DORUS RIJKERS
l
J?
HITLER LEEFDE NIET GOEDKOOP!
1847
1947
Honderd jaar geleden werd de Koning der
m mensenredders geboren |j
HvCHANTAGITH
Eendeneieren zonder bon
ZOOALS VROEGER
WIJ VROUWEN
Wat moeten wij voor de
groenten betalen?
Onze puzzlehoek
Morgen is ze jarig.
m
Onze verjaarskalender
iSH
JÈÉÉHSjSB1!
Wij spelen Bridge
Het gebroken kopje
Maaltijd voor elke dag
Dorus Rijkers is 27 Januari 1847 «fn
t)en Helder geboren in een huisje m
de Blomsteeg.
Daar hebben zijn ouders vijftig jaar
gewoond en ze zijn er gestorven.
„Mijn vader" zei Dorus „is
,,m'aar" 84 geworden, maar mijn moe»
der was bijna 93 en ze noemde me nog
kwajongen" toen ik als schipper van
de reddingboot gepensionneerd had
moeten worden".
Hij was op vier na de oudste van
tien kinderen, zat op school met 59
leerlingen in één klas en is, toen hij
«laar afgestuurd was, achtereenvol»
;ens stenensjouwer, karrensmeerder,
oakkersjqngen en kruideniersbediende
geweest, tot hij eindelijk visserman op
een geegivlet is geworden en weldra op
eigen risico als vletterman optrad in
de tjW, toen den Helder de voorhaven
van, Amsterdam was en alle grote zee»
schiepen door het Noord»Hollands ka»
hajal voeren.
Heel zijn leven heeft Dorus achter
de Dijk in het oudste deel van Den
Helder gewoond, daar waar de zee
haar golven met ongelooflijke kracht
op de kust werpt, maar zo hoog kan
de stormwind de golven niet op»
zwepen of de harde basaltblokken
breken hun beukende krachten. Een
wolk van schuimspatten stuift op en
het lamgeslagen water vloeit machte»
loos over de ruwe stenen naar zee
terug, om aanstonds weer meege»
voerd te worden door een volgende
golf, een nieuwe mokerslag van de
zee, die met eindeloos geduld haar
prooi blijft bespringen en de zwakke
plekken zoekt waar het misschien
eens zal gelukken dat stenen pantser
te doorbreken.
Daar achter de Dijk woonde in de
Artilleriestraat no. 8 Dorus Rijkers,
en op de Dijk stond hij met zijn
ouwe makkers als het stormde en de
golven van de Razende Bol en de
Noorderhaaks de schepen op de
zandplaten wierpen om ze daarna als
lucifersdoosjes in elkaar te drukken.
OO
Daar, in het huisje van Doortje, zijn
getrouwde dochter, heeft hij mij vaak
verteld van zijn moeilijk leven als
vletterman, toen hij herhaaldelijk in
zee stak voor het redden van schip»
breukelingen en het bergen van sche»
pen.
Schipper van de reddingboot.
In 1872 werd hij schipper van de red»
dingboot, een grote open roeiboot en
als de storm te keer ging, moest Dorus
vaak midden in de nacht het warme
bed uit om op een drafje naar 't boten»
thuis te lopen en met zijn mannen in zee
te steken. Hij verdiende er nog geen
honderd^ gulden per jaar mee. Soms
had hij 'n extraatje, zoals in 1889, toen
hij 15 gulden kreeg voor hét redden
van 22 schipbreukelingen van het op de
Pannekoek gestrande stoomschip „Dra»
jjonfly", waarvoor hij van half twee
nachts tot zes uur in de morgen in
de weer was geweest.
Heel Den Helder noemde Dorus
„Opa omdat hij als broekje van een
goede 20 jaar met een weduwe met
vier kinderen was getrouwd en tot de
verrassende ontdekking kwam, dat z'n
oudste zoon al 18 jaar was. Een paar
jaar later was Dorus al Opa.
Het is niet mogelijk in een kort ar»
fi van a,','e reddingen te vertellen,
welke „Opa" in zijn lan'g en avontuur»
lijk leven heeft meegemaakt. Van de
meer dan 500 mensen, die hij redde,
heeft hij nooit meer iets gehoord en
flat vond hij zelf heel natuurlijk.
De schipbreuk van de „Renown"
"■De moeilijkste en gevaarlijkste red»
ding dateert van 1887, toen in de
morgen van 9 December het Duitse
barkschip „Renown" op de Panne»
koek strandde.
Hier volgt woordelijk, wat hij mij
daarover verteld heeft:
Met de„Renown" ben ik drie da»
gen en nachten in de weer geweest,
toen heb ik vierderlei equipages van
vijt en twintig mensen gered. Ik ben
<er_ vier keer heen geweest en heb
drie kper mensen gehaald. Ik had
tien roeiers in de boot en na de eer»
ste keer wilden de meesten niet
meer. Toen heb ik vier loodsleerlin»
gen meegenomen, maar bij de derde
reis wilden die ook niet meer. Ik ben
met de boot zo tegen 't wrak opge*
varen en. we hebben ze uit 't want
gehaald. 2e moesten langs een ket#
ting naar beneden komen en ik zag
een stuurman voor mijn ogen ver»
drinken, maar ik kon niet op zij ko»
men. Het was op 9, 10 en 11 Decern»
bfeef1 oni»en v?n negentien jaar
rial j dood in de mast.
ik t.I1SJe moeilijkste redding, die
3t ll rr^r ieV.en heb meegemaakt.
brancT hoort r*"8 a,s moord en
tochJ«breeuwen en je moet
toen weg, maar ik kon toch niet
heengaan en gooie mijn eigen leven
t<n? Tt iat Va" mijn volk- Wat niet
kan, dat kan niet, maar
dat 't een hard ding is. Ze dachten
»1aa»» T r» nv
daar aan de Nieuwediep niets an»
ders dan dat 9e reddingboot en de
sleepboot waren vergaan, maar ik
kwam op m'n eigen met de redding»
boot terug en de sleepboot kwam
achter mij. 't Was net of Onze Lie»
ve Heer het behaagde om ons te be»
waren. Er was een geul tussen de
golven door en de hele wereld dacht,
dat we weg waren, maar ik was, al
binnen, toen de Hercules kwam.
Toen ik met de laatste mensen aan»
kwam, was alles hiep, hiep, hoera
van de oorlogsschepen en de muziek
speelde. Zo'n tocht is er nog nooit
van m'n leven geweest!"
Dat was wel de moeilijkste redding,
maar Dorus heeft er een veertigtal
meegemaakt en zij getuigen alle van
een zelfopoffering, een moed en een
vastberadenheid, die altijd de kenmer»
kende eigenschappen van de beman»
ningen onzer reddingboten zijn ge»
weest.
Meer medailles dan guldens.
Toen Dorus 64 jaar was, is hij bij de
stranding van de „Elfridge" voor het
laatst met zijn mannen in *ee geweest.
Toen is „Opa" gepensionneerd en er
verscheen een oproep in de bladen om
den ouden schipper, die nog als losser
van een kolenboot moest werken, naast
zijn toelage als broeder van de Neder»
landse Leeuw, een lijfrente van 3.
per week te kunnen geven.
De borst van den ouwen Dorus
hing vol medailles. Hij kreeg ze uit
België, Engeland en Italië, van Wil»
lem III, van de Koningin=Regentes
de Koningin, de N. en Z. Holl. Red»
dingmaatschappij en van vele ande»
re zijden. Hij bezat een gouden hor»
loge met het portret van den vader
van den Duitsen ex=keizer en een
dasspeld met diamantjes van dezen
zelf, maar er kwam al gauw een tijd,
dat hij een gouden medaille moest
verkopen om aan eten te kunnen
komen.
OO
Toen Dorus ontdekt was
Toen de 76»jarige Dorus bij de ont»
hulling van het Marinemonument door
Dr. Rademaker van „het Vaderland"
„ontdekt'4 werd en deze over hem in
de courant had geschreven, kwam Ne»
derland tot het besef hoezeer men de»
zen held ter zee en zovele anderen
die als hij talloze malen hun leven voor
hun medemensen gewaagd hadden
tekort gedaan had.
Dorus was in een minumum van
tijd de centrale figuur^waarin als het
ware heel het opofferende en zo slecht
beloonde reddingwezen gesymboliseerd
werd. Zijn naam werd een der be»
roemdste in dén lande, men organiseer»'
de Dorus Rijkers»feesten, noemde tal»
rijke fabricaten naar hem en op zijn
80ste verjaardag heeft niet alleen Den
Helder maar het gehele land blijken
van belangstelling gegeven.
Van zeer grote betekenis is het
feit geweest, dat er een Dorus Rij»
kersfonds gevormd werd, waarvan
Henri ter Hall voorzitter werd en
deze revue»koning verstond de kunst
der reclame en vond in Dorus een
man, die gaarne zijn medewerking
verleende om overal te verschijnen,
waar met succes een inzameling voor
het fonds kon worden gehouden.
Dood en begrafenis.
In 1928 werd „Opa" enige tijd in een
ziekenhuis opgenomen. Toen hij weer
thuis was, heb ik hem voor 't laatst
de hand mogen drukken. Het einde
kwam nog vroeger dan wij verwacht
hadden en de volgende dag, op 19
April 1928, hebben alle Nederlandse
bladen in van waardering getuigende
artikelen den groten dode een eerbie»
dige hulde gebracht.
De begrafenis, op Zaterdagmiddag
21 April, was een gebeurtenis, waar»
over men in Den Helder jarenlang
heeft gesproken. Talloos waren de
kransen en bloemstukken, talloos ook
de verenigingen welker afgevaardigden
in de lange stoet liepen, welke zich van
het kleine huisje in de Artilleriestraat
naar het vergelegen kerkhof te Huis»
duinen begaf.
Het bestuur van het Dorus Rijkers»
fonds was in zijn geheel tegenwoordig
het Stedelijk Muziekcorps en de Staf»
muziek der Marine lieten treurmuziek
horen en van alle gebouwen en sche»
pen woei de vlag halfstok. De officie»
ren voor het Paleis salueerden. Voor 't
wachtschip stond een erewacht en bij
het Koninklijk Instituut was een groep
adelborsten opgesteld. De bemanning
van een torpedoboot bracht de militsi»
re groet, de miliciens waren aangetre»
den voor de kazerne en zelfs de zie»
ken voor zover ze buiten mochten
waren in de tuin van het Marine»
hospitaal opgesteld.
Bij de geopende groeve hebben velen
het woord gevoerd, allereerst de Com»
mandant der Marine, Schout bij Napht
L. J. Quant, die namens den minister
heeft gesproken.
Dorus Rijkers, het symbool van
zelfopoffering en heldenmoed, heeft
niet tevergeefs geleefd.
Niet alleen omdat zijn leven ons
als een lichtend voorbeeld voor ogen
staat, maar bovenal omdat er een
fonds gesticht is, dat zijn naam
draagt en dat tal van mensenred»
ders, die oud en vergeten waren,
ten zegen is geworden.
Tjeerd Adema.
Eendeneieren kunnen thans weer
op beperkte schaal aonder bon ver
kocht worden.
Wanneer men de eieren uitsluitend ge
kookt (io minuten en niet korter) ge^
bruikt, is gevaar voor besmetting met
parathyphus geheel afwezig. Dus geen
eendeneieren In pannekoeken» omelet,
cake of wat voor gebak ook, of als spie
gelei, De bakker mag ze ook niet aan
nemen.
De eieren zijn vpprzien van een stem
pel „eendenei, 10 minuten koken" De
maximumprijzen hiervan zijn: 141/* ct
per stuk
De geschiedenis herhaalt zich:
Bijna 150 jaar geleden bevon
den Nederland en Europa zich
in een soortgelijken toestand als
nu. Napoleon u>as bij Waterloo
definitief verslagen, de keizerlijke
adelaar verdween van alle wapen
borden, de trotsche standaard van
zijn imperium werd neergehaald,
hier en overal. Het geknechte
Nederlandsche volk leefde weer
op onder het wijze bestuur der
Oranjes, uit den vreemde weer
gekeerd na een lange balling
schap.
Als een terugkeer naar betere
tijden was toen de vestiging van
den eersten De Gruyterswinkel
in 1818. De Gruyter, die zich
loen reeds tof devies koos steeds
betere waar te leveren en den
vooruitgang te dienen, vertegen
woordigde de hoop op vrede, rust
en welvaart.
Zgoals vroeger brengt ook nu De
Gruyter de eerste teekenen van
den terugkeer naar den goeden
ouden tijd. U kunt weer een
vooroorlogsche sfeer scheppen met
een kop koffie of thee van De
Gruyter, de koffie- en theezaak,
zooals vroegerJ/
(Ingezonden Mededelingen.)
De groente is duur. Dat beseffen we
tot ons ongerief elke dag. Thans zijn
er echter maximumprijzen vastgesteld,
die met ingang van Dinsdag 21 Janu»
ari geldig zullen worden.
U betaalt dan voor:
Bieten 1 (beneden een half kilo per
stuk) ƒ0,15, II (half tot 1 kilo per
stuk 0,12, III (boven 1 kilo per stuk)
0,10. Gekookte bieten, meer dan 3
stuks per kilo 0,24; minder dan 3
stuks per kilo ƒ0,20.
Rode kool 0,20; Savoye kool (geel)
ƒ0,20; idem (groen) ƒ0,20; Witte kool
ƒ0,15; Boerenkool ƒ0,20; Prei I (bo»
ven 15 m.m.) 0,24; II (beneden 15
m.m.) 0,19; Uien (geel 0,22; idem
(rood) 0,22; Witlof ƒ0,60; Koolrapen
ƒ0,11; Ramenas ƒ0,11; Peen zonder
lof I ƒ0,22; II ƒ0,14; III en IV ƒ0,12,
Bjj thuisbezorging mag de kleinhan»
delaar boven deze prijzen ten hoogste
1 cent per kilo berekenen. Voor bet
snijden van kool ten hoogste 3 cent
per kilo én voor het schrapen van wor?
telen ten hoogste 1 cent per kilo. Kool
en wortelen resp. gewogen na het
snijden en vóór het schrapen.
Puzzle 16, Een lettergreep-puzzle.
De 21 bedoelde woorden waren:
1. elders, 2. Seeland, 3. kristal, 4. kin
derhand; 5. donderbui; 6. predikant, 7.
Emmen, 8. drietal; 9. zindelijkheid; 10.
logger; 11. devaluatie; 12. diamant; 13.
pendule; 14. dadelijk; 15. vrede; 16. zon
derling; 17. debiteur; 18. terpentijn; 19.
vliering; 20. pieterman; 21. Malaga.
De derde verticale rij geeft te lezen:
De Inneming van den Briel.
Een puzzle, die volgens de ingekomen
oplossingen bij velen zeer in de smaak
is gevallen. Het aantal inzendingen was
buitengewoon groot.
Na loting onder de goede oplossers is
ditmaal de wekelijkse prijs van ƒ5
ten deel gevallen aan Mej. N. Zand
bergen, Spoorstraat 25, Alkmaar.
Deze prijs zal worden toegezonden.
En thans onze nieuwe puzzle: ditmaal
een kruiswoord-puzzle die altijd be
langstelling heeft.
PUZZLE 17 EEN KRUISWOORD-
PUZZLE,
Omschrijvingen:
Htrizontaal:
1. bij getuigschrift verklaren (oude
spelling); 13. oorlogsactie op zee; J5.
waterhoogte 17. geb. wijs van lezen; 18.
lidwoord; 19, prul; 23. onzinnig; 24. rond
stuk hout; 25. telwoord; 28. aanspraak
van een Koning (maar dan omgekeerd);
31 pen of klamp; 32. van de; 33, onaan
genaam verblijf; 35. voorzetsel; 37. volks
drank (Eng.); 39. boom; 40. tot aan
denken (afk41 opgooi (laatste letter
ontbreekt); 43. bepaalde uitgave van
een courant', 47. vorm van „kunnen";
48, meisjesnaam; 50. kloosterzuster; 61,
sta stil!; 52, rgode kleurstof (zonder de
laatste e); 53. waarvan „der" de samen
trekking is; 64. land in N O. Azië (eerste
letter ontbreekt); 55. gebergte op Java;
57. reusachtig; 58. provincie se; 63.
en passant (aft 64. welkome gast in
huis, 65, en anderen (aft.); 67. meisjes»
naam (aft.); 69. stam van derven; 11.
laagste dep bestaande rechtscolleges.
Verticaal:
2. voegwoord (Fr.); 3. rekenvraagstuk;
4. inplaats (afk 5. tovergodin; 6. Dorp
in Drente; 7. muzieknoot (verlaagd); 8,
stam van een werkwoord; 9. het woordje
waarmee sprookjes beginnen; 10 koning
(latijn); 11. voegwooid; 12. bittere stof;
14. turntoestel; 16, kinderspeelgoed; 18,
muzieknoot (verlaagd): 20. vlug; 21.
laan (Fr.); 22. Schriftelijk vergelijk; 23
schreeuw; 25. en dergelijke (afk); 26.
water in Friesland; 27. nummer (aft.);
29. snelle loop; 30. stoffen die wij be
slist nodig hebben; 34. Reside^tie,,, West»
Java; 36. klein schip; 38. in het jaar
Onzes Heeren; 39. als 18 horis; 40. staat
toe; 42. halfbloed; 44. meisjesnaam; 45.
ander woord yoor honderdduizend; 46.
in Neerlands dreven (aft.); 47 statie
koets; 49. Dorp op Texel (laatste letter
greep vervalt); 51. huisdier.. 56. Ned
damesclub (afk,); 57. spruit; 59. merk
havermout; 60. niet jong n); 61 berg
plaats; 62. als 67 horiz.; 66 klaar; 67,
dubbele klok; 68. de onbekende; 69.
muziekterm (afk.); 70 eerste hoofdstuk
(afk.).
Wat geven samen te lezen; horiz 17,
25 32, 43, 53, 58 en 64?
Oplossingen tot en met Donderdag 23
Januari (uiterlijk) aan de redactie va®
®w courant. Onder de goede oplossers
wordt weer een prijs verloot.
„Qn*e" Pietje,
Nèt als jullie doen als Je jftrig bent,
Z9\ ze in de vroege ochtend de uren lig
gen tellen. Nieuwsgierig naar de cadeau
tjes, die ze straKs van Vader, Moeder,
Trix en Ireentje krijgt; Wat zou bet zijn?
Een verjaardagstaart? Dat mooie platen
boek, dat; ze gezien heeft? Die grappige
negerpop? Of.... een poppenbadje? Nog
een uurtje maar en dan....
W Rwl*
- L.+
Jll M ",1'v 1%
IMl B-'-C VSO»!
kV -*>. 1
§g mm- sm-
t v.
een pop krijgt, zal ze spelen, dat dit bet
nieuwe kindje Is, waarvoor Moeder
mooie «vies beeft klaargezet. F|jn. Maar
nu boort ze al gelujd in buis. Nog even
en dan...,
Pietje, vóór Vader en Moeder en Trix
en Ireentje je komen gelukwensen alvast
een hartelijke felicitatie van ons allemaal.
Van de Noordhollandse Jongens en meis
jes èn van
STEïf.
13 januari: Rie Koppen.
16 Januari: Daan van Driel.
17 Januari: Wies je Roskam.
19 Januari: Prinses Margriet.
m 'i'f-
s-SSs»-* t
Dlfl
Fijn, er mogen vriendinnetjes komen
Fn lekker, dat het Zondag Is, nu behoe
ven de zusjes niet naar school. Ze zullen
vader en moedertje doen. En als Ze dan
VII.
Alvorens tot ons nieuwe probleem
over te gaani, willen wij gaarne nog
even een paar algemene opmerkingen
maken. In de eerste plaats dat de spe.
Ier, nadat het contract is vastgesteld en
de tegenpartij is uitgekomen, niet de
moeite en de tijd neemt om even kalm
de situatie te overzien, nadat de blinde
is opengelegd. Er wordt dikwijls direct
maar een kaart uit de blinde bijge-
speeld en naderhand blijkt soms, dat
men juist in die eerste slag een f(>ut
lieeft gemaakt. En nu mopgt gij zeggen:
„dat doe ik niet", toch zult gij als ge
veel op wedstrijden speelt, zjen, dat
herhaaldelijk veel te vlug wprdt bijge»
speeld.
Bekijk eerst nauwkeurig de combi,
natie van uw beide spellen. Ziet gij b v
dat gij vermoedelijk een slag te kort
zult komen voor uw contract, overleg
dan eens ernstig of er geen middel zou
zijn, om toch het vereiste aantal slagen
ta halen. Is het b.v. nodig eerst de
troeven er uit te halen of moet ge
juist dit nalaten, maar de troeven zo
veel mogelijk afzonderlijk gebruiken.
Moet gij direct in de hand of in de
blinde aan Slag? Kunt gij uit de uit
komst iets omtrent het spel der tegen
partij te weten somen enz Misschien
wi}t gij dat nog eens overdenken. Nie
mand kan en meg U kwalijk nemen als
ge bij de eerste slag wat iang nadenkt.
Het heeft dikwijls zijn nut.
Ter oplossing een „klein-slag kla
ver" probleem.
De kaartverdellng is als volgt:
g. aas
H. 8—7-3
R. aasboer—9^-4
KI- boer—10—6—5-^4
8. heer—10—8—6—3 S. boer—2
H. aas-vr.-boer-5 H. 1096—2
R. heer—vrouw7—5 R 10—8—6—3—2
KI. KI. 8—7
S. vrouw97—54
H. fheer-»4
D.
KL aas—heer— vrouw-9-3-2
Zuid speelt 6 klaveren en West komt
op met ruiten heer.
Volgende week komen wij pp dit pro-
Jleem terug.
„Nou, vooruit dan maar."
Eef grjjpt de vaatbwast en Difc d$ thee
doek, Zij zullen de boel wel eens »etjes
maken, nu mpeder ziek is.
„Klik-klak" doen de kopjes op
druipbak en Dik grijpt ze handig b|j de
oortjes
„Je moet zorgen, dat je gelijk me$ mij
blijft," reddert Eef ,,Het wordt anders
véél te vol op de aanrecht.
Dik knikt ijverig „Ja.rja".... Maar dat
kopje van moeder is zó glad, en 1 t
zeepsop zó glibberig.,,. Patel ©a*r ligt
het aan kleine stukjes
Geschrokken knielen Eef en Dik op de
grond. Het is niet meer te lijmen en *t
was zó mooi..,,
„Je kunt po geen nieuwe kopen óók,*»
zegt Dik mistroostig „Alles is op pun
ten". V
„Vertel tenminste nog maar niets aan
moes," raadt Eef,
Op school moet Dik er zo nu en dan
aan denken. Niet, dat hij bang ia voor
een standje, want moe zal beat begrij
pen, dat het eep ongeluk was Jongens
van acht jaar zijn niet zo heej han
dig met de theedoek
Maar 't is zo jammer. Want moe had
het kopje van Qma vpor haar verjaar
dag gekregen^
Dan gebeurt er iets prettigs, Dik mag
de leesboekjes uitdelen Ze liggen in de
grote kast En als bfj ze er uit neemt,
ziet hij plotseling op de onderste plank
,een kopje staan Gevuld met stukjes
krijt, punaises, giimpietjes en andere
kleinigheden^
Het is een rond kopje en het lijkt®echt
een beetje op dat van moe.
Na vierep blijft Dik wat treuzelen
„Juf?"
„Ja, Dik„Juf, er staat een kopie
in de kast. Mag ik dat hebben?"
Juf is verbaasd, maar dan vertelt Dik
't hele verhaal. En bi&ooft, dat Juf er
een mooi houten doosje voor terug
krijgt.
Dap mag het. En opgetogen loopt Dik
met zijn achat naar huis ï.n de keuken
wast hij 't kopje goed schoon, en zie-je-
v/el? Het past aardig bij het -overgeble
ven schoteltje
Nu gaat Dik thee zetten En met een
glundere snoet brengt hij een kwartier
tje later 't nieuwe kopje vol -thee naar
bovgn.
Moe lacht om die verwennerij Maar
dan vraagt ze plotseling: „Zeg Dik, hoe
komen we (eigenlijk aan dat vreemde
kopje?"
Dik kleurt ep zegt haastig wat ér ge
beurd is Schuin kijkt hij naar moe
ders gezicht. Zqu ze het érg jan?mer vin
den? M.aar neg, hl. 'r Ze noemt pik een
echte keukenpiet en.... het nieuwe kop-;
je haast pog mooier .dan het yorige!
.STEN.
Zaterdag: Gebakken blpedwpst, capu-
cijners, aardappelen, frambozépyJé
Niet iedereen hpudt van capucijpers en
dat is geen wonder, WPPf ey-eijaja tuin
bonen hebben deze peulvruchten een
bittere n.aspiaak
Voor de nlet-Juater.? kap een maaltijd
P5pt capucjjners echter buitengewoon
smakeljjk worden gemaakt, d.o.Qr w?t ge-
bakken uitjes ep tomatenketchup toe te
ypegen Dit bgft hgt bifrterg gan da erw
ten geheej op
HET Hitler-rregime heeft
4e Duitsers, volgens een
onlangs onder de titel:
„Hoe zij Jeefden" gepubli
ceerde Duitse brochure, 700
milliard mark gekost, pe
berekeningen zijn geba
seerd op de geheime rijks
begrotingen der nazi's, al
dus lezen wij in de Haag-
sche Courant.
Hitier verbruikte mip^
steng 25 450.000 mark per
jaar Een bedrag, dat ho
ger is dén dat, hetwelk de
laatste Duitse keizer Wil
helm -H van de staat ont
ving. Van dit geld werd
niets gebruikt öjm de hem
tpegevoegde ambtenaren
te betalen Zijn salaris als
staatshoofd bedroeg per
jaar 60 000 mark plus een
bedrag y.ap ióo.ooo mark
voor pnkQ.sten Hij ontving
geen salari§ al^ rijkskan-
seljer, maar wel de 18.0ü0
mark jaar yogr dé on
kosten.
yoor tg kreeg hij yoor re.-
presentatiekoslen als hoofd
van de staat nog éép m}r
lioep mark per jaar en
was hem éen fonds van 24
millipen mark ter beschik.-
king gesteld om paar vrije
verkiezing aan te wenden
maar na j94? kon Hitier de
eindje$ niet meer aan
elkaar kPPPep lp 1944 werd
hem een bedrag van 28
milUoen mark toegekend
en lp 1945 het jaar der
ineenstorting kreeg hij
4o mhHpen mark yopr per
soonlijk gebrujk. Hitle/'s
Waanzinnige bouwwoede
verslond éAbrme sommen
Zijn thans ki puin lig
gende kanselarij heeft 100
milijpen mark -gekost Hlt-
ler bouwde gastenverblij
ven zoals wjj een ser'e
hotels exploiteerden. (Görirlg
en .Gdbbels waren aj even
verkwistend met \t géid
van het Duitse voik.
Gö.ring's jaehtverblijf
Harinhéll, bjj Herlijn,
kostte de staag ongeveer
16 millioen mark en elk
jaar bovendjen s of .4 m'l-
jLiocn voor verbouwingen
en uitbreidingen Göbbels'
ambtswoning -te Berlijn
kostte bijna 3 millioen
pi(?rk. 09.k al uit de schat
kist. Bovendien bouwde hij
een villa op het -Zwanen-
eiland .irj Wapnsee, die ook
nog één millioen mark
kostte.
6")
door J. 3 FLETCHER
Byner legde zich er bij neer deze be.
wijzen van vriendschap tt moeten ont
vangen en Pickard verdween in een
donker gewelf en daalde een rij qitge-
e en trapjes af. Kort daarna verscheen
M^er met een kan 'n zUn handen,
fffri» "?6t bli!kbaren trots bezag Het
°nkere bie: S°°t hij over in
en bood het zijn bezoeker
heer ik" h Wat een k,eur' mIJn'
heer. Ik heb dat vat gisteren aanee.
U°komteVk had h6t a' een jaar in he
rnomen M,°tP WatJe noemt het 3ulste
riin glas hMf Jen rt Pe zuch< z««e hij
me» d toni oB Weer neer en ^akte
Tan hoh w 1 Spul' mÜnheer En
dan heb Ik nog wat nieuws voor u en
Eldrick in dat zaakie.
.O", zei Byrner een en al aandacht,
„Wat nu?"
,U heeft natuurlijk al die groeven
hier gezien", begon Pickard'. „Nou u
begrijpt die steenhouwers en zo lo
pen 's avonds hier wel eens aan en gis
teravond zat er ook" een stelletje Eén
had de Barford Koerier en las er
ardop u-i advertentie over Parawhite
met uw Londense adres uit voor
oen praatten ze nog wat over adver-
eren en over verdwijningen en toen
wam er een jonge vent naar me toe
en zei stiekum tegen mij; „Zeg Pickard."
zei ie, „ik ken die naam Parrawhite
Noemde jij niet die heer zo, die hier
s Zondagsavonds -^yej eens zat?"
„Nou en wat zou dat", zei ik.
„Niet veel," zegt ie ,Maar ik zie in
de Koerier dat ze hem zoeken en ik
weet wat over h m"
„Wat zal dat zijn?" zeg ik, „Nou,
zegt ie, „ditte. Verleden naaar slenter
de Ik rond aan het einde van Stub's
straatje. Eigenlijk wachtte ik op een
meisje, dat daar in een van die huizen
dt nde. Ze zou n ar ontmoeten en,
zegt ie .Ik zag die man die u Parra
white noemt, 't s'raatje uitkomen met
dien advocaat Pratt. Ik ken die Pratt",
zeg ie „want ik heb een» een karrewei-
tje gedaa voor mijnheer Eldrick „Nou
en wat meer", zeg ik. „Ik zag ze de
weg oversteken," zegt ie. „Ze zagen mij
niet. ik stond plat tegen de muur, maar
ik zag ze goed, het was maanlicht. En
zou ik nou niet die beloning kunnen
krijgen", ztgt ie. Ik dacht np,
mijnheer en ik zeg: „Weet je
wat, vriend, hou jij je kiezen op me
kaar en kom morgenavond terug. Ik zje
dien mijnheer in de tussentijd ejl ik
zal er over praten. „En denkt u", ging
de waard voort, „dat u iets met dien
man kunt doen?"
„Vast en zeker," riep Byner uit.
„Waar woont dje man?"
„Dat weet ik niet precies", ant
woordde de waard. „Hij woont hier In
oe buurt en hij heet Willem Thomas,
zoo heet ie, en 't is een fatsoenlijke
vent".
„Dan moet ik hem zoeken", zei By
ner. „Kunt u me nu dat straatje wij
zen en de groeve?"
„Gaat u maar vast de weg op," zei-
de Pickard. „JJk kom u zo achterop
Beter dat ze ons niet samen zien uit-
gaan, dap denken ze maar, dat het af
spraakjes zijn".
Byner wandelde de weg op en leun
de over een hek, toen mijnheer Pickard
kwam aanstappen met zijn ruige pet en
vergezeld do.or een stevige foxferrier
zijn duimen in de armsgaten van zijn
vest Ramen gingen zij verder
„Kijk u hier", zeide de waard en stak
de weg over naar een nauw' laantje
tussen twee hoge muren. „Dit is hier
Stub's straatje, dat heet zo, omdat er
e .ns een mijnheer Stub heetf gewoond
Het huis is nu afgebroken. Ziet u, het
loopt hier van de hoofdweg naar dat
plein. De lui hier in de buurt noemen
dat plein het einde van de wereld, om
dat je naast het laatste huis de open
hei hebt En hier. aan hef einde van
het laantje, zag Wij® Thp.njas, Pratt en
Parrawhite. Ze gingen zo naar de oude
groeve"
„Kunnen we daar ook in gaan?"
vroeg Byner,
„Dood gemakkelijk", zei Pickard
.Het is zo'n plek, waar de kinders
spelen, ze werken hier al in geen ja
ren meer. de groeve is uitgeput orn zo
te zeggen". Hij jeidde Byner het steeg
je door en wees het buis aan, waar
Pratt woonde. Dan ging hij verder naar
de oude groeve.
„Ik snap niet, wat ze hier moesten
doen, behalve geheimen bepraten", zei
Pjckard. „*t Is hier overal stil op dat
uur van de pacht. Mapr hier is h.et dan
waar Willem hen zag".
Byner stond stil op een heuvel en
keek rond. Voor hem was dit iets
nieuws. De steen was gedoiven, soms
uit vierkante soms ujt ronde groeven.
OverpJ zag mep lagen en aderen jn de
aarde en toen de goede steen opraakte,
was men «weggegaan. Daarop had de
natuur haar rechten weer dp.en gelden
en had zoveel mogelijk de yeyy/aestin-
gen door mensenhanden aangericht,
-weer hersteld. Er lag weer een tapijt
van gras en mos over de paden en
de grond, klimop en bramen slingerden
zich pver de gaten 09 sp'ojen, er groei
den el weer struiken en jongg bomen
schoten op.
(wordt vervolgd)
