JAN SA AL KOMT VOOR
féJM1
Na Gandhi's dood
Rijkste Duitse eet
droog brood
STALINGRAD
Dinsdag 3 Febr. 1948
VERENIGDE NOORD-HOUANOSl DAGBtADÉN ,45ste Ja»a»>g No. 28
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Ex-boerenleider
van Noord-Holland
'der!
+9
PRIJZEN
mcnTfNG
Nieuwe Republikeinse
delegatie
Wiekolengeld moeten
halen
HATTA BEZOCHT
DR. VAN MOOK
Derde gouden medaille
voor Noren
Broekman 9de op de
1500 m.
Ontvoerder ontsnapt
WEERBERICHT
LOF VOOR
PAUL VAN ZEELAND
WIJ zijn vijf jaar verder. Vijf jaar,;
zo verrassend vol van schokken
de gebeurtenissen, dat het zelfs niet
mogelijk is iii een enkele kolom in
een grote lijn een overzicht te geven.
Vijf jaar, die na in de aanvang schijn
baar nog grotere toenadering, schei
ding brachten tussen de volken. De
jaren hebben bewezen, dat de vriend
schap slechts schijnbare vriendschap,
dat de humaniteit slechts een verguld
bovenlaagje was.
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9 - Telefoon 3320
REDACTIE
Achterdam 20 - Telef. 2274
Postgiro 234000
(t.n.v. N.V. Dagblad
voor Noord-Holland)
Directeur: J. Bijlsma
ALKMAAHSCHI COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter. Familieberichten
20 cent per millimeter.
Vraag en Aanbod tot 15
woorden 1.elk woord
meer 5 cent, uitsluitend
contant
Abonnementen: 1.30 per
maand, 3.90 per kwartaal
Wrnd. Hoofdredacteur: Jac. Broersen.
Rayonredacteur: W. Oliemans.
Wetsnavel, onze
r in dit gat, ziet U
.ijn broertjes zieh
ik heb U nooit
;t David Glimworm,
oepen ze alle drie.
ok niet in de buurt,
e, we zijn hierheen.
Op Dinsdag 17 Februari a.s. zal de
voormalige boerenleider voor Noord-
Holland Jan Saai uit Barsingerhorn
zich voor het Bijzonder Gerechtshof
te Amsterdam hebben te verantwoor
den. Behalve de functie van boeren
leider heeft hij die van bestuursraad
voor landbouwaangelegenheden be
kleed.
Aan hem wordt ten laste gelegd,
det hij in de provincie Noord-Holland,
ih Juni 1941, zich heeft doen benoe
men tot Gedeputeerde en in October
1<J41 tot Bestuursraad voor landbouw
aangelegenheden en bij de uitoefening
van vermelde invloed van de natio
naal socialistische organisatie de Ne
derlandse landstand in landbouwkrin-
gen heeft vergroot en bij benoemingen
van provinciaal personeel voorrang
heeft verleend aan voorstanders van
de z.g. „Nieuwe Orde", te Alkmaar
en 's Gravenhage, van October 1941
tot Augustus 1944, leidende functies
heeft vervuld bij de Nederlandse land
stand en wel van Boerenleider voor
Noord-Holland, deelgenomen aan van
NSB en/of Duitse zijde ondernomen
pogingen om de Nederlandse landbou
wers op nationaal socialistische wijze
te organiseren en hen heeft opgewekt
om in dienst van de Nederlandse
Oostcompagnie naar Polen en Rus
land te gaan en daartoe diverse rede
voeringen uitgesproken.
Te Alkmaar, in April 1943, aan de
toenmalige Commissaris van de Pro
vincie Noord-Holland, mr. Backer,
DROGEN,
ao, melk,
zenuwen
geeft ons
loterhanr!
Ie het voor-
Om gerond
te^lapen.
Oosterbeek
e krijgt.i.ias
d'entjod-
w WJfctonsieker
enz.»--
ART* Plak aao <Sc
meer aai#®0£iGE«
wordt dit bescbouwü
!6 (Fébnwri o.s, aan
scbtedfc ten avexstaa»
naars Inrijgen benchn
39*^ -Afdi 2352$.
(HU' ia lavpn
■gegevcp.
cnjwrr ons tueflo
woréft «JcersfcrÊ, j
Mr. P. Cauvée
inKchtingeu.
New Delhi op een
vulkaan
De overblijfselen van Gandhi's
beenderen zijn bij een plechtig
heid, die meer dan een uur duurde
en gepaard ging met het uitgebrei
de ritueel van de Hindoe-gods
dienst, in het heilige water van de
Ganges gedompeld en daarna in
ee eenvoudige koperen urn ge
plaatst, te midden van rozeblade-
ren, melk, boterolie en andere in
grediënten. Vier pantserwagens
stonden enkele honderden meters
van de plaats der plechtigheid op
gesteld.
Politietroepen en militairen hielden
toezicht op de menigte van enkele dui
zenden, waaronder verscheidene pro
vinciale gouverneurs, premiers, en
honderden militairen. Toen de stoffe
lijke resten van de gecremeerde Apos
tel van de Vrede in de urn werden ge
daan, zong de menigte gewijde liede
ren. De woorden („Ram Ram" (God,
mijn God) waren in saffraankleurige
klei aan de buitenkant van de urn uit
gestreken. Om de hals hingen kleine
kransen van rode en witte bloemen.
De plechtigheid had plaats enige
Uren, nadat nieuwe ongeregeldheden te
New Delhi en andere plaatsen waren
uitgebroken in verband met Gandhi's
dood. Zij vielen samen met een onder
zoek van de politie door het gehele
.land naar een samenzwering, die ten
doel zou hebben, behalve Gandhi, an
dere leiders te vermoorden. Te Hyde
rabad overmeesterde de menigte de
leider van de Mahasabha-beweging
nadat hij leden van de Congrespartij!
die geëist hadden dat hij de vlag der
beweging, die boven zijn huis woei,
zou neerhalen, met een revolver ge
dreigd zou hebben. De revolver werd
hem ontrukt en de vlag neergehaald.
Te Bangalore ontplofte een slecht ver
vaardigde bom achter het huis van de
voorzitter van de afdeling der Maha-
sabha in Mysore. De politie belette
woedende menigten de woningen van
plaatselijke extremistische Hindoelei
ders binnen te dringen
Smokkelaars doodgeschoten
aan de Belgische grens
lie minister-president van Noordrijn-
estfalen, dr. Arnold, heeft zich tot de
Britse gouverneur voor dit land ge
richt met het verzoek na te gaan of de
grensbeambten de nodige voorzichtig-
aid gebruiken. In de laatste zes weken
's het, naar uit Aken gemeld wordt, in
oe omgeving dezer stad zes maal voor-
1 gekomen, dat met dodelijk gevolg
schietwapens tegen smokkelaars wor-
üen gebruikt. Bij de slachtoffers wa
ren jongens van veertien en zestien
jaar, die kleine hoeveelheden levens
middelen over de Belgische grens had
den gesmokkeld. En die bij aanhouding
door de grensbeambten hadden gepoogd
te vluchten. Deze gevallen hadden on
der de bevolking der grensstreek grote
beroering teweeg gebracht. De ge
meenteraad van Aken heeft bij de
hogere douanebeambten een protest
ingediend en het ontslag der betrokken
ambtenaren geëist. Van het militaire
bestuur is voorts een wijziging in de
voorschriften voor het gebruik van
schietwapenen gevraagd.
heeft medegedeeld dat er stakingen
waren uitgebroken en daarbij als zijn
mening te kennen heeft gegeven dat
deze de kop moesten worden inge
drukt en aan Duitse militairen, die
kennelijk belast waren met het arres
teren van een aantal personen, aan
wijzingen heeft gegeven welke bij het
arresteren van deze personen van nut
konden zijn, onder meer door hen aan
te raden naar Wester-Blokker te gaan
en zich tot de plaatselijke boerenlei
der, zekere Koeman te wenden en niét
naar de burgemeester van die ge
meente te gaan, daar deze laatste niet
te vertrouwen was.
Hatta deelde aan de pers mede, dat
Sjarifoeddin is afgetreden als voor
zitter der Republikeinse delegatie en
dat hy als zodanig zal worden op
gevolgd door Moh. Roem, de voor
malige tot de Masjoemi behorende
minister van binnenlandse zaken in
het kabinet-Sjarifocddin.
Naar radio-Djogja nader bekendmaak
te, is. bij decreet van de president de
nieuwe republikeinse delegatie als
volgt samengesteld:
Voorzitter: Moh. Roem, Vice-voor-
zitter: dr. Ali Sastroamidjojo, leden:
Latuharhari, Tjoasikin, prof. Soepomo,
mr. Soenario Kolopaking, mr. Nasroen.
Hiermede is de vorige delegatie op
geheven.
Het AFP meldt nog, dat de ver
vanging van Sjarifoeddin door Moh.
Roem een gevolg is van „politieke
moeilijkheden". Moh. Hatta, die dit
mededeelde, liet zich over de aard de
zer moeilijkheden overigens niet ver
der uit.
Ver. Staten verwerpen
Russische protestnota
Robert Lovett, de Amerikaanse on
derminister van buitenlandse zaken,
heeft in een antwoordnota aan de Sov
jet-Russische ambassadeur in de V." S,
Panyoesjkin, de Sovjet-Russische pro
testnota, waarin verklaard werd dat
Amerikaanse oorlogsschepen het Ita
liaanse vredesverdrag schenden door
zich in havens en territoriale wateren
van Italië te begeven, van de hand ge
wezen en ongegrond genoemd. Volgens
Lovett zijn de bezoeken van de Ameri
kaanse schepen aan Italiaanse havens
en hun aanwezigheid in territoriale
wateren van Italië geheel in overeen
stemming met de beleefdheidsregels,
die tussen de landen onderling gelden,
geregeld. Het is gewoonte, aldus Lovett,
dat souvereine staten aan schepen van
de vloot en aan personeel van bevrien
de mogendheden het privilege van een
bezoek verlenen.
Auto op een golfbreker
Zondagmiddag reed een personen
auto op het strand bij Kijkduin langs
de waterlijn in de richting van Hoek
van Holland. Toen de bestuurder, de
23-jarige student W. J. V. uit Amster
dam, over een golfbreker wilde rijden,
bleef het chassis haken. De auto kwam
muurvast te zitten. De bestuurder van
een politiejeep trachtte op verzoek
van_ V. de auto „vlot" te trekken, maar
de jeep werkte zich vast in het zand
en er was spoedig eveneens geen be
weging meer in te krijgen. Het was
opkomend water en men moest lijde
lijk toezien, dat de auto's dbor de zee
werden overspoeld. Zondagnacht wer
den belde wagens geborgen.
Ons bereikten de eerste foto's van de Australische expeditie naar het
Zuidpoolgebied. Boven ziet men de aankomst van twaalf geleerden op het
Heard Eiland, waar zfj een jaar zullen verblijven. Beneden: De A-stralische
vlag wordt op het eiland gehesen.
Woensdag a.s. kunnen de houders
van een kolenkaart TA 707 en TB
707, wier naam begint met de
létters He—Ho van het plaat
selijk postkantoor terugbetaling
ontvangen van de per 1 Juli 1947
verhoogde kolenprijs. Het kantoor
is geopend van v.m. 9 tot n.m.
3 uur.
De nieuwe Republikeinse minister
president, Drs. Mon Hatta, heeft op
een persconferentie in de voormalige
ambtswoning van Sjahrir te Batavia
medegedeeld, dat het onderhoud met
Dr. van Mook, waarbij minister Neher
tegenwoordig was, een uur geduurd
heeft.
Hij voegde eraan toe, dat het bezpek
het karakter van 'n beleefdheidsbezoek
had. Over twee dagen zal Hatta, ver
gezeld van Sjarifoeddin en Sjahrir,
naar Sumatra reizen, waar hij drie
dagen hoopt te blijven om de overeen
komst toe te lichten. Voorts zal hij zijn
staf en twee ministers Soesanto en
Soepeno mee terug naar Djogja
nemen. Desgevraagd zeide Hatta, dat
bij geen ontmoeting zal hebben met
personen uit de voorlopige federale
raad. „Ik ben slechts kort te Batavia",
aldus Hatta.
Ook op de 1500 m. hebben de No
ren de Olympische zege behaald.
Farstad zorgde voor de derde gouden
medaille door in de recordtijd van
2 min. 17.6 sec. de 1500 m. af te leg
gen. De Zweed Seyffarth werd twee
de met 2.18,1 en de Noor Lundberg
derde in 2.18,9.
Langedijk startte als eerste en ver
sloeg de Engelsman Peppin. Hij no
teerde 2 min. 21,9 en werd daarmede
dertiende. Broekman leverde de beste
prestatie. Hij klasseerde zich negende
in 2 min. 21 sec. Ook de tijden van
Huiskes en De Koning, resp. 2.25 en
2.25,3, waren zeer bevredigend. Broek
man leverde de beste prestatie die 'n
Nederlander ooit op de 1500 heeft be
haald.
Voor de 10.000 m., die heden ver
reden wordt, hebben Broekman en
Langedijk gunstig geloot. Zij zullen als
vijfde starten achter de sterkste Zwe
den, Finnen en Noren.
Hierbij oen kaart van het gedeelte van Palestina, dat momenteel in het
brandpunt der belangstelling staat.
Zoals men zich zal herinneren, werd
op 6 Januari j.l. een Rotterdamse ta
bakshandelaar door enige mannen uit
zijn woning ontvoerd en geblinddoekt
naar een k.elder gebracht, waar men
hem dwong twee brieven te schrijven
aan zijn procuratiehouder, de een in
houdende een volmacht tot het incas
seren van een exorbitant hoog bedrag,
dat op een bepaalde wijze moest wor
den afgedragen, terwijl de tweede de
mededeling bevatte, dat wanneer de
losprijs niet binnen 14 dagen betaald
was, de ontvoerde gedood zou worden.
Eén der gearresteerde ontvoerders
heeft nu gistermorgen kans gezien, toen
hij voor een medische behandeling naar
het gebouw van de geneeskundige
dienst aan de Baan werd gebracht in
een onbewaakt ogenblik de benen te
nemen.
Het is de 1 December 1914 geboren
Pieter van Dijk, van beroep classifi
ceerder. Namens de officier van jus
titie wordt opsporing, aanhouding en
voorgeleiding verzocht.
Zesjarig meisje gedood
Gistermiddag wandelde het 11-jarige
meisje L. S. uit Heemstede langs de
Bronsteeweg, aldaar. Op het trottoir
aan de rechterzijde liepen twee jongens
in de richting van de Lanckhorstlaan.
Dicht bij de rand van het trottoir stond
een lantaarnpaal en de jongens wilden
op het smalle stukje trottoir tussen de
paal en de rijweg passeren. Lopend
langs het smalle reepje trottoir hielden
zij elkander vast. Een der jongens ver
loor echter het evenwicht en botste te
gen het meisje aan juist op het ogen
blik, dat zij op de rijweg voorbijliep.
Het meisje kwam te vallen en geraak-
tet onder een voorbijrijdende auto. Zij
werd op steg gedood.
Weersverwachting, geldig tot he
denavond:
TIJDELIJK OPKLARINGEN
EN ZACHT.
Zwaar bewolkt met tijdelijke op
klaringen en enkele buien. Weer
wat afnemende, maar langs de
Wadden-eilanden nu en dan nog
harde Zuidwestelüke wind. Zacht
voor de tijd van het jaar.
Negentien-jarig meisje
erft 19 millioen dollar
Ook in Berlijn kan het nog wel eens
gebeuren, dat sprookjes waar worden,
in deze stad, waar eenpaar dollar
briefjes een fortuin betekenen, kan
men nog erfgenaam worden van een
vermogen van Amerikaanse afmetin
gen. De 23-jarige Ursula Bauer en
haar in Hamburg wonende broer heb
ben samen een slordige 19 millioen
dollar geërfd. Niet eens van een rijke
oom uit Amerika, doch van een nicht
van hun grootmoeder, die een piano-
fabriek in Philadelphia bezat en in 1930
gestorven is. Sindsdien heeft men acht
jaar gezocht tot de erfgenamen gevon
den waren. In 1938 kregen de Bauers
het fortuinlijke telegram met de bood
schap zo spoedig mogelijk over de
Oceaan te komen om de buit op te
strijken. Sindsdien verkeren zij in de
grootste narigheid. Hitier gaf de jon
gelui geen uitreisvisum en het Ameri
kaanse consulaat heeft Ursula thans
nog geen andere raad kunnen geven
dan een Amerikaan te trouwen omdat
cüt de enige manier is om naar de Sta
tes te komen. Maar dat kan niet, want
het meisje is verloofd en de verloofde
heeft de zaken nog gecompliceerder ge
maakt dan nodig was door te verklaren,
dat hij haar niet trouwen wil als zij de
erfenis aanneemt. Intussen leeft de
Berlijnse dollarmillionnaire net als alle
andere Berlijners. Zij verdient het
equivalent van twee pakjes Chesterfield
per maand, hakt elke morgen de hout.
jes voor haar kachel en eet op haar
kantoor het harde, bruine, boterloze
brood. Haar leven wordt gekweld door
de vraag: Hoe kom ik naar Philadel
phia? Maar dat is, zoals zij ons ver
telde, nog niet het ergste. Erger nog
zijn de Amerikaanse correspondenten,
die haar bestormen met vragen en die
willen weten of zij haar haren verft en
hoe dik haar grootmoeder wel was.
Onderwijl blijft Ursula hopen, dat zij
nog eens naar de States zal komen en
dat de dollardromen werkelijkheid zul
len worden.
„Ik geloof dat ik dan eerst een paar
nieuwe schoenen zal kopen", zegt zij.
De Semarangse „Locomotief" zwaait
lof toe aan Van Zeeland voor hetgeen
„een van België's beste zonen" als lid
van de Commissie voor Goede Diensten
tot stand heeft gebracht. „Het is im
mers volkomen duidelijk, dat Van Zee
land als beroepsdiplomaat en dus ten
slotte als enige werkelijk deskundige
in dit gezelschap uitmuntend werk
heeft verricht, zowel voor Nederland
als voor Indonesië. Nog slechts kort in
deze landen zag Van Zeeland scherper
dan iemand anders de noodzaak om af
te zien van sabotage en terreur, van
moord en zinloze vernietiging. Neder
land heeft een uitstekende keus gedaan
door aan België te vragen zitting te
nemen in de commissie der V. N. Wij
hebben alle reden hen dankbaar te zijn
voor het werk dat hij voor Nederland
en Indonesië heeft verricht en de scha
duw van de Kali Oerang-affaire die
over het werk van de Commissie is ge
vallen, vermindert niet de waardering
voor het werk van deze Belgische
staatsman".
DIRECTEUR „VOLK EN BODEM"
VEROORDEELD.
De voormalige landwacht-directeur
van de te 's-Gravenhage gevestigde
drukkerij en uitgeverij „Volk en Bo
dem" P. J. Pels uit Bussum is door het
Amsterdams Bijzonder Gerechtshof tot
4 jaar gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest en ontzetting uit de burger
lijke en politieke rechten veroordeeld.
De verdachte had bovendien in October
1944 dienst genomen bij de Landstorm
Nederland.
BRITS-IRAAKS VERDRAG VAN DE
HAND GEWEZEN.
Naar te Bagdad van betrouwbare zij
de verluidde heeft de ministeriële com
missie in Irak, welke het op, 15 Janu
ari j.l. te Portsmouth getekende nieu
we Brits-Iraakse verdrag moest bestu
deren, besloten dit verdrag van de
hand te wijzen. Naar aangenomen
wordt zal Groot-Brittannië spoedig van
deze beslissing in kennis gesteld wor
den.
EEN SNOEKBAARS VAN RUIM
19 POND.
De gebroeders Poepjes Lzn.,uitMak-
;kum, vingen in hgt IJsselmeer een
nnosfttoaft van 19 pond én 3 ons.
^ANNEER ik mijn oorlogsdag
boek opensla, staan daar voor de
eerste weken van het jaar 1943
merkwaardige en beslissende data
opgetekend. Naast het vlaggetje br]
de 19de Januari (geboortedag van
Prinses Margriet Francisca) staan
genoteerd: 15 Januari Zware Engelse
luchtaanval op Berlijn; 23 Jan. Het
achtste Britse leger bezet Tripoli;
1626 Januari Roosevelt en Chur
chill confereren te Cassablanca; 5
Februari De beruchte generaal Seyf-
fardt vermoord en 3 Februari Het
zesde Duitse leger groot 330.000 man
bij Stalingrad vernietigd.
StalingradWekenlang had de
strijd in en rondom deze stad op een
der meest vooruitgeschoven punten
van het Duitse aanvalsfront geduurd.
Fanatiek was er gestreden. De krach
ten botsten er met onstuimig geweld,
schenen dagen lang tegen elkaar op
gewassen. Heen en weer golfde de
strijd. Huis na huis werd veroverd eü
weer gewonnen gegevenDe hoog
ste moed en de hoogste waanzin ont
moetten elkaar daar in Stalingrad of
wat er van de stad was overgeble
ven....,.
De gehele wereld volgde met span
ning deze titanenworsteling. Hoe goed
herinneren wij ons nog de berichten
van de Londense nieuwsuitzendingen,
die de punten waren, waar we van
dag tot dag als het ware heen leef
den. En de stem van Den Doolaard,
die op enthousiaste en meeslepende
wijze sprak, zö dat zij ons nu nog In
de oren klinkt.
Stalingrad. Het werd een tover
woord, het werd een klaroenstoot,
die de naderende vernietiging der
Duitse legers aankondigde, gelijk El
Alamein, gelijk Tripolis, gelijk het op
27 November 1942 door de Fransen
tot zinken brengen van de eigen vloot
in de haven van Toulon,- toen Duitsers
en Italianen het onbezette deel van
Frankrijk binnen rukten
Meer dan zeven weken had het
Russische offensief geduurd, dat
Hitier de débdcle bracht, welke een
gevolg was van het in de wind slaan
van de raad van zijn adviseurs. Keitel
en Jodl, beiden, hadden de Führer af
geraden de aanval op Stalingrad in
te zetten, maar Hitier luisterde
slechts naar zijn intuïtie.
StalingradDe onder de voet
gelopen wereld juichte. De vechtende
volken juichten. Men beschouwde het
als een gemeenschappelijke overwin
ning op een gemeenschappelijke
vijand.
Het is in de gronjl van de zaak een
bedroevende gedachte, dit te moeten
constateren.Omdat het eigenlijk zó is,
dat de werker in Rusland en de ar
beider in Amerika,- de moeder in
Frankrijk en de moeder in Polen nog
bereid zijn elkaar bij te staan ajs zij
weten dat de nood aan de man komt.
Omdat zij allen de oorlog en de ver
nietiging, zoals deze zich in onze
eeuw heeft geopenbaard in al zijn
lugubere afschuwelijkheid afzweren
en verwensen. Doch zijn zij daartoe
bi) machte Zowel in West-Europa
als meer naar het Oosten? Hebben de
personen stuk voor stuk dan geen
zeggenschap? Is die kracht dan zo
beperkt, dat zij daartoe zelfs geen
poging vermag te doen? Vragen
Toch zullen overal op de wereld de
volkeren de handen gereed moeten
houden om ze ineen te slaan, om des
noods samen te vechten tegen die ene
vijand: de haat. De haat, die een nobel
man, groot van geest en gedachte als
Gandhl velde. De haat, die overal leeft
en wroet. De haat, die als een kanker
invreet op de geest van verzoening en
liefde in de wereld, totdat de wereld
eraan ten gronde gaat. Totaal
Laat daarom Stalingrad vandaag
bij ons gedachten hierover voeden,
opdat het mogelijk na vijf jaar her
nieuwde en gave vruchten kan voort
brengen.
AD INTERIM.
Frans-Syrisch geschil voor
't Haagse Hof
Frankrijk heeft er in toegestemd, dat
Syrië zijn belangen inzake het Frans-
Syrische geschil over Syrië's weige
ring, een nieuwe monetaire overeen
komst met Frankrijk te sluiten, aan
het internationaal gerechtshof te 's-Gra
venhage voorlegt. Djamil Mardam Bey,
de Syrische minister-president, die dit
te Damascus aan journalisten en za
kenlieden meedeelde, verklaarde, dat
Syrië beter dan Frankrijk zijn koers
kan handhaven door import te beper
ken en export aan te moedigen. Daar
om heeft Syrië in tegenstelling met
Libanon de door Frankrijk aangeboden
concessies niet aanvaard. De Syrische
regering heeft het Syrische pond aan
de invloed van het Franse fïanegebied
onttrokken.
