DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Nieuwe vorderingen in den centrolen
sector.
HET MASKER AF.
}apan en de Ver. Staten.
Nederlandsche arbeids
dienst.
Met Ouitschiand tegen het kapitalisme!
HH '.1
IHË i
Herziening van rechterlijke uitspraken door
vredegerechtshof.
ALKMAARSCHE COURANT.
143ste Jaargang No. 276.
Deze courant wordt eiken dag, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.10;
franco door het geheele Rijk 2.63. Losse nummers 5 cents. Prijs der gewone advertentiën: Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.V. Boek-en Handelsdrukkerij v/h. Herms. Coster Zoon, Voordam 9, nou ,0,
postgiro 37060. Tel. Administratie (abonn., adv.) 3320, Redactie 3330. Directeur: C. Krak. Hoofdredacteur: Tj. N. Adema, Alkmaar. Zaterdag 22 November 1V41
Duitschland strijdt voor Europa
Duitsch legerbericht.
Hoofdkwartier van den Führer,
21 Nov. (D.N.B.) Het opperbevel
der weermacht deelt mede:
Bij de gevechten in de bocht
van de Donets en in den centra-
len sector van hêt O. front zijn
niewe vorderingen gemaakt. Voor
Leningrad zijn uitvalspogingen
van den vijand door het Duit-
sche afweervuur verijdeld.
Voor de Britsche kust hebben
motortorpedobooten in den nacht
van 19 op 20 Nov. een krachtig
beschermd convooi aangevallen
en 2 vijandelijke koopvaardijsche
pen, w.o. een tankschip, met een
gezamenlijken inhoud van 9000
ton, tot zinken gebracht. Twee
andere schepen werden eveneens
getorpedeerd en waarschijnlijk tot
zinken gebracht. Bij een nieuwen
nachtelijken aanval ontspon zich
een gevecht op korten afstand
met Britsche bewakingsvaartui
gen en motortorpedobooten. Daar
bij werd een Duitsche motortorpe
doboot door een botsing ernstig
beschadigd. Midden in het gevecht
werd het vaartuig door andere
motortorpedobooten op sleeptouw
genomen, doch op de thuisvaart
moest het tot zinken worden ge
bracht. Na een vijandelijken
luchtaanval in den ochtend met
succes te hebben afgeweerd, keer
den alle andere motortorpedoboo
ten op haar basis terug. Ge
vechtsvliegtuigen, die een gewa
pende verkenningsvlucht onder
namen, hebben overdag in de En-
gelsche wateren een Britsch pa
trouillevaartuig door bomtreffers
beschadigd.
Jn N.-Afrika vordert de tegen
aanval der Duitsch-Italiaansche
troepen. Duitsche torpedovliegtui
gen en stuka's hebben aan de Li-
bysch-Egyptische grens concentra
ties van Britsche pantserwagens
en auto's verstrooid. Bij Marsa
Matroeh zijn militaire installaties
met goed gevolg gebombardeerd.
Bij luchtgevechten verloor de
vijand - 4 vliegtuigen.
Van 12 tot 18» Nov. heeft de
Britsche luchtmacht 43 vliegtui
gen verloren. In dezelfde perio
de gingen in den strijd tegen En
geland zes Duitsche vilegtuigen
verloren.
AMERIKA BEKENT
KLEUR.
(Van onzen Haagschen
correspondent).
Eigenlijk wisten we het reeds
lang: de Vereenigde Staten voeren
een onverklaarden oorlog met
Duitschland en zijn bondgenooten.
Of beter: Roosevelt spant zich tot
het uiterste toe in om dien oorlog te
voeren mede daartoe aangezet door
een kliek raadslieden" achter de
schermen, wier eenig belang het is,
den Europeeschen oorlog zoo lang
mogelijk te rekken, opdat zij, veilig
thuiszittend, hun enorme winsten
zullen kunnen blijven opstrijken,
voor zich en hun nazaten. Werd niet
onlangs uit Amerika voorspeld, dat
de oorlog 50 jaar zou duren? Als
het niet anders meer kan, zullen zij
desnoods opnieuw ook jonge Ame
rikaansche levens in het vuur zen
den om zich zinloos te doen offeren
in dienst van kapitalisme en im
perialisme, eventueel zelfs van het
bolsjewisme.
Ofschoon dit alles dus geen
nieuws meer voor ons is, hebben
wij niettemin met belangstelling
kennis genomen van een duidelijke
bevestiging dezer gedachten; nog
wel uit den mond van een officiee-
len Amerikaanschen regeeringsver-
tegenwoordiger. De buitengewoon
gevolmachtigde der Vereenigde Sta
ten ter uitvoering van de 'leen- en
pachtwet in Engeland, Harriman,
heeft n.l., blijkens een uit Amerika
zelf afkomstig bericht, voor zijn ver
trek naar Engeland, in New-York
verklaard, dat een herziening van
de neutraliteitswet de bevolking in
de door Duitschland bezette Euro-
peesche gebieden in hun tegenstand
versterken en aanmoedigen zou.
Voor een officieel vertegenwoordiger
der regeering-Roosevelt is dit wel
een kras staaltje van brutale open
hartigheid. Deze uitlating beteekent
immers niet alleen een volslagen
miskenning van 'de hooggeprezen
Monroeleer, doch zij 'houdt tevens
de erkening in van een openlijk im
perialisme der Vereenigde Staten;
een imperialisme, dat zich zonder
scrupules of terughoudendheid
wenscht te mengen in de interne
aangelegenheden van het Europee-
sche continent. En op welk een in
fame wijze nog wel: het aanwakke
ren van sabotagedaden in de bezette
gebieden van andere staten en van
een ander werelddeel! Terwijl
Amerika te pas en te onpas beweert,
geen inmenging in de zaken van
zijn continent te zullen dulden, ver
klaart een officieele vertegenwoor
diger van diezelfde regeering, zich
bij voorbaat erover te zullen ver
heugen, wanneer door verandering
van de neutraliteitswet de tegen
stand tegen Duitschland in het be
zette gebied van een ander we
relddeel groeien zou. De Ameri-
kaansche mentaliteit wordt hierdoor
wel pijnlijk ontmaskerd! Het is al
even grof als Roosevelt's, herhaalde
vredesbetuigingen, die hij a.h.w. met
bommen ten beste geeft.
Wat Bullitt's missie vóór het uit
breken van den, oorlog in Frankrijk
was, n.l. het ophitsen tegen Duitsch
land en het aanwakkeren van den
oorlosgbrand, probeertHarriman
thans voort te zetten. Nu echter in
een wel uiterst wreeden vorm; want
ook Harriman weet heel goed, dat
dit alles slechts kan uitloopen op
nieuw bloedvergieten onder de be
volking der bezette gebieden, indien
zyn stoken tot sabotagedaden bij
eenige warhoofden, die in hun on-
noozelheid nog meenen hun .land'
ermee een dienst te bewijzen, suc
ces mocht hebben.
Het masker is thans van Roose
velt en consorten wel zeer radicaal
afgevallen. Tot nog toe beweerden
zij, den vrede na te streven, terwijl
zij ondertusschen met internationaal
kapitaal en met Engelsche, Canadee-
sche, Australische, Indische en Z.-
Afrikaansche soldaten oorlog voer
den.
Thans hebben" zij echter openlijk
bekend, htm imperialistischen oor-
Huil en Koeroesoe.
New-York, 21 Nov. (D.N.B.) De
„New-York Times" meldt omtrent
de besprekingen, die Cordell Huil,
gisteren heeft gevoerd met Koeroe
soe en Nomoera,, dat deze onder
handelingen volgens het Dep. van
buitenlandsche zaken nog steeds
van „inleidenden aard" zijn geweest
Huil heeft den Japanners evenwel
duidelijk gemaakt, dat op den grond
slag der verklaring van Tojo van
Maandag geen regeling mogelijk is.
Zoowel Roosevelt als Huil hebben
betoogd, dat deze voorwaarden
zelfs niet mogelijk zijn als basis
voor de onderhandelingen.
Het departement heeft voorts
verklaard, dat alle onderhandelin
gen op wensch van Japan zijn
geopend. De Ver. Staten" zijn tot
geenerlei compromis bereid, zelfs
•nifet op minder belangrijke pun
ten.
Te Washington is men algemeen
van meening, dat het Dep. waar
schijnlijk een algemeene regeling in
den Stillen Oceaan zal afwijzen,
zoolang de Duitschers kans op de
overwinning hebben en Japan niet
bereid is met de as te breken.
De Washingtonsche correspondent
van de „Herald Tribune" meldt, dat
de omstandigheid, dat de bespre
kingen nog inleidend van aard wor
den genoemd, te Washington wordt
opgevat als 'n aanwijzing, dat in het
geheel geen of slechts geringe vor
deringen zijn gemaakt.
Een verklaring van Tojo.
Tokio, 21 Nov. (D.N.B.) Na de
slotzitting der buitengewone bijeen
komst van den rijksdag heeft de
premier, Tojo, vandaag een verkla
ring afgelegd, waarin hij uiting gaf
aan zijn bevrediging over de hou
ding van den rijksdag en betoogde,
dat beide huizen door hun 1/uding
onwrikbaar geloof aan de politiek
der regeering duidelijk hebben be
wezen. De spoedige aanneming van
alle regeeringsvoorstellen is daar
van het bewijs. De regeering zal
vastberaden voortgaan op den weg
der nationale politiek. Tojo sprak
de hoop uit, dat een ieder afzonder
lijk zijn uiterste best zal doen om
de natie door deze ongeëvenaarde
crisis heen te helpen.
De houding van Australië en
Ned.-Indië.
Tokio, 21 Nov. (D.N.B.) Op het
verzoek om een standpunt te bepa
len inzake de door Washington af
gelegde verklaring, dat Australië
en Ned.-Indië toegezegd zouden
hebben, dat zij in geval van oorlog
onmiddellijk aan de zijde van de
Ver. Staten aan dezen oorlog zouden
deelnemen, verklaarde de woord
voerder der regeering, Tomakazoe
Hori, dat hij een dergelijke houding
van deze beide landen in geval van
een oorlog zeer waarschijnlijk acht
te, hoewel te Tokio hierover nog
geen officieel bericht was ontvan
gen.
Amerikaansche tanks in Austra
lië. (D.N.B.) - De Australische regee
ring heeft bekend gemaakt, naar In
ternational News Service uit Can
berra meldt, dat de eerste zending
Amerikaansche tanks in Australië'is
aangekomen. Dit is een vrij groot
aantal beweeglijke verkennings-
tahks. Naar het heet, zullen nieuwe
leveranties volgen,
De toestand in Britsch-Indië
(A.N.P.) - Naar Uit Delhi wordt ge
meld, hebben de Britsche autoritei
ten 7.216 Britsch-Ind'iërs in gevan
genissen opgesloten. 2600 personen
zijn zonder voorafgaand onderzoek
naar concentratiekampen overge
bracht. Deze personen worden ervan
beschuldigd niet te sympathiseeren
mét hun Britsche overheerschers.
log te willen voeren op de bebloede
ruggen van de bevolking in de be
zette gebieden van Europa. Het ié
nauwelijks te verwachten, dat er in
die bezette gebieden nog iemand
gevonden wordt, die er zelfs nu nog
na dit grov démasqué invliegt!
In ieder geval is hij nu onomwon
den gewaarschuwd.
Aanmelding en keuring.
Aanvang van den diensttijd
»op 15 December 1941. Na
afloop hiervan bemiddeling
voor arbeid in Nederland.
Keuringen hebben plaats op
24, 25, 26, 27 en 28 November
en op 1, 2, 3, 4 en 5 December
1941.
Voor vrijwillige dienstneming bij
den Nederlandsehen Arbeidsdienst
zal op ondervermelde plaatsen en
data, telkens tusschen 9.30 en 15.00,
gelegenheid zijn voor keuring voor
vrijwillige dienstneming.
Iedere jonge man, die aan de vol
gende voorwaarden voldoet, kan
zich naar de dichtstbij gelegen
keuringsplaats begeven en zich
aanmelden bij den voorzitter van
den keuringsraad.
Reiskosten voor de heen- en
terugreis worden vergoed.
Het is aan te bevelen een brood
maaltijd mede te brengen. Gegadig
den moeten aan de volgende voor
waarden voldoen:
a. Nederlander zijn;
b. niet jonger dan 17 en niet ouder
dan 23 jaar zijn;
c. ongehuwd zijn.
Meldt u ter keuring aan!
Zwolle, Blijmarkt 25, Maandag
24 Nov. 1941; Leiden, Oude Vest 25,
Maandag 24 Nov .1941; Rotterdam,
Molenwaterweg 28 (achterzijde
Station D.P., kleuterschool),
Maandag en Dinsdag. 24 en 25 Nov.
1941; Groningen, Violenstraat 2,
Dinsdag 25 Nov. 1941; Haarlem,
Gasthuisstraat 32, Dinsdag 25 Nov.
1941; Assen, Javastraat 7, Woensdag
26 Nov. 1941; Alkmaar, Doelen
straat 15, Woensdag 26 Nov. 1941;
Dordrecht, Munt 9, Woensdag 26
Nov. 1941; Almelo, Oude Klooster-
weg 1 (militiegebouw), Donder
dag 27 Nov. 1941Bergen op Zoom,
De Hollandsche Tuin, Huygberg-
séhestraat 14, Donderdag 27 Nov.
1941; Amsterdam, Rokin 84 (Mel
dingsbureau), Donderdag en Vrij
dag 27 en 28 Nov. 1941; Apeldoorn,
van der Heydenlaan 64, Vrijdag 28
Nov. 1941; Breda, Leuvenaarstraat
97, Vrijdag 28 Nov. 1941; Arnhem,
Menthenstra'at 12, Maandag 1 Dec
1941; Tilburg, Langeschijf straat 66,
Geb. Publieke Werken, Maandag
Dec. 1941; Den Haag, Huygenspark
23, Maandag en Dinsdag 1 en 2 Dec.
•1941; Nijmegen, Ridderstraat 4,
Dinsdag 2 December 1941; 's-Her-
togenbosch, Stadhuis, ingang achter
het Stadhuis 3 2e étage, Dinsdag1 2
Dec. 1941; Leeuwarden, school St.
Anthonystraat 4, Woensdag 3 Dec.
1941; Utrecht, school Draaiweg 29
(Gouverneurschool), Woensdag
Dec. 1941; Eindhoven, Kruisstraat
53, Parochiehuis, Woensdag 3 Dec.
1941; Heerlen, Esscherweg 25 a,
Centrale Werkplaats, Donderdag 4
December 1941; Gouda, Oosthaven
50, Gem. Consultatiegeb., Vrijdag
5 December 1941. -
Ieder die wordt goedgekeurd en
overigens aan de te stellen eischen
voldoet, wordt op 15 December 1941
opgeroepen om gedurende 5%
maand in den Nederiandschen. Ar
beidsdienst te dienen.
Na beëindiging van den diensttijd
van 5yi maand kan de vrijwilliger
bij gebleken geschiktheid in aan
merking komen voor een van de 3
volgende groepen: a. opleiding tot
kader; b. vrijwillig nadienen ge
durende nader te 'bepalen tijd; c.
na eervol ontslag voorkeur bij ar
beidsbemiddeling in Nederland.
Dit nummer bestaat uit acht pagina's.
Alles wat uitgediend heeft zal
vergaan. En het kapitalisme heeft
uitgediend. Hef uitbuitingssysteem,
dat voortgekomen was uit het libe
ralisme en dat zijn hoogtepunt be
reikte in het vrijheid-minnende de
mocratische stelsel, heeft zijn tijd
gehad. Het nationaal-socialisme is
•gékomen en heeft tegenover het
kapitaal den arbeid geplaatst.
Niet op kapitalistische wijze. Maar
op nationaal-socialistisch'e wijze.
Wat heeft het democratisch-kapi-
talistische stelsel den arbeiders ge
bracht? Armoede en gebrek.
Aan den eenen kant heerschte een
overdreven weelde die tot uitspat
tingen leidde, terwijl er aan den
anderen kant een ontzagwekkende
armoede werd geleden.
De mensch in dienst van het ka
pitalisme dacht uitsluitend in geld.
De materie was overwinnaar van
den geest. Geld! Geld! Waar kan ik
wat aan verdienen?! Men dacht
eenvoudig niet aan de noodzakelijke
behoeften, die ook anderen noodig
hadden.
Wanneer men aan de groenten
niets kon verdienen, dan dacht men
er niet aan om deze op doelmatige
wijze te verspreiden onder het ar
beidende volk.
Integendeel. Men liet de kostbare
en onontbeerlijke veldproducten op
het land verrotten, omdat men er
niets aan kon verdienen. De heer
lijkste tomaten gingen naar de
mestvaalt, de aardappelen werden
ongeschikt gemaakt voor de con
sumptie, de vruchten liet men aan
de.boomen wegrotten, de koffie werd
in zee geworpen of als brandstof
gebruikt. Alles draaide om het geld.
En wanneer men er niets aan kon
verdienen, dan moesten de met zorg
gekweekte producten maar vernie
tigd worden.
Dat was de groote schanddaad,
waarmede het kapitalistische stelsel
ook tegelijkertijd veroordeeld is.
Men hield biddagen voor het ge
was, men hield dankdagen voor den
oogst. Men bad God: „Geef ons he
den ons dagelijksch brood" ën aan
den anderen kant wist men Gods
zegen niet beter te waardeeren dan
door het vernietigen van alles waar
om men gebeden had.
Deze onmenschelijke daden, die m
strijd waren met Gods liefde en ge
nade, werden door die heerschers
nog goed gepraat ook. Want, zoo zei
den deze losgeslagen Christenen,
men moest toch rekening houden
met de vastgestelde prijzen. Alles
moest op prijs blijven. Wanneer dit
niet het geval was, dan beteekende
dat een ramp voor de beurzen van
de bezitters.
Nooit vroeg men zich af, of de ar
beiders uit Amsterdam en Twente,
of de havenarbeiders uit Rotterdam,
of de mijnwerkers uit Limburg, of
al de werkers uit ons vaderland wel
voldoende levensmiddelen tot hun
beschikking hadden. Nooit dacht
men aan de ellendige omstandighe
den, waarin duizenden gezinnen
verkeerden, die overgeleverd waren
aan werkloosheid en die door de
Christelijke regeering nog net zoo
veel kregen, dat zij niet van honger
stierven.
In Duitschland had men dezelfde
ellendige toestanden gekend. Maar
daar was in 1933 Hitier aan het be
wind gekomen, die zoo het een en
ander veranderde voor de arbeiders
en- de boeren. Duitschland was door
den oorlog en door den onrechtvaar-
digen vrede van Versailles uitge
mergeld als geen land ter wereld.
De kapitalistische landen hadden 't
Duitsche volk aan hun wil onderge
schikt gemaakt. Hitier, de socialist,
de arbeider, verzette zich tegen de
slavenmentaliteit van het Duitsche
volk. En na 1933 heeft hij door hard
werken bovenmenschelijke dingen
tot stand gebracht. Hij heeft zijn
volk verlost van het onchristelijke
kapitalisme. Hij heeft zijn voik
weer geleerd, dat het een zegen is
weer te werken. Hij heeft zijn volk
opgericht uit het moeras der slaver
nij, waarin het dreigde te verstik
ken. Het kapitalistische slavenjuk
was den Duitscher onwaardig.
En in acht jaren tijds is er een
nieuw Duitsch volk ontstaan, dat
thans de sterkste weermacht ter we
reld heeft. Deze weermacht strijdt
in het Oosten tegen het bolsjewisme
en in het Westen tegen het kapita
lisme. Beide stelsels zijn de aarts
vijanden van den arbeider en den
boer. Bolsjewisten en kapitalisten
hebben elkander de hand gegeven
en denken de volksche nationaal-
Socialisten in Europa hun opmarsch
te beletten.
Maar de arbeiders en boeren van
Europa hebben in hef nationaal-so
cialisme, zooals Hitier dat in Duit
sche landen en Mussert in Nederland
heeft gebracht, hun eigen wezen
herkend. Eigen volk, dat op eigen
bodem werkt, eigen aard, eigen
cultuur, eigen recht, ziehier het
volksche ontwaken, in geheel Euro-
pk, ook in Nederland.
Ook in Nederland wordt thans de
kapitalistische macht gebroken.
Ook in Nederland leert men nu
de waarde kennen van kostbare pro
ducten, die terwille van het geld
door de kapitalisten vernietigd
werden.
Ook in Nederland ziet men thans
in, dat alleen arbeid zegen kan af
werpen. Ook in Nederland begint
men te begrijpen, dat het nationaal-
socialisme niet anti-christelijk is,
maar dat het juist de christelijke
waarden sterker doet leven.
Het kapitalisme was een uitbui
tingssysteem van bevoorrechten!
Het nationaal-socialisme geeft
recht aan alle volksgenooten!
Het kapitalisme telde niet den ar
beid, maar de winst!
Het nationaal-sociplisme erkent
juist den arbeid als hoogste waarde.
Het kapitalisme heeft honger en
ellende gebracht over duizenden
gezinnen.
Het nationaal-socialisme brengt
levensgeluk in elk hujsgezin.
Voor het recht en den arbeid en
het levensgeluk van eiken Euro
peaan strijdt Duitschland in deze
wereld.
Naast Duitschland staat echter op
het oorlogsveld de rasbewuste Ne
derlander aangetreden. Hij kent het
doel, waarvoor Hitier strijdt: hij
kent het doel waarvoor Mussert
vecht.
Dat doel is: een beter Europa!
Een beter Nederland!
Daarom: met Duitschland tegen
het kapitalisme!
C. Wg1
VERANDERINGEN IN HET
KABINET DER GEEMIGREERDE
NED. REGEERING.
Naar men uit Londen meldt zijn
om niet nader genoemde redenen
twee leden van het kabinet der ge-
emigreerde Nederlandsche regee
ring op 14 October op eigen verzoek
afgetreden, namelijk de minister van
koloniën, de heer Ch. J. I. M. Wei
ter en de minister van handel, be
drijven en scheepvaart, mr. M. P. L.
Steenberghe. De heer Steenberghe
was ook minister van landbouw en
visscherij ad interim en minister
van financiën ad interim.
Tot minister van koloniën is be
noemd dr. H. J. van Mook, direc
teur- van het departement van eco-
monische zaken te Batavia. Tot mi
nister van handel, bedrijven en
scheepvaart is benoemd de heer P.
A. Kerstens, lid van den Volksraad
in Ned.-Indië.
Dr. H. J. van Mook bekleedt sinds
medio 1937 de functie van directeur
van het departement van economi
sche zaken te Batavia. De heer P.
A, Kerstens is reeds jarenlang leider
der Indische katholieke partij. Hij
vermocht in die functie niet altijd
de eenheid in die partij te bewa
ren. Reeds eenmaal kwam het tot
een breuk in deze partij, voorname
lijk als gevolg van zijn gebrek aan
tact en soepelheid. De heer Piet
Kerstens kan niet anders beschouwd
worden dan als een politieke figuur.
Japanners repatrieeren. (D.N.
B.) Het s.s. Hie Maroe is te Kobe
aangekomen met 231 Japanners uit
Britsch-Indië, het Naburige Oosten,
Afrika en Burma. De Hakone Maroe
is aangekomen met 794 Japanners
van de Philippijnen.
VERDUISTER GOED
ZON
MAAN
22 Nov. onder:
23 Nov. op:
22 Nov. op:
onder:
17.39
9.15
12.33
21.36
25 Nov. Eerste kwartier.
ZON 23 Nov, onder; 17.38
24 Nov, op: 9.16
MAAN 23 Nov. 'op: 13.19
onder: 22.46
25 Nov. Eerste kwartier.
JIJ MET JE 80" F. STOKEN!!
65° F. is ook genoeg! Nu zitten we
al zonder kolen!
(Polygoon-B. Leemker)
Dep. van V. en K. over de
nieuwe rechtsopvatting.
's-Gravenhage, 21 November. Het
departement van volksvoorlichting
en kunsten deelt mede:
In de regeling der rechtsmacht
van het vredegerechtshof (verorde
ning 156/1941) komt een bepaling
voor (artikel 17), welke bij velen
ernstig bezwaar blijkt te ondervin
den: het betreft de mogelijkheid, dat
het vred'egerechtshof op vordering
van den procureur-generaal straf
zaken, waarin de gewone strafrech
ter reeds een onherroepelijke uit
spraak gegeven heeft, opnieuw in
behandeling kan nemen. Gevolg
hiervan zou dus. kunnen zijn, dat
een eenmaal vrij gesprokene alsnog
wordt veroordeeld, een opgelegde
straf in een zwaardere wordt gewij
zigd, maar ook, dat een veroordee-
ling in een vrijspraak wordt veran
derd of een zwaardere straf in een
lichtere. Aan deze beide laatstbe
doelde gevolgen denkt men gewoon
lijk niet bij het formuleeren van
zijn bezwaren tegen de onderhavige
bepaling, doch het is vooral de ge
dachte,- dat een vrij gesprokene of
lichter bestrafte later alsnog veroor
deeld of zwaarder bestraft zal wor
den, welke velen in verzet tegen
deze regeling doet komen? Zij zou
in strijd zijn met een rechtsbeginsel,
dat .ook in ons wetboek van straf
recht (artikel 68) is neergelegd en
een herziening van eens onherroe
pelijk geworden strafvonnissen ten
nadeele van dten eenmaal berechte
verbiedt.
De rechtsopvatting, waarvan
laatstbedoeld rechtsbeginsel uitgaat,
is die welke met de rechtsze
kerheid van den indivi-
d u samenhangt: het belang van den
individu eischt uitsluiting van de
herziening van een vonnis te zijnen
niadeele, indien hij volgens de be
staande gerechtelijke procedure
mocht'aannemen, dat deze haar be
slag heeft gehad.
Deze opvatting had stellig haar
waard en zij heeft het tot op zekere
hoogte nog, hoewel zij ondergeschikt
is geworden aan een andere, name
lijk die, welke niet de individueele,
maar de rechtszekerheid
der gemeenschap en
haar belang op den voorgrond
stelt. Het is'de rechtsopvatting, die
zich in onzen tijd baanbreekt.
Gold vroeger als eisch van recht, dat
een strafvonnis slechts herzien kon
worden ten voordeele van den ver
oordeelde, thans geldt veenzeer,
dat herziening plaats vinde indien
het belang dier gemeenschap
het eischt, oók al ondervindt de in
dividu daarvan nadeel.
Daarmede is vanzelf een grens ge
steld aan de redelijke toepasselijk
heid van het in het hierboven ge
noemde artikel 17 bedoelde beginsel
omtrent de nieuwe mogelijkheid van
herziening van strafvonnissen, ook
ten nadeele van den berechte. Want
de vraag of een nieuwe behandeling
van een overigens reeds afgedane
strafzaak gewemseht is, hangt uiter
aard ten nauwste samen met de
vraag of deze zaak voor het hui
dige gemeenschapsbelang nog van,
zooveel gewicht is, dat er voldoende
aanleiding kan zijn voor een her
nieuwd onderzoek. Dat dit een zeer
hooge uitzondering zal zijn, ligt voor
de hand en zoo werkt vanzelf een
tijdslimiet, al laat deze zich niet
nauwkeurig uitdrukken.
Als uitzondering is het hier be
doelde nieuwe beginsel van herzie
ning van strafvonnissen evenwel een
eisch van hedendaagsche rechtsop
vatting. Dat voor den nieuwen rech
ter dezelfde waarborgen van onaf
hankelijkheid behooren te gelden als
voor den vroegere, spreekt vanzelf.
Ook hij zal uit zijn onderzoek wet
tige en overtuigende gronden moe
ten putten, alvorens zijn oordeel (al
dan niet veroordeelend) te kunnen
uitspreken, zij het ook, dat zich in
de waardeering van schuld en straf
maat veelal het verschil in levens
beschouwing de nieuwe tegen
over de oude die toch aan elke
rechtspraak bewust of onbewust ten
grondslag ligt, zal openbaren.
Wanneer het belang d er nieuwe
gemeenschap met het oog op de zich
voltrekkende wijziging van waarden
en maatstaven aan de bevoegde
macht, die voor dit belang waakt,
een hernieuwe behandeling van een
strafzaak als hier bedoeld, wensche-
lijk heeft doen voorkomen en ten
slotte de daartoe geroepen, rechter
(het vredegerechtshof) een ander
vonnis dan het eenmaal gewezene
mócht.uitspreken ten voor- of ten
nadeele van den berechte dan
ligt hierin allerminst een schending
van beginselen van rechtvaardig
heid. Veeleer is het een daad van
gerechtigheider voor te
zorgen, dat de oude, afstervende
orde niet over de nieuwe heerscht
en haar kwetst door onaantastbaar
heid van haaf oordeelen, hoezeer
ook in strijd met het nieuwe be
wustzijn en zijn normen. Zoo ook op
het gebied van het strafrecht.
Het openen der mogelijkheid van
herziening van strafvonnissen, als
bovenbedoeld, is een eisch van
T e c h t, al zal van haar op beleid
volle wijze gebruik moeten wbrden
gemaakt. Hier past een vertrouwend
afwachten, ook door hen, die zich
nog niet van de kluisters van een
zichzelf overleefd hebbende dogma
tiek; konden bevrijden.
