INDONESISCHE KWESTIE
Gruwelijke moorden door 't Volksfront
Vffa»g 8 A»g«*tte 1947
D£ NOORDHOLLANDSCHE COURANT
144e Jaargang .No. 156
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
IN DE VEILIGHEIDSRAAD
v. Kleffens overhandigt boodschap
van Nadjamoedin
FmiWJN€N NIET
TOEGELATEN
A.N.W.B.-wegenwacht
op route Alkmaar-De Kooi
Lening van Wereldbank
aan Nederland getekend
195.000.000 Dollar
tegen 3
De export van
pootaardappelen
Britse oppositie stemt
tegen de regering
Damplantsoen 50 ct. per cm2
Eerste schip met Indische
producten naar Nederland
Felicitatie-telegrammen voor
31 Augustus
Slachtoffers werden gevierendeeld
Nieuwe wereldrecordpoging
van Captain Odoms
Hoeveel radio-luisteraars
in Nederland?
Republiek vraagt
arbitrage
Australië biedt
arbitrage aan
Bij de eendenjacht gedood
Nederlandse boeren naar
Canada
Roemeense grens gesloten?
GIJ en WIJ
Uket&ecUht
Prijsverlaging kinderwagens
VOOMUMC I, AM9»M«
ABM. 3M0
Dif.! J. Btftsme
Voortzetting won de
ALKMAARSCHE COURANT
T AWE VEN:
AZhrerteattea: M oeot p»r
millimeter. „W«ag5«" »et tt
woorden W ot., elk weeec
maar 5 ct.. urtsiottend oo»ta«
Abonnementen: I P**
maand f S W per kwartea
Hoofdradactear M. H. E. Uyldert plv. Tj. N. Adem»,
Gieteravond ie in de Veiligheids
raad de bespreking van de Indone-
ïiaobf kwestie voortgeeet. De Pbilip-
pigaen hebben officieel verrecht de
baeprekitig van de Indonesische kwes
tie te mogen bijwonen.
Hiertegen hebben België en Groot-
jrittennië zich verzet, doch de Austra
lische afgevaardigde bepleitte krachtig
dat de Philippijnen een vitaal belang
hadden bij het Indonesische geschil.
Het Philippijnse verzoek werd een
ter met zes stemmen vóór verworpen,
daar er vijf onthoudingen waren, zo
dat de nodige meerderheid van zeven
stemmen niet werd bereikt.
De Voor-Indische gedelegeerde Son
deed een beroep op de Veiligheidsraad
om een bevel uit te vaardigen, dat zo
wel de Indonesische als de Neder
landse strijdkrachten zich zouden
terug trekken op de stellingen welke
zij vóór het uitbreken der vijandelijk
heden innamen, aangezien de Indone
siërs ernstig in het nadeel zouden zijn
bij de onderhandelingen. D< heer Sen
beschuldigde de Nederlandse regering
ervan het aceoord van Linggadjati op
eigen wijze te interpreteren. De Indo
nesiërs waren bereid met de Neder
landers op alle punten accoord te gaan
behalve op dat betreffende het hand
haven van de orde door een gemeen
schappelijke NederlandsIndonesische
politiemacht, zo zeide hij.
De Voor-Indische gedelegeerde ver
klaarde voorts dat India er de voor
keur aan zou geven, dat de kwestie be
handeld zou worden door een inter
nationale commissie van aroitrage.
Mr. van Kleffens ontkende ten sterk
ste, dat de kwestie van de gemeen
schappelijke politiemacht het stru'kel
blok was geweest.
Hij herhaalde, dat de redenen voor
de Nederlandse militaire actie waren:
het vasthouden van gijzelaars, net sta
ken van de levensmiddelentcevoer
waardoor hongersnood ontst >nd, meer
dan duizend bestandssschendmge.., de
onmacht van de Indonesische regering
om ongeregelde elementen in bedwang
t-> houden.
Van Kleffens verklaarde vervolgens,
dat als gevolg van de Indonesiscne
blokkade 13 der inwoners van
Madoera var honger was omgeko
men en dat 27 han honger onge
neeslijk ziek was: „Wij konden da
niet langer tolereren".
De zitting van de Veiligheidsraad
werd tot Maandag verdaagd.
Van Kleffens heeft de Veiligheids
raad een dringende boodschap van
Nadjamoedin doorgegeven, waarin
deze verklaart, dat Oost-Indonesië ver
baasd is over het verzoek van Australië
en India aan de Veiligheidsraad om L
interveniëren in de Indonesische
kwestie. Oost-Indonesië, aldus de bood
schap, beschouwt deze stappen als een
miskenning van het essentiële karak
ter van het conflict en tevens als een
zich mengen in de interne zaken van
Indonesië, waardoor de wereldvrede
zou kunnen worden bedreigd.
Oost-Indonesië betuigt door middel
van zijn premier zijn instemming met
het besluit van de Ned. regering om
een politiële actie te beginnen tegen
elementen van de Republiek, die de
uitvoering van Linggadjati verhinde
Tien van de 25 nieuwe, uit Ame
rika geïmporteerde, gele motorzij
span-combinaties van de Wegen
wacht van de ANWB zullen worden
gebruikt voor de verdubbeling van
de patrouillediensten op de drukste
verkeerswegen. Op de route Alk
maarDe Kooi zal nu ook een pa-
tronilledienst worden ingevoerd, en
het ligt in de bedoeling deze door
te trekken tot het monument op de
Afsluitdijk.
De wegenwacht die 15 April 1945
werd opgericht, had op 15 April 1947
531236 km afgelegd ruim 13 maal
de aardomtrek.
50 zijspan-combinaties, het corps is
verdubbeld, zijn thans op de weg. Er
zijn grote plannen voor de toekomst,
o.a. uitrusting met radiozenders. Het
aantal leden der W.W. bedraagt thans
ruim 30.000. Toen de W.W. op de Af
sluitdijk ging patrouilleren, nam de in
tensiteit van het autoverkeer sterk
toe.
Gisteravond om S uur Ned. tjjd is te
Washington een overeenkomst gete
kend, waarbij de Wereldbank aan
Nederland een crediet verleent ten
bedrage van 195.000.000 dollar.
De lening heeft een looptijd van 25
jaar, terwijl de rentevoet 31/4 pet.
bedraagt.
In overeenstemming met de voor
waarden va de overeenkomst wordt
echter op het uitstaande gedeelte van
de lening nog een commissie berekend
van 1 pet. 's jaars, voor het vormen
van een speciale reserve.
In beginsel zullen de eerste 5 jaren
geen terugbetalingen plaats vinden.
Naar het AFP verneemt, heeft de
Wereldbank bepaald, dat deze lening
niet in Indië mag worden aangewend,
noch voor militaire uitgaven mag wor
den gebruikt. De Wereldbank heeft het
doel van de lening als volgt omschre
ven:
„Zij mag uitsluitend worden ge
bruikt voor het herstel van de Ne
derlandse productiemiddelen, daar het
herstel hiervan aanzienlijk zal bij
dragen tot het herstel van Europa als
geheel".
De Stichting tot het Exporteren
van Aardappelen (B.E.A. II) heeft de
zer dagep aan de telers van goedge
keurde pootaardappelen van oogst
1947 aanbiedingsformulieren verzon
den, waarmede de pootaardappelen
voor export bij haar kunnen worden
aangeboden.
Aan de leden van coöperaties en
verenigingen, die een leveringsplich
voor pootaardappelen hebben, zijn
geen aanbiedingsformulieren toege
zonden, daar in deze gevallen de ex
porteurs en veilingen een gezamelijke
aanbieding zullen indienen.
Telers, die geen aanbiedingsformu
lieren hebben ontvangen kunnen deze
alsnog aanvragen bij de B.E.A. II dan
wel exemplaren verkrijgen bij een ex
porteur of iandkoopman.
LEDEN VAN INTERNATIONALE
COMMISSIE GEMOLESTEERD.
Volgens het Italiaanse blad Voce
Libera zijn de leden van de grens-
commissie der vier mogendheden,
welke de grenzen van de Vrijstaat
Triëst moet vaststellen, gewond ge
raakt bij een pro-Slavische betoging
in de Joego-Slavische zóne van Vene-
zia Julia.
Anna Marie Eilers, een 14-jarig
meisje uit Laren, die door de World
Friendship Association in staat was
gesteld een vacantie in Londen door
te brengen, werd door haar Lon-
dense pleegouders vermist. Zij bleek
bij een vriend van haar vader te
zijn Anna Marie wordt ondervraagd
door een Londense agent.
De Engelse minister-president, mr. Attlee, werd als het ware belegerd door
fotografen toen hij zijn woning aan de Downingstreet no. 10 verliet voor
het houden van zijn rede in het Lagerhuis over de te nemen maatregelen
in verband met de Engelse economische crisis.
Bij de beëindiging van het twee
daagse debat in het Britse Lager
huis over de Britse economische toe
stand heeft de oppositie tegen de
regering gestemd om haar ongenoe
gen uit te drukken over hetgeen
volgens haar de ontoereikendheid
van de Britse regeringsplannen
moet heten. De oppositie werd met
318 tegen 170 stemmen verslagen,
hetgeen een meerderheid van 148
stemmen voor de regering beteken
de.
Anthony Eden, voormalig minister
van Buitenlandse Zaken, was de laat
ste spreker voor de oppositie. Hij ken
schetste de door de regering beoogde
maatregelen als „ondoordacht, haastig
geïmproviseerd en onvoldoende". De
regering was volgens hem onvoorbe
reid en zonder een vastomlijnd plan, te
rechtgekomen in een crisis, die zij niet
had voorzien. Hij had het gevoel, dat
men slechts ten dele een beeld gekre
gen had van de idige economische
positie.
„Wij kunnen dit allegaartje van ze
kere verminderingen en Onzekere ver
wachtingen niet beschouwen als een
werkelijk geneesmiddel voor onze
kwalen", aldus Eden.
Naar wij gisteren meldden heeft de
gemeenteraad van Amsterdam be
sloten het midden-Damterrein te
bestemmen voor de oprichting van
een Nationaal Monument. De com
missie hoopt thans het destijds
door de heren van Maasdijk en
Rutten in de Pen-Gun" geopper
de plan dit Damplantsoen, dat
uiteraard vele millioenen vier
santé centimeters groot is, op een
symbolische wijze te verkopen
Het zal een inschrijving openen,
waarbij de prijs van ieder stukje
grond per vierkante centimeter 5C
cent zal bedragen.
Het m.s. Tarakan, dat te Cheribon de
eerste lading van 1100 ton Indische pro
ducten aan boord heeft genomen, zal
op 3 September via Djeddah naar Am
sterdam vertrekken. Het schip zal eerst
in Birma pelgrims aan boord nemen en
die naar Djeddah vervoeren.
Degenen, die van plan zijn hun ge
lukwensen aan H.M. de Koningin ter
gelegenheid van Haar verjaardag tele
grafisch aan te bieden, dienen deze te
legrammen tijdig, doch liefst vóór 30
Augustus aan te bieden.
Het Nederlands legercommuniqué no. 34 meldt, dat bjj Indaroeng' op
Sumatra's Westkust de volgende woorden op een huis werden aangetroffen:
„Hier wonen Duitsers, zij mogen niet worden lastig gevallen. Dat beveelt de
kepala (hoofd) van de Republiek". Het Swastikateken was op het huis aan
wezig en daarnaast waren op verzoek van de T.N.I. tevens republikeinse
tekens aangebracht. De T.N.I. bleef dag en nacht in de buurt van het huis
om dit te bewaken. In tegenstelling tot de bescherming van de Duitsers
werden een vader, een moeder en een zoon van een Zwitserse familie ver
moord. Hetzelfde lot overkwam een Roemeen. Allen werden door de T.N.I.
vermoord. Drie Nederlandse dames werden per auto weggevoerd en ver
moord. Uit onderzoeken is gebleken, dat door het „Volksfront" gruwelijke
moorden zijn gepleegd te Kelawi. Bij' Soeroegadang zijn ongeveer 200 graven
van vermoorde personen van allerlei landaard gevonden, die verdacht wer
den van sympathieke gevoelens voor de Nica. Uit verklaringen is gebleken,
dat verschillende slachtoffers, waaronder vrouwen, door het Volksfront zijn
gevierendeeld. Het onderzoek wordt voortgezet, aldus het communiqué.
Het Nederlandse actiecommuniqué
van gisteren no. 33 meldt: In de sec
tor van Grissee bij Soerabaja werd 'n
Nederlandse vrachtauto beschoten. Op
enkele plaatsen ten westen van Soe
rabaja werden enkele Nederlandse
patrouilles onder vuur genomen. In
hetzelfde gebied werd de post Ran-
degankoelon met „brandflessen" be
stookt en met mortieren en mitrail
leurs beschoten.
Midden-Sumatra: ten noorden van
Padang werd een Nederlandse pa
trouille beschoten met automatische
wapens.
Onze verliezen sedert 4 Augustus
middernacht bedragen: vier gesneu
veld, een vermist, 17 gewond.
Radio Djocja meldt, dat de Neder
landse troepen bij Gombong steeds op
marcheren in Oostelijke richting.
Een ander bericht meldt, dat de re
publikeinse chef van de staf een onder
zoek gelast heeft naar de situatie,
waarin de beide legers zich bevonden,
op het moment, dat de order „staakt het
vuren'' werd gegeven.
Massagraf in Midden-Sumatra
ontdekt.
Volgens de voorlichtingsdienst van
het Nederlandse leger, aldus meldt het
Franse persbureau AFP uit Batavia,
zou bij Soeroegadang (Midden-Sumatra^
in een massagraf het stoffelijk over
schot van 200 personen ontdekt zijn, die
.verdacht werden van sympathie voor
de Nederlanders", benevens van 21
Europeanen, die in diezelfde streek ver
moord zijn.
Maandag is de Loerah (dorpshoofd)
van Tjiandjoer door nog niet opge
ruimde Javaanse benden vermoord, ter
wijl twee dessahoofden zijn ontvoerd.
Situatie in Tjilatjap
Het departement van economische
zaken meldt, dat de „Sipirok" van de
KPM drijvende in de haven van Tjila
tiap werd aangetroffen en dat het de
moeite loont het schip naar Priok' te
slepen. De overige schepen in de ha
ven zijn totaal verloren. 90 van de
werktuigen in de werkplaatsen is ver
dwenen. Van de havengoedangs is 70
door brand vernield.
Captain William P. Odoms is giste
ren om 18.53 uur (Ned. tijd) uit Chica
go vertrokken om opnieuw een poging
te doen het wereldrecord voor solo
vlucht om de wereld te verbeteren. Het
staat op naam van Wiley Post (1933)
Post had 186 uur nodig.
Door onklaar raken van zijn toestel
moest Odoms zijn vorige poging op
geven. De machine heet „Reynolds
Bomshell".
Het aantal aangegeven radio-toestel
len in Nederland bedroeg op 1 Augus
tus j.l. 858.907 tegen 835.545 op 1 Juli.
Het aantal aansluitingen op het rijks
radio-distributienet bedroeg op 1 Juli
j.l. 481.854 tegen 480.842 op 1 Juni.
De Indonesische regering heeft
in antwoord op het Amerikaanse
aanbod om bemiddeling te verle
nen in het geschil met de Neder
landers Amerika verzocht om
zijn invloed aan te wenden bjj
Nederland en de Veiligheidsraad
om te besluiten, onmiddellijk een
Internationale arbitragecommissie
naar Indonesië te zenden.
Ir, de Republixeinse verklaring word
de mening uitgesproken, dat de V. S„
Engeland en Nederland het er over
eens zullen zijn, dat in arbitrage door
een commissie der V. N. de enige en
laatste hoop is gelegen op een vreed
zame bijlegging van het geschil.
De Republiek verzoekt de Ameri
kaanse regering een vertegenwoordi
ger naar Djocja te zenden, zodat zij
vollediger ingelicht kan worden over
het officiële Indonesische standpunt
en vraagt per radio van zijn vermoe
delijke tijd van aankomst verwittigd
te worden.
Drie punten.
Blijkens nadere berichten spreekt de
republikeinse regering in haar ant
woordnota aan de regering van da
Ver. Staten de eenstemmige overtui
ging uit, dat, als de Amerikaanse rege
ring in staat is om het Republikeinse
voorstel te ondersteunen, dit een goede
daad jegens de mensheid zou zijn. Hier
voor worden dan de volgende redenen
opgegeven: 1. De Republiek en Nedtr
land zouden accoord gaan om loyaal
elke uitspraak van een arbitrage-com
missie op te volgen; 2. Er is sterke
leden om aan te nemen, dat een inter
nationale commissie een duurzame op
lossing zou vinden; 3. De Ver. Naties
zullen zodoende een zeer (zakelijk
precedent scheppen om aan de wereld
te bewijzen, dat haar organisatie in
staat is oorlogen te doen beëindigen
en conflicten op te lossen.
De Australische regering heeft
gisteren aangeboden samen met de
V.S. arbitrage te verlenen in het
NederlandsIndonesisch geschil.
Australië neemt aan, dat de Veilig
heidsraad arbitrage, niet bemiddeling
heeft voorgesteld.
Volgens radio Djocja heeft Sjari-
foeddin verklaard, dat zijn regering
naar hij verwacht het aanbod gaarne
zal aanvaarden.
Hij heeft de V.S. verzocht de V.N.
te overreden om een internationale
arbitrage-commissie te benoemen voor
de definitieve bijlegging van het ge
schil. Hij hoopte, dat de V.S., Enge
land, Australië, India, Philippijnen er.
Siam in deze commissie vertegenwoor
digd zullen zijn.
Woensdagmorgen omstreeks half ze
ven werd door de heer S., afkomstig
uit Geleen (L.) aan het bureau van po
litie te Kampen melding gedaan, dat
een paar uur tevoren door een schot
hagel, zijn vriend L. v. O., koopman
in textiel en machinerieën, afkomstig
uit Sittard, in het hoofd was getroffen
en onmiddellijk was gedood. De politie
stelde direct een onderzoek in. Hier
bij bleek, dat 't slachtoffer reeds enige
malen nabij en op het IJsselmeer op
de eendenjacht geweest was. Bij deze
laatste jachtpartij schoot v. O. en raak
te een eend, die in een rietkraag te
recht kwam. v. O. wilde deze eend op-
balen en stapte daartoe uit de boot,
hetgeen niet gemakkelijk ging door 't
ruwe water. Plotseling hoorden de an
dere inzittenden een hevige knal en
viel v. O. dodelijk getroffen neer. Nie
mand had gezien hoe het ongeluk zich
heeft toegedragen. Volgens de politie
kan van opzet geen sprake zijn. v. O.
was vader van drie kinderen.
Het m.s. Tabinta van de Stoomvaart
Mij. Nederland zal 5 September van
Rotterdam naar Montreal vertrekken
met Nederlandse emigranten voor Ca
nada aan boord. Het betreft hier Ne
derlandse boeren die in Canada een
nieuw bestaan hopen te vinden.
Een aantal reizigers, onder wie bui
tenlanders. mocht gisteren Roemenië
niet verlaten, toen zij op het spoorweg
station hun kaartjes reeds genomen
hadden. De autoriteiten gaven niet of-
ficiëel te kennen, dat de grens geslo
ten was. De spoorwegbeambten betaal
den het geld terug zonder nadere ver
klaring van de maatregel.
Gij en wij staan tot elkaar in een
vreemde verhouding. Gij, die de krant
leest en wij, die in de krant schrijven.
Gjj ontvangt dagelijks een stuk
een te klein stuk papier met een
hoeveelheid leerstof, die alleen door
het feit, dat „het gedrukt staat" een
zekere autoriteit heeft, of althans
schflnt te willen hebben. De berichten
en artikelen zijn echter ook gemaakt
door feilbare mensen, die lang niet
alles weten en die hoogstens kunnen
proberen de feiten zo juist mogelijk
weer te geven of hun mening zo ge
fundeerd mogelijk mee te delen. Het
zijn mensen met sympathieën en anti
pathieën, met een bepaalde mening op
sommige gebieden en een vage notie
op gebieden, die gij wellicht van
uiterst belang acht. Het omleggen
van een straat, het opheffen van een
halte zijn bijvoorbeeld zaken waarbij
de omwonenden nauw betrokken zijn
en die soms voor een zakenman van
levensbelang zijn. Voor de redacteur
is het geen probleem, totdat zijn aan
dacht op het geval wordt gevestigd.
Dan laat hij zich voorlichten en
schrijft er over of hij laat er over
schrijven. Wij, de schrijvers, die de
berichten uitzoeken, bekorten, van
commentaar voorzien en die hiervan
een smakelijk en leesbaar geheel po
gen te maken, hebben de moeilijkheid,
dat we de mensen niet kennen tot wie
we spreken.
Wij houden een betoog tot 25000 of
35000 naamloze mensen, van wie we
aannemen, dat ze in onze beschouwing
belang zullen stellen, wat lang niet
altijd zeker is. Daarbij komt, dat wij
spreken tot de meest uiteenlopende
groepen, landarbeiders en hoofdarbei
ders, jongeren en ouderen, dominees
en atheïsten. In een particulier ge
sprek zouden wij onze woorden in elk
geval anders kiezen, voor onze naam
loze lezersschaar is dat niet mogelijk.
Als wij zeggen, dat wij onze woorden
anders zouden kiezen, betekent dat
niet, dat wij iedereen gelijk zouden
geven. Gij hebt in veel zaken een
mening. Wij hebben de onze. En even
als gfl hebben wij het recht, neen de
plicht, die mening te doen horen,
waarbij wij er evenals gij naar stre
ven niemand te kwetsen.
Absolute onpartijdigheid is dus van
geen enkel blad te verwachten. Gij
zoudt die ook niet wensen. Gij stelt
er prijs op te weten wat wij menen.
Commerciële overwegingen mogen
ons er niet van weerhouden onze ge
dachten uit te spreken. Gij stelt geen
prijs op een dagelijks gesprek met
duitenplettende huichelaars. Het
blijkt, dat in de landen waar de de
mocratie en de eigen oordeelvorming
het best ontwikkeld zijn, die kranten
het meest gezag hebben, waarin de
meest bevoegde oordelaars schrijven,
desnoods tegen de heersende open
bare mening in. Wij denken aan de
beroemde Londense Times, die con
servatief is en aan de eveneens in de
hele wereld gezaghebbende „Man
chester Guardian", die radicaal Is.
Wij denken aan de uiterst gematigde
Zwitserse Neue Zürcher en aan de
Nederlandse „Nieuwe Rotterdammer",
die lang niet alleen door liberalen
werd gelezen.
Daarnaast zijn er ook de partijbla
den, waarin uiteraard het standpunt
van de partij, die het blad voorstaat,
in een helder en rozig licht wordt ge
plaatst. Deze bladen worden voorna
melijk gelezen door hen, die zich tot
de politiek dier partij voelen aange
trokken.
In deze tijd van sterke spanningen
en grote emoties grijpt men met meer
gretigheid naar zijn krant dan anders.
Het is goed, dat men in zo'n tijd
weet, dat de nieuwsbron, waaruit men
put, met omzichtigheid en tact en met
het oordeel des onderscheids, dat men
van vaklieden mag verwachten, dat
gene geeft, dat ter beschikking ge
steld wordt en wel in een weloverwo
gen vorm en met wijs commentaar.
H. VAN HULST.
Weersverwachting, geldig van
Vrijdagochtend tot Vrijdagavond.
VRIJ ZONNIG.
Wisselend bewolkt met langere
perioden van zonneschijn. Over- j
wegend droog. Matige wind tussen
West en Noord, iets warmer dan
gisteren.
Met ingang van 1 September worden
de prijzen van kinderwagens met ge
middeld 61/2 procent verlaagd.
Kinderwagens in eenvoudige uitvoe
ring, d.w.z. met bak van hardboard,
zullen f 85 tot f 100 mogen kosten; wa
gens in betere uitvoering (bak van
triplex met metalen biezing, rol- of
kogellagers) f 100 tot f 120 en wagens
in luxe uitvoering van f 120 tot f 170.
Alle kinderwagens moeten zijn voor
zien van een label of plaketiket, waar
op het nummer van de prijsvaststelling
en de gebruikersprijs zijn vermeld.