De goede strijd gestreden de loop geëindigd - het geloof behouden H.M. Koningin WILHELMINA ziet terug op vijftig jaren Nederland |§Hf I .Ik herdenk DE KROON heeft nieuwe gewonnen glans Woensdag 1 Sept. 1948 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN 145ste Jaargang No. 206 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Jubelend Amsterdam huldigt Moeder des Lands Koningin naar de Jordaan WEERBERICHT De keuzebon wordt afgeschaft Geallieerde bestuursraad hersteld Minister-President W. Drees Nu in de Amsterdamse haven de lichtjes branden Fusie tussen socialisten en communisten in Indonesië Prinses Marijke verwelkomt Oma Benes stervende Zhdanof overleden BUREAU ADMINISTRATIE Voordam 9 - Tel. 3320 REDACTIE Achterdam 20 - Telef. 2274 Postgiro 187294 Directie: J BIJLSMA en C. KRAK ALKMAARSCHE COURANT TARIEVEN: Advertenties: 16 cent per millimeter. Familieberich ten 20 cent per millimeter Vraag sa Aanbod tot 15 woorden 1.elk woord meer 5 cent, uitsluitend contant Abonnementen: 1.30 per maand, 3.75 per kwartaal Wrnd. Hoofdredacteur: W. Middelbeek. Rayonredacteur: W. Oliemans. Gistermiddag heeft H. M. Koningin Wilheimina op haar 68ste verjaardag in het gouden jubeljaar 1948 in het Olympisch Stadion te Amsterdam de volgende rede uitgesproken. Ik dank alle aanwezigen voor hun tegenwoordigheid alhier op dit ogen blik. Met vreugde begroet ik de vertegenwoordigers uit Indonesië, Suriname en de Nederlandse Antillen, die hierheen zijn gekomen om mijn jubileum te herdenken en de inhuldiging van mijn dochter bij te wonen. „Dat ik mij, vanwege mijn leeftijd, tot enkele uren feestbetoon heb moe ten beperken, doet mij leed, maar ik geef allen die ik niet kan ontmoeten de verzekering dat ik met hun herdenking meeleef en met ware belang stelling volg al hetgeen zij hebben dernomen om mijn jubileum te vieren. In het bijzonder waardeer ik daarbij het streven om niet alleen een feest te vieren zonder meer, maar om dingen tot stand te brengen van blijvende waarde voor onze toekomst. Een kleine vergoeding voor hetgeen mij ont gaat is, dat ik thans door de microfoon tot u kan spreken en zo in persoon lijke aanraking met u kan zijn. Geheel onverwacht heeft H. M. de Koningin besloten hedenmid dag om 5 uur een rijtoer door de hoofdstad te maken. Op deze tocht zal zij o.m. door de Jordaan, over de Eilanden en door een gedeelte van Amsterdam-Oost rijden. fi Ik zal U niet vermoeien met een op somming van al wat geschiedde in deze vijftig jaren, Slechts wil ik een enkel woord zeggen over het alles beheersen de gebeuren van de jongste tijd, het verzet hier en in Indonesië, onze vrij heidsstrijd. In het bijzonder richt ik een woord tot allen, die in die strijd, op welke wijze ook, hebben meegestreden. Ik wend mij tot hen, die nog dage lijks offers brengen in het leed, dat zij hebben te dragen. Ik gedenk de duizenden die hun le ven hebben gegeven. En allen, de le venden en hen die zijn heengegaan dank ik voor hun vaderlandsliefde en voor wat zij mij gegeven hebben in hun samenwerking. Het is voor mij een vreugde te weten, dat ook mijn beide kinderen, ieder op verschillende wijze, hun uiterste krach ten hebben gegeven in de grote strijd voor de bevrijding van het vaderland en met U allen mijn actieve medewer kers zijn geweest. Zij kennen als gij het jongste verleden. Als ikzelf hebben zij met U medegeleefd en begrijpen zij U. Thans loopt dit tijdperk voor mij ten einde. De strijdende taak, die wij allen tezamen gehad hebben, die wij zovele jaren tezamen hebben vervuld, ga ik neerleggen. Veel is er in de oorlogsjaren ge droomd en verwacht van de toekomst. Voor velen is de werkelijkheid na de bevrijding een teleurstelling geworden. Ik vertrouw dat gij sterk zult zijn en veel zult verwezenlijken van wat toen als toekomstdromen in ons allen leefde en thans nog leeft. Aan de vooravond van mijn troons afstand bind ik U dit op het hart. Met erkentelijkheid denk ik voorts aan velen, hetzij hoog of laag geplaatst, dit gedurende deze lange jaren mij bij het vervullen van mijn taak hebben bijgestaan. En thans gaan mijn gedachten terug naar hit verre verleden, naar mijn kin derjaren en de liefde van mijn onver getelijke grijze vader. Ik denk aan mijn moeder, aan wie ik zo onuitsprekelijk veel verschuldigd ben, aan haar, de wijze regentes, die mij opvoedde en met haar moederlijke liefde en zorg omringde, aan haar, wier hart steeds uitging naar de lijdenden in ons volk. Ik denk aan mijn innig betreurde man, die mij bij het vervullen van mijn taak tot grote steun is geweest en wiens nagedachtenis bij ons volk steeds in het teken zal staan van dienende liefde. Nu wend ik mijn blik naar de naaste toekomst, naar de troonsbestijging van mijn dochter. Het is voor mij als moeder een aan grijpend ogenblik, nu mijn kind een stap zet als deze. Zij aanvaardt haar taak in een moei lijke en ingewikkelde tijd, een tijd die vraagt om sterke mensen. Als vanzelf rijst nu voor mij op het beeld van onze stammoeder, wier naam zij draagt. Groot was het geloof, Groot waren de taaie volharding en offervaardigheid, groot was het verstand, de bezieling en het moederlijk hart van Juliana, de moeder van de Vader des Vaderlands. Ik kan mijn dochter geen betere wens medegeven, dan dat zij, geheel als kind van haar eigen tijd, bezieling moge put ten uit deze lichtende gestalte, voor wie als voor vele Nederlanders van vroe ger en latere tijd geldt, ik he?b de goede strijd gestreden ik heb de loop geëindigd ik heb het geloof behouden. EEN JUBELTOCHT. Het leek wel of geheel jubelend Am sterdam gistermiddag langs de zonnige route was geschaard, waarlangs de ko ninklijke familie zich in twee open rij tuigen door de Amsterdamse straten naar het Olympisch Stadion begaf. Op de daken, op de balcons, op de raam kozijnen, op de trams, op de telefoon cellen en op de trottoirs vele dichte rijen dik juichte en wuifde het enthou siaste publiek de vorstin en haar familie uitbundig toe. Zeeën van wapperende oranje vlaggetjes golfden met de twee landauers aan beide zijden van de route boven de hoofden tot tenslotte de paar den op het Stadionplein rechtsaf sloe gen en de stoet onder de Marathonto ren van het Stadion naar binnen reed onder het aanzwellende gejuich van de tienduizenden, die daar verenigd waren. PRINSELIJK GEZIN NAAR VUURWERK. Gisteravond om negen uur stonden terzijde van de Paleisingang een aantal politiemotoren opgesteld. Hierdoor aan getrokken stroomde een talrijk publiek, dat over de verlichte Dam verspreid was, naar de rand van de kleine steentjes en lang werd hun geduld niet op proef gesteld. Tien over negen reed een donkere hofauto, met neergeslagen kap voor en onder luide toejuichingen van de menigte namen het prinselijk paar 'met de drie oudste prinsesjes in de auto plaats. Door de feestelijk ver sierde en verlichte propvolle stad ging het in snel tempo naar Zuid, waar op de open vlakte tegenover de Stadion kade het grootste vuurwerk dat Ne derland ooit gezien heeft, weldra zou losbarsten. EED OP OUDE GRONDWET. Het lag aanvankelijk in de bedoeling, dat de plechtige afkondiging van de veranderingen in de grondwet welke veranderingen deze week nog in de vergadering der Eerste Kamer behan deld moeten worden nog voor 4 September a.s. zou geschieden. Dit is echter niet mogelijk gebleken. Zo mo gelijk zullen de veranderingen voor de nieuwe zitting der Staten-Generaal, welke op de derde Dinsdag van Sep tember wordt geopend, worden afge kondigd. Koningin Juliana zal dus op Maandag a.s. de eed afleggen op de grondwet in de thans vigerende tekst. Weersverwachting, geldig tot Woensdagavond. DALING VAN TEMPERATUUR Zwaar bewolkt met plaatselijk enige regen. Later hier en daar weer opklarend. Meest matige wind uit richtingen tussen Zuid en West. Vooral in de namiddag la gere temperatuur dan gisteren. Beschuit en gebak weer van de bon Naar het A.N.P. verneemt is door de minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening in principe besloten om tot afschaffing van de zogenaamde keuzebon voor brood- en bloemproducten over te gaan. De datum, waarop dit zal plaats vinden, is nog niet definitief vastgesteld, doch zal zeer spoedig worden bekend ge maakt. De opheffing zal tot gevolg hebben, dat biscuits, beschuit, gebak, koekjes, vermecelli, spaghetti en macaroni dus zonder bon, verkrijgbaar zullen zijn. Het broodrantsoen wordt dan ver hoogd tot 2000 gram per persoon per week. Het Duitse Nieuwsbureau DPD (Britse zóne) maakt bekend, dat het resultaat van de conferentie van de geallieerde gouverneurs in Duitsland is, dat de geallieerde bestuursraad van Dinsdag af weer functionneert. De minister-president, de heer W. Drees, heeft gistermiddag in het na tionale programma over beide Neder landse zenders een rede uitgesproken, waarin hij o.m. zeide: Het stamhuis, dat in de 16e eeuw onder Willem de Zwijger, de vader des vaderlands, tegenover de Spaanse overheerser de vrijheid van de Neder landse staat vestigde, dat onder stad houder Willem III de dreiging van eên Franse overheersing wist af te weren, dat na de Napoleontische tijd met Ko ning Willem I werd geroepen tot de kroon van de vernieuwde staat, heeft (Van onze speciale verslaggever). JIANGS de kaden van de Amsterdamse haven gloeien de honderden lamp jes, die de contouren aangeven van de vemen, de pakhuizen, de loodsen, met de in floodlight gezette giganten van kranen ertussen. Daar staat ook op de kop van de Handelskade het filiaal instituut van het K.N.M.I., badend in een weelde van licht, daar zijn, aan bakboord van de salonboot die ons door de haven voert, de terreinen en gebou wen van de grote Amsterdamse scheepswerven, waar schepen, opgehe ven uit het donkere water door de machtige droogdokken, hun forse rom pen koesteren in de stralen van nog al meer schijnwerpers, daar liggen de schepen zonder tal, hun schoorstenen fier geheven in de cascades van licht, hun flanken geïllumineerd met duizen den bolletjes, die millioenen kaarsen uitstralen. Daar is de Karei Doorman, de trots van onze vloot. Langs de uiterste rand van het vliegdek trekt een H. M. de Koningin is Maandagmiddag in de hoofdstad aangekomen. Voor de uitgang van het Amstel-station luistert H. M. de Koningin naar een zang- hulde van Amsterdamse Mannenzangverenigingen. gespannen snoer van lichtjes, van de top van de commandotoren vallen de strengen licht in flauwe bogen tot op het dek. De Jantjes juichen als wij voorbijvaren, ze zitten overal, in de walegangen, in de machinegeweernes ten, op het ontzaglijke dek. Een schijn werper priemt door de duisternis en tast de romp van ons schip af, van voor tot achter, van achter tot voor. Verder op ligt de Vulkaan, het reparatieschip, daar liggen enkele duikboten en dragen het hunne bij tot dit feest van licht, deze weelde van lampen en schijnwer pers. Zo uitbundig springt het van de schepen, van de gebouwen naar voren, dat men het gemis van zoeklichten niet voelt. Zoeklichten zijn uit de tijd, de radar nam hun plaats in en radar geeft nu eenmaal geen licht. CN zie, daarginds, vlak vóór het ge bouw van het IJ-paviljoen, daar ligt de Jan van der Heyden, de machtige drijvende brandspuit, en zendt zijn fon teinen van oranjekleurige waterstralen de lucht in, vier zware stralen in het midden, omgeven door een zoom van lagere waterbogen. Het schijnt, alsof het gekletter van het water van hier te horen is. Verder naar het Westen gloeit het neon van de meelfabriek, daar grijpt de kolos „Phoenix"-naar de hemel, met zijn ijzeren arm badend in het licht, de arm van de zwaarste drijvende bok uit Amsterdam's haven, die ketels en hele machinedelen uit de schepen licht, als waren het slechts veertjes. En vóór de boot weer met een sier lijke boog terugkomt aan de steiger, en nog zijn weg zoekt tussen het gewemel op het water, waar de honderden groene en witte en rode lampjes als torren over het IJ scharrelen, valt daar het beeld open van de geïllumineerde stad, van Amsterdam, zoals het zich thans aan de opgetogen bezoeker 'open baart. Met de torens van Oude en Zui- derkerk in het floodlight, met de Wes tertoren als een fijn filigrain tegen de rosse hemel. En daaronder de hoofdstad des lands. Kroningsstad, blakend van licht, licht van gevels, van guirlandes langs de grachten, van schijnwerpers. Wie het ziet, moet onder de indruk ko men, een indruk, die intussen het im ponerend beeld van de haven van Amsterdam, die weer leeft en van zich doet spreken, niet verdoezelt, zodat dit de bezoeker nog lang bijblijft een waardige nazaat van zijn groot ste zonen gevonden in de eerste vrouw, die tot de regering van het koninkrijk geroepen werd. Koningin Wilheimina, moeder des lands, moeder van het ver zet. Zij vertegenwoordigde tegenover de Duitse geweldenaar de eenheid van ons volk en wist de besten te bezielen tot weerstand tot het uiterste. Zij heeft overeenkomstig de eed, 50 jaar geleden afgelegd, de onafhankelijkheid en het grondgebied van de staat met al haar vermogen verdedigd en bewaard en de algemene bijzondere vrijheid en de rechten van alle hare onderdanen be schermd. Zo is de constitutionele mo narchie onder het Huis van Oranje ook in deze grote worsteling een waarborg der volksvrijheid geweest. De Kroon/ die nieuwe glans heeft gewonnen in de wijze waarop zij door koningin Wilheimina werd gedragen, zal bij de wording van nieuwe verhou dingen tussen de delen van 't konink rijk, Nederland, Indonesië, Suriname en de Nederlandse Antillen, nieuwe verhoudingen, waarin een synthese zal moeten worden gevonden van zelfstan digheid en samenwerking op voet van gelijkheid, een binding van zeer bij zondere betekenis blijken te zijn. Straks gaat Koningin Wilheimina de kroon overdragen aan haar dochter, dan Koningin Juliana. Deze gedachte werkt in op de gevoelens van deze dag. En terwijl wij thans allereerst het jubileum vieren in een eenheid, die voor deze dag alle verschillen terug dringt die ons vrije volk kenmerken, en aan de Koningin de gelukwensen aanbieden van heel het volk, moge ook reeds gezegd worden, het oog gericht op de 4e September die wij zien ko men, als straks Koningin Wilheimina na een halve eeuw een lichtend voor beeld te zijn geweest van onbegrensde toewijding en hoge plichtvervulling, naar eigen wens terugtreedt en weer als Prinses der Nederlanden wil worden beschouwd dat de heilwensen en zege beden van tallozen haar zullen verge zellen, beden, dat nog een rijk gezegen de levensavond moge volgen, waarin zij land m volk, ja gezegd mag worden de landen en volkeren, die onder haar kroon waren verenigd en die haar zo lief zijn, tezamen mag zien opbloeien in een eindelijk weer werkelijk tot vrede terugkerende wereld. H.M. de Koningin is Maandagmid dag in de hoofdstad aangekomen. De Vorstin en de overige leden van de Koninklijke Familie op het bai- con van het Paleis op de Dam. De Republikeinse Socialistische partij, waarvan de voormalige re publikeinse premier Amir Sjari- foeddin voorzitter is, heeft beslo ten, een fusie aan te gaan met de republikeinse communistische par tij, aldus maakt „Antara" bekend. Bij de aankondiging dezer fusie verklaarde Sjarifoeddin, volgens Antara, dat hij sinds 1938 in het ge heim lid van de communistische partij is geweest. Van de vier par tijen, waaruit de linkervleugel in de republiek bestaat, hebben er thans twee een fusie met de com munisten aangegaan. Volgens een officieel bulletin van gisteravond is de toestand van Benes „uiterst ernstig". Benes heeft gister morgen het bewustzijn verloren en gaat snel achteruit. „Een dergelijke ernstige achteruitgang moet elke hoop doen verdwijnen, dat hij weer zal her stellen", aldus het bulletin. SCHUMAN GENOOT HET VERTROUWEN. Officiëel wordt meegedeeld, aldus meldt Reuter, dat Schuman met 322 te gen 185 stemmen de steun van de Nat. Vergadering beeft gewonnen. Volgens radio Moskou is kolonel- generaal Alexandrowietsj Zhdanof overleden. Kolonel-generaal Andrei Alexandro wietsj Zhdanof was de 51-jarige secre taris van het hoofdbestuur der Sovjet- russische communistische partij. Hij werd somtijds „de logische opvolger" van Stalin genoemd en was één van de voormannen bij de oprichting van de Kominform. Zhdanof was Stalin's naaste medewerker en werd beschouwd al het meest doortastende lid van het Sovjetrussische Politbureau. Vóór September 1947 (oprichting van de Kominform te Belgrado) was hij lid van het hoofdbestuur van de oorspron kelijke Communistische Internationale (Comintern) totdat deze ontbonden werd. Als hoofdverdediger van Leningrad tijdens de oorlog vuurde hij de bevol king aan, het Duitse beleg te doorstaan. Hij was leider van de geallieerde be stuurscommissie voor Finland en mede- ogdertekeuaar van het Fins verdrag.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1948 | | pagina 1