SALARISVERHOGING
burgerlijk rijkspersoneel
Nieuwe Bonnen
I
STAD EN OMGEVING
Hors d'Oeuvre
VOETBALPROGRAMMA
DE NÖORDHOLLANDSCHE COURANT
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Omstreeks 10 pCt. van 1 October af
Salarisregeling voor onder
wijzers spoedig te verwachten
Het Indische vraagstuk
m< kSÊM
Van nabij en verre
Hugowaard-Batavia
Zweeds Dans-Theater
VOOR ZONDAG A.S.
Weerbericht
De Griekse
burgeroorlog
BUREAU:
VOORDAM 9, ALKMAAR
TELEFOON ADM. 3320
REDACTIE 3902
Giro 187294
Dir.: J. Bijlsma
DONDERDAG 21 NOVEMBER 1946
Voortzetting van de
144ste JAARGANG No. 153
ALKMAARSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 14 cent per
millimeter, „Waagjes" tot 15
woorden 75 ct., elk woord
meer 5 ct., uitsluitend contan*
Abonnementen: f 1.10 per
maand, f 3.25 per kwartaai
Hoofdredacteur M. H. E. Uyldert. plv, Tj. N. Adema, rayonredacteur D. A. Klomp
Onder voorzitterschap van den heer L Nelier, Directeur-Generaal van het
Staatsbedrijf der PTT, heeft de door den minster van binnenlandse zaken inge
stelde salariscommissie ad hoe definitief advies uitgebracht omtrent verschillende
voorstellen met betrekking tot de bezoldiging en de rechtspositie van het burger
lijk rijkspersoneel Omtrent *t voorgestelde werd door de regeringsvertegenwoordi
gers in de salariscommissie volledige overeenstemming bereikt met de daarin
zitting hebbende centrale organisaties van het overheidspersoneel
Het kabinet heeft zich inmiddels' met het resultaat der besprekingen ver
enigd en zal op grond daarvan aan de Kroon in overweging geven zo spoedig
mogelijk dienovereenkomstig te besluiten
De huidige rijksbezoldigingen zullen toorarbeid of huishoudelijke arbeid Is
voor de eerste helft van de 13de periode
1946 (24 November t'm 7 December).
Elk der volgende bonnen geeft recht
op het kopen van:
Bonkaarten KA, KB, KC 612
(strook no. 3):
491 Brood
492 Brood
491 Boter
492 Boter
róorts gerekend van 1 October 1946 af,
tvorden verhoogd met ongeveer 10 pet
Ook deze verhoging zal aanstonds in de
salaris- en loonschalen en de vaste wed
den worden verwerkt
De bestaande ongehuwdenaftrek ten
bedrage van 3 pet met de beperking, dat
een ongehuwde nimmer meer dan 90 pet
van de voor zijn functie geldende wedde
mag ontvangen, zal vervangen worden
door een uniforme ongehuwdenaftrek van
5 pet Ingeval »an huwelijk zal-het totale
bedrag van de ongehuwdenaftrek, welke
F Vóór het bereiken van de 45-jarige leef
tijd op de ambtenaar is toegepast, aan
'hem worded terugbetaald De nieuwe af
trek zal zich uitstrekken over het gehele
burgerlijk rijkspersoneel
Ook het onderwijzend personeel
Het hierboven omschreven voornemen
met betrekking tot de bezoldiging van
het burgerlijk rijkspersoneel heeft
eveneens betrekking op het onderwij-
I zend en docerend personeel bij het la-
i. ger, middelbaar en hoger onderwijs Bo-
l vendien zullen de wedden van de on
derwijzers nog afzonderlijk worden her
zien
De defintieve uitwerking van deze
-lannen vergt enige tijd Het ligt in de
edoeling voor de periode van 1 October
tot het ogenblik, waarop de plannen in
werking kunnen treden, een overgangs
regeling te treffen
De besturen van de lagere publiek
rechtelijke lichamen zullen gewezen
worden op de' wenselijkheid om soort
gelijke maatregelen voor het provin
ciaal, gemeentelijk en waterschapsper-
soneel te nemen, met dien verstande,
dat het rijkssalaris- en loonpeil als ab
soluut plafond zal gelden
Voor het personeel op weekloon, werk
zaam bij de lagere publiekrechtelijke
'chamen In gemeenten, waarin geen of
i geen groot aantal rijksweekloners werk-
belast
intrekikng van de korting van IV2 pet
op de lonen van bepaalde arbeidscontrac
tanten
c Verbetering der geldende regeling
van de overwerkvergoeding
d Vervroeging van het aanvangstijdstip
van het recht op kindertoelage, thans
ingaande op 1 Januari volgende op de
datum, waarop het kind geboren is, tot
de eerste dag van de maand, volgend op
die datum
e Uitbr. van de kindertoeslagl. tot kin-
18, 19 en 20 jaren, die dagonderwijs ge
nieten
f Verhoging van het ziekengeld van de
arbeidscontractanten, die volgens amb
telijke loonschalen worden betaald, tot
100 pet (thans 80 pet)
Van officiële zijde wordt ons mede
gedeeld, dat in de commissie van
advies en overleg inzake de onder-
wijzerssalarissen t.a.v. de hoofd
punten van de salarisregeling vol
ledige overeenstempiing is bereikt.
De commissie zal thans nog enkele
nevenzaken in behandeling nemen
en vertrouwt binnenkort haar ad
vies aan de regering te kunnëp
uitbrengen.
Naar het ANP verneemt, zal a.s. Zater
dag een buitengewone ministerraad wor-
zaam is, zal bij de bepaling van de nieu- I den gehouden, waarin de door de com-
we ionén, behalve met het rijksloonpeil, missie-generaal bereikte resultaten zul-
dat tn geen geval mag worden overschre- I ien worden besproken. In de loop der
den rekening dienen te worden gehouden volgende week zal de regering bespre-
tw pfaatseyper ï>artlcullere l00nPei1 kingen voeren met de commissie-gene-
Iraalwaarna het definitieve standpunt
De rechtspositie der regering zal worden bepaald.
Met betrekking tot de verdere rechts
positie zal het kabinet aan de Kroon de
volgende maatregelen in overweging
geven:
Verhoging der tijdelijke pensiontoelage
voor uitwonend Jeugdig personeel en per-
l soneel, hetwelk met eenvoudige kan-
800 gr Brood
400 gr Brood
125 gr. Boter
125 gr. Margarine of
100 gram Vet
250 gr Margarine of
200 gr Vet
4 liter Melk
100 gr Vlees
400 gr Vlees
200 gr Kaas
50 gr Cacao
750 gr. Suiker, Boter
hamstrooisel enz. of
1500 gr Jam, Stroop,
enz.
1600 gr Brood
800 gr Brood
49-2b 49-2c Reserve 3 liter Melk
49—3b Reserve 100 gr Kaas
493c Reserve 1 Ei
Bonkaarten KD, KE 612 (strook no. 3):
493 Boter
491 Melk
491 Vlees
492 Vlees
491 Algemeen
492 Algemeen
493 Algemeen
49lb Reserve
49lc Reserve
50—1 Brood
501 Boter
502 Boter
50—1 Melk
50-1, 50-2 Vlees
50—1 Algemeen
502 Algemeen
503, 504,
50—5 Algemeen
800 gr Brood
250 gr Boter
125 gr Margarine of
100 gr V.et
12 liter Melk
100 gr Vlees
100 gr Kaas
50 gr Cacao
250 gr. Suiker, Boter
hamstrooisel of 500
gr Jam, Stroop, enz.
506 Algemeen 1 Ei
50—ld Reserve 800 gr Brood
50—le Reserve 250 gr Rijst
50—2e Reserve 300 gr Bloem
Tabakskaarten, enz.:
T 59 2 rantsoenen Tabaks
artikelen
V 60 200 gr Chocolade en/
of Suikerwerken
X 59 2 rantsoenen Tabaks
artikelen
X 60 100 gr Chocolade en/
of Suikerwerken
Voor de week van 1 t/m 8 December
zullen nog bonnen worden aangewezen
voor Tabak en Suikerwerk.
Deze week is wederom 100 gr Vlees
extra beschikbaar, .zodat men in totaal
500 gr per veertien dagen ontvangt.
Op de bonnen voor Tabaksartikelen,
zal bij aankoop van 2 rantsoenen siga
retten ten minste één pakje sigaretten
vervaardigd uit Zuid-Amerikaanse tabak
gekocht moeten worden.
De niet-aangewezen bonnen van
strook 2 kunnen worden vernietigd.
a i y ts
f&i&cv/.sï
Keizer Hirohito groet de menigte van ongeveer 100000 personen, die
op het plein van het Keizerlijk paleis te Tokio bijeengekomen waren, om
de afkondiging van Japan's nieuwe grondwet te vieren. Rechts de keizerin.
Ass Press P.
In België zijn vanaf heden de tex-
tielgoederen zonder punten verkrijgbaar
Als gevolg van een brand, ontstaan
door het vlamvatten van een klamboe,
zijn te Sampin (Ned-Indië) vijftig gezin
nen dakloos geworden
In de kelders van het departement
van Financiën te Berlijn zijn 75,000 kaar
ten gevonden met aantekeningen over
Joden, die door de nazi's werden gearres
teerd
Joseph Orlopp, die met de leiding
van de voedselvoorziening van Berlijn is
belast, heeft verklaard dat de voedsel
voorziening van Berlijn geen gevaar loopt
Een 62-jarige garagehouder te Am
sterdam die op een rijdende tram wilde
springen, greep mis en kwam onder de
tram terecht, waardoor hem beide be
nen werden verbrijzeld
De Engelse regering Is van p).an voor
de som van ruim 2 millioen pond onge
veer 60,000 slaapkamer-ameublementen
aan te schaffen uit Europese landen, on
der andere uit Nederland
Een 21-jarige juffrouw te Amster
dam die een afspraakje had rfiet een
diamanthandelaar, heeft kans gezien
hem diamanten ter waarde van f 12000 te
ontfutselen Zij ls echter spoedig achter
haald en gearresteerd
V 60 200 gr. prima chocolade en/of
suikerwerken van C. Jamin.
X 60 100 gr. prima chocolade en/of
suikerwerken van C. Jamin.
DE GAATJES IN HET N
„IJZEREN GORDIJN"
Elke mogelijkheid van uitzendin
gen uit de Sow jet-Unie door buiten
landse radiocommentators is afgesne
den door een nieuwe bepaling van
het Sow jet-Russische ministerie van
Buitenlandse Zaken, dat radiocor
respondenten alleen, telegrafisch
nieuws kunnen zenden, maar, niet
meer voor de radio mogen spreken.
Alle vertegenwoordigers van Ame
rikaanse omroepverenigingen vallen
ook onder deze maatregel.
Eéndags-kuikens door de lucht.
Het KLM-vliegtuig, dat hedenmor
gen van Schiphol naar Batavia ver
trekt, heeft wel zeer jeugdige pas
sagiers aan boord, n.l. een 50-tal
ééndagskuikens van het hoender
park Kout uit Heer-Hugowaard, die
als proefzending afgaan naar éen
pluimveevereniging in Batavia.
Deze kuikentjes, die reeds op hun
eerste levensdag de luchtdoop ont
vangen, worden aan de bijzondere
zorgen van den gezagvoerder, den
heer Van Ulsen uit Bergen, toever
trouwd, die ook voor de „voedering
zal zorg dragen.
Slaagt deze proef, dan worden gro
tere zendingen in het vooruitzicht
gesteld, zodat de KLM ook in dit
opzicht nieuwe perspectieven opent.
DE ROKENDE VROUW.
Wanneer mijn nichtje Mièntje
Krab op bezoek komt, brengt ze
altijd een goede stemming mee en
geen kanariepietje heeft zoveei
welluidendheid in zijn stem als
zij Maar vanmiddag keek ze sip.
Ik trachtte haar op" te beuren
en zei: ,,Kind, je ziet er weer
snoeperig uit!" Toen loensde ze
naar mij en zij keek bepaald
vals.
„Snoeperig?" zei ze, giftig „Wat
bedoelt u daarmee!"
Ik legde het haar uit en zij 'rok
een beetje bij.
„Ik kan dat woord niet meer
velen, oom, nu minister Huys-
mans dreigt, dat ik mijn bon
straks uitsluitend voor snoep zal
moeten gebruiken. Ik heb liever
één sigaret dan tien bonbons."
Ik presenteerde haar een; het
was mijn laatste en ik gaf haar
daarom niet erg vurig, vuur
„Dank u, oom Kreeft," zei ze,
iets vriendelijker, en ze inha
leerde diep. „Maar ik vind het
in-gemeen."
„Maar kind, ik kan toch niet
zeggen: wat zie je er rokerig
uit?" verontschuldigde ik mijn
onschuldig compliment. Ze ne-
geerde dit.
I vind het in-gemeen," her-
I vrm, zy »Waai"om krijgen wij
vrouwen straks suiker in plaats
van tabak? Weet minister Huys-
mans nog niet, dat er zoiets 'als
a vrouwenbeweging, emancipa-
bestaat? wvï het noemen wilt
Sïrt! k« Hebben wij daarom
voor3 een eeuw gevochten
Om nft u rechten der seksen?
su7kerwerk,0Ii af8escheeP« met
ri7ner£„ \w-n we kinde-
ren van pap! De minister mnecit
maar liever de mannen boven de
vijftig bruidssuikertjes toefen
Vanwege de verkalking. Mij do":
roken geen kwaad
Ik dacht aan mijn eigen ver
kalking ik ben de vijftig voor
bij - en ik zweeg. Zij gooide het
peukje in de kolenkit en gre«=>p
uit de bonbonnière een bonbon
van mijn vrouws bon. „Denk orn
je lijn, kind", zei mijn vrouw, die
bezorgd aan haar versnapermgs
kaart dacht, suikerzoet
„Och, tante, daartegen helpt de
nicotine wel. Dan rook ik maai
wat meer." En zij nam er noe
een.
„Dan rook je meer?'' vroeg ik
..Van wat?"
„Van u, en van anderen" zei
i!S2"e- "De mannen zijn nog
altijd galant"
ecmi, dacht lk' en ondanks de
e rechten voornoemd. En ik
bakskEr?aï, m,nlster m«n ta-
oakskaart hadgehalveerd.
KREEFT.
Het optreden van dit ensemble bleek
een ware artistieke verrassing te zijn,
het herinnerde aan het hoge peil van
het Jooss-bailet, hoewel we hier-uitslui
tend met het genre „Dans Theater" te
doen hadden. Wanneer men zo iejs voor
treffelijks beleeft, krijgt men een spijtig
gevoel dat de belangstelling nog niet
groter was, en men geen uitverkocht
huis kon constateren, We werden dan
deze avond gevoerd in het rijk van de
fantasie en de schone dromen waar de
(ianskunst op geniale manier dienstbaar
wordt gemaakt aan het verlangen om
de innerlijke roerselen des gemoeds ken
baar te maken.
De órtistische leiding Birgil Cullberg
en Ivo Cramér zijn er in geslaagd ons
een avond van grote schoonheid te bie
den. Het is toch wel een phenomenale
prestatie om Bijbelse tafrelen in dans
vorm uit te beelden zonder,, de voor
naamheid daarvan schade te doen. Me
moreren we het ontroerende tafreel van
de „Kribbe" en het grootse en indruk
wekkende „Golgotha". Costumering en
belichting waren hier subliem en prach
tig in stijl. Wat leende zich buitenge
woon hiervoor de muziek van Haendel
en Gluck. Toen na de pauze het doek
weer openging, werden we onmiddellijk
gevangen door de boeiende sage van de
zon en de wind. „1945" riep weer sug
gestieve herinneringen op aan den over
weldiger, maar werd besloten met „Her
rijzenis". Een serene weergave van het
huwelijks-ideaal. Zeldzaam bekoorlijk
was de Zweedse Suite met muziek van
Lille Bron SoJerland. In „De Eenzame"
domineerde wel de meesterlijke mimiek
van Birgit Cullberg. De Note comique
was hierin ook sterk vertegenwoordigd
Eesloten werd met „Hercules op de
Tweesprong''. Voorbeelden van deugd
zaamheid en van het tegenovergestelde
werden hier fel tegen elkander ge
plaatst. Een brillante uitbeelding.
Een artistieke gebeurtenis als dit op
treden van gisteren behoort hier ter
stede nog steeds tot de hoge zeldzaam
heden. He publiek was zeer enthousiast
en maakte mede de voorstelling voor
de Zweden tot een groot succes. Veel
open doekjes en ovaties. We besluiten
dus met een van harte „Tot Weerziens".
Prachtig was de muzikale illustratie
door de pianisten Maxim Stempel en
Josef Brisé.
De artisten maakten een compliment
over de keurige belichtings-installatie
van de schouwburg. Namens het perso
neel van het Gulden Vlies werden bloe
men aangeboden als dank voor de hulp
in de bange tijd van Zweden genoten-
Musicus.
EERSTE KLASSE
District I
RFC—ADO
Hermes DVS—Sparta
EDO—A j ax
VSV—DWS
Feijenoord—'t Gooi t
District H
Blauw-WitDHC
De Volewijckers—
Stormvogels
Neptunus—DOS
HBSExcelsior
DFC—Haarlem
District III
Go AheadEnsched. Boys
AGOVV—Quick
Enschede—Vitesse
NEC—Wageningen
District IV
Willem II—NOAD
De Baronie DNL—Longa
VVV—RKTVV
Vlissingen—NAC
Helmond—BW
District v
Be Quick—Achilles
V elocitasLeeuwarden
SneekEmmen
HSC-GVAV
Heerenveen—Veen-lam
District VI
PSV—Brabantla
Sitt. Boys—1 imburgia
Juliana—MW
Sportd, Emma—
Eindhoven
De Spechten—Maurits
DISTRICT I
2de klasse A
Hilversum—RCH
De Spartaan-
De Kennemers
Zeeburgia—WFC
West-Frisia—ZFC
HVC—Alkm. Boys
2de klasse B
SDWVeisen
Watergraafsmeer—
Vriendenschaar
ZVV—TOG
KFC—DWV
Volendam—OSV
3de klasse A
Helder—SLTO
Succes—KW
Halfweg—De Germaan
GVO—Ahrends
BloemendaalDe Meer
3de klasse B
Tewasvogels—
Purmersteijn
VVZRapiditas
Always Forward DTS
Kinheim—NEA
3de klasse C
V V A—B ever wij k
ASVKRipperda
Schoten—RKVVA
Zandv, Meeuwen
De Meteoor
IVV—Aalsmeer
3de klasse D
ADO '20—Hollandia
Zaandijk—O VVO
SchagenHRC
Alcm. Victrix—APGS
4de klasse A
W'waardTexel
JVCWatervogels
Grasshoppers—Schoorl
MFCN. Niedorp
LSWBKC
4de klasse B
WW—EVC
Sij bekarspel—Zouaven
De Rijp—SEW
MonnikendamAndijk
St. GeorgeWestfriezen
4de klasse C
Alkmaar—Vitesse '19
HSV—Assendelft
WSV '30—Randers
Vr one—Uitgeest
SPELDJESDAG „VALKENHEIDE"
Het Jongensopvoedingsgesticht „Val-
kenheide" te Maarsbergen vanwege de
Ned. Herv. Gemeente heeft tijdens de
oorlogsjaren veel geleden.
200 jonge mensen van 12 tot 21 jaar,
de jeugd van ons volk, doorleeft harde
tijden en de opvoeding en vakopleiding
brengen grote kosten met zich mede.
Het herstellen van onze paviljoens en
werkplaatsen kost zeer veel geld en wij
verheugen ons, weer te mogen rekenen
op de steun van ons volk.
Meer dan duizend zonen van ons volk
vonden in „Valkenheide" een plaats van
inkeer en opbouw van lichamelijk her-^
stel en geestelijke groei.
Steun daarom ons werk voor de ver
waarloosde jeugd, door op Zaterdag
23 November a.s. een speldje te kopen.
Er zijn echter nog collectanten nodig-
Zij die mede willen helpen kunnen zich
opgeven bij den heer N. van de Poll,
Nieuwlandersingel 48.
VIERDE FILMMIDDAG VOLKS
UNIVERSITEIT.
Zaterdagmiddag zal de 4e filmmiddag
in dit seizoen plaats vinden, waarvoor
de keuze is gevallen op „Levensavond".
Over deze film schrijft de filmcriticus
Jordaan in het VU-programma:
Zelden toonde de film zoveel moed, om
met versmading van de gebruikelijke
goedkope successen een origineel on
derwerp te behandelen, dat dermate
valt buiten het domein der gangbare
stokpaardjes. In een rusthuis voor be
jaarde toneelkunstenaars belandt als
nieuwe huisgenoot de eens vermaar
de „jeune premier" Saint-Clair. Hij
heeft niet alleen een grote reputatie als
acteur, do'ch tevens als hartenbreker:
talloos zijn de vereersters, die aan zijn
amoureus temperament ten offer vielen.
Het verschijnen van den thans op-jaren-
gekomen „lady-killer" verwekt een ge
weldige opschudding in het stille „Te
huis" en tal van verwikkelingen zijn er
het gevolg vantemeer, waar .de
echtgenoot van één zijner vroegere con-
quête's als verpleegde in het rusthuis
verblijft en een naief kellnerinnetje zo
waar nog aan de verleidingskunsten van
den ouden Don Juan ten offer Valt.
Het geheel is met een mets-ontziende
realistische zin getekend en daarbij
doortrokken van een lichte, tere wee
moed. Prachtige rollen van kunstenaars
als Louis.Jouvet (St. Clair), Victor
Francen (de bedrogen echtgenoot) en
Michel Simon als een allermerkwaardig
ste oude verpleegde.
OPGELET!
In verband met de grote drukte voor
St Nicolaas in de winkels, worden de
huisvrouwen aangeraden bij het winke
len goed op hun tassen en boodschappen
te letten. Gisteren werd bij de politie
tweemaal aangifte gedaan van de ver
missing van een handtasje, dat in een
aan de arm hangende boodschappentas
bewaard werd»
„DUIZEND MILLIOEN JAREN"
Gisteravond werd door de IVfij tot Nut
van 't Algemeen een zeer leerzame avond
gegeven met de filmvoordracht „Duizend
millioen jaren". In een korte inleiding
gaf de voorzitter, de heer Feringa, in t
kort de inhoud der film weer. Zij be
oogt niet een volledig beeld te geyen van
de toestand, duizend millioen jaren ""terug,
want dit zou niet mogelijk zijn. De film
toonde ons echter enkele beelden van de
overblijfselen uit het prae-historische
tijdperk, zoals die in onze aardbodem
werden en nog worden gevonden, en mede
door de toelichting kreeg men enig idee
van de toestand waarin de plek, waar
nu ons land ligt, zich in primaire tijd
perken moet hebben bevonden. Als de
film dan overgaat tot de geschreven
historie wordt ons de loop der -ontwik
keling hoofdzakelijk getoond door de
opeenvolging van de diverse bouwstij
len, en vele prachtige voorbeelden hier
van werden daarbij getoond.
Vooraf werd, bij verrassing, een filmpje
getoond over Tirol, zijn prachtige berg
landschappen en zijn inwoners met hun
schilderachtige klederdrachten
IN OVERTREDING
Tegen een inwoner van Alkmaar werd
procesverbaal opgemaakt wegens het
clandestien houden van 3 varkens. Ver
scheidene winkeliers werden geverbali
seerd omdat ze de winkelsluitingswet
overtraden (verkopen na 6 uur).
Tegen hoofden van ondernemingen
werd eveneens procesverbaal opgemaakt
omdat hun personeel zonder vergpnning
van de arbeidsinspectie overwerk ver
richtte
BUITELIN.G VAN STROBALEN
Gistermiddag om 5 uur kwam er op
de Kanaaldijk een vrachtauto, hoog op
geladen met balen stro aanrijden.
Waarschijnlijk doordat de chauffeur
een te grote snelheid had en doordat
de weg enigszins rond is, schoof een ge
deelte van de lading van de aanhangwa
gen af. Gelukkig kwamen er geen voor
bijgangers langs. Een lantaarnpaal werd
echter totaal vernield.
BONKAARTEN AFHALEN.
Degenen, wier geslachtsnaam begint
met de letter
K
kunnen hun bonkaarten afhalen op Vrij
dag 22 November en Maandag 25 Novem
ber a.s.
Krachtige, aan de kust tijdelijk
harde, Zuidwestelijke wind- Wisse
lend bewolkt met regenbuien, hier
en daar met hagel of onweer. Enige
daling van temperatuur.
landse politiek van Amerika geen wij
ziging zou ondergaan, maar een derge
lijke verzekering mag men niet al te
letterlijk nemen. Het is vrij zeker, dat
ook de republikeinen weinig gevoelen
voor een politiek van isolatie ten aan
zien van Europa, maar tussen het be
ginsel van anti-isolationisme en een
daadwerkelijke militaire steunverlening
is nog een aanmerkelijk verschil. U-
pjET is een gemeenplaats geworden om
de Balkan te vergelijken met een
heksenketel, een kokende, waarin
voor het Overige van de wereld al het
onheil gebrouwen wordt, dat men zich
maar denken kar}. Dat is voor de vol
ken bezuiden de Donau geen compli
ment, maar hun rusteloos nationalisme,
hun expansie-zucht, hun onderlinge
veten zijn factoren die inderdaad aan
leiding hebben gegeven tot tal van in
ternationale conflicten en men zou
kunnen zeggen, dat de wereldvrede pas
gewaarborgd zal zijn als de nationale
hartstochten in die uithoek van Oóst-
Europa volkomen tot bedaren zijn ge
komen en als het politiek evenwicht,
daar is hersteld.
"poCH zou men de Roemenen, Bulga-
ren, Zuidslaven en Grieken onrecht
doen als men hun de uitsluitende schuld
gaf van alle oorlogsrampen welke door
hun onderlinge naijver zijn ontstaan.
Immers, als het alleen onderlinge na»'
ijver was, zou het overige Europa zich*
ei niet veel van behoeven aan te trekken.5
Het kon de kemphanen laten vechten en/
zich tot de rol van onverschillig toe-
schouwer bepalen. Het behoefde zich
van de politieke intriges, de grensge
schillen, de landhonger niets aan te
trekken. Maar het ongeluk wil, dat dit
onrustige hoekje van Europa, met een.
zeer hartstochtelijke, impulsieve, en in
cultureel opzicht weinig ontwikkelde
bevolking het percentage der analfa
beten bedroeg omstreeks 1900 In die lan
den meer dan 85 terwijl dat in Euro
pees Rusland en Spanje toen circa 40
en in West-Europa minder dan 1 be
droeg, en zeer veel verbetering zal
sindsdien, tenminste op de Balkan, ook
a! tengevolge van de bloedige oorlogen,
niet ingetreden zijn het ongeluk wil,
cafc de Balkan juist gelegen is op een
plaats waar ook de grote mogendheden
tegenstrijdige belangen hebben en dat
deze vrij primitieve Balkanvolken zich
zqgr gemakkelijk als werktuigen dezer
mogendheden laten gebruiken. In Ser-
vië zou het panslavisme nimmer de af
metingen hebben aangenomen die tot de
moord van Serajewo en het uitbreken
van de eerste wereldoorlog hebben ge
leid, als het tsaristisch Rusland dit
niet aangemoedigd en gesteund had. Op
de Balkan kwamen voorheen de Russi
sche en Duitse (Oostenrijkse) belangen
met elkaar in conflict en thans botsen
daar de Russische belangen tegen die
der Anglo-Amerikanen, en des te hevi
ger, nu de maritieme macht van Italië
gebroken is. Want nu dit is gebeurd,
begeren laatstgenoemde mogenheden da
ongehinderde heerschappij over de
Middellandse Zee, door welke wateren
de handelsvaart naar het nabije en verre
Oosten voert, en wensen zij dus de lan
den, die aan deze zee hun kustgebied
en hun havens hebben, onder hun in
vloed en gezag te houden, terwijl het
communistische Rusland zijn invloeds
sfeer juist in die richting wenst uit te
breiden. Vandaar de voorlopig nog
alleen maar diplomatieke strijd over
de vaart door en de bewaking van de
Dardanellen, een probleem dat voor
beide partijen van vitaal belang is, daar
deze zeestraat de Zwarte Zee, die eert
overwegend Russische zee is, met de
^Middellandse, die men tot de West-
Europese wateren rekenen mag, ver
bindt. Vandaar de burgeroorlog in
Griekenland.
JpuSLAND volhardt bij zijn eisen om
aan de Dardanellen een militaire
basis te verkrijgen en de bewaking van
deze zeestraat met Turkije te delen.
Moskou heeft over dit geschilpunt de
zer dagen wederom een nota tot Enge
land gericht. En wat Griekenland be
treft, het herstel van de monarchie, zo
bereidwillig door Engeland bevorderd,
heeft geen einde gemaakt aan de bin
nenlandse onlusten. Integendeel, het
heeft deze zo mogelijk nog verscherpt.
Het geschil over Triëst, de havenstad
aan de Adriatische Zee, die door Zuid-
slavië wordt begeerd, mag dan door da
Grote Vier zo goed als beslecht zijn, het
is van zeer ondergeschikte betekenis,
wanneer men het vergelijkt met de pro
blemen van Dardanellen en Grieken
land.
y^THENE blijkt niet bij machte te zijn
de guerilla te bedwingen en heeft de
hulp van Amerika ingeroepen. De Griek
se regering meent de bewijzen in han
den te hebben, dat de opstandelingen
door een vreemde mogendheid worden
ondersteund en er naar streven in
Noord-Griekenland een communistisch
bewind te vormen, dat zich onafhanke
lijk van Athene maken wil. Mochten de
Anglo-Amerikanen er werkelijk toe
overgaan de gevraagde militaire hulp te
verlenen, dan zou zich op Grieks grond
gebied kunnen herhalen hetgeen in de
jaren vóór het uitbreken van de tweede
wereldoorlog in Spanje is geschied; dan
zou de strijd tussen communistische en
anti-communistische ideologieën worden
uitgevochteft op Griekse grond. Er
staan Engelse troepen in Griekenland
onder bevel van generaal Crawford en
een Amerikaans eskader kruist in het
oosten van de Middellandse Zee. Of
Byrnes, de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, echter thans, nu de
republikeinen het Congres beheersen,
nog zo krachtig zal kunnen optreden als
vóór de kentering in de binnenlandse
politiek der Ver. Staten, is een opeg.
vraag. Weliswaar is onmiddellijk na de
verkiezingen verzekerd, dat de buiten-
(Zie slot kolom 5 onderaan)