DE JEUGD-KOERIER
Wel
en wee van een
roemrijk
klooster
r
De
Cijferwedstrijd
Ik zie een stoel, een paddestoel!
I
Amsterdams Podium
Emigratie nc
EGMONDS ABDIJ
922-1573
Opgegraven graftomben van
Hollandse Graven
De gezinsbegroting
Prinselijk paar naar Engeland
HalloJongens en Meisjes!
Prijsraadsel
J
Denk om uw
fijwielverlichting I
Marktberichten
I
EOMONO-B'nME.h/. J/7-
(Van onze speciale verslaggever).
Deze tijd, waarvan elke dag opnieuw, het nieuws en de gebeurtenissen
ons dikwijls ten volle in beslag neemt, laat in de regel geen gelegenheid
open om zich bezig te houden met bespiegelingen over het verleden.
Toch heeft een confrontatie met dat verleden z(jn bijzondere bekoring.
Dit wetende, zijn wü eens gaan kijken bij de opgravingen, die zoals reeds
gemeld onder leiding van Prof. Giffen uit Groningen verricht worden op
het terrein van de vroegere Abdij van St. Adclbert bij Egmond Binnen.
Enkele weken is men daar thans bezig om laag na laag af te graven van
het grasland en te speuren naar mogelijke overblijfselen van de gebouwen
der Benedictijnen, die zes eeuwen lang 't geestelijke- en wetenschappelijke
middelpunt van het Noordwesten van Holland vormden.
Voor dat we erheen togen, hebben wij
ons eerst eens neergezet om uit oude
boeken en geschriften wat meer te
vernemen over die merkwaardige da
gen, toen de historie van ons gewest
zo rijk was aan gebeuren van allerlei
aard.
Laten we er hier iets van neer
schrijven.
St. Adelbert, de prediker.
Tijdens de eerste dagen van de pre>
diking van het christendom in deze
gewesten was het Adelbert, die de
voetsporen van Willibrord drukte. Na
zijn dood werd hij in het gebied der
Egmonden begraven.
Later verscheen Sint Adelbert tot
drie maal toe aan de kloostervrouw
Wilfsit en gelastte, dat zijn relieken
(gebeente) moest worden verheven.
Zij bracht dit bevel over aan Dirk I,
Graaf van Holland. Deze gelastte
daartoe. Bij het opgraven van het ge
beente ontsprong volgens de over
levering de bron, die er heden ten
dage nog is te vinden. Dirk I liet te
Hallem (dat deel van Egmond, waar
bet houten vrouwenklooster en later
het mannenklooster gestaan hebben)
een houten kerk bouwen. Het gebeen
te werd naar deze kerk overgebracht.
Tijdens de overbrenging van het
lichaam van St. Adelbert naar het
klooster werd ,,een oneindig getal zie
ken in haare voorige gezondheit har-
stelt. Inzonderheit hebben veeie blin
den den glans van haar gezicht en
die van zwakheit gaan noch staan
konden 't hersteld en vast gebruik
haarer leden wedergekregen", zo
staat het in een der oude Egmonaer
kronieken.
Het gebeente werd later in de Abdij
bewaard, na de vernietiging van het
klooster in Haarlem en thans berust
een deel van de relieken in de nieuwe
priorij.
De Graaf sticht het klooster.
In de kronieken wordt Graaf Dirk I
aangegeven als de stichter van het
klooster. Het juiste jaar is niet be
kend, waarschijnlijk 922.
In élk géval is zeker, dat Dirk 11
het bestaande vrouwenklooster deed
vervangen door het mannenklooster,
waarmede de stichting van de St.
Adelbert-abdlj een feit geworden was,
Dê monniken, Benedictijnen, waren
waarschijnlijk afkomstig uit het St,
Pietersklooster te Gent.
De Abdij werd door de Graaf en
zijn gemalin begiftigd met uitge
strekte landerijen en met alles wat
voor de eredienst nodig was, o.a. een
gouden altaar en een kostbaar Evan
gelieboek. Het altaarstuk is verdwe
nen. het boek wordt nog bewaard in
de Kon. Bibliotheek in Den Haag,
Na jaren van inzinking wist de
monnik Wouter de tucht in het kloos
ter te herstellen. Heer Berwout, die
de goederen van de Abdij zeer goed
beheerde, schonk hij een op korte af
stand van de Abdij gelegen hoeve
Diens nakomelingen bouwden op de
plaats van de hoeve het „slot op de
Heef", waarvan de opgemetselde fun
damenten en kasteeigraehten bij Eg
mond aan de Heef thans te zien zijn.
Graaf Dirk IV schonk de Abdij
tijdens een verblijf te Rome op weg
naar het Heilige Land in 1139 aan
paus InnocentlUS II.
Het einde
De Heeren van Egmond werden
brutaal. Jan van Egmond bestormde
in 1361 het klooster. De boomgaarden
werden leeggeroofd en dê prior werd
binnen de abdijmuren door de solda
ten gedood, Als straf deed paus Joan
nes IV hen in de kerkelijke ban.
Het einde van de Abdij naderde
snel. Geuzen door Hendrik van Bree-
c'erode ontslagen trokken rovend door
Westfriesland en KennemêHand.
Het klooster werd met een bezoek
„vereerd". Vele kostbaarheden wer
den geroofd en de monniken werden
slechts tegen betaling van losgeld
weer vrijgelaten.
Tijdens de dagen van Alkmaar*
beleg en victorie maakten geuzen-
troepen o.l.v. Dirk van Sonoy de
omstreken onveilig. Aan een ver
ordening ^van Prins Willem,
waarbij deze het klooster in be
scherming nam, stoorden zij zich
niet,
Sonoy legde een schans aan bij
het klooster, liet de torenklokken
weghalen nevens 'n brouwketel en
6000 p. lood van de daken. Daarna
stak men de gebouwen, die reeds
door de monniken waren verlaten,
in brand. Zo kwam in 1673 aan
een 6 eeuwen oud cultuurcentrum
en de laatste rustplaats van vele
Hollandse graven een einde
Historie wordt blootgelegd.
Sinds jaren stonden de klooster
ruïnes als een aanklacht tegen het
vandalisme der benden overeind. Door
de eigenaar van het land werd in de
vorige eeuw het bovengrondse „puin"
opgeruimd. Zijn vrouw liet na zijn
dood de grond omwoelen om het zich
daar bevindende putsteen te verkopen.
In het begin van deze eeuw ging het
terrein over in handen der geestelijk
heid ten einde op deze beroemde
plaats een nieuwe abdij te stichten.
Een klein gedeelte werd in 1936 ge-
I bouwd en door enkele tientallen mon-
niken betrokken. Met de uitbreiding is
thans weer begonnen. De eerste op
gravingen werden indertijd door prof.
Holwerda verricht. Pater Hof leidde
ons dezer dagen rond op het oude ter
rein, dat gedeeltelijk ligt op het kerk
hof van de Protestantse kerk. Met
grote voorzichtigheid worden diepe
sleuven gegraven en men is thans zo
ver, dat wij duidelijk in de grond de
overblijfselen van de fundamenten
(om beurten een laagje aarde en een
laagje puin) van de oude kloosterkerk
hebben kunnen zien. Ook de funda
menten van de belde grote vierkante
torens waren in de aarde te zien.
Van de vloer van de kerk werden
nog enkele groene tegelfragmenten
gevonden en achterin brokstukken
van enkele oude graftomben, waarin
waarschijnlijk de leden van het Hol
landse gravenhuis werden bijgezet.
Enkele beenderen liggen er nog in.
Dit is het resultaat van vier weken.
Men zal nog voortgaan met de onder
zoekingen en waarschijnlijk dieper
gaan om te speuren naar een houten
kloosterkerk, die voor de stenen kerk
op deze plaats heeft gestaan.
Zo wordt er gewerkt om uit de
roemvolle geschiedenis dezer gewesten
nog meer feiten te kunnen achter
halen en reconstrueren.
Met belangstelling zien wij verdere
resultaten tegemoet.
Een nieuw hulpmiddel van de
Spaarbanken tot een welover
wogen besteding van het in
komen.
De Propaganda-Commissie van de
Nederlandse Spaarbankbond heeft een
eenvoudig hulpmiddel uitgewerkt om
het overzicht over de gezinsuitgaven te
vergemakkelijken. Zulk een overzicht
maakt het mogelijk een begroting te
maken: een gezinsbegroting", waarin
alle behoeften in verhouding tot hun
belangrijkheid een plaats moeten krij
gen. Door regelmatige vergelijking van
de werkelijke uitgaven met de begro
ting houdt men de uitgaven onder con
trole en bereikt men het gestelde doel:
„Rondkomen met het inkomen".
Met name in de Scandinavische lan
den heeft de gedachte van de gezins
begroting reeds geruime tijd ingang
gevonden. Een soortgelijke uitgave (in
deze papierlanden natuurlijk groter op
gezet) vindt daar haar weg reeds naar
honderdduizenden gezinnen. Binnen
enkele dagen zal bij vele spaarbanken
in den lande een toegelicht voorbeeld
van de gezinsbegroting verkrijgbaar
zijn.
Minister Attlee naar
Nederland
Naar het ANP verneemt heeft de
Nederlandse regering een uitnodiging
gezonden aan de Britse minister-presi
dent Atylee om op 4 November de
boomplantdag op Walcheren bij te wo
nen.
Het is nog niet bekend, of de heer
Attlee van deze uitnodiging gebruik
zal kunnen maken,
De burgemeester van Nijmegen,
die namens de gemeente Nijmegen
de dank moet overbrengen aan Al
bany (U.S.A.) voor de vele ge
schonken goederen, is in New-York
aangekomen. Op het vliegveld te
New-York stapt h(j fris en monter
uit het toestel.
Wat er momenteel in de hoofdstede
lijke bioscooptheaters draait is niet
bijster belangrijk, zij het dat de pu
blieke belangstelling voor al dat goed
deels aan de lopende band bedrukte
celluloid onverminderd blijft. Een
steeds opnieuw verbijsterend beeld
ven de illusie-honger van dat publiek.
Een uitzondering maakt de reprise
(in Kri terion) van Jack Feyder's
„Kermesse Heroique" (Heldenkermis),
met in de eerste linie de voortreffelij
ke Louis Jouvet, Jean Murat en Fran-
goise Rosay. Het lijkt me hoegenaamd
geen bezwaar deze film, die we lang
vóór de oorlog reeds zagen, nog eens
te zien, want maar zelden slaagde de
film erin met zoveel goede smaak zo
veel esprit en waarlijk kunstzinnig
begrip een kluchtspel der verbeelding
te vervaardigen als het geval is in de
ze Heldenkermis. Zich afspelend in 't
Vlaanderen van het begin der 17e
eeuw krijgt men een episode Vlaams
leven voorgezet die onvergetelijk is,
en tot vandaag verbeterd noch ge
ëvenaard werd. De regisseur die deze
film schiep' moet een, groot artist zijn
geweest, die zich, al scheppende, moet
hebben verliefd en verzadigd aan 't
eigen werk! En dat deed Feyder dan
ook. „Heldenkermis"... herinnert u
zich de naam als hij in uw stad komt
en verzuimt niet hem ten tweede male
te gaan zien. 't Zijn geen verloren
uren!
Als deze regels onder uw ogen ko
men draait in het Alhambra-theater
vcor de 30ste week „Les enfants du
Paradis" en dat betekent dat alle
filmprolongatie-records met stukken
zijn geslagen. Het is merkwaardig dat
deze film zo blijkt te apelleren aan de
Nederlandse smaak. Ik sprak kort ge
leden iemand uit Brussel die me ver
telde dat de film daar precies twee
weken gedraaid heeft. Twee weken
tegen 30 weken.... wie kan het verkla
ren? En dan een film die in wezen zo
„verneinent" is, die de levensproble
men zo hard. zo aandoenlijk triest en
ontgoochelend navrant het verbluft
toekijkend publiek voor de voeten
v'erpt. Als het wanhopig faillissement
van ccn verdoold en op de verkeerde
weg zijnd mensdom. Goed, er zal wel
een beslc portie zelfkwelling en sno
bisme bijkomen om 30 weken lang in
deze keiharde werkelijkheid reflecte
rende levensspiegel tc kijken, maar
daarmee zijn die 30 weken toch niet
eerklaard. 'n Artistiek Opiniebureau
onderzoek zou hier interessant materi
aal naar voren kunnen brengen, waar
devol voor psychologen, neurologen
en de rest van de vivisectoren der
menselijke ziel en wat daaromtrent is.
Er is nogal wat deining in het mu
zikale deel der hoofdstad ontstaan
rondom de figuur van Rudolf Men
gelberg, de zojuist als gezuiverd te
ruggekeerde big boss van het Concert
gebouw, De gezamenlijke critici' trek
ken in gesloten formatie op en wat ze
hem verwijten is waarlijk niet gering.
Matthijs Vermeulen eist bijvoorbeeld
in de laatstverschenen Groene Amster
dammer niet minder dan zijn ogen
blikkelijk ontslag.
Wat heeft Rudolf misdaan dat hij
het zo verkorven heeft? In de eerste
plaats staat een Mendelssohn-herden-
king op het Concertgebouw-pr ogram-
ma, en dat is dezelfde Mendelssohn
die gedurende de oorlog volstrekt ta
boe was in de Van Baerlestraat. Dat
v.aren de jaren dat er geen plaats
was voor de Jood Mendelssohn, die
dan misschien wel schone muziek ge
schapen mocht hebben, maar die dan
toch maar Jood was. Iets wat voor de
kulturerende bezettershorde niet ge
permitteerd kon worden Rudolf Men
gelberg was ook in die dagen Je big
boss....
Heeft de komende herdenking een
stormpje doen opsteken, het andere
feit werd een typhoon, als men in
meteorologische termen de reactie wil
aangeven. Enkele weken geleden vond
een première in het Concertgebouw
plaats van het laatste werk van Ri
chard Strauss, genaamd „Metamor-
phosen". De partituur voleindigde
Strauss in de laatste dagen van April
'45, dat wil zeggen, toen de Germanen-
führer zich juist opmaakte op klas
sieke wijze, zoals dat onsterfelijken
betaamt, een einde te maken aan zijn
wereldhervormende werkzaamheden. Er
v/ordt nu, aan de hand van diverse
feiten, beweerd dat Strauss met „Me-
trmorphosen" niets anders bedoeld
heeft dan een ode, subs, een muzikale
zwanenzang te scheppen aan, subs, op
Hitiers onsterfelijkheid.
De officiële critiek vindt die com
positie ronduit een waardeloos geval,
een muzikaal prul, goeddeels bij el
kaar geharkt uit motieven en melo
dieën van Beethoven en Wagner. Maar
dat komt meer voor en is het ergste
niet. Het ergste is dat men het Con
certgebouw verwijt op deze wijze de
fiihrer te herdenken op even onbe
schaamde als voor het publiek mis
leidende wijze. En big boss Rudolf
Mengelberg wordt daarvoor direct
verantwoordelijk gesteld en zulks op
verre van zachtzinnige wijze.
Deze muzikale muis, die niet alleen
een berg baarde doch behalve.dat wel
een indrukwekkend lange staart zal
hebben, wordt druk besproken en het
liikt ons voor het hoofse instituut dat
Concertgebouw heet en deszelfs arti-
sbeke en zakelijke leider een verre
van genoeglijke affaire. Zal Rudolf
ten val gebracht worden? De hoofd
stad vraagt het zich gespannen af.
ANTHONY VAN KAMPEN.
Naar het A.N.P, verneemt zijn do
Prins en de Prinses-Regentes voorne-
mens op 18 November naar Engeland
te gaan ten einde op 20 November de
huwelijksplechtigheid bij te wonen
van Prinses Elisabeth en Lord Mount-
batten.
Er zijn weer zóveel briefjes binnen gekömen, dat ik enige tot de volgende
week moet laten liggen om te beantwoorden. Maar antwoord krijgen jullie allés
maal! E ieder, die nog in ons kringentje opgenomen Wil Worden, iê hartelijk wel
kom schrijven jullie dus maar gerust!
Allen, die me nog om postzegels of sigarenbandjes gevraagd hebben, heb ik op de
lijst bijgeschreven. Ik ga geregeld door met versturen en iéder komt geleidelijk
aah dê beurt. En nu ga ik jullie briefjes beantwoorden.
Willy Leyten, dat is een héle tocht, die jé dagelijks moet ondernemen om naar
sdhööl te komen!'ja, 't is maar te hopen, dat jullie weer gauw naar Wiéringer*
werf gaan. Groeten aan Nartno. Tiiii Zeeman, jij hebt mooi postpapier, filijf
je trouw meedoen? Eefje van Dort, hartelijk gefeliciteerd met je verjaardag,
vraag maar alles wat je weten wilt en met begrijpt. Minke de .vries, ik ben
blij, dat je weer beter bent. Niet weer ziek worden! Pier Groot, trouw mee-,
doen, hoor! Elly Graaf, je krijgt meer dan één postzegel, hoor meisje Maar
nog even geduld! Jatl BUS, wel bedankt voor jé verhaaltje. Héb je hét boek
nu ai ontvangen? Rudl Nööm, welkom in ons kringentje. Doe maar trouw mee.
jan van ÉSSeil, begin je al té wennen in je nieuwe plaats7 HOê oUd Zijn je
broertje en zusje? stynie Middelkoop, wél bedankt voor je aardig versje ik
zal het binnenkort in De Jeugd Koerier opnemen.-^ Gêfi flakker, ja meisje,
algebra heb je nu eenmaal nódig, In het begin is het een moeilijk vak, maar
langzamerhand ga jê het begrijpen en dan vind je het niet moeilijk meer, Flink
doorzetten en veel sommen maken om te oefenen. jan Sakker, naar welke
voetbalclub ga je altijd toe? Wat heb je al veel postzegels! Jan Aberkrofti,
ik hêb jê geval in onderzoek gegeven. Je zult er wei Spoedig van Horen,
Henk de Graaf, twee briefjes van jou. Ja, het eerste was te laat gekomen, maar
het tweede was mooi op tijd. voetbal jê zelf of ga je Zondags kijken? All
zilver, ik wil graag postzegels hebben, zowel Nederlandse ais vreemde, ik kan
alles gebruiken. Marijke Boritekonirtg, séhfijf maar „Gom Wiffl", Hoor. Ik
wil graag raadsels van je hebben, Marijke Ja, De Jeugd Koerier komt nu iedere
Wêêk. Fijn, hê! Gert Frens, ik reken nu iedere wéék op jé! Tiled van Heü-
kelom, ik wil graag postzegels hebben voor ziéke kinderen. Help je verzamelen'
ttetty en Tia Veen, welkom in ons kringetjt! Anneke v. d. Molen, wel bedankt
voor de postzegels. Jij krijgt sigarenbandjes, maar nog even geduld. Wim
Veenstra, wat heb jij mé een gezellige brief geschreven, ik heb je op de lijst
voor postzegels en sigarenbandjes gezet. Wim, Doe je trouw mee in *t vervolg?
Leo Spetter, welkom in ortZê kring. Vergêet maar niet wéér dé oplossing in té
zenden. Hanny Rusting, dat was één aardige tekening, StuUr jé er nog eens
een? All van Beek, dank je wei voor het raadséi. ik zal het binnenkort piaaL
sen Arie Doorn, natuurlijk mag je meedoen, Schrijf maar iedere week.
George sevenhuysen, jij houdt zeker veel van beesten, ais je zo stil woont,
zijn zij een goede afleiding. H. Berkhout, dank je wel voor de postzegels,
Leen de Kok, doe maar trouw mêe in 't Vervolg. Willlé Gêeftsma, fijn hé,
dat De Jeugd Koerier blijft. Ja, Wüiie, 't zal nog een neie tijd duren voor je
even zo goed kookt ais je moeder. En het leek allemaal zo gemakkelijk, hê!
Lêtta dé vries, ik heb j§ ook op de lijst voor postzegels gezet, jan scüipper,
dank je wel voor de sigarenbandjes. Jan van Putten, ik wil graag raadsels
hebben. DietlWêrfje Munter, dank jé wél voor het versje. Binnenkort néêm
ik iets van je op in Dê Jeugd Koerier. Gerard sehornagel, ik heb het deze
week zo druk gehad, dat ik geen tijd had om je te schrijven. Maar volgende
week hoor je wat van me Gerard, Henny Braas, natuurlijk loot je weer mee,
Blijf maar trouw mee doên, Hennie Lem, dank je wel voor jé versjêi Welkom
IH Ons kringetje, Hetïnié. Èliy dê Ble, fijn, dat je 06k mee dóet. Dank je
wei voor de raadsels. Wim de flle, jij bent zeker het broertje van Ëlly. Jo
ook bedankt voor de raadsels.' Lena Toen, je hebt me een eeht gezellig briefje
gestuurd en binnenkort zal ik er jou öök eéns eén sturen. Dank je Wêl voor de
raadsels en dê sigarenbandjes, Schrijf je me wéér? Ginëke van Sam, ik ben
bezig postzegels bij elkaar te krijgen voor de zieke tongen, ik zal ze je binnen
kort toesturen. Marry van Sjjk, trouw mee blijven don en je zult zien. dat
je dan eens een prijs zult winnen. J&ÜSjé ért Marianne Vftfl de Burg, hébben
jullie dus ditmaal samen hét raadsel Opgelost, Gezellig, hè! Fini Nuijén, niét
weer de krant zoek maken, Finii Maar gelukkig doe jê deze week weer mee, -=
Jellle Nuuen, ja meisje, huiswerk gaat vóór Maar misschien blijft er tóch nag
wei even tijd over om mee te kunnen doen. Jan öostewaai, wii je jê moeder
zeggen, dat ik het deze week te druk had om te schrijven. Maar volgende week
hoort ze heus wat van mé. Ja, ik héb nu héél wat briefjes te beantwoorden,
maar doe maar gerust zovéél ihögeiijk méê! Fêmiflie de GróöL dank je Wéi
voor het gedicht, mooi is het hè Femmle? En nu je raadsels. Zijn het de kin-»
deren van de domme? Zeg. je bent ai een tijd ziek. niet Femmie? Het besté
met je, hoor meisje! Jefctie scheuer, wei bedankt voor je versje, stuur je ook
rtog wat raadsels? Jan Minflës, van jóu ook eindelijk Wéér eéns êen briefje,
Hoor ik nü wêèr gerégeld wat Van jê? A«t6dll VlSschêr, kijk jouw naöm onder
die van je vriendje. Stuur me de raadsels maar, Antoöfi, COfflë zattdbêfgefl,
dank je wel voor de aardige tekening. Annie NUkamp, ik geloof, dat de
oplossing van je raadsel is eên kers. Goed Artnië?
En nu weer tót dê volgende Week.
Dag allemaal!
OOM WIM.
OOK Ciska is vol ijver aan het werk
'gegaan. Een prachtig plannetje is ip
haar opgekomen. Deze verfdoos moet
zij winnenvoor Noortje! Die kan
toch zo prachtig tekenen. Stel je voor,
dat dat eens gebeurde.
Mijnheer ruimt kêürig de kast ver
der in en gaat dan aan zijn tafeltje
zitten. Het grote horloge voor hém
tikt nauwkeurig de minuten af. En zo
staat mijnheer plotseling op. „Het is
tijd", zegt hij.
„Hèè!" roepen er een paar teleur
gesteld. Mijnheer haalt Zelf de sehrif-
ten op. Het is druk en rumoerig nu.
Ze praten allemaal opgewonden door
elkaar.
„Gaan jullie maar even lezen", zegt
mijnheer, „dan kijk ik de sommen na"
Een kwartiertje later legt hij het
laatste schrift neer. De klas wacht in
ademloze spanning. „We zullen moe
ten loten", zegt mijnheer, „er zijn er
zes, die alle sommen goed hebben. Dat
zijn: Frieda, Tilly, Bart, Herman, Cis-
ka eh Gerry..., Ik maak zes papier
tjes met op elk eeh nummer, Eén van
die nummers schrijf ik achterop het
bord, Wie het papiertje met dat num
mer trekt, krijgt de prijs,,,."
Even later stapt Frieda als eerste
naar het tafeltje om eeh nummertje
te halenNeg niet kijken, hoor",
zegt mijnheer.
Als ze alle zes geweest zijn, komt het
grote ogenblik: ze mogen de papier
tjes open maken. De hele kift» leeft
in spanning mee.
Ook Ciska vouwt haar papiertje open.
Haar hartje bonkt heftig.... zes staat
er op.
„Klaar?" vraagt mijnheer. Hij zwaait
het hord terug. Daar staat het: zes.
Ciska heeft de verfdoos gewonnen.
Met rare stijve benen stapt ze tussen
de joelende lcindren naar voren om
haar prijs te halen, Mijnheer felici
teert haar plechtig en Ciska vergeet
bijna te bedanken voor ze struikelend
teruggaat naar haar plaats,
Daar zet ze hem voor Zic'-
bank. „De verfdoos..., voor Noortje",
denkt ze trots en gelukkig, „en zelf
gewohnen".
Deze week werden de prijzen ga-
Wonfleu doof*
Jettle Sciteuer, Br. schuitstraat 43.
Beverwijk;
Theo van Heukeiom, Bulnwe» 37,
Hulsduinen;
Marijke Bontekonlttg, Bobelallk D
35, gem. Berkhout;
Willy Leyten, Groetweg C s Mid-
denmeer;
Keesje Veel, Westerweg 332 Alk
maar;
die leder een boek krijgen toege
stuurd.
De oplossing was:
Wie het laatst lacht, lacht het best,
(Heet, west, schil, licht, thee, aelbes,
stai, taai, lat.)
»n hier volgt het nieuwe raadsel:
VERBORGEN NAMEN VAN
LANDENl
1. ik houd van m(jn kamer, ik adem
zo moellyk.
2. Je moet die hengel anders vast
houden.
3. Hoeveel veraien je per uur?
4. Bezoekt een wesp anjelieren voor
de honing?
9. Een vogel in April fluit al Iets
mooier dan in Maart.
De oplossingen moeten uiterlijk
Woensdag a.s. gezonden worden naai
de „Jeugd Koerier", p.a. Bureau van
deze krant. Duidelijk op de adres2ijde
schrijven „Jeugd Koerier",
Onder de meisjes en jongens, die
goéde oplossingen inzenden, verloot
ik weer boeken.
JA, jullie hebt natuurlijk allemaal Wêl
eens paddenstoelen gêzlêtt, hetzij echte,
hetzij op eên tékertiiïg of plaatje. Vreemde
dingen zijn het, niet? En sommige kun
je etén, andere daarentegen zijn zwaar
vergiftig, zoals de groene knolamaftiet,
die er 2e onschuldig uitziet in haar zacht,
witgroen kleedje.
ïk ga jê nu niet „êVêntjes" vertellen
hoe je de gevaarlijke en 1 ongevaarlijke
soorten kunt onderscheiden. Daarvoor
moet jê ze jaren lang gezocht en bekeken
hebben.
Nêen, vandaag bekijken we de padden
stoelen alleen als planten, die in de
maarldèn Augustus, September en Octo
ber als paddenstoelen uit de grond komen,
dat Wil Zêggéni als één héél iêger in korte
tijd VêrsChljnêh. Waarom juist in hét na
jaar zoveel? Wel, de paddenstoelen heb
ben geen bladgroen, zoals alle bomen e»
planten en kunnen daarom niét zelfstan
dig hun voedsel klaar maken, want daar
voor is het beslist nodig. Ze kunnen daar
om alleen als woekerplanten léven, dus
ten koste van andere levende planten
denk maar eens aan paddenstoelen, die je
zö vaak óp bomen ziet zitten of van
afval, dUS van voedsel dat al kant én
klöar' iS. En daarbij moet dé grónd nog
warm en vochtig zijn.
Dat alles is nu te vinden in het najaar
in de bossen. Wat wij als paddenstoel
zien is slechts een klein gedeelte van de
„plant", die net gehele jaar door en nog
veel langer bijna onzichtbaar in de grond
Of in dood en levend hout verborgen zit-
Eên paddenstoelplant ontstaat uit eên
„zaadje", een spore, die, als ze in de grond
terecht komt, een heel netwerk van witte
zwamdraden kan vormen, een „zwam-
vlok" genaamd. En deze vormt nu dê
eigenlijke plant. Wat Wij böven dë grond
in allerlei kleuren zien verschijnen zijn
de vruchtlichamen, die nodig zijn om
weer nieuwe sporen te vormen.
Van de vele honderden zwammen, die
in ons land voorkomen, zijn er ongeveer
een honderd, die echt met smaak gegeten
kunnen worden en een vijf-en-twintigtal,
die zeer verdacht of vergiftig zijn.
Waag je er dus nog maar niet aan voor
je moeders keuken wat te gaan
zamelen, maar als je ze Zonder die be
doeling goed gaat bèkijkén, kom je er
al gauw aChtêr dat er verschillende Sööf»
ten te vinden zijn. Zo zijn er als para-
piuietjes met van onderen regelmatig naar
het midden gegroeide plaatjes. Andere
weer hebben daar fijne buisjes, alsof er
met een heel speidekussen tegelijk in is
geprikt. De eerste soort noemt men dan
ook plaatzwammen, de andere buiszwam*
men. Kijk maar eens naar het plaatje!
daar tref je beide aan. Gok vind je vaak
in de bossen of op de heide mooie ronde
aardappeltjes, dicht tegen de grond ge*
drukt, Het zijn de bevisten of stuifzwam-
men, die, als je ze aanraakt, wanneer ze
rijp zijn, hun sporen in het rond laten
stuiven, Maar ook tal van andere vor
men ln de meest uiteenlopende tinten
kom je tegen. Voor wie zijn ogen goed
open zet, is er aan deze bijzondere „plan*
ten" veel te zien.
Belangrijk:
Binnen
voor het Nutsdepartement Binrn
I wijzend—Westwoud hield ir. Bolc
de Stichting Landverhuizi
Nederland een uitgebreide lezi
OVer het onderwerp „Emigratie
het algemeen en die naar Cana
in het bijzonder".
Voor een gehoor van een klei
I honderd man, waaronder versch
jende mensen uit omliggende pla.
8en behandelde de heer Bolder
I mogelijkheden die diverse land
voor de emigranten bieden.
Er is. aldus spreker, vanwege de in
gratie-landen veel met dikke woa
en grote getallen geschermd, een g
aantal persartikelen heeft in de r
ook niet de juiste voorlichting gege
zodat bij velen de mening 1:
postgevat, dat emigratie gemakk
zou zijn, dat men in het nieuwe
met open armen (en portemomu
klaar ::ou staan om nu eindelijk
goede beste Hollanders eens te kur
Xitvangen om hen op de kortst m
lijke manier tot millionnair te kur
maken- Velen staren zich blind o]
hetere voedselpositie of andere f
ftigere levensomstandigheden en
den daarom wel weg willen. Emigr:
is echter een zaak van serieus cn d
lijk voorbereiden, van wilskrachi
doorzettingsvermogen. En bovenal
Vakkennis. Immers aan avontunei
nietsnutten heeft het buitenland ui
aard geen behoefte.
Thans heeft ieder in ons land
werk, maar hoe dat in de toekomst
worden is een open vraag. En dit g
vooral voor de boeren en landbouw
De spreker noemde zo de verschille
landen op die voor emigratie in i
merking komen. Daar is in de ee
plaats:
T CANA
Een goed, groot en rijk land met t
de Nederlandse boeren, gezien de
dale preferentie die zij bij de Canac
regering vanwege hun vakkennis
genieten, uitstekende mogelijkhe;
Een jong land met een goed ldimaal
Veel ruimte. En aan dat laatste heb
wij hier juist gebrek.
Suriname lijkt minder gunstig y
landbouwers, evenals Brazilië. Bij
de verlokkelijke aanbiedingen die
dit laatste land komen schuilt in
regel wel een addertje onder het g
Men is nu eenmaal niet zo gek dat r
zijn beste bedrijven aan vreem
weg gaat geven. Dan zijn er in de re
de afgelegenheid de woestheid e.d.
een geducht woordje meespreken.
In Australië liggen ook kansen, b
wel die door de huidige verwikke,
gen niet benut kunnen worden. Nici
Zeeland is voor de Nederlandse la
verhuizers nog vrijwel terra incogn
maar ook daar is het goed. (Als n
tenminste in 't land toegelaten wor<
Zuid-Afrika is voor landbouw d
emigranten ongeschikt, d.w.z. een
drijf vereist daar zoveel kapitaal dat
voor de Nederlandse emigrant, met
Weinige deviezen die hij meekrij
geen mogelijkheid is om voet aan
grond te krijgen. In Frankrijk zijn
nogal moeilijkheden van interne a<
die de emigratie tegenwerken.
Van het gescherm met de
millioenen immigranl
komt in de practijk alsnog niet v
terecht. In een jaar tijde werden
Zuid-Afrika bijv...,, 182 Nedêrlaii;
emigranten toegelaten.
Met het korten der dagen Wordt
probleem der rijwielverllchting
dêrom zeer actueel, zo schrijft ons
ANWB.
Vele wielrijders rijden ondanks h
haalde waarschuwingen des avoi
hog steeds min of meer noodgedw*
gên zonder licht en blijven aïdus
hcogst ernstig gevaar voor de v
keersveiligheid vormen. De poli
heeft dan ook aangekondigd, deze w
ter streng te zullen gaan optreden
gén de overtreders der op dat geb
geldende voorschriften. Zo zal vo
taan nauwgezet de hand worden
houden aan de eis, dat een flets vo'
zien moet zijn van een brandend a;
terlicht tenminste die fietsen, i
voorzien zijn van eeh dynamo. Imme
de dynamovoorzlening blijft voorshar
bijna onoverkomelijke moellijkhed
opleveren, zodat aanschaffing of v:
vanging praktisch een onmogeïijkhi
Mftlkt te zijn.
Bij het ontbreken van een dyna
meet het rijwiel vanzelfsprekend e
«,^1-V00rzien zijn van een vo
verlichting door middel van ol
|rs"' eat'b'd-, of batterijlantaarn.
Een brandend achterlicht kan t
niet als eis worden gesteld, echter i
«et onder alle omstandigheden vo
geschreven witte spatbord met daar
®.e" r®*lector of niet-brandend acht
licht. Een en ander vestigt weer e;
de aandacht op de vele moellijkhed
Oie mot het vraggstuk der rijwielv
lichting nog steeds gepaard gaan.
Situatie is voor de lentaarnloze i
Wielbezltters nog altijd verre V
rooskleurig.
ALKMAAR, 17 October. Od de Al
maarse kaasmarkt werd heden aang
voerd 26.000 kg. waarvan 11 stap:
rabriekskaas f 64 per 50 kg en
Stapels boerenkaas a f 63.50 oer 50 1
BROEK OP LANGEDÏJK. 16 Oct.
2000 kg aardappelen, Bevelande
10.10. 40.000 kg rode kool 6,40—6.!
38.000 kg gele kool 7.10—7.60, 69.0
kg groene kool 7—10.60. llo.GOO 1
witte kool 8.30—11.50, 26.000 kg and
vie 3.80-9.60, 12.000 kg bleten 7.10
7-o0, 1.500 stuks bloemkool 53—72.0(
