LANGEDIJK,
Vervolg Stad en omgeving
Hoofdstad Operette in
het Gulden Vlies
Stemmen bij volmacht
Buschauffeur krijgt
6 weken gevangenisstraf
Mr. Windhausen
was verstrooid
Burgerlijke Stand
Egmond Binnen
Fundering oude Abdij
van Egmond gevonden
Beemster.
Groot-Schermer.
Kermis
De Spar-reis
Heiloo
V.V.V. stelt
beker beschikbaar
St. P;
ancras.
Blikseminslag
Heer-Hugowaard.
Fokveeda^ op het
Sportterrein
Broek op Langendijk.
Gestolen auto opgespoord
Noordscharwoude
Marktberichten
een Neurenberg in 't klein
Bekroningen Korenbeurs 1947
fe
Huldiging van Paul Harden
Paul Harden, die reeds deel uit
maakte van het Fritz Hirsch-ensemble
en nu nog steeds een voorname plaats
inneemt bij de Hoofdstad-Operette, is
reeds veertig jaren aan het toneel,
waarvan twintig in Holland. Ter ere
van dit jubileum worden opvoeringen
gegeven van: „De Dans in het Geluk"
en gisteravond trad het gezelschap in
Alkmaar op in 't Gulden Vlies voor een
geheel bezette zaal. Het heeft met de
opvoering van bovengenoemde operette
een groot succes behaald, vooral met
het uitstekende tweede bedrijf. De ge
schiedenis van de kappersbediende die
voor graaf wordt aangezien en de lief
de van Lizzy, dedochter van de hoe-
denfabrikant weet te winnen ondanks
vele moeilijkheden, bracht tal van aar
dige scènes, die de uitvoerenden gele
genheid gaven zich als vlotte spelers en
goede zangers te doen kennen. Chris
Reumer heeft als de pseudo-graaf met
elan gezongen en gespeeld, uitstekend
ter zijde gestaan door Dora Schram a,
die Ruth Roden in de rol van Lizzy
verving. Zij heeft door zeer goede zang
en leuk en beschaafd spel een bijzon
dere indruk gemaakt en het luide ap
plaus dat haar ten deel viel in alle
opzichten verdiend. Claire Clairy kon
haar temperament ten volle uitleven in
de rol van Desirée, terwijl Paul Har
den als Platzer, de theater suppoost een
alleraardigste rol had, waarvan hij zeer
veel maakte. Zijn „Servus"-lied ver
wierf een luid applaus. Otto Aurich
toonde zijn komische gaven duidelijk
in de rol van de hoedenfabrikant.
Het orkest onder leiding van Pim de la
Fuente speelde de Weense melodieën
heel goed en het voorspel van het
tweede bedrijf viel zeer in- de smaak.
De huldiging.
Na het tweede bedrijf zag men de
jubilaris Paul Harden te midden van
het gehele ensemble op 't toneel, waar
hij allereerst namens het huldigings
comité hartelijk werd toegesproken
door mr. G. van Hilten. Deze herinner
de aan Hardens mooie succesvolle loop
baan, waarvan de laatste twintig jaren
in Holland. Hij feliciteerde hem van
harte namens het Alkm. Comité en deed
zijn gelukwensen op geestige wijze ver
gezeld gaan van een bloemenhulde en
een specifiek Alkmaars cadeau. Mw.
Molenaarv. Vliet bood daarna na
mens een aantal Alkm. operettevrien
den mooie bloemen aan met woorden
van dank en gelukwens. Vervolgens
sprak een oude bekende van Paul
Harden en daarna de heer Stroomer,
secretaris van .de Alkm. Operettever.
„Odéon", die namens zijn club bloe
men offreerde. De heer Meijer Hamel,
lid van de directie van de Hoofdstad
Operette, kwam met een geschenk dat
hij aanbood namens de heer W. Mooij.
De leden van het ensemble zullen dit
geschenk zeker op prijs gesteld heb
ben.
Op echt hartelijke wijze dankte d$
jubilaris daarna het Comité en de
overige spreeksters en sprekers voor
hun welgemeende gelukwensen en hun
cadeaux. Hij hdopte nog lang in zijn
tweede vaderland te mogen optreden.
Ook in Alkmaar. Luide bijvalsbetui
gingen van de aanwezigen sloten
daarna de huldiging van een sympa
thiek artist.
Het was een zeer geslaagde avond.
G.
De Burgemeester van Alkmaar brengt
ter algemene kennis, dat de kiezer,
riet inachtneming van het in de
Kieswet bepaalde, bevoegd is bij vol
macht te stemmen, indien zijn beroep
of werkzaamheden medebrengen, dat
hij herhaaldelijk of althans geduren
de een gedeelte van het jaar werk
zaam pleegt te zijn buiten de gemeen
te, mits zijn afwezigheid, indien hij
gedurende het tijdvak of de tijdvak
ken, waarin hij aldus werkzaam is
een of meermalen in die gemeente te
rugkomt, als regel telkens langer dan
drie dagen duurt.
Mede is bevoegd bij volmacht te
stemmen de vrouw die, gehuwd met
een kiezer, die voldoet aan boven
staande voorwaarden, met haar man,
in verband met diens beroep of werk
zaamheden, afwezig pleegt te zijn. De
aanwijzing van de gemachtigde ge
schiedt eerst nadat de belanghebbende
een daartoe strekkend verzoek
schrift aan het gemeentebestuur heeft
ingediend; de indiening moet geschie
den vóór 1 Januari a.s.
Formulieren voor deze verzoek-
!/^cn zijn van heden af kosteloos
nkrijgbaar ter gemeente-secretarie,
le afdeling.
Voor het opmaken der volmacht
loeten de kiezers zich in persoon
ervoegen ter secretarie.
Alkmaar, 24 September 1947.
De Burgemeester voornoemd,
G. VAN SLINGERLAND lo. B.
De Alkmaarse rechtbank deed giste
ren uitspraak in de zaak tegen de
NACO-buschauffeur, Simon B„ die
door roekeloosheid het ongeval op de
Afsluitdijk veroorzaakte, waardoor 6
Passagiers zwaar werden verwond. Hij
icerd veroordeeld tot een gevangenis
straf van 6 weken.
VERREGAANDE BALDADIGHEID
rt T\ee knaaPles hebben de spreekwoor-
e ijke baldadigheid van de tegenwoor*
'Se jeugd zover doorgevoerd, dat zij de
hohv. Van een br"S OP de Oudegrach*.
eooen opengemaakt en de brug omhoog
"ebben getrokken.
deie jongens is door de politie
WerkeSIhkrbtealv°r!Semaakt' da' gaa'
De president van de Tweede Kamer
vari het Tribunaal, mr. Windhausen,
was tijdens de behandeling van de
zaak Wilson nogal van leer getrokken
tegen het Beheersinstituut. Het zou na
melijk na 2'/i jaar nog niet gereed zijn
gekomen met de opstelling van Wil
sons vermogenspostitie.
Tijdens de laatste tribunaalszitting
legde de president echter een bekente
nis af, waaruit bleek, dat hij niet goed
had uitgekeken. Het rapport had hij op
zijn bureau liggen in ongeopende en
veloppe, dus was het standje ten on
rechte gemaakt en in feite bedoeld aan
zijn eigen adres.
Geboren: Carolina J, dochter van
J A Dekker en G M Venncker Willem
C, zoon van C J de Raadt en C J Bleeker
Gerard F, zoon van F J Hol en C C A
Martens. Petronella M, dochter van
C H Op de Weegh en A Kaandorp.
Wilhelmus J M, zoon van J Orij en A T
Mooij, Maaike A, dochter van T Meu~
leveld en A Peereboom
Getrouwd Judocus J P Sprink-
huizen en Cornelia A Bijman. Arnoldus
J Rondeel en Maria T van Berkel.
Johannes Tijssens en Catharina M van
dei Vlugt.
Overleden: Hendrik Schuurman,
63 jaar, gehuwd met TAG van EijnrH-
hoven
Aan de Kloesterweg te Egmond-
Binnen worden momenteel onder lei
ding van prof. van Giffen uit Gro
ningen en zijn medewerkers opgra
vingen verricht.
Men is bezig achter het protestantse
kerkje diepe geulen te graven, waar
door steenmassa's worden blootgelegd.
Deze oude funderingen kunnen be
trekking hebben op de in het jaar 953
gebouwde en in 1573 verwoeste Abdy
van Egmond. Het staat nog niet vast
deringen zijn van de Abdy. Daartoe
of de steenmassa's inderdaad de fun-
zullen nog verdere opgravingen ge
daan moeten worden, welke zich tot
het terpje, waarop de kerk staat, zul
len uitbreiden.
Blijkt, dat de funderingen van de
Abdy zijn dan zullen de funderingen
worden opgetrokken op de wijze zo
als dit op het Slot op de Hoef is gedaan,
daan.
OP DEFILé BIJ HET PRINSELIJK GEZIN
Vrijdagmorgen 19 September vertrokken
de ruiters uit de Beemster, Ursem en
Schermerhorn, per trailer van J Kieft
gevolgd door een jeep, naar Soestdijk.
Met 18 paarden maakten zij deel uit van
het 1000 paarden omvattende défilé.
Aanvankelijk voelde men zich wat on
wennig tussen de massa, uit alle provin
cies komende paarden en ruiters, doch
spoedig heerste er de juiste stemming en
genoten allen van dit, door mooi weer
begunstigd, grote schouwspel
Ongeveer twee uur werd het défilé af
genomen door HKH Prinses Juliana in
auto, ZKH Prins Bernhard op witte
schimmel en de beide oudste prinsesjes
op ponny.
Heel voldaan keerden daarna allen m
een .pracht stemming huiswaarts.
DEMONSTRATIES RUITERSPORT
Dat er fut in de ruitersportverenigin-
gen zit, zullen de leden van Beemster,
Ursem en Schermerhorn laten zien op
Zaterdag a.s op het sportterrein van
Schermerhorn. Daar zal een demonstratie
worden gegeven van datgene wat deze
jonge verenigingen kunnen presteren. Er
Zal worden uitgeloofd een wissel-lauwer
tak voor de beste vereniging, en een
medaille voor de beste rijder
Zondag, Maandag en Dinsdag zal er
in ons dorp weer kermis zijn. Verschil
lende attractie's staan op het program
ma. Er is dansen bij v. Truyen, tevens
Maandagavond 8 uur Het Rijper klein-
toneel met „Tot wederdienst bereid",
Dinsdag om 6.3" uur is er een vetera-
nenwedstrijd G.S.V.Stompetoren. Bij
café Kaij is er prijsbiljarten, alle mid
dagen katknuppelen. We t-open dat het
weer gunstig mag zijn.
De bridgeclub Sans Atout ontving
van het bestuur van V.V.V. een
beker, die verspeeld zal worden in
nederlaagwedstrijden, waarvoor zijn
uitgenodigd de bridgeclub A.B.C.
(Alkmaar), de Berger Bridgeclub en
de Egmonder Bridgeclub. De eerste
wedstrijd zal a.s. Dinsdagavond ge
speeld worden in de Rustende Jager,
's avonds 8 uur tegen de Egmonder
Bridgeclub, terwijl 14 Oct. tegen de
Alkm. Bridgeclub zal worden ge
speeld. Weer 14 dagen later, n.l. op
28 Oct., komt dan de Berger Bridge
club op visite. De club, die Sans
Atout de grootste nederlaag toe
brengt, komt definitief in het bezit
van deze prachtige beker.
Gistermiddag omstreeks drie uur sloeg
de bliksem in Rood's Koekfabriek te Sint
Pancras. Er werd een gat in het dak
geslagen Persoonlijke ongelukken kwa- 1
men niet voor.
Vrijdag maakte de heer Kieft, ex
ploitant van de Sparwinkel alhier, met
60 zijner klanten de zo lang verbeide
Spar-reis.
De tocht ging naar Schiphol en van
daar naar Hilversum, naar Soestdijk en
Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Ve
len brachten een bezoek aan de Greb
beberg. Na een gezellig diner werd de
terugtocht aanvaard over Amsterdam,
waar een koffiemaaltijd werd gebruikt
Toen men vertrekken zou bleken drie
jongedames uit Groot-Schermer zoek.
Er werd nog een kwartiertje op haar
gewacht, maar toen zij niet meer kwa'
men opdagen werd de terugreis aan
vaard en arriveerde men 's avonds 10
uur zeer voldaan over deze mooie dag
weer in ons dorpje.
OPBRENGST COLLECTE
De gehouden collecte ten bate van
de vereniging. „Het Hoogeland" bracht
op f 30.
Vrijdag 26 September a s. zal op het
Gemeentelijk Sportterrein te Heer-Hugo-
waard een tentoonstelling worden gehou
den van fokvee.
Op deze tentoonstelling, die georgani
seerd is door de rundveefokvereniging
„Samenwerken" zullen ongeveer 140 run
deren worden getoond, w.o. enkelen, die
op een te Den Haag gehouden tentoon
stelling eerste en tweede prijzen verover
den Een belangrijk aantal afstammelin
gen van zeer bekende stieren en een pro
ductie klasse van 22 dieren, zullen tevens
mededingen.
Om half tien nemen de keuringen een
aanvang.
De politie heeft de Maandagnacht ont
vreemde auto yan de heer Molenaar op
gespoord in Alkmaar. De daders, K. uit
Bioek op Langendijk en een mede plich
tige uit Alkmaar, werden gearresteerd
FILMAVOND IN GEREF. KERK
Op 10 October a.s. zal door de Stichting
„Het Hoogeland" in de Geref Kerk te
Ncord-Scharwoude een filmavond worden
gegeven. Gedraaid zal worden de nieuwe
film van de Stichting „Redding", waarin
he'. werk van „Het Hoogeland" wordt ge
propageerd. Een actueel bij-programma zal
deze film omlijsten.
WARMENHUIZEN, 23 Sept. 17,200 kg
aardappelen: Noorderlingen 8,50, witre
Eigenheimers 8,30—8,60; bl Eigenheimers
8,50—9,30; Bintje 8,10 en Bevelanders 8,60
8,80, 5500 kg uien 11,2011,30; idem drielingen
5 10 en dem grove 11,20—11,40; 5250 leg
rode lcool 6,80—9,70; 48,400 -kg witte kool
710—9,70; 3000 kg groene kool 13,00: 1050
kg slabonen 59,00—115,00; 1700 kg bieten
3,00—6,00; 750 kg andijvie 11,00—15,30.
NOORD-SCHARWOUDE, 24 Sept. '47.
19000 kg Aardappelen: Eigenheimers
f 7.10f 8.40, Koopmans blauwe f 8.70,
Bevelanders f 8.60f 9.10; 6000 kg Uien
f 10.70—f 12.10, grove f 12—f 12.30, drie
lingen f 5.20f 5.90 en nep f 9.30
f 11.10; 6000 kg Peen, sort. II f 5.70—
f 6.10 en III f 5.60—f 5.80; 2500 kgSper-
ciebonen f 60f 92; 9000 kg Rode kool
f 6.70—f 11; 135000 kg Witte kool
f 9.30—f 11.30; 7000 kg Gele kool f 5.90
f 10.90; 9000 kg Groene kool f 12.50—
f 14.30; 1500 kg Andijvie f 7.10.
4 October a.s. zal de Walvisvaarder „Willem Barendsz" weer ter walvis
vangst varen. Er heerst nu aan boord grote drukte om alles voor het vertrek
in gereedheid te hebben. Timmerlieden bezig een nieuwe tweede vloer te
leggen, die elke reis vernieuwd moet worden, daar deze na de reis door
weekt is van de traan.
Een combinatie van kokend^ood, kleurige
zeepbellen en vliegende tollen
Natuuriyk kent U dat opschrift wel: „Made In Germany gefabri
ceerd In Duitsland". Er wasteen t(jd, waarin al heb In Holland aan de
markt verschynende metalen speelgoed dat opschrift droeg. Duitsland
had een grote speelgoedindustrie, waarvan Neurenberg het centrum was.
Later kwam er een geduchte concurrent: Japan.
De oorlog heeft hierin als in zoveel een grondige verandering
gebracht. Het „made in Ge-rmany" of „made in Japan" is verleden t(jd.
De Nederlandse industrie van me
talen speelgoed is dan ook een oor-
togskindje, maar het blijkt levens
krachtig. Talrijk zijn die fabrieken
nog niet en omdat het voor Neder
land een nog jonge tak van Industrie
ls, zijn de bedrijven ook nog niet
groot. Maar er zit schot in en
deze keer is het waar.
Elk zagerijtje is in staat houten
speelgoed te fabriceren, maar metalen
speelgoed vraagt veel meer machines,
is heel wat riskanter en is eerst dan
winstgevend, indien partijen van
minstens tienduizend stuks gemaakt
kunnen worden.
EEN ONDERNEMEND
KNUTSELAAR.
Aan de Langedijk woonden de ge
broeders van Exter. Eén van hen had
een bepaalde flair voor knutselen,
zoals de ander een meer uitgesproken
commerciële belangstelling bezat.
Maar ze hadden geen van beiden ge
dacht nog eens in combinatie met
hun vader een speelgoed-fabriek te
zullen beginnen.
Het ging eigenlijkneen, van
zelf gaat er nooit iets. Maar toen de
oorlog begon en de jongste der ge
broeders daardoor weer naar de Lan
gedijk terugkwam, rijpte er een plan.
Die plannen werden overwogen en
getoest en moesten met de uitvoering
wachten tot de oorlog voorbij was,
maar nu draait dan ook de fabriek.
Draait er een speelgoedfabriek aan
de Langedijk, midden in het groenten-
tuintje van Noord-Holland.
Het begin was bescheiden.
De eerste fabrieksruimte was een
leegstaande zolder en het eerste pro
duct waren geen complete electrische
treinstellen, maar een uit metaal ver
vaardigd assortiment verkeers bord
jes. Het artikel deed het en daarmee
was de eerste stap gezet. De onder
nemende knutselaar zette door en zag
zijn pogingen met resultaten beloond.
Er werd een grotere fabrieksruimte
in gebruik genomen, er kwamen ma
chines en personeel, de tweede der
gebroeders van Exter werd in het
bedrijf opgenomen. Er zijn meer,
thans belangrijke bedrijven, op een
dergelijke manier ontstaan
WAT U WAARSCHIJNLIJK
NIET WEET.
Wanneer U over enkele weken een
cadeautje voor een jeugdige jarige
gaat kopen en daarvoor één der grote
speelgoed-magazijnen binnenloopt,
zullen de verkoopsters U een nieuw
snufje demonstreren: de vliegende
bol.
Het zijn van die leuke dingetjes,
die door een speciaal apparaatje in
draaiende beweging worden gebracht
en dan een stuk opvliegen. Ogen
schijnlijk een dood-simpel stukje
speelgoed, maaralleen de be
rekening welke omwentelingssneiheio
het bolletje moest hebben om zich
door de schuinstaande schoepen In
de lucht te kunnen verheffen, zal wel
meer dan één slapeloos nachtje heb
ben gekost.
De Duitse speelgoed-industrie was
een sterk gespecialiseerd bedrijf.
Grote fabrieken met een duizend man
personeel maakten sommige onder
delen, b.v. de veermotortjes, niet zelf
en weer andere bedrijven lieten het
lakwerk aan speciale inrichtingen
over.
Weliswaar maakt de fa. van Exter
te Zuid-Scharwoude nog geen mecha
nische modellen, maar het lakken
enz. gebeurt allemaal In eigen be
drijf. Zelfs waren sommige onderde-
Er is weer een grote partij sinaasappelen uit Suriname in ons land aange
komen, die direct na lossing geveild zullen worden.
Hoenders. Goud Wyandottes le pr.
Jac. van Zon; Rode Islands le prijs N.
Stuifbergen; Barnevelders 2e prijs H.
Ducrocq; Hennen oud Ziiverpel le pr.
C. Fok; Acona's le prijs J. Groothui
zen; Patrijs Leghorn 2e prijs Jac.
Ouwehand; Witte leghorn, 2e prijs J.
Groothuizen; jonge hennen le prijs H.
Breedewoud; Am. leghorn, le prijs J.
Groothuizen, haan 2e prijs N. Stuif
bergen. Niet genoemde rassen, le
prijs E. Vonkempan (N. Sobelpoot)
N. L. Sabelpoot le prijs dezelfde; An
ton Baard kriel le prijs dezelfde. Leg
horn wit (krielen) 'le prijs dezelfde;
Vechtkriel 12, 2e prijs Jac. Al; Ro
de Island, 2e prijs Jac. Groot,
Konijnen.
Witte VI. Reus, le pr. Th. Wester;
Ram jong, le pr. P. de Haas; Voedster,
oud le pr. Th. Wester; jong, dezelfde.
VI. Reus (andere kleurle pr. A. W.
Geluk, voedster, oud, dezelfde; Lotha-
ringer, zwart, le pr. J. Groothuizen;
Ram, jong, le pr. J. Brauneck; Voed
ster, oud, le pr. J. Groothuizen en N.
Stuifbergen; jong, le pr. J. Groothui
zen; Franse hangoren, le pr. S. G.
Groot, Ram jong S. G. Groot; Voedster
oud en Voedster jong, dezelfde; IJzer-
grauw, Ram, jong le pr. J. Romijn;
Voedster, jong, le pr. S. G. Groot; an
dere kleur, Ram, oud, dezelfde; Ram,
jong, C. Govers; Voedster, oud, le pr.
C Govers en S. G. Groot; Voedster,
jong, le pr. A. Meijer.
Chincilla, 2e pr. J. Vellinga; Wassers,
blauw, le pr. G. Boonstra; voedster,
jong le pr. M. Teerhuis; Zilvervossen,
Ram, jong, le pr. E. Vonkeman; voed
ster, oud 2e pr. J. Bakker; voedster,
jong (zwart) le pr. J. Keijzer; Tan
Ram, oud, le pr. J. Burgering; Ram.
jong 2e pr. W. Kooy; voedster, oud
le pr. dezelfde; voedster, jong 3e pr.
J. Brauneck; Angora, wit, Ram. jong
le pr. C. W. v. d. Meulen; Zilvers,
Ram, oud le pr. C. Feijen; voedster,
oud en voedster, jong, le pr. dezelfde;
Hollanders, Ram, oud, le prijs J.
Groothuizen, Ram, jong, le pr. idem.
Voedster, oud, 2eJpr., R. Hollenberg;
voedster, jong, 2e pr. W. Kooij. Rus
sen, ram, jong, le pr. J. H. Holffs;
voedster, jong, le prijs dezelfde;
Rexen, le prijs Kweldam; voedster,
jong, le prijs H. Breedewoud. Po
len, ram, oud, le prijs J. Keijzer; voed
ster, jong, le prijs dezelfde. Niet gen.
rassen: Ram, jong, lé prijs C. Kuiper
en J. W. Scholte; voedster, oud, le pr.
J W. Scholte; voedster, jong, le pr. A.
Ooijevaar; voedster met jongen le pr.
R Hollenberg; nesten, jong, le prijs Th.
Wester, H. Kuiper en J. Keijzer.
De verdere bekroningen, die vah het
grote vee en van diverse stands van
machinerieën brengen wij in ons
nummer van morgen.
GROENTE EN FRUIT.
Alkm. Exp. Veiling le pr.; Korn,
Alkmaar, le pr. E.V.; Kok, Alkmaar,
le pr.; Gebr. Visser, Alkmaar, le pr.
BLOEMEN EN PLANTEN.
P. v. Bronkhorst, Heiloo, E.V.; Groen,
Dahliakweker, St. Pancras, le pr.; J.
Bakker, Dahliakweker, Wognum, 2e pr.;
Ant. Boersen, Omval, 3e pr.; Bodegra
ven, Schoorl, 3e pr.
LANDB. EN TUINB. ARTIKELEN.
Fa. Zaadnoordijk; Alkmaar, le pr.;
L. T. B., Alkmaar, le pr.
DIVERSE STANDS.
Lind, Alkmaar, Lederwerk, 2e pr.;
Gebr. Peereboom, Alkmaar, Rijwielen,
3e pr.; Alkm. Courant, eervolle ver
melding; Gebr. Kaal, Alkmaar, Radio,
enz., 2e pr.; Bakker, Alkmaar, Kuiperij,
le pr. E V.; de Weerd, Koningsweg,
Alkmaar, Mandenmakerij, le pr.
E.VAnt. Bruin, Alkmaar, Levensmid
delen, le pr.; Prins, Alkmaar, Motor
en Werkkleding, 2e pr.; Poorter, Mient,
Alkmaar, Meubelen, E.V.; Zwaarde
maker, Zaandam, Veevoeder, 2e pr.;
Schalkwijk. Zaandam, Parfumerie,
E.V.; Kweldam, Heiloo, Bontwerken,
E.V.
INMAKEN.
Als u kleine inmaakglazen ge
bruikt, geeft u geen perkament
papier of touw nodig. Doopt u
doorslagpapier in melk en legt u
dan wtee stukken op elkaar. Het
papier moet door en door nat zijn,
mag echter niet rimpelen. Leg het
papier over het glas en druk het er
vorzichtlg op tot het overal goed
vastkleeft. U moet het dan nog
nog een paar minuten vasthouden
opdat het luchtdicht op het glas
kleeft.
len eenvoudig nergens te krijgen.
Voor een bepaald artikel waren de
holle celluloid-balletjes nodig, maar
in heel Nederland was er geen fa
briek te vinden, die ze maken kon.
Afgelopen, zou een ander gedacht
hebben, maar de gebroeders van Ex
ter zeiden: „Niet te krijgen? Alt
right, maken we ze zelf!"
En ze deden het.
Om nog even de typische moeilijk
heden in dit bedrijf te belichten: voor
elk artikel moet een aantal stempels
gemaakt worden. Voor die schijnbaar
zo onnozele bal zeven stuks. En
zulke stempels zijn meesterstukjes
van metaalbewerking, uiterst secuur
handwerk. Wanneer dan ook na veel
zoeken en experimenteren het stem
pel eindelijk gebruiksklaar is, ligt
daarin al een behoorlijke dosis
scherpzinnigheid en toewijding.
DE FABRIKANTEN MOESTEN
ZELF HUN MACHINES CON
STRUEREN.
Om de ontworpen artikelen te kun
nen maken, waren machines nodig,
maar zeer speciale machines, die ner
gens kant en klaar gekocht konden
worden. De gebroeders van Exter
stapten achter de tekentafel en ont
wierpen, stieten op een onmogelijk
heid en begonnen wéér.
Toen er een ruw ontwerp klaar
v/as, werd een Langedijker bankwer
kers-firma in de arm genomen en na
overleg kwamen de machines tot
stand. Zo werd er een bedrijf ge
sticht, waar toekomst in zit, door
mensen, die helemaal geen bolle
bozen in theoretisch opzicht zijn en
Delft niet kennen dan van horen zeg
gen en een middelbare opleiding zich
door zelfstudie moesten verschaffen.
HèT MATERIAAL DER
TOEKOMST: PLASTIC.
Maar niet alleen de productie van
metalen speelgoed trok de heren
van Exter aan. Zij hadden het
grote materiaal der toekomst, plas
tic, al spoedig ontdekt. Vaklitera
tuur in drie en vier talen werd bij
eengebracht, adviezen ingewonnen
en rapporten bestudeerd. Zo kwa
men zjj tot de overtuiging, dat er
in de plastic wel iets school als
materiaal voor de speelgoed-In
dustrie.
Als straks deze nieuwe artikelen
de fabriek uitgaan, zal de fa. van
Exter daarmee misschien niet de eer
ste, maar wel één der eersten zijn,
die dit product op de Nederlandse
markt heeft gebracht. De plastic
speelgoederen, die op het ogenblik
en dat slechts sporadisch en zeer
duur! in de handel zijn, komen
vrijwel zonder uitzondering uit het
buitenland.
De Langedijker speelgoedfabriek is
nog geen grote onderneming, zij
werkt momenteel met achttien man
in dit bedrijf. Maar twee jaar ge
leden was er één man, die begon op
een primitieve manier en de firman
ten hebben al weer plannen een gro
tere ruimten te betrekken.
En als het materiaal straks weer
overvoedilger te krijgen is de fa
briek werkt op het ogenblik vrijwel
uitsluitend met afval-stroken der
grote blikfabrleken zullen er ook
weer nieuwe ideën in nieuwe artike
len omgezet worden. Industrialisatie
is voor Nederland een gebiedende eis
en voor de Langedijk, waar een steeds
toenemend aantal werkkrachten niet
In de tuinbouw opgenomen kan wor
den, niet in het minst.
Op één der zolder staat een partij
goederen klaar'voor de verzending.
Tien duizend dozen", zegt één der
firmanten rustig. Maar in het haAl-
gebaar, waarmee de firmant de partij
aanwijst, ligt een zekere trotse vol
doening.
Trots op prestaties is dikwijls ge
vaarlijk, maar voor de gebroeders
van Exter niet. Want zij hebben wer
kelijk iets gepresteerd en weten, dat
er nog veel mogelijkheden wachten
tot ze aangeboord zullen worden. En
dat züllen ze doen en zo spelen deze
duizdkunstenaars het klaar om alles
te kunen zijn wat er yan hen geëist
wordt, constructeur, boekhouden, te
kenaar, verkoper, chemicus, fabri
kant en nog een half dozijn andere
functies
