Joods verzet te Hamburg
Soekawati overtuigd van onze
goede wil
Biï«%
PLATTELANDSVROUWEN
in plenaire zitting bijeen
Woensdag 10 Sept. 1947
DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT
144ste Jaargang No. 183
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Waterkranen werden open gezet
Strijd op leven
en dood?
Hors d'Oeuvre
Waspoeder', koffie en thee
President keurt
politionele actie goed
Chinese strijdkrachten
naar Indonesië?
Amsterdam en Rotterdam
adopteren Makassar, Ambon
en Koepan?
West-Borneo bereid Europese
Joden op te nemen
105 gesneuvelden sedert
wapenstilstand
ONTPLOFFING
op pleziervaartuig
Hangbrug stortte in nabij
Luik
ïojo - weldadig licht
Schaatsenrijders in training
voor O.S.
Jhr. Tjarda zwijgt
België kampt met
moeilijkheden
Minister van Landbouw
als gastheer
Weee&etkM
BUREAU:
VOORDAM 9, ALKMAAR
TELEFOON ADM. 3320
REDACTIE 3902
Giro 187294
Dir.: J- Btjlsma
Voortzetting van de
ALKMAARSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 14 cent per
millimeter. „Waagjes" tot IS
woorden 75 ct„ elk woorc
meer 5 ct„ uitsluitend contan
Abonnementen: t MO per
maand, f 3.25 per kwartaa
Hoofdredacteur M. H. E. Uyldert plv, Tj, N. Adema.
Nadat zich met de ontscheping
van de „Ocean Vigour" te Ham
burg enkele incidenten hadden
voorgedaan, was gisteren de beurt
aan de joden op de „Empire Si-
val" en de „Runnymede Park" om
aan land te gaan. Vooral bij deze
laatste ontscheping ging het hard
tegen hard en boden de joden een
fel verzet.
De Engelse functionarissen waren
gewaarschuv. 1, dat de grootste moei
lijkheden bij de debarkering van de
Runnymede Park werden verwacht.
Onder luide uitroepen verwijderden
een aantal joodse opvarenden de kom-
panjeladders om hun gedwongen ont
scheping te verhinderen. Twee gewa
pende leden der luchtstrijdkrachten
sleepten een slaande en worstelende
jonge jood over de loopplank, gevolgd
door een schreeuwende jodin. Toen
ongeveer 10 joden het schip hadden
verlaten, werd de ontscheping stop
gezet. Wie zich nog aan boord bevond,
kreeg de mededeling, dat over 30 rii-
nuten meer gewapende macht zou wor
den gehaald en dat de ontscheping tot
de volgende dag zou worden uitgesteld,
indien de joden, die in de zwaar be
waakte scheepsruimen het zionistische
strijdlied zongen, voortgingen met te
genwerken.
Toen het half uur verstreken was,
gingen Engelse manschappen en 100
leden van de militaire politie ;.an
boord. Kort daarop werden de water
kranen opengezet en ging een ge
schreeuw en gehuil op.
DE LEIDER VAN HET
VERZET?
Een man, die voor de leider van het
verzet aan boord wordt g-houden, is
door de Engelse militaire politie aan
land gebracht. Doffe slagen, h_. geluid
van hout, dat versplinterd wordt, en
voortdurend geschreeuw klonk van het
schip. Een man met een hoofdwonde
werd de loopplank afgedragen. Volgens
DIPLOMATIEKE TAAL.
n.
Ik ben een zwaar bezocht man.
Eerst kreeg Ik Dr. van Mook op
bezoek, vervolgens Prof. Ger-
brandy en vanmorgen werd
Miss Ann George bij mij aange
diend, een dertig-jarig bestuurs
lid van het Engelse rijkskantoor-
personeel, en niet op haar mond
je gevallen. Gelukkig spreek ik
de Engelse taal vrij vlot. „Come
You in, Miss" (komt u binnen
juffrouw,) zei ik, zo maar. zon.
der het Engelse woordenboek te
raadplegen. „Go You sit" (gaa-
u zitten.) „Have You a good
voyage had?" (Hebt u een goede
reis gehad?) Nu, dat ging we),
zei Miss Ann. „En mag ik de
reden weten van uw zeer ge
waardeerd bezoek?" vervolgde
ik. (Om ruimte te besparen geef
ik het gesprek verder maar al
leen in het Hollands weer.) Het
bleek van haar kant louter
nieuwsgierigheid te zijn. Zij
kwam Nederland bekijken en
wilde daarbij het bezoeken van
zo'n vermaard man als ik ben
niet overslaan. Voor wat hoort
wat en dus maakte ik haar een
compliment over haar gloedvolle
rede op het Engelse partijcon
gres, waar zij een gelijke loon
schaal voor vrouwen en man
nen had bepleit en" dit pleit ook
gewonnen had. „En nu zeggen
ze van me", aldus beklaagde zij
zich, „dat ik een grote mond heb
en een venijnige tong Maar had
ik geen gelijk? Is het niet be
spottelijk dat de salarissen vai
de vrouwen nog altijd lager
worden gesteld dan dle van de
man? Waarom eigenlijk? Wij ver
richten hetzelfde werk en wij
doen het in de regel beter ook.
Men gaat uit van de opvatting
dat een man beter moet worden
betaald omdat hij een gezin te
onderhouden heeft, maar hoe
veel vrouwen onderhouden te
genwoordig niet het gezin, en de
man erbij? En bovendien, loon
naar werken is mijn leus. Het
loon moet betaald worden naar
de kwaliteit van het werk, en
niet in evenredigheid tot fami
lie-omstandigheden welke met
die kwaliteit niets hebben uit
te staan." En zo ratelde zij door,
en er kwam geen einde aan. Zij
herhaalde klaarblijkelijk de 'hele
rede die zij voor het congres ge
houden had. Ik kon er geen
speld tussen steken, want Ut
had geen speld. Ik drentelde
maar eens wat heen en weer,
vulde tersluiks mijn belasting
biljet in, krabde mijn pijp
schoon, en deed mijn middag
slaapje. Toen ik daaruit na twee
uur ontwaakte was zij Juist
klaar. En ik constateerde dat
haar mond inderdaad was ge
groeid En toen vroeg ze: „Heb
ik gelijk of niet?" Wat moest te
antwoorden? Ik helj geantwoord,
want lk ben een hoffelijk man:
„Natuurlijk, Miss, natuurlijk hebt
u gelijk of fttet" W 6en T«n
aanleg ook eeq beetje ffiptomaat.
wie met pek omgaat»
KRl
Vaughan Berry, burgerlijk gouverneur
van Hamburg, heeft één man het ver
zet georganiseerd en willen de joden
een strijd op leven en dood voeren.
„TOT ZIENS IN PALESTINA!"
Bij de ontscheping van de „Empire
Reval" ging het rustiger toe.
Veel opvarenden dankten bij het
verlaten, van het schip de Engelse sol
daten voor hun gastvrijheid. Verschei-
denen zeiden bij het afscheidnemen:
„tot ziens in Palestina".
Een vluchteling, die naar zijn zeggen
namens de Haganah sprak, verklaarde,
dat de Haganah vergeldingsmaatrege
len zal treffen voor de behandeling
van de vluchtelingen van de Exodus
1947 door de Engelsen. „Wij gingen
rustig van boord, omdat wij de sterkte
van het Engelse leger kennen en we
ten, dat het klaar staat om daar ook
gebruik van te maken. Wij weten, vat
zij kunnen doen met hun gas, knuppels,
brandslangen en wapens", voegde deze
woordvoerder er aan toe.
Alle joden van de „Empire Rival"
waren binnen vijf kwartier aan land.
Zij kregen plaats in de gereed sta -.n-
de trein en zongen, toen de trein het
station verliet.
VIJFTIG JODEN GEARRESTEERD
Het aantal arrestaties van Joden, die
ernstig verzet gepleegd hebben, be
loopt vijftig. Zij zijn gebracht naar de
Duitse gevangenis te Altona. On
der hen is de zionistische leider M.
Rossmann. Bovendien zijn twintig
vrouwen, die tot de leiders van het
verzet behoorden, in het kamp Pop-
pendorf in verzekerde bewaring ge
steld. Bij de ontruiming der treinen
en het betrekken der kampen zijn
geen incidenten van enige betekenis
voorgekomen. De verwachting wordt
geuit dat de I.R.O., aangezien de
Joden door geweld van het schip zijn
gebracht, zal weigeren de gearres
teerden volgens bestaande wettelijke
procedure voor Displaced Persons te
berechten. In sommige kringen wordt
de verwachting geuit, dat hierna be
rechting door een Duitse rechtbank
zal worden overwogen, aangezien ver
zet is gepleegd in Duitse territoriale
wateren. De Zweedse prof. Gunner
Myrdal, directeur van de Europese
commissie van de Verenigde Naties
te Genève, vertoeft thans te Berlijn,
v/aar hij namens de V.S. met de be
zettende mogendheden besprekingen
over de toekomst der ontscheepte Jo
den zou heben gevoerd. Wij vernemen
dat prof. Myrdal heden naar Londen
zal vertrekken.
BOM OP „EMPIRE RIVAL"
GEVONDEN
Een eigengemaakte bom is gevonden
aan boord van de „Empire Rival",
kort nadat de zich aan boord bevin
dende Joodse emigranten van de „Exo
dus 1947" de „Empire Rival" rustig
hadden verlaten. De bom werd ver
wijderd en kwam elders tot ontplof
fing. Deskundigen verzekeren, dat zij,
indien zij aan boord ontploft zou zijn,
een gat van twee vierkante meter in
de wand veroorzaakt zou hebben het
geen waarschijnlijk tot beschadiging
van de machines had geleid.
(Van onze Haagse redacteur).
Naar wij van bevoegde zijde ver
nemen zal de eerstkomende bonnen-
lijst, dus die van deze week, bonnen
aanwijzen voor 250 gram was
poeder, 125 gram koffie en 50 gram
thee.
In Milaan stortte een pas gebouwd groot gebouw zomaar ineen, zonder
direct aanwijsbare oorzaak. Het ongeluk kostte aan meerdere mensen het
leven, terwijl er een groot aantal gewonden was. Het nieuwe gebouw be
stond uit 5 verdiepingen. Een onderzoek is gaande naar de oorzaak, hetzij
een fout in de constructie, dan wel dat de fundering door water ondermijnd
is geworden.
Na de lunch, welke gistermiddag
door het gemeentebestuur van Am
sterdam was aangeboden aan de
President van Oost-Indonesië en zijn
gevolg, had een redacteur van het
ANP gelegenheid enkele woorden
met de hoge functionaris te wisselen.
In dit onderhoud zeide de heer
Soekawati:
„Het is goed, dat de Nederlandse re
gering besloten heeft op te treden te
gen de Republiek. De toestand daar
was vrijwel onhoudbaar. U moet be
denken, dat de Republikeinse militie
niet schroomde de eigen landgenoten
te vermoorden of te ontvoeren. Om 'n
juist oordeel te vellen over de daar
heersende verhoudingen moet men in
Volgens het Franse persbureau
Agence France Presse heeft de
eerste minister van China, Tsjang
Tsjoen, in een rede voor het Cen
trale Uitvoerende Comité van de
Kwo Min Ta.i verklaard dat de
Chinese regering momenteel over
weegt om oorlogsschepen en vlieg
tuigen naar Indonesië te zenden ter
bescherming van de Chinese onder
danen aldaar.
Hij verklaard verder, dat China en
de Sovjet-Unie eenzelfde standpunt in
nemen ten aanzien van het vredesver
drag met Japan. Beide landen zijn te
gen een herstel van 't Japanse keizer
rijk en dus tegen de Amerikaanse po
litiek, aldus de Chinese premier.
het gebied van de Republiek zelve ge
weest zijn. De Republiek heeft de ba
sis-overeenkomst Linggadjati getekend
met de bedoeling deze niet ten uitvoer
te brengen."
Op de vraag naar zijn oordeel over
de leiding van de Republiek antwoord
de de President van Oost-Indonesië:
„Over de figuren van Soekarno en
Sjahrir kan ik u niet veel zeggen. Ik
heb nooit persoonlijk contact met hen
gehad en ken hen slechts uit hetgeen
ik over hen gelezen of gehoord heb.
Ik ben er van overtuigd, dat zij zes
maanden geleden in elk opzicht het
goede voor hadden en de onderhande
lingen mét Nederland werkelijk tot
een goed einde wensten te leiden. Het
is echter gebleken, dat zij niet genoeg
gezag en macht hebben om tegen de
extremisten, die tegen hun streven
zijn, op te treden. Het is mijn overtui
ging, dat het optreden van de Neder
landse regering niet gericht is tegen
de republiek als zodanig, doch tegen
die elementen, welke zich richten te
gen een behoorlijke uitvoering van de
basisovereenkomst Linggadjati. Ten
aanzien van de geruchten, als zouden
de Nederlandse militairen in Indone
sië vaak eigenmachtig optreden en in
een geest, die niet overeenstemt met
die van de Nederlandse regering, kan
ik u dit zeggen, dat het misschien in
enkele individuele gevallen juist mag
zijn, doch zeker niet als algemene re
gel mag worden Opgevat."
Munchen opgefrist door
kunstmatige regen
Dena, het Duitse nieuwsagent
schap in de Amerikaanse zone,
meldt, dat het in München onge
veer 40 minuten lang geregend
heeft. De regen werd kunstmatig
verwekt door het uitstrooien per
vliegtuig van een half ton kool-
dioxyde op stapelwolken. Dit ex
periment is het vierde van een
reeks experimenten, waarmede
men enige dagen geleden begon
nen is.
■■*8$
Hl Frankrijk Is het onrustig na de laatste regeringsmaatregelen. Overal vin
den betogingen plaats en in Parijs heeft men reeds enige uren gestaakt om
de regering er op te wyzen dat het voedselrantsoen te klein is. Aan de in
gang van de metro wacht het publiek rustig tot de arbeiders weer aan het
werk zullen gaan, en de ondergrondse weer gaat ri(jden.
Tijdens het bezoek van Soekawati,
president van Oost-Indonesië aan Am
sterdam heeft de wnd.-burgemeester
van de hoofdstad medegedeeld, dat
Amsterdam en Rotterdam Makassar.
Ambon en Koepang zullen adopteren,
teneinde deze steden zoveel mogelijk te
helpen bij de wederopbouw.
President Soekawati verklaarde zich
zeer erkentelijk voor deze geste en
noemde het een overtuigend bewijs van
medeleven en van de innige behoefte,
die in Nederland bestaat om de volke
ren van Indonesië bij te staan in het
grote werk van de wederopbouw.
Tijdens de lunch door de gemeen
teraad van Amsterdam aangeboden
aan de President van Oost-Indonesië
met zijn gevolg in het Amstelhotel te
Amsterdam, zeide Hamid II, Sultan
van Pontianak, in een persoonlijk on
derhoud tot de opperrabbijn van Am
sterdam J. Tal, dat de staat West-
Borneo bereid is alle Joden in Euro
pa, die zich niet langer aldaar kunnen
ophouden, op te nemen.
Het Nederlandse communiqué meldt,
dat sedert de order tot staking der
vijandelijkheden op 4 Augustus, de
Nederlandse verliezen blijkens gege
vens van de militaire geneeskundige
dienst bedragen: 105 gesneuvelden, 214
gewonden en 3 vermisten. Bij de
aststelling dezer cijfers is rekening
gehouden met de lichtgewonden, die
inmiddels zijn hersteld.
In de haven van Pittsburgh (Pen-
s.vlvanië) heeft aan boord van een
excursievaartuig een ontploffing plaats
gevonden. De boot werd door de
vlammen vernield. Het ongeluk ge
beurde juist voordat enkele honder
den passagiers aan boord zouden gaan
om een tochtje op de Ohio te maken.
Ir. totaal werden 18 personen gedood
en tenminste 16 gewond
Toen werklieden bezig waren met
herstelwerkzaamheden aan de midden-
boog van de Maasbrug te Hermalle-
Soushuy nabij Luik, stortte deze plot
seling in waardoor een 20-tal arbei
ders in de stroom geraakte. Vijf hun
ner kwamen hierbij om het leven,
terwijl tien anderen gewond werden.
Het gewicht van de betonmassa's, die
zijn neergestort, wordt op 255 ton ge
schat. Het parket van Luik stelt een
onderzoek in naar dit ongewone on
geval.
Generaal Tojo, die reeds bekend
had gemaakt, dat hij zich niet wil ver
dedigen in het thans tegen hem ge
voerde proces van het geallieerd Tri
bunaal te Tokio, schijnt zich Iedere
dag meer in het vooruitzicht van de
dood te schikken. Overeenkomstig de
voorschriften van het Boeddhisme,
waartoe Tojo tijdens zijn detinering
bekeerd is, heeft Tojo zich voor het
hiernamaals een nieuwe naam geko
zen en wel: „Weldadig licht, dat de
wereld doorstraalt".
De commissie voor het hardrijden
van de Kon. Ned. Schaatsenrijdersbond
heeft de 19-jarige Wierdense schaat
senrijder Anton Huiskes, die in het af
gelopen seizoen nogal van zich deed
spreken, gekozen voor de trainings-
ploeg, die in December en Januari naar
Noorwegen wordt uitgezonden. De
twee andere rijders in deze ploeg zijn
Jan LangenÜijk en Kees Broekman,
terwijl de vierde man gekozen zal
worden uit de rijders Buyen, Verbie
zen, Kortenoever en de jeugdige Ko
ning. Na de training in Noorwegen
zal echter eerst definitief worden be
slist welke Nederlandse hardrijders op
31 Januari, 1 en 2 Februari 1948 in St.
Moritz op de Olympische Winterspe
len de Nederlandse kleuren zullen ver
dedigen. Indien mogelijk zal de KN
SB trachten nog een aantal rijders ge
legenheid tot training in Noorwegen
te verschaffen. Hiervoor zouden in
aanmerking komen de rijders Breed,
v. d. Voort, Strijbis, Jonker en Pan-
nekoek.
In een vraaggesprek met een ANP-
verslaggever gistermiddag op Schip
hol heeft jhr. mr. A. W. L. Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer, bui
tengewoon en gevolmachtigd ambas
sadeur te Parijs en voormalig Luite
nant-Generaal van Nederlands Oost-
Indië, de berichten tegengesproken,
die korte tijd geleden de ronde deden
over komendebesprekingen over de
toestand in Indonesië tussen dr. van
Mook, mr. van Kleffens, het kabinet
en hem zelf. Jhr. Tjarda ontkende na
drukkelijk ooit een uitnodiging tot
deelneming aan deze besprekingen
van de regering te hebben ontvangen.
Sedert zijn benoeming te Parijs heeft
hij geen invloed meer uitgeoefend op
de gang van zaken in Indonesië, al is
hij uiteraard daarover volledig op de
hoogte gehouden.
Hij bevindt zich slechts op doorreis
naar Amerika in ons land.
Zijn bezoek aan Amerika heeft geen
diplomatieke of politieke achtergrond,
al voegde hij daaraan toe, dat hij
hoopte „in de V. S. wel zijn vriend,
mr. van Kleffens te ontmoeten". De
reden van deze reis is nl. een parti
culiere: Zijn dochter treedt op 15
September a.s. in Baltimore in het hu
welijk en jhr. Tjarda wenst daarbij
aanwezig te zijn.
„Mijn gedachten zijn heel dikwijls
bij Indië", zei de vroegere G.-G.
die echter met beslistheid weigerde
zijn visie op de toestand in Indonesië
kenbaar te maken, „omdat dat zeker
niet op mijn weg ligt".
De in hartstochtelijke woorden gestel
de oproep, om aan het werk te blijven,
die de Belgische eerste minister, Spaak,
Zaterdag j.l. tot de metaalarbeiders
in het Luikse heeft gericht, heeft niet
mogen baten. Enkele uren nadat Spaak
zijn radiorede hart uitgesproken beslo
ten de arbeiders met een meerderheid
-an 80 procent dergenen, die bij een
vakbond zijn aangesloten, de werk
zaamheden Maand niet te hervatten.
Hierdoor is een arbeidsconflict in het
leven geroepen, dat waarschijnlijk een
ernstige weerslag zal hebben op de an
dere industriegebieden van het land.
Intussen duurt de strijd tegen dc le
vensduurte in België voort. Een scher
pe controle wordt uitgeoefend op de
prijzen en in de afgelopen drie weken
werden tijdens 35.000 bezoeken, die
ambtenaren aan verschillende winkels
brachten, niet minder dan 7000 proces
sen-verbaal opgemaakt. Behalve het
opleggen van een flinke boete kan een
dergelijk proces-verbaal de sluiting
voor twee of zes maanden van de be
treffende zaak betekenen. De midden
stand protesteert hevig tegen de wille
keurige en onredelijke wijze waarop de
controleurs te werk zouden gaan en
het verbond voor de middenstand te
Antwerpen heeft reeds doen weten,
dat, indien deze controlemaatregelen
niet worden verzacht, de winkeliers op
11 September hun zaak zullen sluiten.
De regering schijnt echter voet bij
stuk te zullen houden. Zaterdag ver
klaarde minister Moens de Fernig, mi
nister voor de ravitaillering, niet te
zullen zwichten voor de actie van de
middenstand en geen amnestie op grote
schaal te zullen toestaan voor de meer
dan 850 winkeliers, die in ernstige over
treding zijn bevonden en wier winkels
gesloten zijn.
In de gister in Krasnapolsky te Am
sterdam gehouden plenaire zitting van
de Wereldbond van Plattelandsvrou
wen onder presidium van mevr. Alfred
Watt, werd de resolutie aangenomen,
voorgesteld door het uitvoerend comi
té, behelzende dat de amendementen op
de constitutie van de Wereldbond min
stens drie dagen vóór het einde van het
congres moeten zijn afgehandeld. Voorts
werd beslist, dat de herziene constitu
tie onmiddellijk na goedkeuring in
werking zal treden.
In de namiddag kwam het congres
wederom bijeen, doch thans vergader
den de verschillende sub-commissies
afzonderlijk.
Heden is het in het bijzonder voor de
Nederlandse afdeling van de bond een
belangrijke dag. Op deze „Hollandse
dag" zullen in de Apollohal te Amster
dam ongeveer 4000 Ned. leden in de di
verse klederdrachten harer woonstre
ken bijeen komen. De buitenlandse
gasten zullen dan in de gelegenheid
worden gesteld poppen in Nederlandse
klederdrachten te kopen, welke de Ne
derlandse vrouwen vervaardigden. Het
programma van vandaag zal worden af
gewisseld met zang van verschillende
koren, terwijl een speciaal voor deze
Hollandse dag ingestudeerd toneelspel
„Nederland ontvangt" door leden uit
Groningen, Friesland en Drente wordt
opgevoerd.
Gisteravond heeft in het Rijksmu
seum de minister van Landbouw, Vis
serij en Voedselvoorziening, S. L. Mans-
bolt, de deelnemers aan het Internatio
naal congres van Plattelandsvrouwen
ontvangen. Op deze zeer druk bezochte
receptie die ruim twee uren duurde,
zag men in de geheel gevulde voorhal
van de eregalerij de kleurige kleder
drachten van schier alle landen van
Europa.
VRIJ VEEL WIND.
Weersverwachting, geldig tot he
denavond:
Vooral in het Noorden.van het
land tijdelijk krachtige wind tus
sen West en Zuidwest. Tamelijk
veel bewolking, doch slechts hier
en daar enige regen, voornamelijk
in de Noordelijke provincies.
Weinig verandering van tempera
tuur.