Mr. Dr. H. J. Wytema burgemeester
van Alkmaar
Joodse staat „Israël" geproclameerd
Bericht van benoeming was volslagen
verrassing
TUMULT IN DE
TWEEDE KAMER
Zatenfeg 15 Mei 1948 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN l45,fe No 115
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Nieuwe magisiraai Remonstrant en
lid van de Partij van de Arbeid
Thans burgemeester van
Be
ilen
Alkmaar's
burgemeesters sedert
1824
Nieuwe burgemeester
wordt hartelijk
ingehaald
Tijdelijke verhoging van
melkrantsoen voor
volwassenen
VERKIEZINGEN OP
7 JULI
Onze groenteleverantie
aan Duitsland
WEERBERICHT
A
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9 - Telefoon 3920
REDACTIE
Achterdam 20 - Telef. 2274
Postgiro 187294
Directeur: J. Bijlsma
ALKMAAESCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter. Familieberichten
20 cent per millimeter.
Vraag en Aanbod tot 15
woorden f 1.—. elk woord
meer 5 cent, uitsluitena
contant
Abonnementen: 1.30 per
maand, 3 75 per kwartaal
Wrnd. Hoofdredacteur: Jac. Broersen.
Rayonredacteur: W. Oliemans.
Naar wy vernemen is met in
gang van 1 Juni benoemd tot
burgemeester van Alkmaar Mr.
Dr. H. J. Wytema, thans burge
meester van Beilen.
Mr. Dr. Wytema is op 2 April
1906 geboren te Haarlem en heeft
momenteel dus de leeft yd van 42
jaren bereikt. Hij is belijdend lid
van de Remonstrantse kerk en is
aangesloten by de Party van de
Arbeid. De nieuwe burgemeester
van Alkmaar is gehuwd en heeft
drie kinderen. Zpn echtgenote is
geboortig uit Dordrecht, doch
heeft steeds in Den Haag ge
woond.
In verband met deze benoeming zyn
we een praatje met de heer Wytema
gaan maken en tijdens het zeer ge
moedelijke onderhoud, dat ten ge
meentehuize te Beilen plaats vond,
zijn we verschillende bijzonderheden
gewaar geworden.
Het geslacht-Wytema is afkomstig
uit Franeker, terwijl vermoed wordt,
dat ook een familie-tak in de provin
cie Drenthe heeft gewoond, doch ze
kerheid heeft men daaromtrent niet
kunnen verkrijgen, De vader van Mr.
Dr. H. J. Wytema is op verschillende
gemeente-secretariën werkzaam ge
weest o.m. te Assen en te Haarlem,
terwijl hij in 1920 burgemeester werd
van Dordrecht. Hier bleef hg tot 1923,
waarna zijn benoeming tot burgemees
ter van Rotterdam volgde. Vijf jaren
bleef de heer Wytema burgemeester
van Rotterdam, waar hij in 1928 is
overleden.
DE NIEUWE BURGEMEESTER.
De zoon heeft de voetsporen van
zijn vader, wat betreft de loopbaan,
gevolgd. Na in Leiden in de rechts
wetenschappen te hebben gestudeerd,
volgde in het jaar 1931 de promotie tot
doctor, op een proefschrift getiteld
„Opperbestuur en algemeen bestuur
over Nederlands-Indië, Suriname en
Curagao". Na afgestudeerd te zijn
volgde zijn benoeming tot waarnemend
ambtenaar van het O.M. te Dordrecht
Daarna heeft de heer Wytema gedu
rende 3% jaar de functie van sous
chef vervuld in het kabinet van de
burgemeester van Den Haag (Ridder
Bosch van Rosenthal en Mr. de Mon-
chy) terwijl in de maand September
van het jaar 1936 zijn benoeming tot
burgemeester der gemeente Beilen af
kwam, waarmede een lang gekoes
terde wens in vervulling ging. Als
burgemeester van deze gemeente heeft
hij evenwel de wind niet in de zeilen
gehad. Jong en vol plannen kwam hij
naar Drenthe en tal van zaken wer
den dan ook energiek aangepakt. De
ambtelijke molens werken echter
langzaam en het mag bekend worden
geacht, dat er als regel nogal enige
tjjd verloopt, voordat plannen, die ge
meentebesturen ontwerpen, in kannen
en kruiken zijn. Dat was in het ver
leden het geval, zo is het momenteel
nog. Na enige jaren werd ons land
in de wereld-omvattende oorlog mee
gezogen en toen de bezetting van ons
land een feit werd, begonnen de moei
lijkheden. En deze waren speciaal
voor een burgemeester niet gering.
Tot 2 October 1942 heeft de heer Wy
tema zijn werkzaamheden nog zo goel
mogelijk vervuld, doch toen volgde zyn
arrestatie, omdat hij geen medewer
king wenste te verlenen aan de tegen
de Joden genomen maatregelen. Hij
werd overgebracht naar het Huis van
Bewaring te Assen en op 11 Novem
ber d.a.v. volgde zijn ontslag als bur
gemeester van Beilen, terwijl aan dit
ontslag was gekoppeld de verbanning
uit de provincies Drente en Gronin
gen. Twee en een half jaar heeft de
heer Wytema daarna te Dalfsen ge
woond. Toen de bevrijding kwam en
de in zijn plaats werkzame, door de
Duitsers aangestelde N.S.B.-bUrge-
meester op 12 April 1945 werd gear
resteerd, was de heer Wytema de vol
gende morgen reeds weer in Beilen,
waar hij de leiding van de gemeente
Weer op zich nam.
EEN ACTIEF MAN.
Mr. Wytema is een actief man; in
Beilen kon hij zijn vleugels niet wyd
genoeg uitslaan en aangezien hij weet
wat organisatie betekent, duurde het
niet lang, voordat hij in verschillende
organisaties werkzaam was. Speciaal
de volkshuisvesting had zijn 'ntense
belangstelling Op een gegeven mo
ment volgde zijn benoeming tot voor
zitter van de Gewestelijke Dienst voor
Sociale Woningbouw en toen in Oc
tober van het jaar 1946 de N.V. Bouw-
Mr. Dr. H. J. WYTEMA
Alkmaar's nieuwe burgemeester
kas voor Drenthe werd gesticht, werd
de heer Wytema presidentcommissaris
dezer N.V. Van de 34 Drentse gemeen
ten sloten zich 30 bij deze eerste en
nog steeds enige publieke bouwkas in
ons land aan.
De N.V. trok evenwel zeer de aan
dacht, zodat het slechts een jaar
duurde voordat ook tal van gemeen
ten in de provincies Groningen en
Friesland zich aansloten, zodat in
het jaar 1947 de naam veranderde in
N.V. Bouwkas Noord Nederlandse
gemeenten. Thans zijn 110 gemeen
ten in de drie Noordelyke provincies
bij de N.V. aangesloten, terwijl de
spaarders letterlyk toestromen. Op
1 Januari 1948 bedroeg het -aantal
spaarders 3500, thans zijn er reeds
meer dan 4000; een bewijs, dat deze
bouwkas in een behoefte voorziet en
tevens het bewijs, dat de president
commissaris getoonc. heeft te kunnen
regeren, omdat regeren vooruit zien
betekent.
Daarnaast is de nieuwe burgemees
ter van onze stad voorzitter van de
Gewestelijke Dienst voor Sociale Wo
ningbouw, een organisatie van sa
menwerkende gemeenten om taken
ter hand te nemen in het belang van
de volkshuisvesting, welke speciaal
kleinere gemeenten individueel niet
kunnen uitvoeren. Momenteel is men
bezig een coördinatie tot stand te
brengen op het gehele gebied van de
woningbouw, welk streven alom^ in
den lande bij de betrokken instanties
met de grootste aandacht wordt ge
volgd. Hij is verdei voorzitter van de
Gewestelijke Woningstichting, welke
stichting werkzaam is in die gemeen
ten, waar geen woningbouwstich-
ting is.
Dit zijn de werkzaamheden, die de
heer Wytema verricht ten gerieve
van de volkshuisvesting en wannee.
men zijn oor te luisteren legt in de
provincie Drenthe niet alleen, doch
ook in de andere provincies welke
onder de taken vallen die hjj op zich
heeft genomen, die hoort, dat de
werkzaamheden van de heer Wyte
ma hogelijk worden gewaardeerd.
Ook andere organisaties hebben
beslag op zijn werkkracht weten te
leggen. Zo is hg lid van de Provin
ciale Verkeerscommissle, secretaris
van de Stichting Circuit van Drenthe,
op welk circuit jaarlijks de alom be
kende T.T.-races woraen gehouden,
commissaris van de Waterleiding'
maatschappij Drenthe, commissaris
van de Drentse Auto Bus Onderne
ming (D.A.B.O.), provinciaal ver
tegenwoordiger van de K.N.A.C.,
voorzitter van de Commissie van Ad
vies restitutie eigendommen van der
den uit het kamp Westerbork, in
welke functie hij veel voor de Joden
doet, terwijl hij daarnaast natuur
lij nog zitting heeft in tal van plaat
selijke organisaties.
Beilen is een plaats van 10.500 in
woners, welke overwegend agrarisch
is georiënteerd. Het hoofddorp Beilen
is een bescheiden centrum van han
del en industrie. Vermelding ver
dient, hoewel de burgemeester daarin
geen werkzaam aandeel heeft gehad,
de stichting van een Centraal Melk-
productenbedryf, welk bedrijf een
grote aanwinst voor de gemeente
kan worden genoemd.
Ernstig heeft burgemeester Wy
tema gestreefd naar de bouw van een
nieuw raadhuis, de aanleg van een
modern sportpark, de stichting van
een Grondbedrijf, doch „mijn" Bijbel
woord „Het is een ander die maait,
het is een ander die zaait" is op der
gelijke plannen vaak van toepassing,
aldus burgemeester Wytema.
Tenslotte kan nog gemeld worden,
dat onze nieuwe magistraat veel ar
tikelen schrijft (bouwkassen, politle-
vraagstuk e.d.) voor tijdschriften,
speciaal voor het „Tijdschrift voor
Overheidsadministratie".
Het doet Beilen leed, dat de burge
meester gaat vertrekken, hoewel de
bevolking zich oprecht verheugt in
deze voor hem zo eervolle benoeming.
Men weet evenwel, dat een mee
levend burgervader vertrekt, in Bei
len een lege plaats achterlatende
Wij als Alkmaarders heten onze nieu
we burgemeester van harte welkom
met de hoop, dat zyn beleid tot
zegen zal zijn voor onze goede stad.
Ter gelegenheid van de benoe
ming van Mr. Dr. H. J. Wytema
tot Burgemeester van Alkmaar,
laten wjj hier een lijstje volgen
van Alkmaar's burgemeesters
sinds 1824.
Jhr. Mr. G. Fontein Verschuir
1824—1838
F. C. W. Druyvesteyn 18381853
Mr. P. A. de Lange 18531858
A. Maclaine Pont 18581899
G. Ripping 18991919
Mr. W. C. Wendelaar 19191934
Jhr. Mr. F. H. van Kinschot
1934—1946
Prof. Mr. A. Koelma 1946—1948
Mr. Dr. H. J. Wytema 1948
V.
Onze loco-burgemeester, de heer
G. van Slingerland, was hedenmor
gen nog onkundig van de benoeming
van de nieuwe magistraat en vernam
het nieuws eerst uit onze mond.
De heer Van Slingerland, die reeds
sinds 24 Maart 1947 ononderbroken
als loco-burgemeester optreedt, nam
in de vacature-Jhr. v. Kinschot reeds
deze functie waar, en ook de laatste
drie maanden van 1946 waren de be
langen onzer gemeente aan de heer
Van Slingerland toevertrouwd.
Allengs maakte deze zich vertrouwd
met zyn omvangryke taak, waarbij
de prettige geest, die steeds in onze
gemeenteraad aanwezig is, het zijne
deed om het werk van de heer Van
Slingerland tot een zo groot succes
te maken.
De loco-burgemeester deelde ons een
en ander mede over de officiële in
stallatie van mr. Wytema, waarvan
de datum uiteraard nog niet vast staat
Het ligt in de bedoeling de leerlin
gen van alle lagere scholen, voorzien
van vlaggetjes, op te stellen langs de
route van het station naar het Stad
hui!, terwyi d« brandweer eon ere-
LOCO-BURGEMEESTER
VAN SLINGERLAND
wacht zal vormen by de uitgang van
het station.
Een speciaal voor deze gelegenheid
door mej. Zwaan vervaardigd wel
komslied zal worden gezongen en ook
by het Stadhuis wordt een zanghulde
gebracht onder leiding van Cornelis
Jonker.
Nadere bijzonderheden omtrent de
officiële installatie kon de heer Van
Slingerland ons nog niet doen.
De gunstige ontwikkeling van de
melkproductie, welke in de komen
de weken 't hoogtepunt zal berei
ken, maakt het mogelijk het melk
rantsoen voor volwassenen tijde-
lijst, d.w.z. zo mogelijk gedurende 6
of 8 weken te verhogen tot 6 liter
per twee weken. Reeds voor de
volgende week kan een extra-bon
voor een halve liter melk voor
personen boven de 21 jaar worden
aangewezen. Met ingang van 15
Mei 1948 geeft boil 362 recht op 't
kopen van een halve liter gestan
daardiseerde melk.
Naar wij vernemen heeft de minis
ter van Binnenlandse Zaken aan de
gemeentebesturen medegedeeld, dat
de regering ernaar streeft, de even
tuele verkiezing van de leden der
Tweede Kamer, onvoorziene omstan
digheden voorbehouden, te doen plaats
hebben op Woensdag 7 Juli. In dit
geval zal de candidaatstelling op 4
Juni kunnen plaats hebben.
De administrateur' voor het Europese
herstelprogramma, Hoffman, verklaar
de tegenover de begrotingscommissie
van de senaat, dat de E.C.A. verwacht
met ingang van 1 Juli a.s. over te
gaan tot het verstrekken van hulple-
verantiès voor de levering van goede
ïen, die dienen voor het economische
herstel van Europa. Door een lid van
de begrotingscommissie werd de vraag
gesteld, waarom de E.C.A. voornemens
is in de periode tot 30 Juni 1949 grote
hoeveelheden voedsel tot een totale
waarde van 165 millioen dollars aan
Nederland te leveren gezien het be
richt, dat de Nederlanders voedsel
moeten vernietigen, omdat zij dit niet
in het buitenland kunnen verkopen.
Hoffman wees in antwoord op deze
vraag er op, dat er uitsluitend verse
groenten zijn vernietigd en dat de eni
ge wijze om op de lange duur derge
lijke problemen op te lossen is het
verhogen van de productie van goede
ren in andere landen, opdat deze kun
nen worden verkocht in ruil voor het
overtollige voedsel. Van gezaghebben
de zijde wordt vernomen, dat de geal
lieerde bezettingsautoriteiten van
Duitsland een bevredigende overeen
komst hebben gesloten met Nederland
voor de levering voor 200.000 ton
groente aan Duitsland.
In de vergaderzaal van de Tweede Kamer heeft Vi 'dagmiddag op plechtige
doch sobere wijze de beëdiging van H.K.H. Prinses Juliana ais Regentes
plaats gehad. Na de" eedaflegging brengen de Kamerleden een driewerf
hoezee op de Regentes uit.
Vrijdagmiddag is op een plechtige bijeenkomst van de Joodse nationale
raad te Tel Aviv, de Joodse staat „Israël" geproclameerd. De raad was bij
eengekomen als vertegenwoordiger van het Joodse volk in Palestina en
van de Joodse beweging over de gehele wereld om in overeenstemming met
de natuurlijke en historische rechten van het Joodse volk en de resolutie
van de algemene vergadering der V.N. de stichting van een Joodse staat
„Israël" genaamd te proclameren. David Ben Goerion werd benoemd tot
premier.
Uit Washington wordt gemeld, dat de Verenigde Staten de Joodse staat
hebben erkend.
EN DOOR VER STATEN
ERKEND
Rabbi Abba Hillel Silver, voorzitter
van de Amerikaanse sectie van het
Joods bureau voor Palestina, heeft na
de proclamatie van de Joodse staat
verklaard: „De Joodse staat, de droom
van de sinds 20 eeuwen dakloos wan
delende Jood, is thans werkelijkheid
geworden. Trouw aan het handvest der
V. N. zal de Joodse staat streven naar
wereldvrede en samenwerking".
WILDE AMERIKA RUSLAND
VOOR ZIJN?
De erkenning door de Ver. Staten
is officiëel door president Truman be
kend gemaakt. „Onze regering heeft de
mededeling ontvangen" zei hij „dat er
een Joodse staat in Palestina is gesticht
en de voorlopige regering» van die staat
heeft verzocht om erkenning. De Ver.
Staten erkennen de voorlopige regering
als het feitelijke bewind van de nieuwe
staat Israel".
Te Flushing Meadows, ter algemene
vergadering van de V. N„ bracht het
nieuws van de erkenning grote op
schudding teweeg. De vertegenwoordi
ger der V. S„ Sayre, verklaarde dat de
Amerikaanse delegatie nog niet op de
hoogte was gesteld. De Arabische afge
vaardigden waren terneergeslagen en
konden het nieuws nauwelijks geloven.
Juist voor de stemming over het be
stuursapparaat voor Jeruzalem deelde
de Tsjecho-Slowaakse afgevaardigde
het nieuws mee aan Gromyko, die zijn
schouders ophaalde en glimlachte. In
diplomatieke kringen wordt de mening
geuit, dat de Ver. Staten dit hebben ge
daan om te voorkomen, dat de Sovjet-
Unie het initiatief zou nemen, daar er
geruchten waren gegaan, dat de Sovjet-
Unie van plan was de Joodse staat te
erkennen.
REACTIE IN NEDERLAND
De proclamatie van de nieuwe Joodse
staat in Palestina heeft vanzelfspre
kend weerklank gevonden bij de Joodse
gemeenschap in Nederland. In de hoofd
stad werd de nieuwe vlag van „Israël",
twee blauwe banen op een witte ach
tergrond met een blauwe Davidsster,
behalve bij verschillende particulieren,
ook uitgestoken bij diverse Joodse ge
bouwen.
Hedenmorgen werden in de verschil
lende synagogen predikaties uitgespro
ken, die betrekking hebben op dit, voor
de Joden zo gedenkwaardige feit.
TEL AVIV GEBOMBARDEERD?
In een Joodse radio-uitzending uit
Tel Aviv, in de V.S. uitgezonden door
de Amerikaanse radio-omroep, werd
gisteravond gezegd: „Tel Aviv wordt,
terwijl ik sta te praten, door vijande
lijke vliegtuigen gebombardeerd".
SABEN A-VLIEGTUIG
VERONGELUKT
De DC-4 Oocde, een vliegtuig van
de Sabena, dat Donderdagmorgen uit
Leopoldstad naar Brussel -vertrok,
werd sedert gisterochtend elf uur
vermist. Thans is het wrak van dit
vliegtuig door een der op onderzoek
uitgetogen machines gesignaleerd
nabij het dorp Magazini, 25 kilometer
ten Zuiden van Libenge, in de buurt
van Oebangi, een zijrivier van de
Congo.
Alle 25 inzittenden kwamen om het
leven.
Bij het vliegtuigongeluk in Frank
rijk, waarvan wij gisteren melding
maakten, kwamen vier personen om
het leven.
BEZUINIGING OP DE DEPARTE
MENTEN.
Naar het A.N.P. verneemt zijn of
worden op alle departementen commis
sies ingesteld met het doel verschillen
de taken te doen afkappen en de dien
sten, met name die, welke uit de oor-
logs- en bevrijdingsperiode stammen,
op korte termijn te doen inkrimpen of
verdwijnen.
IN VERBAND MET DE PINKSTER
DAGEN ZAL HET VOLGENDE
NUMMER VAN ONS BLAD
DINSDAG A.S. VERSCHIJNEN.
DE DIRECTIE.
Tegen het einde der vergadering van
de Tweede Kamer is gisteravond 'n
tumult ontstaan, zoals in de parle
mentaire geschiedenis van ons land
vermoedelijk nooit is voorgekomen.
De Kamer behandelde het voorstel
van de heer Romme c.s. tot het in
overweging nemen van een voorstel
tot verandering in de grondwet.
Nadat twee amendementen van de
CPN verworpen waren begaven de
leden der communistische fractie zich
naar de uitgang der zaal.
Alvorens de zaal te verlaten verhief
een aantal hunner de Internationale
aan. Staande bij de uitgang zongen zij
twee coupletten van dat lied. De voor
zitter, mr. Van Schaik trachtte het
gezang te onderdrukken door geroffel
met zijn hamer. Verscheidene kamer
leden begonnen met hun mappen op
de lessenaars te slaan, zodat een oor
verdovend lawaai ontstond, hetgeen
o.a. tot gevolg had, dat op een gegeven
moment een brigadier van politie in
de zaal verscheen. Toen de commu
nisten de zaal verlaten hadden, heeft
de Kamer het wetsvoorstel aangeno
men. Er waren geen tegenstemmers.
Zoals gezegd is een dergelijk tumult
vermoedelijk nooit in de Kamerver
gadering voorgekomen. Wel is eens,
onder presidium van Jhr. mr. Ruys de
Beerenbrouck, het kamerlid L. de Vis
ser verwijderd, omdat hij zich niet
naar de orde wilde voegen. Jhr. mr.
Ruys de Beerenbrouck schorste toen
de vergadering, waarna een politieman
verscheen, die de heef Visser uitno
digde de zaal te verlaten, waaraan de
ze gevolg gaf.
Massagraf te Soerabaja
ontdekt
Op de begraafplaats van Soerabaja,
Kembang Koneing, werd Woensdag een
massagraf ontdekt. Men verwacht, dat
zich hier overblijfselen van 150 slacht
offers bevinden.
Reeds werden Woensdag 19 en Don
derdag 24 personen opgegraven. Men
vermoedt hier de graven gevonden te
hebben van de slachtoffers van 'n over
val op een convooi Engelse vrachtwa
gens in 1945.
Tot dusverre werden reeds geraam
ten gevonden van mannen, vrouwen,
kinderen en Engelse Ghurkas, vele
hadden gekloofde schedels en schot
wonden. Dokter Hausman, hoofd van 't
Pathologisch Anatomisch Laboratori
um, is belast met de identificatie van
de slachtoffers.
Overvloedige aardappeloogst
in België
De oogst van vroege aardappelen
belooft in België dit jaar zeer over
vloedig te zijn. Een oppervlakte van
12.000 ha werd beplant en de op
brengst wordt op 20.000 kg per ha
geschat. Aangezien voor binnenland»
verbruik 200.000 ton nodig is, zou
40.000 ton vrijkomen voor export.
Onderhandelingen zyn gaande om
trent de uitvoer van deze aardappe
len naar de bezettingszones van
Duitsland. De kleinhandelsprijs van
deze aardappelen zal fr. 2.60 bedra
gen, terwijl de producent fr. 2 zal
ontvangen. In Juli zullen deze prij
zen waarschijnlijk dalen tot resp. fr.
1.80 en fr. 1.50.
Kleine zege
van Wolverhampton W.
Voor 40.000 toeschouwers speelden
de Wolverhampton Wanderers hun
tweede wedstrijd in Nederland, thans
tegen een 2e Bondselftal.
Nadat de rust met blanke stand was
ingegaan, scoorde Pye in de tweede
helft met een kopbal het enige doel
punt.
De Wolves speelden minder sterk
dan te Rotterdam en waarschijnlijk
vond dit zijn oorzaak in de vacantie-
stemming. Het spel van de bondsploeg
viel zeker niet tegen. Integendeel, en
kele spelers heben uitmuntend vol
daan, waarbij wij in het bijzonder
doelman de Munck willen memore
ren, die een prachtige wedstrijd heeft
gespeeld.
Weersverwachting, geldig tot he
denavond.
ZONNIG EN DROOG.
Droog en over het algemeen zon
nig weer, met iets hogere tempe
raturen dan gisteren. Zwakke tot
matige wind tussen Noord en
Oost.
