Mr. Rost v. Tonningen
over de diviezen-
banken.
De moord te Delft.
Papieren juist en op tijd
invullen!
Collecte tuberculose
bestrijding.
BEKENDMAKING.
Arsenicum in de thee.
Pagina 3
Amsterdam, 27 Augustus. In
een op het middaguur in het ge
bouw der Nederlandsche Bank
te Amsterdam, gehouden verga
dering van deviezenbanken,
heeft de president van de Ne-
i derlandsche Bank, de heer mr.
I M. M. Rost van Tonningen, de
volgende rede uitgesproken.
I Bij rondschrijven van 22 Augus
tus j.l. gaf de Nederlandsche Bank
het voornemen te kennen om een
aantal hier te lande gevestigde ban
ken en bankiers, naast de bestaande
•deviezen-bank, te machtigen, over
eenkomstig de bepalingen van art. 2
van het deviezen-besluit 1941 werk-
raarn te zijn-
In verband met de uitbreiding
van het aantal deviezenhandel heeft
de Nederlandsche Bank haar in
structie herzien en zij hoopt deze
toinnen enkele dagen aan u mede te
deelen. In verband daarmede zullen
de werkzaamheden voor de nieuw
benoemde deviezen-banken eerst
aanvangen, nadat deze herziene in
structie hen heeft bereikt.
De machtiging, door de Neder
landsche Bank aan de deviezenban
ken gegeven, vooronderstelt een op
rechte samenwerking tussehen de
deviezen-bank en de Nederlandsche
Bank. In de eerste plaats op het ge
bied, dat door het deviezepbesluit
3941 wordt hestreken en ln de twee
de plaats, en niet minder, in het al
gemeen. Het vertrouwen, door de
Nederlandsche Bank in de deviezen-
banken gesteld, beperkt zich niet,
en kan zich niet beperken, tot het
terrein van het deviezen-besluit.
Omgekeerd mag de Nederlandsche
Bank dan ook van de deviezen-ban
ken verwachten, dat zij haar alle
medewerking zullen geven over het
geheele terrein, waarop de werk
zaamheden der deviezen-banken
Zich uitstrekken.
De benoeming van een betrekke
lijk groot aantal deviezenbanken op
dit oogenblik, moet dan ook niet in
He eerste plaats worden gezien als
een maatregel, die genomen is om
bet deviezen-verkeer nog beter te
doen functionneeren dan reeds het
•geval was. In het algemeen hebben
de banken, aan wie tot nu toe de
werkzaamheden van een deviezen-
bank waren opgedragen, er zorg
voor gedragen het deviezenverkeer,
voorzoover dit nog bestond, zoo
goed mogelijk te verzorgen.
Wanneer dan, in een tijd van een
steeds verder gaande ontplooiing
van de mark tot Europeesch betaal
middel, en waarin tevens door de
grootere rol die aan het clearing-
verkeer wordt toebedeeld, het de
viezenverkeer steeds meer ineen
schrompelt, toch een aantal nieuwe
deviezen-banken wordt aangewe
zen, dan is dit geschied om te vol
doen aan het verlangen van vele
instellingen, die tot nu toe niet in
den kring der deviezen-banken wa
ren opgenomen, en die door dit ver
langen uiting gegeven hebben aan
hun wensch tot nauwere samenwer
king met de Nederlandsche Bank.
De. taak der deviezen-banken moet
in het nieuwe Europa breed wor
den gezien. De verdere ontwikke
ling van de Europeesche samenwer
king opent inderdaad in een niet al
te verre toekomst de mogelijkheid
van een levendiger verkeer met ver
schillende gebieden van ons vaste
land, waardoor dan ook de aan de
deviezen-banken toevertrouwde taak
in belangrijkheid zal winnen.
Moet steeds naar de opvattingen
van het nieuwe Europa elk particu
lier bedrijf doordrongen zijn van
het besef, dat in een welgeordende
volkshuishouding het dienen van
het algemeen belang op het eerste
plan staat, zoo geldt zulks in nog
sterkere mate voor die instituten,
die voor het vervullen van openbars
ifuncties zijn aangewezen.
Dit nu is met u het geval en ik
grijp dan ook deze gelegenheid
aan om u op enkele gebieden van
werkzaamheid opmerkzaam te ma
ken, waar samenwerking in het
bijzonder geboden is.
De opheffing der deviezengrens
tussehen Nederland en Duitschland
met ingang van 1 April was een
nieuwe groote stap naar dat Vrijere
verkeer, waarover in twintig jaren
volkenbondsoverleg wel was ge
praat, maar nauwelijks eenig resul
taat was bereikt.
Echter werd op 1 April één slag
boom gehandhaafd, die een werke
lijk vrijen handel verhinderde, n.l.
de geblokkeerde markenbelasting.
Vooral op de effectenbeurs werd
het handhaven van dezen slagboom
als een ernstige belemmering ge
voeld. Door het stopzetten van den
handel in certificaten van Ameri-
kaansche waardepapieren is een
groot gebied van werkzaamheden
voor den beurshandel weggevallen.
Het moet mij nogmaals van het
hart dat op dit gebied blijken zijn
gegeven van een gemis aan ver
antwoordelijkheid door verantwoor
delijke instituten tegenover de Ne
derlandsche beleggenden betoond
die ergerlijk zijn.
In tijden van oorlog en spanning
krijgen de fondsen, die gegrondvest
zijn op winstbronnen, welke buiten
het bereikbare gebied liggen, een
zeer speculatief karakter. Ik wil
bij deze gelegenheid hiermede vol
staan. Thans wil ik de oogen liever
op de toekomst richten. Europa is
getuige van een historische omwen
teling, die de energie en werkkracht
deT volken van het Noorden voor
eeuwen weer meer naar het Ooste
lijke vasteland richt. Duitschland
heeft bjj deze ontwikkeling de lei
ding gekregen, d.w.z. dat het Duit-
sche bedrijfsleven hierbij vooraan-
gaat. Onder deze omstandigheden
kwam het de verantwoordelijke
autoriteiten hier te lande voor, dat
het niet aanging den handel in Duit
sche fondsen te belemmeren door
het langer handhaven van de ge
blokkeerde markenbelasting. Deze
zal dan ook op 1 September a.s. wor
den opgeheven.
Op uw instituten wordt bij deze
de taak gelegd, de vrijmaking van
dezen handel met bezonnenheid te
beschouwen en vooral tot bezon
nenheid te manen bij het beleggen
de publiek. Goede voorlichting is
thans meer dan ooit gewenscht.
Door den oorlog zijn wij niet alleen
afgesneden van Amerika, doch ook
van onze overzeesche gebieden. In
komsten op Indische papieren hier
te lande zullen dus in een niet te
ver verwijderde toekomst geheel
wegvallen. Ook deze papieren krij
gen dus voor den duur van den oor
log een speculatief karakter en het
eenzijdig beleggen in deze papieren
kan voor kleine beurzen, die van
hun inkomsten moeten leven, nood
lottig worden.
Daarentegen zijn de inkomsten op
birmenlandsche Nederlandsche of
Duitsche waardepapieren gewaar
borgd. Ik zou echter onvolledig zijn,
als ik in dit verband niet zou wij
zen op de dividendstopbelasting, die
ook in Nederland binnen afzien-
baren tijd zal worden afgekondigd
Deze belasting legt niet alleen aan
de ontvangsten uit Nederlandsche
fondsen strenge beperkingen op,
doch zal ook een snede doen in het
inkomen op kapitaal in hetheden
en wellicht ook in het verleden.
Ik weet, dat van de zijde van het
bedrijfsleven tegen dergelijke be
lastingen op het kapitaal vaak ern
stig wordt /opgekomen, doch ik wil
er juist in dezen kring op wijzen,
dat in een tijd, waar het inkomen
uit arbeid zoo zwaar wordt belast,
ook het inkomen uit kapitaal van
zelfsprekend tot minstens even
groote, zoo niet grootere offers moet
worden genoopt.
De dividendstopbelasting is trou
wens ook in Duitschland ingevoerd,
waarmede wederom de eenheid van
economische ontwikkeling der beide
bloedverwante buurvolken in dezen
oorlogstijd onderstreept wordt. Meer
en meer zullen vooral nu de laatste
slagboom is weggevallen, de beur
zen van Berlijn en Amsterdam over
eenkomstige ontwikkelingen gaan
vertoonen.
Dat geldt ook voor de rente-ont
wikkeling op de markt voor vaste
waarden in de eerste plaats dus
voor de staatspapieren. Met genoe
gen heb ik de in mijn jaarverslag
als noodzakelijk geschetste ontwik
keling van een daling in den rente
voet en een stijging van de laagren-
tende staatspapieren zich zien vol
trekken. In Duitschland staan de
3 K> staatsleeningen tegen pari.
Ik vertrouw dat dit ook hier, na de
stijging der koersen in de laatste
maanden, weldra het geval zal zijn.
Ik wijs u, mijne heeren, in het
bijzonder op deze beleggingspapie
ren. Zooals gezegd, vormen Duitsche
papieren een prachtig beleggings
object, zouden echter ondanks uwe,
zooals ik vertrouw juiste voorlich
ting, uw cliënten gedreven uit die
haatgevoelens, die enkele kringen
van ons volk tot een groep patholo
gische ziektegevallen maken, toch
papieren willen verkoopen, dan
neem ik als vanzelfspreken aan, dat
u op de Nederlandsche staatspapie
ren, die een vast inkomen afwer
pen, opmerkzaam zult maken.
In een Europa, waar de tolmuren
steeds lager worden, waarin dus een
vrije handel zal bestaan, zal bet
economisch draagvlak zoodanig zijn
versterkt, dat de openbare schuld
daarop zijn vaste grondvesten vindt.
Ik moge nu mijn rede sluiten en u
voor de aandacht danken, die u mij
geschonken hebt. Moge de deviezen
banken door hun houding tot uit
drukking brengen, dat in hen het
gemeenschapsbesef en het gevoel
van verantwoordelijkheid in een
vorm bestaat, die het vertrouwen,
dat wij door hun aanwijzing in hen
hebben gesteld, rechtvaardigt.
Uitvarende schepen
gewaarschuwd.
De commissaris van politie te
Delft maakt het volgende bekend:
Aangezien het niet onmogelijk is,
dat de beide verdachten van den
moord op Hugo de Man, te Delft
gepleegd, genaamd van Blerkom en
Hugenholz, zullen trachten met be
hulp van valsche papieren, hetzij
als blinde passagiers, hetzij ver
momd of anderszins,, ons land te
verlaten, worden de betreffende
scheepvaartmaatschappij en, kapiteins
en alle leden der bemanning van
uitvarende schepen, hetzij vracht-
hetzij passagiers-, hetzij visschers-
schepen, er met klem op gewezen,
dat zij vóór de afvaart hun schepen
behoorlijk hebben te doorzoeken en
strenge controle hebben te houden
en geen onbekenden op hun vaar
tuig hebben toe te laten. Zij stellen
zich aan strenge straffen bloot in
dien zij dezen plicht verwaarloozen
of door onvoldoende maatregelen
de ontsnapping der beide verdach
ten mogelijk maken.
DRIE IN EEN. Te Goirle bij Tilburg gebruikt men bij den oogst een
enorme machine, welke het koren maait, het dorscht en het stroo
samengebonden weer uitwerpt.
(Het Zuiden-Spierings)
DE BOLSJEWISTEN HEBBEN VOOR DEN DUITSCHEN AANVAL
MOETEN WIJKEN: INFANTERIE EN STORMGESCHUT BEGINNEN
DE ACHTERVOLGING.
(Weltbild-Polygoon)
ENKHCIZEN EN OMGEVING staan bekend door de veredeling van
zaaizaden. Een groot veld geselecteerd, veredeld, uienzaad. De groote
typische zaadbollen worden door kundig personeel stuk voor stuk
nagegaan. (Polygoon-Kuiper)
Anders volgt boete.
's-Gravenhage, 27 Aug. Het komt
nog veelvuldig voor, dat de inge
schrevenen bij de rijksbureaux voor
handel en nijverheid de werkzaam
heden dier buraux in ernstige mate
bemoeilijken door niet te voldoen
aan de verschillende voor hen gel
dende administratieve voorschriften,
doordat zij b.v. verlangde opgaven
niet, niet tijdig, niet volledig of niet
juist inzenden of in het algemeen
niet de 'door het rijksbureau voorge
schreven administratie voeren. In al
deze gevallen wordt de controle
mogelijkheid van het rijksbureau op
de naleving van de hoofdverplichting
der ingeschrevenen, het nalaten van
ongeoorloofde bedrijfshandelingen,
ten zeerste bemoeilijkt.
Feitelijk zou in al deze gevallen
proces-verbaal moeten worden opge
maakt, waarna de zaak door den eco-
nomischen rechter moet worden be
recht. In feite zal het echter niet
doenlijk zijn ip alle gevallen, waar
in de ingeschrevenen nalatig zijn in
het voldoen aan de administratieve
voorschriften, dezen weg te volgen,
daar veelal de zaak te onbelangrijk
is om het strafrechtelijk apparaat in
werking te stellen. Bovendien heeft
de strafprocedure toch altijd het be
zwaar, dat zelfs bij de versnelling
van de procedure, welke door de in
stelling van den economischen rech
ter wordt beoogd, de straf niet on
middellijk op de overtreding volgt,
waardoor de preventieve werking
van de straf veelal niet voldoende
zal zijn. Juist deze werking echter
is voor de rijksbureaux van veel be
lang, daar zij voor het voeren van
hun beleid op het gebied van de
grondstoffenvoorziening in de eerste
plaats goed gedocumenteerd moeten
zijn en daarvoor op ieder moment een
volledig beeld van de individueele
bedrijfsgegevens moeten hebben.
Het spreekt vanzelf, dat de werk
zaamheden der rijksbureaux door de
nalatigheid van het bedrijfsleven on-
noodig verzwaard worden, terwijl ook
de kosten aan de uitvoering der ver
schillende distributieregelingen ver
bonden, door deze meerdere werk
zaamheden aanmerkelijk worden ver
hoogd.
Teneinde hierin verbetering te
brengen, heeft de secretaris-ge
neraal van het departement van
handel, nijverheid en scheep
vaart de rijksbureaux gemach
tigd aan de ingeschrevenen bij
hun. bureau, die verplichte opga-
veh niet tijdig inzenden, bij een
terzake aan hen te zenden waar
schuwing, een bedrag van 25
in rekening te brengen, welk be
drag, indien niet binnen 4 dagen
na het verzenden van de waar
schuwing aan de verplichting
wordt voldaan, zal worden ver
hoogd met een per dag tot maxi
maal 25 oploopend bedrag.
Ieder, die onjuiste of onvolle
dige gegevens inzendt, zal, in
dien hij terzake een waarschu
wing van het rijksbureau krijgt,
een bedrag van maximaal 50
moeten betalen, welk bedrag, in
dien niet binnen 4 dagen na het
verzenden van de waarschuwing
de juiste en volledige gegevens
487e STAATSLOTERIJ
DERDE KLASSE DERDE LIJST
Trekking van 27 Augustus.
ƒ2000 No. 5014.
ƒ1500 No. 17962.
200 No. 7224, 11777.
PRIJZEN VAN 45
1474
1502
1504
2608
3661
3691
3724
4160
4410
4*87
5002
5034
5376
6197
6372
6452
6551
6601
7016
7187
7202
7374
7404
7538
7571
7870
8662
8750
8957
9076
9164
9198
9218
9266
9523
9558
10438
10503
10575
10907
11143
11344
11589
11902
12030
12209
12400
12426
12579
12646
12829
12864
13185
13313
13640
14046
14096
14181
14678
14749
14816
15406
15822
15830
16070
16353
16532
16581
16644
17068
17099
17273
17357
17367
17447
17535
17659
18521
18619
18680
18683
19479
19609
19634
19984
20685
20829
20859
20860
20870
21040
21240 21246
21364
21603
21815
worden ingezonden, wederom zal
worden verhoogd met een per
dag tot maximaal 25 oploopend
bedrag. Zendt hij wederom on
juiste of onvolledige gegevens in,
dan zal hem daarvoor een bedrag
van 100 in rekening gebracht
kunnen worden.
Ieder, die de door het rijks
bureau gegeven voorschriften
ten aanzien "van bedrijfsadmi
nistratie niet opvolgt, zal, indien
hij terzake een waarschuwing
van het rijksbureau ontvangt,
daarvoor een bedrag van maxi
maal 50 moeten betalen. Ook
in dit geval zal blijvende nala
tigheid een tot maximaal 25
per dag oploopend bedrag ver
schuldigd doen zijn.
Voorts zullen, indien het in ver
band met de gebrekkige of mislei
dende administratie van een inge
schreven onderneming noodig is bij
de nalatige extra-onderzoekingen in
te stellen, teneinde de naleving der
verschillende distributievoorschrif
ten beter te kunnen controleeren,
deze extra onderzoekingen volgens
een door de rijksbureaux vast te
stellen tarief voor rekening van de
nalatige worden gebracht.
Deze administratieve' maatregelen
der rijksbureaux moeten uiteraard
worden beschouwd als bijdrage in de
onnoodig verhoogde kosten, welke
uit de meerdere werkzaamheden
voortvloeien, zoodat de verplichting
tot betaling der bovenbedoelde be
dragen van geenerlei invloed
is op de strafrechterlijke vervolging,
welke wegens het niet naleven van
verplichtingen, die op de ingeschre
ven onderneming rusten, kan wor
den ingesteld.
's-Gravenhage, 28 Aug. Het cen
traal comité tuberculosebestrijding
schrijft:
Nederlanders, gedenkt de collecte
ten behoeve van de tuberculosebe
strijding op 29 en 30 Augustus a.s.
De nood is hoog gestegen; draagt
uw penningske bij (een grootere gave
is minstens even welkom) om het
leed te verzachten.
Laat de collectanten niet tever
geefs een beroep deon op uw offer
vaardigheid.
Toont, dat gij medeleeft met
uwen zieken medemensch!
HET RADIO
ZENDTOESTEL GAAT
OOK MEE NAAR
VOREN. Mannen
van een verbindings-
afdeeling van de
Waffen S.S. in het
Oosten.
(Orbis-Holland)
's-Gravenhage, 27 Aug. De bevel
hebber der weermacht in Nederland,
generaal der vliegers Fr. Christian
sen, deelt op grond van art. 12 der
verordening nr. 140/41 over het hou
den van duiven mede:
Art. 6 alinea 1 nr. 1 geldt ook voor
woonwagens.
Ten aanzien van art. 6 alinea 1, nr.
3: Dit verbod geldt niet voor de in
Nederland wonende Fransche en Bel
gische burgers, die lid zijn van de
in art. 1 der verordening nr. 140/41
genoemde bonden.
Ten aanzien van art. 7:
1. Het verbod van art. 7 alinea 1
geldt niet voor het houden van dui
ven
a. met ringen, die vóór het van
kracht worden der verordening nr.
140/41 zijn verstrekt door een vroe
gere Nederlandsche duivenhouders-
vereeniging:
b. Met buitenlandsche ringen,
wanneer de duivenhouder aantoont,
dat hi.ij deze duiven heeft verkregen
vóór het van kracht worden der ver
ordening nr. 140/41. Deze' onder b ge
noemde duiven moeten onder poli
tietoezicht driemaal op eiken vleugel
worden afgestempeld door den voor
zitter der vereeniging, waarbij zij zijn
ingeschreven. Van de afstempeling
moet proces-verbaal worden opge
maakt. Een copie van dit proces-ver-
baal moet worden ingediend bij de in
art. 1 der verordening nr. 140/41 ge
noemde organisatie, die bevoegd ;s
voor het bepalen van de duivensoort.
Op de onder a en b genoemde dui
ven is art. 3 alinea 2 der verordening
nr. 140/41 niet van toepassing.
2. De in art. 7 der verordening nr.
140/41 voorgeschreven inlevering van
duiven bij den bevoegden burge
meester resp. bij den „Höheren Wehr
machtnachrichten-Offizier beim
Wehrmachtbefehlshaber in den Nie-
derlanden", moet franco geschieden.
3. Duivenhouders, die bij verande
ring van hun domicilie hun duiven
medenemen, moeten daarvan kennis
geven aan den burgemeester van
hun oude en aan dien van hun nieu
we woonplaats. De duivenhouder
moet zijn duivenlijst indienen bij den
burgemeester van zijn qieuwe woon-
gemeente. De burgemeester moet
deze lijst controleeren en waarmer
ken.
Ten aanzien van art. 9:
1. De vóór het van kracht wor
den der verordening nr. 140/41
uitgeleende fokduiven moeten
uiterlijk op 15 Sept. 1941 aan den
uitleener zijn teruggegeven. Dit
teruggeven moet geschieden door
tussehenkomst van den burge
meester der woongemeente van
den leener en van den burge
meester der woongemeente van
den uitleener.
2. Het verbod van verkoop van
duiven geldt niet voor den verkoop
van geslachte duiven.
Gepoogd zijn vrouw
te vergiftigen.
De Haagsche politie is, dank zij
een waarschuwing van medische
zijde, een ernstige vergiftigingszaak
op het spoor gekomen, welke een
58-jarige vrouw te Schevehingen
bijna het leven had gekost.
Toen de hulp van den arts voor
deze vrouw werd ingeroepen, was
haar toestand zorgwekkend. De
verschijnselen wezen op vergifti
ging door middel van arsenicum.
Daar de patiënte zich'1 niet bewust
was, op een of andere wijze arseni
cum tot zich te hebben genomen,
werd aan misdadig opgezet van der
den gedacht.
De vrouw, F. H. W. geb. N., werd
ter verpleging in het gemeentelijk
ziekenhuis aan den Zuidwal opgeno
men en inmiddels werd Zondag j.l.
de politie van een en ander in ken
nis gesteld.
Deze ging Zondagavond over tot
aanhouding van de 33-jarige mej.
O. S.,. die als huishoudster reeds ge-
ruimen tijd bij mevr. W. inwoonde
Uit het verhoor van de huis
houdster kon worden opge
maakt, dat op haar aanraden de.
echtgenoot, de 55-jarige F. H.
W., sedert enkele maanden tel
kens een zeer geringe dosis ar
senicum toevoegde aan de thee,
welke des ochtends voor zijn
vrouw bestemd was.
Daarop werd Maandagochtend j.l.
ook de echtgenoot gearresteerd.
Beiden hebben thans in hoofdzaak
bekend. Omtrent het motief -tot deze
vergiftiging is het onderzoek echter
nog gaande. Het meest voor de hand
ligt de veronderstelling eener onge
oorloofde verhouding tussehen den
echtgenoot die werkzaam is als
huismeester en de huishoudster.
De toestand van mevr. W. is thans
van dien aard, dat geen direct
levensgevaar meer aanwezig is.
Echtgenoot en huishoudster wor
den in verzekerde bewaring gehou
den.
AMBTENAAR STAL DISTRI
BUTIEBONNEN.
De politie te 's-Gravenzande
heeft een ambtenaar van het dis
tributiekantoor aangehouden, die
zich schuldig had gemaakt aan dief
stal van opplakvellen met bonnen.
Deze bonnen moeten vernietigd
worden, doch de ambtenaar ver
kocht die aan inwoners van 's-Gra
venzande. Tegen de verschillende
personen is proces-verbaal opge
maakt.
DOODELIJK ONGEVAL
TE HAARLEM.
Dinsdagmiddag wilde te Haarlem
de 13-jarige scholier E. Gelaudi op
het Stationsplein óp een rijdende
autobus springen. Hij stapte mis,
viel, en werd door het rechter voor
wiel van de bus overreden, waar
door hij ernstige inwendinge kneu-
zinen opliep. De knaap is eenige
uren later in het ziekenhuis St.
Joannes de Deo overleden.
I pi