Antons reis naar Stockholm wordt een grote mislu kking I II c PI ZWAKTE SCHADUW „Baron van Lynden" is de hoogte van verhoudingen Groep-Zwaantje werd opgerold door Aben zijn niet op familie- Achter de schermen van de Oorlog Van nabij i en verre DAMRUBRIEK HP" M WB HP m im P.R.A.C.-rechercheurs smokkelden J oood Wu luisteren naar.... Zware straffen voor Hoorns Landwachtcommando Nederland oo z'n zwartst rvp 10 SEPTEMBER 1943 vertrekt J Anton van der Waals in opdracht van Schreieder naar Zweden. HU moet onder de naam Baron van Lynden contact opnemen met consul-generaal Adriaan dé Jongen en diens mede werkers, teneinde, nu het England- Spiel door de vlucht der belde agen ten groot gevaar begint te lopen, een nieuwe mogelijkheid voor recht streeks contact met Londen te schep pen. Van der Waals reist met de kust vaarder „Excelsior" uit Delfzijl, wel ker kapitein de beruchte S.D.-agent Jos Aben is. Delfzijl was tot Juli 1943 het brandpunt van veel illegale activi teit, omdat er het hoofdkwartier was van de groep-„Zwaantje", die onder leiding stond van dokter Oosterhuis. De groep had vaste verbindingen met Zweden door middel van kustvaar ders, die ook in de oorlogsjaren de zee waren trouw gebleven. Vee! spionnagemateriaal uit het gehele land ging langs deze lijn naar Enge land en van tijd tot tijd werden op deze wijze ook Engelandvaarders weggeholpen. Het is bekend, dat via Delfzijl en Zweden o.m. de heren XXXI Gevers Deynoot, mr. C. H. J. T. van Houten, L. Pot, jhr. Six, en jhr. Van Wijk naar Londen gingen. Met name kapitein Rossien van de „Hollandia" verwierf zich op dit gebied grote ver diensten. Door aanwijzingen van Aben was echter de S.D. de illegale groep „Zwaantje" op het spoor gekomen. Er werd een zeer geraffineerd spel opgezet, waarin de kapitein van de „Excelsior" een uiterst smerige rol speelde. Niet minder dan 49 personen werden gevangen en In Vught opge sloten. Zij werden voor het merendeel ter dood veroordeeld, doch hebben er, wonderlijkerwijs, voor het over grote deel het leven afgebracht. Jos Aben was in dit gevaarlijke spel een sinistere vals-speler. Hij had zich, door van tUd tot tijd spionnage- materlaal en goede Nederlanders mee te nemen, in Zweden een uitstekende naam verworven. Men zag hem aan voor een dappere verzetsman. Maar in feite was hij een agent van de S.D., die zich grote bedragen liet betalen voor vuig verraad. Met deze man gaat Van der Waals in September naar Stockholm. De bei de boeven krijgen onderweg ruzie over het ruilen van een gouden siga rettenkoker en een ring, maar Aben levert niettemin zijn passagier te ne- stemder plaatse af. „Baron van Lynden" zoekt, zodra hij in Stockholm is gearriveerd, con tact met de heer Llndenburg, een hoofd-ingenieur van de Rijkswater staat, die uit Voorburg is gevlucht op het ogenblik dat de S.D. aan zijn voordeur belde. Hij was medewerker van de door het gehele land werken de groep Zwaantje en is in de vroege morgen van 31 Mei met de 180-ton metende „Hollandia" uit Delfzijl naar Zweden gevaren. De heer Lindenburg vertegenwoordigt te Stockholm het Bureau Inlichtingen en derhalve is Van der Waals bij hem aan het juiste adres. Van der Waals heeft grote plan nen. Hij wil een Duits munitiedepot in Scheveningen opblazen, hij wil een sluis in Bom laten springen. Daar voor heeft hij springstoffen nodig, die Engeland hem moet zenden. Voorts heeft hij adressen nodig van mensen in Nederland, die bereid zouden zijn met hem samen te werken. Zulke adressen kent men zeker wel in Stockholm? En dan heeft hij een zender nodig, om van Nederland uit contact te onderhouden met Londen. En om bij zijn nieuwe medewerkers T -rtrouwen te verwerven, moet hij I--" bericht hebben via Radio-Oranje, h»'. bericht moet luiden: „Voor Corthet is in orde". Als dat allemaal gebeurt, kan de groep van Baron van Lynden héél 1 vel doen in het belang van het va- c,-rland, daarvan kan mijnheer Lin denburg zich ten volle overtuigd houdenEen ganse avond praat Lindenburg met Baron van Lynden en als hij radiografisch verslag uit brengt aan Engeland, seint kolonel Somer van B. I. hem, dat hij maar met „Baron van Lynden" naar Lon den moet komen. De baron heeft ech ter tot zijn spijt geen tijd voor een reis naar EngelandDaarom ver trekt de heer Lindenburg alléén oer vliegtuig om instructies te hale- en hij brengt tevoren „Van Lynden" on derdak bij jhr. Van Rijckevorsei die in de dip'^ natieke dienst is. De Ne derlands'- -nt wordt zorgvuldig overal - -bonden teneinde In ternationale verwikkelingen te voor komen. 's Avonds praten jhr. Van Rijcke vorsei en Baron Van Lynden uitvoe rig over de toestanden in Nederland. Van der Waals doet het weer voor komen, alsof hij de chef is van een actieve sabotagegroep. Aan het eind van het gesprek brengt de heer Van Rijckevorsei fa milierelaties ter sprake. Hij kent de familie Van Lynden oppervlakkig en plotseling verrast hij Van der Waals met de vraag: tot welke tak van de familie behoort U eigenlijk? Van der Waals heeft overal op ge rekend, behalve op deze vraag. Wat weet een Rotterdamse electro-techni- cus van de takken ener adellijke fa milie? Hij praat er een beetje op los. verwart zich in zijn eigen betoog en zegt tenslotte, dat hij vermoeid is en slapen wil. Jhr Van Rijckevorsei wijst hem zijn kamer en zegt tot zichzelf: hij mag wezen wie hij wil, maar een Baron Van Lynden is hij in ieder geval niet £N INTUSSEN HEEFT ER TE LONDEN een ernstig gesprek plaats tussen kolonel Somer en de heer Lindenburg. Ondanks het feit. dat consul-generaal De Jonge zijn hand In het vuur zou willen steken voor Aben, vertrouwt de leider van E.I, die kustvaartkapitein niet in het minst. En daarom beschouwt hij „Ba ron Van Lynden" eveneens als een verdacht persoon, die hij graag in Londen wil zien. De heer Lindenburg vertrekt weer per vliegtuig uit Engeland om via Schotland naar Zweden te gaan. Hij heeft de opdracht bij zich, tot iedere prijs Baron van Lynden naar Enge land te brengen en hem stellig geen adressen of enig materiaal te geven. In Schotland maakt het vliegtuig een tussenlanding. En eer het weer kan opstijgen, legt een dikke mist alle luchtverkeer volkomen lam. Twee weken zit de vertegenwoordiger van B. I. gevangen op het Schotse vlieg veld en als hij eindelijk weer in Zwe den arriveert, is Van der Waals, na een verblijf van tien dagen, reeds naar Nederland vertrokken! Hij heeft een brief achtergelaten voor B. I. in Londen, waarin hij zich bitter beklaagt over de koele behan deling, die hem, de leider van een sabotagegroep, is ten deel gevallen. Voorts vraagt hij nogmaals om de boodschap van Radio-Oranje, die hij nodig heeft voor zijn werk, de bood schap die luiden moet: „Voor Cort het is in orde". Kolonel Somer denkt er eenvoudig niet aan zulk een boodschap af te geven. Hij wil anderzijds niet botweg het spel beëindigen en laat derhalve omroepen: „Voor het tegengestelde van Lang u hebt met goede men sen te doen". En adaarmee is Van der Waals vol komen overtroefd. Want aan dit be richt heeft hij niets! Het betekent voor hem het begin van het einde. Binnen weinige weken zullen Ub- bink en Deurlein in Londen arri verenEn het Éngland-Spiel zal een einde nemen, zonder dat de S.D. er in geslaagd is, zich via Zweden van een n'euwe verbinding te verzekeren. Voor het eerst komt Van der Waals bij zijn chef terug met ledige handen! In ons nummer van Donderdag: Schreieder rangeert Van der Waals uit. Op 18 Mei a.s. zullen 50 a 60 log gers de Scheve- ningse haven ver laten om ter ha ringvisserij te gaan Het geheel zal een feestelijk cachet krijgen. xHotels, café's en restau rants zullen voortaan geen gedistri bueerde grondstoffen en producten, waarvoor geen toewijzingen zijn ver strekt, voorhanden mogen hebben. x Canada heeft de eerste lading ha vermout naar Nederland verscheept. xTot dusver zijn 22 doden en een groot aantal gewonden uit het puin gehaald van de in aanbouw zijnde brug van Monte-Castello, in het ge bied van Rimini (Italië), die is inge stort. xAntara meldt, dat de (oude) Partai Socialis besloten heeft Sjahrir als lid te schrappen. Sjahrir heeft enkele maanden geleden een nieuwe socialistische partij opgericht, —x— Alle Arabische gevangenen, naar schatting honderd, zijn uit het detine- ringskamp Latroen, nabij Ramleh in Palestina, ontsnapt, nadat zij een aan tal gebouwen in brand hadden gesto ken. xDoor een tegenslag bij de bouw zullen de 105 boerderijen in de Noord-Oost Polder, die in de vorige herfst zijn toegewezen aan de pioniers van de polder, niet in Mei maar eerst in November gereed komen. xIn Engeland is met ingang van heden de aardappeldistributie opgeheven. Tot dusverre kregen de Engelsen slechts drie pond aardappelen per persoon per week. xDe groenteverzending naar Duitsland heeft een grote bedrij vigheid in Venlo teweeg gebracht. De verkeerspolitie is versterkt om het drukke verkeer van tientallen vracht wagens met groenten uit het gehele land te kunnen regelen. Oplossing probleem 30. 5, 7, 13, 15, Stand. Zw. 12 sch. op: 4, 17. 18, 22, 28, 31, 32, 38. Wit 11 sch. op: 20, 24, 29, 30, 34, 39, 40, 41, 47, 48, 49. Wit speelt: 1. 49—43 (38x49), 2. 48—42 (49x35), 3. 29—23 (18x40), 4. 42—37 (31x42), 5. 47x9 (4x13), 6. 39—34 (40x29), 7. 24x2 (35x46), 8. 2x24! En nu nog even een niet te moeilijk standje: Zw. 7 sch. op: 9, 15, 18, 22, 26, 36, 38. Wit 7 sch. op: 24, 25, 27, 31, 37, 46, 48. Wit wint door 46—41 (36x47), 37—32 (26x28), 48—42 (22x31), 42x4 en 25x14. Ter oplossing voor deze week: PROBLEEM 31 van J. F. DE WIT, A'dam. (Zie diagram). Zw. 7 sch. op: 11, 12, 23, 29. Wit'7 sch. op: 27, 38, 40, 42, 44, 45, 50. Wit speelt en wint! AH! Om door J. D. v. Exter^ 61. Het vreselijke is geschiedt! Het tijgercostuum van Pim is van hem af gegleden en valt nu naar beneden.... bovenop de directeur, die van woede staat te trappelen. „Vreselijk. Mijn voorstelling is ge ruïneerd! Als ik die drie honden in mijn' handen krijg, dan zijn ze nog niet gelukkig". Maar daar is voorlopig nog geen kans op. Pim, Pam en Pom hangen nog steeds in de lucht. 62. Het publiek klapt als een be zetene en denkt dat het allemaal zo hoort. Ze vinden het prachtig. Maar Pim, Pam en Pom helemaal niet. Met een uiterste krachtsinspanning is het hun gelukt op het tweede plat vorm terecht te komen. Nu, het wordt tijd ook, want de tij ger is juist op het eerste plat aange land. Vrijdag j.l. heeft de recherche van de „Centrale Dienst van de "Economi sche Controle" (Cedec) aan de Bel gisch-Nederlandse grens ten Noorden van Baarle-Nassau een viertal Amster damse rechercheurs van de PRAC ge arresteerd. Tegen dezen het zijn N. F. E„ P. C. B„ J. H. P. en Y. de J waren aanwijzingen binnengeko men, dat zij hun dienstreizen in het Zuiden des lands wel eens te ver uit strekten. Op genoemde dag hebben de Cedec- rechercheurs de dienstwagen van het viertal opgewacht en nadat deze na op vertonen van PRAC-papiereh, zon der moeite de douane waren gepasseerd, hebben zij met een inspecteur van de A.ccijnzendienst de achtervolging van de dienstwagen ingezet. Zij brachten di wagen tot stilstand en toen inder daad bleek, dat de PRAC-rechercheurs uit België gesmokkelde vitrage, rozij nen en sigaretten vervoerden, ging de Inspecteur van de Accijnzen over tot arrestatie van het viertal. Bij huiszoeking ten huize van R. te Amsterdam kwam eveneens een partij gesmokkelde goederen te voorschijn. Of de chauffeur van de dienstauto in het complot is betrokken, staat nog niet vast. Hiernaar wordt een onder zoek ingesteld. door Jan Dirk van Exter CoorrUht S-DJ. Te laat! Het onvermijdelijke ge schiedt! Met knarsende remmen rijdt de jeep op de twee agenten in. Waarom blijven ze zo stokstijf staan? Eén van de agenten rolt opzij, maar de ander komt onder de jeep terecht en de jeep schiet overhem heen alsof hij van papier is. Rikki is verstijfd van ontzetting. Ze heeft de handen voor haar ogen geslagen en durft niet achter haar stuur vandaan te komen! „Rikki, kind blijf kalm", zegt de inspecteur medelijdend. „Ik zal gaan kijken of ik nog iets voor die arme donder kan doen". Vastberaden stapt hij uit de jeep. Rikki houdt nog steeds haar gezicht iu de handen verborgen. Aarzelend stapt de inspecteur in de richting van de beide gevallen agenten. Hij begrijpt er niets van. „Hoe komen hier in hemelsnaam agenten", vraagt hij zichzelf af. „Ik hoop dat één van hen in staat is om me antwoord te geven". Maar als inspecteur Barendse bij de agenten is aangeland, blijft hij als aan de grond genageld staan! En zijn gezicht drukt tegelijk ver bijstering, opluchting «n woede uit!! TJEEDD ADEMA ag 45) „Gae zitten, gae zitten," zei de beheerder van het bankierskantoor. „Mag ik U een borrel offreren?" De inspecteur schudde glimlachend het hoofd. „Ik dank U voor Uw vrien delijk aanbod, mijnheer Van Heerde, „maar ik heb dienst en ik kan moeilijk hier in uniform „Slachtoffer van Uw beroep," zei de heer Van Heerde. „Ik begrijp het. Jammer, ik had zo graeg eens even met U gepraet. Maer dan stallen we dat uit. Misschien kunt U binnenkort wel eens bij me oplopen. Our mutual friend zal U wè.1 vertéllen waer ik resideer. Mag ik daerop rekenen?" „Met genoegen, mijnheer Van Heerde." „Moet je nu dadelijk al w.eer weg, Henk?" vroeg de heer De Wit. „Ik had je graag even willen spreken over de jongen. Heb je geen tijd zo dadelijk even mee naar huis te rijden Marianne is vandaag naar haar zuster in Lisse." „Is Nico nog niet beter, mijnheer De Wit?" „Neen, ik maak me ongerust over hem. Hij heeft al zo dikwijls naar je gevraagd. Heb je geen gelegenheid even langs te komen?" „Misschien over een half uurtje," zei de inspecteur, op zijn polshorloge kijkend. „Ik bel zo dadelijk het bureau even op. Als er niets bijzonders is kom ik." „Wandel dan hier nog even langs als je wilt. Dan neem ik je mee. Mijn wagen staat hier vlakbij. Als je bij me kor.it eten blijf ik thuis. Anders ga ik weer de stad in. Je weet niet half hoe verloren ik me in mijn eigen huis voel als Marianne er niet is." „Graag, ik zal mijn best doen, meneer De Wit." De makelaar glimlachte tevreden. „Maeken Uw ouders het nog goed, meneer Beekman?" informeerde de bankdirecteur. „Uitstekend, mijnheer Van Heerde. Dank U." De makelaar knikte. „Laten we je dan niet ophouden," zei hij. „Mocht je verhinderd zijn dan bel je hier maar even." Een half uur later zat inspecteur Beekman in de luxieuse Daimler, welke door haar eigenaar met vaste hand door het stadsgewoel naar de Prinsen gracht werd gereden. „Ik heb naar huis gebeld, dat je blijft eten," zei de makelaar. „Ik ben blij, dat je me vanavond gezelschap houdt. Je kunt je niet voorstellen hoe een zaam ik me tegenwoordig voel. 't Is net of de mensen na die beroerde ge schiedenis De inspecteur knikte begrijpend. Hij kende de houding van zo velen, voor wie de minste tegenslag in het leven van anderen voldoende is om zich te distancieren uit vrees persoonlijk in een minder aangename situatie betrok ken te zullen worden. tn zulke tijden leert men zijn ware vrienden kennen. „Wat is er met de jongen?" vroeg hij belangstellend. „Tante Marianne vertelde me laatst, dat hij overspannen was." „Dat is hij ook. De dokter heeft hem absolute rust voorgeschreven, maar de jongen vraagt telkens naar jou en ik geloof, eerlijk gezegd, dat je bezoek hem meer goed zal doen dan tien doktersvisites. Hij tobt ergens over en mis schien ben jij de man, die hem kan geruststellen." „Welke dokter heeft U?" „Van Staveren, de plaatsvervanger van Van Bremen. Een beste man, maar hij kan onze goede huisdokter niet vervangen. Is er geen kans, dat jullie hem gauw los laten? 't Is te dwaas, dat hij daar opgesloten zit voor iets, dat hij niet gedaan heeft." „Maar hoe weet U dat?" „Dat weet ik niet, maar dat voel ik. Beste jongen, ik ken hem toch al meer dan twintig jaar. 't Is eenvoudig belachelijk." De wagen stopte voor het statige woonhuis en na het waarschuwingssignaa! van een paar korte claxonstoten opende de huisknecht de deur. „Is alles voor het diner in orde, Johan?" „Alles is gereed, mijnheer." De knecht knikte de inspecteur vriendelijk toe. „Nico is erg blij, mijnheer," i hij. „Ik heb hem zo juist verteld, dat U zou kernen dineren." (Wordt vervolgd) PROGRAMMA VOOR HEDENAVOND HILVERSUM I, 301 m. Nieuwsberichten om 8,15 en 11 uur 6,00 Nationaal pro gramma 6,05 Frag menten herdenkings bijeenkomst 6,45 Toespraak namens de oorlogsgraven-stichting 6,80 Om- roep-Kamerorkest 7,25 Valerius-liederen 7,30 Reportage van de herdenking der gevallenen (Grebbeberg) 8,10 Muzikale epiloog 8,20 Het Nederlands Kamerkoor 8,45 Een licht in de duisternis 9,00 Musicorda 9,30 Beroemde liederenreek- sen 10,05 The origin of dessign 10,15 Buitenlands overzicht 10,30 De kwintet» spelers 11,15 Harold en Italië HILVERSUM II, 415 m. Nieuwsberichten om 8,15 en 11 uur 6,00 Nationaal pro gramma (Zie hierover Hilversum I van 6 uur tot en met 8,10) 8,20 Gramofoon- platen 8,3o Het lied van Benadette (Radio-roman) 11,15 Gramofoonplaten PROGRAMMA VOOR WOENSDAG HILVERSUM I, 301 m. Nieuwsberichten om 7, 8 en 1 uur VARA: 7,30 Gramo- foonmuzipk 9,00 Operette-programma 9,30 Schubert VPRO: 10,00 Morgen wijding VARA: 10,20 Onze keuken 10,30 Als de stofzuiger zwijgt 11,00 Gra mofoonplaten 12,00 The Ramblers 12,38 De Troubadours 1,20 Gramofoon platen 2,00 Gesproken portretten 2,15 Meester-trio 2,45 Hoorspel voor de jeugd 3,15 De Roodborstjes 3,50 De Regenboog HILVERSUM II, 415 m. Nieuwsberichten om 7 en 8 uur - NCRV: 7,15 Reveille 8,30 Feestklanken 9,00 Bij jonge zieken 9,35 Symphonisch orkest 10,30 Mor gendienst 11,15 Maria 12,00 Metro- pole-orkest 12,33 Dienst Eng. Herv kerk 1,15 Mandolinata - 2,00 Symphonie 3,00 Holanda Sextet 3,30 Orgel NATIONAAL PROGRAMMA (Hilversum I en II) 4,00 Hei, 't was in de Mei 5,00 Voor de rijpere jeugd 5,20 Omroep- Kamerorkest 6,00 Nieuwsberichten 6,15 Weinig woorden, veel muziek 6,45 Toespraak minister-president 6,50 Man nenkoor 7,20 Radio Feestkrant 7,31 Aima Musica 8,00 Nieuws in het kort HILVERSUM I. 8,05 Feestconcert 9,00 Prijsvraag 9,15 De Romancers 10,00 Verboden muziek 10,45 Nieuwsberich ten 11,00 Taptoe 11,30 De Zilvervloot HILVERSUM II. 8,05 Verboden muziek 8,50 Radio-Feestkrant 9,05 Feestcon cert 10,00 Prijsvraag 10,15 De Roman cers 10,45 Nieuwsberichten 11,00 Tap toe 11,30 Nederlandse muziek Het Amsterdams bijzonder gerechts hof deed gisterochtend uitspraak in de zaak tegen vier landwachters, die van Mei 1944 tot April 1945 de bevoL king van Hoorn en omgeving terrori seerden, De commandant J. H. Schout, een 30-jarige boekhouder, tijdens de mobilisatie vaandrig van de KMA, la ter sportleider van de nationale Jeugd storm, instructeur bij de Schalkhaarse politie en hoofdschaarleider van de landwacht, die vorig jaar uit kamp Valkenburg ontsnapte, doch een maand later in Antwerpen weer werd gepakt, werd veroordeeld tot 18 jaar interne ring, met aftrek en ontzetting uit alle rechten voor de tijd van het leven. In de speciale zitting van het Bijzonder Gerechtshof in het gerechtsgebouw te Alkmaar had de procureur-fiscaal mr. H. G. Th. Keune, op 19 April j.l. 20 jaar tegen hem geëist op grond van een 18-tal beschuldigingen van arrestaties, huiszoekingen, razzia's, uitlevering van gevangenen aan de SD en mishande lingen. Drie leden van de groep Schout, P. C. Bouman uit Amsterdam, J. Schlötz uit Bergen en P. Lenaarts uit Baarn, werden veroordeeld tot resp. 10, 12 en 14 jaar, alle straffen met af trek van vóór-detentie en ontzetting uit alle rechten voor het leven. Ambtenaren van de CCD maakten in Maart j.l. in totaal 7056 processen- verbaal op. Hierbij waren 9919 ver dachten betrokken, van wie er 218 in verzekerde bewaring werden gesteld. Bij de officier van justitie werden 3712 processen-verbaal ingediend: 6153 bij de ambtenaar voor de tuchtrecht spraak, terwijl 55 processen-verbaal bij andere justitionele instanties wer den ingezonden. De meeste overtredingen werden be gaan op het gebied van de akkerbouw producten, n,l. 2533 en op dat van vee en vlees (2501). Het aantal geconsta teerde fraudes met pluimvee, eieren, wild en gevogelte bedroeg 1573. ter wijl op zuivelgebied 1104 overtre dingen werden geconstateerd. Gedurende Maart werden o.m. in beslag genomen: 65.146 kg granen, za den en peulvruchten, 8430 kg vlees en spek, 173 varkens en 86.105 eieren

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1948 | | pagina 5