AAM JA Uil HAëTOG Regering spreekt van „ernstige misverstanden" Nederlands schip in Grote Belt gezonken Grotere agrarische export naar Engeland 8161 -«Pi tl 8»p»i«z VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE l45s,e ,aargang No'38 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Ging Commissie van Drie ie ver? Onbehoorlijke suggesties WEERBERICHT Geheime Russisch-Amerikaanse besprekingen BEPERKING VAN PLAN-MARSHALL Verkiezingen op 7 Juli Oplichter in vrouwenkleren 5§; Neuiraliieii BUREAU ADMINISTRATIE Voor dam 9 - Telefoon 3320 REDACTIE Acht er dam 20 - Telef. 2274 Postgiro 234000 (t.n.v. N.V. Dagblad voor Noord-Holland) Directeur: J. Bijlsma ALKMAARSCH TARIEVEN: Advertenties: 16 cent per millimeter. Familieberichten 20 cent per millimeter. Vraag en Aanbod tot 15 woorden 1.elk woord meer 5 cent, uitsluitend contant Abonnementen: 1.30 per maand, f 3.90 per kwartaal Wrnd. Hoofdredacteur: Jac. Broersen. Rayonredacteur: W. Oliemans. Naar aanleiding van de verkla ringen van de woordvoerder der Commissie voor Goede Diensten heeft de Nederlands-Indische rege ring het volgende officiële com muniqué uitgegeven. Indien deze mededelingen wer kelijk zijn uitgegeven, moet worden opgemerkt, dat bij de Commissie voor Goede Diensten ernstige mis-. verstanden heersen over haar taak, competentie en over de feitelijke situatie in Nederlands-Indië. Het komt ons overbodig voor, de on juiste en van weinig objectiviteit getuigende mededelingen t stuk voor stuk teontzenuwen. Vol staan mag worden met de aan dacht te vestigen op enige sail lante feiten. 1. De Commissie voor Goede Dien sten heeft zich bereid verklaard, tot verlenging van de goede diensten en tot niets anders. Indien zij zich be voegdheden mocht aanmatigen, die verder reiken dan ondermijnt zij dat gene, dat de grondslag vormt voor de goede diensten, n.l. het vertrouwen van een of van beide partijen. Uit gaande van dit onjuiste begrip van haar taak, komt de commissie tot een. in zijn absoluutheid ongemotiveerd optimisme, n.l. dat met haar bijstand „langdurige onderhandelingen over bodig zijn en mogelijk in twee of drie maanden een politieke overeenkomst kan worden bereikt". Het zou de commissie bekend kunnen zijn, dat noch de Nederlandse noch de Repu blikeinse delegatie tot op heden de finitieve instructies hebben ontvan gen voor het voeren van politieke be sprekingen, wsarivede dan ook nog geen aanvang is gemaakt. 2. Geheel buiten haar bevoegdheid gaat de commissie, indien zij meent, dat door haar contact moet worden opgenomen met vertegen woordigers van andere gebiedsdelen dan Java, Sumatra en Madoera. De belangen van de overige autonome gebieden worden door hun ver tegenwoordigers zelf, alsmede door de Nederlands-Indische regering en de Nederlandse regering behar tigd. 3. Voorts voorspelt zij niet alleen uitbreiding van haar taak van waar neming tot supervisie, maar sugge reert tevens zonder overleg met de partijen een besluit van de Veilig heidsraad betreffende haar taak en opdracht, n.l. dat deze Raad zich er thans reeds definitief mee zou ver enigen, dat de commissie haar werk voortzet tot het tijdstip, waarop de 'verenigde staten van Indonesië zullen zijn tot stand gekomen. 4. De suggestie, dat slechts een volksstemming in de gebieden buiten Java en Sumatra zou kunnen uitma ken of de besturende organen van deze gebieden zouden zijn te beschou wen als „marionettenregeringen' |acht de regering onbehoorlijk. De oommissie intervenieert bovendien in geheel buiten haar bevoegdheden lig gende zaken. In gebieden, welke bui ten de discussie vallen, heeft de com missie geen taak en kan de bevol king zich langs normale democrati sche weg van verkiezingen volledig uitspreken. De commissie heeft zich bovendien blijkbaar reeds definitief een opinie gevormd over de vraag, waar op Java, Madoera en Sumatra een volksstemming zal moeten plaatsvin den. Ook dit is strijdig met de van haar te vergen objectiviteit. Terwijl zij enerzijds dit plebiciet noodzakelijk acht in „de betwiste gebieden", neemt zfl zonder onderzoek aan, dat „negentig percent van de bevolking, levende in de tegenwoordige Repu blikeinse gebieden bij volksstemming de Republikeinse regering zal steu nen". Bij dit voortijdige oordeel, dat bo vendien een ook na de politieke over eenstemming voortdurende tegenstel ling veronderstelt, laat zij geheel bui ten beschouwing, dat slechts na her stel, van orde en veiligheid een duide lijk beeld van de situatie in de onder scheiden delen van Java, Madoera en Sumatra kan worden gevormd". 4 Na een aanvaring met het Deense schip „Saint Albati" is het Neder landse motorschip „Wota' in de Gro te Belt tussen Seeland en Funen gezonken. De bemanning werd door het Deense schip aan boord genomen. Het motorschip Wota had kolen ge laden in Emden en aanvaardde Dins dagavond via Delfzijl de reis naar Hbr- sens (Denemarken). Toen het schip zich in de Grote Belt bevond, tussen Seeland en Funen, ging het voor an ker. Gistermorgen om 5 uur is het door het Deense schip „Saint Alban" aan gevaren. Aanvankelijk liet het zich niet aan zien dat de Wota zou zinken. Het werd dan ook door de Deen op sleeptouw genomen. Doch bij het opsteken van de wind kwamen er moeilijkheden. De kapitein (J. Holwerda, met vrouw en kind en de bemanning van drie kop pen, werden aan boord van de „Saint Alban" genomen, waarna de Wota is gezonken. MOORDENAAR VAN A. M. DE JONG IN SPANJE GEARRESTEERD. De S.S.-er Ton van Gog, die, samen met Zijn collega B. D. Bernhard, de schrijver A. M. de Jong vermoordde, is in Spanje gearresteerd, aldus bericht „Het Vrije Volk". De Nederlandse re gering heeft zijn uitlevering gevraagd. Weersverwachting, geldig tot he denavond: ZACHTER. Meest zwaar bewolkt met plaatse lijk enige regen of mótregen. In de vroege ochtend nevel qf mist. Zwakke tot matige Zuidwestelijke wind. Zachter. Van gezaghebbende zijde te Wash ington wordt vernomen,* dat het State Departement in het bezit is van een volledig verslag van een onlangs ge houden geheime bijeenkomst te Ber lijn, waarop belangrijke kwesties tussen de V. S. en de Sovjet-Unie door een woordvoerder van elk land werden besproken. De betrokken woordvoerders, zo wordt vernomen, waren Robezt Mur phy, politiek adviseur van generaal Lucius Clay, en een niet met name ge noemde adviseur van maarschalk So- kolofski. Twee dagen geleden heeft een woord voerder van het State Departement ver klaard niets te weten van een bijeen komst tussen Amerikaanse en Sovjet- Russische vertegenwoordigers. Op het departement weigert men nog steeds officiële commentaar te leveren. Tot de problemen, die werden be sproken, behoren o.m. het plan-Mars hall, de vredesverdragen met Duits land en Oostenrijk, de handel tussen West- en Oost-Europa en aanverwante vraagstukken. De bijeenkomst werd bijeengeroepen op initiatief van de Sovjet-Unie. Gezaghebbende kringen te Washing ton onthouden zich voorzichtig van het trekken van algemene conclusies of van het bouwen van verwachtingen op de bijeenkomst. De Amerikaanse senaatscommissie voor buitenlandse betrekkingen heeft besloten voor te stellen, de eersfe ter mijn van de hulpverlening volgens het plan-Marshall te beperken tot twaalf maanden (van 1' April aan staande tot 31 Maart 1949), en de eerste Amerikaanse bijdrage te ver minderen met een bedrag van ander half milliard dollar. President Truman had 't Congres var- zocht 6.800.000.000 dollar ter beschik king te stellen voor een periode van vijftien maanden, aanvangende 1 April aanstaande. Een andere belangrijke wijziging, door de commissie in de voorstellen van het departemefït aangebracht, is het verwerpen van Trumans verzoek om toestemming voor verkoop of ter beschikkingstelling van vijfhonderd Amerikaanse koopvaardijschepen aan de Europese landen. Een „Rubens" ontdekt In een museum in Yorkshire meent men een „Rubens" ontdekt te hebben. Een als verplaatst persoon in Groot- Brittanriië aangekomen Let, die bezig was 'n doek van anderhalve meter in het vierkant te reinigen in een mu seum te Huil, bracht namelijk de woor den „Jeruzalem" en daaronder, de sig nering „Rubens" op het doek te voor schijn. De betrokken restaurateur is van mening, dat dit doek een authen tieke Rubens is, daterend van 1615 en voorstellende „de bestraffing van ko ning David". 20 JAAR TEGEN KNUPPELAAR KAMP AMERSFOORT. Nadat de- adv.-fiscaal bij het Bij zonder Gerechtshof te Amsterdam, mr. M. H. Geeling, veertien dagen geleden tegen een van 'de ergste „knuppelaars" van het kamp Amers foort 12 jaar gevangenisstraf had ge- eist, heeft het Hof, Ónder presidium van mr. F. W. van Schaeck Mathon, uitspraak doende deze verdachte tot 20 jaar gevangenisstraf met aftrek van de tijd doorgebracht in voorin ternering, veroordeeld. Het „Vrije Volk" verneemt, dat waar schijnlijk als datum voor de algemene verkiezingen voor de Tweede Kamer zal worden vastgesteld: 7 Juli 1948. Te verwachten is dan dai de candi- daatstelling ongeveer 20 of 25 Mei 1948 zal geschieden. 'Wij krijgen 300.000 ton kolen Zoals eerder gemeld werd, heb ben de handelspolitieke bespre- kingen tussen Groot-Brittannië en Nederland geleid tot het tref fen van een regeling voor het handelsverkeer tussen beide lan den in 1948, welke gebaseerd is op een uitwisseling van goederen ter waarde van 70 millioen pond sterling. Deze regeling zal thans ter goedkeuring en onderteke ning aan de beide rederingen worden voorgelegd. Naar wij vernemen, voorziet deze thans overeengekomen regeling ln een uitvoer voor ons land, welke enigsziny onder 35 millioen pond sterling ligt, terwijl onze invoer uit Engeland iets hoger dan 35 millioen pond ligt. Onze handelsbalans met Engeland zal hierdoor wel met een klein pas sief saldo sluiten. Inmiddels dient men hierbij op het gehele sterling- gebied te letten. 'Daarmee zal van een enigszins vlottere uitbreiding van het handelsverkeer sprake kun nen zijn. Ook heeft de Engelse import van kolen in ons land betekenis. Voor 1948 is er in deze regeling voorzien door delevering van 300.000 ton kolen uit Engeland. Men werd het eens over de Neder landse uitvoer van veeteeltproducten. Deze uitvoer zal iets stijgen. Uitge voerd zullen worden gecondenseerde gesuikerde en volle melk, kaas, eieren en bacon. Er is uiteraard voor de af zet in ons eigen land veel meer no dig, maar anderzijds moet er ook rekening mee gehouden worden, dat Engeland altijd een afnemer van deze producten was en dat men ook in de toekomst deze afzet zal willen be houden. Ook de uitvoer van akker bouwproducten zal groter zijn dan in het vorig jaar. Deze uitvoer zal o.a. betreffen groenten en fruit, bloem bollen, enz. Voorts zal er ook een flinke hoeveelheid consumptie-aard- appelen worden uitgevoerd. Onze agrarische export zal dus veel groter zijn. Hiernaast zal er nog een export zijn van verschillende industriële producten in bonte verscheidenheid. Over een export van producten uit Indonesië houdt de thans getroffen regeling nog niets in. Deze blijft al tijd mogelijk in het kader dezer over eenkomst. Naast kolen kan men uit Engeland meer textielgarens (katoenen garens) verwachten dan in het vorig jaar. De uitvoer uit Engeland van staal naar ons land zal geringer zijn. Het groot ste deel van de Engelse import zal bestaan uit essentiële industriële goederen. Daarnaast is er een kleine hoeveelheid consumentengoederen (ge rede eindproducten) en militaire goe deren. Naar wij voorts vernemen, zal er ook een hoeveelheid bier naar Groot- Brittannië verzonden worden, terwijl voorts voorzien is in de levering van jenever, likeur enz. „Een vrouw bood mij een petro leumkachel aan, waarvoor zij me veel te veel liet betalen, en nu wil het ding nog niet branden ook" was de klacht, die men op verschillende po- tiebureaux in Parijs te horen, kreeg. De oplichtster werd gearresteerd en bij het verhoor bleek, dat zij Geor ges Schinderhammer heette en vader van twee kinderen was. De politie had weinig moeite om de oplichter aan het vertellen te krijgen en al gauw zat hij geheel op zl'n gemak het verhaql op te dissen, hoe hij 20 jaar lang vrouwenkleren had gedragen en had gewerkt als dienstmeisje en serveuse in een restaurant. Vooral in de laatste func tie had hij grote populariteit "bij alle heren-bezoekers geoogst, die hem „heel lief", maar 3en „beetje ern stig" vonden. Voor hijin vrouwenkleren stapte, had Schinderhammer het leven als man geprobeerd, en zich zeven ver oordelen wegens strafbare feiten op de hals gehaald. Hij had zich in vrouwenkleren ge stoken, „omdat een vrouw bij het venten langs de deuren beter ontvan gen wordt en minder gauw wordt weggestuurd". TAN DE HARTOG, auteur o.a. van 't tot best-seller gepromoveerde relaas over de zeesleepvaart „Hollands Glorie", hetwelk de (voor Holland) fantastische oplaag bereikte van méér dan 200.000 exemplaren, auteur voorts van de veelgelezen en evenveel omstre den roman „Gods Geuzen", schrijver van het toneelstuk „Schipper naast God", heeft zich,' geruime tijd geleden al weer, naar de overzijde van Het Kanaal begeven en op Wight geves tigd. De laatste tijd doen verscheidene verhalen omtrent Jan de Hartog de ronde en dit was de reden ons tot de zeer vruchtbare schrijver te wenden, teneinde te vernemen wélk deel der verhalen tot de Wahrheit, en wélk tot de Dichtung behoorde. De vragen werden door Jan de Hartog min of meer „op de valreep" beantwoord, in verband .met het feit, dat de auteur op het punt stond naar Amerika te vertrekken (met achterlating, volgens zijn zeggen, van een indrukwekkende stapel onbeantwoorde correspondentie). Hieronder laten wij die vragen volgen, degelijk met de antwoorden, die Jan de Hartog gaf. Vraag: Er is zo het een en ander te doen ge weest over het spelen van de hoofdrol, die van de kapitein, in „Schipper naast God". Beweerd werd (en wordt), dat het stuk zo lang in de dramaturgische bureaulade bleef liggen, omdat U de rol zélf wilde vertolken. Wat is de reden dat dit desondanks niet ge beurde Antw.: Omdat Cor van der Lugt dat werk beter doet. Vraag: Bij geruchte hoort men, dat er in Amerika en Engeland nieuwe stukken op het repertoir staan. Welke stuk ken zijn dat en wat is hun strekking? neelgezelschappen in de Engelse pro vincie gespeeld. Op die dominee rea geert het Engelse publiek niet; wél op de strekking van het stuk. Vraag: Over „Gods Geuzen" zijn sterke ver halen in omloop. Er wordt onder meer beweerd, dat de auteur in zijn pro bleem zou zijn vastgelopen en dat het vervolg niet verschijnt. Antw.: Natuurlijk wordt het vervolgd. Het tweede deel verschijnt nog dit jaar, in Maart reeds; het derde en laatste 't volgend jaar. Vraag: Antw.: Vraag: Bestaat bij U 't plan in de toekomst nog zeeboeken te schrijven óf blijft „Hollands Glorie" Uw enig zilte boek? Wie weet! Momenteel heb ik m'n handen vol met schrijven. Antw.: „The Fourposter", een stuk voor slechts twee personen, dat dit najaar door Robert Donat en Renée Asherson in Londen zal worden gespeeld. Voorts „Tulpa", een fantasie, dat eveneens dit najaar, door 't Theatre Guild in New- York wordt opgevoerd. En dan is daar ook nog „One World is One", een toneelstuk over een familie, ergens in Holland, dat in de komende herfst door het „Experimental Theatre" in New-York wordt uitgebracht. Vraag: Hoe loopt „Schipper naast God" in Engeland en hoe reageerden de Brit ten op de dominee, die in de lage lan den nogal wat deining heeft doen ont staan? Antw.: „Schipper naast God" wordt op dit ogenblik door v(jf verschillende to- Men zegt, dat De Hartog een rol is gaan vervullen in de Engelse film industrie. Is dat juist? Antvv.: Ja, er staan enkele films op stapel, maar ze zijn nog niet in productie. Een ervan schreef ik samen met J. B. Priestley, een andere in combinatie met Michael Powell, terwijl we dan ook nog de verfilming hebben door Syd ney Box van „The Fourposter". Vraag: Kunt ge in Engeland met pleizier wer ken? Ligt de Engelsman U? Antw.: Hij ligt me bijzonder. Vraag: Wat is er waar van de fluisteringen over een op handenzijnde naturalisatie? Antw.: Nonsens! Vraag: Hoe staat het met de vertaling van Uw boeken voor Engeland Amerika en andere landen? Antw.: Die zijn komende. Na het beantwoorden van deze vragen vloog Jan de.Hartog naar Amerika. ANTHONY VAN KAMPEN. Misschien komt het, doordat wij de tijd, waarin wij leven, niet op een af stand kunnen zien en dat ons oog te veel blijft hangen aan de details, die ons van nabij heel groot en heel belang rijk voorkomen. Maar zelfs met deze vooropstelling en met de grootst mo gelijke poging tot objectiviteit kunnen wij het niet anders zien, dan dat onze tijd er een is, waarin historie gemaakt wordt. Twee wereldoorlogen in dertig jaar tijds en de twintig tussenliggende jaren, die men nauwelijks vredesjaren kan noemen hebben het aangezicht van de wereld grondig veranderd. Het is begrijpelijk, dat de mensheid na de gruwelijke spanning van de tweede we reldoorlog hoopte op een periode van rust, van herstel, materieel en geeste lijk.' Wij hadden gehoopt, dat deze oor log een chaotisch tijdperk zou afsluiten en dat we daarna gelegenheid zouden hebben het puin te ruimen zonder op nieuw gekweld te worden door een voortdurende vrees, dat het leven van ons en de onzen bedreigd zou worden. De oorlog is nu bijna drie jaar ge leden geëindigd. Met Duitsland is nog, geen vrede gesloten. Millioenen ver kommeren in kou en honger. Voor da Europese overwinnaars is een groot scheepse hulpactie nodig om te voor komen dat de volkeren in verwarring en armoede ten Onder gaan. De vrijheid van gebrek en de vrijheid van vrees, die ons bij het Atlantische Handvest beloofd zijn lijken verder dan ooit ver wijderd. En dagelijks wordt het duide lijker, dat wereldoorlog II geen afslui ting, maar slechts een tussenfase is ge weest in de tumultueuze dagen van onze jaren. Wij kunnen niet beter doen dat dit aanvaarden. Het zou niet baten, als wij ons ontgoocheld zouden afwenden, als wij ontmoedigd aan de kant zouden gaan staan om de stormen verder maar over ons willoos hoofd te laten gaan. Wij moeten de werkelijkheid onder ogen zien, omdat wij willen leven en omdat wij willen dat onze kinderen zullen leven. Wij moeten partij kiezen. Wij mogen heet zijn of koud, wij mogen niet lauw zijn. Voor rust wordt ons geen tijd gelaten. Een complex -pi ge heel nieuwe vraagstukken, na de oor log ontstaan, eist onze aandacht op. De spanning tussen 'de bondgenoten van drie jaar geleden neemt töe. Wederzijds wantrouw,en beheerst de woorden en de daden. En hoe men de zaak ook draait, er zijn twee grote machten, die hun invloedsferen willen uitbreiden en bevestigen: Amerika en Rusland. Het is naar onze mening niet voor tegen spraak vatbaar, dat Nederland en de andere Westeuropese landen, in de in vloedssfeer van Amerika liggen. Ook dit moeten wij aanvaarden. Maar het be tekent nog niet, dat wij ons land door Amerika moeten laten koloniseren. Er is nog een derde mogelijkheid. De Engelse minister Bevin heeft een weg gewezen, die begaanbaar is. Hij heeft een voorstel gedaan, dat reëel is en dat onmiddellijk te verwezenlijken is. Binnen de organisatie van de Ver enigde Naties wil hij een aaneensluiting van Europese staten, die pamen een „derde macht" kunnen gaan vormen. Deze statengemeenschap, die niet van bovenaf georganiseerd wordt, maar van onderop groeit heeft hij zich gedacht naar het voorbeeld van de Beneluxlan- den. België, Nederlanl en Luxemburg zagen al eerder het grote belang van ee. nauwe economische samenwerking in, een samenwerking die alleen te ver wezenlijken is, als'de politieke ver standhouding goed is. De Beneluxlan- den hebben elkaar niet te vrezen. En hierbij sluit Bevin aan. Frankrijk, En geland en de laee landen is al een aan zienlijke combinatie met meer dan hon derd millioen inwoners en rijke hulp bronnen. Italië aarzelt tussen Oost en West; 't westelijke deel van Duitsland heeft geen eigen wil. De vraag rijst nu, wat de Scandinavische landen, Denemarken, Zweden en Noorwegen zullen doen. Ook daar is aarzeling. Zij vrezen de beide grote machten en durven geen partij kiezen, zelfs niet hun eigen partij. Zij pogen neutraal te zijn. Ook Neder land was. eens neutraal. Er is een tijd geweest, dat dit mogelijk was. Maar het bleef neutraal toen de neutraliteit al lang een hersenschim was geworden. Wij kennen nu het einde van deze ver late neutraliteitspolitiek. Al? West-Europa tussen Rusland en Amerika nog eens kans wil hebben op een eigen bestaan, als het zijn eigen ontwikkelingsgang wil gaan tussen het economische en politieke systeem van het land van de dollar en het land van de roebel, zal er niets anders over blijven dan dat het zich aaneensl en. dat alle, de Scandinavische, landen samen gaan, omdat, zoals het Neder landse wapen leert, een pijlenbundel sterk is, maar een enkele -pijl gemak kelijk gebroken kan worden. H. VAN HULST. Prinsesjes hebben mazelen Tijdens zijn bezoek aan N.V. Werk spoor vertelde Prins Bernhard aan een A.N.P.-redacteur, dat de belde oudste prinsesjes, Beatrix en Irene, de mazelen hebben. Zij zijn' thans aan dt beterende hand en de Prins sprak "a hoop uit, dat zij weer spoedig het zullen verlaten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1948 | | pagina 1