DE WERELD IS VOL REP EN ROER
Lichi en donker
Verminderde uitgaven - Lagere belastingen
Er wordt gevochten om Madioen
„Brandhaarden breiden uit
Woensdag 22 Sept. 1948 VERENIGDE NOORD-HOLMNDSE DAGBLADEN '45ste J««g»gNo. 223
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
De millioenennota minder somber dan vorig 'jaar
VAN MOOK BLIJFT
VOORLOPIG
De troepen van Hatta
staan gereed
Weerbericht
Besprekingen met Moskou blijven mogelijk
Verenigde Naties vergaderen te Parijs
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9 - Tel. 3320
REDACTIE
Achterdam 20 - Telef. 2274
Postgiro 187294
Directie:
J BIJLSMA en C. KRAK
ALKMAABSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ^cent per
millimeter Familieberich
ten 20 cent per millimeter
Vraag en Aanbod tot 15
woorden 1.— elk woord
meer 5 cent, uitsluitend
contant
Abonnementen: 1.30 per
maand, 3.75 per kwartaal
HOOFDREDACTEUR: A. KAPTEIN RAYONREDACTEUR: W. OLIEMANS
Het Indisch blad „Nieuwsgier" ver
nam uit Den Haag, dat de Nederlandse
regering in verband met de spanning
in Indonesië besloten heeft de kwestie
van de landvoogdwisseling enige maan
den uit te stellen om daarna definitief
een besluit te nemen na een nieuwe
bespreking met dr. Van Mook.
Het kabinet en de landvoogd bereik
ten inmiddels overeenstemming zowel
ten aanzien van de houding in verband
met de ontwikkelingen in de Republiek
als betreffende de structuur van de in
terim-regering.
Amerika mobiliseert de
industrie
De gezamenlijke Amerikaanse staf
chefs hebben de afdeling munitie een
uitgebreid plan doen toekomen voor in
dustriële mobilisatie «in de Verenigde
Staten in het geval van uiterste nood.
Er zou al voor een waarde van 700
millioen dollar aan grondstoffen van
50 verschillende soorten zijn verzameld.
Talrijke fabrieken zijn reeds aange
merkt als de meest efficiënte produ
centen van dat militaire materiaal, dat
in geval van nood in grote hoeveel
heden nodig zal zijn,
Vader stootte op zijn
verdronken zoontje
Een tweejarig jongetje, dat reeds van
Zondagmorgen af werd vermist, werd
gistermiddag dood teruggevonden in
een zinkputje achter het huis van de
familie Vrijdaghs te Groningen. Over
de toedracht van dit tragisch ongeval
vernemen wij het volgende:
Zondagochtend heeft de heer Vrij
daghs het zinkputje met een stok
doorstoken, toen bleek, dat de goot
steen verstopt geraakt was. Ongeluk
kigerwijze heeft de heer Vrijdaghs
vergeten het deksel weer op het putje
te plaatsen. Tóen hedenmiddag bleek,
dat de gootsteen weer verstopt was en
de heer Vrijdaghs wederom met een
stok trachtte het vuil uit het putje te
halen, stootte hij op het ontzielde li
chaampje van zijn zoontje.
DEENS SCHIP OP EEN MIJN
IJmuiden-radio deelt mede, dat bij
routeboei e.t. 10 (ter hoogte van Ter
schelling) 't Deense stoomschip Ma
ria Toft" op een mijn is gelopen. Het
schip heeft sleepboothulp gevraagd.
JJE MINISTER van Financiën, Prof. P. Lieftinck, heeft gistermiddag de jaarlijk
se milUoenennota aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal overgelegd.
In de inleiding gewaagt de minister met dankbaarheid van het feit, dat in het
jaar van het gouden regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina het jaar ook
van de overgang der Koninklijke waardigheid in handen van Koningin Juliana
de nota betreffende de toestand van 's Rijks financiën een minder somber
geluid kan doen horen dan de voorafgaande jaren sedert Nederlands bevrijding
het geval is geweest.
bet landbouw-egalisatiefonds moet de
binnenlandse structuur van het eco
nomische leven aangepast worden
aan de wijzigingen, welke de wereld
structuur ondergaat. In dit opzicht
is spoed vereist, mede om te voor
komen, dat wij bjj beëindiging van
de Marshall-hulp voor een ernstige
economische ineenstorting komen te
staan. De landbouwpolitiek moet ge
richt worden op een zo groot moge
lijke dollarbesparing, door een voor
zichtige import-politiek. De Benelux-
samenwerking eist voorts een poli
tiek van prijssubsidies met een sterk
tijdelijk en grotendeels aflopend ka
rakter. Tenslotte bestaat er een nauw
verband tussen het opheffen, waar
mogelijk van rantsoenering en de
subsidiepolitiek.
De subsidie op het levensmiddelen
pakket bedraagt nog altijd 212 mil
lioen, of wel 20 per inwoner, waar
van ruim de helft aan de melksector
moet worden toegerekend.
Een afzonderlijk hoofdstuk van de
millioenen-nota is gewijd aan de ver
mogenspositie van het Rijk, waarvoor
een staatsbalans is samengesteld. Van
het totaal der verplichtingen op kor
te en lange termijn (waarbij inbegre
pen de verplichtingen wegens oorlogs
schade) ad 34.6 milliard is ongeveer
19 milliard gedekt door activa. Het
nationaal inkomen voor 1949 wordt
berekend bij een productiviteit per
hoofd van ca. 90 pet. van voor de oor
log op ruim 18 milliard.
(Zie vervolg pagina 3)
Naar normale financiering
f)E geleidelijke verbetering van de
financiële toestand des lands zal
weldra een stadium hebben bereikt,
waarin niet alleen zoals in 1948
de gewone dienst een groot overschot
laat, maar waarin ook de buitenge
wone dienst 1 (de dienst van uitgaven
van aflopend karakter, uit oorlog en
bezetting volgend) nagenoeg geheel
uit de gewone middelen zal kunnen
worden gefinancierd.
De uitgaven van de gewone dienst
bedragen 2.417.005.514 en van de bui
tengewone dienst 1 815.862.106. Daar
tegenover staan de middelen uit de
gewone dienst ad 3.156.000.421 en de
buitengewone dienst 1 76.162.570.
Het nadelig saldo is 704.629.
De uitgaven van de buitengewone
dienst 2 (kapitaalsuitgaven) worden
voor 1949 geraamd op 365.640.310,
waartegenover een bedrag van
71.498.693 wegens kapitaalsinkom
sten staat. Deze dienst wijst derhalve
een tekort aan van ƒ294.141.617.
Een vergelijking met de vastgestel
de begroting voor 1948 wijst uit, dat
het nadelig saldo van de gewone
dienst en de buitengewone dienst 1
tezamen toen werd geraamd op
f 725.415.360.
HOGERE MIDDELEN.
Het thans zoveel gunstiger eind
resultaat is voor een belangrijk deei
een gevolg van de omstandigheid, dat
het voor 1949 verantwoord kan wor
den geacht de middelen 440 mil
lioen hoger te ramen dan voor 1948.
Daarnaast zijn de uitgaven 285 mil
lioen lager gesteld.
Het nadelig saldo van het Land-
bouw-Egalisatiefonds kwam op de
begroting 1948 voor met 498.235.000
(het werkelijk nadelig saldo van dit
fonds zal echter volgens een thans
opgestelde berekening ongeveer 602
millioen belopen) tegenover een ra
ming voor 1949 ad 364.833.000.
Het saldo van de buitengewone
dienst 2 was voor 1948 op/ 423.015.484
geraamd, tegenover 294.141.617 voor
1949.
De ontwerp-begroiting voor 1949
wijst, wat het totaal der uitgaven be
treft een budgetverbetering aan van
625 millioen.
Ten aanzien van de begroting van
MAAR uit Djocja wordt gemeld
rijn de voorbereidingen voor het
ontzetten van de veroverde stad
Madioen door de troepen van de Re
publikeinse regering voltooid.
Volgens de communistische radio te
Madioen zijn Sjarifoeddin en dr. Se-
tiamdjit, respectievelijk leider van de
socialistische en de arbeiderspartij,
die met de communistische partij ge-
Uitlevering van Papanek
verzocht
De Tsjechoslowaakse regering heeft
de- Franse regering om de uitlevering
verzocht van Jan Papanek, de vroege
re Tsjechoslowaakse afgevaardigde in
de V.N. Dr. Papanek, die na de Fe-
bruari-gebeurtenissen stelling heeft
gekozen tegen de nieuwe regering te
Praag, bevindt zich thars te Parijs.
Hij wordt er van beschuldigd, 125.000
dollar te hebben ontvreemd. De Tsje
choslowaakse autoriteiten hebben een
aanhoudingsbevel tegen hem uitge
vaardigd.
Papanek deelde aan Reuter mee:
„De beschuldiging tegen mij is onge
grond en steunt op dezelfde leugens,
v/aar het huidige regiem op gegrond
vest is".
MINISTER STIKKER TERUG UIT
DE V.S.
Met het KLM-lijnvliegtuig uit New-
York is hedenmorgen te kwart over
zeven enige uren vroeger dan de in
dc dienstregeling vermelde tijd mi
nister mr. D. U. Stikker op Schiphol
aangekomen. De minister is terstond
doorgereisd naar Den Haag.
Weersverwachting, geldig tot Don
derdagavond.
Gedurende de nacht: zwaar bewolkt
mét tijdelijk enige regen, voorna
melijk in het Zuiden van het land,
iets minder koud. Morgen overdag:
wisselend bewolkt met plaatselijk
enkele buien, ongeveer dezelfde
tempertuur als vandaag. Matige, in
het Noorden van het land tijdelijk
krachtige wind tussen West en
Noord.
fuseerd zijn, naar Madioen vertrokken.
Hardnekkige geruchten doen de
ronde, dat Sjarifoeddin minister-pre-
sindent zou worden van een eventuele
republikeinse communistische rege
ring.
Intussen komen er ook berichten
binnen over een communistische op
stand op Sumatra, in het bijzonder in
Tapanoeli. De minister van voorlich
ting, Mohammed Natsir, heeft ver
klaard, dat de gewapende conflicten
tussen republikeinse legereenheden
op Sumatra gevolg zijn van „per
soonlijke geschillen" van het ieger-
personeel.
In Zuid-Celebes is een smokkelaf-
faire ontdekt, waarbij ambtenaren,
geldschieters en prauwvoerders be
trokken zijn. De handel richtte zich
op Singapore. Er is voor millioenen
gesmokkeld. Tal van arrestaties zijn
verricht.
De plechtige opening van de
Staten-Generaal
QISTERMIDDAG is H. M. de
Koningin Juliana in gezelschap
van Z. K. H. Prins Bernhard in de
Gouden Koets van het paleis
Noordeinde naar de Ridderzaal ge
reden ter plechtige' opening van de
zitting van de Staten-Generaal.
Het was de eerste maal sinds de
bevrijding, dat deze plechtigheid
met groot ceremonieel geschied
de. De eerste maal ook, dat Ko
ningin Juliana de opening ver
richtte met het uitspreken van de
troonrede.
Dit waren zeker al motieven ge
noeg om grote belangstelling voor
deze plechtigheid te verwachten,
Prinsjesdag in zijn oude glorie van
een feestelijke stoet met de Gou
den Koets, die thans een jonge
koningin naar de oude Ridderzaal
voerde. De Nederlandse Spoor
wegen hadden extra-treinen inge
legd om de duizenden te vervoeren.
De Ridderzaal prijkte voor het
eerst met een sobere versiering
van palmengroepen ter weerszijden
van de troon en van bronskleurige
chrysanthen en groen.
Brits bezoek aan ons land
Op Maandag 27 September zal een
groep parlementaire vertegenwoordigers
der overzeesche gebiedsdelen van het
Britse Gemenebest een bezoek brengen
aan ons land. Het betreft vertegenwoor
digers uit Canada, Australië, Nieuw-
Zeeland, Unie van Zuid-Afrika, Eire,
India, Pakistan, Ceylon, Malta, Noord-
Ierland, het eiland Man, de Bahama-
eilanden, Mauritius en de Bermuda
eilanden, die te Londen bijeen zullen
komen ter bijwoning van een vergade
ring der Empire Parlementary Associa
tion. Na Nederland wordt ook een be
zoek gebracht aan België.
Geen onenigheid tussen
Grote Drie
£)E AMERIKAANSE, Engelse en Fran
se ministers van buitenlandse zaken
hebben te Parijs opnieuw gesproken
over de Berlijnse crisis. In verband
daarmee werd in Engelse kringen ont
kend, dat er onenigheid zou bestaan
tussen Amerika enerzijds en Engeland
en Frankrijk anderzijds over de te vol
gen gedragslijn. Er bestaat wel enig
verschil in accentuering nopens tacti
sche kwesties, maar principieel is men
het eens over de vraag, op welk punt de
onderhand-lingen met Moskou moeten
worden afgebroken en de kwestie aan
de Verenigde Naties moet worden
voorgelegd. Men wil echter niet te
spoedig de bruggen achter zich ver
branden en men houdt zo lang moge
lijk de mogelijkheid voor besprekingen
tussen de vier mogendhden open.
Volgens een woordvoerder van het
Franse ministerie van h—'tenlandse za
ken zullen de ministers niet vóór de
volgende week weer bijeenkomen. Men
ECONOMISCHE FUSIE WESTELIJKE
ZONES VAN DUITSLAND
De volgende maand zal de Franse
zone van Duitsland economisch ver
enigd worden met de Engels-Ameri
kaanse zone. Een woordvoerder van
het Franse ministerie van Buitenland
se Zaken heeft bevestigd, dat deze
economische fusie een logisch gevolg
is van het eerder in dit jaar te Lon
den genomen besluit tijdens de be
sprekingen der zes mogendheden over
West-Duitsland.
De Franse zone blijft politiek en
administratief onafhankelijk van de
Engels-Amerikaanse zone.
neemt te Parijs aan, dat de tussen
liggende tijd gebruikt zal worden voor
stappen te Moskou. Men is algemeen
van oordeel, dat dit0 alleen kan geschie
den in de vorm van een gemeenschap
pelijke nota aan de Sovjetregering,
waarin de houding van de Westelijke
mogendheden ten aanzien van het laat
ste Sovjetmemorandum over de Ber
lijnse crisis wordt uiteengezet.
De conferentie werd bijgewoond door
de drie Westelijke militaire bevelheb
bers in Duitsland.
TE PARIJS IS DE algemene verga
dering der Verenigde Naties met
enige plechtigheid geopend. Er zijn
delegaties uit 58 landen aanwezig ter
behandeling van een agenda, die
zeventig punten omvat, waaronder
het Palestijnse vraagstuk. Tot voor
zitter is gekozen de Australische mi
nister van buitenlandse zaken Herbert
Evatt.
De president der Franse republiek,
Vincent Auriol, hield een begroetings
rede. Hij zeide: „Met angst zien wij
de brandhaarden zich uitbreiden. De
wereld is verlamd door vrees, egoïsme
en vooroordeel. Van uw morele macht
is de vrede afhankelijk. Daar de moei
lijkheden toenemen en ons meer en
meer bedreigen, wordt uw organisa
tie steeds noodzakelijker. Slechts de
internationale wet waarborgt de wer
kelijke onafhankelijkheid, de werke
lijke vrijheid en de werkelijke veilig
heid der naties. Drie jaar zijn ver
lopen sedert het einde van de vijande
lijkheden en met angst zien wij het
wantrouwen onder de volken toe
nemen".
De voorlopige voorzitter, de Argen
tijn Bramuglia, betoogde, in antwoord
op deze rede, dat regeren door macht
tot onenigheid en wraaklust leidt. „De
mensheid moet begrijpen, dat wij niet
kunnen voortgaan op de weg der
historie die van de ene oorlog naar
de andere leidt. De rechten van de
mens, die door alle volken zijn afge
kondigd, vormen de stabiliserende
factoren van de beschaving, sinds zij
aanvaard werden". Bramuglia riep de
vergadering op geen enkel ogenblik
verloren te laten gaan, teneinde te
maken, dat men zich deze algemene
vergadering der V.N. zou herinneren
als een vergadering van wederzijds
begrip en algemene vriendschap.
De algemene secretaris Trygve Lie
bracht hulde aan de waarnemers der
V.N., die bij het vervullen van hun
taak om het leven kwamen. De dood
dezer mannen doet dringender dan
ooit de vraag rijzen hoe de V.N. hun
medewerkers zouden kunnen bescher
men. Spreker had hiervoor enkele
voorstellen, die hij later aan de alge
mene vergadering zal voorleggen Er
moet volledige genoegdoening geëist
worden voor de dood van deze slacht
offers. Na het houden der openings
toespraken werd een minuut stilte in
acht genomen ter nagedachtenis van
graaf Bernadotte en de andere func
tionarissen, die in Palestina omge
komen zijn.
Koningin Juliana tijdens het voorlezen van
troonrede.
J_JET IS DE TITEL van een oud
liedje, dat op alle tijden toepasse-
llijk is. De wereld is inderdaad in rep
en roer en er zijn weinig opwekkende
berichten te publiceren. Overal hoort
men sabelgekletter, dat alle vrolijker
geluiden dreigt te overstemmen.
Terwijl de ministers van Buiten
landse Zaken van Engeland, Frank
rijk en de Verenigde Staten zich in
Parijs gaan beraden welk stuk op het
politieke schaakbord zij nu weer eens
zullen verzetten, wordt door het offi
ciële Sovjetbureau Tass uit Helsinki
medegedeeld, dat, volgens journa
listieke kringen, de Zweedse regering
een geheim verdrag met de Verenigde
Staten heeft gesloten. Het zou een
aanvulling zijn op de bilaterale over
eenkomst volgens het plan-Marshall
en voorzien in de samenwerking van
beide landen in geval van oorlogsge
vaar.
De Verenigde Staten zouden uit
maken of er van oorlog sprake zou
ziin en het Zweedse parlement zou in
de overeenkomst niet gekend zijn,
omdat de regering de reactie van de
publieke opinie zou vrezen.
Dat ziet er allemaal nogal geheim
zinnig uit, maar het is de grote
vraag of men het in Rusland, althans
in Russische regeringskringen zelf
zal geloven.
De Zweedse premier neeft er dade
lijk op gereageerd en het bericht vol
komen uit de
noemd.
lucht gegrepen ge-
HET is al sabelgekletter, wat men
hoort en zo kort na de verschrikke
lijkste aller oorlogen zit de lucht vol
dreiging en ongerustheid.
Indonesië, Palestina, Hyderabad
de laatst overgebleven vorstenstaat
in Voor-Indië het zijn allemaal
wespennesten waar de Verenigde Na
ties de hand in moet steken met groot
gevaar voor ernstige blessures.
De minister van Defensie in Pa
kistan heeft alle ontslagen uit het
leger ongedaan gemaakt en de ont
slagenen aangespoord weer in dienst
te treden. Oorlogsgevaar dreigt over
al en ook de burgerlijke bevolking in
en buiten Europa gevoelt zich alles
behalve veilig.
INTUSSEN is men in Neuren
berg nog altijd bezig de misdadige
elementen uit de laatste oorlog te be
rechten. Professor Dr. Hugo Blaschka,
de particuliere tandarts van Hitler, ls
tot drie jaren zware arbeid in een
detineringskamp veroordeeld. Hij ls
in Duitsland waarschijnlijk de enige
man geweest, die de Führer aan de
tand heeft kunnen voelen. Tegen de
communisten in Johore neemt men
strengere maatregelen. Tan ah Seng,
de bekendste leider, werd tot de dood
door de strop veroordeeld en begaf
De Raad in donker
Dezer dagen vergaderde de ge
meenteraad van Veere. Juist toen
de secretaris de notulen begon
voor te iezen, ging het licht uit,
doordat er kortsluiting was ont
staan. De burgemeester stelde
voor de vergadering te zijnen
huize voort te zetten, welk voor
stel „met algemene stemmen aan
genomen werd". Dus toog het ge
hele gezelschap naar het huis van
de burgemeester, waar de verga
dering in huiselijke kring gehou
den werd.
zich onder het zingen van de „Inter
nationale" naar de galg. Van dood
vonnissen gesproken, zijn er reeds
niet minder dan 250 voltrokken.
DE omstandigheden werken ook niet
mee om de mensen tot een optimis
tische wereldbeschouwing te brengen.
Een typhoon heeft in Zuid-Honjoe in
Japan de dijken doorbroken en een
stad onder water gezet, waardoor
meer dan 300 personen om het leven
zijn gekomen. De stad Miyaho is ge
heel overstroomd, waardoor 20.000
mensen dakloos zijn geworden. Nog
erger was het in Assam, waar 500
personen door een aardverschuiving
om het leven kwamen en een geheel
dorp met 60 huizen werd bedolven.
DE Amerikaanse piloot Richard John
son heeft met een nieuw, volledig be
wapend gevechtsvliegtuig met straal
aandrijving een nieuw wereldrecord
gevestigd door een snelheid van 1088
K.M. per uur te bereiken. Het gaar
steeds sneller en de wereld wordt
steeds kleiner. Vandaar, dat wij ons
veel meer met elkaar gaan bemoeien.
Dat de spoorwegen intussen de
concurrentie van het vliegtuig nog
niet vrezen kan, blijken uit het be
sluit om in België tien nieuwe mo-
tortreineh en vijftig stalen rijtuigen
van het internationale model aan te
schaffen. Trouwens, ook in ons land
zit men niet stil en het opnieuw ge-
electrificeerde baanvak Amsterdam
Utrecht zal op 29 September in ge
bruik worden genomen, waarmede de
her-electrificatie voltooid is.
Ten slotte een „brandende" kwes
tie. De Parijse brandweer vertoonde
een documentaire film, getiteld „Man
nen van vuur". Tijdens de vertoning
is de filmin de vlammen opge
gaan. Zelfs de „mannen van vuur"
hebben dit blijkbaar niet kunnen ver
hinderen.
(VERVOLG HOOFDARTIKEL).
gens, die van zo grote gecompliceerd
heid en van zo allesbeslissende beteke
nis zijn, dat zij reeds krachtens hun fei
telijke aanwezigheid een ongewoon
diepe zin geven aan de bede om de
zegen der Voorzienigheid, die het slot
vormt van deze overschaduwde troon
rede.
DE BIJZONDER LANGE en noch
tans modern-zakelijke troonrede, waar
mede Koningin Juliana het parlemen
taire jaar heeft geopend, getuigt in
sterke mate van het wonderlijk dualis
me, waarin wij met geheel West-
Europa, ja met de gehele wereld 'op
het ogenblik leven.
Daar zijn de lichtplekken van begin
nend financieel herstel, van nieuwe,
uit sterke levenskracht geboren natio
nale plannen, van verhelderd en ver
diept begrip voor de wenselijkheid van
vergaande internationale samenwer
king, van doelbewust streven naar eco
nomische reconstructie en sociale uit
bouw. Daar is zelfs een verblijdend-
positieve culturele paragraaf van onze
nieuwe minister van Onderwijs. Veel
licht bevat de troonrede; van veel pro
gressieve, vooruitstrevende beleids-
kracht legt zij getuigenis af.
Veel donker is er daarneven. Daar
van getuigt het deel der troonrede,
waarvoor buitenlandse zaken de bouw
stof leverde. De internationale span
ningen van deze na-oorlogse jaren, de
latente „koude oorlogs"-toestand, het
uitblijven van een werkelijke vrede in
de wereld zij vinden hun ernstige
neerslag in de woorden van dit onder
de signatuur Drees-Van Schaik tot
stand gekomen staatsstuk en zij vor
men de tekening van de sombere wol
ken, die zich samenballen boven de
zich, mede dank zij de terecht geprezen
Amerikaanse hulp, langzaam herstel
lende Westerse wereld.
Licht en donker wisselen elkander al
evenzeer af in de paragraaf van over
zeese gebiedsdelen. Daar is optimisme
over de voorschrijdende ontwikkeling
van de verhoudingen met*en binnen de
Federale Staten; daar is een, met de
nodige reserve tot uitdrukking ge
brachte, verheuging met betrekking tot
de overigens sterk variabele eco
nomische opleving in deze geèieden.
Maar daarnaast vallen de slagschadu
wen van onze nog altijd zorgwekkende
relatie tot de republiek; de desbetref
fende ernstige woorden van de troon
rede hebben wel bijzonder diep relief
gekregen door de jongste revolutionai
re ontwikkeling op Java en de niet
gemakkelijk in belangrijkheid te over
schatten Amerikaanse reis van minis
ter Stikker.
Sterk verweven is hier de nationale
politiek met de internationale; de „Sei-
tenhieb" naar de niet altoos gelukkig
geachte acties van de Veiligheidsraad
moge velen prettig in de oren klinken
of onaangenaam stemmen, al naar de
politieke overtuiging die men ten deze
is toegedaan^zij getuigt meteen van
de onomstotelijke waarheid, dat onze
houding nopens het probleem van het
ontwaakte (er steeds sterker met com
munistische tendenzen bezwaarde) Zuid
Oost-Azië niet uitsluitend afhankelijk
is van de zich in Den Haag en Batavia
kristalliserende opvattingen. Men heeft
in bepaalde kringen in het jongste
verleden wat al te zeer vergeten, dat
de tijd van de volstrekte souvereiniteit
der naties voorgoed voorbij is en dat de
sterk evoluerende politiek van de grote
internationale verbanden een onafwijs
bare eis van de steeds voortschrijdende
ontwikkeling der volkerengemeen
schappen is geworden.
In dezelfde mate als voor West-Euro
pa (waarin wij de levende Benelux-
gedachte en de werkelijkheid van het
Vijfmogendhedenpact cordiaal aan
vaarden) geldt deze waarheid voor
Oost-Azië. Hetgeen erigens niets af
doet aan onze plicht, die ook onze in
ternationale plicht is!, om de acties,
die orde en veiligheid bedreigen, met
acties tot herstel van orde en veiligheid
te beantwoo ien en zulks (met de
uiterste zelfbeheersing die het ken
merk is van grote staatkunde), voor
zover het enigermate mogelijk en ver
antwoord is, met een minimum aan
bloedvergieten.
VOOR TAL VAN concrete nieuwe
plannen en voor de opsomming van het
respectabele aantal aanhangige wets
ontwerpen worde naar de tekst van
de troonrede verwezen. De stylistische
bouw van het stuk moge al even zwak
zijn als gewoonlijk, de uitvoerigheid er
van biedt de commentator in ieder ge
val het voordeel, dat hij naar de zin
sneden zelve kan verwijzen, dat een
verhelderende omschrijving overbodig
is geworden.
Wij mogen uit de troonrede van
1948 duidelijk verstaan, dat het pro
gram-ministerie van Drees en Van
Schaik ook onder de dreigende gege
venheden van het huidige, van gevaren
vervulde tijdsgewricht met oud-vader-
landse nuchterheid en met grote vlijt
werkt aan het herstel van ons geschon
den land en rijk. Daar moge critiek
zijn en deels wellicht zeer gerecht
vaardigde critie' nochtans zal nie
mand durven ontkennen dat onze re
gering met waarlijk voorbeeldige ijver
en met frisse zakelijkheid een enorme
hoeveelheid vraagstukken aanpakt,
welker oplossing van vitaal belang is
voor ons aller lot. Vraagstukken overi-
(Zie vervolg vorige kolom).