TERNATE.... en wat ik daar vond
1e Hypotheken
S. KROM
VenkcJk
Aboiiieert nep dit blad
lette Hiiskieckt
niLCKMANN
DORRESTEIJN
Economisch
Kiest Dorresteijn
Dan kiest U tfoedi
Minder punten
Meer Goed!
Hier begon de Ned.-Indische historie
r
Sultan Djabir Sjah:
N oordscharwoude
Een bont sportprogramma
afgewerkt
Oudkarspel.
D.T.S.Vrone 3—0
Broek op Langendijk.
Langedijk.
IJmuiden.
Visserijbesommingen
flink prettig MEISJE
Hotel KREB, Bergen.
- De meest
actuele krant
Alkmaarsche
Couraiit
op courante woon- en winkelhuizen
INTERLOCK
CHEM WASSERIJ EN VERVERIJ N V.
ALKMAAR - TEIEF 4041 (3 LIJNEN)
Herencostumes en Mantels
FLINKE LOOPJONGEN
Mannelijke
V rouwelijke
Vier verrukkelijke keps-jw/£jz_>
HALVE PUNTEN
Op 1 Augusi
Zal Truman zi
trekken
WEERBER
ITREN van te voren komt Ternate
al in zicht.' Eerst een wolkerig en
pluizig ding op de kim, dan een licht
blauwe bloemkool en tenslotte: de
Piek van Ternate.
Dit eiland is feitelijk één ontzaglijke
vulkaan, en van zee uit kun je de la
va, rossig en rood, nog over de spits
in gesmolten toestand zien. Verder:
groen,groen, groen. Een onbeschrijf
lijke vruchtbaarheid. Klapperpalmen,
nootmuskaatbomen, sagopalmen. Een
paradijselijk oord, Ternate.
Hr. Ms. torpedoboot jager Van Galen
gooit, op 500 meter uit de wal, het an
ker erin, de officier van piket verlaat
per motorsloep het schip om contact
met de Sultan op te nemen en wij
aan boord volgen de gevechten tussen
dolfijnen en scholen vissen, tussen een
jonge haai en een schildpad. Over de
Van Galen vliegt bij tijd en wijle een
vuurrode, knal-groene of witte kake
toe, schel schreeuwend. De zinkende
zon maakt van de eilanden rondom
Ternate en van Ternate zelf een kleu
rige verfdoos.
„Ik v.oel me of ik
beneden de Moer
dijk woon"
De andere dag maakt de comman
dant van Hr Ms. Van Galen, Kapitein
Luitenant ter zee G. A. Cox, zijn op
wachting bij de Sultan, I. M. Djambir
Sjah in gezelschap van enkele officie
ren, en in minder dan geen tijd is het
ijs der hoofs vormelijkheid gebroken
en ontspint zich een vlot gesprek. Be
halve de Sultan is daar ook de Sulta
ne van Ternate, Poetir Mariam, ter
wijl zich toevallig als gasten in de
Kraton bevinden de Sultans van de
naburige eilanden Batjan en Tidore,
de heren M. Oesman Sjah en Z. A. Al-
ting. Het wordt een allergenoeglijkst
bezoek, met beste koffie en croquante
koekjes en, ais pièce de résistance, de
bezichtiging van de gouden, zilveren en
uit andere edele metalen bestaande
kunstvoorwerpen van de Sultan.
Daar liggen ze, eigens achter £e
voorgalerij: de herinneringen uit de
dagen der Oostindische Compagnie:
helmen, lansen, vuurroeren en com-
pagnieskisten. Voorts: kromzwaarden,
onschatbare krissen en kostelijk vaat
werk. Een fortuin, zorgvuldig wegge
stopt onder de eeuwig groene palmen
van Ternate toen de Jap hier binnen
drong.
Die dag zie ik Ternate: een krater-
meer, gevuld met glashelder water.
Kijkend over de kraterwand, duurt 't
negen tellen eer een steen het water
bereikt heeft. Een blauw-wit schui
mende waterval. En de rimboe. De
'muren van groen, eeuwig groen. Klap
pers, sagobomen en de nootmuskaat.
Overal vliegen papegaaien en kake
toes, rood en groen. En vals schreeu
wend en fluitend. Horden rode en
witte mieren en aan de zeekant de ho
len van zich ingegraven hebbende
kreeften en krabben.
Ternate: waar de geschiedenis van
Nederland in Indië aanving. Ternate,
waar, vóór Coen nog, de e&tste Gou
verneurs Generaal „stoel hielden":
Pieter^Both en Laurens Reael. Ik zie
die dag het oude fort, met zijn schan
sen en bastions Met overal de ver
roeste en groen-uitgeslagen scheeps-
kanonnen over de tinnen stekend. Mu
ren, een meter dik, met erop de ver
bleekte emblemen van de VOC, de
Verenigde Oostindische Compagnie.
Dit eiland spreekt zijn eigen taal:
van bloed en tranen en zeeën zweet.
Dit eiland, nu eens in het bezit
der Spanjaarden, dan weer in dat der
Portugezen of Engelsen, werd en bleef
een Hollands eiland. Eerst het grote
eiland der specerijen, nu in 1948, het
eiland van de copra, grondstof voorde
margarine en eerste export-artikel van
Ternate. Ternate bidt dat er nooit
„synthetische copra" zal worden uit
gevonden
Ik sta die dag voor graven. Hollandse
namen op blauwe plavuizen. Bijvoor
beeld:
Hier leyt begraven, de eerbare juffr.
Susanna De Cater,
van 1667
in het Kinderbedde in de Heere ont-
(slapen.
Ik sta stil voor een klein stenen ge
bouwtje, dat men alleen vindt als een
Ternataan het U wil wijzen. Want de
jungle heeft al eeuwen lang dit ge
bouwtje veroverd en het steen en de
cement zijn, met het groen, één on-
uitwarbare klomp geworden. Maar er
staan ergens ingehouwen letters, de
namen van twee Hollandse soldaten,
die hier vielen, drie eeuwen geleden,
als slachtoffers van sluipschutters. On
danks het feit dat de een de ander
dekte
Drie eeuwen terugen vandaag?
Die avond ontvangt Hr. Ms. Van Ga
len het hof van de Sultan, tegelijk
met de burgerlijke en militaire autori
teiten van Ternate. Daarna vindt een
feestavond in de kraton plaats en het
wordt een allergenoeglijkst samenzijn,
met prachtige sarongs en kabaais, met
de 17-jarige dochter Van de Sultan
syncoperend aan de vleugel, met de
inheemse kapel danshits spelend, met
de commandant van de jager dansend
met de Sultane en de officieren met
de andere aanwezige dames der in
heemse notabelen en die der Holland
se gezagsdragers.
UN die avond spreek ik met Djabir
Sjah, Sultan van het paradijs
eiland Ternate. Nee, het is géén para
dijs-eiland. Dan moest er niet zo veel
malaria zijn, niet zoveel mijnworm.
Dan moest Holland iets meer aandacht
aan dit eiland besteden, dit eiland
waar een grootse historie begon, eens,
drie eeuwen geleden.
Djabir Sjah zegt het me driemaal,
opdat ik het toch vooral niet zal ver
geten: „Zegt U maar dat ik me voel
alsof ik beneden de Moerdijk zit".
En dan praten we over de oorlog,
toen hij, de Sultan met zijn gezin, door
een Marinevliegtuig werd gekidnapt
onder de vingers van de Jappen van
daan en naar Melbourne gevoerd. En
van na de oorlog. En we praten over
democratie en progressiviteit, wat het
is en wat er voor doorgaat.
En intussen speelt 't orkest z'n mo
derne wijsjes en glijden de jonge
vrouwen van Ternate, in Nationale
klederdracht, als broze poppen voor
bij: kleurige, elegante figuren die in
het halfduister van de galerij voort-
schuiven.
En daar is de Sultane, perfect Ne
derlands sprekend, en die vertelt dat
haar dochter noodzakelijk naar Ne
derland moet. Daar moet ze studeren,
want nietwaar, is kennis geen macht?
En ik geef het de Sultane toe: inder
daad is kennis macht.
Ternate, de Sultan en alle Ternata-
nen zijn zeer Hollands ingesteld, ook
al menen ze dat ze dan wel een beet
je „beneden de Moerdijk" wonen. Ook
al heeft patria zich niet altijd even
veel aan dit ongelooflijk mooie eiland
ten koste gelegd. Omdat de kruidna
gel geen profijt- meer opbracht.
Ze zullen daar, in de Noord-Moluk-
ken, wel Hollands gezind blijven. Maar
we zullen hen niet mogen vergeten.
De andere morgen verlaat Hr. Ms.
Van Galen de ree van Ternate. Pape
gaaien schreeuwen 't afscheid en er
wordt gewuifd vanaf de wal. Er gaan
twee gasten met de Jager mee: dat
zijn Oesman Sjah, Sultan van Batjan
en Z. A. Alting, Sultan van Tidore.
Twee zelfbestuurders uit de Moluk-
ken, die zo graag aanwezig houden
zijn geweest bij de toekomstige kro
ningsfeesten in Holland. Ik vraag:
„waarom gaat gij niet, Hoogheden?"
En het antwoord?: „We krijgen er
geen deviezen voor".
ANTHONY VAN KAMPEN.
Het was Zondagmiddag druk in en om
de R K Jongensschool te Noord-Schar-
woude Want de school was Zondagmid
dag tot kleedkamer voor de deelnemers
aan de districtsportdag van de NKJB
gemetaformoseerd Ongeveer een 100-tal
deelnemers uit Langedijk, Heerhugowaard,
Tuitjehorn «n Warmenhuizen Het initia
tief tot deze dag was door de betref
fende organisaties zelf genomen en de
leiding was eveneens in handen van de
verenigingsleiders De technische leiding
berustte bij de heer P Bruin te Noord-
Scharwoude
Het programma omvatte handbal, esta
fette, balstoten en een nummer dat zel~
den op een sportprogramma gevonden
wordt: touwtrekken De wedstijden zijn
in goede orde en prettige geest verlopen
De uitslagen waren als volgt: Hand
bal: Warmenhuizen n—Heerhugowaard
(Kruis) 4—0; Heerhugowaard (Zuid)—Tuit
jehorn 0S; Langedijk II—Warmenhuizen
0—S Tenslotte kwam in de finale Lange
dijk n alg winnaar uit de strijd
De Warmenhuizers schijnen goede „lijn
trekkers" te zijn. althans zij wonnen het
nummer touwtrekken
De eind-uitslagen waren: le Warmen
huizen I 3 pnt; 2e Tuitjehorn I 11 pnt;
3e Warmenhuizen III-12 pnt; 4e Heer
hugowaard (Kruis) I 18 pnt; Se Langedijk
II 14 pnt; 6e Warmenhuizen II 17 pnt;
8e Langedijk 1 21 pnt en Heerhugowaard
(Kruis) II 21 pnt; 9e Tuitjehorn II 22 pnt
AFSLUITING VAARWATER
In verband met de brugbouw bij Ver-
burg's Conservenfabriek zal het vaarwa
ter daar ter plaatse van 5 Juli tot 14
Augustus afgesloten zijn voor schepen,
hoger dan 1,78 mtr boveifl Z P P
De eerste returnwedstrijd ln het kader
van de competitie om de zuurkool-beker
v.'erd een nederlaag voor Vrone De wed
strijd was èn rijk aan blunders èn niet
zonder spannende ogenblikken
Na enkele minuten spelen moest de
Vrone-keeper ai vissen als gevolg van
een misgreep Daarop golfden de aanvallen
over en wee, maar hoe hard Vrone
ook zwoegde, Se gelijkmaker bleef uit
Zelfs toen een half-dozijntje Vrone-spe-
lers voor het DTS-doel lag te spartelen,
ging de bal toch naast Beide keepers
lieten trouwens dikwijls goed werk zien
Na de thee begon Vrone met nieuw
élan, dat echter telkens doodliep op de
DTS-verdediging of op de lat of op een
ongelukje
Nadat de lat Vrone gered had, maakt»
Rootjes de derde goal Vrone verknoeide
nog enkele kansen, zo schoot Zeegers bij
een penalty triomfantelijk over
Met deze DTS-overwinning Is de span
ning nu grotendeels uit de competitie ver
dwenen, maar desondanks zal de volgende
wedstrijd toch wel publiek trekken
TENTOONSTELLING VAN BLOEM
BOLLEN IN FEBRUARI
Ter gelegenheid van het veertig
jarig jubileum van de Langedijker
afdeling van Bloembollencultuur zal
in Februari 1949 in het „Bollengebouw"
een tentoonstelling worden georganiseerd
van bloembollen en de daaruit gekweekt»
bloemen Deze tentoonstelling; welke
mede door de L G C zal worden georgani
seerd, zal worden gehouden van 16—19
Februari 1949
Het bloembollengebouw zal eind Aug.
gereed zijn De officiële opening zal door
de Commissaris der Koningin worden
verricht
BR KOMT EEN PÖLITIE-BOOT
Naar verluidt zal de politie binnen korte
tijd de beschikking krijgen over een po*
litie-boot Dan zal een intensiever toezicht
op het water mogelijk worden De bona
fide vissers zullen deze verscherping van
politie-toezicht wel toejuichen, maar de
stropers zulen hierover minder te spre
ken zijn
Zaterdag bestond de aanvoer, aan
de rijksvisafslag uit 1190 kisten. De
besommingen waren: IJm. 49 „Petten"
f 14390; KW 51 f 2945, 59 f 1585, 166
f 1265, 107 f 1630; IJm. 52 f 3180, 79
f 1275, 240 f 1390, 80 f 1575; KW 53
f 1815, 21 f 820, 92 f 295.
In plaats van kaarten.
Tot onze grote vreugde
schonk God ons een Doch
ter
ANNEKE WILHELMINA.
A. v. DELFT
HAYTEMA.
J. v. DELFT Jr.
Koog a. d. Zaan, 3 Juli '48.
Hoogstraat 48A.
Enige kennisgeving
Heden overleed in
Huize Westerlicht, on
ze lieve Moeder, Be
huwd-, Groot- en Over
grootmoeder, Mevr.
JUDINA GEERTRUI
ROL,
weduwe van
WILLEM BALK,
in de ouderdom van 73
jaar.
Uit aller naam,
C. MOURIK—BALK.
Alkmaar, 4 Juli 1948.
Huize Westerlicht.
Condoliantie-adres
Van Catsstr. 219.
Heiloo.
De begrafenis zal
plaats hebben a.s.
Woensdag op de Ge
meentebegraafplaats.
Vertrek van Huize
Westerlicht n.m. 2 uur.
Biedt zich aan:
NETTE WERKSTER
Br. onder no. A 133, bur.
van dit blad.
NAAI-, BREI- of
HAAKWERK
gevraagd.
Brieven onder No. A 132
bur. van dit blad.
Gevraagd zo spoedig mo
gelijk
ZETTER of
ZET TER-DRUKKER
oi Halfwas
DRUKKERIJ TER BURG,
Nieuwsloot 109.
GEVRAAGD:
voor dag en nacht. Loon
65.tot 75.p. m.
Hulp van werkster en grote
was buitenshuis.
MEVR. KELLER, Block-
hovepark 85, Foreestlaan,
hoek Curtiuslaan.
Voor direct gevraagd
v.g.g.v.
ZEER HOGE
BIJVERDIENSTE.
Personen, die hun vrfle tijd
lonend willen maken, kun
nen zich door het aanwer
ven van abonné's op een
landelijk dagblad voor han
del, industrie en verkeer
een zeer hoge bijverdienste
verschaffen. Brieven met
uitvoerige inlichtingen on
der no. HA 587 bur. Ver.
Noordholl. Dagbl., Voor-
dam 9, Alkmaar.
WOONARK
als een huis is een „Super
Holland' ark", bev. gr.
woonkamer 4.80 x 3.50, twee
slaapkamers, W.C., gang,
pracht keuken, zes kasten.
Bergruimte in voor,- mid
den- en achterschip. Wa
ter-, licht- en douchecel
aansluiting. Voor ligplaat
sen naar keuze zorgen wij.
Arken voor kl. gezinnen
vanaf 5500.Bestek en
tekening 1.op aan
vraag. Ing. Bur. JUNIOR
VLAMING, Pr. Hendrik
kade 48, Amsterdam.
Tel. 49776 (twee lijnen).
Te^ koop prachtig
F.N.-MOTORRIJWIEL,
500 cm.3, ook ruilèn voor
lichter.
Kennemerstraatweg 242,
Heiloo.
Echtp. midd. leeft., z. k.,
zoekt
INWONING.
Br. onder No. A 131 bur.
van dit blad.
WOONARK
in prima staat te koop ge
vraagd.
Uitv. omschrijving en prijs
opgave onder letter A.C.
Postbus 1005, Amsterdam.
voor Alkmaar en
omgeving is de
aangekoden tegen 3'A
afhankelijk van het onderpand. Billijke voorwaarden.
Brieven onder No. A 90 bureau van dit blad!
Droogt 'n
MAATCORSET
en BUSTEHOUDER
Corsetière Mevrouw T. Siewers-
Snel, Stuartstraat 89, ALKMAAR
is Dinsdags, Woensdags en
Donderdags thuis van 10-12 en
van 2-4 uur.
Beter dan dit is er niet!
Directoirs en camisoles,
van 4 tot 14 jr., slechts
3 punten, vanaf 1.39
Zuiver interlock voor
dames, reclame 1.55
ƒ1.39
Pracht wollen dekens.
190 x 235
28.80
HET BESTE! Langestr. 27.
om te verven met
LINTJES stoffenverf
O
c hem, reinigen 3.75 Binneti 1 week
VROUWELIJKE JEUGD van Nederland,
dank zij de toewijding van de verpleegster hebben
vele geestelijk gestoorden hun gezondheid en hun
levensvreugde hervonden.
Wij kunnen nog meer patiënten helpen
als U zich aanmeldt als LEERLING-VERPLEEG
STER bij de Geneesheer-Directeur van de Willem
Arntsz Hoeve te Den Dolder. Salaris 1200.tot
1400.— per jaar.
Inhouding voor kost, inwoning, geneeskundige behan
deling en bewassing 700.p. j. Ie aanschaffing
dienstkleding vrij. 48-urige arbeidsweek. 3 weken
vacantie p. j.
GRATIS OPLEIDING VOOR STAAT8DIPLOMA B.
DE TENT KOMT! KOMT U OOK?
Van 7 tot 14 Juli elke avond
EVANGELISATIE-SAMENKOMST
op het CANADAPLEIN te Alkmaar.
Aanvang: 8 uur. (Zangdienst half acht.)
Verschillende sprekers Zang Muziek
Zaterdag 10 Juli en Woensdag 14 Juli
KINDERSAMENKOMST, 'g middags om 3 uur.
Toegang vrij Allen hartelijk welkom
(NED. CHR. GEMEENSCHAPSBOND.)
Een TEXTIELGROOTHANDEL heeft plaats voor
een
die tevens magazijnwerk kan verrichten.
Goed loon. Zaterdagsmiddags vrij. Leeftijd 1619 jr.
Geschikte betrekking voor jongeman, die in de tex
tielhandel wil worden opgeleid.
Br. onder no. 3631, Boekh. K. ter Burg, Alkmaar.
VAN DE SCHOOLBANK
NAAR
DE TWENTSCHE BANK.
Op de kantoren van het Rayon Alkmaar kunnen per
1 September a.s. of eerder geplaatst worden in
diverse afdelingen
en/of
employé's in het bezit van einddiploma H.B.S.
Midd. Handelsschool of M.U.L.O.
Sollicitaties te richten aan het Secretariaat
HOUTTIL 4-8, ALKMAAR
WAT VERKADE BRENGTi
Zomer Mélange. - Een
schaaltje met Vetkade's
Zomer Mélange brengt
door de zachte pastel-
kleuren de „zomer in
Uw huis". 29ctp. 100 gr.
Crime de Menthe. - Zacht
smeltend in de mond,
met juist die fijne en
frisse pepermuntsmaak
waar U naar zocht. 29 et
per 100 gram.
Orangeola. - Natuurlijk
sinaasappelsap en geu
rige chocolade vormeA
een ideale combinatie
in de juiste smaakver-
houding. 30 et p. 100 gr.
Dessert Mélange. - 'n Har
monieuze sortering be
staande uit chocolade
en moccakeps, beteid
met edele cacao en geu
rige koffie. 29 etp. 100 gr.
Damesskisokjes, zeer mooie kwaliteit 0.82
Extra grote Damesschorten 3.98
Zijden Damesnachthemden, exclusief 11.55
Heren zwembroekjes, alle maten 5.90
Manchester broeken, pracht kwaliteit „23.69
Interlock Damescamisoles, 3 pt. 1.37
Interlock Damesdirectolrs, 3 pt1.67
Interlock directoirs, extra groot,
puften 2.
Jamesonderjurken, prima, 2 pt1.87
forte herenbroekjes, interlock, 3 pt. 2.54
-Vollen herensokken, 2 pt1.98
Steenenbrug
Alkmaar
Julianastrpat
Egmond aan Zee
BUREAU
ADMINISTRATIS
Voordam 9 - Tel.
REDACTIE
Achterdam 20 - Telef.
Postgiro 187294
Directie:
J. BIJLSMA en C. K
Op 1 Augustus zullen
len die in het kader vai
van Londen zijn genomi
op de coördinatie van d
handel en het vervoer
zones in West-Duitslan
worden.
Dit is de betekenis vol
kringen van <jen verklai
raai König zal afleggei
.wordt aangekondigd, dat
Augustus zal overgaan tc
sche fusie van de Franse
Amerikaanse zóne. In ve
bankcoördinatie wijst m<
zelfde kringen op, dat de
en de latere aansluiting
zóne bij de Landerbai
feiten zijn.
De coördinatie van de
handel der drie zones t
dezelfde kringen:
1. De aansluiting van
het Point Import-Expori
Centraal Bureau voor d
handel van de Brits-Ame
2. een gemeenschapp
en uitvoerplan voor de
zónes;
3. een gemeenschappe
voor de exportinkomsten
uitgaven;
4. unificatie van het
gens hetwelk handelsver
drie zones met het buil
worden gesloten.
Men wijst er op dat d<
volledig is, met dien
Frankrijk zijn volledige
houdt voor de verdeling
en invoer onder de belar
de Franse bezettingszone
WORDT S
VERVANt
In Russische kringen
het gerucht, dat men bil
ning moet honden met
van de Russische opp
maarschalk Sokolofsky. 1
Drew Pearson, comme
Amerikaanse radio, hi
avond verklaard, dat
man aan enkele intieme
hebben medegedeeld, op
tische conventie zijn cs
zullen intrekken wam
Eisenhower, niet opni
zich niet candidaat te
Zes en dertjg democ
vaardigden van New-^ei
Frana Hague, oud-burg
Jersey-City, hebben een
gekeurd, waarbij wordt
candidatuur van genera
op de democratische coi
ladelphia te steunen. De
het democratisch comité
William Richtie, heeft
dat, naar James Roosev
zoon van wijlen preside
hem heeft doen weten, d
Californischfe afvaardigii
neraal Eisenhower staat,
de er aan toe dat hij 2
twijfeld de meerderheid
ging van Nebraska" b
hoofd van de Amerika;
zal steunen.
Met keel in haat
Vrijdag poogde een v.
door met volle vaart ac
de overweg Ede—Wage:
tende vrachtauto heen te
ten de bomen waren
zijn weg te vervolgen
pardoes in een van de 1
kende haak, waardoor
diepe keelwonde kreeg,
bleek doorgesneden en
ge, de heer J. Uitenbog;
verloor stromen bloed s
het doortastend optrede:
geant-cantine-beheerder
Militair Tehuis, de heer
het te danken, dat het
leven mocht behouden. I
in de wonde te steken,
ader zo lang af te knr
't Julianaziekenhuis dr.
taak kon overnemen. I
was noodzakelijk. Vier
den zich hiervoor ter b«
toestand van de heer U.
zorgwekkend.
NEDERLAND KOOPT 2!
OEFENVLIEGTU
Nederland heeft 25 I
vliegtuigen van 2 Canad
pijen gekocht, aldus hee:
voerder van de Nederla:
de te Ottawa meegedeel
kost 12.000 a 15.000 dolls
Weerbericht, geldig to
avond:
KC
Veel bewolking met v
m het Oosten van het
enkele verspreide bi
matige wind uit Noo:
richtingen. Koel weer.
