70-jarige schipper vecht
voor zijn schip
nieuwe telefoonkabel
engeland-nederland
Zwarthandelaar
neergeschoten
Weerbericht
Vrijdag 17 Oct. '47 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN h,e Jaargang n0' 15
De IJM 215 bij Castricum op het strand
Pompen of „verzanden
Denemarken verzoekt
Amerika Groenland
te ontruimen
Ver. Staten leent 32
millioen aan Italië
Troepen naar Parijs
Slechte vooruitzichten
voor Amerikaanse
tarweoogst
Steun voor onze
deviezenpot
Grondwetscommissie
geïnstalleerd
De Parijse Metro
rijdt weer
Breng Palestijnse kwestie
voor Internationale Hof
Arrestatiebevel tegen
twee Slowaakse
afgevaardigden
Nieuwe schepen met
illegale Joodse
immigranten
Handelsovereenkomst
van Benelux met de V.S.
Indonesisch debat
uitgesteld
Zes jaar voor
Gerardus Mooyman
Marechaussees worden
infanterie-corps
Haarlemse arts
aangerand
Scholier door trein
gegrepen
DAfiRIiD VOOR \mm
I-
bureaux
Administratie
Voordam 9 - Telefoon 3320
Ridderstraat/hk Oudegracht
Tel. 3971
Redactie
Achterdam 20 - Tel. 2274
Dir.: J. Bijlsma
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter. Familieberichten
20 cent per millimeter.
Vraag en Aanbod tot 15
woorden 1—, elk woord
meer 5 ct., uitsluitend con
tant.
Abonnementen: 1.30 per
maand, 3.90 per kwartaal
(Van onze speciale verslaggever)
De wind zit in het Noordwesten...... Lage nimbuswolken met regen
flarden er onder zeilen uit zee vandaan en een grauwe branding breekt
Zich in monotone opvolging te pletter op het strand. Een eenzame jutter
sjokt langs de vvierpatronen, die de zee achterliet, de blik naar omlaag
gericht, een meeuw zweeft met hoekige bewegingen steeds boven dezelfde
plaats. In de verte ploegt een coaster om de Zuid, met trage bewegingen
door de Westelijke deining, een stoomboot, die van IJmuiden komt, braakt
zwarte watten proppen uit de smalle schoorsteen. En héél dichtbij, op het
strand dwars van kilometer paal 45, ligt scheef en droefgeestig een botter.
De wind fluit door het touwwerk, het rillende schuim- beroert af en toe
het roer, het water omspoelt de rood-ijzeren romp. Een manillatros wijst
vanaf de bolders de zee in, waar een anker vruchteloos trachtte het
scheepje voor stranding te behoeden. Het mocht niet baten, de IJM 215
zit vast
„Maandag zijn ze van IJmuiden ver
trokken en Dinsdagmorgen om half
vier, toen ze al op de terugweg waren
en hun weg zochten door de mist, gaf
de motor het op, en het schip liep om
hoog...." Schipper A. Sperling tuurt
al pratende een beetje mistroostig de
machinekamer in, waar het donkere
ciiewater klotst en golft, en waar zijn
zoon rondploetert om ballastbroodjes
aan dek te steken.
Dood en druipend staat daar de mo
tor, de accu's zitten een halve meter
onder water, maar nog brandt een een
zame looplamp. Schipper Sperling was
zelf niet aan boord, deze ongeluksreis,
zijn zoon verving de ruim 70-jarige vis
serman, die al van zijn 15e jaar over
de breeveertien zwalkt om met hard
werken een boterham verdienen. Maar
hier ligt vader Sperling's broodwin
ning, op het strand bij paal 45 en met
man en macht wordt gewerkt om het
scheepje te behouden.
VOOR MENSLIEVEND HULP
BETOON.
De inventaris wordt hogerop 't strand
gesjouwd, netten, manden, een scheeps
kist, een klein vloeistofkompasje, wat
einden touw en staaldraad, een waar
deloze schroef
„M'n leven lang heb ik rondgevaren,
op dit schip en vroeger op een ander-
halfmaster, maar een ongeluk heb ik
nog nooit gehadHier van de Ko
ningin, meneer.Sperling's jas gaat
open en op z'nvest hangt een kleine
medaille „voor menslievend hulpbe
toon"....
Jaren geleden haalde Sperling samen
met zijn broer ieder met een eigen
schip, de bemanning van het Franse
stooomschip „Walhalla" ergens bij Oos
terend daar achter de Goeree.
Vijftig mannen, een vrouw en een
klein meisje van drie jaar ontsnapten
aan de magere grijphanden van de dood
door het kordate optreden van de Sper
lings. H. M. de Koningin schonk de
medaille „Voor menslievend hulpbe
toon".
En nu.nu zit daar de IJM. 215 op
't strand Het anker, dat redding moest
brengen, fdalde en wilde niet houden,
de botter kwam vast te zitten en heeft
de hele nacht liggen rijden. De zee liet
niet af, en de branding duwde en trok
en de wind floot er een liedje van heb
zucht bij. En begon pas goed te gieren,
toen het scheepje lek sloeg en veel wa
ter maakte
NIET PRATEN, MAAR DOEN
Twee mannen staan aan de hand
pomp om mee te helpen, het schip te
behouden. Regelmatig gaan hun lijven
op en neer. Op en neer. Zij vragen zich
niet af, of er iets te verdienen valt, zo
als Wijsmuller's sleepboot „Churchill"
dat Dinsdag deeden weer wegvoer
Zij werken alleen maar. Het gaat hier
om een hele broodwinning, die verlo
ren dreigt te gaan.
De mensen sjouwen met de inventa
ris, en trachten het schip lichter te ma
ken, maar de zee laat niets af en in de
motorkamer klotst 't water, van stuur
boord naar bakboord en terug. Aan dek
pompen twee man, en het werk lijkt
nutteloos, maar het gaat om de brood
winning en daarom, .riet praten maar
doen.
Schipper Sperling ziet de zaak don
ker in. „Ik weet het niet, mensen, ik
weet het niet.D'r hangt zo'n hoop van
het weer af.Voorlopig ben ik van
plan om d'r hogerop te trekken en te
dichten. Dan kunnen we later zien dat
we haar op een slee krijgen en weer 't
water in
Het water klotst in de motorkamer,
aan dek pompen twee mannen, in het
visruim staroogt wat kabeljouw en
schol
En het water zuigt aan het schip,
terwijl de herfstwind op z'n vingers
fluit
Als wij teruglopen naar de duinen
wiekt daar nog steeds de eenzame
meeuw en op de rug van de scheefge
zakte botter zwoegen de mannen om 't
behoud van Sperling's broodwinning..
En een nieuwe regenbui kletst neer en
verbergt het scheepje achter een glim
mend gordijn.
Gustav Rasmussen, de Deense
minister van Buitenlandse Zaken,
heeft in een interview te New-
York verklaard, dat hij voorne
mens is om aan het eind van deze
week tot George Marshall, de
Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, het verzoek te rich
ten, dat de V.S. Groenland volle
dig ontruimen.
De V.S. hebben volgens het Deens-
Amerikaanse defensieve verdrag van
1941 militaire basis en weerstations op
dit eiland.
Rasmussen, die dit verklaarde bij
zijn aankomst te New-York op de
„Queen Elisabeth", voegde er aan toe
dat Denemarken een sterk verlangen
heeft om dit verdrag op te zeggen en
hierover met de Amerikaanse rege
ring wil overleggen overeenkomsti
artikel 10 van het verdrag, hetwelk
bepaalt, dat het verdrag van Kracht
blijft, totdat het gevaar voor de vrede
en de veiligheid van het Amerikaanse
continent voorbij is Rasmussen sprak
elke veronderstelling tegen, dat zijn
regering deze stap neemt onder com
munistische druk. Hij voegde er :.on
toe, dat Denemarken onder geen en
kele omstandigheid b°re:d is verkoop
van Groenland te overwegen.
Te Den Haag is de grondwetscommissie door Minister Beel geïnstal
leerd. Van links naar rechts zittend: H. W. Tilanus, Min. Van Maarseveen,
Min. Jonkman, Min. Pres. Dr. Beel, Dr. Prinsen, Mevr. Dr. Huart. Staande
v.l.n.r.: J. Schouten, Prof. Duynstee, Prof. Logeman, Mr. van Helsdingen,
Dr. Biereman, Prof. 's Jacob, Jhr. Mr. van der Goes van Naters, Prof.
Romme, Mr. B. J. Stokvis.
De ex-Hoofdcommissaris van Po
litie te Den Haag, de heer Hamer
stond terecht voor het Bijzonder
Gerechtshof om zich te verantwoor
den voor zijn daden in de bezet
tingstijd.
De Amerikaanse Export-lmport-
bank heeft bekend gemaakt, dat zij
Italië een nieuwe lening ten bedrage
van 32.000.000 dollar heeft toegestaan.
Zestig middelgrote Italiaanse fa
brieken zullen van deze lening profi
teren, waardoor zij in staat worden
gesteld uitrusting en materiaal in de
V.S. aan te schaffen. Het nieuwe cre-
diet is afkomstig uit het bedrag van
100.000.000 dollar, dat in Januari j.l.
door de bank voor het herstel en de
uitbreiding van Italië's buitenlandse
handel was bestemd.
De Franse regering heeft detache
menten soldaten te Parijs onderge
bracht. Woordvoerders van de ministe
ries van Binnenlandse Zaken en Oor
log wilden geen commentaar op deze
troepenbeweging geven. De strijd
krachten zijn met vrachtauto's naar de
stad vervoerd en hebben veldkeukens
bij zich. Zij zijn in volledige uitrus
ting.
Gistermiddag hebben twee hoofd
assistenten van de directe belastingen
in de Nieuwezijds Armsteeg te Am
sterdam een 24-jarige man aangehou
den, die ongebanderolleerde import
sigaretten clandestien verhandelde. De
man sloeg op de vlucht, waarop een
der assistenten zijn revolver trok en
een waarschuwingsschot loste. De
man reageerde hier niet op, zodat de
ambtenaar een tweede schot afvuurde,
dat echter ketste. De vluchteling viel
daarop de ambtenaar aan en wierp
hem op de grond. De assistent greep
zijn arrestant met de vrije hand weer
vast, doch tijdens de worsteling ging
zijn pistool opnieuw af, waardoor de
aanvaller onder de linkeroksel werd
getroffen. Hij moest in zeer ernstige
toestand naar het Binnengasthuis
worden vervoerd.
Volgens Clinton Anderson, de Ame
rikaanse minister van Landbouw, is
de Amerikaanse regering zeer bezorgd
over de slechte vooruitzichten voor de
oogst van wintertarwe in het over het
algemeen vruchtbaarste gedeelte van
het land. Volgens berichten uit Kan
sas, Oklahoma en Texas, aldus An
derson, zijn uitgestrekte velden, die
anders in de herfst met tarwe worden
beplant, thans niet beplant en zullen
misschien niet meer beplant worden
tengevolge van het voortdurende bui
tengewoon droge weer. Dit betekent
dat men het volgend jaar een aanzien
lijke achteruitgang in de tarweoogst
moet verwachten en een verdere ver
slechtering van de algemene voedsel
positie in de wereld.
Belgische minister ernstig
gewond
Elie Troclet, de Belgische minister
van Arbeid, is gisternacht bij een au
to-ongeluk in de buurt van Luik
ernstig gewond. De minister was op
weg naar Luik, waar hij de actie zou
openen ter verbetering van de sociale
en arbeidsvoorwaarden van de Belgi
sche mijnwerkers.
Voor de telefonische verbindingen
in het algemeen en voor die met
Engeland in het bijzonder was het
Woensdag een belangrijke dag. In
samenwerking niet Nederlandse
PTT-ers heeft het personeel van
het Engelse kabelschip „Alert" n.l.
het Nederlandse strandgedeelte van
de nieuwe telefoonkabel Engeland-
Nederland aan land gebracht.
Dit gebeuren is niet alleen van be
lang, omdat de telefoon-verbinding
van Nederland met Engeland hierdoor
verbeteren zal, maai ook omdat het ge
hele internationale telefoonverkeer
van de Scandinavische landen, Duits
land en de landen meer Oostwaarts
met Engeland merkbaar verbeteren
zal. Dit brengt voor Nederland het
voordeel mee, dat de gesprekken, die
vreemde landen met Engeland over
deze verbinding voeren, onze deviezen
pot zullen steunen.
Gedurende de oorlog hebben de be
staande 5 kabels met Engeland zeer
geleden, zodat er in 1945 2 (gelukkig
de oudste) volslagen onbruikbaar wa
ren en een derde gedeeltelijk gestoord
was. De nieuwe kabel, die ongeveer
De minister-president, dr. L. J. M.
Beel, heeft gisteren in zijn kabinet de
grondwetscommissie geïnstalleerd. Hij
schetste daarbij als taak der commissie
zich te beraden over de vraag of en,
zo ja, in hoever het wenselijk is de
grondwet te wijzigen in dier voege, dat
de daarin gelegen beletselen voor de
ter voorbereiding van de hervorming
van de staatkundige structuur van het
koninkrijk noodzakelijke wettelijke be
palingen worden weggenomen.
Deze hervorming van de staatkundi
ge structuur van het koninkrijk, aldus
dr. Beel, werd reeds aangekondigd in
de Koninklijke rede van 10 Mei 1941.
Bedoelde hervorming zal voorts de in
lossing betekenen der koninklijke be
lofte, gegeven in de rede op 6 Decem
ber 1942, waarin de overtuiging werd
uitgesproken op de hechte grondslag
van volledig deelgenootschap en gedra
gen door de wil en het vermogen tot
harmonisch en vrijwillig samengaan
der betrokken volken.
Deze hervorming zelve nu behoort
niet tot de taak der commissie; haar
werkingssfeer is beperkter. Zij toch zal
zich enkel hebben te beraden, hoe de
weg, die bewandeld dient te worden
om te geraken tot 't einddoel, grond
wettelijk begaanbaar te maken.
WEER BRIEFTELEGRAMMEN
NAAR DUITSLAND.
Naar de Britse en Amerikaanse be
zettingszones van Duitsland kunnen
weer brieftelegrammen worden ver
zonden. De PTT-kantoren geven in
lichtingen omtrent beperkingen en
tarieven.
Weersverwachting tot Vrijdag
avond:
VERDER AFNEMENDE WIND
Wisselende bewolking met plaat
selijk nog een enkele bui. Gelei
delijk verder afnemende wind,
overwegend tussen West en
Noord. Weinig verandering in
temperatuur.
157 km lang is en een gewicht heeft
van slechts 12 kg per meter, is dus een
welkome aanvulling.
VERBETERING VOOR DE
RADIO-DISTRIBUTIE.
Door middel van het z.g. draaggolf-
systeem is het nu mogelijk 84 gesprek
ken tegelijkertijd te voeren. Bovendien
is de kabel voorzien van speciale mu-
ziekgeleiders, die in de toekomst een
belangrijke verbetering kunnen bren
gen in de kwaliteit van de Engelse pro
gramma's van de radio-distributie.
De legging zelf verliep zeer vlot.
Om ongeveer 11 uur is het schip in
Domburg tot op ongeveer 300 meter
voor de kust gekomen. Door middel
van enige sloepen werd een tros aan
land gebracht, waaraan de kabel be
vestigd was. Tachtig werklieden en
een tractor hebben eerst de tros en
daarna de kabel tot op de vereiste
hoogte het duin in gesleept. De bran
ding dreigde de Engelse matrozen, die.
deze kusten met hun sterke stromen
niet zo kennen, parten te spelen. Hun
sloep liep n.l. gevaar op de palen-
goifbrekers te pletter te slaan. Neder
landse „Jantjes" sprongen echter on
middellijk in hun sloep en redden hun
Engelse collea's uit een gevaarlijke
situatie.
Dat het hele Domburg uitgelopen
was, om van dit experiment getuige,
te zijn spreekt vanzelf.
Uit Parijs wordt gemeld, dat de
staking bij de Metro is beëindigd.
Daar tegenover zijn een en dertig
duizend officieren en matrozen van
de Franse koopvaardijvloot, in alle
Franse havens, Donderdagmorgen in
staking gegaan. Zij eisen hoger loon.
Door het staken der loodsdiensten
worden buitenlandse schepen verhin
derd de havens binnen te komen. Te
Marseille zijn twaalfduizend mensen
die naar Algiers en Oran wilden over
steken, gestrand.
Voorts begonnen de Parijse taxi
chauffeurs een staking van vier-en-
twintig uur in protest tegen het „uit
blijven van een regeling voor het
taxibedrijf na de onlangs ingegane
beperking van benzine-toewijzing".
Tijdens een nachtelijke vergadering
hebben de Franse minister-president
Ramadier, de Prefect vpn het depar
tement Seine en functionarissen van
het ministerie van Vervoer, de ge-
meente-politie en het bestuur van de
„Metropolitain" besloten de stakende
arbeiders te requireren, die men nodig
heeft voor het gedeeltelijk herstel van
dc dienst der ondergrondse. Men be
sloot tevens wachtposten van de bur
gerlijke en de militaire politie bij alle
installaties van de Metro en bij de be
langrijkste technische punten te plaat
sen, daar er op enkele plaatsen vol
gens de berichten sabotage was ge
pleegd.
Het Franse persbureau AFP meldt
nader, dat Egypte aan de commissie
voor Palestina heeft voorgesteld, dat
de algemene vergadering het Inter
nationale Hof van Justitie zal raad
plegen om te weten te komen: 1. Of
de algemene vergadering der V.N. be
voegd is om de verdeling van Palesti
na of de vestiging van een federale
staat aan te bevelen. 2. Of één of meer
leden van de V.N. één van beide op
lossingen ten uitvoer kan brengen zon
der goedkeuring van de bevolking
van Palestina. Dit voorstel van Egypte
maakt deel uit van een ontwerpreso
lutie die aan de commissie voor Pales
tina is voorgelegd. Hierin wordt tevens
voorgesteld, dat de algemene vergade
ring het onderzoek van de juridische
zijde van het Palestijnse vraagstuk
hervat, zodra het Hof van Justitie zijn
mening heeft kenbaar gemaakt.
De Tsjechoslowaakse Nationale Ver
gadering heeft besloten de parlemen
taire onschendbaarheid van twee Slo
waakse afgevaardigden Dr. Bugar
en Dr. Kempny die beschuldigd
worden van medeplichtigheid aan een
samenzwering tegen de staat, op te
heffen. Arrestatiebevelen voor de ar
restatie van beide personen zijn uitge
vaardigd.
Dr. Fedor Hodza, secretaris-generaal
van de Slowaakse Democratische Par
tij, heeft het opgenomen voor de twee
beschuldigden en verklaard, dat „de
politieke onderwereld" in Slowakije
zich van onruststokers bedient ten
nadele van de democraten. De Slo
waakse Democratische Partij heeft
gisteren geëist, dat de twee afgevaar
digden onmiddellijk ter beschikking
vau de justitie worden gesteld.
Britse marine-autoriteiten hebben
meegedeeld dat zij de scheepvaart op
het noordelijk deel van de Aegeïsche
Zee, vooral bij de uitgang van de Dar
danelles nauwlettend gadeslaan, daar
de schepen „Pan York" en „Pan Cres
cent" waarschijnlijk binnenkort uit
Constanza aan de Zwarte Zee zullen
vertrekken met verscheidene duizen
den illegale Joodse immigranten voor
Palestina aan boord. Volgens te Athe
ne binnengekomen berichten zullen de
immigranten prikkeldraadversper
ringen oprichten om de Britse marine
het aan boord gaan te beletten.
Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft bevestiging
gegeven van het bericht uit Geneve,
dat de landen van de Benelux een
handelsovereenkomst met de V.S.
hebben gesloten. Bijzonderheden zijn
nog niet bekend gemaakt.
Gemeentekas van Eethen
gelicht
De gemeentekas van Eethen (N,B.)
is spoorloos verdwenen. Het tijdstip
waarop de kas welke ongeveer f 4700
bevatte verdwenen is, valt niet juist
te achterhalen. De rijkspolitie tast
volkomen in het duister.
De Veiligheidsraad heeft het debat
over Indonesië, dat bepaald was
op gistermiddag, uitgesteld tot
heden a.s. 21 uur Ned. tijd. De
reden van dit uitstel werd niet
opgegeven.
Gerardus Mooyman, de „held" van
het Oostfront en de eerste Nederland
se drager van het Ridderkruis van het
IJzeren Kruis, is door het Bijzonder
Gerechtshof in Den Haag veroordeeld
tot zes jaar gevangenisstraf met af
trek van voorarrest. De procureur
fiscaal had acht jaar tegen hem ge
ëist wegens dienstneming bij de Waf-
fen-SS.
Naar wij vernemen zijn er bij het
minister.ie van Oorlog maatregelen in
voorbereiding om het bekende keur
corps der Marechaussée om te vormen
tot een corps beroeps-infanterie, zodat
de politionele taak komt te vervallen.
Zeer waarschijnlijk zijn hier bëzuini-
gingsmotieven in het spel, welke nood
zakelijk maakten om een corps, dat
sinds vele jaren in ons land van zich
deed spreken en tot de krachtige po
litionele organisaties behoorde, op te
heffen.
Welke taak voor het te vormen in-
fanteriecorps is weggelegd blijft nog
een open vraag.
Een 29-jarige arts te Bloemendaal
had Woensdagnacht een minder
prettige ervaring. Hij keerde van een
bezoek aan zijn verloofde in Prinsen-
hage naar huis terug. Bij de Moerdijk
kreeg hij een lifter in zijn wagen, die
op de Herenweg, op de grens van
Heemstede en Bennebroek, de arts
verzocht te stoppen, onder het voor
wendsel een bezoek te willen brengen
op een nabijgelegen adres. Toen de
auto stilstond, bracht de lifter plot
seling een ijzeren staaf te voorschijn
en poogde de arts te overweldigen.
Tussen de beide mannen ontstond een
hevige vechtpartij, waarbij de lifter
tenslotte de staaf weer aan de arts,
die het gelukt was haar te pakken te
krijgen, wist te ontrukken. Hij bracht
de onfortuinlijke geneesheer zeven
wonden aan het hoofd toe. De arts
was echter nog niet bewusteloos. De
aanvaller koos hierop tenslotte het
hazenpad. Een passerende automobi
list verleende de arts eerste hulp en
vervoerde hem naar Haarlem. De
politie is er nog niet in geslaagd de
aanrander aan te houden.
Op het station Sauwerd werd gis
termorgen de 22-jarige leerling van
de middelbare Landbouwschool te
Groningen, H. Slopsema te Witzing,
die reeds had plaats genomen in de
trein naar Groningen en kort voor het
vertrek uitstapte om nog iets van het
station te halen, door de uit Gro
ningen het station Sauwerd binnen lo
pende trein gegrepen. Het slachtoffer
werd in zorgwekkende toestand naar
het Academisch ziekenhuis' te Gro
ningen overgebracht, waar hij aan de
bekomen verwondingen overleed.
De tabaksonderneming „Helvetia"
bij Medan op Sumatra's Oostkust
levert reeds weer tabak af. Dit is
de eerste onderneming die na het
einde van de oorlog in Indië weer
begonnen is. De tabak is geplukt
en een meisje rügt de bladen aan
een, om ze op te hangen in de
droogschuren.
