De tijd vreet aan Hitler's Westwall /nSTEPDWÖ EN Drie Amerikanen sneller dan het geluid ACTUEEL BETROUWBAAR COURANT sinds 1798 Vestinggordel gaat onder in puin en oud-roest Een der vele krot-bunkers... van BOEK Langs onze blanke duinen wuift weer de helm Eens een trotse snelboot-bunker Een 24-jarige vlieger doorbrak als eerste de geluidsbarrière PODIUM" (Van onze speciale verslaggever). Het Nederlandse Noordzeestrand op een kille winterdag. Een doordringende wind zwiept over de zee, jaagt de vlokken schuim rillend over het strand en doet de helm in de duinen lispelend buigen voor zijn woelend geweld. Koude regendruppels slaan in schuine stralen uit een laaghangende grauwe wolk, die komt aanzeilen en steeds van vorm veranderend het land overtrekt, 'n Paar meeuwen en sterntjes buitelen krijsend over elkaar heen, een grote, zwarte kraai hipt dwaas naar een stukje wier naast een rottend paaltje en houdt zich met wijdgespreide poten staande in de aansnellende wind. En halfverscholen in het duin, met muren, groen en schimmelig van het vocht_ en met halt- uitgewiste camouflage-kleuren, grijs en bruin, hurkt een zwaar massief blok beton, een verlaten, eenzame bunker. ivUISTER gaapt de vierkante opening onder het overhangende koe peldak, plassen water glimmen op de betonnen vloer.. In een hoek een hoop vuil, een paar warrelende papieren, op on verklaarbare wijze hier beland. Boven het zwarte gat twee rode letters: St. met uitgelopen meniestraaltjes als verstolde tranen. En in een verre hoek een rij ijze ren sporten boven elkaar, die zich verliezen in de lu gubere schemering van deze cementen reus, van deze on neembare vesting. Zo staan ze daar nog bij honderden langs onze Noord zeekust, soms tot vele kilometers diep het dujn in, bunkers, onderko mens, munitieberg plaatsen.... Een ononderbroken ke ten vormen ze, een keten, die begint in Frankrijk en door België héén ons h'-udt van Cadzand diep en dan weer JANDARRjg Hëy— land geboeid tot het Nieuwe- in korte stukken over de Waddeneilanden tot 't Noord- zeefort Borkum toe. De bunkers van Hitiers Westwall, monumenten van een waan, daargezet door millioenen sla ven, gegoten uit beton, dat doormengd werd met zweet en tranen van legers ve" dwangarbeiders. Jaren werd eraan gebouwd, wegen werden door de duinen aangelegd, kilometers smalspoorbaan werden ge bouwd. Het werk vorderde traag, de arbeiders toonden zich onwillige „hon den", waarmee het slecht hazenvangen was, Maar Hitiers trawanten, zelf de slaven van hun verwaten meester, toonden geen genade te kennen. Hun brallende stemmen galmden in de duinpannen en als de stok achter de d was daar altijd nog Duitsland, waar steeds méér werkkrachten nodig waren. De Atlantik-wal groeide, ons natuur schoon werd verwoest, onder de brem en de helmpollen lagen de landmijnen verscholen, lelijke, grauwe hetonmon- sters loerden tussen de blonde toppen. Zware stalen vuurmonden staken hun ronde bek naar zee, maar óók naar de andere zijde, naar de dorpen en steden van onze geestgronden. De witgekalkte pijlen en namen op de gradenbogen ge tuigen er nog van: Wijk aan Zee, Bakkum, Castricum, Heiloo, Alkmaar, Petten, Breezand Als op de orienteertafel van een bel védère, maar met een grimmig doel en vaak in Gothische letters. De dag kwam, waarop weer een deel van het werk gereed lag. De dag waarop een opgeblazen Duitse generaal door onze duinen stapte, sporenrinke- lend en behangen met ijzeren kruisen veel zwa, en rood. De Atlantik- wal werd geïnspecteerd. Een kudde mindere goden stapte braaf mee, tuur de door monocles en wees met rijzwe pen in gehandschoende vingers. „Sehr gut, lass die Anglo-Amerikaner bloss kommen. Unser Führer kann alles!" TOT BOEK En zij kwamen, Goddank niet hier, doch bij Arromanches, bij Caen, en zij sloegen zich erdoor. En dag voor dag vochten zij zich verder, soms snel, soms zwaar en moeizaam, maar de Duitse oorlogsmachine draaide stroever en de Führer kon niét meer alles. Waar eens 'n General-Feldmarschall over het strand stampte en een horde bewonderaars hem omzwermde, daar sjokt nu 'n eenzame strandjutter langs de hoogwaterlijn, de blik naajj de gropd gericht. Hij denkt niet meer aan die dagen, hij ziet alleen het natte zand voor zijn voeten. Zijn oren vangen on bewust het krijsen van de meeuwen in het' eeuwig ruisen der branding. De zwarte kraai danst weg bij zijn nade ring. En in het duin hurkt nóg de bun ker, waar de gapende opening over zee staart. Maar het geschut is verwijderd en er groeien duindoorns en brem tot tegen het beton. De tijd heeft drie jaar lang ongestoord mogen knagen aan Hitlërs Westwall. De geweldige bar rière, die nooit de kans kreeg, haar waarde te bewijzen tegen de geallieer de macht, heeft het onderspit moeten delven tegen de onverbiddelijk voort schrijdende tijd. Verdwenen is de munitie, gesloopt zijn de draadversperringen, ijzeren ha ken achter vrachtwagens rukten tien tallen meters tegelijk weg. Waterstaat toog weer aan het werk, de helm werd weer uitgezet in lange, evenwijdig golvende rijen, de schade werd weer hersteld, wonden, in het difin geslagen, werden verpleegd en «geheeld. Talloze littekens bleven. Hier ligt een verroeste munitietrommel, 't dek sel, bijeengehouden door het laatste scharnier, pieot naargeestig in de wind. Een paar flarden ijzerdraad, de venij nige weer' -ken op gezette afstanden, kronkelen zich om een verbogen sgijl, brokken puin liggen verspreid tussen de duinen. De natuur helpt mee, de plantengroei in de beschutte duinpannen, op stille plekjes in de luwte van betonnen mu ren, wordt niet meer geremd. Ieder voorjaar wast er nieuw leven tussen de overblijfselen van de „onneembare" vestinggordel. Wat legers en vloten niet behoefden te doen, doet de tijd. De Atlantik-wall is overwonnen door het aanéénrijen van dagen en maanden, ge holpen door mensenhanden. Daar zitten ze, de betrouwbare bun kers, gecamoufleerd door de verfplek- ken, daar loeren ze tusen de duinen. Daar staat zij, de snelbootbasis, laag en breed op het water, maar in een staat van verval, met gaten in het meters dikke dak. Doelloos keren de radar apparaten hun ronde en vierkante net ten naar de hemel. Niet langer dreunt de lucht van het motorgeronk van duizenden bommenwerpers. De vrede is wedergekeerd in het oude Europa, de vrede kwam terug in Nederland. Zie ze daar tegen de helling leunen, de brokken cement en ijzer, als mo numenten voor een vergane ijdelheid. De duinkonijntjes wippen nieuwsgie rig door hun kamers, met witglanzen de staartjes in het schemerduister. Spelende jongens schreven in hete zo merdagen met krijt onwellevende din gen op hun muren, zoals jongens dat overal doen. Verdwenen zijn de Rommel-asper- ges op het strand, de versperringen in zee. Koene militairen, zwoegende bur gers hebben ze stuk voor stuk eruit- getrokken. Wat blijft, dat zijn de Nederlandse duinen, het Hollandse strand, het vlakke land daarachter. De tijd gaat snel. Bijkans drie jaar is het geleden, dat de laatste bewoners uit de ves tinggordel werden weggevoerd De tijd heeft vat gekregen op de At lantik-wal. De bunkers, ze staan er nog, de onderkomens en bergplaatsen bestaan voort, maar hun doel is hen ontnomen en tegen het offensief van de tijd waren ze niet bestand. De vestingen hurken verwaarloosd in het duin. De tijd heeft overwonnen Sic transit gloria mundi zo ver gaat 's werelds grootheid Een Frans acteur W van de Comedie Van nabij des Champs wCnr»E Elysees sprong I tN YtKKc plotseling van het toneel en begon een gevecht met een criticus die een slechte critiek over hem had geschreven. Het duurde enige tijd voordat men beiden ontward had. Inderdaad een verwarde geschiedenis. Het is te hopen, dat dit voorbeeld geen navolging vindt. Het journalistieke Werk zou al spoedig in een bijzondere gevarenklasse moeten worden inge deeld. xIn Frankrijk is een rap port verschenen volgens hetwelk be paalde kleurstoffen welke bij de fabri cage van margarine worden gebruikt, kanker kunnen veroorzaken, waarom gevraagd wordt het gebruik daarvan te verbieden. Het is te hopen, dat deze kleurstoffen hier niet in gebruik worden genomen. Er wordt hier al ge noeg op een te groot .percentage mar garine in onze botervoorziening gekan kerd. xIn Engeland is een vleer muis gevangen die een briefje uit Ne derland aan zijn poot had. Dat zal wel een particuliere nachtvlucht geweest zijn. xTijdens zijn verhoor heeft T»jo toegegeven dat hij de enige nog levende Japanner is, die de keizer heeft aangeraden Engeland en Amerika de oorlog aan te doen. Het ziet er wel naar uit, dat hij zichzelf daarmee de das aangedaan heeft xDe Kamers van Koophandel uit de'grote Duitse haven steden hebben geprotesteerd omdat Duitsland geen toestemming krijgt aan de walvisvaart deel te nemen. Van Duitse zijde wordt beweerd dat men daar ook recht op traan heeft. Waar schijnlijk is men elders van oordeel, dat Duitsland ons al tranen genoeg ge kost heeft. xCanadese Indianen van het Grond-River-reservaat in On tario hebben een eis tot schadevergoe ding ingediend tegen de Britse kroon wegens wanbeheer in hun fondsen door Britse ambtenaren in het begin der ne gentiende eeuw. Zij verlangen niet minder dan 322.367 pond sterling. In En geland zal men wel tot de conclusie ko men dat de vordering min of meer verjaard is. Het is overigens merk waardig, dat deze Indianen plotseling zo agressief worden. Zij zullen toch niet opgestookt ziin door hun rode broeders uit het verre Oosten van Europa? x Vijfhonderd ontheemden, die in de Limburgse mijnen te werk zijn gesteld zijn van mening dat zij te veel kaas op hun brood kregen en zijn in verband daarmede in staking gegaan. Wel een bewijs, dat zij zich de kaas niet van het brood lieten eten. Intussen zijn zij Don derdag maar weer op hoop van zegefl aan het werk gegaan. Het zou niet kwaad zijn deze heren zo nu en dan eens op een uitsmijter te tracteren. Radio uitzending over de Hoogovens Gisterenmiddag en -avond heeft de wereldomroep twee maal tien minuten van haar zendtijd besteed aan een uit zending over het Hoogovenbedrijf. Deze uitzending vond plaats in het kader van de serie „Onze grote be drijven". De kwaliteit was niet al te best en daardoor ging veel van het gesprokene (een vraaggesprek tussen de directie en de reporter Herman Felderhof) vrloren. Ir. Bentz van de Berg vertelde interessante gegevens over de export en deelde mede dat de verwachtingen voor de toekomst, mede in verband met het feit dat binnenkort de vijfde staaltoren in gebruik wordt genomen, zeer gunstig zijn. (Door onze luchtvaartmedewerker) £JE staf van de U.S. Airforce heeft tot haar leedwezen bekend ge maakt, dat naar proeven, de geluids barrière per vliegtuig te overwinnen, gelukt zijn. Dat deze sensationele onthulling niet van' harte gedaan werd, komt, omdat de militairen dit tot elke prijs geheim hadden willen houden. Een jaar lang werd het vliegveld van Muroc in Californië in een „rookgordijn'' gelegd, journalis ten en militaire attache's van alle nieuwsgierige landen zijn door erva ren M.P.'s zorgvuldig op een afstand gehouden en toch is het uitgeUkt. Op zijn tocht door de geluidsbarrière heeft de piloot zijn uniform ver wisseld voor een harnas, dat meer overeenstemming vertoond met een duikerpak, dan met het uniform van een vlieger. VIER SECONDEN. Het is juist een jaar geleden, dat de wereldpers de griezeligste verha len vertelde over de onbekende we reld, waarin de jonge Canadese oor- lcgsvlieger Chalmers Goodlin met zijn Bell 'XS I, liet eerste super sonische vliegtuig, zo_y trachten door te drin gen. „Vier seconden beslissep over on sterfelijke roem ofdood", zo schreven de Amerikaanse couranten. iu„die vier seconden zou Goodlin door de onzichtbare geluidsbarrière trach ten te breken. Er. dat moest zeer ge vaarlijk zijn, want de geleerden, die zich met de aërodynamica bezighiel den, vertelden, dat wanneer het vlieg tuig de geluidsgolven inhaalt, de lucht geen tijd meer zou hebben voor De N.-O.-polder groeit. Er zijn destijds bij 't maken van de Afsluitdijk en 't droogleggen van ae Wienngermer vele gedenkboeken of beter gezegd foto-boeken van het verloop der werkzaamheden versche ld, r vce ln brede krinS belangstel- llng hebben getrokken. is er ook een van de Noord- ven s° C, ,verschenen, het is geschre- en door Riet Grilk en met diverse fo- ernpfr'1 .us*feerd- "De Noordoostpolder fr in bh genoemd en men vindt l E Ma,rtikelen e" ^stu wingen de betekenis en de mogelijk heden van het .nieuwe land uufenge- Al^3 PnMhdt 'S uitgegeven door 't tlf* t utoor, directie D. Y. Alta te Leeuwarden, geeft rijk geïl lustreerde bijzonderheden over het groter worden van de polder, ot-er het paradijs der onderduikers, over de toe- komst-mogelijkheden, de landbouw en de kolonisatie, over de oude kust de nieuwe wegen en de schoonheid 'van het polderlandschap. Een uitgave waarin ieder belang zal stellen, die zich interesseert voor de altijd durende strijd tegen het water, waardoor Neder land een der weinige staten is die zijn grondgebied door werken des vredes "cstadig gaat vergroten. Ad. h°e mateloos triest is Amsterdam in deze dagen van nacht en dag voort durende regen, van vette, klamme mist en van spaarzaam goor licht dat nauwelijks kans ziet het hart van de stad te vullen. In deze dagen is Am sterdam lelijk, grauw, bot en ongast vrij. Modder en slik spatten op, waar men loopt en ook de gezichten van de mensen zien er modderig en grauw uit. Men vraagt zich af, in zulke dagen, of alle Noordse melancholie, alle zwaarmoedigheid der lage landen zich saamgepakt hebben boven Amster dam. Niemand haast lacht, nergens is intense verheugenis. Zwartgalligheid, kregelheid en landerigheid zijn zo de stemmingen die de bevolking ken merken en het is volstrekt geen won der als de rechter in zo'n land een caricaturist veroordeeld tot 50 gulden boete, subs. 10 dagen hechtenis. Deze stunt is bestaan door de arrondisse mentsrechtbank te Amsterdam en me nige Amsterdamse mond is er in deze dagen vól van. Hetgeen te begrijpen is. Men behoeft geen aanhanger van het nogal geforceerd-linkse blad De Vlam te zijn en geen bewonderaar van de wijze waarop Tom Rot, de ca ricaturist, gemeend heeft z'n gemoed over zekere zaken lucht te geven. Dat is niet belangrijk. Wel belangrijk is dat hier een Amsterdamse rechter de vrijheid van drukpers op ontstellende wijze geweld aandoet. Het is belang rijk, omdat het hier een zeer principi ële kwestie betreft. Als men nagaat wat er zo tijdens het leven van man nen als Colijn en Kuyper voor carica- turen verschenen zijn en men ziet dan dat er geen strafvervolgingen wer den ingesteld, dat men het volk rus tig liet lachen en grinneken, als men voorts weet dat de grote Abraham als schoonste levensgeschenk op z'n oude dag vroeg de verzamelde en ingebon den caricaturen die er van en op en naar hem 'vervaardigd waren (en daar onder waren er die allesbehalve vlei end waren....!) dan beseft men dat dit volk bezig is zijn gevoel voor humor te verliezen en zich te begraven in 't moeras van dodelijke ernst en bela chelijke netevreterij. Tom Rot is ge muilkorfd omdat hij zijn lezers lachen deed op een wijze die 's-lands over heid onwelgevallig is. Ik geloof niet dat die Amsterdamse rechter hiermede de juiste tact, het inzicht en het begrip getoond heeft, die men van een be kwaam en mild mens en jurist mag verwachten. Ik schreef hierover omdat het nogal wat hoofdstedelijke gemoederen be heerst en.... omdat het hier een zo principiële zaak betreft. Ernst... ernst... zwaarwichtigheid... kenmerken van dit land! Het land welks lucht Piet Paaltjens niet lang vermocht in te ademen, weshalve hij er maar een einde aap maakte. Land van melancholici en geklede jassen, van doodbidders en zwarte handschoe nen. Neem de film „Fantasia", waar- 1 van de naam zegt dat het iets met fantasie te maken heeft. Vrijwel de ge hele Nederlandse pers en de Amster damse bovenaan, 'hebben zich uitge put in onvriendelijke en stekelige op merkingen. Het was geen kunst, het was niet' groots, het had geen allure.... Ad infinitum. Inderdaad, de Walt Dis ney's aarden niet in dit land van mist- en-mest. Daarvoor is blijkbaar meer zon, meer blauwe lucht en meer licht nodig dan wij hier bezitten. De humor ligt ons niet zo bijster goed, we zijn er te stijl voor, te def tig, of zo men wil: te uitgestreken. Het is bij ons eerst goed als het do delijk ernstig is, door de eeuwen be legen en vooral niet geïnfecteerd met de bacil der waarachtige humor. Er is een andere bacil, die wèl een rijke voedingsbodem vindt om te tieren: dat is de bacil der lol. Lachen willen we wel maar we moeten op gang worden gebracht, gestart door lieden als Laurel en Hardy, door de Joe Browns en de George Formby's. Die liggen ons wèl. TpENSLOTTE nog een enkel woord over het bezoek van de UNO-he- ren, dat voor Nederland aanstaande is. Er moet een stad in Europa gekozen worden voor de najaarsvergadering van dit lichaam dat men, ondanks al le pessimisme, toch wel de Hope der Wereld kan noemen. Als ook dat te loor gaat kunnen we ons gaan inmet selen om aan atoombommen e.d. te ont komen. De heren zullen Den Haag en Amsterdam bezoeken en natuurlijk zegt heel Amsterdam: onze stad is d e stad voor de UNO. Wij hebben alles, hun zal niets ontbreken. Inderdaad heeft Amsterdam heel wat te bieden en het maakt een schone kans. Zelfs met mededingers als Brussel. En ze ker als het kan garanderen dat het nog steeds leegstaande Carlton-hotel tegen die tijd bewoonbaar zal zijn en niet meer als „lege deviezenkist" ge brandmerkt kan worden door Amster damse tramconducteurs. Amsterdam... stad der UNO... daar zit muziek in. En als dat grote leger van UNO-mensen komt met hoofden vol zorgen en zakken vol begeerlijke deviezen, als deze wereldhervormers, waarvan men tenslotte mag aannemen dat ze het toch eigenlijk allemaal, en stuk voor stuk, wel goed menen, de lage landen betreden, laat Holland ir het algemeen en Amsterdam in 't bijzonder dan bewijzen dat het naast 1 de rust van co'ngreshallen en de roem van zijn nationale keuken ook nog iets anders te bieden heeft: het podi um der goede kunst. Want dit is het land van Rembrandt en Erasmus, van Vondel en Jan Steen, van Wagenaar en Willem Pijper en wij hebben iets te laten zien en te laten horen. Moge Amsterdam, als de Fortuin wil dat de UNO zijn tenten hier zal opzetten, de bekwaamste mannen aan de organisatie van dit enorm object zetten. Hier wenken kansen, die niet te overzien zijn. Én moge de organisatoren van de culturele sector van dit object vooral óc humor niet vergeten! Het ware een kardinale blunder als men haar buitensloot ANTHONY VAN KAMPEN de vleugels uit te wijken en zou be ginnen te kolken, koken en golven als een zee, die door een cycloon gegeseld wordt. De piloot zou elke controle uit handen geslagen worden door deze reuzenkracht. In die enkele se conden, waarin hij de geluidsgrens enterde, zouden de vleugels verkreu keld worden en de staart omgebogen: als een verwrongen metaalmassa zou het vliegtuig neerstorten. Zo werd ons dit afgrijselijke tafe reel geschilderd. Chalmers Goodlin schrok zo van deze verljalen, die hij in de courant las, dat hjj op het beslissende ogen blik toch faalde. Hij heeft het niet aangedurfd vol gas te geven, toen hij de aanloop nam. Een ander- trok zich weinig aan van dit alles. Het was de 24-jarige kapitein-vlie ger Charles l'aeger, die zei „dat sprookje eerst nog eens te moeten zien". Hij t>rok zijn harnas aan en ging moedig op wegom als eerste mens terug te keren, die zich sneller heeft bewogen dan het ge luid. Dit is voorwaar de belangrijkste gebeurtenis in de geschiedenis van de luchtvaart, sedert Orville Wright 44. jaar geleden voor het eerst zijn Kitty Hawk in de lucht bracht. De mens sneller dan het geluid! 18000 P.K PN nu iets over die roemrijke Bell. Het kleine vliegtuigje is heel sterk geconstrueerd om weerstand te bieden aan de enorme krachten bij het vliegen met snelheden boven de 1000 km. per uur. De vleugels zijn echter zo rank, dat de toppen slechts 3 mm. dik konden worden. Een bat terij van vier straalmotoren ontwik kelt bij een snelheid van 1200 km. pe. uur niet minder dan 18.000 paar- dekrachten. De vierduizend Kilo brandstof een mengsel van vloei bare waterstof, zuurstof en kerosene is in enkele minuten verbruikt, zodat de piloot als hij door de geluids barrière heen brak, deels in een glij vlucht weer op aarde zou moeten kimen. Kapitein Yaeger heeft zich niet ter stond aan boord van de Bell begeven. Het 'kleine toestel werd aan de buik .van een Reuzenfort (Boeing B 29) be vestigd en cot 22 kilometer hoogte opgesleept, daarmee en passant het wereldrecord van 1938 van de Ita liaan Mario Pezzi, die tot 17 kilo meter kwam, verbeterend. Toen stap te Yaeger even van het moedervlieg tuig" in zijn Bell over, sloeg de straal motoren aan en spoot als een vuur straal weg. Wat er verder precies gebeurd is, vertelt de U.S. Airforce niet. Wel, dat Yaeger niets van alle voorspelde verschrikkingen gemerkt heeft. En nu is dit vliegen door de geluidsbarrière de gewoonste zaak van de wereld geworden, want twee andere Amerikanen hebben het ook al gepresteerd: eerst Howard Lilly en na. hem Herbert Hoover, beiden bur gerpiloten, behorend tot de „NAGA", de National Advisory Committee for Aeionautics", de Amerikaanse Rijks luchtvaartdienst. Wel moet hierbij verteld worden, dat andere vliegtui gen speciaal gebouwd voor de super- en transsonische snelheden, er minder goed zijn afgekomen. Enkele zijn bo ven de Californische Mohave woestijn verongelukt, evenals de vermaarde Britse vliegtuigbouwer met zijn Vlie gende Vleugel boven de Theems de dood vond. Het blijft dus flog een gevaarlijk werkals men niet over het ge schikte vliegtuig de beschikking heeft! Actueel wat liet nieuws, betrouwbaar waar het ziju advertenties betreft. Onze koopkrachtige lezers zijn voor de Handel drijvende Middenstand de stimulans om in de Alkmaarscbe Courant te adverteren. Komt UW advertentie nog niet voor in onze kolommen, geeft U hem dan op. U hebt succes met een reclame in n ALKMAARSCHE

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1948 | | pagina 5