ing,
9
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
sbureau
VROEGER EN NU-
/ijk.
niddelirig.
Nog steeds hevige gevechten aan he^t
Ö.-front.
De oorlog in Oost-Azië
De strijd in het Oosten.
Pagina 4,
OmSEM-ROTTCROAM
nten AKERSLOOT,
elegenheid te stellen
iten verlengen of te
a.s. vanwege boven-
r inwoners van:
straat 65, iederen
tr.
Bonken burg 15 a,
tot 5 uur.
u-school, Bonkenburg
m 4 tot 5 uur. Er zal
>rden gehouden te
orpsstraat 65, iederen
rur. Er zal! dus geen
n te Limmen.
aats iederen laatsten
werkgevers dienen
toor Beverwijk, tel.
,N THEE
ALKMAARSCHE COURANT.
144ste Jaargang No. 20.
Deze courant wordt eiken dag, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar ƒ2.10;
franco door het geheele Rijk 2.63. Losse nummers 5 cents. Prijs der gewone advertentiën: Van 15 regels f 1.28, elke regel meer 0.26, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. Herms. Coster Zoon, Voordam 9, ot i
postgiro 37060. Tel. Administratie (abonn., adv.) 3320, Redactie 3330, Directeur: C. Krak. Hoofdredacteur: Tj. N, Adema, Alkmaar. Zaterdag 24 Januari 1942.
Duitschtand strijdt voor Europa
Duitsch legerbericht.
Hoofdkwartier van d^n Führer
23 Jan. (D.N.B.) Het opperbevel
der weermacht maakt bekend.
In het O. nog steeds hevige ge
vechten. Bij een tegenaanval in
het centrale deel van het front
werden den vijand wederom zware
bloedige verliezen toegebracht. 35
kanonnen, alsmede talrijke zware
wapens vielen in onze handen.
In het zeegebied rond Engeland
hebben gevechtsvliegtuigen een
vrij groot vrachtschip met bom
men beschadigd. Nachtelijke aan
vallen der luchtmacht waren ge
richt tegen havens en militaire
inrichtingen in" zuid- en zuidoost-
Engeland.
In N.-Afrika hebben Duitsche
en It^liaansche troepen den ver
slagen vijand achtervolgd. Tot
dusver werden 10 Britsche pant
serwagens, 46 kanonnen en meer
dan 100 auto's buitgemaakt of
vernield. Formaties van de Duit
sche en de Italiaa*ische luchtmacht
hebben den in het gebied ten Z.
van Agedabia op de vlucht ge
dreven Britsche troepen nieuwe
zware verliezen toegebracht.
Op het eiland Malta zijn lucht
en zeesteunpunten van den vijand
overdag en des nachts door Duit
sche gevechtsvliegtuigen gebom
bardeerd.
Britsche bommenwerpers heb
ben in den afgeloopen nacht op
.enkele plaatsen in W.-Duitschland,
o.a. op woonwijken en openbare
gebouwen te Münster, brisant-" en
brandbommen geworpen. Eenhe
den der marine hebben drie Brit
sche bommenwerpers neergehaald.
De strijd op Malakka.
Tokio, 23 Jan. (D.N.B.) De langs
de Westkust van Malakka oprukken
de Japansche troepen hebben, naar
Domei meldt, Donderdag in een
sector de 45ste Indische brigade
aangevallen en vernietigd. Zeven
honderd gevangenen werden bin
nengebracht, acht stukken veldge
schut, veertig pantserauto's en 600
vrachtauto's konden worden buit
gemaakt.
De gevechten in Birma.
Bangkok, 23 Jan. (D.N.B.) Naar
de zender Rangoon meldt, bevinden
de Japansche troepen zich 70 km O.
van Rangoon. De zender heeft toege
geven, dat bij den luchtaanval var
gisteren op Rangoon vliefvelden en
hangars in brand gezet'zijn. In ge
heel centraal-Birma heerschte Don
derdag groote activiteit van Japan
sche vliegers.
Naar de woordvoerder van het
Britsche commando te Rangoon er
kend heeft, is de toestand voor Bir
ma wegens de grootere getalssterkte
van den vijand hopeloos. Ook do
Burmaansche minister van onderwijs
heeft in een Donderdagavond gehou
den radiorede verklaard, dat de
situatie hopeloos is. De Japanners
beheerschten de Straat v. Malakka.
het Z. deel van den Stilien Oceaan
en de Chineesche Zee. Uit Engeland
was geen vlootversterking meer te
verwachten.
Bedreiging van Nieuw Guinea.
Genève, 23 Jan. (A.N.P.) Volgens
berichten uit Londen heeft de
Australische minister van ludhtvaart
in Melbourne bekend gemaakt, dat
meer dan één vliegtuigmoedei-schip,
verscheidene Japansche marinevlieg
tuigen en oorlogsschepen geconcen
treerd zijn in de nabijheid van de
Bismarck-arehipel. Men moet reke
ning houden met het gevaar van een
grooten aanval op Nieuw Guinea, die
mogelijk nog heden kan beginnen.
HET COMPROMISVOORSTEL
TE RIO.
Buenos Aires, 23 Jan. (D.N.B.)
De tekst der formule, waarmee
Argentinië en Chili heben ingestemd
en die kans heeft in de plenaire bij-
eenkomst te worden aangenomen,
.lüidt:
1. De Amerikaansche republieken
bekrachtigen de verklaringen, vol
gens welke bij elke aanvalsdaad van
een niet-Amerikaansche mogend-
heid tegen een van haar beschouwen
als een aggressieve daad tegen haar
alle, omdat een dergelijke daad een
maatregel tegen de vrijheid en de
onafhankelijk der Amerikaansche
staten beteekent.
2- De Amerikaansche republieken
bevestigen haar volkomen solidari
teit en haar besluit tot samenwer
king en wederzijdsche bescherming;
+?1 i Ultwerking van den even-
tueelen aanval op het halfrond
heeft opgehouden.
verklare^6"1®™^110 rePU'blieken
JoucemSe'4*5T' terwijl ziJ haar
soucereme rechten uitoefenen en in
overeenstemming met haar constitu-
üoneele instellingen. v00r ZQ0 ver
^aar toestemming geven dat
zij de diplomatieke betrekkin7ën mot
Japan, Duitshland 7n italfé nie
kunnen handhaven, omdat Japan
een land van ons continent heeft
aangevallen en de beide andere dat
land den oorlog hebben verklaard.
4. De Amerikaansche republieken
verklaren tenslotte, dat zij, alvorens
de in het vorige artikel gfnoamde
bepalingen van kracht worden, met
elkander overleg plegen, opdat de
besluiten gemeenschappelijk en een
stemmig worden genomen.
Naar voorts gemeld wordt, heeft
de Amerikaansche ambassadeur te
Buenos Aires namens Sumner Welles
een bezoek aan den Argentijnschen
vicèpresident, Castillo, gebracht gn
de voorgestelde formule met hem
besproken. Castillo hield zich echter
strikt aan de voorwaarde, dat het
voorstel door het parlement en de
regeering geratificeerd moest wor
den.
Een compromis-voorstel.
Buenos-Aires, 24 Jan. ^(D.N.B.)
Als nieuwste phase der 'politieke
ontwikkeling woydt door het
departement van buitenlandsche
zaken medegedeeld, dat er een
compromis-formule te Rio gevon
den is.
Naar de Britsche nieuwsdienst
uit Rio meldt, is de tekst van art.
3 der compromis-formule als
volgt:
„Be Amerikaansche republieken,
in overeenstemming-met dê rechts
gebruiken, welke in haar binnen-
landsche wetgeving zijn vastgelegd
en met inachtneming.van de posi
tie en de omstandigheden van eik-
land afzonderlijk met betrekking"
tot dit conflict, bevelen aan, de
betrekkingen met Japan, Duitsch-
land en Italië te verbreken, omdat
een van deze staten het eerst de
Amerikaansche republieken heeft
aangevallen en de beide éndere
staten aan een Amerikaansch land
den oorlog verklaard hebben".
De Britten vernelden den
aftocht.
Italiaansche legerbericht
Rome, 23 Jan. (Stefani). De vijand
versnelde gisteren zijn aftocht in de
richting van Agedabia onder'den
K'achtigen druk van de gemechani
seerde ItaliaanschDuitsche afdee-
lingen. Tijdens de krijgsverrichtin
gen werden talrijke gevangenen ge
maakt. De buit bedraagt tot dusver
47 stukken artillerie, eenige tien
tallen tanks en pantserwagen ter
wijl meer dan 100 vrachtauto's wer
den vernield of buitgemaakt. De
Italiaansch—Duitsphe luchtmacht,
welker superioriteit door de over
winningen bevestigd wordt, zet on
vermoeid haar taak voort en doet
aanvallen op colonnes gemotoriseer
de strijdmiddelen, concentraties vij-
andfjiijke troepen, opslagplaatsen en
vijandelijke hoofdkwartieren. De
aanvallen ^everen voortreffelijke re
sultaten op. De luchtmacht zet ook
energiek het bombardement van
Malta voort.
61 dooden in St. Etienne. (D.N
B.) - Het mijnongeluk te St.
Etienne heeft volgens de jongste of-
ficieele inlichtingen 61 dooden en 67
gewonden geëischt. Elk lijken heeft
men tot dusver nog niet kunnen
bergen.
i
TOCHTDVERREDENE-^oe^K°,J 0E(„ BEROEMDE ELISTEDEN-
achtige stadies oePen rijders tijdens hun rit langs de schilder-
J IPolygoon-v. Bilsen).
WINNAARS VAN DEN ELFSTEDENTOCHT VAN LINKS NAaR
RECHTS J. v. d. Bij (derde), Sietze de Groot Weidum (winnaar) en
de tweede aankomende D. de Jong uit Huizum. (Polygóon-Sagers).
Berlijn, 23 Jan. (D.N.B.) Van
militaire zijde wordt gemeld, dat
Duitsche troepen op den 21 sten bij
een vorst van 25 graden aan het
Donetzfront herhaalde bolsjewis
tische aanvallen hebben afgeslagen
met zware verliezen voor de aan
vallers. De vijand richtte vooral
zijn aanvallen op een door de
Duitschers bezette plaats. Hij
werd afgeslagen en liet 300 dooden
achter. Daarna ondernamen -de
Duitsche afdeelingen een geslaag
den tegenaanval. Nadat een vijan
delijk bataljon verslagen was,
werd een plaats genomen. Daarbij
werden 200 bolsjewisten gevangen
genomen.
Op den ^22sten deden Duitsche
vliegtuigen in de centrale zóne bij
zondei' heftige aanvallen.
In den centralen sector hebben
Duitsche infanteristen gisteren bij
strenge vorst 11 opeenvolgende
bolsjewistische aanvallen afgesla
gen. De vijand leed zware ver
liezen.
De strijd op de Krjm.
Berlijn, 23 Jan. Van militaire
zijde verneemt het D. N. B., dat de
bolsjewisten de laatste dagen ver
scheidene uitvallen uit het beleger
de Sebastopol hebben gedaan, die'
alle mislukten. Op den 21en deed
de vijand wederom met een vrij
sterke troepenmacht een aanval,
ditmaal op den noordelijken vleu
gel der Duitsche troepen. Ook deze
aanval werd voor de Duitsche
stellingen afgeslagen.
DE STRIJD IN NED.« INDIE.
Aanval op Abang.
Tokio, 23 Jan. (DNB). Japansche
luchtstrijdkrachten der marine, die
sedert 19 Jan. boven de Straat van
Malakka en aan de Noordukst van
Sumatra opereeren hebben, naar Do
mei meldt, de haven Sabang op N.-
Sumatra aangevallen, welke een
verbindingsbasis voor het verkeer
met Indië vormt. De Japanners be
stookten het vliegveld met bommen,
waardoor groote schade ontstond.
Bovendien bombardeerden zij de
haveninstallaties en pakhuizen,
brachten een koopvaarder van
2.000 brt. tot zinken in de docks en
beschadigden een tweeden koop
vaarder van 7.000 brt. zwaar in de
Straat van Malakka.
DE BETREKKINGEN TUSSCHEN
JAPAN EN DE SOVJET-UNIE.
Tokio, 23 Jan. (Domei). De. minis
ter van buitenlandsche zaken, Togo,
heeft hedenmorgen in het Huis van
Afgevaardigden uitdrukking gegeven
aan voldoening over de bestaande
J apansch-Sovjet-Russische betrek
kingen, zeggende, dat na het uit
breken van den oorlog op de Stille
Oceaan van de Sovjet-regeering de
verzekering was ontvangen van een
strikte inachtneming van het neutra
liteitsverdrag tusschgn Japan en de
Sovjet-Unie. De minister voegde
hieraan toe, dat de onderhandelingen
over het afsluiten van een voorloo-
pige visscherijovereenkomst tusschen
Japan en de Sovjet-Unie voortschrij
den, ofschoon de onderteekening van
een visscherij verdrag niet waar
schijnlijk is in de naaste toekomst,
tengevolge van het uitbreken van
den oorlog tusschen de Sovjet-Unie
en Duitschland.
ER WAS EENS
Ja lezers, zoo beginnen alle
sprookjes! Maar dit is geen sprook
je, dus het begint niet met „er was
eens"maar met „er is"
Er is een Nederlandsche ambulan
ce en deze moet naar het Oostfront,
om daar aan vriend en "vijand de
helpende hand te bieden.
Daar is veel geld voor noodig,
want het beste is nog niet goed ge
noeg voor de gewonden, die ginds
vallen.
Er is een Nederlandsche ambulan
ce, die ook uw steun noodig heeft.
Maar er is meer: er is ook «en
gironummer. Dat gironummer is van
de Nederlandsche ambulance.
Iets wat er nog niet is, dat is uw
bijdrage.
Zorgt dat die er komt, en stort
haar op girorekening
8-7-6-0-0
Nederlandsche Ambulance,
Koninginnegracht 22, 's-.QrgygnJiage,
DE BOLSJEWISTISCHE
METHODE.
Ds. R. Kiriv'anna en ds. R. Uhke,
te Reval in Estland, schrijven, hoe
de bolsjewistische methode jegens
de kerken in Estland was. Eerst
werden alle kerkelijke bezittingen
genationaliseerd, n.l. de kerkgebro-
wen, pastorieën, wijkgebouwen, het
grondbezit enz. Vervolgens moesten
de predikanten, kosters en andere
kerkelijke personen hun huizen ver
laten en elders onderdak zoeken.
Het opperbestuur der kerk moest
binnen eon maand viermaal verhui
zen en kwam tenslotte in een ach
terbuurt tereebt. Bijdragen heffen
werd verboden; de kerken mochten
alleen vrij giften in ontvangst
nemen. Tegelijk werd aan de kerken
verhoogde belasting opgelegd; voor
electrisch licht moesten zij het veer-
tienvoudige van hat gewone tarief
betalen, voor gebouwen- en woning-
huur het vijfvoudige van het nor-
mal^ reeds dit was voldoende om
het voortarbeiden practisch onmoge
lijk te -maken. De kerkelijke littera
tuur werd verboden; bijbels en kerk
boeken in beslag genomen en ver
brand; ze werden een zeld'zaamheid.
Religieus onde.rwijs aap de jeugd be
neden de 18 jaar werd verboden. De
predikanten werden onder excep
tioneel recht geplaatst; velen werden
verbannen, anderen vermoord. Ten
slotte kwam degroote vervolging
tijdens den oorlog, die reeds op vele
wijzen geschilderd werd en aan tien
duizenden het leven kostte; toen wa
ren deputaties in massa's, eens zelfs
20.000 in één nacht, massa-execu-
tie's, gruweldaden op gruweldaden,
aan de orde van den dag en zoo
schrijven ook deze predikanten
was de zwaarste hoon, die men den
armen mensehen in al deze èllende
aandeed, de in vette letters steeds
weer door de "bolsjewieken hun voor
de oogen gehouden verklaringen van
voorbede voor de bolsjewisten van
de zijde der Engelscne hooge geeste
lijkheid, den aartsbisschop van Can
terbury voorop.
TOENEMENDE
ONKERKELIJKHEID
In het rapport van de commissie
te Amsterdam voor de bestudpering
van het groote-stadsprobleem. uitge
bracht aan de kerkeraad der Neder
landsche Hervormde Gemeente al
daar, komen belangwekkende cijfers
voor over het catechisatiebezoek.
Men is uitgegaan van de maatsta
ven: het doen van belijdenis, het be
talen van hoofdgeld, het laten doo-
pen van kinderen en het indienen
van attestaties, en berekende aldus,
dat er 19675 belangstellende gezin
nen zijn. Deze omvatten 46683 per
sonen, met 6155 jongelui van 14 tot
en met 23 jaar. Wanneer deze 6155
kinderen de catechisaties zouden be
zoeken, zou iedere catecheet 186
-catechisanten moeten hébben. Thans
heeft iedere catecheet er slechts 54!
Dit aantal moet zelfs nog aan den
hoogen kant beschouwd worden! Uit
de bovenstaande cijfers blijkt, dat
nog geen 30 van de jeugd uit de
zoogenaamde 'belangstellende gezin
nen door de-kerk met godsdienstig
onderricht wordt bereikt en dat
blijkbaar de onkerkelijkheid nu ook
al in de kringen der „belangstellen
den" schrikbarend toeneemt.
PLAATS IN OOSTEN VAN HET
LAND ZWAAR GETROFFEN
BIJ BOMBARDEMENT.
's-Gravenhage, 23 Jan. Gister
avond zijn verscheidene Engelsche
vliegtuigen boven Nederlandsch ge
bied verschenen. Lukraak en van
groote hoogte werd op een plaats
in het Oosten des lands een aantal
brisantbommen neergeworpen, waar
door verscheiden# woonhuizen to
taal vernield en vele andere deels
zwaar, deels licht beschadigd wer
den.
24 dooden, 8 zwaar, 10 licht ge
wonden en 2 vermisten, zoo luidde
het resultaat van den misdadiger!
aanval.
Door de op andere plaatsen neer
geworpen brisant- en brandbommen
ontstond slechts geringe materieele
schade.
De democratie heeft afgedaan.
De toekomst is aan het Natio-
naal-Socialisme. Geen woorden
maar daden. Meldt- u dus aan
bij het Vrijwilligerslegioen Ne
derland, Koninginnegracht 22,
te 's-Gravenhage
Dit nummer bestaat uit acht pagina's
Wij staan te allen tijde op de
grens tusschen vroeger en nu, wij
kunnen overzien en overdenken
wat wij in het verleden hebben ge
daan en voor de toekomst kunnen
wij slechts goede voornemens heb
ben zonder te weten of het ons
gegeven zal zijn alles uit te voeren
zooals wij het ons voorstellen.
Wanneer wij terugzien op wat
achter ons ligt, zien wij in onze
geschiedenis een elkaar opvolgende
reeks van perioden, die elk hun
stempel dragen, perioden waarin
men steedsweer gezocht heeft
naar een samenleving welke zich
het beste bij de omstandigheden
aanpaste. En omdat er in deze we
reld altijd wilskrachtigen en zwak
ken geweest zijn, altijd menschen,
die bevelen gaven en menschen die
ze opvolgden en omdat het egoïs
me in den strijd om het bestaan
altijd een voorname factor is ged
weest, heeft de eene groep en
meestal de kleinste de andere
overheerscht. Zooals in een bijen
korf een ontelbaar aantal werk
bijen dag aap dag arbeidt terwille
van een gemeenschap waarin
slechts één koningin heerscht, zoo
hebben in onze vaderlandsqhe ge
schiedenis en niet alleen in de
onze altijd ontelbaar vele on
aanzienlijke (verkers geploeterd
ten behoeve van een kleine groep
kapitalisten, die hen -met en door
hun geld en aanzien hebben gere
geerd.
De opkomst van de arbeiders
klasse, een opkomst gepaard met
onnoemelijk leed, met mislukte
stakingen, met ontslagen en bittere
armoede, is ten slotte niets anders
geweest dan een zich steeds meer
bewust-worden van eigen beteeke-
nis, één groote worsteling van de
bezitloozen tegen de macht van
het geld, waarbij alleen de aaneen
gesloten .massa door het parool
van de algemeene staking zoo
nu en dan eénig succes wist te
bereiken.
Zeker, er zijn in het verleden
ook werkgevers geweest, die zich
met hun arbeiders aan dezelfde
onderneming als strevers naar een
gelijk ideaal verbonden gevoelden.
Er zijn er onder die zoogenaamde
kapitalisten geweest, die naar
goede verhoudingen, naar behoor
lijke loonen en naar allerlei sociale
maatregelen gestreefd hebben,
waardoor van de winst het uit
eindelijk óbject van elke particu
liere onderneming - niet alleen
de ondernemer, maar ook zijn ar
beiders. de vruchten konden pluk
ken.
Maar daarnaast stonden altijd
tallooze voorbeelden van exploita
tie van menschelijke arbeidskracht,
lage loonen, lange arbeidstijden, on
voldoende zorg voor arbeiders en
hun gezinnen, ondernemingen
waarin alle uitgaven ten koste van
de werknemers zooveel mogelijk
gedrukt werden om de winst
waarvan dan alleen de onderne
mers profiteerden -tot een zoo
hoog mogelijk peil op te voeren.
Welke excessen er op dk'gebied
nog bestaan, «ziet mgn in d'e landen
waar leidende staatslieden groot
aandeelhouders van wapenfabrie
ken zijn en dus belang- hebben bij
het voortduren van een oorlog, die
slechts verderfelijk voor land en
volk kan zijn-.
Wanneer wij in het verleden tei-
VERDVISTER GOED!
ZON 24 Jan. onder; 18.12
25 Jan. op: 9.31
MAAN 24 Jam. op: 12.58
onder: 2.09
24 Januari Eerste kwartier.
ZON 25 Jan. onder: 18.14
26 Jan. op: 9.30
MAAN 25 Jan. op: 13.25
onder 3.12
I Februari Volle Maan.
W«3 hz-r Pa TM if (V
•tgt bcAJt eeanwrr v/oase»
il?Qii:S9ftö-Leemiic-r^
rug zien kan het slechts tot dank
baarheid stemmen, dat elke periode,
wat deze misstonden betreft, beter
was dan de vorige, zij het dan ook
dat het inzicht, dat het anders en
'beter moest niet altijd van de
ondernemers uitging, maar hun
door de zich steeds meer van hun
onmisbaarheid bewust wordende
arbeiders werd afgedwongen.
De wassende kracht der massa
bracht hun vertegenwoordigers in
de parlementen. De afgevaardigden,
die op de arbeiders steunden en
door hen omhoog werdén gedron
gen, deden in volksvertegenwoor
diging en pers hun stemmen steeds
luider klinken en zoo kwam men
geleidelijk tot tal van sociale maat
regelen van staatswege, maatrege
len, die een groeiend aantel ambte
naren vroegen, maar toch oorzaak
waren dat de grootste misstanden
werden opgeruimd en de arbeider
niet altijd meer een willoos en
machteloos individu was, dat ten
koste van zijn geluk en van zijn
gezondheid in het 'gareel werd ge
spannen om het zegekarretje van
den zoogenaamden kapitalist te
trekken.
Wie zich nog de platen uit de
oude „Notenkraker" herinnert weet
nog wel hoe men destijds van ar
beiderzijde den menschelijken slaaf
tegenover den kapitalist voorstelde.
De eerste was een mager, door het
werk gekromd en door het verdriet
geteekend individu, de laatste was
een dikke man met een hdogen
hoed op, met schittering van bril-
lanten uit zijn ringen en met een
dikke sigaar met een bandje als
onmiskenbaar 'kenteeken van zijn
welvaart.
Het geld beheerschte de wereld,
de arbeidskracht kwam pas op de
tweede plaats en sociale maatrege
len konden daarin wel eenige ver
betering maar geen verandering
brengen.
Zooals de Fransche revolutie
destijds de despotische macht van
den adel wegvaagde en het gepeu
pel ten troon hief onder de leuze:
„Vrijheid, Gelijkheid! en Broeder
schap" al ds er dan ook na kor
ten tijd weinig meer van die vrij
heid en gelijkheid over gebleven,
om van de broederschap maar niet
eens te spréken zoo is elke revo
lutie eigenlijk een stukje versnelde
evolutie, in dien zin, dat de toe
standen op zeker oogenblik zoo
onhoudbaar worden, dat de ge-
knechten zich zelf gaan bevrijden.
En omdat elke revolutie niet
bloedig behoeft te zijn, maar ook
het kenteeken kan dragen van een
plotseling ingrijpen van menschen,
die door een ideaal worden gedre
ven en de macht bezitten dit ideaal
te verwezenlijken, zoo staan wij
thans voor een geheel nieuw tijd
perk in de menschelijke samen
leving, een 'tijdperk "waarin alle
oude theorieën hébben afgedaan en
waarin op den voorgrond gesteld
wordt, dat niet het individu maar
de gemeenschap door den mensche
lijken arbeid moet gebaat zijn. Met
andere woorden, niet het geld re
geert meer de wereld, maar de
arbeidskracht is van dezelfde
waarde, ja eigenlijk van nog groo
tere waarde.
Het resultaat van den arbeid zal
voortaan niet uitsluitend meer ten
goede moeten komen aan hen,
die er hun kapitaal in belegden,
maar de staat zelf, dat wil zeggen,
de geheele samenleving zal van
dien arbeid moeten profiteeren.
Zoo worden er eenerzijds niet al
leen grenzen gesteld aan de winst
percentages, maar anderzijds wordt
meer dan vroeger aandacht ge
schonken. aan de belangen van
hen die deze winsten mogelijk
maken.
Betere sociale voorzieningen,
een betere verdeeling van 'den
belastingdruk, grootere zorg voor
de gezondheid van den werknemer
en zijn gezin, een open oog voor
de noodzakelijkheid van ontspan
ning na inspanning en daarnaast
een toenemende belangstelling voor
het lot van de ouden van dagen,
het zijn alle kenteekenen van den
tijd, die komen gaat en waarin de
vroegere proletariërs dat alles niet
door stakingen behoeven af te
dreigen, maar het zich van staats
wege als het rechtmatige loon voor.
hun dagelijksche werkzaamheden
zien toegewezen.
Men kan begrijpen, dat de arbei
ders, opgegroeid in de leer van het
marxisme, daartegenover vaak nog
vreemd en door de ondervinding
geleerd nog argwanend staan.
Het is de taak van de mannen
van den nieuwen tijd dien
argwaan weg te nemen, hen los te
maken van het verleden en hen te
doen beseffen, dat wat konten gaat
beter zal zijp dan wat er geweest is.