HOE LAAT IS HET?
GIETHOORN moet kiezen
Buitenlandse handel breidt
zich
uit
Ontwikkelingsmogelijkheden van de
schapenteelt op Texel
Mevr. Kasyenl
om te
Vader Tijd in de loop der eeuwen
VAN KAARS
TOT CHRONOMETER
Boerendorp of Toeristencenfrum
Omstreden rapport
WAAR ZIJN
ONZE SCHEPEN?
Mercurius doet weer zaken
De helft van de invoer
gedekt
VAN NABIJ
EN
En wenst niet na
Rusland terug te kt
Rikki weer in de
krant
VAN NABIJ
Het is stellig waar, wanneer
we de moderne klokkenmakers ver
wijten, dat zij, in vergelijking met
hun collega's in vroeger eeuwen,
op het gebied van klokken en hor
loges, hopeloos nuchtere gebruiks
voorwerpen scheppen, koude, om
persoonlijke dingen, die de vergelijk
king met de prachtige werkstukken
van honderden jaren geleden met
geen mogelijkheid kunnen doorstaan.
De eerste klok ter wereld verrees
ongeveer 200 jaar voor Christus in
de tempel, gewijd aan de vier winden
in Athene: door waterkracht aange
dreven houten raderen brachten een
zuil in beweging, waardoor een klein
beeld rees en daalde, daardoor de
maanden en uren op de zuil aange
bracht aanwijzend.
De Romeinen introduceerden kerk
klokken, die door een belsignaal het
verstrijken van een uur aangaven.
Behalve zonnewijzers werden in
vroegere tijden ook kaarsen, in kan
delaars gebruikt, volgens het idee van
koning Alfred, Deze liet n.l. zes kaar
sen, ieder bijna drie meter lang, ma
ken, waarbij elke kaars in twaalven
verdeeld was. Elke kaars brandde
vier uur lang, zodat de koning pre
cies kon nagaan hoe laat het was.
Om te voorkomen, dat de kaarsen
door de tocht sneller zouden branden,
was elke kaars omgeven door trans
parante windschermen.
De klok met slinger en gewichten
deed in de dertiende eeuw haar in
trede in de wereld. Vele uitvinders en
klokkemakers probeerden via het
mechanisme van een klok het „per
petuum mobile" op te lossen. Een
broer van de schilder Gainsborough
construeerde een klok, waarbij een
loden kogel, die langs een spiraal
naar beneden rolde, voor de voortbe
weging zorgde. Zodra de kogel on
deraan was beland, werd hij door
middel van een contra-gewicht weer
naar boven geëxpedieerd.
HONDERD WIJSJES.
In de achttiende eeuw waren
uiterst gecompliceerde muziekklok-
ken bijzonder in trek. Sommige
konden honderd verschillende melo
dietjes spelen. In een advertentie
uit die dagen werd zulk een klok
te koop aangeboden met de vol
gende aanbeveling: „Speelt 32
wijsjes, men hoort een koekoek
roepen en 17 kleine vogels kwin
keleren".
Klokken met een doorschijnende
wijzerplaat en geïllumineerd ver
schenen voor het eerst in 1827 in
Londen. In Frankrijk werden in het
begin van de vorige eeuw papieren
klokken verkocht, die dertig uren
achtereen liepen zonder opgewonden
te worden en die slechts 50 francs
kostten.
Een Duitse klokkenmaker in Mem-
mingen deed dertien jaar over de con
structie van aen klok, geheel van
hout gemaakt. Deze klok behoefde
men slechts eens in de drie maanden
op te winden. Als de klok stil stond,
weerklonk er een schot. De prijs was
6000 pond sterling en de uitvinder
garandeerde de levensduur op 20
jaar
't BED UIT
Natuurlijk hielden de klokkema
kers zich ook bezig met klokken, die
de mensen 's morgens deden ontwa
ken. In 1851 werd er op de Londen-
se tentoonstelling een alarmklok ge
demonstreerd, die slapers op elk ge
wenst uur deed wakker worden. Deze
klok liep volkomen geruisloos en er
ging geen bel over, wanneer het tijd
was op te staan, neen, de slaper werd
eenvoudig in zittende positie ge
bracht.
Een Boheemse klokkenmaker vond
nog iets anders uit: wie 's avonds
naar bed ging en zijn klok afstelde,
hoorde zoete en zachte muziek doch
's morgens werd hij gewekt door een
donderende mars.
NEURENBERGER EIEREN.
De eerste zakhorloges werden in
1490 in Neurenberg gemaakt: in ver
band met hun ovale vorm werden ze
„Neurenberger eieren" genoemd. In
de 16 en 17e eeuw werden er horloges
gemaakt, die de bizarste vormen had
den, van doodshoofd tot peer en
appel. Pas later koos men de ronde
vorm. De eerste materialen, die men
benutte, waren ijzer, lood en tin. Een
glas ter bescherming van de wijzer
plaat bestond tot nu toe niet: men
maakte eenvoudig twee dekseltjes.
Niet veel later kwamen zilveren en
gouden horloges al dan niet afgezet
met edelgesteenten, in de mode. In
het begin van de 19e eeuw werden
de beroemde miniatuurhorloges in
een ring, broche, wandelstok en snuif
doos gemaakt.
EEN SUPER-HORLOGE.
Het kostbaarste horloge ter
wereld behoorde aan Sultan Abdul
Medshid. Het werd in 1844 in Lon
den gemaakt van 22 karaats goud
met een diameter van 1,50 meter.
De achterzijde was geheel geëmail-
leert met bloemmotieven. De rug
zijde van het horloge was van
kristal gemaakt, zodat de eigenaar
"teeds het mechanisme kon zien.
Elk uur klonk in dit „kleine zak
uurwerk" een zilveren bel. De Sul
tan betaalde er met vreugde 12.200
pond sterling voor!
25 WIJZERPLATEN.
Een Russisch museum in Saratov
bezit de meest ingewikkelde klok, die
ooit is vervaardigd. Met mechanisme
door een Parijse klokkenmaker
samengesteld telt liefst 25 veren
en even zo vele wijzerplaten. Een der
wijzerplaten geeft het zonnestelsel
weer en het draaien van de aarde om
de zon en van de maan om de aar
de. Tevens geeft deze klok aan of de
maan 's nachts al dan niet schijnt en
of het eb en vloed is in verschillende
streken van Azië of Europa. Zons- op
en -ondergang kan men er op af
lezen; voorts is er een eeuwigduren
de kalender met de jaren, maanden
en dagen volgens de Gregoriaanse,
Mohammedaanse en Joodse tijdreke
ning, terwijl men tenslotte de positie
van de voornaamste sterren (tot het
jaar 1873 bekend) er op afgebeeld
ziet. We zeiden het: de klokkenma
kers in het verleden zagen een kunst
in hun handwerk, een kunst, die hoe
langer hoe meer naar de achtergrond
wordt gedrongen, omdat de moderne
mens meengaande met zijn tijd
liever een nuchtere, moderne klok
ziet.
Als de Engelse koning volgend jaar naar Australië en Nieuw-Zeeland gaat,
zal hem daar de „King's Flight" vergezellen, het R.A.F.-eskader van York-
toestellen, dat speciaal belast is met het vervoer van de Koninklijke Familie
en haar gasten. Deze vier koks zullen deel uitmaken van de bemanning der
vliegtuigen. Zij hebben een speciale training ontvangen op de koksschool
van de R.A.F.
(Van onze reizende redacteur.)
Nederlands meest karakteristieke dorp, het waterrijke Giethoorn,
1000 hectare in oppervlakte, 2600 hardwerkende inwoners en per jaar een
slordige 100.000 toeristen, moet kiezen en het kan het niet. Het alternatief
luidt: land of water, boeren of bezoekers, moderniseren of alles bij het oude
laten. Er zijn felle voorstanders van een ver-strekkend inpolderingsplan; er
zijn even felle tegenstanders. Soms lopen de gemoederen warm als het alles
overheersende onderwerp: de toekomst der gemeente, ter sprake komt. Dan
heeft het veel weg van een burgeroorlog, die (gelukkig! met vreedzame
middelen wordt uitgevochten.
Het dorp, schuil gaand onder ruig
geboomte, met de vele grachten, tal
loze sloten, honderden bruggetjes en
tientallen rustieke boerenwoninkjes,
is een lust voor het oog. Er is nog
nooit een auto geweest, want er is
geen enkele straat; de paden zijn er
slechts een voet breed en zij worden
om de twintig meter onderbroken
door een bruggetje van twee planken,
zó smal, dat een gearmd paar er niet
overheen kan wandelen. Zelfs fietsen
is er vrijwel onmogelijk. Elk gezin
heeft er dan ook een vaartuig, punter
genaamd. Sommige boeren hebben
bovendien een iets bredere zg. bok,
dié dienst doet voor het vervoer van
vee en hooi en bij bruiloften en be
grafenissen, die zich ook te watei
voltrekken. Nu zijn er ook vele mo
torboten voor het toeristenverkeer.
„BUITENLANDERS".
Achter die uiterlijke schoonheid
gaat niet allerwege een overeen
komstige weelde schuil. De stukken
land behorend tot één bedrijf, liggen
soms ver uit elkaar en zijn onbereik
baar voor landbouwmachines, hetgeen
de exploitatie oneconomisch maakt.
Daarom is men een twintig jaar ge
leden begonnen een moeras even bui
ten het dorp te gaan ontginnen. De
Gieterse boeren, die daar een wei
landje hadden, werden schadeloos ge
steld voor het verlies (dat tijdelijk
zou zijn), de ontwatering werd ge
regeld, het land werd verkaveld in
landerijen van 20, 30 en 40 hectaren.
Dat was te groot voor de niet-kapi-
taalkrachtige dorpelingen en er kwa
men Groningers, Friezen, Zeeuwen.
Met veel moeite heeft men gedaan
v.eten te krijgen, dat er acht Gieterse
boeren een bedrijfje van 12 hectaren
hebben gekregen. De gemeente heeft
er weliswaar een kern van grote
boeren bij gekregen, maar die „bui
tenlanders", zoals zij genoemd wor
den, staan eigenlijk buiten de dorps
gemeenschap. Nu heeft de Dienst der
Staatsdomeinen weer een stuk nieuw-
ontgonnen land in beheer even buiten
het dorp, dat nog niet aan boeren is
toegewezen.
Dat zal ook wel onze neus voor
bijgaan, zeggen de sceptisch gestem
de dorpelingen.
Die slotsom is voorbarig, maar ty
peert de stemming.
Ontginnen, droogmaken, waar
om? zeggen de kleine boeren; wij
worden er toch niet beter van als het
nieuwe land in handen van anderen
komt
Ontginnen droogmaken, nooit!
zeggen de hotelhouders, restaura
teurs, botenverhuurders, neringdoen
den, schilders, vissers, rietsnijders en
vele anderen; wij verlieaen er onze
broodwinning door,
BURGEMEESTER CONTRA
V.V.V.
En burgemeester J. Voetelink? Hij
beeft de naam, dat hij het niet al te
goed meent met z(jn dorp, dat hij
snode en geheimzinnige plannen in
zijn schild voert. Ik ben het hem op de
man af gaan vragen.
Dat komt allemaal door dat
rapport, zegt hij, maar dat is er nog
helemaal niet. Iedereen praat erover,
iedereen weet al bij voorbaat wat er
in zal staan en iedereen weet, dat ik
het geheim zal houden. Enfin, ga zo
maar door
Welk rapport bedoelt U?
Wel, een tijd geleden heeft de
gemeenteraad een bedrag uitgetrok
ken om een sociaal-economisch on
derzoek te laten instellen. Dit is een
agrarisch dorp, energiek, maar arm.
Vóór de oorlog leefde de helft van
oe inwoners van de werkverschaffing
en de andere helft van de steun. Dat
mag niet weer voorkomen. Wij moe
ten ver vooruitzien. Wij moeten weten
welke kant wij uit moeten. Nu zeg
gen sommigen, dat ik te sterk agra
risch denk, maar anderen menen, dat
ik dat te weinig doe.
Wie zal dat rapport samenstel
len?
Een hoogleraar, een ontgin-
ningsdeskundige, een landbouwinge
nieur en een man van het Econo-
misch-Teehnologisch Instituut te
Zwolle, objectieve buitenstaanders
dus, deskundig en onbevooroordeeld.
Ik ben even benieuwd naar wat deze
vier mannen zullen rapporteren als
alle anderen en, heus, iedereen zal
kunnen lezen wat dit onderzoek op
levert. Ten aanzien van verdere ont
ginningen is nog niets besloten.
Eerst dat rapport.
Zijn er geen bepaalde plannen?
Ja, maar het heeft geen zin er
over te praten zolang men niet weet
of ze ooit aan de orde komen.
Betekent het verst-strekkende
plan de verdwijning van alle plassen?
Dat nooit. Al zou men dat wil
len, de Beulaker en Belter Wijden
blijven bestaan, omdat zij nodig zijn
als boezem. Eventueel zou het Boven
wijde verdwijnen.
Maar dat heeft ook zijn beteke
nis als toeristisch centrum.
Och, dat toerisme. Honderddui
zend bezoekers, nu ja, maar wat laten
Zij achter? Dat is niet veel
Het is wél veel, zegt de V.V.V.
en die probeert nu uit te vissen
hoeveel wel. Dat is niet gemakke
lijk, want een heleboel mensen ver
tellen liever niet hoeveel zij eraan
verdienen. Met het oog op de be
lastingen, weet u
Men kan er de burgemeester
geen verwijt van maken integen
deel! dat hij het levenspeil van
zijn onderdanen wil opvoeren, hoe
dan ook. Daar staat echter tegen
over, dat het al dan niet verdwij
nen van het karakteristieke water
dorp, een recreatieoord van de eer
ste rang, een aangelegenheid is,
die niet alleen Giethoorn aangaat.
De onderzoekers zullen de zaak ln
een breed verband moeten plaatsen,
willen zij een juist oordeel kunnen
vormen.
Aalsum, Mombassa-A'dam, pass. 23-
8 Messina; Albireo. Buenos Aires-R'-
dam, 23-8 van Santos; Alcyonee, 23-8
van A'dam te R'dam; Aldabi, R'dam-
Buenos Aires, 23-8 dwars van Pernam-
buco; Amsteldijk, 23-8 van R'dam te
Antwerpen; Amstelkerk, 24-8 van Mon
rovia te Port Bouet; Bachus, 23-8 van
Patras naar Catania; Celebes, A'dam-
Java, pass. 22-8 Socotra; Delfland,
Buenos Aires-A'dam 25-8 te Santos
verwacht; Delft 24-8 van Buenaventu
ra te Quayaquil; Helder, 23-8 van An-
tofagasta naar Valparaiso; Japara, 23-
8 van Pariga naar Boemboelan; Keile-
haven, A'dam-West-Afrika, pass. 23-8
Finisterre; Kelbergen, Sfax-A'dam,
pass. 23-8 Kaap St. Vincent; Leersum,
R'dam-Galveston, pass. 23-8 Scillies;
Loppersum, 24-8 van Calcutta te Rot
terdam; Butterkerk, Bombay-R'dam,
pas. 23-8 Kaap St. Vincent; Rempang,
A'dam-Java, pass. 23-8 Burlings; Straat
Soenda, Singapore-Fremantle, 23-8 van
Semarang; Van der Waals, 23-8 van
Muscat naar Bahrein; Wickenburgh, 23
-8 van Bordeaux naar Casablanca;
Brem, Antwerpen-Lissabon, pass. 20-
8 Ouessant; Unie, 20-8 van Suez naar?
Soemba, 19-8 van Bordeaux naar Port
Talbot; Tilly, 17-8 van Casablanca te
Marseille; Baralt, 18-8 van Laguairate
Curacao; Castor, 19-8 van Houston te
New Orleans; Hersilia, 20-8 van New
York te La Guaira; Ino, 19-8 van Cris
tobal naar Kingston; Marpessa. 19-8
van Tampico naar Nassau; Nijmegen,
20-8 van Narvik te Baltimore; Over-
ijsel 21-8 van Tacoma te San Francis
co; Poseidon, 20-8 van Demarara naar
Paramaribo; Pygmalion, 21-8 van Mo
bile naar Houston; Saroena, 20-8 van
Pladjoe te Singapore; Sommelsdijk,
21-8 van New Orleans te Philadelphia;
Tjibesar, 21-8, van Tarakan naar Ma
kassar; Tjisadane, 21-8. van Hongkong
naar Amoy.
1937
23.513
1.550
16.023
1.148
74
1938
22.779
1.415
14.429
1.039
73
1939
24.306
1.517
12.709
966
64
1946
11.764
2.145
3.919
785
37
1947
16.544
4.253
5.843
1.859
44
1948*
8.850
2.359
3.235
1.179
50
De
cijfers
van de
geldswaarde
zijn,
ZUIDERKOGGE, 23 Aug. 1943. Mid.
Schots. 7; Blauwe eigenh. 5.107.10;
Bintje 5.60; Bevelanders 4.805.60, aan
voer 15000 kg; Rode kool 69.20; Andij
vie 8—10; Sla 3.40—6.20; Pronkbonen
4047; Bloemkool 1045; Slabonen 25
47; Snijbonen 5175; Uien 6.307.50;
Franse suiker 2937; Trosjes 2029;
Claps 2359; Precose 3056; Jutten 35-
56; Zigeunerin 2559; Early Victory 25
•39; Keswick 2429; Pruimen 562;
Druiven 82118.
(Van onze economische medewerker).
De tijd dat Noordhollandse boeren,
Stichtse handwerkslieden, Veluwse
jagers, Zeeuwse vissers of Over-
stichtse roggeverbouwers konden le
ven van wat zij zelf en hun buren en
familieleden voortbrachten, ligt 1000
en méér jaren achter ons. Een derge
lijke zelfgenoegzaamheid moge de
waanwijze Adolf Hitler nog voor
zijn Derde Rijk voor de geest hebben
gestaan, 'n modem land met zijn meer
behoeften kan nu eenmaal niet meer
teren op wat het zelf voortbrengt,
Het moet daarom, op straffe van een
verlaging, zo niet een vernietiging van
het levenspeil, handel drijven met het
buitenland. Het moet grondstoffen ko
pen als rubber, ijzererts, koffie, thee,
katoen, het moet machines en gereed
schappen invoeren en het moet con
sumptiegoederen bestellen, kortom goe
deren waaraan de bevolking gewend is
en welks invoer tezamen met wat het
zelf maakt elk land veroorloven een
zekere levensstaat te voeren.
INVOER VERGT UITVOER.
Al die invoer van goederen, die ons
leven juist dat extra tintje geven, waar
door het waard is geleefd te worden
(denkt u nog maar eens aan de honger
winter, toen de gewone man van de
buitenwereld was afgesloten), zal ech
ter slechts mogelijk zijn, indien wij het
buitenland een deel van onze overtol
lige producten geven. En hoe meer wij
maken en hoe beter van kwaliteit wij
leveren, hoe meer wij kunnen verkopen
aan het buitenland en hoe meer wij
weer goederen kunnen invoeren, die wij
ook vóór 1940 plachten te kopen (auto's,
koelkasten, bontmantels, zuidvruchten,
motorfietsen, piano's enz.)
De cijfers van onze handel met het
buitenland worden maandelijks gepu
bliceerd; zij vormen een der barometers
voor ons verzorgingspeil. Stond in 1946
deze handelsmeter nog op storm, in 1947
wordt het al wat minder buiig en als
wij de balans over het eerste halfjaar
van 1948 opmaken, zouden wij met eni
ge fantasie van „veranderlijk" durven
spreken. Laten wij echter de cijfers zelf
aan het woord laten. (Kolommen, na
het jaartal, resp.: 1 en 2 invoer per
1.000.000 kg en f 1.000.000; kolom 3 en 4
uitvoer in 1.000.000 en 1.000.000; ter
wijl de laatste kolom de waarde van in
voer gedekt wordt door uitvoer in pet
weergeeft):
door de invloed van de prijsstijging ten
aanzien van 1947, iets gunstiger dan
wanneer wij kijken naar de stijging van
de gewichtshoeveelheid. Desondanks zit
er ook hier schot in.
Een goede graadmeter voor de verbe
tering van onze buitenlandse handel
vormt ook de laatste kolom. In de
ZWAAG, 23 Aug. 1948. „Bangert en
Omstr. Aardappelen 3.207.20; Spinazie
23—28; Uien 6.10—7.80, Bieten 6—6.40;
Savoye kool 11.4013.50; Gele bew. kool
1320; Rode kool 611.70; Slabonen 20
—45; Snijbonen 40—96; Tomaten 4776;
Augurken 567; Waspeen 821; Bos-
peen (per 100 bos) 1523; Andijvie 8
17; Sla 29.20; Bloemkool 2270; Kom
kommers 520; Perziken 840; Reine
Victoria pr 29—66; Witte druiven 1,28
1.37; Alicante 1,081.35; Frankenthaler
931.27; Westfrisia 72—1.07; Rode bes
sen 47; Meloen 3584; Zigeunerin 22
69: Manscoplin 2850; Clapp's Favorit
27-63.
jaren '37 en '38 was circa 73'It pet.
van onze invoer gedekt door onze uit
voer, gedurende het afgelopen jaar
was dit al weer 50 pet. Natuurlijk, dit
is nog veel te laag, maar toch, het is
al weer beter dan de vorige twee ja
ren.
Nu moeten wij niet denken, dat deze
cijfers van in- en uitvoer, deze han
delsbalans, ons ook vertellen, dat wij
die andere 50 pet., dus het bedrag,
waarmee de waarde van de invoer die
van de uitvoer overtreft, ook zelf hebben
betaald. Voor een deel is dat inderdaad
het geval en wel met de gelden, die wij
van het buitenland ontvangen voor
scheepvaart-, luchtvaart- en andere be
wezen diensten en met de renten van
vroeger aan het buitenland geleende
kapitalen (onze „Amerikaantjes" b.v.)
Doch voor een belangrijk deel is deze
extra invoer boven onze uitvoer moge
lijk, doordat 't buitenland, d.w.z. vooral
Uncle Sam, ons geld leent. En hier ligt
de grote betekenis van het Marshallplan
(regelmatig leest u in ons blad, dat ue
E.C.A. (Economie Cooperation Admi
nistration) weer een nieuwe toewijzing
heeft gedaan). Onze invoer, die bij ge
brek aan dollars lam gelegd dreigde te
worden, kan nu gehandhaafd, zelfs wat
vergroot worden. Wij worden aldus in
staat gesteld om ons vernielde produc
tieapparaat op te bouwen, om meer ar
tikelen voort te brengen en meer uit te
voeren, waardoor wij uiteindelijk we
der de zo van vóór 1940 vertrouwde
buitenlandse goederen kunnen invoe
ren.
le halfjaar.
Een belangrijk rapport
Dê bécU'üfsresultaten van de Texelse
schapenhouderij zijn de laatste 20 jaar
niet gunstig geweest Ook de resul
taten over 1946 en 1947 waren zó, dat
de overheid financieel moest bijsprin
gen vrandaar dat het Landbouw-Eco-
nomisch Instituut een onderzoek in
stelde naar de structuur van de
Texelse landbouw en de ontwikke
lingsmogelijkheden der schapenhou
derij op dat eiland
Het Instituut heeft nagegaan hoe de
landbouw zich de laatste tijd daar heeft
ontwikkeld, waarbij he^ onderzoek be
perkt kon blijven tot het zogenaamde
oude land van Texel, waar van de 530
bedrijven boven 1 h a de gemiddelde be-
drijfsgrootte bijna 20 ha is Een halve
eeuw was dit alles bijna uitsluitend gras
land, maar in 1947 was een percentage
van 41 pet reeds bouwland Voortdurend
nam het aantal melkkoeien toe ten koste
van het aantal fokschapen Men is de be
drijfsresultaten dus gaan verminderen
Lsndbouw-technisch verdient een gecom
bineerde bedrijfsverandering alle aanbe
veling De melkkoeien leveren de on
ontbeerlijke stalmest voc/r het bouwland,
terwijl de combinatie van schapen met
koeien een gunstig effect op de melk-
opbrengst heeft De schapen spelen n 1
de rol van graslandverbeteraars, wat de
koeien ten goede komt Men treft op
Texel dan ook allerlei bedrijfstypen naast
elkaar aan Het gemengde bouwland-
graslandbedrijf met rundvee en schapen
is in de laatste jaren sterk in betekenis
toegenomen
Door naast schapen ook koeien te
houden, daalt de kostprijs der lamme
ren De beste bedrijfsresultaten hadden
de bedrijven waar men reeds akker
bouwproducten voor de markt kon ver
kopen en waar men gemiddeld meer
melkkoeien en minder schapen- hield
GAAT HET FOKKEN VAN HET
TEXELSE SCHAAP VERLOREN?
Van Texel en het vaste land van Noord-
Holland uit heeft zic^ de lafste kwart
eeuw het Texelse schaap over geheel Ne
derland verbreid
In 1947 werden in de schapenstamboeken
tezamen reeds vijfmaal zoveel ooien bui
ten Texel als op het eiland zelf inge
schreven, hoewel de oude fokkerij op
Texel toch niet verloren zal gaan Bo
vendien stijgt de gemiddelde kwaliteit bij
een zo kleiner aantal schapen, omdat men
de minder gewenste dieren het eerst zal
verkopen
DE CONCLUSIE
RAPPORT
VAN HET
Een efficiënte bedrijfsvoering maakt
het wenselijk het aantal fokooien gelei
delijk te verminderen, vooral op de be
drijven waar men veel fokkooien per
melkkoe heeft Er zijn thans nog 176 be
drijven met 7 en meer fokooien per melk
koe en 90 met 15 en meer Het gecom
bineerd houden van koeien en schapen
komt de grasmat en daardoor een hogere
productie der koeien ten gevolge
Een aantal van 3 4 fokkooien per
melkkoei is voor de beweidingstechniek
voldoende De huidige schapenstapel kan
zonder bezwaar van 20,335 fokooien
geleidelijk tot de helft teruggebracht
worden
Het aantal melkkoeien moet worden
opgevoerd, in de eerste plaats op de 13
bedrijven zonder melkkoeien^ de 35 be
drijven met 1 en 2 koeien en de 52 die
er 3 en 4 hebben Het is wenselijk de
melkvéestapel in de eerstvolgende jaren
van ruim 2000 tot 3000 a 3500 stuks op te
voeren
Het vorig jaar waren er op Texel nog
22 zuivere graslandbedrijven, 43 met 90
-100 pet grasland en 56 met 80—90—100 pet
Hier moet grasland in bouwland worden
omgezet, omdat grasland meer water nodig
heeft dan bouwland is de dreógte op het
eiland juist een argument om te gaan
scheuren
Van groot belang is het, dat meer
aandacht besteed wordt aan de ver
bouw van groen-voedergewassen als
hoofdgewas en stapelgewas
Speciaal wisselbouw (met kunstweide),
zoete lupinen en stoppelknollen
De oprichting van werktuigencoöpera
ties moet zoveel mogelijk bevorderd
worden
Het konit het Landbouw-Economisch
Instituut niet gewenst voor In deze om
standigheden de Texelse bedrijven met
een bepaald bedrag per fokooi te blij
ven steunen, aangezien de gewenste ont
wikkeling daardoor geremd zou kunnen
worden In de overgangsperiode zal
men moeten overwegen op welke wijze
enkele hiervoor in aanmerking komende
bedrijven geholpen kunnen worden Het
zal gewenst zijn, dat de Voorlichtings.
dienst bijzondere aandacht aan het eiland
Texel schenkt
Een vervroegde uitvoering van de in
voorbereiding zijnde ruilverkaveling zal,
vooral in verband met de mogelijke drink
watervoorziening van het vee en de ver
betering van de ligging der percelen< de
omzettting der Texelse bedrijven sterk
bevorderen
De Bijzondere Raad van Cassatie
zou morgen behandelen de zaak van
rnr. P. M. C. J. Hamer, gewezen hoofd
commissaris van politie te 's Graven-
hage, die door het Haagse Bijzondere
Gerechtshof was veroordeeld tot vijf
tien jaar gevangenisstraf met aftrek.
Mr. Hamer heeft thans zijn cassatie
beroep ingetrokken, zodat zijn zaak
van de rol is afgevoerd.
- De Belgische minister van Land
bouw, Orban, heeft de Nederlandse
directeur-generaal van landbouw dr. S.
L. Louwes, ontvangen en met hem
lendbouwkwesties van de Benelux
besproken.
De landgoederen „De Epenhorst",
„Klein Wildrust" en „Scherpenborg",
gelegen in de gemeente Epe, zijn aan
gemerkt als landgoederen in de zin
van art. 1 der Natuurschoonwet 1928
en onder de gebruikelijke voorwaar
den voor te goeder naam en faam be
kend staande personen opengesteld.
- Door het centraal bureau van de
Tuinbouwveilingen in Nederland is de
ophoudprijs van druiven vastgesteld
op 70 ct. per kg. De vaste prijs van de
fabriekskwalileit blijft gehandhaafd op
55 ct. Partijen druiven, die niet voor
of boven 70 ct. per kg kunnen worden
verkocht, kunnen bij het fabrieksge-
deelte worden ondergebracht.
Maandag had ten stadhuize te
Bolsward de overdracht plaats vaneen
collectie handwerk, bestaande uit veer
tig stukken gesmeed, gedreven en ge
slagen koper- en tinwerk, gelegateerd
door wijlen de heer Obe Mol, in leven
koperslager te Bolsward en Furmer-
end. De collectie, die zeer waardevolle
cn kunstzinnige stukken bevat, is voor
lopig ondergebracht in de burgemees
terskamer en is tijdens de tentoonstel
ling van beeldende kunsten aldaar tot
en met 3 September voor het publiek
te bezichtigen.
Zaterdagmiddag werd te Leerdam
een tentoonstelling geopend van het
werk der glasfabriek „Leerdam", ver
vaardigd in de periode 18981948. De
ze tentoonstelling, ingericht ter gele
genheid van het regeringsjubileum,
oraagt de naam „Oranje tentoonstel
ling kristal Leerdam".
Zaterdag vertrok van het vlieg
veld Welschap met een speciaal door
de missievereniging gecharterde Aero-
Holland-vliegtuig, een 20-tal paters-
missionarissen naar Entebbe in Oost-
Afrika, waar zij hun missiearbeid zul
len hervatten.
Dieven hebben Vrijdagnacht in
gebroken in het magazijn van een
coöperatie te Haarlem In totaal na
men zij ruim 7500 bonnen voor suiker,
margarine, kaas, cacao en zeep mede,
alsmede een bedrag van f 400, een
f'ets en 90 chocoladerepen.
In een reusachtige benzineopslag
plaats van de Amerikaanse marine te
Goeam op de Marianen (Stille Oce
aan) is na een ontploffing brand uit
gebroken. Of er slachtoffers zijn is niet
bekend. Geweldige steekvlammen scho
ten op en de rook bereikte een hoogte
van honderden meters.
Moestafa Doellah, de man die de
eerste handgranaten-aanslag in Bata
via bij de Capitool-bioscoop in elkaar
heeft gezet, is thans door de politie
gearresteerd. De politie ontdekte Moes
tafa bij een huiszoeking, die voor een
geheel ander doel werd verricht. De
aanslag bij de Capitool-bioscoop vond
plaats op 12 December van het vorig
jaar. Hierbij werden tien Nederlandse
militairen, die per truck huiswaarts
keerden, gewond.
De opstandelingen in Malakka
hebcn een Europeaan, zekere Boden,
vermoord. Boden was geleerde op een
wetenschappelijk proefstation in de
staat Johore. Hij is de tiende Europe
aan, die sinds het uitbreken der on
geregeldheden om het leven is geko
men.
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9 - Tel. 3320
REDACTIE
Achterdam 20 - Telef. 2274
Postgiro 187294
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Mevrouw Oksana Kasyenkina h
haar bed in het Roosevelt-zieki
voor het eerst een verklaring
de pers afgelegd.
Zij deelde mede, dat zq u
raam sprong om te ontsnappen,
om zich van het leven te berov<
gaf tevens te kennen, zo gaat 1
voort, dat zq niet naar de S
Unie wenst terug te keeren.
Zij voegde er aan toe, dat de „S
ambassadeur Aleksander Panjo
en de consul-generaal Jacob Loi
haar beiden vertelden, wat zij
over journalisten moest eeggen" c
persconferentie in het Sovjet-cons
de dag, dat zij terug was gehaald
de boerderij van Wit-Russische
wekenen te Valley Cottage. „Dooi
boodschap zou ik een heldin wo:
zeiden zij. „Ik wist, dat, aangezier
mij niet toestond het consul;
verlaten, ik ook in de Sovjet-Unii
zou kunnen ontkomen".
Op een vraag, wat in de brief
die zij van de boerderij naar Loi
zond, antwoordde zij, dat zij haar g
levensgeschiedenis in de Sovjet
daarin beschreven had en dat zi
zocht had als onderwijzeres ontslai
worden en zich naar een hotel te r
begeven. „Daar ze mij dit niet toi
den, besloot ik het zelf te doen"
wenste „met de Russen als met m
lijke wezens te spreken maar dat
ren zij niet. Ze arresteerden me i
loos weg".
Reuter voegt er aan toe, dat d
Een bekende figuur is vand;
in de krant teruggekeerd,
vrouwelijke detective Rikki
„De waterdemou van het A
maarder Meer", „Terra Incogni
en „De Pampus-piraat" gaat ni
we spannende avonturen tegem
in de strip „Gevaarlijke Lading
Onze tekenaar Jan Dirk
Exter vraagt op pagina 3 uw a;
dacht voor zijn zojuist gereed;
komen beeldverhaal.
Dinsdagmiddag is door leder
de Tomploeg 1 van de Haagse vr:
lige brigade tot het redden van dr<
lingen bij golfbreker 37 de 25-jari.
J. Borst van Beekbergen uit zee g
Het Nationale park de
Veluwe mag zich in de bijzonder
langstelling van het publiek verhe
Dit moge blijken uit het feit, di
Zondag de 150.000ste bezoeker va
seizoen kon worden begroet.
Het ligt in het voornemen om
ingang van Donderdag 2 Septe;
een wekelijkse graan- en goederenl
thans ook in de Noord-Oost Pold
organiseren.
De Nederlandse pianist Co:
Groot zal in September een toi
door Engeland maken.
Het bestuur van het N.V.V. be
het centrale tuberculosefonds, da!
gens uitkeringen van f 304.000 in
sloot met een groot nadelig saldo
subsidie te verstrekken van f 200.0(
Bij Kon. besluit is op zijn vei
aan mr. A. C. Leendertz, met in
van 30 Augustus 1948 eervol on
verleend uit zijn ambt van pres:
van de arrondissements-rechtban
Almelo.
De Kon. Ned. Middenstands
zal op 15 en 16 September een coi
houden in Haarlem. Dit congres i;
eerste na de oorlog.
83 kinderen uit Sleeswijk-Hol:
Hamburg, Hannover en Dusseldorf
na allen wezen, wier leeftijden vari
van I tot 13 jaar, vertrokken deze:
gen uit Southampton naar Zuid-A
waar zij in gezinnen zullen worden
genomen. De kinderen hebben
grondige keuring ondergaan.
Volgens Radio Athene is 't la
georganiseerde verzet van de guer
in het Grammos-gebied gebroken,
laatste groepen opstandelingen zo;
zich op Albanees grondgebied hel
teruggetrokken.
Het nieuwe geld in China hee:
prijs van een krant van 800.000 (Cl
dollar gebracht op 25 centOm
selingskoers van een nieuwe go1
joean tegen oude Chinese dollars is
tegen 3.000.000.000.
150 personen te Niigata in
Noord-Westen van Hondo zijn dooi
instorten van een brug vermoed
on. het leven gekomen. Zij stonde
de brug te kijken naar een vuur'
toen de brug bezweek en zij ii
snelstromende rivier Shinano ter;
kwamen.
