Russische en Britse resoluties
inzake Palestina
HET PROCES-KICKEN
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN ,45ste Jaargang No- 125
w
De lijstnummers
bij de verkiezingen
v rijdag 28 Mei 1948
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Engeland bereid wapenleveraniie ie staken
Dr. Weizman naar
Palestina
Visserij eist afzet
in West-Duits!and
Abdoellah' in Jeruzalem
GENERAAL SMUTS
zal aftreden
VERKLARING VAN
HERTHA KUUSINEN
Nieuwe bonnen
voor werkkleding
Dr. Kasteel gaat heen
WÊÊÊ
WEERBERICHT I
Bronzen ere-plaat voor
schepen
Bijna 13 miliioen aan boeten
voor economische delicten
SPAAK
naar koning Leopold?
NEDERLAND VRAAGT
REPUBLIEK OM
OPHELDERING
63.000 toeschouwers
op Olympische Dag
Gevaar voor
Franse regering
Oogstverzekerlng
in studie
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9 - Telefoon 3320
REDACTIE
Aehterdam 20 - Telef. 2274
Postgiro 187294
Directeur: J. Bijlsma
ALKMAAESCHE
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter. Familieberichten
20 cent per millimeter.
Vraag en Aanbod tot 16
woorden f 1.elk wooed
meer S cent, uitsluitena
oontant
Abonnementen: 1.S0 per
maand, S.75 per kwartaal
Wrnd. Hoofdredacteur: W. Middelbeek. Rayonredacteur: W. Oliemans.
De Sowjet-Unie legde de Veiligheidsraad gisteren een nieuwe resolutie
voor waarin gevraagd wordt om 'n afdwingbare order „staakt het vuren"
in Palestina, van gelijke strekking als het Amerikaanse voorstel, dat vo
rige week niet werd aanvaard. In deze resolutie werden Joden en Ara
bieren opgeroepen binnen zes en dertig uur het vuren te staken en werd
gevraagd vast te stellen, dat er een bedreiging van de vrede bestond als
omschreven in artikel 39 van het handvest der V.N.
Sir Alexander Cadogan, de leider van de Britse afvaardiging, deelde
mede, dat Groot-Brittannië bereid was de wapenleveringen aan Egypte,
Irak en Transjordanië op te schorten, mits de Veiligheidsraad besloot een
algemeen embargo te leggen op de levering van militaire goederen aan
Arabieren en Joden.
Verder deelde hij mede, dat een en twintig Britse officieren, toegevoegd
aan de Transjordaanse troepen, zouden worden teruggeroepen uit de dienst
bij het Arabische Legioen, dat thans de aanval op Jeruzalem leidde.
Britse officieren wdrden
teruggeroepen
Tevoren verklaarde Warren Austin
(Verenigde Staten), dat zijn delegatie
gepoogd had de raad er toe te krijgen
vast te stellen, dat er een inbreuk op
de vrede was gemaakt, doch dat zij
daarin gefaald had. Het initiatief zal
nu misschien worden overgenomen door
andere leden van de raad, aldus voeg
de hij eraan toe. Wij zullen gaarne
van hun inzicht kennis nemen over
wat de raad in dit stadium te doen
staat.
Cadogan noemde verklaringen van
Sovjet-Russische en Joodse zijde, er
op neer komend dat de buitenlandse po
litiek van koning Abdoellah van
Transjordanië door de Britse regering
gecontroleerd zou worden, onjuist en
sprak ook de bewering van Mosje
Sjertok tegen, dat de opperbevelheb
ber van het Transjordaanse leger door
de Britse regering zou worden aange
wezen of dat het Transjordaanse leggr
niet buiten Transjordanië gebruikt zou
kunnen worden zonder Britse toestem
ming,
BRITSE RESOLUTIE.
Cadogan diende een resolutie In,
waarin op beide partijen een beroep
werd gedaan de actie gedurende vier
weken te staken, in die tijd geen mi
litair personeel of mannen van weer
bare leeftijd ln Palestina binnen te
brengen en evenmin oorlogsmate
riaal en alle mogelijke voorzorgen
te nemen ter bescherming van de
Heilige plaatsen en de stad Jaruza-
lem. Bij niet gehoor geven aan dit
beroep door een der partijen of bei
de zou beraadslaagd moeten worden
volgens hoofdstuk zeven van het
handvest.
Cadogan verklaarde voorts instruc
tie ontvangen te hebben de raad mede
te delen, dat de eerstkomende termijn
van de overeenkomstig het bestaande
verdrag aan de Transjordaanse rege
ring te betalen subsidie op 12 Juli ver
valt en dat deze financiële verplich
ting voor die datum herzien zal wor
den in het licht van de door de V. N.
genomen beslissingen.
Cadogan verklaarde: „In de gewij
zigde omstandigheden van de laatste
dagen heeft mijn regering ook gepoogd
de Arabische regeringen over te halen
Zoals wij gisteren reeds meldden, is
dr. Weizman, president van de staat Is
raël, gister aan boord van de „Maureta-
nia" naar Palestina vertrokken. Zijn
reis gaat via Parijs.
Voor zijn vertrek verklaarde dr.
Weizmann o.m.: „Onze zware taak in
Palestina begint nu pas. Wij willen en
moeten vriendschap met de Arabieren
en Engelsen tot stand brengen. Wij
hebben de culminatie van een grootse
gedacht? bereikt. Met Gods hulp zul
len wij de gevaren en moeilijkheden
overwinnen".
Mevrouw Weizmann, die haar echt
genoot vergezelde, zeide,- dat zij eerst
naar Frankrijk zouden gaan en niet
het voornemen hadden vóór September
naar Palestina te gaan. Hun belang
stelling ging thans voornamelijk uit
naar de actie om jonge Joden uit
Europa in de ijieuwe staat onder te
brengen.
Tijdens een algemene vergadering
van de. Redersvereniging voor de Ne
derlandse haringvisserij in samenwer
king met de Stichting van de Neder
landse Visserij, welke werd bijge
woond door de minister van Land-
bouw, Visserij en Voedselvoorziening,
Ir. Mansholt, heeft de voorzitter van
eerstgenoemde vereniging, mr. Kie-
wiet de Jonge, gewezen op de noodza
kelijkheid, dat Nederland, voor ogen
houdende, dat het een arme natie is
geworden, die alle zeilen moet bijzet
ten om het hoofd boven water te .hou
den, zijn natuurlijke hulpbronnen tot
het uiterste productief maakt. De vis
serij is zeker één van deze hulpbronl
Hen.
In dit verband eiste de voorzitter
dat het oude afzetgebied der visserij
in West Duitsland ontsloten zou wor
den.
toe te stemmen in een staken van het
vuren, doch, in tegenstelling met wat
sommige vertegenwoordigers schijnen
te geloven, is de invloed van mijn re
gering bij die Arabische regeringen
niet onbegrensd". Cadogan zeide, te
delen in de teleurstelling van de ove
rige leden van de raad over het niet
gehoor geven door de Arabische staten
aan de oproep tot staken van het vu
ren, doch het scheen hem toe, dat het
antwoord der Arabieren in verzoenen
de termen gesteld was en zorgvuldige
bestudering verdiende
De raad verdaagde hierop zijn zit
ting.
Koning Abdoellah van Transjordanië,
opperbevelhebber van de Arabische
legers in Palestina, heeft Donderdag
zijn eerste bezoek aan Jeruzalem ge
bracht sedert het Arabische Legioen
Palestina is binnengerukt. Hij werd toe
gejuicht met kreten van „bevrijder"
door de Arabische manschappen en
burgers. Hij ging naar de moskee van
Omar, waar de graftombe is van zijn
vader, koning Hoessein, en naar het
Heilig Graf.
Zijn bezoek schijnt voornamelijk in
spectie van zijn troepen mi een confe
rentie met zijn commandanten ten doel
gehad te hebben, doch er gingen ook
speculaties over politieke verwikke
lingen.
In verband met het feit, dat gene
raal Jan Smuts' partij haar meerder
heid in het Zuid-Afrikaanse parle
ment heeft verloren aan de nationa
listische partij van Doctor Daniel
Malan, wordt verwacht, dat Smuts
Zaterdag het ontslag van zijn rege
ring zal aanbieden aan de gouver
neur-generaal, Gideon van Zijl. Deze
zal vermoedelijk dr. Malan belasten
met de vorming van een nieuwe
regering.
Afgezien van drie zetels, die Vrij
dagmorgen nog verdeeld moesten
worden, hebben de nationalisten (dr.
Malan) zeven-en-zestig zetels ver
worven. Negen Afrikaanse leden zul
len samengaan met de nationalisten.
De Verenigde Partij (Smuts) heeft
vljf-en-zestig zetels; zij zal gesteund
worden door de irie Zuid-Afrikaanse
negerleden en de zes labour-vertegen-
woordigers. (De verhouding tussen de
„verbonden" gioepen wordt volgens
deze cijfers dus: zes-en-zeventig
rader leiding van Malan tegen
vier-en-zeventig onder leiding van
Smuts).
Reuter voegt er aan toe, dat men
verwacht, dat de drie nog te verdelen
zetels voor de nationalisten zullen
zijn.
Treedt Japanse Keizer af?
In Tokio doen geruchten de ronde,
dat keizer Hirohito op vijftien Au
gustus zou aftreden. Er is echter geen
bevestiging van deze geruchten te
verkrijgen sinds het bezoek van de
keizer aan de militaire opperbevel
hebber voor Japan, generaal Mac Ar
thur, zijn de geruchten in omloop. Zij
zijn toegenomen na de critiek, door
de staatsman Matsoemoto op de keizer
uitgeoefend.
Generaal Li Tsung-jen, die tot eerste vice-president van China gekozen is,
wordt hartelijk toegejuicht. Op de onderste foto begroeten de vice-president
en zijn vrouw Generaal Tsjang Kai Sjek en diens echtgenote.
Mevrouw Hertha Kuusmen, de nieuw
benoemde Finse communistische minis
ter zonder portefeuille, heeft verklaard,
dat door de benoeming van Kilpi als
minister van binnenlandse zaken, de al
gemene verkiezingen fat Juli aanstaande
vrij zouden zijn.
„Kilpi heeft ons volledig vertrouwen"
zo vervolgde zij. „Men zegt, dat wij
communisten aan prestige Ingeboet heb
ben, doordat een niet-eommunistisehe
minister voor binnenlandse zaken werd
aangewezen. Wij vertrouwen echter
volledig op Kilpi, daarom kan ik niet
inzien, dat dit zo zou zijn. Ons prestige
heeft niet geleden door het ontslag van
Leino", zo besloot de minister.
De Finse regering heeft een beroep
gedaan op de Finse arbeiders om geen
wraak te nemen op degenen, die door
staking de president wilden- dwingen
een communist te benoemen als Leinos'
opvolger.
De bonnen voor werkkleding H4 en
L4 zijn tot nader order geldig voor het
kopen van werkkleding.
Op de bonnen H4 kan men kopen:
een overall, een werkpak van dril, ke
per of satijn, een lange stofjas, een lange
witte jas, een laboratorium)as of een
mouwschort. Op de bonnen L4 kan men
kopen: een werkbroek of werkjasje
van keper, drill, satijn, beaverteen, En
gels leer, manchester of pilow, een
korte witte jas, een koksbuis of een
korte stofjas. De bonnen H5 tot en met
12 en L5 tot en met 12 zijn nog niet gel
dig.
Dr. P. Kasteel, gouverneur van Cu
rasao, zal binnenkort als zodanig aftre
den. Het is nog niet bekend wie zijn op
volger zal zijn, zomin als de nieuwe
functie, waartoe dr. Kasteel zal worden
geroepen.
„j——i lil
i'-i'V' -
-nsdagavond heeft het Nederlands elftal te Oslo een 21 overwinning
het Noorse elftal behaald. De Noren dringen weer tot vóór hr
'indse doel, waar Kraak de bal niet kan bereiken. De back Sch-"
staat echter gereed en schiet het leer weer het veld tal.
Weersverwachting geldig tot Vrij
dagavond:
Koude ochtend met plaatselijk
mist en weinig wind. Overdag toe
nemende bewolking, doch, behalve
in het uiterste Zuiden van ons
land, droog weer en zwakke tot
matige wind uit Oostelijke rich
tingen. Iets hogere temperaturen.
Bij Koninklijk Besluit is een onder
scheiding ingesteld ter beloning van
uitstekende daden, verricht door sche
pen van de Koninklijke Marine en
door koopvaardijschepen, varende on
der Nederlandse vlag. Deze onderschei
ding, welke overeenkomt met de vaan
delinscriptie, welke kan worden gege
ven aan onderdelen van de krijgs
macht, wordt verleend aan die sche
pen, welke zich na 10 Mei 1940 door
dappere daden hebben onderscheiden
of die bij het verrichten van die da
den zijn verloren gegaan.
Door deze schepen zal een bronzen
plaat met de inscriptie „Koninklijke
vermelding bij dagorder" worden ge
voerd. Aan de opvarenden, die zich
destijds aan boord bevonden, ofwel
aan hun nagelaten betrekkingen zal
een oorkonde worden uitgereikt.
(Van onze Haagse redacteur).
Voor een bedrag van f 12.737.110.28
hebben de negentien tuehtgerechten
voor de prijzen in 1947 aan boeten en
soortgelijke geldstraffen opgelegd. Zij
hebben daarvoor heel wat overtreders
van prijsvoorschriften, zwarte hande
laren, handelaren in- bonnen, enz. voiV
het hekje gehad. Welgeteld behandel
den zfl 71.619 zaken, waarbij een groot
aantal onafgedane zaken van 1946 is
inbegrepen. In 3114 gevallen ging de
veroordeelde in hoger beroep.
De berechting van economische de
licten heeft het vorige dus een grote
omvang aangenomen. En dan te be
denken, dat de overtredingen van
prijsvoorschriften veelal weinig streng
worden gestraft, waardoor de berech
ting niet zo preventief heeft gewerkt
als wel gewenst zou zijn geweest.
Ook de acitiviteit van de Controle
diensten was groot. Wegens prijsover-
tredingen werden in 1947 48052 proces
sen-verbaal opgemaakt. De Prijscontro-
ledienst van het Directoraat-Generaal
van de Prijzen nam hiervan 36405 voor
zijn rekening. De overige waren van
CCD, Cedec, rijks- en gemeentepolitie.
De Prijscontroledienst stelde 99.443 on
derzoeken in en bereikte met het aan
tal processen-verbaal dus een „rende
ment" van 36.6 pet
„La Derniere Heure" meent te we
ten dat eerste minister Spaak door het
secretariaat des konings is uitgenodigd
zich naar Pregny in Zwitserland te be
geven teneinde Koning Leopold te ont
moeten. Van dit gerucht'is te bevoeg-
der plaatse geen enkele bevestiging
verkregen.
(Van onze Haagse redacteur)
Naar men verwacht zullen aan
de verkiezingen voor de Tweede
Kamer ongeveer 10 partijen deel
nemen. In verband met de bepa
lingen daaromtrent kan men voor
de thans in de Tweede Kamer zit
tende partijen de lijstnummers wel
als vaststaand aannemen. De KVP
zal lijstnummer 1 krijgen, de PvdA
no. 2, de AR no. 3, de CPN no. 4,
CHU no. 5, WD no. 6 en St. Ger.
no. 7. Over de andere lijstnumm.
zal geloot moeten worden tussen
de groep-Welter, de groep-Feuille-
teau-De Bruin, de Bellamy-partij,
gecombineerd met de oude SDAP
en de Middenstandspartij. Over nog
anderegroeperingen dan de hier
boven genoemde is thans nog niets
bekend.
Inzake diplomatiek CQntaet
met Sovjet Rusland
Aneta's speciale correspondent te
Kali-Oerang verneemt van gezagheb
bende zijde, dat de Nederlandse dele
gatie morgen in de vergadering van
de politieke commissie aan de Repu
blikeinse delegatie zal verzoeken om
aan haar regering opheldering te vra
gen betreffende dè uitwisseling van
consuls tussen de Sovjet-Unie en de
Republiek. Er zal een officiëel dementi
van de Republikeinse regering ge
vraagd worden.
Aneta's speciale correspondent teKali-
Oerang heeft een onderhoud gehad rtiet
de republikeinse minster van Buiten'
landse Zaken, Hadji Agoes Salim.
Deze verklaarde, dat hij niets al-
wist van het vestigen van diplo
matieke betrekkingen tussen de
Republiek en de Sovjet-Unie. Er
is geen republikeins vertegenwoor
diger gemaohtigd een dergelijke
overeenkomst tot stand te brengen,
gen. Salim zeide, dat het bericht
van Radio-Moskou mogelijk bete
kent, dat de Sovjet-Unie misschien
t de Republiek als zelfstandig erken
de, hetgeen door Salim zou wor
den toegejuicht.
Hij verklaarde, dat de positie van
Soeriono he'm niet geheel duidelijk
was. Soerino was destijds met Setiad-
jid naar Praag gegaan voor de jeugd-
conferentie aldaar. Daarna was hij
door Salim gemachtigd 'een voorlich
tingskantoor in Praag op te zetten.
Hij heeft eehter in geen geval machti
ging om een overeenkomst te tekenen,
aldus Salim, die daaraan toevoegde de
handelingen van Soeriono niet te er
kennen.
Voor het eerst zal het Olympisch Sta
dion ter gelegenheid van de Olympisohe
Dag op 20 Juni 63.000 toeschouwers
kunnen bevatten en bij de grote be
langstelling, die ook nu weer voor deze
unieke sportdag bestaat, is het aan geen
twijfel onderhevig, dat deze plaatsen
alle zullen worden ingenomen. Dit grote
aantal is mogelijk geworden, doordat
ditmaal geen wielerwedstrijden op
programma voorkomen, hierdoor kon
den op de wielerbaan amphitheaters-
gewijze aangebrachte tribunes worden
geplaatst.
De sporten, die het programma thans
vormen, zijn gymnastiek, athletiek,
voetbal en paardensport.
Het gymnastiekprogramma heeft
enige uitbreiding ondergaan, daar be
halve vrije oefeningen (een selectie
van de geslaagde massauitvoering ge
durende de Pinksterdagen te Arn
hem) voor de eerste maal door keur-
turners toestelturnen gedemonstreerd
zal worden.
De voetbalwedstrijd Nederlands
bondselftalBrits Olympisch elftal be
gint te 2.20 uur. Aan de dames-athle-
tiekwedstrijden zal ook mevr. Blan-
kers-Koen deelnemen. Het programma
eindigt met een springconcours van de
tien beste Nederlandse ruiters.
VONDSTEN IN
NOORD-OOSTPOLDER
Bij het uitgraven van sloten en de
aanlegging van wegen in de N. O. Pol
der heeft men verschillende belang
wekkende vondsten gedaan. Zo is
o.m. een boterpot gevonden, waarin
nog boter zat, welke fot naar schat
ting door deskundigen ten minste zes
eeuwen oud moest zijn. Deze vond
sten worden ondergebracht in het mu
seum te Schokland. Verder heeft men
bij het graven scherfresten ontdekt,
die erop wijzen, dat in het gebied van
de N. O. Polder vroeger een dorp be
staan heeft, waarvan men het bestaar
tot dusverre niet kende.
Eis tien jaar
PleidooiVrijspraak
„Ik vraag onmiddellijke invrijheid
stelling van mijn cliënt, doch geen
clementie. Hij heeft zijn taak fai de
illegaliteit goed vervuld, zoals iedere
KP-er het gedaan zou hebben. Hij be
grijpt iets van de conflicten, die bo
ven zijn hoofd worden uitgevochten.
Zonder eigenbaat deed hij zijn plicht;
dit erkent de illegaliteit, die hem met
open armen zal ontvangen. Daarom
vraag ik voor W. J. K. op enige pun
ten vrijspraak en op alle punten ont
slag van rechtsvervolging". Met dew
woorden beëindigde mej. mr. L. Ja
cobs haar pleidooi ten gunste ven
„majoor Braddock", leider ven een
Haagse stoot- en stuntgroep, die voor
de Haagse rechtbank terecht stond,
verdacht van moord, doodslag, poging
en uitlokking tot moord en roof.
Tegen hem werd tien jaar gevange
nisstraf met ter beschikkingstelling
van de regering voor het leven gëist.
Een daverend, lang aanhoudend, ap
plaus, een zeer ongewoon iets bij een
terechtzitting, verbrak ban en span
ning van het boeiend en klemmend
betoog van mej. mr. Jacobs, dat ruim
twee uur duurde.
De rechtbank, na korte raadkamer,
deelde mede, dat naar haar inzicht
voor invrijheidstelling geen onmiddel
lijke aanleiding bestond. Op 10 Juni
volgt de uitspraak.
Donderdag te middernacht was de
Franse Nat. Vergadering nog steeds
verdeeld van mening over het wets
ontwerp tot bezuiniging door massaal
ontslag van ambtenaren. Kort voor mid
dernacht had de minister van financien,
Mayer, verklaard dat hjj zou aftreden
wanneer de wet niet werd aanvaard.
Tenzij nog een compromis wordt ge
vonden zal er ernstig gevaar voor de
regering-Schuman ontstaan. Het debat
in de Nationale Vergadering werd te
middernacht verdaagd tot de volgend''
middag.
(Van onze Haagse redaotewrt.
Naar wij vernemen zal dezer dagen
geinstalleerd worden ,aen commissie
die zal hebben te onderzoeken of het
mogelijk ic de Nederlandse boeren te
verzekeren tegen oogstmislukkingen in
de ruimste zin des woords. De practijk
ic tot dusver, dat tal van boeren wel
zijn verzekerd voor incidentele oorza
ken vah oogstmislukking als b.v. hevi
ge hagelslag, maar dat het risico van
buitengewoon droge of buitengewoon
natte zomers, zoals wij die in de af
gelopen jaren hebben beleefd, over het
algemeen niet is gedekt.
Majoor hield zwarte varken*
De vorige week moest zioh voor de
krijgsraad te Assen verantwoorden de
voormalige garnizoenscommandant der
AAT te Zuid-Laren, de majoor W. G.
B. te Tilburg, wegens een overtreding
der varkensverordening. Om een af
scheidsfeest van naar Indië vertrek
kende militairen enigszins te „spekken"
werd een varken aangeschaft tegen de
verordening in. Wel werd de auditeur
militair van de Krijgsraad te Assen ge.
waarschuwd en deze liet de krulstaart
oogluikend in de stal staan, maar gaf
daarbij het bevei dat onmiddellijk de
CCD moest worden gewaarschuwd in
dien het varken geslacht zou worden.
Dit heeft de garnizoenscommandant, te
vens mess-president, „te goeder trouw",
zo verklaarde deze, nagelaten, Toen
CCD-ambtenaren na het feest nog eens
kwamen kijken, ontdekten zij liefst
twee varkens in het hok. Ook hiervan
wist majoor B., die echter ook destijds
de CCD verzuimde te waarschuwen.
Als verantwoordelijk hoofdofficier
stond hij Donderdag wederom terecht.
Tijdens deze zitting verklaarde de ver
balisant, dat de varkens boven het toe
gestane gewicht van 25 kg waren ge
weest. De auditeur-militair persisteerde
bü zijn vorige eis, n.l. een boete van
f 250, waarna de Krijgsraad B. veroor
deelde tot een geldboete van f 100 of 26
dagen hechtenis met verbeurdverkla
ring der in beslag genomen varkens.
Uitvinder van straalvliegtuig
wenst geen beloning
Air Commodore Frank Whittle, één
der uitvinders van het straalvliegtuig,
heeft een som van 48.000 pond sterling
geweigerd, welke hem door de Britse
regering was aangeboden in verband
met de nationalisatie van de „Power
Jets" maatschappij, die het vliegtuig
had gebouwd. Whittle verscheen Woens
dag voor de Koninklijke Commissie
voor uitvindingen, die hem mededeel
de dat hjj recht had op minstens
50.000 pond sterling.
Messerschmidt krijgt 2000
Mark boeta
Prof. Messerschmidt, de Duitse vliegtuig
ontwerper, is door 'n zuiveringshof te
Augsburg tot 2000 mk boete veroordeel,'