Potsdam, zinnebeeld van vergane glorie
VenkcJc
klLCKMANN
kenrcollectie reisartikelen
Koffers
I
IL
PUC SCHUURPOEDER
ONZE ETALAGE
Residentie van Frederik de Grote is
thans garnizoen van het Rode Leger
Toast „op z'n best"
Zijn er nog zo?
Onder melkveehouders Agrarisch nieuws van alle kant
wordt 18 millioen
verdeeld
Contact-orgaan
Landbouwambachten
opgericht
A. L Gransbergen
afwezig
j^üofd"&kies» I
Alkmaarsche
Courant
KOOPT NU EEN JAPON
Langestraat hoek v. d. Boschstr.
presenteren wij u een
en de nieuwste voorjaarsmodellen in
Damestassen en Boodschaptassen
alsmede tal van modesnufjes in luxe lederwaren,
parapluies enz.
E
SPAART ZEEP EN SCHUIMT
X
(Van onze correspondent te Berlijn).
nOTSDAM is met de Duitse geschiedenis onafscheidelijk verbonden. De naam
van deze stad, waar Barok en Rococo door Johann BoumannKnobelsdorjf,
Karl von Gontard, Johann August Nahl en anderen een eigen „Pruisische" stijl
kregen, wekt ook heden nog bij vele Duitsers weemoedige herinneringen op
aan de glorietijd van het „Rijk". Zij zullen u vertellen van de „soldatenkoning"
Frederik Willem I en zijn „lange kerels", van Frederik de Grote en diens roem
rijke veldtochten, van Sanssouci, de Garnizoenskerk met het beroemde carillon,
van schitterende Garde-regimenten.
Potsdam was de residentie van de Pruisische koningen uit het Huis van
Hohenzollernde bakermat van het Pruisische militarisme en van het Derde
Rijk. Immers op 21 Maart 1933 opende Hitler in de Garnizoenskerk voor de
graftombe van Frederik de Grote en in bijzijn van rijkspresident Hindenburg
de eerste Rijksdag. Wat toen voor de Duitsers het begiv, van een nieuw bloei
tijdperk scheen, dat vervuld zou zijn van de „Geest van Potsdambleek nader
hand het begin van het einde, dat zich manifesteerde in het Verdrag van Pots
dam, dat in de zomer van 1945 door de Grote Drie werd gesloten.
VAN
HET OUDE POTSDAM is niets
meer overgebleven. Het is wegge
vaagd als het Duizendjarige Rijk. En
toch is er in zeker opzicht iets van het
oorspronkelijke karakter van de stad
behouden. Potsdam, vanouds de stad
van militairen en ambtenaren, her
bergt ook nu weer militairen en amb
tenaren. Het grijs en het „koninklijk-
Pruisisch blauw" heelt echter plaats
moeten maken voor het khakibruin
van het Rode Leger, bovendien is
Potsdam de zetel van de communis
tische regering en de Sowjet-militaire
administratie van het land Branden
burg.
Dat in de deftige residentie van
Frederik de Grote nu de communisten
en de Sowjets het heft in handen
hebben, wordt iemand onmiddellijk
gewaar, als hij het station wil ver
laten. Om de vijf meter staat op het
perron een Russisch soldaat met de
bajonet op zijn geweer, die de rei
zigers scherp onderzoekend aankijkt,
zodat deze zich benauwd afvragen
wat er nu weer aan de hand is. Met het
akelige gevoel, dat er iets boven hun
hoofd hangt, lopen zij aarzelend door
en ademen pas verruimd, als ztj onge
hinderd de controle gepasseerd zijn en
op straat staan. Het blijkt, dat het
deze keer niet gemunt is op de reizi
gers, die uit Berlijn komen, maar op
degenen, die naar Berlijn wensen te
gaan. Deze worden aangehouden en
als zij niet kunnen aantonen, dat zij
de aardappelen, die zij in hun koffertje
bij zich hebben „eerlijk en door han
denarbeid" hebben verworven, moeten
zij mee naar de politiepost
Maar ook de reiziger uit Berlijn
blijft niet lang ongemoeid. Hij wan
delt het stationsplein qp en schrikt
hevig, want hij wordt staande ge
houden door een Duitse politieagent,
die zijn persoonsbewijs wenst te zien.
Nu is die wel volgens voorschrift met
een „B" afgestempeld, maar men kan
nooit weten. Het duurt ook ongelofe
lijk lang, tot de agent de legitimatie
heeft bestudeerd. Hij doet het uitermate
grondig en nauwgezet en stelt een
paar vragen, die heel onschuldig klin
ken, maar waarvan men de eigenlijke
bedoeling niet zo gauw begrijpt. Maar
dan geeft hij het papiertje terug, met
een kort knikje, en men mag door
lopen.
In stilte benijdt men die oorlogs
invalide daar bij de brug. Hij is blind
en mist een been en wacht, totdat
men hem een aalmoes in de verfom
faaide uniformpet werpt. Hij is er het
gelukkigst aan toe, zonder het mis
schien te beseffen, want niemand die
hem iets in de weg legt, die hem naar
papieren vraagt of naar een politiepost
brengt.
Bij de tramhalte een gedrang van
jewelste, Ruw banen zich Russische
officieren en rpilitairen een weg door
de menigte om als eersten in te stap
pen. De zitplaatsen zijn voor hen en
hun vrouwen gereserveerd. De oude
aristocratische freule, wier vader nog
aan het Hof is geweest en die ?ich ook
nu nog een waardige houding tracht
te geven, staat op het achterbalcon
tussen tientallen passagiers inge
klemd. Zij is niet meer in tel, niemand,
die plaats voor haar maakt. Feitelijk
is heel de oude society van Potsdam,
zijn de oudingezetene adellijke offi
cieren en hoge ambtenaren verdwenen.
Verdwenen.
VERDWENEN ZIJN OOK de getuigen
van een groot verleden. Het be
roemde Palais Barberina, het „Stadt-
schloss", de koninklijke residentie
meewarige puinhopen tussen puin. Het
hoofdbureau van politie is echter weer
opgelapt, in de buurt ervan staat de
„Bauhof", een groot gebouw, waar alle
historische monumenten, met roest
overtrokken klokken en hekken, de
hele rommel van Sanssouci en de an
dere kastelen bijeen is gebracht om te
worden gesloopt. Driehonderd arbei
ders hebben daar voorlopig volop
werk. Het gebouw was eertijds de ka
zerne van het vermaarde eerste Garde-
regiment
Verder op staat nog een groot ge
bouw, dat ongeschonden blijkt te zijn:
de militaire gevangenis van het Rode
leger. Aan het einde van de straat
staat een poort, het „Jagertor". Hier is
de zwarte markt, waar onder de ogen
van de Duitse politie en de Russische
militairen een drukke handel wordt
gedreven. Af en toe grijpt men er een
in de nek; dat is dan het risico. Maar
tenslotte gaat niets in Potsdam, in de
gehele Russische zone, zonder risico.
En men moet toch eten.
Aan een laan, waar links en rechts
ervan uien en kool worden gekweekt,
staat het witte paleis van de familie
van Mackensen. Hier woont nu een
Russisch generaal, maar hij moet het
huis delen met tal van andere Russi
sche gezinnen. De oude deftige meu
belen zijn er nog, maar aan de muren
hangen naast goedkope reproducties
portretten yan Stalin, die er uitzien als
aanplakbiljetten voor een verkiezings
campagne. De kamers zijn vies en vuil
en vol tabakrook. Beneden in een
klein, bedompt kelderhoekje huist de
eigenaar van het witte paleis, een oud
heertje, telg van het oude geslacht.
Hii is aangewezen om het huis te on
derhouden. Hij mag daarvoor als be
loning in de kelder blijven wonen.
Het paleis heeft echter vele grote ka
mers. Deze schoon Se maken gaat ver
boven zijn kracht. Hij is zwaar onder
voed. Het vuil hoopt zich overal op,
maar de Russen trekken zich er niets
van aan. Zij laten de oude man onge
moeid.
Toch is hij over ons bezoek alles
behalve verheugd.
„Ik leef hier ver afgescheiden van
de wereld", zegt hij, „maar ik begrijp
niet, waarvoor jullie uit Berlijn hier
naar toe komen
Hij schudt zijn grijze hoofd en zwijgt
cp onze verdere vragen. Hij is bang,
dat hij al te veel heeft gezegd. Als wij
even later een collega van de plaatse
lijke krant aanklampen, toont ook hij
zich zeer terughoudend: „Waarde
vriend, je gaat naar Berlijn terug,
maar ik zit hier in Potsdam. Wij heb
ben hier de SED (Socialistische Een
heidspartij van Duitsland) en als ik
iets uit mijn mond laat vallen, komen
zij mij weghalen
Op weg naar het station komen wij
langs de „Hollandse Wijk". In de 16e
eeuw, toen Potsdam nog een vissers
dorp was, gingen zich hier Nederland
se vissers vestigen, die hun woningen
in goed vaderlandse trant bouwden.
De S-trein naar Berlijn staat op het
punt van vertrek. De stationschef
geeft reeds het sein, ais een hoge
Russische officier hem toeschreeuwt,
dat hij de trein nog ten minste drie
minuten moet laten wachten.
„Kameïad komen!" Maar de stati
onschef trekt er zich niets van aan:
„Hier ben ik de baas, meneer!" De
Rus vloekt en tiert, maar de trein
vertrekt naar Berlijn, dat vrij is, al
zucht het onder de blokkade....
Scheepvaartberichten
Aagtekerk, R'dam—Sydney, 2-3 van Port
Said Aldabi R'damBuenos Aires, pas
seerde 2-3 Fernando Noronha Algenib,
Bahia—Antwerpen, passeerde 2-3 St Vin
cent Celebes New York—Java 3-3 te
Port Said Ceronia (t), 3-3 van Singa
pore te Colombo Drente. 27-2 van Soe-
rabaja naar Semarang Esso Amsterdam
(t>, 2-3 van. Aruba naar R'dam Groote-
beer. 2-3 van Soerabaja naar Batavia
Hilversum, 3-3 van Aberdeen te Havre
Johan van Oldenbarnevelt, BataviaA'-
dam, passeerde 2-3 Algiers Kertosono,
Java—New York, 2-3 van Penang naar
Colombo Limburg 1-3 van Tarakan
naar Soerabaja Marken, New York-
Java, 2-3 te Penang Muiderkerk, 2-3 van
Fieetown te Tacoradi Nigerstroom W-
Afrika—A'dam, 2-3 van Havre naar Ant
werpen Overijsel, vermoedelijk 5-3
v Tacorali n Middlesbro Rotti, Singapore
—A'dam. 2-3 v Belawan Ruys 2-3 v Ma
nilla te Zamboanga Sibajak 2-3,12 u v
Batavia naar R'dam Stad Dordrecht,
1-3 van Vlaachngen te Huelva Taro,
R'damMontevideo passeerde 28-2 St Vin
cent Tosari, 2-7 van Makassar te San-
gir-eilanden verwacht Utrecht 28-2 van
Makassar te Bal Ik Papan Volendam
Sydney—R'dam G-3. 2 uur. te Hoek van
Holland verwacht Waterman passeerde
2-3, 5 uur, Kaap Guardaiui
INTERNATIONALE VOGEL
BESCHERMING
Alleen voor bedrijven
op de zandgronden
Voor de verdeling van de door de
regering toegezegde achttien millioen
gulden, ter ondersteuning van de voor
vele bedrijven op de lichtere gronden
onvoldoende melkprijs in de periode
November 1947 tot eind October 1948,
zullen alleen in aanmerking komen de
veehouders op de zandgronden.
Aangezien in de officiële publicatie
gesproken was van „lichtere gronden"
meende men in Friesland, dat .ook de
laagveengebieden in die provincie een
uitkering uit de f 18 millioen zouden
moeten krijgen. Het algemeen spraak
gebruik in Friesland verstaat namelijk
onder lichtere gronden ook de veenge
bieden. In overig Nederland bedoelt
men er vrijwel algemeen de zandgrond
mee.
De veehouderij-commissie uit de
Stichting voor de Landbouw heeft de
Friese aanspraken aan een uitvoerige
discussie onderworpen. Zij kwant ten
slotte tot de conclusie, dat aan de Di
recteur-generaal van de Landbouw
voorgesteld dient te worden, dat wel
de boeren op de zandgronden, maar
niet die in de veengebieden voor de
verdeling van het beschikbare bedrag
in aanmerking behoren te komen.
De totale melkproductie in Neder
land raamt men voor het tijdvak No
vember 1947 tot en met October 1948
op 3.600.000.000 kg. Hiervan leverden
de zandgronden 50 pet, dus 1.800.000.000
kg. De bedrijven op deze gronden zul
len dus een toeslag van 1 cent per kg.
ontvangen.
Terwijl vogels tot de beste insecten
bestrijders behoren en hun bescher
ming daarom een groot landbouwbe
lang is, worden in de Middellandse Zee
landen, aldus „De Boerderij" jaarlijks
millioenen vogels gevangen en gedood
voor consumptie en hun veren. Niet
alleen zangvogels worden bedreigd
maar ook de weidevogels. Mede daar
door gaat in ons land de stand van
kieviten, welke zich voeden met en
gerlingen, emelten, slakken enz. sterk
achteruit. Het blad vraagt tegen de
massa-vernietiging van deze nuttige
vogels maatregelen in het kader van
de wereld-organisatie voor landbouw
en voedselvoorziening.
POOTAARDAPPELTEELT 1948
In 1948 werden van 47.704 ha aard
appelen 34.989 ha voor pootgoed goed
gekeurd, waarvan 14.885 ha Bintje,
4776 ha Eersteling, 3546 ha Eigenhei
mer en 4850 ha Voran of samen 28.057
ha en 6932 ha overige aardappelrassen.
In de provincie Groningen werd goed
gekeurd 1479 ha. Friesland 10468 ha,
Veenkoloniën 2327 ha, Drente 3863 ha
Overijsel 1159 ha, Noord-Holland 7315
ha en Zeeland 3065 ha en de Noord-
Oostpolder 154 ha.
SUIKERBIETENPRIJS
De suikerprijs is vastgesteld 39,50
per 100 kg waardoor de suikerbieten
prijs met enkele guldens per 1000 kg
zal kunnen worden vernoogd. Voor de
landbouwers is dit zeer belangrijk, wijl
de oppervlakte bieten dit jaar vermoe
delijk verhoogd zal worden van 46.000
op 60.000 ha.
EEN GELE SERING.
Een gele sering heeft de bloemist G.
Maarse Jbz. te Aalsmeer gekweekt. Hij
kreeg de naam „Yellow Wonder".
LANDELIJK MANTELCONTRACT
TUINBOUW
Het voor de tuinbouw tussen werk
gevers en werknemers overeengeko
men landelijk mantelcontract voor het
tuinbouwbedrijf voor 1949'50 is door
het College van Rijksbemiddelaars
goedgekeurd. De belangrijkste wijzi
gingen zijn de onderscheiding van ar
beiders in vakarbeiders en ongeschool
den, de mogelijkheid dat arbeiders met
twee jaar onafgebroken dienstverband
als vaste arbeiders worden beschouwd
en de opzegging van losse arbeiders
welke plaats dient te hebben op de
wekelijkse loonbetalingsdag.
VERBOUW RODE PEEN
Op landbouw- en veehouderijbedrij
ven mag tot dusverre geen rode peen
worden geteeld. Deze verbouw is na
melijk gereserveerd voor de tuinbouw.
Naar wij vernemen is het resultaat
van tussen de Stichting voor de Land
bouw en het Bedrijfschap van Groen
ten en Fruit gevoerde besprekingen dat
ten behoeve van de veevoedervoorzie
ning veehouders in het vervolg voor
eigen gebruik Flakkeese Peen zullen
mogen verbouwen, terwijl doorgedraai
de peen ter beschikking van drogerijen
zal worden gesteld.
STEUNUITKERING BOEREN
BEDRIJVEN
Met de uitkering van de compen
satiebijslagen voor de boerenbedrijven
op de zandgronden en de overbrug
gingsbijslagen voor die beneden 8 ha,
niet op zeeklei gelegen, zal spoedig
een begin worden gemaakt. Het be
treft hier een totaal bedrag van onge
veer 40 millioen gulden.
BENOEMING LID BONDSRAAD
In de vacature wijlen Jan Dekker
te Anna Paulowna is tot lid van de
bondsraad van de Alg. Ned. Landarbei-
dersbond benoemd de heer M. Dijksma
te Slootdorp.
„Inventarisatie" van problemen
De landbouwers hebben talrijke ge
meenschappelijke belangen, die zij heel
verstandig gezamenlijk in verschillen
de soorten organisaties behartigen.
Toch blijkt telkens, dat de samenwer
king nog verder doorgevoerd kan wor
den. Zo is dezer dagen in Den Haag
opgericht het Contact-Orgaan Land-
bouwambachten. De stoot hiertoe is
gegeven door de Federatie van Loon
bedrijven in de Land- en Tuinbouw in
Nederland, de Federatie van Land- en
Tuinbouwwerktuigen exploiterende
Coöperaties en de Stichting voor de
Landbouw.
Een van de eerste werkzaamheden
van het Contact-Orgaan zal zijn een
„inventarisatie" van problemen, waar
voor overleg wenselijk is, o.a. het lid
maatschap van en de contributierege
ling van de Eigen Vervoerders Orga
nisatie, de wegenverkeersregeling, de
belastingen op motorrijtuigen, de tarie
ven der landbouwambachten, de vesti
gingseisen in de landbouw, de positie
der Woltersomse organisaties, het in
stellen van centrale diploma's voor de
landbouwambachten.
Het secretariaat van het Contact-
Orgaan Landbouwambachten zal een
rapport opmaken over de stand van
zaken van verscheidene dezer proble
men, welk rapport zal dienen als ba
sis voor verdere besprekingen en ac
ties.
Wat het overleg over de tarieven der
landbouwambachten betreft, besloot de
installatievergadering, dat het uitslui-
end zal geschieden met de vrije orga
nisaties en dat getracht 2al worden
meer vrijheid voor de vrije organisaties
te bereiken.
Advertenties
tTot onze diepe droef
heid overleed heden,
na een kortstondige
ziekte, na voorzien te
zt)n van de H. H. Sa
cramenten der sterven
den, mijn lieve Man en
onze geliefde Zoon,
Broeder, Behuwdbroe-
der en Oom, de Heer
HENDRIK CORNELIS
JACOBUS VAN OS,
op de leeftijd van 44
jaar.
Alkmaar, 3 Maart 1949.
Laat 189.
Uit aller naam.
M. I. VAN OS—
BOUMA.
De plechtige H. Uit
vaartdienst zal plaats
hebben op Zaterdag 5
Maart a,s. des morgens
te 9.30 uur in de Paro
chiekerk van de H. Do-
minicus, waarna de be
grafenis te plm. 13 uur
°P het St. Adelbertus-
Kerkhof te Bloemen-
daal.
Geen bloemen, geen
bezoek.
Rozenkransbidden des
avonds te 7 uur in de
Kapel van het St, Eli-
sabeth-Ziekenhuis.
Hiermede geven wij
met leedwezen kennis
van het overlijden van
onze geachte patroon
de Heer
H. C. J, v. OS.
Het gezamenlijk
personeel.
3 Maart 1949.
Voor het medeleven en de
deelneming, betoond na het
overlijden van onze lieve
Man en Vader, de Heer
SIMON KOSTER,
betuigen wij onze hartelij
ke dank.
Uit aller naam,
M. E. KOSTER—
WALRAVE.
Eergen, Maart 1949.
Loudelsweg 111.
WAT VERKADE U BIEDT:
-/EN hartig hapje op zijn tijd valt bij ieder in
de smaak. Zorg daarom dat U altijd wat Toast
in huis hebt. Met lever- of vispastei, kaas of worst
kunt U een smakelijke schotel samenstellen. On
misbaar op avondjes en bij onverwacht bezoek.
Maar denk er aangebruik de Toast van Verkade
want dat is toast „op z'n best". 22 '/z ct per zakje!
ARTS
TOT 21 MAART
Nette pientere
loopjongen
gevraagd in grossiersbe-
drijf. Leeftijd ongeveer 16
jaar. Br. met inl. en met
opg. van loon onder No.
A 105 bureau van dit blad.
AVONDWERK
gevraagd, onversch. wat,
door energiek persoon,
boekh.k. en admin. onder
legd. Schrijft U even onder
no. A 110 bur. v. d. bl. en
hij komt met U praten.
WONINGRUIL
AmsterdamAlkmaar.
Aangeb. flatje omg. Apol-
lolaan. pr. uitzicht. Ge
vraagd woning Alkmaar
of omg'. Brieven onder no.
A 104 bureau van dit blad.
EEN NET KOSTHUIS
gevraagd. Brieven onder
no. A 101 bur. van dit blad
Wed. van midd, lft. zoekt
langs deze weg
KENNISMAKING
met Heer van midd. lft.
Brieven onder no. A 103
bureau van dit blad.
H. H. KLEERMAKERS!
GROOTWERKER heeft
nog enige tijd over om
vesten te maken.
Brieven onder no. A 102
bureau van dit blad.
I pijn ol een kou of
B griep onder de leder. 7.
I MIJNHARQT'a
POEDERS
H helpenUereliOoorOct I
Kaopkra chtige
Lezers
et
Er zit niet alleen
stijging in ons
a b o-nn em enten-
aantal, maar ook
de Handeldrijvende
Middenstand ziet
zijn belang en ad
verteert in steeds
toenemende mate
in de
die niet bjj Hilckmann kopen? Na lezing van het
onderstaande niet één! Koopjes, koopjes en nog
eens koopjes. En vele artikelen voor halve punten
Prima damesdirectoires
halve puntenwaarde
3 p. 2.20
Interlock heren hem
den, met korte mouw,
halve puntenwaarde
4 p. 4.10
Interlock herencamiso-
les, halve puntenwaar
de, 3 pt. 2.40
Interlock dames-direct,
ook wit 2.90, 2.73
Enorme keuze
reeds vanaf 14.50
In extra wijde maten
39.90, 32.50, 25.50
Nieuwste dames
mantels 49.75
Plastic mantels 8.75
Mantelpakjes 44.25
Damesrokken
de grote mode
23.75, 18.50, 15.75
Kinderjurken, nergens
zo mooi en voordelig,
vanaf 5.68
Kindermantels
pracht stof
3020.—, 14.50
Kousen Reclame!!
2 paar op 1 punt,
per paar slechts 75
Pracht assortiment
kousen in de nieuwste
voorjaarstinten, waar
bij ook het gerenom
meerde „Zusje van
Nijlon" 4.40, 3.98, 3.30,
2.95, 1.15, 98
Onderjurken prima
pasvorm 4.20, 3.90
Prima interlock
heren broekjes 2.30
Interlock jongens
hemd met mouwtje 1.44
Neteldoek voor gor
dijnen, zonder p. 75
Witte damessokjes,
halve p. waarde 1 p. 77
Grote keuze woll.
sportkousen v.af 1.08
I Schaarse artikelen zolang de voorraad strekt.
„Billijk man"
Langestraat 27
Sinds 1687
Buideltasje,
suède, plastic
14.75
Het nieuwste
buideltasje
met Franse sluiting
Plastic damestasje
grote coll. vanaf 6.25
Plastic damesbeursje
1.95
Pracht sortiment
lederen manicure-etui's
vanaf 4,90
Ziet onze enorme
collectie
Solide koffers
vanaf 8.40
Pullmankoffers,
diverse maten,
vanaf 14.60
In de vanouds be
kende
VULCANFIBÊR,
kwaliteit brengen wij
een ruim sortiment.
Herenp
in saffianleder, vanhf
2.95
Herenportefeuilles,
echt leder, vanaf 3.50
Rundbox vanaf
7.90
Bril-etui's,
prachtsortering in leder
uitvoering, vanaf 1.85
Vulpen-etui's,
in div. kleuren, v.a.
95 ct.
Etui voor vulpen en
vulpotlood vanaf 1.50
Linnen
boodschaptassen,
solide uitvoering, vanaf
ƒ7.90
Idem mot lederen ver
sterking 10.25
Boodschaptassen
in echt lederen uitvoe
ring, prachtcollectie,
Vanaf 18.90 tot 65
Reisnecessaires
voor dames en heren
vanaf ƒ16.50 tot ƒ49.50
Damesparapiuies,
prachtdessins, vanaf
11.50 tot 15.90
Chamberlain parapluies
met plastic knop, vanai
13.50'—26.90
HOEK v. d. BOSCHSTRAAT
'n Erdal-producidus goed
V I IM 1
