STILLE OMGANG Met dansmuziek van boord Wilde Stern-groep Londen bombarderen Wat Amerika van Europa verlangt Maandag 8 Sept. 1947 DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT 144ste Jaargang No. 181 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN De Exodus 1947 Sigaretten toch niet vrij? Wel duurder 17 Doden bij ontploffing van Spaans kruitmagazijn Ook bloem on de rüsthon Wederom brand in Vughts kamp Dr. v. Mook te New-York 150 Politieke Delinquenten staakten Talrijke arrestaties te Parijs Plan Marshall kan Engeland redden van de strop Mr. Dr. Witteman Minister van Binnenlandse, Zaken f 940 voorbij cel 601 1945 WeetéedcfU Engeland van het eerste plan verdrongen Nieuwe Griekse redering Twee kinderen bij brand omgekomen Wordt de Landbouwtentoon stelling verlengd? BUREAU: VOORDAM 9, ALKMAAR TELEFOON ADM. 3320 REDACTIE 3903 GlTO 187294 Dir.: J. Bijlsma Voortzetting van de ALKMAARSCHE COÜRANT TARIEVEN: Advertenties: 14 cent per millimeter. „Waagjes" tot woorden 75 ct., elk woort meer 5 ct.. uitsluitend contan Abonnementen: f 1.10 per maand, f 3.25 per kwartaa- Hoofdredacteur M. H. E. Uyldert plv. TJ. N. Adema. Volgens de News Chronicle heb ben agenten van de Britse Inlich tingendienst aan boord van de drie schepen met joodse emigranten van de Exodus 1947 op het laatste moment een complot verijdeld, dat er op gericht was de indruk te wekken alsof de opvarenden door de Britse soldaten ruw behandeld waren. Volgens het complot zou de eerste, die over de loopplank ging, een vrouw hebben moeten zijn met bloed op het voorhoofd en benen en met gescheurde kleren, die zich voor de voeten van de Britse soldaten had moeten laten neer vallen. Voorts zou men nog meer van dergelijke scenes hebben willen maken om een indruk van slechte behandeling te wekken. De voorbereidingen voor de ontsche ping waren in de grootste stilte ge maakt. Meer dan honderd journalisten, radio-reporters en filmjournaal-foto grafen werden op de kade toegelaten, juist tijdig genoeg om te kunnen con stateren, 'hoe de joden weigerden om aan de eerste oproep tot ontscheping gehoor te geven. Toen de joden achter af dan toch van boord gingen, klonk er onderwijl dansmuziek door de luid sprekers. Manschappen van 'de Britse zesde luchtlandir -s-divisie staken een helpende hand toe aan de vrouwen, die de loopplanken afdaalden en assisteer den bij het van boord brengen van de bagage. Onder stilzwijgen stegen de jo den in de gereed staande trein. De eerste der emigranten van de Exodus kwam te vijf minuten voor ze ven uit het ruim van de „Ocean Vi gour" te voorschijn en ging aan land zonder dat er een slag was gevallen. Daarna volgde een gest-dige stroom van zwijgende lotgenoten. Joden zongen liederen. Terwijl de ontscheping voortgang vond, begonnen de emigranten Joodse liederen te zingen. Britse manschap pen ontfermden zich over babies, die van boord gedragen moesten worden. op de voet gevolgd door bezorgde moeders. De commandant van de escorte troepen op de „Ocean Vigour", ma joor Sam Ellis, verklaarde tegenover de pers, dat juist de „Ocean Vigour" a,s eerste voor debarkatie was aange wezen, omdat op dit schip de ver houding tussen de emigranten en de Britse manschappen het beste was. Manschappen en commandant hadden zich de meesten van de emigranten tot vrienden gemaakt, aldus zeide Ellis. (Van onze Haagse redacteur) Het is met de sigaret een eigenaar dig geval. Er zijn sterke aanwijzingen, dat er maatregelen worden getroffen om dit rokertje binnenkort van! de bon te doen, doch vervoegt men zich ter informatie bij officiële regerings instanties, dan zegt men- van niets te weten en dat er zelfs „geen sprake van" is. Men acht daar de genoemde berichten een sneeuwbal, die, voort rollende steeds grotere afmetingen aanneemt, ofschoon wellicht begon nen zijnde met een miniem kluitje in de vorm van uitlatingen van „iemand, die iets gehoord heeft", b.v. over prijs verhoging van sigaretten (die overi gens niet uitgesloten wordt geacht!) en waardoor hij misschien tot de con- clsie kwam, dat dan wellicht de si garetten vrij kunnen worden gelaten, omdat zij minder gekocht zullen wor den en de rokers sterker zullen over gaan op shag M.a.w.: Fantasie! Ook acht men de mogelijkheid, dat de sigaar weer op de bon komt, zeer gering. Het vrijgeven moet worden ge zien als een beperkte rantsoen-verho ging en ieder kan redelijkerwijze niet meer verlangen dan gemiddeld een hoeveelheid sigaren, gelijk aan één rantsoen per keer. Nu de fabrikanten alleen nog leveren aan erkende han delaren (kleine thuiswerkende fabri- kantjes uitgezonderd) kan een regel matiger aanvoer worden verwacht. Dat de louter-sigarenroker wel eens in de klem raakt weet men wel, doch met vele artikelen en waren is het in deze dagen mondjesmaat, zodat ook dit leed met gelatenheid zal moeten wor den gedragen. Trouwens zo zei 171 cn „geen sigaar blijft liggen", wat geproduceerd wordt belandt bij de liefhebber. Tengevolge van een ontploffing in een kruitmagazijn van het leger nabij Alcaia de Henares, 30 km. ten Oosten van Madrid, zijn volgens de eerste berichten 17 personen om het leven gekomen. Er zijn 38 ge wonden, terwijl 20 man van het bewakingspersoneel nog worden vermist. Het Centraal Distributiekantoor deelt mede, dat op de reeds aangewezen bon L-16 Reserve voor 250 gram rijst, kin dermeel (uit rijst bereid) of kinder biscuits naar keuze ook 250 gram bloem of niet uit rijst bereid kinder meel of zelfrijzend bakmeel kan wor den gek.ocht. Zaterdagmiddag is voor de tweede maal in tien dagen brand uitgebroken in een der grote barakken van het kamp te Vught. De Bosse en Vughtse brandweer werden in allerijl gealar meerd, maar behoefden bij aankomst weinig meer te doen, aangezien de eigen brandweer van het kamp le brand heeft kunnen bedwingen. Ongeveer de helft van een der barakken is uitgebrand. Tien dagen geleden is een gehele barak in vlammen opgegaan. Omtrent dt oor zaak heeft men nog geen enkele zeker heid. Dr. van Mook is te New York aan gekomen, waar hij een onderhoud zal hebben met mr. van Kleffens en de Amerikaanse minister van buiten landse zaken, Marshall. In welinge lichte kringen verwacht men, dat ook bepaalde economische kwesties zullen worden aangeroerd. Woensdag j.l. hebben ongeveer honderd en vijftig politieke delin quenten, gedetineerd in het kamp te Valkenburg, hun arbeid in de steen kolenmijnen voor vier en twintig uur neergelegd. Zij waren zich bewust, dat zij een belangrijk aandeel leverden in de steenkolenvoorziening van ons land en meenden daarom een aantal eisen te kunnen stellen. Eén en ander was voor de Directeur Generaal voor Bijzondere rechtspleging aanleiding het Kampte Valkenburg te doen ontruimen en de gedetineerden, die aan de eendagsstaking hadden deelgenomen, over andere kampen buiten de mijnstreek te verspreiden. H.M- de Koningin heeft het concours-hippique bijgewoond van de Landelijke Rijvereniging, dat op 5 September op Houtrust ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de Mij. van Landbouw werd gehouden. De Koningin dankte na afloop van de demonstratie, de hoofdinstructeur van de Konink lijke federatie van de Landelijlijke Rijvereniging, de heer van Galen Last, die op voorbeeldige wijze de landelijke ruiters heeft geleid. De Parijse politie heeft naar aan leiding van de vondst van zes eigen gemaakte vliegtuigbommen 17 arres taties verricht. Men veronderstelt dati- de groep Stern deze bommen wilde gebruiken voor een bombarde ment van Londen uit wraak voor het transporteren der Joodse vluchtelin gen naar Hamburg. Het Frause ministerie van Binnen landse Zaken heeft medegedeeld, dat de leiders van de groep-Stern, een der Joodse verzetsbewegingen in Palesti na, plannen hadden ontworpen om Londen, van privé-vliegtuigen uit, die in Frankrijk hun basis hebben, te bombarderen. De politie heeft een overval gedaan op een clandestiene drukkerij in een voorstad van Parijs. Er werd beslag gelegd op een grote hoeveelheid anti-Britse pamfletten. Voor het eerst wordt thans officiëel medegedeeld, dat de Irgoen Zwai Leoemi en de groep-Stern vele agen ten in Frankrijk hebben. In Engeland zijn speciale voorzorgsmaatregelen ge nomen. Rabbijn gearresteerd. Rabbijn Baruch Korff, de voorzitter van het Amerikaanse Comité van Poli tieke actie voor Palestina, is gisteren met twee andere Joden op het vlieg veld Toussus le Noble bij Versailles gearresteerd. Toen de drie Joden zich aan boord van een vliegtuig wilden begeven, los te een detective in burger een schot in de lucht en van alle kanten schoten Franse politiemannen, die als vlieg tuigmecaniciens waren verkleed, toe en arresteerden hem. Rabbijn Korff had een koffer met pamfletten bij zich waarop de volgen de waarschuwing stond: „Wij zullen de oorlog in het hart van 't Imperium voeren. Wij zijn gereed een bevrij dingsoorlog te strijden om slavernij te ontgaan." Het is niet bekend, of deze arres tatie in verband staat met die welke naar aanleiding van het vinden van vliegtuigbommen zijn verricht. Paul Nitze, fungerend directeur van het bureau voor internationale han delspolitiek van het Amerikaanse de partement van Buitenlandse Zaken heeft voor de radio verklaard: „Wij geloven, dat ons rooster van behande ling van het plan-Marshall drastisch versneld zal moeten worden, ten einde nog voor het einde van dit jaar Euro pa ter hulp te kunnen komen". Nitze zeide, dat „vele Europese lan den, waaronder Frankrijk, Italië en Gr.- Britannië, reeds met het hoofd in de strop hingen". De toestand zal ernstig worden, wan neer de betroffen landen gedurende de a.s. winter niet in staat zullen zijn voed sel en steenkool in te voeren, aldus voegde hij er aan toe. Refererende aan het bezoek aan Pa rijs van George Kennan, gaf Nitze een opsomming in zes punten van wat de Amerikaanse regering verwacht van het uiteindelijk rapport van de zestien Europese landen, die over het plan- Marshall beraadslaagd hebben als volgt: 1. Wij verwachten, dat Europa alles in het werk zal stellen om de productie van voedsel, steenkool en grondstoffen op te voeren. 2. Wij verwachten, dat de betroffen landen ons niet alleen zullen medede len, wat elk land voor zichzelf kan pro duceren, doch ook wat het kan produce ren om andere Europese landen te hel pen. 3. Wij verwachten, dat zij een plan Naar „De Volkskrant" verneemt zal binnenkort de benoeming te ver-: \ch- ten zijn van mr. dr. P. J. Witteman uit Overveen tot minister van Binnenland se Zaken. Mr. dr. Witteman, die een advocaten praktijk heeft in Amsterdam, is lid van het dagelijks bestuur van de Katholie ke Volkspartij. Hij is lid van de Ge deputeerde Staten van Noord-Holland en plaatsvervangend kantonrechter in Amsterdam. QRANJE-HOTEL! Daar aan de van Alkemadelaan in Scheveningen liggen de cellen barakken, die in 1940 de weidse titel Oranje-Hotel kregen. De ka mers van dit hotel waren niet luxueus ingericht, maar uiterst somber en kil gehouden: twaalf rijen tegels van zes stuks naast elkaar vormden de vloer van zo'n kamer. Ruw bestreken muren moesten als wandversiering die nen. Hoog boven de deur. die slechts van de buitenkant af ge opend kon worden, was het raam, dat schier onbereikbaar was. Drie dikke tralies liepen er voor langs. En het meubilair was al even een voudig. kil en koud als de kamer zelf: een klein klaptafeltje, een houten kruk als stoel, een houten krib als ledikant, een kapstok, wasteiltje en enkele andere on misbare voorwerpen Ziedaar al les. Een cel is maar twee meter lang. En nauw twee meter breed Zo telde dit Oranje-hotel honder den cellen, alle precies gelijk van vorm. van samenstelling, van in houd En toch waren ze niet alle gelijk! Omdat er dodencellen waren J)ODENCELLEN.... Ze werden al gauw aan het eind van 1940 door de S.D. inge voerd. Want de S.D kon nu een maal een ter dood veroordeelde niet in een gewone cel laten. De ongelukkige moest zo gauw moge lijk na het uitspreken van zijn vonnis verhuisd worden naar de dodencel, de cel, die altijd ver licht was, dag en nacht, de •cel. die voortdurend gecontroleerd werd, dag en nacht, de cel, die in de on- middellijke nabijheid lag van de wacht. Wie in de dodencel terecht kwam, kon alle hope laten varen. Hij moést wachten, soms dagen en weken, maanden zelfs, maar hij wist, dat op zeker uur van zekere dag de S.D.-man zou komen met de mededeling, dat „het zo ver was" Dan mocht de celbewoner soms een afscheidsbrief schrijven. Soms ook niet. Dan mocht de arme kerel misschien een laatste sigaret roken. Soms ook niet. Maar altijd was dit ene waar: daar in de dodencel werd het erg ste leed geleden. Daar werd af scheid van het leven genomen. Daar werden de laatste innige blikken geworpen op de foto's van vrouw en kinderen, van de verloofde, van de vader en moe der. Daar werd in ontzettende een zaamheid geleden en daar werd misschien uiteindelijk rust gevon den. J7N dan was het zo ver. Dan kwam de auto de binnenplaats op rijden, om een vracht weg te brengen naar de duinen. Dan kwam de S.D.-man stil de cel binnen en wenkte. Nog één laatste blik op alles wat dierbaar was, nog één laatste ruk, om het lichaam recht te zetten en dan begon de laatste, de aller laatste tocht door de hallen naar de binnenplaats naar de wachten de auto. Een korte rit volgde, een nog kortere wandeling door het duinzand en dan klonken de scho ten van het vuurpeleton. En de S D schreef fluks het be ruchte briefje: Das am194 erlassene Todesurteil gegen ist am.... 194. vollstreckt wor den. Oat was alles. fJOEVEEL Nederlanders hebben hun laatste dagen en uren doorgebracht in de dodencel? Ik weet het niet. Ma.r tientallen van hen heb ik gezien, ook op hun laatste dag. Er waren er, die veer krachtig bleven, die niet door de S.D. klein gekregen waren. Er waren er ook, die gebroken waren naar lichaam en geest. Er waren er, die ook de laatste gunst van een Duitser weigerden. Er waren er, die tot de laatste dag hoopten op een wonder. Maar allen gingen die ene weg: naar de duinen Het kleine poortje aan de van Al kemadelaan waren ze binnenge komen. daarna in een cel gesme ten. Langs de andere grote poort werden ze uitgereden om de kogel te ontvangen TpOEN kwam, na zo vele jaren eindelijk de bevrijding. De cel deuren werden geopend: de vrij heid lonkte en lachte. En de cel len werden bestemd voor hen. die eens met groot, onbeschrijfelijk leedvermaak landgenoten hadden gekweld, soms en vaak tot hun laatste dag. De cellenbarakken werden op nieuw bevolkt. Maaréén en kele cel werd heilig. Eén cel was te goed voor de nieuwe gevange nen. zoals eigenlijk het hele ge bouwencomplex te goed was voor de nieuwe bewoners. Dat was cel 601. een der doden cellen. Deze enkele cel bleef precies, zo als hij was. Met zijn houten krib. zijn opklaptafeltje, zijn andere in ventaris Met zyn opschriften op de muren Met zijn boeken, pre cies dezelfde boeken, die de laat ste Nederlander op zijn laatste dag daar heeft mogen lezen Niets is er veranderd in deze cel. Alleen, er is een vaas neergezet. een altijd verlichte vaas, waarin altijd verse bloemen staan. Dodencel 601. Met de ruw-bestreken kalk op de muren. Met de verveloze schaft- klap uitgeklapt. Met het kleine zeepbakje en het zwakke lampje, dat de cel spaarzaam verlichtte. De cel, boordevol met onuitspre kelijk leed Dodencel 601. En elk jaar op de eerste Zaterdag van September gaan duizenden nabestaanden en oud-gevangenen langs deze cel; zwijgend en den kend. En zo trokken ook Zaterdagmor gen de ontelbaren langs deze dodenceL Zij waren gekomen uit alle delen van het land en zij vertegenwoor digden gans ons volk in al zijn geledingen, in al zijn geloven, zijn rangen en standen. Op een ruime binnenplaats wer den ze ontvangen, op de binnen plaats, waar ze eens de cokes moesten halen voor de centrale verwarmingen. Daar speelde een muziekcorps koraalmuziek, ge wijde muziek. Daar stonden ze alle bij elkaar, de onoverzichte lijke schare. Daar werden de her inneringen aan „eens" weer leven dig. Daar werd het velen toch even te machtig Toen volgde de lange optocht door de sombere gangen naar gang D met zijn dodencel. In de verte speelde een klein kamerorkest muziek, die zacht doordrong bo ven de hoofden der zwijgende mensen. Daar werd opnieuw een blik geworpen op de dodencel en daar werden bloemen neergelegd, bloemen ter nagedachtenis aan hen. die eens de dodencellen be woonden. De stille ommegang. Somber en eenvoudig. Maar waardig. zullen opstellen ter verdeling van hun surplus-productie onder elkaar, alvorens zij om hulp verzoeken. Dit betekent, on der meer, dat er opgetreden moet wor den tegen de zwarte handel. 4. Wij verwachten, dat zij een plan zullen opmaken ter stabilisering van hun geldwezen. 5. Wij wensen een zo vrij mogelijke litwisseling van goederen tussen de lan den van Europa te zien. 6. Wij verwachten een plan, dat na en kele jaren Europa zichzelf bedruipend zal maken. Na het plan-Marshall zal men van ons geen verdere buitengewone hulpverle ning kunnen verwachten, de Europese landen zullen van dan af aan tegen be taling van ons kopen wat zij nodig heb ben". Weersverwachting geldig van Maandagmorgen tot Maandagavond. WEINIG AFKOELING. In de loop van de dag tijdelijk wat toenemende bewolking met enkele verspreide buien. Weinig wind, ongeveer dezelfde tempe ratuur als gisteren. „Engeland is niet meer opgewassen tegen zijn taak als lid van de Grote Drie", aldus zou volgens de „Wash ington Post" in een „uiterst geheim rapport van het Amerikaanse minis terie van Buitenlandse Zaken" zijn verklaard. Het Amerikaanse ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft Zondagavond ge weigerd commentaar te leveren op dit bericht. Het rapport zou in handen zijn gesteld van de leden van het Congres, die de programma's voor hulp aan het buitenland bestuderen. „Véértien landen van Europa En geland, Nederland, Frankrijk, Duits land; Portugal, Oostenrijk, Italië, Grie kenland, Turkije, Denemarken, Zwe den Finland, Tsjecho-Slowakije en Polen moeten meer economische hulp uit het buitenland krijgen, in dien zij er bovenop willen komen en de bedreiging van communistische overheersing willen bestrijden", aldus zou in het rapport verklaard worden. Naar aanleiding van de crisis in Engeland schrijft het blad: „De groot ste moeilijkheid voor Engeland bij het verminderen van buitenlandse toewij zingen is, deze vermindering ordelijk te doen geschieden en op een zodanige wiize, dat de macht van de Sowjet- Unie niet groter wordt". In Frankrijk, aldus het blad, wacht een machtige pro-Russische commu nistische parti haar gelegenheid af om zich weer te doen gelden. Zij rekent op het mislukken van het plan tot Europees herstel en de gevolgen daar van: verlies van het Amerikaanse prestige in Frankrijk. „West-Europa en zijn intellectuële en economische spil Frankrijk staan op een kruispunt". Gisteravond is een nieuwe uit twee partijen bestaande Griekse regering gevormd onder het premierschap van de 87-jarige liberaal Themistocles So- phoel. Het kabinet bestaat uit 24 mi nisters en een onderstaatssecretaris. Buiten de premier zijn de onderstaats secretaris en negen ministers liberaal. Een jongen en een meisje van rep. 3 en 4 jaar zijn Zondag bij een brand, die in een schuurtje vlak naast een grote hooimijt aan de Zwarte Weg te Naarden uitbrak, jammerlijk om het le ven gekomen. De kinderen hebben vermoedelijk met lucifers gespeeld. Bewoners van de de hooimijt omrin gende huizen waarschuwden ijlings de brandweer, maar konden het in lich terlaai staande schuurtje niet meer betreden. Een half uur later was het schuurtje afgebrand en slaagde men er in de verkoolde lijkjes te bergen. Op het ogenblik wordt een onderzoek ingesteld naar de mogelijkheid de eeuw feesttentoonstelling van de Hollandse Maatschappij van Landbouw te 's- Gravenhage te verlengen tot na de oor spronkelijk vastgestelde sluitingsdatum cp 12 September aanstaande. De wense lijkheid tot verlenging is naar voren gekomen, gezien de steeds stijgende be langstelling voor deze expositie en de zeer vele aanvragen van buiten de Resi dentie die afgewerkt moeten worden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1947 | | pagina 1