Het parool bljjft: hard werken en sober leven Twee nieuwe leningen in vooruitzicht BRITS VLIEGTUIG IN BOTSING MET RUSSISCHE JAGER Dfcudag 6 April 1948 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN '45ste Ja.rg.ng No. 81 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Minister Lieftinck over Marshall-plan Indië's bronnen moeten ontsloten worden Plan Marshall vereist aanloopperiode ARM EUROPA V- J WEERBERICHT DE WERELD HELPT HET KIND Koning Leopold naar Rotterdam Wonder voorkwam treinramp En nu: Naar de bollen! BUREAU ADMINISTRATIE Voor dam 9 - Telefoon 3320 REDACTIE Achterdam 20 - Telef. 2274 Postgiro 234000 (t.n.v. N.V. Dagblad voor Noord-Holland) Directeur: J. Bijlsma ALKMAARSCHE COURANT TARIEVEN: Advertenties: 16 eent per millimeter. Familieberichten 20 cent per millimeter. Vraag en Aanbod tot 16 woorden f 1.elk woord meer 5 cent, uitsluitend contant Abonnementen: 1.30 per maand, 3.75 per kwartaal. Wrnd. Hoofdredacteur: Jac. Broersen. Rayonredacteur: W. Oliemans. Gisteravond heeft de minister, van Financiën, Prof. Mr. P. Ijieftinck, een radiorede gehouden over het Marshall-plan, dat gisteren in werking is getreden. „Als de nood op het hoogst is, is de redding nabij", aldus begon de minister zijn rede. „Deze goed-vaderlandse spreuk, die in de geloofsover tuiging van velen in ons volk is geworteld en in de geschiedenis van ons land bij herhaling bevestiging heeft gevonden, is opnieuw bewaarheid. Het Europees herstel-programma, dat naar de initiatiefnemer gewoonlijk als het Marshall-plan wordt aangeduid, is, na de aanvaarding door het Con gres der Verenigde Staten op Vrijdag en de ondertekening door president Truman op Zaterdag j.l. in werking getreden. De verschepingen van Ame rikaanse 'goederen naar Europa zijn begonnen. In de 19 landen, waarover 'dit herstelprogramma zich uitstrekt, herademt men". zijner vrijheid, gemeend had voorgoed te hebben verlaten. WIJ DANKEN AMERIKA Deze hoop, die, dr zij de bewon derenswaardig sne. wijze van be handeling van het Marshall-Plan door de Amerikaanse regering en wetgevende vergaderingen, kon uit groeien tot vertrouwen, werd niet beschaamd. De Verenigde Staten hebben voor een periode van 12 maanden, beginnende met 1 April j.I., ruim 6 milliard dollars ter be schikking gesteld ten behoeve van de 19 Europese landen, die in het herstel programma begrepen zijn en Nederland zal zijn evenredig deel daarvan ongetwijfeld ontvangen. Ik houd mij verzekerd te spreken na mens het gehele Nederlandse volk, wanneer ik het Amerikaanse volk voor deze daad onze hartgrondige dank betuig. Het Europese herstelprogramma is be doeld als een stimulans, niet'als een zit kussen. Het brengt geen blijvende op lossing voor de moeilijkheden van dit werelddeel, maar is een kans, die ons en andere landen wordt geboden om bin nen een betrekkelijk korte tijd voor on ze moeilijkheden zelf een blijvende op lossing te vinden; daartoe moeten de Europese landen zich zowel gezamenlijk als afzonderlijk gezond en sterk maken. De'minister wees er op, dat elk der opeenvolgende jaren na de bevrijding een aanmerkelijke verbetering hi de algemene economische toestand heeft gebracht en dat in ons laatst-bevrijde, meest-verwoeste en grondigst-leegge- plunderde land, de productie reeds 't vooroorlogse peil bereikt heeft, de totale in- en uitvoer alleen in het laat ste jaar van 3 tot 6 milliard gulden gestegen is en de met een half milli- oen zielen aangegroeide bevolking voor nooddruft en* werkloosheid ge vrijwaard is. DE NOOD STEEG „Gedurende de tweede helft van het vorige jaar begon zich steeds duidelij ker af#te tekenen, dat een voortzetting van het herstel op basis van buiten landse credietverlening en 't aanspre ken van bestaande reserves niet lang meer was vol te houden. Mede onder invloed van de internationale politie ke ontwikkeling nam de bereidheid tot credietverlening aan West-Europa af. De overgebleven reserves van ons land waren feitelijk grotendeels ver- hypothecaird voor de terugbetaling t.zt. van door Ret buitenland reeds verstrekte leningen. „De beslissing", aldus vervolgde de n,mister zijn rede, „die het kabinet omstreeks de jaarwisseling moest ne men, is een uiterst verantwoordelijke geweest. Zou ons land uitsluitend op eigen fniddelen moeten gaan steunen, dan moest een plan in werking treden, dat ons zou terugvoeren naar het peil van de jaren 1942 en 1943 en dat van daar af nauwelijks enig uitzicht op' verbetering bood. Gelet op alles wat cns volk reeds heeft doorstaan, zou dit een ramp van de eerste orde hebben betekend. De enige grond, waarop een beslissing in andere zin in aanmer king kon komen en het kabinet nam zijn beslissing in „andere zin" was de hoop totdat het fcuropese her stel programma, dat in Washington werd voorbereid, door het Amerikaanse Congres zou worden aanvaard en tij dig in werking zou treden. Bij toe passing van de uiterste beperkingen in het dollargebruik zoude» wij het kunnen volhouden tot 1 April zonder af te glijden naar een economisch ni veau, dat ons volk, na het herwinnen Nu het plan-Marshall door de pre sident der V.S. ondertekend is, rijst onmiddellijk de vraag op welke wijze dit plan in werking gaat treden. Naar wij van welingelichte zijde vernemen, zijn daarover op dit ogen blik nog geen definitieve mededelingen te doen. Men moet er rekening mee houden, dat in de Amerikaanse wet voorzien is in de benoeming van een hoge administratieve functionaris, wel ke benoeming nog niet geschied is. Deze „administrator" moet na zijn be noeming nog de Amerikaanse organen ter uitvoering van het plan-Marshall instellen. Men neemt aan, dat het zo ongeveer 3 maanden zal duren, vooraleer de Amerikaanse en de Euro pese organisaties in het kader van 't plan Marshall op volle capaciteit zul len kunnen gaan werken. Inmiddels zal er in die periode niet stil gezeten worden. Zo wees men er cns op, dat in de Amerikaanse wet de bepaling is opgenomen, dat de pre sident der V.S. de volmacht heeft, om reeds over een bedrag van een mil liard dollaae te beschikken ten behoeve van de in het plan-Marshall opgeno men landen. Dit bedrag, dat dus min- dej dan een vierde gedeelte van het totaal vastgestelde bedrag groot is, zal naar alle waarschijnlijkheid worden gebruikt in de aanloopperiode, welke -er nodig is, totdat de uitvoerende or ganen op volle kracht kunnen werkt n. In die periode zullen de V.S. met de 16 aangesloten landen 'afzonderlijk van gedachten wisselen over de wijze waarop die landen in de eerste maan den geholpen kunen worden. Naar wij vernemen zijn daarover met enige lan den al besprekingen aan de gang. Ook van Nederlandse zijde zijn reeds voorbesprekingen gevoerd over dé wijze waarop* ons land in die „eerste maanden een deel van het bedrag van een millioen .dollars ter beschikking kan krijgen. HERSTELBANK VOOR INDIE. Niet minder vitaal dan een hervatting van het handelsverkeer met de Duitse zones is voor ons land het opvoeren van de zich langzaam herstellende uitwisse ling van goederen met de overzeese ge biedsdelen, in het bijzonder met Ned.- Indië. Voor het sluitend maken van on ze dollarbalans is dit een zaak van de eerste orde. Dezer dagen heeft de regering een daartoe strekkend wetsvoorstel inge diend, welk ontwerp van wet. naar ik hoop, spoedig zal worden gevolgd door een ander, betrekking hebbend op de stichting van een herstelbank voor In donesië. „Maar ook intern zullen wij ons ge zond en sterk moeten maken", zo ging de minister voort. Een verhoging der industriële en land bouwproductie zal met kracht moeten worden nagestreefd. Dit betekent, dat een zo groot mogelijk deel van de be schikbare buitenlandse betalingsmidde len, zal moeten worden gebruikt voor de wederopbouw, uitbreiding en moder nisering van het productie-apparaat. Een verhoging van. de binnenlandse consumptie staat aanvankelijk op de tweede plaats en mag slechts dienen om-de volkskracht te versterken, niet om een levenspeil- na te jagen, dat straks, als. de Marshall-hulp, afloopt, toch zal blijken niet te zijn te hand haven. De middelen, om onze economische onafhankelijkheid te heroveren, zul len wij derhalve productief moeten maken, hard werkend en sober levend. i Ook op het engeite financiële gebied legt de Marshall-hulp ons morele ver plichtingen op. De versterking en ge zondmaking der publieke financiën staan daarbij Op'de voorgrond. De EUropese herstel hulp geeft ons een kans om 'gedurende de jaren, waarbij zij verleend wordt, de staats financiën te saneren, In de afgelopen drie jaren is er al heel wat geschied om de gapende kloof tussen de uitgaven en de inkomsten van de staat te ver kleinen. Maar er moet meer gebeu ren. Op het ogenblik is men op alle departementen bezig opnieuw zorgvul dig na te gaan, welke taken en dien sten op korte termijn kunnen worden ingekrompen of verdwijnen, en welk# ambtenaren kunnen afvloeien. „De minister vroeg vervolgens de bij zondere belangstelling voor de maat regel, die thans aanstaande is. In het kader van de sanering der staatsfinan ciën acht de regering het onvermijde lijk de conversie van staatsschuld af te ronden. Hiervoor komt nog in aanmer king de Nederlandse Staatslening 1938 thans nog groot 1.2 milliard met een looptijd van 38 jaar, die de eerste 10 jaren 3 rente heeft gedragen en vol gens de leningsvoorwaarden van Maart j.l af 3l/„ afwerpt. De stijging der uit gaven, die uit deze renteverhoging voortvloeit, dient te worden vermeden Bovendien is het wenselijk dat de af lossingen. op deze1 lening de begroting met langer belasten. Daarom zal aan de houders van de desbetreffende stukken het aanbod worden gedaan hun obliga- tiën om te zetten in die van een nieuwe lening, welke wederom 3 °/o rente zal dragen, maar 'een veel kortere looptijd zal hebben, n.l. 14—16 jaar. Voor hen, die hiervan geen gebruik willen maken In 1951 moet er voor- Europa iets komen dat lijkt op een nieuw Plan-Marshall, of de levensstan daarden in Eurjpa zullen dalen en dit werelddeel zal van Amerika afhankelijk blijven. Dit is de condlusie, waartoe men in een rapport komt, dat gisteren gepubliceerd is door de econo mische commissie voor Europa van de Ver. Naties, in welke com missie zowel de bij het Plan-Mars hall betrokken landen als die van Oost-Europa zijn vertegenwoor digd. In het rapport, het grootste over zicht over het Europese economi-' sche leven, dat ooit werd opgezet, worden de kansen op succes van het plan Marshall in West-Europa en van de verschillende nationale plannen, die door de nieuwe volks democratieën van Oost-Europa zijn ontwikkeld, geanalyseerd. Het meest critieke feit van de hui dige Europese toestand is volgens het rapport het enorme tekort op de overzeese betalingsbalans. „Zelfs wanneer de lopende produc tieplannen der Europese landen ten volle verwezenlijkt kunnen worden", zo wordt in het rapport gezegd, „kan een herstel van het evenwicht tegen het einde van 1951 niet verzekerd worden, zonder een verlaging van de levensstandaar den". zal ëen tweede beleggingsmogelijkheid worden geopend, door de uitgifte tege lijkertijd van een andere nieuwe lening met êen .relatief lange looptijd, n.l. 50 jaar, die daarentegen, zonder gevaar voor spoedige conversie 31/4 rente beloopt. Het uit te geven bedrag der leningen zal zo worden vastgesteld, dat ook nieuw, vrij geld kan mee doen. Ik doe een krachtig beroep op allen, die daarvoor in aanmerking komen", aldus de minister, „om aan deze lenin gen deel te nemen. De binnenlandse staatsschuld des lands is ruim vervier voudigd, n.l. van 6 op 25 milliard. Ver leden jaar zijn wij erin geslaagd, met HET BRITSE KONINGSPAAR DAT DEZE MAAND ZIJN VIJFENTWINTIG JARIG HUWELIJKSJUBILEUM HERDENKT. de Verenigde Staten een schuldregeling te treffen en nog geen maand geleden heb ik met mijn Britse ambtgenoot Sir Stafford Cripps een schuldregeling ge tekend, die eveneens voor ons land zeer bevredigend is. Door deze accoorden zijn wij van een deel van onze, uit de oorlogsperiode stammende buitenlandse schulden ontlast. Dit is het moment, waarop ik heb ge wacht om onze binnenlandse schuld positie meer definitief te gaan regelen. ,Met het Europese <--- herstelprogram ma in de rug hebben wij nog een harde strijd voor ons. Geen wanhopige strijd, zoals het geval zou geweest zijn, indien de Marshall-hulp was uitgebleven, want thans is er het perspectief van gestadige opgang". De minister besloot zijn rede met: „Ook hier in Nederland willen wij tonen, dat een vrij en democratisch volk onder de moeilijkste omstandig heden tot zijn sociale en economische verheffing in staat is zonder toevlucht te nemen tot totalitaire methoden. Dit is van onschatbare waarde, want de toekomst van het menselijk ge slacht staat en valt, althans in de sfeer der zienlijke dingen, met de overtuiging, dat dit voorzeker waar is". Weersverwachting, geldig tot he denavond: WISSELENDE BEWOLKING. In het Oosten van het land aan vankelijk nog veel bewolking, ove rigens wisselend bewolkt met en kele verspreide regen- of hagel buien. Matige, tijdelijk vrij krach tige wind uit Noordelijke rich tingen, later draaiend naar Noord- West of West, ongeveer dezelfde temperatuur als gisteren. Naar Indië uitgezonden Nederlanders Uit een van officiële zijde verstrekt overzicht blijkt, dat het aantal uit Ne derland naar Indonesië uitgezonden personen in het afgelopen jaar aan zienlijk is toegenomen. In 1947 bedroeg het aantal uitgezon denen namelijk 21.506 tegen 7140 in '46 Sinds het einde van de oorlog tot Jan. j.l. werden, de militairen niet medege- rekend. 31.247 personen uitgezonden. Nooit oorlog taeerDe wereld dacht 'en sprak het direct na 1945 uit, de UNO kwam tot stand, de Verenigde Naties, een organisatie be doeld om conflicten, ontstaan tussen de leden, in der minne te schikken. En al gaat het niet zo als velen wensten en wensen, toch geschieden er dingen die wijzen op een algehele samenwerking, die van zulk een on schatbare waarde voor de mensheid is. Men weet het: in de door de oorlog zwaar geteisterde, verarmde en uitge putte wereld lijden de kinderen het meest. Er is geen voedsel genoeg er is een tekort aan kleding en brand stof, 20 millioen kinderen wordendoor hongersnood bedreigd. Er is een grootscheepse aotie ,op touw gezet en over gans de wereld werd aan iedereen verzocht de op brengst van één dag aan 'de noodlij dende kinderen te schenken. Eén dag van uw loon, salaris, de opbrengst van ,uw land, schenk die ene dag aan de jeugd, dan kunt u alle andere dagen van het jaar voor uzelf reserveren. Het verblijdende is, dat deze oproep uit alle landen van de wereld beant woord werd. Onnoemelijk velen wer ken er aan mee. Ook in ons land be tuigden velen reeds hun instemming. Grote bedrijven, belangrijke instellin gen verzochten reeds nadere inlichtin gen. Men gtond onmiddellijk gereed iets voor deze wereld-jeugd te doen. Nog nooit is het voorgekomen dat de gehele wereld de handen ineen sloeg om eensgezind het hoofd te bieden aan een dreigend lot. Het kind kwam, vroeg, enhet gelukte! Is dit geen belangrijk verschijnsel? Wijst het er niet op, dat in onze schijnbaar zo ont redderde en van haar anker losgesla gen wereld eenheid en samenwerking toch mogélijk zijn? Onze kroonprinses is in Nederland de ere-voorzitster en onmiddellijk kreeg zij de volledige me dewerking van de overheid en tal van particuliere organisaties. Wie niet iir staat is het loon van één dag af te staan, kan ook helpen door over te werken en de extra-verdienste aan 't UNACrcomité in Nederland te zenden. Het adres is: Stadhouderslaan 146, Den Haag en het gironummer 9600. Eerst gistermorgen is het definitief geworden: Koning Leopold van Bel gië zal met het s.s. „Eemdijk" van de HollandAmerika Lijn van Havana naar Rotterdam komen. Reeds lang waren er onderhandelingen gaande, maar de accommodatie op de „Eem dijk" is van beperkte omvang en ver scheidene hutten waren reeds bespro ken. Te elfder ure zijn d'ëze hutten echter nog vrij gekomen, zodat toch nog aan het verzoek van Koning Leo pold voor passage met zijn gevolg kon worden voldaan. De Eemdijk is in middels van Havana vertrokken en zal vermoedelijk op 15 April met het hoge gezelschap te Rotterdam arrive ren. Naar verluidt zal Koning Leo pold per KLM-vliegtuig van Schiphol naar Zwitserland doorreizen. Vijf minuten nadat Zaterdagmiddag de Micheline-trein het station van Al ken (nabij Hasselt) was gepasseerd, ontving men aldaar het alarmbericht dat enkele kilometers verder een stuk rails van 30 cm uit de spoorwegbaan ontbrak. Het was te laat om de be stuurder van de trein nog te waar schuwen en met een snelheid van 90 km joeg de trein op de gapende ope ning toe. Onmiddellijk werden alia hulpdiensten gealarmeerd en een ieder verwachtte dat zich een vreselijke treinramp zou voordoen. Wonder bo ven wonder bleef deze echter uit. Door zijn grote snelheid raasde de trein over de opening in de rails zonder te ont sporentoen de talrijke reizigers de trein verlieten hadden zij er geen flauw vermoeden van dat zij op het nippertje aan de dood waren ontsnapt. Omtrent de oorzaak van het ontbre ken van het stuk rails tast men in het duister. „Holland lacht in bloemen".Zo ver is het eigenlijk nog niet, want hoewel de erocussen zijn uitgebloeid en de hyacinthen al een eindweegs zijn, staan de narcissen nog maar aan het begin van hun rijkdom aan bloemen, terwijl slechts de zeer vroege Kauf- mannia-tulpen hun gloeiende kleuren over de geestgronden van het duin landschap laten vloeien. Ondanks een koude wind en strie mende regenbuien openden zeven bur gemeesters uit de bollenstreek dezer dagen in tegenwoordigheid van vele leden van de Nederlandse pers op ver zoek van de organisaties voor vreem delingenverkeer het bollenseizoen. De ze zeven burgemeesters, van Lisse, Hil- legom, Sassenheim, Noordwijk, Noord- wijkerhout, Voorhouten, Warmond, vertegenwoordigen een nieuwe een heid van de Zuidhollandse bollenstreek, die hard gaat samenwerken op het gebied van vreemdelingenverkeer en vacantieverblijf. Fusie' in Scandinavische burgerluchtvaart Van officiële Noorse zijde te Londen wordt medegedeeld, dat de voornaam ste burgerluchtlijnen van Noorwegen, Denemarken en Zweden op 18 April voor aan meer effieiente functione ring zullen worden samengesmolten. Volgens de nieuwe regeling zal Oslo dagelijkse diensten onderhouden met vele Europese steden, waaronder Am sterdam. Alle chartervluchten zullen van Oslo uit namens alle Scandinavi sche luchtlijnen worden georganiseerd. De luchtdiensten van Noorwegen, De nemarken en Zweden zullen van 18 April af de gemeenschappelijke naam „Scandinavische luchtlijnen" dragen. Vliegtuigen met koninklijke namen De KLM heeft toestemming gekre gen zeven nieuwe vliegtuigen van het type DC 6 te noemen naar H. M. de Koningin, HKH Prinses Juliana, ZIJ.H Prins Bernhard en de vier prinsesjes. Eind April zal waarschijnlijk de laat- te DC6 in ons land aankomen. Wan neer de doopplechtigheden der nieuwe luchtreuzen, die voorzien zijn van twee drukcabines voor 32 en 16 pas sagiers zullen plaats hebben, is nog niet bekend. Alle inzittenden omgekomen Een vliegtuig van de British Euro pean Airways met 10 passagiers en een bemanning van vier koppen, dat van Londen via Hamburg naar Ber lijn vloog, is nabij bet vliegveld Gatow te Berlijn neergestort. Ds 14 inzittenden zijn om het leven geko- Een employé van de British Airways te Gatow zeide: „Voorzover ik weet, is het bericht, dat het toestel na een bot sing met een Russische jager is neer gestort, juist". Hij voegde eraan toe, dat het toestel, een Viking, ten - tijde van de botsing in aanraking kwam met de commandotoren op het vliegveld. Functionarissen van het vliegveld Gatow bevestigen, dat de Viking in botsing kwam met een Russische jager boven de rand van de Sovjet-zone toen het rondcirkelde om te landen. De lucht was betrokken en de wolken hingen laag, terwijl het bovendien nog mot regende. De inzittenden van het Russische jachtvliegtuig zijn volgens een mede deling van het Londens bureau van de British European Airways om het leven gekomen. De 14 inzittenden van het toestel hebben eveneens de dood ge vonden. Er waren twee Amerikanen onder hen. Beide vliegtuigen kwamen brandend neer, aldus het Londehs bu reau van de British European .Airways. Volgens berichten uit Berlijn geschied de het ongeluk boven ds Sovjet-Rus sische zone. Britse militaire politie heeft de plek in de Britss sector waar de Russischs jager te terechtgekomen, afgezt*. San aantal Sovjet-offioleren haastten zloh naar de plaats, doeh niemand mocht het vliegtuig dichter dan 200 meter benaderen. BRITS PROTEST De Britse generaal Sir Brian Ro bertson heeft een protest ingediend bij maarschalk Sokolofsky, de Sov jet-bevelhebber, wegens het feit, dat de Sovjet-jager zich ter plaatse van ds botsing in de lucht bevond. Volgens 'n officiële woordvoerder te Londen zal Bevin, de Britse minister van buiten landse zaken, Dinsdag in het Lager huis een verklaring afleggen. Üit Brit se bron wordt nader vernomen, dat de Sovjet-jager, een Yak, zijn positie niet' had opgegeven, hetgeen volgens de thans geldende regeling verplicht zou zijn. Generaal Robertson heeft bevolen, dat alle Britse vliegtuigen voortaan door jagers geëscorteerd worden. BUSSEN BETUIGEN DEEL NEMING. De' Sovjet-bevelhebber maarschalk Wassiliej Sokolofsky heeft meege deeld, dat hij het vliegongeluk even zeer betreurde als Robertson en dat hst nooit de bedoeling was geweest Britse vliegtuigen lastig te vallen, die gebruik maken van de vlieg-corridor naar Berlijn. Na deze verzekering heeft generaal Robertson besloten de instructies voor escortering van Brit se vliegtuigen door jagers in te trek ken. Sokolofsky verklaarde onmid dellijk bevel te zullen geven de En gelsen toe te laten tot de lichamen der slachtoffers. Generaal Robertson verklaarde geen oordeel te willen uitspreken over de feiten, voordat een onderzoek naar het ongeluk was ingesteld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1948 | | pagina 1