J>.*J
ii!
t«i
si
Jifi
fill
J 8i
BONNEN-NIEUWS. (Week vain 25 Hei tot en met 2 Juni).
No. 43.
(VERSCHIJNT ELKEN MAANDAG).
26 Mei 1941.
De taak der huisvrouw bij de voedselproductie
HET BEWAREN VAN AFVALLEN.
ZEDELIJKE VERPLICHTING.
De voorjaarsgroenten.
Over de gele Amsterdammer
en nog wat.
2
O Im
"I S3
J S I
J i
K 9
s 3 I
8
g§
a J3 8
ARTIKEL
BON No.
GELDIG
RANTSOEN
31 AD
12 Mei t. en m. 8 Juni
1 kilogram
34 A D
26 Mei t. en m. 22 Juni
40 gr. thee of
250 gram koffiesurrogaat
Brood of gebolc
20 BB
21 BB
18 BB
24 BB
Geldig t. en m. 28 Mei
25 Mei t. en m. 7 Juni
Geldig t. en m. 28 Mei
26 Mei t. en ra. 22 Juni
100 gr. brood of 1 rantsoen gebak
200 gr. brood of 200 gr. rogge
brood of 2 rants, gebak
100 gr. brood of 1 rantsoen rbak
100 gr. brood of 1 rantsoen gebak
Bloem, brood of gebak
Op bori 21 broodkaart
8 Bik.
Geldig t. en m. 15 Juni
Geldig t. en m. 31 Mei
50 gram brood
half rantsoen gebak
140 grom meel cf bloem
03 A K
26 Mei t. en m. 1 Juni
1 *|2 kilogram
Melk.
18 MK
26 Mei t. en m. 1 Juni
18 BK
17 BK I
17 Vetk.
26 Mei t. en m. 11 Juni
26 Mei t. en m, 11 Juni
250 gram boter
250 gr. boler of 200 gr. sla- of raapolie
250 gr. boter ot margarine of 200 gr.
sla- of raapolie
Vet
18 Vetk.
26 Mei t. en m. 11 Juni
250 gr. boter
Yleesch
16 VK
23 Mei t. en m. 30 Mei
xxxx) 50 gr. vleesch of een
half rantsoen vleeschwaren
16 Worst e. d.
23 Mei t, en m. 30 Mei
xxxx) een half rantsoen
vleeschwaren
Rijst, rijstebloem, rijstemeel,
rijstgries of gruttenmeel
21 Boter- of Vetkaart
32 AD
3 Mei t. en m. 25 Mei
19 Mei t. en m. 15 Juni
250 gram (extra rantsoen)
250 gram
Gort, gortmout of grutten
25 AD
21 April t. en m. 15 Juni
250 grom
Havermout, havervlokken, haver-
btoem, aard.meelvlokken, gort,
gortmout of grutten.
24 AD
21 April t. en m. 15 Juni
250 gram
Vermicelli, Macaroni of Spaghetti
26 AD
21 April t. en m. 15 Juni
100 gram
Maizena, griesmeel, sago, aard
appelmeel of puddingpoeder
of puddingsauspoeder
27 AD
21 April t. en m. 15 Juni
100 gram
Kaas
66 en 76 A D
65 en 75 A D
19 Mei t. en m. 1 Juni
t. en m. 1 Juni
100 gram per bon
96 AD
87 AD
Geldig t. en m. 28 Mei
26 Mei t. en m. 1 Juni
1 ei
Peulvruchten
33 AD
19 Mei t. en m. 4 Juni
500 gram
29 AD
Bon K Textielkaart
28 April t. en m. 31 Mei
1 Mei t. en m. 31 Aug.
xx) zie noot
xxx) zie noot
Petroleum
PZ periode 10
21 April t. en m. 15 Juni
2 liter
Distributie-Nieuws
Vooral onder de tegenwoordige
omstandigheden behoort het afval
van de levensmiddelen zoo nuttig
mogelijk te worden gebruikt. Het
schijnt gewenscht, de aandacht der
huisvrouwen nog eens met nadruk
hierop te vestigen.
Men herinnert zich, dat, in'Octo
ber van het vorige jaar, de secreta
rissen-generaal van de departemen
ten van Landbouw en Visscherij en
van Binnenlandsche Zaken twee be
sluiten hebben uitgevaardigd, be
treffende dierlijke afvallen en afval'
len van levensmiddelen. Hier worde
met name de beteekenis van het
tweede besluit in het licht gesteld,
omdat dit zich in hoofdzaak tot par
ticuliere personen richt en speciaal
de huisvrouwen er nauw bij betrok
ken zijn.
Dit besluit verplicht ieder om af
vallen van levensmiddelen te bewa'
ren en ter beschikking te stellen van
het gemeentebestuur of van perso
nen, wien burgemeester en wethou
ders een vergunning tot inzameling
hebben gegeven. Van deze verplich
ting is men alleen vrijgesteld, wan
neer men het afval voor eigen huis
houding of bedrijf gebruikt of wan
neer men het in de normale uitoefe
ning van zijn bedrijf pleegt te ver
handelen. Dan immers wordt het
afval reeds nuttig aangewend. Het
geval, dat men het afval voor eigen
huishouding of bedrijf gebruikt, doet
zich vrijwel alleen op het platteland
voor. De huisvrouw in de steden
daarentegen volstaat ermee, zich van
het afval te ontdoen. Echter behoort
zij er zich zoodanig van te ontdoen,
dat het als voeder voor de dieren
bruikbaar blijft. Het is niet alleen
een wettelijke, maar ook een zede
lijke verplichting, welke in dit ver
band op haar rust. Een goede moeder
leert haar kinderen, dat zij niet ach
teloos met spijzen mogen omgaan.
Eerbied voor het menschelijk voedsel
in te prenten, behoort tot de begin
selen eener juiste opvoeding. Uit het
zelfde principe echter vloeit voort,
dat men ook geen afval, dat als voe
der voor de dieren kan worden ge
bruikt, mag wegwerpen, alsof het
nutteloos ware.
Reeds in normalen tijd was het
trouwens in vele plaatsen gewoonte,
dat huisvrouwen aardappelschillen,
groentenafval e.d. niei bij het vuilnis
voegden, maar afzonderlijk bewaar
den, totdat „df sc illenboer" ze
kwam halen. De laatste voedert het
ingezamelde afval aan eigen vee of
verkoopt het, wanneer hij zelf geen
vee houdt, aan boeren. De beteekenis
van dit afval als bij voeder voor de
dieren is hoogst belangrijk. Het komt
voor, dat boeren, die maar een
kleine oppervlakte grond bezitten,
daarop een groot aantal stuks vee
kunnen houden, doordat zij aan deze
dieren afval van levensmiddelen als
bijvoer kunnen geven.
De noodzakelijkheid, om aan afval
van levensmiddelen een nuttige be
stemming te geven, is nog klem
mender onder de tegenwoordige om
standigheden, nu zich schaarschte
aan veevoer doet gevoelen. Vergroot
men op deze manier den beschikba
ren voedervoorraad zooveel mogelijk,
dan komt dit met name aan de melk
en vleeschproductie ten goede. Eraan
mede te werken, dat deze productie
den grootst mogelijken omvang be-
reike, is nu meer dan ooit aller
plicht. Voorts zijn vooral thans de
beenderen, die van het overige keu
kenafval gescheiden moeten blijven,
van niet te onderschatten belang
voor de industrie.
De huisvrouw wordt door het ge
meentebestuur in staat gesteld, om,
op gezette tijden, het afval af te
leveren. Het besluit, waarvan hier
boven gewag wordt gemaakt, ver-
plcht de gemeenteraden om bij ver
ordening regelen vast te stellen, be
treffende de wijze, waarop afval van
levensmddelen ter beschikking ge
steld en bewaard moet worden. Van
dit voorschrift kunnen plattelands
gemeenten, waar men het afval in
eigen huishouding of bedrijf pleegt
te gebruiken, dispensatie bekomen.
De stadsgemeenten hebben zich over
het algemeen van deze verplichting
gekweten, hetzij door een gemeente
lijken ophaaldienst in het leven te
roepen, hetzij door een regeling vast
te stellen, waarbij een organisatie
van afvalophalers zich met de inza
meling heeft belast. Mogen de huis
vrouwen harerzijds nu ook de mede
werking verleenen, die voor een zoo
nuttig mogelijke aanwending van
het afval onontbeerlijk is!
Volmondig wordt erkend, dat on
der de tegenwoordige omstandighe
den de hoeveelheid afval niet zoo
groot kan wezen als in normalen
tijd. Dit is een gevolg zoowel van
de beperktheid der rantsoenen als
van het feit, dat de huisvrouw
thans genoopt is, van de levensmid
delen voor haar gezin alles te ge
bruiken, wat ervan te gebruiken is.
Maar juist de omstandigheid, dat
er nu minder afval dan gewoonlijk
beschikbaar komt, moet voor haar
een prikkel zijn, ertoe mede te
werken, dat de hoeveelheid afval,
die beschikbaar kan worden ge
steld, dan ook het grootst mogelij
ke nut afwerpe. Daarom beware de
huisvrouw het afval van levens
middelen nauwkeurig en zorge zij
ervoor-, dat er geen scherpe voor
werpen als glas, messen e.d.,
die door .de dieren noodlottige ge
volgen zouden kunnen hebben, in
terechtkomen.
KOEDIJK.
Uitreiking bonkaarten
brandstoffen.
Hierdoor wordt bekend gemaakt,
dat de uitreiking van bonkaarten
brandstoffen voor den komenden
winter zal geschieden ten gemeente
huize op:
Dinsdag 27 Mei n.m. tusschen 1.30
en 5 uur, voor de wijken A, B, E en
F;
in café Ottink te Sint-Pancras op:
Woensdag 28 Mei n.m. tusschen 2 en
4 uur, voor de wijken C en D.
De uitreiking geschiedt alleen aan
hen, die de aanvraagkaarten (MD
111) tijdig ter secretarie hebben in
geleverd.
De stamkaart, afgestempeld met
„Hoofd" dient te worden medege
bracht; van gezinnen, bestaande uit
7 of meer personen, dienen alle
stamkaarten te worden overgelegd.
Bonkaarten brandstoffen, welke
niet op genoemde data zijn afgehaald,
kunnen alsnog op Vrijdag 30 Mei,
v.m. tusschen 9 en 12 uur, ter secre
tarie in ontvangst worden genomen.
Het Voorlichtingsbureau van den
Voedingsraad deelt mede:
In Mei komen de volgende voor
jaarsgroenten:
sla, spinazie, komkommer, wor
teltjes, rhabarbei', postelein, raap
stelen, selderij, kervel, radijs en
tuinkers.
In Juni:
komkommer, tomaat, sla, wor
teltjes, bloemkool, andijvie, dop
erwten, postelein, tuinboonen, spi
nazie, peulen, rhabarber, spitskool,
selderij, peterselie, kervel, radijs en
tuinkers.
In deze maand zijn voorts de
aardbeien, kruisbessen en kersen
Hjp.
Bij het bezien van bovenstaande
groenten- en vruchténlijst blijkt,
dat de komende maanden volop
keuze bieden uit verschillende
groenten en vruchten. De weers
omstandigheden (koude, weinig
regen) zijn wel oorzaak, dat de
groei wordt geremd en de groenten
even later op de markt verschijnen
dan is aangegeven.
Voor zoover de geldelijke om
standigheden het toelaten is het
uitvoedingsoogpunt gewenscht vol
op van de groenten gebruik te
maken. Men moet zooveel mogelijk
in deze tijden die voedingsmiddelen
kiezen, welke een voldoende hoe
veelheid „beschermende stoffen"
leveren.
Van belang zijn o. a. de zouten,
die ieder hun bijzondere rol in het-
lichaam te vervullen hebben, en in
ruime hoeveelheden in groente
wordenaangetroffen. Ook de vita
minen komen er in ruime mate in
voor, evenals in de vruchten.
Met behulp van deze lijst kan
men nagaan, welke groenten een
bepaalde maand in voldoende mate
oplevert, waardoor de keuze ver
gemakkelijkt kan worden. Wegens
haar beschermende stoffen is het
dagelijks nuttigen van groente
noodzakelijk.
Wanneer de komkommers weer in
onze groentewinkels verschijnen,
dan moet ik altijd denken aan het
Stockholmsche marktplein, waar de
koopvrouwen met een kniks en een
dubbel bedankje „Tack, tack", haar
bloemen en groenten verhandelden.
Even zie ik dan weer het groote
monumentale Concertgebouw op den
achtergrond, de kleine stalletjes met
de schaarsche, voor wie in ons
vruchtbaar landje opgegroeid is, wel
héél armetierig lijkende groenten, de
kleurige bloemen en het gewirwar
van huisvrouwen. En dan moet ik
glimlachen, jawant op enkele
van de stalletjes lagen gedéélten van
komkommers, kwarten. En sommige
huisvrouwen kochten zoo'n stukje
van een komkommer voor niet min
der dan een Kroon of wel 40 cents.
Dien middag waren dan de borden
van de huisgenooten gesierd met een
paar schijfjes komkommer, als gold
het een speciale délicatesse
Hoe anders is het gesteld in een
land als het onze, waar men zich
voor een luttel bedrag des zomers te
goed kan doen aan de vele voedings
stoffen, die de komkommer bevat,
o.a. vitamines en kalk, fosfor en ijzer.
Ze is een uit Indië afkomstige
plant en kan hier te lande onder
glas worden gekweekt; in Zuidhol-
land worden overwegend de groene
komkommers, in Noordnolland de
gele gekweekt. In Januari en Febru
ari wordt er gezaaid in een bak en
onmiddellijk na het opkomen wor
den de plantjes op grooteren afstand
uitgeplant. Nog eenige malen moeten
de kweekers dit herhalen en tenslotte
komen ze op hun blijvende plaats.
Bij de teelt in kassen wordt er in
potten gezaaid en is het herhaalde
verspeenen niet noodig.
En alsof dit den kweeker niet
reeds voldoende zorg opleverde, bo
vendien moet hij het komkommer
leven beschermen tegen ziekten, zoo
als bijvoorbeeld spint (geelwitte
kleur der bladeren en verschrompe
ling), vrucht- en bladvuur, en de
mozaïekziekte.
Waardeer het daarom, wanneer ge
kunt genieten van komkommersla,
van een mooie, gave komkommer.
Denk dan aan het mistroostige kwart-
stulcje uit de minder vruchtbare
noordelijke landen en aan de goede
zorgen van onze kweekers voor deze
éénjarige plant.
Voor komkommersla is olie en
azijn noodig en olie hebt ge niet?
Bereid dan een sausje van wat
kwark, met melk of taptemelk, of
van hangop, pikant gemaakt met wat
tuinkruiden, aroma, peper en zout,
misschien ook met wat tomaten-
purée. Zoo'n sausje smaakt voortref
felijk en de eiwitrijke kwark of
hangop verhoogt bovendien de voe
dingswaarde van het gerecht.
Wél mogen ze U bekomen, de
„Groene van Spier", de „Lange Gele
Amsterdammer", de „Lange Lent-
sche" en de „Alabasser"!
MANYA BEUKMAN.
<U
«JS-a 2
Cl.
Oi
M
4) 4)
F- J) uM
•-
05 c 5 s
JC
u. cd
CQ JC 'ofi
JÜ gü
8
CD
G v
o
o
s
O
Q) •*->
lO QJ
co
ft ft
-t-3 ft
CO <-i
CNI
9 g
■S S 3
X> <5
3 3
V 3
a 18
O 0)
■8 8
Ui
a>
r*
d W -g
o pid ls s
rö tJ «h
o
ft
co co
is
is
D »-
V
■S.3 J e
ft Q)
Qj ft ft N
rft <U <D
•S-S
g|S
lUl
ft s
xj Ti
■S
rt S
•p 2 id g
O rri b
3 e o I
Ti ÖJ
g g g .b
is tS B
a
ft
O) 0)
ft!
cd
ft
0>
bo
Is
lil
1 'I|
ft w -1 -
.5
M
a p,
ra ra
TZ Tl
3'
*3 J 2 S
JB '3 Sftin 01
- SP
g 2 SIS
•B 0 H
<D
ri S S d
(11 Juni)
(extra bon)
(4 Juni)
13|4 liter melk
(14 Juni)
(U Juni)
(14 Juni)
(4 Juni)
(4 Juni)
(15 Juni)
(4 Juni)
A D: Algem. distributiebonboekje
B B: Broodbonboekje.
B K: Boterkaart.
Bik.: Bloemkaart.
V K: Vleeschkaart.
Vetk.: Vetkaart.
Mk.: Melkkaart.
A K: Aardappelkaart.
xx) 150 gram toiletzeep of 120
gram huishoudzeep of 200
gram zachte zeep (oude) of
150 gram (nieuwe samenstel
ling), of 300 gram zachte
zeeppasta of 250 gram zeep
poeder of 600 gram wasch-
poeder.
xxx) Voor mannel. pers. boven 15
jaar 50 gr. scheerzeep, of één
tube dan wel een pot scheer-
crême. Op bon Kv.d. textielk.
xxxx) Het rantsoen vleeschwaren,
dat per bon kan worden ge
kocht. bedraagt gram voor
rund-, kalfs-, paarden- of
schapenvleesch en voor ge>
rookte worstsoorten, lfl(L
gram voor gekooktr worst-;
soorten, rolpens en knakworst1,'
125 gram voor leverartikc i en
tongenworst en nierbrood eir
voor
