonds en
s nachts schuren opengebroken en
leeggeroofd. Dezer dagen kreeg de
politie te 's-Gravenzande echter
door een partij gestolen zaad e
aanwijzing. De politie heeft thans
drie jongemannen van omstreeks 20
jaar uit 's-Gravenzande afkomstig
aangehouden, die een volledige be
kentenis hebben afgelegd. Tevens
heeft de politie de hand 'weten te
leggen op een drietal helers. Bij
huiszoekingen, die thans zijn gedaan,
kon veel van het gestolene, zooais
rubberlaarzen, boonen, zaad, petro
leum, lijnolie, benzine, enz. worden
achterhaald.
NAGEKOMEN PREDIKBEURTEN.
UITGEEST, herv. kerk, 10 uur,
ds. Hanneman.
Evangelisatiegebouw Sedeur,
10.30 uur de heer A. Besselaar.
(Dinsdags en Vrijdags inzenden.)
WOENSDAGS EN ZATERDAGS
Alléén 2de handscb goederen.
uitsluitend a contant.
Te koop: een prachtige Schmidt
Piano en een goed Am-erik. Orgel.
W. KAMSTRA, C. W. Bruinvis
straat 1.
Te koop gevr. een piano of orgel.
Brieven onder letter L 952 aan het
bureau van dit blad.
Invaliden-wagens, Babyweegschalen
n. „HYGIENA", Achterstraat 45.
ï'elef. 2052, Alkmaar.
(Vervolg; en Slot.)
In zijn rede, Woensdag in het Con
certgebouw te Amsterdam gehouden,
heeft Rijkscommissaris Rijksminis
ter Seyss-Inquart tot slot nog het
volgende gezegd:
Ik verklaar, dat mijn woord „wij
willen het Nederlandsche volk niet
benauwen en het onze overtuiging
niet opdringen" nog steeds geldt,
maar dit geldt slechts voor het Ne
derlandsche volk. De Joden worden
door ons niet beschouwd als be
standdeel van het Nederlandsche
volk.
De Joden zijn voor het nationaal-
socialisme en het nationaal-socialis-
tische Duitsche rijk de vijand. Van
het oogenblik van hun emancipatie
af was hun streven er op gericht de
volksche, zedelijke waarden in het
Duitsche volk te vernietigen en in
plaats van een nationaal bewuste en
verantwoordelij ke wereldbeschou
wing een internationaal nihilisme te
stellen. Volledig duidelijk werd de
noodlottige beteekenis van het Jo
dendom voor het Duitsche volk in de
jaren van den wereldoorlog. Zij wa
ren het immers eigenlijk, die dien
dolk slepen, wiens stoot in den rug
van de Duitsche legers toen den te
genstand der Duitschers brak en
van het jaar 1918 af wilden zij alle
traditioneele, volksche, maar ook ze
delijke en religieuze geloofswaarden
in het Duitsche volk opheffen en
ontbinden. De Joden zijn voor ons
geen Nederlanders. Zij zijn de vijan
den, met wie wij noch tot een wa
penstilstand, noch tot een vrede kun
nen komen.
Dit geldt, indien u wilt, voor
den tijd der bezetting. Verwacht
u van mij geen verordening, die
dit vaststelt behalve regelingen
van politieelen aard.
Wij zullen de Joden raken, waai
wij hen aantreffen en wie met hen
meegaat, heeft de gevolgen te dra
gen. De Führer heeft verklaard, dat
de Joden in Europa hun rol hebben
uitgespeeld en derhalve hebben zij
hun rol uitgespeeld. Het eenige,
waarover wij kunnen praten, is de
invoering van een draaglijken over
gangstoestand met handhaving van
het standpunt, dat de Joden vijan
den zijn, dus met inachtneming van
alle voorzichtigheid, die men tegen
over vijanden te pas brengt.
Wat evenwel den tijd aangaat,
dat Duitschland eens niet als
bezettende" mogendheid hier te
zorgen heeft voor handhaving
van de orde en het openbare le
ven, dan zal het Nederlandsche
volk voor de keus gesteld wor
den of het het kameraadschap
pelijke samengaan met het Duit
sche volk ter wille van de Joden
op het spel wil zetten.
V erdraagzaamheid.
Deze houding heeft niets te maken
met verdraagzaamheid. Ik heb veel
nagedacht over het beginsel der ver
draagzaamheid, zooals Willem van
Oranje dat tot grondbeginsel van
zijn politiek standpunt heeft ge
maakt. Het is mij thans duidelijk,
dat de diepere zin en bedoeling van
dit beginsel en van den categorischer
imperatief bij de tenuitvoerlegging
daarvan het welzijn van het Neder
landsche volk was. Opdat het Neder
landsche volk zich niet onderling
zou verscheuren, moest de verdraag
zaamheid in geloofszaken tot begin
sel worden verheven, gedicteerd
door de zorg voor het volk als hoog
ste goed.
Derhalve is de zorg voor het volk
sche welzijn van het volk het dra
gende, beslissende beginsel, de ver
draagzaamheid in geloofszaken bin
nen het volk een gebod van volk-
schen plicht. Verdraagzaamheid om
zichzelfs wille is een uitvloeisel van
den reeds genoemden hang tot de
idylle. Ik geloof, dat wij thans in het
Nederlandsche volk veel meer ge
spletenheid en negatie dan verdraag
zaamheid kunnen aantreffen. Ik her
inner mij nog een gesprek met een
politicus, die destijds in dit land zeer
toonaangevend was en mij zei, dat
hij zich niet kon voorstellen, dat
katholieke boeren door calvinisti
sche boerenleiders of calvinistische
boeren door katholieke boerenlei
ders zouden kunnen worden geleid.
Voor mijn vraag, of hij zich niet kon
voorstellen, dat Nederlandsche boe
ren geleid kunnen worden door Ne
derlandsche boerenleiders, ontbrak
den man alle begrip. Overigens zou
ik er wat de Joden betreft volko
men genoegen mee nemen, als zij
thans dezelfde maatschappelijke en
politieke plaats zouden innemen en
hun dezelfde beperkingen opgelegd
zouden worden, als ten tijde van
Willem de Zwijger het geval was.
Wat nu de inrichtingen van hoo-
ger onderwijs betreft, heb ik den in
druk, dat het hier en zoo was het
immers destijds ook bij ons om
jonge menschen gaat met een klas-
senwaan, die steeds verder van het
eigenlijke volk afraakt, om louter
gegadigden voor betaalde posten,
van ambtenaar tot lid van den raad
van toezicht. Ook bij ons hadden wij
dergelijke verschijnselen en wel
vóór den wereldoorlog. De wereld
oorlog heeft de Duitsche jeugd wak
ker gemaakt en gestaald. Maar te
voren gedroeg een deel van onze
academische jeugd zich ook zoo, tot
dat de boeren en arbeiders drastisch
dreigden deze jongelui over de knie
te leggen en hun energiek aan het
verstand brachten, dat zij slechts de
academie bezochten om' een grondige
studie in den voorgeschreven tijd te
voltooien, opdat zij nuttige mede
werkers der gemeenschap werden.
De academische studie is geen privi
lege, maar een verplichting. Ik wil
mij overigens in deze dingen niet
mengen. Ik laat deze ontwikkeling
over aan het gezonde instinct van
het Nederlandsche volk ey aan den
revolutionnairen geest van de volk
sche vernieuwingsbeweging. Indien
ik het Nederlandsche volk slecht ge
zind zou zijn, dan zou ik zeggen „de
ze academische jeugd kunnen jullie
houden, die is toch nergens goed
voor". Van het standpunt der' bezet
ting is het in het geheel niet noodig,
dat er inrichtingen van hooger on
derwijs geopend zijn, maar rust en
orde moeten heerschen.
Nu ik bij de behandeling van af
zonderlijke verschijnselen op het
terrein van het hooger onderwijs
reeds bij deze tegensprekers en
neen-zeggers ben, zou ik in het al
gemeen willen zeggen, dat er stellig
niet al te groote kringen in het Ne
derlandsche volk zijn, die zich ove
rigens steeds op de eerste rij drin
gen en zich gedragen als kinderen,
die in den regen staan en onder el
kaar zeggen „lekker voor vader
word ik nat". N - die mogen wat mij
betreft nat worden. Ik koester ook
geenerlei vaderlijke gevoelens jegens
het Nederlandsche volk. Ik ben
evenwel bereid tot een kameraad
schappelijke verhouding op den
grondslag van Germaansche gelijk
gerechtigdheid als de andere partij
zich evenzoo gedraagt.
Winterhulp,
Interessant is in dit verband b.v
het lot van de Nederlandsche Win
terhulp. Vooral zou ik duidelijk
willen maken dat volgens onze op
vatting winterhulp niets met liefda
digheid te maken heeft. Liefdadig
heid is een maatschappelijke, poli
tieke of confessionneele gebeurtenis
en een middel om maatschappelijke,
politieke of confessionneele doelein
den te bereiken.
Ik ontken niet dat er ook in die
kringen menschen zijn, die handelen
uit een werkelijk verantwoordelijk
heidsbesef. De instellingen zelf stre
ven echter in werkelijkheid altijd
andere doeleinden na. Winterhulp
heeft met liefdadigheid niets te ma
ken, zij spruit voort uit de verant
woording voor den volksgenoot en is
de vervulling van een verhoogden
plicht, welke ontstaat uit de grootere
mate van recht en bezit. Deze liefda
digheidsorganisaties kunnen en zul
len meestal de dekmantel zijn voor
alle mogelijke machinaties. Zij moe-
en daarom ten tijde van de bezetting
geneutraliseerd worden. Dit is ge
beurd in de Winterhulp. Deze instel
ling is ook tegenover de Duitsche zij
de welbewust geneutraliseerd ge
worden. Wij hebben daarmede niets
meer te maken dan de nu eenmaal
onontkomelijke aandacht als bezet
tende macht vereischt. Wanneer on
ze adviezen op grond van onze er
varingen nuttig kunnen zijn, zal ons
zulks verheugen. Maar deze geneu
traliseerde Winterhulp, die thans
uitsluitend volksche verantwoording
en niet meer liefdadigheid is, schijnt
velen Nederlanders niet naar den
zin te zijn. Natuurlijk werden weer
de dolzinnigste geruchten verspreid
Het geld zou naar Duitschland gaan.
Alsof ik als Rijkscommissaris op de
ze moeizaam en openbaar verzamel
de centen en guldens zou zijn aange
wezen. Waar is het, dat het Duitsche
Winterhulpwerk. dat vergeleken met
verleden jaar, een aanzienlijk hoo
ger resultaat vertoont, en voor welk
resultaat ik u, partij genooten, vooral
echter de directeuren, zeer hartelijk
dank, ook Nederlandsche kinderen
en moeders naar de Duitsche herstel-
huizen zal zenden. Niettemin: de Ne
derlandsche Winterhulp is een sue
ces, dat bewijzen de cijfers.
Het totale resultaat benadert thans
reeds de vier millioen gulden. De
collectes in de maand Febr. vertoo-
nen de hoogste totale bedragen sinds
met dit werk begonnen is. Het Ne
derlandsche volk mag deze ontwik
keling voor zichzelf als een goed tee-
ken beschouwen.
Arbeidsdienst.
Den laatsten tijd is er ook ge
schreven over den Arbeidsdienst. De
Arbeidsdienst is een voortreffelijk
middel voor de volksche verdegelij
king van de natie. Wanneer wij het
met de Nederlanders niet goed zou
den meenen, zou er nooit sprake van
zijn dat de Nederlanders een Ar
beidsdienst mochten inrichten. Er
liggen volksdeelen binnen ons be
reik, wien wij dit beslist niet zullen
toestaan. Nie-t omdat wij het niet
goed met hen meenen, maar omdat
wij hun bij gebrek aan Germaansche
substantie geen aanspraak op leiding
kunnen toekennen. De Arbeidsdienst
is echter een voortreffelijke scholing
voor leiders. Nu heb ik onlangs ge
lezen, dat deze arbeidsdienst slechts
dan een beteekenis kan hebben,
wanneer hij een nadrukkelijk Neder
landsche Arbeidsdienst is, ik heb in
het artikel dat dit onderwerp be
handelt, lang gezocht naar de ver
klaring wat eigenlijk onder den na
drukkelijk Nederlandschen Arbeids
dienst verstaan moet worden. Zulk
een verklaring viel er niet in te
Te koop: pracht Heerenepst. maat
52; Jongensjasje blauw, leeft. 12 j.;
donker gr. De-mie maat 46; Dames
mantel maat 46, z. g. a. n.
DEN HARTOG, Koningsweg No. 72
Te koop z. g. a. n.: Wit Fornuis,
groote en kleine Fornuizen, Vuur
duivels en Kookkachels. In- en
Verkoop van tweedehandsch goe
deren. H. PANDER, Voormeer 2.
Te koop wegens verhuizing een
prima Philips luidspreker.
NASSAULAAN 40.
-Karpetten voor een beetje geld,
Ledikanten, SpiralenOpklapbed,-
den, Divans, Dressoirs, Tafels,
Stoelen, Tafelkleeden, enz., z. g. a. n.
J. L. Sostman, Ridderstraat 10.
Te koop: een
rijwiel met
Torpedonaaf.
bevragen bij
merstraatweg
2e handsch Heeren
prima banden en
Niet op Zondag. Te
A. KLERK, Kenne-
A 56, Alkmaar.
Verkoop van net gedragen Dames-,
Heren- en Kinderkleding. Tevens
inkoop van deze artikelen tegen
goede prijzen.
DEN HARTOG, Koningsweg 72.
Te koop gevraagd: Huisraad en
Inboedels tegen flinken prijs.
Tevens Gramofoonplaten Naai
machines, Piano, Brandkast enz.
DEKKER, Spoorstraat 5.
Te koop een 1 pers. houten ledikant
met ondermatras en een groote
antieke schrijfcassette.
Te bevr. STEIJNSTAAT 92i
KOH vraagt oude en kapotte
Gramofoonplaten te koop.
RITSEVOORT 27.
Te koop aangebodeno een Meisjes
rijwiel met goede banden, prijs 20
en een Kano met 2 peddels, 20.
OUDEGRACHT 116.
Te koop aangeb.: een z. g. a. n.
zware bakfiets.
Adres LIJTWEG 48, Bergen.
Te koop gebr. doch in goeden staat
ziinde Radiotoestellen.
MOSSELENBUURT 20, Bergen.
Te koop: prima Mangel, 2 pits gas-
comfoor op tafel z. g. a. n. Dressoir,
Tafels, Ledikanten, Gemakskoffer
met pot, enz. (Koopjes).
DEKKER, Spoorstraat 5.
Gevr. Knop-Accordeon 5 rijer,
moet beslist goed zijn.
Adres REMBRANDTSTRAAT 31.
Alkmaar.
Ter overname: wit crêpe georgette
trouwjapon maat 42, witte schoen
tjes maat 39, zwarte pumps maat
39 z. g. a. n.
VERMEERSTRAAT 21.
Te koop 2 kippenhokken 3 x 5 en
4 x 6 en een kunstmoeder, by
G. MOLENAAR,
Heiloo.
Oosterzijweg 202,
Z. g. a. n. Keuken-geijser Fasto-
Swa met verchr. nikkel douche en
kuip met afvoer en leidingen en
6 pits gaskachel.
BOSCHLAAN 5, Bergen.
Te koop: een prima houten schuur
z g. a. n. 4 bij 3 Meter.
Te bevr. OMVAL F 6.
STEUNT DE WINTERHULP!
Winterhulp komt de volgende
week weer bij U aankloppen.
Zij zou dit niet doen, indien er
niet zéér veel noodig was.
Ik behoef dit niet uitvoerig uit
een te zetten na hetgeen de pers
daarover dezer dagen heeft mede
gedeeld. Eén enkel getal moet ge
echter in Uw geheugen houden:
nog een 500 aanvragen om een
uitkeering wachten op afdoening!
Daarvoor is geen geld meer.
Dit moet U iets zeggen.
Ook al doet de voorjaarszon haar
best om de natuur in een ander
kleed te steken, vergeten wij niet,
dat de winter nog niet voorbij is.
En ook al is de natuur milder, er
blijft in tal van gezinnen nog zoo
veel ontbreken, waarin moet wor
den voorzien. Ieder die eenigszins
met de toestanden bekend is, zal
het U kunnen bevestigen.
Alkmaar telt rond 8000 gezinnen.
Laat ieder gezinshoofd, dat iets
heeft te missen, bij zijn gift denken
aan wat zijn gezin vóór heeft boven
zoovele gezinnen, waar de nood
druft eiken dag de ouders voor
onoplosbare vragen stelt. Mogen
ook vele anderen zich er reken
schap van geven, dat zij ertoe moe
ten medewerken, licht in die duis
ternis te brengen.
Slaan wij de handen ineen, dan
moet het mogelijk zijn, Winterhulp
in staat te stellen, ruimschoots te
doen wat haar hand vindt om te
doen.
De Burgemeester van Alkmaar,
F. H. VAN KINSCHOT.
Alkmaar, 14 Maart 1941.
lezen. Er werd slechts een bewering
gedaan. Nu zeg ik tot mezelf, wat
heeft de Arbeidsdienst tot doel? Hij
moet de jonge menschen van een
bepaalden leeftijd, zonder acht te
slaan op maatschappelijke school, te
zamen lprengen, waarbij het voor
treffelijke opvoedingsmiddel het
grondelement van den arbeid en het
werken aan grond en bodem is.
Daar komt bij een opvoeding in
discipline. Kortom, in dit halve jaar
vergeet een ieder van welke speciale
afkomst hij is en gevoelt hij zich
slechts als een jónge man van zijn
volle, wien een waardeering voor
werkelijken arbeid wordt bijge
bracht. Ik geloof, dat deze grondbe
ginselen overal gelijk zijn, althans in
alle Germaansche landen. Dat de
jongste menschen zich daarbij ervan
bewust moeten zijn, dat het gaat om
den vaderlandschen bodem en dat in
de gemeenschappelijke opvoeding de
mooie volksliederen gezongen wor
den, dus, dat deze opvoeding in den
Nederlandschen Arbeidsdienst op
Nederlandschen bodem en onder de
opwekking van de Nederlandsche
volksliederen geschiedt, is duidelijk.
En dit leidt ook tot de volksch-Ne-
derlandsche opvoeding. Te betoogen,
dat de Arbeidsdienst in dit opzicht
Nederlandsch moet zijn, is over
bodig, want dit resultaat van op
voeding tot het volksche bewustzijn
is overeenkomstig het wezen van den
arbeidsdienst.
Het onderwijs.
Geenszins mag gezegd worden,
dat wij de beteekenis van de opvoe
ding over het hoofd zien. Van essen
tieel belang voor de opvoeding is de
drager ervan. En het ziet er in Ne
derland op dit gebied treurig uit,
wanneer wij zien, dat er 6000 kwee-
kelingen zijn, die geen werk hebben
of onder de meest beschamende om
standigheden moeten werken. Om
hierin verbetering te brengen en te
gelijkertijd het onderwijs te ver
beteren, ben ik het met den Secre
taris-Generaal van het Departement
van Onderwijs eens geworden over
een maatregel, die voor het Neder
landsche volk van nut zal zijn. Het
lag geenszins in onze bedoeling in
breuk te maken op een gebruik, dat
krachtens de ontwikkeling van land
en volk als een groot belang be
schouwd wordt. Wij hebben ons der
halve niet gemengd in het onderwijs
door ordegeestelijken op andere dan
kloosterscholen. Op grond van de
overweging echter, dat deze mannen
volgens hun gelofte in armoede wil
len leven en dat derhalve een deel
van de middelen, die de staat voor
de leerkrachten beschikbaar heeft
gesteld, in het geheel niet aan deze
onderwijzers ten goede komt, heb
ben wij een passende salarisbeper
king ingevoerd, om met de aldus be
spaarde gelden kweekelingen aan te
stellen. Het resultaat zal eenerzijds
een intensiveering zijn van het on
derwijs door uitbreiding van het
aantal schoolklassen, anderzijds zal
aan duizenden jonge mannen de
mogelijkheid worden geboden, een
gezin te stichten. Van dezen maat
regel -zal dus het Nederlandsche volk
zoowel in nationaal als in sociaal op
zicht voordeel ondervinden.
Ook aan het taalonderwijs zal bij
zondere aandacht worden geschon
ken en wel in de eerste plaats aan
het onderwijs in de Nederlandsche
taal, waarbij het naar ik hoor
van bijzonder belang is, eindelijk
eens een uniforme spelling tot stand
te brengen.
Wanneer op deze wijze het
aan de Nederlandsche kinderen
te geven onderwijs in de Neder
landsche taal, alsook in alle cul
tuurschatten van deze taal vol
doende gewaarborgd is, kan er
aan worden gedacht aan het on
derwijs in het Duitsch de aan
dacht te schenken, die deze taal,
als de toekomstige voertaal, al
thans in het gebied der Ger
maansche gemeenschap, toekomt.
Want het is duidelijk, dat de
voertaal in dit gebied zich zal
richten naar het Duitsch sprekende
volk van 85 millioen zielen, aange
zien het op een na sterkste lid de
zer gemeenschap, de Nederlan
ders, nog slechts 9 millioen zielen
telt.
De kennis van de Duitsche taal
zal daarom een der voorwaarden
zijn voor de bewegingsvrijheid, om
te beginnen in het Germaansche
gebied, daarenboven echter in
Europa en waarschijnlijk in niet
onaanzienlijke mate in de geheele
wereld. De kennis van deze taal
mag echter niet een voorrecht zijn
van de hoogere scholen en zoo
doende slechts van enkele welge
stelde klassen. De kennis van de
Duitsche taal zal den Nederlander
slechts ten voordeele strekken. Zij
zal en mag hem niets van zijn ware
Nederlandsche wezen ontnemen.
Nederlandsche wezen.
In dit verband zou ik in het
algemeen iets kunnen zeggen over
het veelvuldige beroep dat gedaan
wordt op het Nederlandsche wezen.
Dat wij - voor de werkelijk Neder
landsche waarden begrip hebben,
blijkt wel uit hetgeen ik in den
aanvang gezegd heb en uit de
erkenning van bijzondere prestaties
der Nederlanders als kolonisatoren,
op scheeps- en waterbouwkundig
gebied, op het terrein van land- en
tuinbouw en uit de bijzondere
waardeering voor de Nederland
sche kunst en wetenschappelijke
verrichtingen.
Wat echter verder als bij zon dar
Nederlandsch wordt
komt mij voor als het
eenseens genoemde va
de Nederlandsche id;
daarom niet zoo h
aanslaan, omdat zij te
volk onbekwaam maai
strijd om het besta
reeds in tijden van fe
der tegenstellingen t
gekomen. Ik hoop, da:
landsche volk met dez
ren Nederlandschen ai
zelfde ervaringen opde
Ostmarkers eens hebb
met het z.g. Vaderlanc
dat een samenraapsel
mogelijke richtingen,
van volksch bewuste
gen, uitsluitend met h
door alle mogelijke i
lismen tegen een wa
vernieuwing te beschei
Wat zou dan de voo:
voor het vasthouden
toestand. Toch niets an
overwinning van Eng
ook die zou thans niet
doende zijn. De wereld
September 1939 komt
terug. Ook een overv
Engeland zou niet tot
ren evenwichtstoesta
doch in tegendeel tot
Engeland heeft bovend
woonte, zijn verplichtir
doen met de saldi en s<
anderen, bij voorkeu:
bondgenooten. Wannee
nog iemand in Nederla
zich de definitieve nee
Engeland niet kan voor
houdt dit verband met
wone van de voor de N
nieuwe gebeurtenissen
beelden. Wanneer e
iemand in een overwi
Engeland gelooft naar i
1918, dan kan men slee
„Niets vergeten en ook
leerd". Overigens is 1
dezelfde geestelijke houc
in Engeland zelf zien. 1
kelijk primitief en eent
de Engelsche z.g. staa
legerleiders, die een
ouderdom hebben bereil
wikkeling van den w
trachten na te bootsen.
Toen ging het met c
tenminste zij geloofdei
dachten zy, dat het w
gaan en dat zij achter -
linie een „opwindenden"
den beleven. Toen ging
ontbindingspropaganda
Duitsche volk. Thans la:
cies dezelfde oude wa
zoodat men ten hoogste
meewarig lachje dergel
moet constateeren. In
plaats- kwam toen echter -
stoot via den Balkan. Dit
precies hetzelfde herhaa
Thans moet eigenlijk ee
waarnemer door hef misl
al deze pogmgen de wa
eindelijk duidelijk wor<
moet dan na de over
overwinningen in het beg
vorigen zomer nog een E
ger op het continent i
krijgen? Ik kan u niet
sterk de Duitsche weerma
vollen omvang ken ik zei
dat, wat ik ken, is voldo
menschelijkerwijze kan i
rekend en zich waar ook
zou kunnen voordoen, w
schakeld.
Oor]
En daarbij komt, dat
schen toch geenszins zuil
volk zijn. Hun aantal is in
welyks de helft van d
Duitsche volk en bovendi
zij nog al hun toevoerwege
openhouden, wat hun,
weet, niet meer gelukt, vb<
de vele schepen bémannei
zoowel levensmiddelen
stoffen, als ook wapen
brengen. Waar vandaan
dan nog de mannen halen
de millioenenlegers van
sche volk 85 millioen ziel
Door j-iuuvK i
6)
Hij had een weinig leve:
sproken, thans werd hij e<
tiger en hij besloot n;
„Misschien heeft het zich
gedragen". Daarop nam hij
sier onder zyn arm, knikte
dewerk'er toe en ging naar
Hoofdinspecteur Kyband
hem peinzend na. Hij k
naar de deur, toen deze zi
ruimen tijd achter den c
ris gesloten had. Daarop
hij zijn blik af en keek
koekoek op zijn wandklokji
gel was blauw en wit ge<
Hij was in het deurtje vast
had op deze wijze het ri
tot stilstand gebracht en 1
meer roepen. Een oogenbli
hoofdinspecteur van plan, 1
je weer op gang te brengi
hij deed het niet. Zijn g
waren elders. Hij nam een
pier en begon een paar i
ningen te maken.
Wanneer? Zorgvuldig vi
