gasvergiftiging
in beverwijks logement
brits-amerikaanse zone
economische eenheid
Matineuze logementhouder redt
acht huisgenoten het leven
Prof. v. d. Brink
Distributiezwendel
te Harlingen
Stemmingen sfeer per vierkante meter
Dinsdag 20 Jan. 1948.
145ste Jaargang No. 16
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Gesprongen gasslang
de oorzaak
Minister van
Economische Zaken
Wie morgen kolengeld
moeten halen
Roofoverval opgehelderd
Enkhuizen
krijgt Zuiderzeemuseum
Publicatie van Handvest
Staking in Zaandamse
haven
Politieke grondslagen in
Indonesië aanvaard
WEERBERICHT
Kraaien vernielen
kerktoren
Bureau
administratie
Voordam 9 Telefoon 3320
REDACTIE
Achterdam 20 - Telef. 2274
Postgiro 234000
(t.n.v. N.V. Dagblad
voor Noord-Holland)
Directeur: J. Bijlsma
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter. Familieberichten
20 cent per millimeter.
Vraag en 4.anbod tot 15
woorden 1.elk woord
meer 5 cent, uitsluitend
contant
Abonnementen: 1.30 per
maand, f 3.90 per kwartaal
Wrnd. Hoofdredacteur: Jac. Broersen. Rayonredacteur: W. Öliemans.
(Eigen berichtgeving).
Hedeiv orgen om half zes is een
ernstig geval van gasvergiftiging ont
dekt in het logement *-an de heer P.
v.. d. Linden in de Kloosterstraat te
Beverwijk. Acht van de, in dit loge
ment verblijf houdende personen
werden bedwelmd aangetroffen op de
gemeenschappelijke slaapzaal. Zes
doktoren verleenden de eerste hulp.
Een der logements-gasten. een oudere
man, moest direct naar 't ziekenhuis
worden overgebracht, de overigen
zijn ter plaatse behandeld. Het mag
als een buitengewoon gelukkig toe
val worden gezien, dat de heer v. d.
Linden vanmorgen twee uur vroeger
dan normaal wakker werd, waardoor
hij tijdig de maatregelen kon treffen,
welke zijn huisgenoten het leven
redden.
„Toen ik vanmorgen opstond, aldus
deelde de heer v. d. Linden ons mede,
zag ik in de gelagkamer nog geen ge
bruikt eetgerei op tafel staan.
Hieruit begreep ik, dat de mannen
boven nog niet wakker waren. Den
kende, dat zij zich verslapen hadden,
ging ik direct naar de slaapzaal, ten
einde ze te wekken. Boven struikelde
ik over de lichamen van twee van hen,
die op de grond naast hun bed lagen.
Een derde lag onder zijn bed. Mijn
eerste indruk was, dat zij een robbertje
gevochten hadden, maar ik zag nergens
bloed of blauwe ogen. Eerst toen rook
ik de gaslucht. Mijn eerste werk was
alle ramen en deuren tegen elkander
open te zetten".
Vervolgens rende de heer v. d. Linden
naar de politie en sloeg alarm met de
mededeling: „Jullie moeten gauw ko
men, want zij zijn dood, of zij gaan
dood". Enkele ogenblikken later wa
ren niet minder dan zes doktoren ter
plaatse voor het verlenen van de eer
ste hulp.
Spoedig bleek, dat de catastrophe
zich minder ernstig liet aanzien dan
aanvankelijk het geval leek. Van de
acht slachtoffers konden er zeven ter
plaatse behandeld 'worden, de achtste
moest naar het Rode Kruis Ziekenhuis
worden overgebracht. Naar men ons
hedenmorgen om negen uur mede
deelde, was zijn pols toen iets beter
geworden en had hij enige woorden
gesproken. Er konden echter nog alle
mogelijke complicaties optreden. Ten
einde mevr. van der Linden bij de
verzorging van haar gasten te assis
teren, verleende personeel van de
Rode Kruis Transportcolonne zijn
medewerking.
GESPRONGEN GASSLANG DE
OORZAAK.
De oorzaak van het ongeval was door
de politie spoedig gevonden. In de ge
lagkamer was, door tot nu toe onopge
helderde oorzaak een toevoerslang van
het gascomfoor gesprongen en van hier
uit had het uitstromende gas zijn weg
naar de slaapzaal gevonden. ^Aangezien
het logement geen muntmeter heeft,
bleef het voortdurend doorstromen met
bovenvermeld gevolg. Door het vroege-
opstaan van de heer v. d. Linden is een
welhaast zekere ramp voorkomen.
Slechts een kanarievogeltje heeft de
gasvergiftiging met de dood moeten
bekopen.
WILDE GERUCHTEN.
De file van auto's voor het logement
hedenmorgen in alle vroegte baarde veel
opzien en deed de meest wilde geruch
ten ontstaan. Verhalen als zouden er
tien doden zijn te betreuren, bloedige
vechtpartijen en zelfs een moord heb
ben plaats gehad, deden de ronde. Zij
waren even fantastisch als uij de lucht
gegrepen.
Van het front bij Konitza: De Griekse minister van oorlog (met verrekijker)
en generaal Antonopoulus volgen met spanning de operaties van het Griekse
leger tegen de rebellen.
Woensdag a.s. kunnen de houders
van een kolenkaart TA 707 en TB
707, wier naam begint met de
letters Bo t/m Brh, aan het plaat
selijk postkantoor terugbetaling
ontvangen van de per 1 Juli 1947
verhoogde kolenprijs. Het kantoor
is geopend van v.m. 9 tot n.m.
3 uur.
Het is de Heerlense recherche gelukt
de op 23 October j.l. gepleegde gewa
pende roofoverval bij een aannemers
firma aan de Grasbroekerweg te
Heerlen tot volledige klaarheid te
brengen. Zoals bgkend, werd reeds de
dag na de overval aangehouden Van
der L. uit Heerlerheide. Daarna is ge
arresteerd L. uit Arnhem, terwijl ze
kere de V. uit Amsterdam zich toen
vrijwillig heeft gemeld. Dit trio is
thans nog met een tweetal gecomple
teerd: zekere M. K. en H. B., beiden
uit Amsterdam. Alle daders hebben
een volledige bekentenis afgelegd. De
beide laatstgenoemden zijn te Maas
tricht aangehouden. Zij werden niet al
leen verdacht van deze overval, doch
ook van elders gepleegde diefstal.
Onlangs werd te Harlingen een dis
tributie-fraude geconstateerd, in ver
band waarmede werden gearresteerd
de kruidenier H., de caféhouder B. en
later volgde nog de arrestatie van de
distributie-ambtenaar B. Wij verne
men nog, dat deze fraude meer dan
100.000 rantsoenen omvat van de op de
zwarte markt zeer gewilde artikelen
als vlees, suiker, koffie, thee, tabak,
cacao, versnaperingen enz.
De kruidenier H. was als scheeps-
handelaar de leverancier van de
meeste schepen, die Harlingen aan
deden.- Hij werd daarbij geassisteerd
door de caféhouder B., die de Engelse
taal machtig was.
Vooral bij de handel met buiten
landse schepen was gemakkelijk frau
de te plegen.
H. en B. wisten grote bestellingen
van de kapiteins los te krijgen, ter
wijl zij maar een gedeelte leverden.
Ook met Nederlandse schepen werd
handel gedreven.
Door bemiddeling van de distribu
tie-ambtenaar B. wist de scheepshan-
delaar H. meer toewijzingen te krij
gen dan het aantal rantsoenen, dat hij
moest afleveren. Deze distributie-
ambtenaar verrichtte hiertoe opzette
lijk te hoge boekingen.
Na de arrestatie van de bonnen
handelaar K. "uit Alkmaar werden
echter de bewijzen tegen de winkelier
H. en de caféhouder B. verzameld. Na
de eerste arrestaties kwamen ook al
spoedig de andere medeplichtigen in
een juist daglicht te staan.
In totaal zijn er in deze zaak thans
ongeveer dertig arrestaties en/of pro-
cessen-verbaal opgemaakt. Bij het on
derzoek is gebleken, dat er soms per
week voor meer dan f 5.000,— aan
toewijzingen werd verhandeld.
Benjamin der Nederlandse
Ministers
Met ingang van 21 Januari is bij
K.B. benoemd tot minister van Eco
nomische Zaken Prof. Dr. J. R. M.
van den Brink te Laren (N.H.), hoog
leraar te Nijmegen en lid van de Eer
ste Kamer.
Prof. van den Brink zal de jongste
minister zijn in het huidige kabinet. Hij
is tevdös de meest jeugdige minister,
die ooit een Nederlandse regering ge
sierd heeft. Dr. C. Lely, die in 1891 mi
nister van Waterstaat, Handel en Nij
verheid werd in het ministerie-Tien-
hoven, had toen de leeftijd van 36 ja
ren bereikt, hetgeen reeds een uitzon
dering genoemd kan worden. Later, in
1934, trad mr. JN - P. L. Steenberghe op
35-jarige leeftijd in 't derde ministerie-
Colijn als minister van Economische
Zaken op. Ook Mr. Dr. J. Donner, die
in 1926 minister van Justitie werd, had
toen de leeftijd van 35 jaar. Wat de
jeugdige leeftijd betreft, worden allen
overtroffen door de thans benoemde
functionaris, die 12 April 1915 te Laren
(N.-H.) geboren werd en dus pas 32
jaar is.
Wederom smokkel met een
pantserauto
Te Baarle Nassau is kort geleden des
avonds een wagen gesignaleerd, die op
de stoptekens van douane en politie
geen acht sloeg. Met razende snelheid
kwam hij door hét dorp en is via de
doorlaatpost Baarle-Nassau grens, Bel
gië ingereden. Men vermoedt hier met
een nieuw geval van smokkel per
pantserauto te doen te hebben.
Zestien .,Meteoor"-vliegtuigen
voor Nederland
Naar wij vernemen zal de Jacht-
vliegschool van de Legerluchtmacht
Nederland dit jaar uitgebreid worden
met een oefeneskader van moderne ja
gers. Zestien „Meteor"-vliegtuigen zui
len daartoe worden afgeleverd.
Er zal bovendien een oefen-radar-
organisatie opgebouwd worden. Deze
zal met de „Meteor"-afdeling de
grondslag vormen voor de toekomstige
luchtverdediging.
Zoals men zich zal herinneren werd
het eerste „Meteor"-straalvliegtuig
van de Legerluchtmacht Nederland in
de afgelopen herfst verwacht.
Bjj beschikking van de minister
van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen is met ingang van 14 Ja
nuari 1948 het Rijksmuseum „Zui
derzeemuseum" in het leven ge
roepen, hetwelk te Enkhuizen ge
vestigd zal zijn.
Ontstellend ruimte-tekort
op Jaarbeurs
Voor de vijftigste Koninklijke Ne
derlandse Jaarbeurs, welke van 6 tot
en met 15 April zal worden gehouden,
Reeft thans het ruimte-tekort een ont
stellende omvang aangenomen, zo
wordt van de Jaarbeurszijde meege
deeld. Niet minder dan 600 firma's
en sommige van hen reeds voor de
vijfde keer hebben wegens dit ge
brek aan beschikbare standruimte
van deelneming moeten afzien. De
door hen in totaal aangevraagde ex
positie-ruimte bedraagt rond 53.000
m2, waartegenover slechts rond 30.000
m2 beschikbaar was.
Neemt men hierbij dan nog in aan
merking, dat de buitenlandse collec
tieve inzendingen de plannen hunner
groepen aanmerkelijk hebben geredu
ceerd in verband met het ruimte-te-
kort, en voorts, dat nog regelmatig
nieuwe aanvragen om standruimte bij
het Secretariaat der Jaarbeurs bin
nenkomen, dan is een schatting van
het ruimte-tekort óp 25.000 m2 aan de
lage kant.
Goed gekozen behang van grote betekenis
voor lichamelijk en geestelijk welzijn
(Eigen berichtgeving).
Een journalist met een veeljarige
dan
staat van dienst komt wel eens tot de
conclusie dat er weinig dingen zijn
waarover hij in verloop van jaren niet
heeft geschreven.
En dan staat hij plotseling voor een
doodgewoon iets, dat hij alle dagen
gezien heeft maar waarvoor hij eigen
lijk nooit voldoende belangstelling
heeft getoond.
Dat is behang.
EEN PRIJSVRAAG.
Dat het ontwerpen van behang tot de
schone kunsten mag worden gerekend
hebben we eigenlijk pas goed beseft
toen we op de Prinsengracht in Am
sterdam tegenover de heer F. C. Doo-
debeefver zaten, die in zijn bedrijf een
„Rath en Doodenheefver Prijsvraag" had
uitgeschreven en daarop van Neder-
Het Britse en Amerikaanse mili
taire bestuur in Duitsland heeft s te
Berlijn de bepalingen van een hand
vest bekendgemaakt, dat tot doel
heeft de ontwikkeling van de Britse
en de Amerikaanse zone tot een
zelfstandige economische eenheid te
bevorderen, die niet langer financi
eel door Engeland en Amerika be
hoeft te worden gesteund.
Volgens het handvest worden het
Brits-Amerikaanse bureau voor im-
ea export en het gemeenschappelijke
De nieuwe Sovjet-ambassadeur te Washington, de heer Alexander Panyush-
kin (links) in het Witte Huis, alwaar hij zijn geloofsbrieven aan President
Truman overhandigde. De nieuwe ambassadeur is geïnterviewd door jour
nalisten, tot wie hij zeide; dat zijn opgave is betere verhoudingen tussen de
Ver. Staten en de Sovjet-Unie te bevorderen.
deviezenbureau tot een eenheid, die
volledige bevoegdheid bezit om de ex
port van de dubbele zone tot een zo
hoog mogelijk peil op te voeren.
Directeur-Generaal van het georga
niseerde bureau wordt William John
Logan, een Amerikaanse bankier, die
zich uit zaken heeft teruggetrokken.
J. H. Cahan van het Britse ministerie
van Financiën wordt onder-directeur.
Het handvest is opgesteld overeen
komstig de herziene bizonale fusie
overeenkomst, die de vorige maand te
Washington is gesloten. Het nieuwe
bureau, dat zal worden geleid door 'n
raad van commissarissen, bestaande
uit de financiële en ecoilomische ad
viseurs van het Britse en Amerikaan
se bestuur, zal onmiddellijk stappen
doen om het bestaande apparaat voor
de controle van de buitenlandse han
del der beide zones efficiënter te doen
functioneren.
Volgens de herziene bizonale over
eenkomst zal Amerika, uit hoofde van
zijn grotere financiële deelneming, de
meeste zeggenschap in het nieuwe bu
reau hebben.
Het ligt in de bedoeling, dat de taak
van het bureau zo spoedig mogelijk
door het Duitse bestuur wordt over
genomen. Er zal Duits personeel wor
den opgeleid om te zijner tijd het-ge
allieerde personeel te Vervangen. De
ter beschikking van het bureau ge
stelde deviezenbronnen zullen worden
aangesproken, opdat de voor de staats
huishouding en de ontwikkeling van
de export der dubbele zone benodigde
grondstoffen kunnen worden aange
schaft. Het bureau is bevoegd ten be
hoeve van im- en» expört overeen
komsten te sluiten voor de levering
van goederen en diensten en voorts
om alle maatregelen te treffen die no
dig zijn in het belang van handel en
iudustrie.
Dr. HUTSMANS GERIDDERD.
Naar wij vernemen is dr. G. W. M.
Huysmans, de afgetreden minister van
Economische 2aken, benoemd tot Rid
der in de Orde van de Ned. Leeuw.
landse kunstenaars niet minder
894 ontwerpen had gekregen.
Er werden vier prijzen Voor de groep
„Backgrounds" uitgereikt, resp. aan
mej J. Bottema, aan de binnenhuis-ar-
chitecte mevr. J. W. van Kranendonk
en aan de heren B. C. Jongejan en G.
Poldervaart.
Eveneens waren er prijzen voor dé
coratieve behangsels, waarvoor de prij
zen gedeeld werden door de heren P.
Koorstra, Ph. ten Klooster, G. Kerk-
boff en mej. Moolenschot. Er waren
nog heel wat eervolle vermeldingen en
„opmerkenswaardige ontwerpen" welke
wij niet nader zullen bespreken omdat
deskundig beoordelen van behang
eigenlijk al een kunst op zichzelf is.
Trouwens, er waren heel wat ont
werpen geëxposeerd, ook van Franse
kunstbroeders, die buiten mededinging
hebben meegestreden. Zij zijn, om het
zo eens te noemen, de oude rotten In
het vak, maar de praktijk heeft bewe
zen, dat ook Hollandse kunstenaars iets
goeds kunnen bieden en deze prijs
vraag heeft het zeer verblijdende re
sultaat gehad, dat tal van jonge en
veelbelovende krachten naar voren
zijn gekomen van wier talent men voor
de fpekomst grote verwachtingen heeft.
DE BETEKENIS VAN HET
BEHANG.
In een interessante causerie heeft de
heer Doodeheefver doen uitkomen, dat
men na de vorige wereldoorlog zijn
levensdrang o.a. bleek uit te leven in
een orgie van klanken en kleuren, maar
daarop volgde de bezinning althans
vcoi de kleuren en de „effen baan"
begoil steeds meer in de mode te ko
men.
Na al het geschreeuw was het een
verrukking weer een poging tot een
evenwichtige aankleding mee te ma
ken al waren niet alle evenementen
even geslaagd.
Een dame met smaak zal niet precies
gekleed gaan als haar vriendin, nie
mand zal door gelijke rangschikking
van dezelfde meubelen een ander na-
apen en als men gasten hetzelfde menu
voorzet dat men daar heeft gekregen,
maakt men z'ch belachelijk.
Waarom valt het dan niemand op,
dat men vaak overal gelijksoortig be
hang heeft.
Is behapg dan van zo ondergeschikte
betekenis, dat men er geen aandacht
aan moet schenken?
Denkt men er wel aan, dat het een
kamer ruimer of enger kan doen schij
nen, dat de kleuren elk voor zich een
niet te onderschatten invloed op onze
stemming kunnen hebben?
Men is, na de bonte periode, naar het
effen behang overgegaan dat ook nu
nog bij. vele interieurs op zijn plaats is
maar vervlakking moet worden te
gengegaan en het is interessant te zien,
dat juist na deze rustperiode het pu
bliek weer een duidelijke voorkeur
voor meer kleur en ander ornament
begint te geven.
Als in de naaste toekomst utility-
meubelen de hoofdtoon zullen voeren
kan de wand alleen :iog iets persoon
lijks aan het interieur geven.
ONZE KUNSTENAARS
Na deze prijsvraag is gebleken, dat
onze kunstenaars het gewaagd hebban
Omdat een toegezegde extra beloning
voor het lossen van houtboten op Za
terdagmorgen niet uitbetaald werd,
hebben de Zaandamse bootwerkers hun
werk gestaakt, tegen 't advies van 't be
stuur hunner organisatie „De Scheeps-
en Bootwerkers vereniging Eensgezind
heid" in. Van werkgeverszijde werd
medegedeeld, dat de uitbetaling van de
10.in ieder geval zal geschieden,
doch dat dit Zaterdagmorgen niet kon
gebeuren, omdat het officiële rapport
van de havencommissie nog niet was
ontvangen.
Tegen de verwachtingen in hebben de
bootwerkers hun werk gistermorgen
nog niet hervat.
Een deel van hen maakte bezwaar
tegen de uitkering van 10.—, daar dit
te weinig zou zijn. Zij zijn gistermor
gen in vergadering bijeengekomen om
het conflict te bespreken. Inmiddels
wachten 3 houtboten in de Zaandamse
haven op lossing.
Maandagmiddag om k^vart yoor vijf
plaatselijke tijd hebben de Nederland
se en Republikeinse delegaties aan
boord van de Renville de zes punten
van de commissie voor goede diensten,
welke gevoegd zijn bij de politieke
grondslagen van de overeenkomst, of-
ficiëel aanvaard. Het betreft de vol
gende punten: -»
a) kwestie van de souvereiniteit;
b) de representatie van de voorlo
pige federale regering;
c) het continueren van het gebruik
maken van de goede diensten der
commissie van de Veiligheidsraad;
d) het plebisciet;
e) de conventie voor het samenstel
len van de grondwet;
f) de speciale verhouding tot de
Verenigde Staten van Indonesië.
In de openbare vergadering van gis
termiddag werd een brief overhandigd
van de Nederlandse delegatie, waarin
wordt verklaard, dat de Nederlandse
delegatie van de Nederlandse regering
toestemming heeft ontvangen deze zes
punten te accepteren met de toevoe
ging, dat de Nederlandse delegatie op
deze zes punten commentaar zal ge
ven in een later te zenden brief, zo
dra instructies van de Nederlandse re
gering, zullen zijn binnengekomen,
hetgeen zeer binnenkort per telegram
wordt verwacht.
Weersverwachting, geldig tot he
denavond:
WEINIG VERANDERING.
Matige, later tijdelijk krachtige
wind tussen Zuid en West. Wisse
lend bewolkt met enkele buien.
Weinig verandering in tempera
tuur.
Een niet alledaags verschijnsel heeft
zich te Neerkant (gemeente Deurne)
voorgedaan. Grote zwermen kerk-
kraaien hebben deze winter een aan
val gedaan op de toren van de kerk
te Neerkant. Hét gevolg hiervan was,
dat het dak zwaar beschadigd werd.
Men heeft nu een gedode kraai aan
het torenkruis gehangen en nu blijven
de vogels weg. Zodra de weersomstan
digheden beter worden zal de schade
hersteld worden.
Orthodoxe aartsbisschop van
Beieren gearresteerd
Metropoliet Nicolai, de orthodoxe
Aartsbisschop van Beieren, is door de
Amerikaanse militaire politie gearres
teerd onder beschuldiging van spion-
nage ten behoeve van de Sowjet-Unie.
Men verdenkt de Metropoliet er van,
dat hij in verbinding heeft gestaan met
Russische geheime agenten en een lijst
van in Beieren vertoevende Russische
vluchtelingen naar Moskou heeft ge
zonden.
de platgetreden paden te verlaten en
dat zij nieuwe wegen hebben gevonden.
Nu zal er een kern komen van doel
bewuste en begaafde medewerkers uit
eigen land en ons interieur zal ze
ker mede door de keuze van het be
hang de de bekoring, de warmte
en de artistieke voldoening geven waar-
dooi onze woning weer een eigen ca
chet zal krijgen.
Het is verblijdend, dat een vaderlands
bedrijf ons de betekenis van het goed
gekozen behang heeft verduidelijkt. Het
gaat hier niet om wat meer of minder
bont bedrukt papier, het is een zaak
van grote betekenis omdat het een deel
uitmaakt van de kleine ruimte waarin
wij dagelijks vertoeven en dat ons meer
beïnvloedt dan wij oit vermoed heb
ben.
Behang is geen papier waarmee wij
onze muren beplakken. Het is een
schilderij van groot formaat, dat ons
oog moet bekoren, onze gedachten rust
moet "geven en ons kunstgevoel moet
bevredigen.
Ad.