Mevrouw Spoor vertelt over haar werk voor gewonde soldaten Volendam inspireerde mode-ontwerpers Verzorging van hei lichaam Maar mijn jongen is dood Probeer dat eens, Mevrouw Recepten van Kers, de radio-koolcleraar DV drie gedenkwaardige Meidagen zijn al weer enige tijd achter de rug: de doden, de bevrijding en de inval zijn herdacht. Het was in vele opzichten, meer dan in de voorafgaan de jaren, eenvoudig en indrukwek kend. En toch... Een veranderd Radio en brieven leggen confaci met thuisfront Wat U óók weten moet ARISTO CR A AT JE S (voor de broodtafel of ter vervan ging van een vleesschotel) Honderd gr. boterhamworst (gro te plakken), 1 pakje juspoeder of justablet, 'It liter water, een klein stukje ui, wat peterselie, 50 gram bloem, 150 gram leverworst, wat bloem en boter of vet om te bakken. Ontdoe de boterhamworst en de leverworst van het vel, kneed de le verworst met de bloem door elkaar en maak er met de helft van het water een breiachtig mengsel van. Hak de ui en de peterselie zeer fijn, kook van de juspoeder of het tablet, met de rest van het water een dik ke saus, voeg er het leverworst mengsel bij, laat dit mengsel dan enkele ogenblikken flink doorko ken, maak het goed op smaak en roer er de gehakte ui door. Strijk het mengsel ruim uit op een scho tel en laat het koud en stijf worden I.eg de plakken boterhamworst naast elkaar, leg op elke plak een flinke portie van het koude meng sel, maak er nu een rolletje van. waarbij de beide uiteinden van de boterhamworst naar binnen worden geslagen en bind om elk rolletje 'n draadje katoen of garen. Haal deze rolletjes even door wat bloem, laat boter of vet in een koe- kepan flink warm worden en bak de rolletjes, aan alle kanten, zacht jes mooi bruin. Leg de gebakken rolletjes op een schotel met sla en komkommer, giet er het bakvocht over. Strooi over het geheel wat gehakte peter selie en eventueel wat fijn hard ge kookt ei. Geef er verse aardappelen bij. POSTELEIN Twee-en-een-half pond postelein, 30 gr. boter, wat zout, enkele drup pels citroensap, wat aardappelmeel of maizena, 2 bouillonblokjes. Reinig de postelein zorgvuldig en maak de groenten gaar met 't aan hangende water, werp deze gare groenten op een vergiet, doch vang het groenten-vocht op. Snijd de gare postelein enige malen tot kleine stukjes, breng het groentenvocht met de boter aan de kook, los er de bouillonblokjes in op en bind het tot een niet al te dik sausje. Breng het sausje op smaak met wat zout en citroensap. Roer door dit sausje de gare gesneden poste lein en laat deze groenten nog en kele ogenblikken zachtjes nastoven. Geef er varkenslapjes of gehakt en verse aardappelen bij. Citroensap is, kant en klaar ver krijgbaar in flesjes, welke verder op een koele, donkere plaats be waard moet worden. GEBAKKEN KOMKOMMER FILETS Een kleine komkommer, wat zout, peper, enkele druppels citroensap, wat fijne beschuit of paneermeel, gehakte peterselie, wat water, wat soepen-aroma, 2 eetlepels tomaten ketchup en- wat vet of boter om te bakken. Schil de komkommer en snijd de ze, over de lengte, aan dunne schij ven, bestrooi de schijven met wat zout en laat ze enige ogenblikken liggen. Droog ze vervolgens goed af en deze dan door dé fijne beschuit of paneermeel halen. Laat boter of het vet flink warm en bak de schijven komkommer mooi licht bruin aan weerskanten, leg ze naast elkaar op een schotel. Roer bij het bakvet een weinig water, de tomaten ketchup, enkele druppels citroensap en wat soepen aroma. Giet dit mengsel over de gebak ken filets en bestrooi het geheel met wat gehakte peterselie. Geef er brood en boter bij. In Batavia bezoekt mevrouw Spoor geregeld zelf de gewonden. Zij be moeit zich ook wel met hun persoon lijke moeilijkheden, maar in de regel geeft zij die door aan de BIAM (Be langen Individuele Aangelegenheden Militairen), die deze moeilijkheden tracht op te lossen. Uiteraard ver schijnt zij ook wel aan het ziekbed van de Indonesiërs, die met de Nederlan ders meestreden, maar het hoofddoel is toch het contact te onderhouden tus sen de Nederlandse militairen en thuis. Meermalen ontvangt mevrouw Spoor brieven van Nederlandse moeders en echtgenoten, die enige tijd niets van hun zoon of man gehoord hebben, met het verzoek te onderzoeken, wat er aan schort. Zij telegrafeert dan naar de commandanten en meestal is de zaak spoedig in orde. Aan correspondentie vriendinnetjes kan zij haar bemidde ling niet verlenen.voegt zij er aan toe! Wanneer u toch over mijn werk schrijft, maak het de ouders dan eens duidelijk, vraagt zij, dat zij de jongens in Indonesië niet moeten lastig vallen met huiselijke moeilijkheden. De sol daten zelf verlangen steeds, dat de ver wanten in Nederland volkomen gerust gesteld worden omtrent hun toestand. Zij willen in geen geval ongerustheid wekken. Als zij dan jammerklachten van thuis ontvangen, deprimeert hun dat. Geheel genezen PROTE BEWONDERING spreekt zij uit voor de dokters en de verpleeg sters. Vrijwel allen, die het hospitaal gewond worden binnengedragen, ver laten het weer geheel genezen. Cholera komt niet voor, wel typhus en pokken. Opvallend noemt zij het, dat patiënten, die zich niet hebben willen laten in enten tegen de pokken meestal om principiële redenen wanneer zij door deze ziekte worden aangetast, door gaans sterven. Be sprak een oud-illegaal, die terug kwam van een sobere plechtigheid op een klein kerkhof. Hij had staan luiste- teren naar een toespraak en een krans zien neerleggen, in die vreemde droom toestand van: Hier sta lk nog, en zij liggen onder eer houten kruis.toen hij opschrikte van een halfluide stem naast zich. De spreker had juist zijn rede beëindigd: hfj had vele warme en dankbare woorden van hulde gewijd aan de eenvoudige jongens, die hier begraven lagen. Toen zei die toonloze vrouwenstem zonder tranen, maar met een koppige radeloosheid, zo maar voor zich heen: Dat is nou allemaal heel mooi maar mijn jongen ls dood. Kijk, zei mijn zegsman, daar sta Je dan met Je mond vol anden. Want wat moet Je op zoiets nu zeggen? Het is allemaal heel mooi, zoals we daar staan te herdenken en te kransleggen het zou een schandaal zijn als we t niet deden, dat wéét ik vel maar 't is voor ons, die nog leven en onderwijl naar een bloelende boom mogen kij ken, maar drommels gemakkelijk. Tróóst nu zo'n moeder nu maar eens. Ja nee, ik zeg tróósten, en niet een paar mooie algemeenheden prevelen over de dank van het vaderland en een offer dat niet tevergeefs was je weet weL Daar is eenvoudig geen troost voor. Ik zit achter mijn papier, en ik moet hem gelijk geven. Ik denk aan al die hulzen in Nederland, waar op de schoorsteenmantel een foto van een jongen staat. Zo'n heel gewone jongen in zijn beste confectie-pak, die op zijn persoonsbewijs een heel gewoon be roep met een goed-Hollandse naam had staan: postbode, letterzetter, tuinman. Merkwaardig: naarmate de jaren ver strijken, wordt dat gezicht steeds jon ger Er is één dag in het jaar, dat de vader 's avonds de pijp uit de mond neemt en zegt: Hoe oud zou hij nu ge weest zijn? En de moeder antwoordt, zonder van haar stopwerk op te zien, met een getal dat dwaas hoog lijkt tegenover dat lachende jongensgezicht. Dat ls alles. Ergens in een kast hangt nog een pak van hem, en zijn oude regenjas. Maar hij komt nooit terug. Daar valt niets te troosten. Wat baten kransen en een naam op een ge denksteen voor een wond, die nooit sluiten wil? Mijn jongen is dood zeg daar eens wat op. gestaat er eigenlijk zoiets als troost? Mensen zijn moeilijke vertroosters, zegt het oude Boek, en hoe bescha mend waar is dat. Want woorden zijn zo gemakkelijk voor wie zelf niet de bittere as van de rouw heeft geproefd. Wie deze twee wil troosten, tegen over dat glimlachende jongensgezicht op de schoorsteenmantel, moet dieper grijpen dan een paar goedbedoelde al gemeenheden. Is er ook niet een troost, die be staat in bewustwording? Er is één ding, dat u nooit vergeten moet, ouders zoals die beiden. Uw jon gen, aan wie niemand iets bijzonders vond heeft zich verzet. Waarom hij zich verzet heeft wat doet het ertoe? Misschien eenvoudig weg, omdat hij een Joodse vrouw met haar zuigeling in een goederenwagen zag stompen. Misschien omdat hij, zoals de dagelijk se burger smalend zegt, niet anders dan een avonturier was. (Alsof dat op £VENALS Nederland kent ook Engeland de kledingmode-exportweek. Hoe wel hieraan hoofdzakelijk de mantelindustrieën deelnemen, ontplooien ook de japonnenfabrieken een nog grotere activiteit dan gewoonlijk. In tegenstelling tot de Franse vrouw, houdt de Engelse bovenal van een voud. Een model, dat veel succes oogstte, was een donkerblauwe Jacquard jersey japon (links boven). Het aparte hieraan waren de mouwen, die tot de ellebogen strak liepen, en daaronder sterk poften. Op de tamelijk nauwe rok was als enige versiering een poffende zak aangebracht. Het Franse modehuis Lanvin hield tijdens de afgelopen week ook een show in Londen. Het hoogtepunt hiervan was de grijze gedécolleteerde avondjapon (midden), van grijs satijn. Voor de vrouw, die zich met gratie weet te be wegen, is het een ideaal feestgewaad. Lanvin maakte er ruimschoots ge bruik van, dat geen enkele stof zich zo goed laat plooien als satijn. Zowel de shawlkraag als de rok en het ondergedeelte van de mouwen was sierlijk gedrapeerd. De avondjapon van geelzwarte geruite stof (rechts boven) is natuurlijk weer een Engels product. De ontwerper was kennelijk geïnspireerd door het Eton-uniform, toen hij de jurk van een grote witte bobbed-kraag en zwart fluwelen strik voorzag. Het schoolmeisje, dat voor het eerst naar een bal gaat, zal hiermee zeer zeker „in de wolken" zijn. En -nu de mantelparade. Het tailleur mantelpak laat zich niet uit het modebeeld verdringen. Het enige verschil tussen de pakjes van een paar jaar geleden en nu is de roklengte. De lange vrouw zal met vreugde con stateren, dat hef swagger-model zich ook nog steeds weet te handhaven. De mantels vertonen dit seizoen een belangrijke verscheidenheid in kragen. De meeste kragen zijn zeer groot. Als wij de mantelbalans opmaken, zien wfj, dat er deze zomer voor iedefe vrouw de juiste mantel te vinden zal zijn. zichzelf al niet een eretitel is). Mis schien omdat hij rechtschapen was, of ongemakkelijk driftig, of enkel maar weerbarstig. Hij heeft zich verzet dat is ge noeg. De beschaving, de geestelijke grootheid, de levenskracht van een volk zijn altijd gedragen door de mo rele moed van enkelingen, die zich verzetten. Het zijn alleen de werkelijk levenden, die dat doen; en het is juist de doem van onze tijd, dat de mens zich meer en meer zonder nadenken laat inschakelen als een nummer in een monsterlijk, demonisch massaver- band. Hij stond, op die kleine plek van zijn rebellerend gevoel van eigen waarde, en zei neen. Dat is zijn groot heid, zijn onsterfelijke verdienste. En dat hij zo gestaan heeft in al zijn eenvoudigheid tegenover een grauwe, oppermachtige horde: dat was uw werk. Er moet iets geweest zijn: in de sfeer van uw gezin, in de gesprekken aan uw tafel, in de gietvorm van uw karakter, dat hem gedreven heeft tot dat vanzelfsprekende neen. Maar mijn jongen is dood. Dat is waar: hard en onherstelbaar. Besef echter bij zijn vroegtijdig graf: u hebt aan een gelijkgeschakelde wereld een vrij mens geschonken. Ik weet niet, of dit voor u een troost betekent. In ieder geval is het onver gankelijke glorie. SASKIA jy^EVROUW SPOOR, die ons dézer da gen in Den Haag welwillend het een en ander van haar arbeid vertelde, be gon anderhalf jaar geleden met het leggen van een band tussen de gewon de militairen in de Indonesische hospi talen en hun ouders of vrouwen hier in Nederland. Dat was een initiatief, dat wederzijds zeer gewaardeerd werd en dat tenslotte is uitgegroeid tot een complete dienst. Wanneer een gewonde soldaat wordt opgenomen, gaat er een officieel bericht naar huis. Als de sol daat van de lijst van levensgevaarlijke zieken wordt afgevoerd en op de ern stige zfcken-lijst komt te staan, stuurt de Militaire Geneeskundige Dienst op nieuw een telegram naar de verwan ten en een derde telegram volgt, als h(j ook daarvan kan worden afgevoerd. Mevrouw Spoor vond, dat ook daar tussendoor liefst door middel van de radio wel eens iets in Nederland van de gewonde soldaten gehoord mocht worden. Zij begon berichten in het strijdkrachtenprogramma door te geven en dadelijk was het thuisfront en ook de jongens zelf zo enthousiast, dat het werk haar reeds binnen veer tien dagen boven het hoofd groeide en zij hulp moest aanschaffen. JJAGELIJKS KOMEN nu ontelbare brieven en telegrammen bij haar binnen en de ernstigst gewonden wor den dan uitgezocht om over hen be richten te geven. In Indonesië kan zij zoveel tijd voor de radio krijgen als zij wil, vertelt zij ons verder, maar in Nederland is men aan beperking gebonden. Ongeveer tien minuten lang worden mededelingen in het Strijdkrachtenprogramma uitgezon den. Bovendien kan men Dinsdags en Vrijdags van vijf uur tot half zes op de 1875 m golf deze uitzendingen beluis teren. Het spreekt vanzelf, dat niet alle gewonde militairen over de radio hun beurt kunnen krijgen. Veel wordt daar om afgedaan per brief of per telegram. Zelfs gebeurt het, dat om de dag een telegram verzonden wordt. Wanneer het Nederlandse Strijdkrachtenpro gramma een zo slechte ontvangst heeft, dat heruitzending niet mogelijk is, dan stuurt het een expresse-brief naar de ouders of de vrouwen met de letterlij ke tekst van het radio-bericht. Persoonlijk bezoek De behandeling van de gewonden is uitstekend en hun verzorging voor treffelijk. Er heerst een goede geest onder hen en zij klagen bijna nooit. Na de eerste militaire actie is het mevrouw-Spoor-fonds opgericht, ge vormd door particuliere bijdragen, waaruit haar werk bekostigd wordt. De brieven en telegrammen worden echter verzonden door het kabinet van haar man, zodat de kosten daarvan dus door het leger betaald worden. Tenslotte vraagt zij nog vooral tijd schriften te sturen met plaatjes, maar dan actuele en niet van een jaar of an derhalf jaar oud, zoals nu wel gebeurt. Buigen de hoeken van uw tapijten om? Maak dan aan de hoeken een stukje carton vast en naai hier over voeringlinnen, q Vochtigheid in kasten kan men voorkomen door er een neteldoekzakje met kampfer in te leggen, q Smaken de oude aardappelen U niet meer? Voeg dan een weinig azijn bij het kookwater, q Levertraan en wonderolie smaken wel prettig, als men eerst een stukje sinaas appelschil kauwt, q Hang uw spiegel goed op, met andere woorden nooit daar waar de zon schijnt, want het zwikzilver kan de zonnestralen niet verdragen en het glas wordt vlekkig. Wij wassen ons natuurlijk dagelijks of zouden er nog werkelijk onder cms zijn, die, omdat ze 's morgen uit ge woonte altijd te laat uit bed komen, net nog tijd hebben om him neus even met water te spoelen? Een goede lichaamsverzorging is voor iedereen vereist. Hiertoe moeten we niet alleen rekenen 4iet baden en was sen, maar zeer zeker ook goede voe ding, geregelde arbeid, voldoende rust goede kleding en beoefening van sport. Hoeveel mensen houden zich hieraan? Het dagelijks wassen en 1 maal per week baden is een van de belangrijk ste voorschriften; eveneens het weke lijks verschonen van ondergoed en van tijd tot tijd borstelen, uitstomen en luchten van de bovenkleren. Een on zindelijke huid zal bij beschadiging eerder geïnfeceerd worden, dan «de door geregeld reinigen geharde huid. Ook de verschillen van temperatuur hebben minder invloed op de reine mens. Wanneer men warm is, is het *t beste zich te wassen met koud water. De huid ondergaat door het koude water een prikkel: de haarvaten ver nauwen zich en de huid wordt koud en bloedarm. Na het wassen ontspan nen de haarvaten zich en de huid wordt bloedrijker dan vóór de behan deling; men krijgt een warm gevoel. Dan nog stevig wrijven met een droge ruwe handdoek. Deze oefening van de huid is van veel waarde; we leven nu eenmaal in een landje met meer regen dan zonneschijn. Deze huidgymnastlek" hardt ons lichaam tegen de temperatuurverschil len. Zo is het aan te bevelen om ook bij weer en wind dagelijks uit té gaan. Te dik kleden, te hoge kamertempe ratuur, altijd wassen met warm water vermindert de weerstand en vergroot de vatbaarheid. Warm water heeft juist de tegenge stelde reactie van koud-water-wassing. Men wordt rillerig en koud en het verhoogt de vatbaarheid. Het is beter een koudwater-spoeling na te nemen. Bij lauw water ondergaat de huid geen prikkeling, daarom krijgt' men het gewoonlijk koud. Een lauw bad of lauwe douche zijn 's zomers verfris send, na een koude douche en het zo- zomerse zwembad wordt men spoedig weer warm. Slaap is tevens een belangrijke fac tor. Een 2-jarig kind heeft een nacht rust van 13 uur nodig, met daarnaast nog een middagslaap van 2 uur. Het 7-jarig kind 13 uur slaap 's nachts. Het 12-jarig kind HM uur en het 15- jarig kind slaapt meestal door huis werk te weinig, maar behoeft toch nog 10 12 uur slaap. De 18-jarigen 9 uur en de volwassenen 8 7 uur. Het zou waarlijk voor ons beter zijn, wanneer we ons hieraan hielden, maar ja.... Toch is er een eenvoudige manier om zo'n jurkje van de lopende band tot iets heel eigens om te toveren. Neem bijvoorbeeld dit streepjaponnetje uit een goedkope serie. Het krijgt iets aparts door de mooie, ongemene versie- ling die er later op werd aangebracht. Van wasechte stof werden daartoe blaadjes geknipt. Allemaal volgens een zelfde cartonnen model. Deze stoffen blaadjes kregen een inslag, en zo werden zij met fijne steekjes op de japon genaaid. Wie deze aardige applicatie wil aan brengen, dient er rekening mee te houden, dat hiervoor het materiaal van de japon wordt gebruikt. Op een ka toenen japon dus katoenen blaadjes. Als afwisseling kan ook een kruis- steekrand of een grote geborduurde tak op het lijfje en de rok een, bijzonder effect geven. "Jot nu toe was de vrouw van rijpere leeftijd het stiefkind van de mode. Het is echter een verheugend teken, dat onlangs tijdens een televisie-show in Engeland verscheidene modellen voor oudere dames door oudere dames wer den getoond. De japon links boven is van gebloemde zijden jersey. Het model is zeer eenvoudig; een strak lijfje met punthals en aangeknipte mouw, terwijl de nauwe rok onder de taille een weinig is gedrapeerd, q Gecompliceerder is de creatie van Lanvin rechts boven. Over de nauwe rok vallen twee van links naar rechts oplopende schootjes. De knopen aan de rechter kant suggereren daar een sluiting. Het materiaal bestaat uit grijze zijde met ingewerkte nop. De ontwerper van de donkerrode wollen huispyama links onder, heeft zijn model „Volendam" genoemd en niet ten onrechte. De manchetten en brede ceintuur zijn van angorawol. Met de klomp-muiltjes vormt de pyama een exotisch geheel. Hollands, en tóch niet Hollands, q Niet alleen het mannelijke Volendamse costuum inspireerde de mode-ontwerper, ook het costuum van de vrouwelijke inwoners van Volendam trok zijn aandacht. Bij de donkerblauwe wollen cocktail jurk, met het zo populair geworden schouderdecolleté, behoort een kapje, van dezelfde kant waarmee ook de japon is afgezet. Nu de confectie van het goedkopere genre voorraad in de winkels brengt, worden de étalages weer plaatsen vol aantrekkingskracht, Te kust en te keur staan er modelletjes. De beurs wordt gewogen.... niet zo erg zwaar.... maar zelfs voor die lichte beurzen is er iets te vinden. Alleen, er zit een risico aan! Zo kan het gebeuren, dat wanneer op een stralende zonnedag de buitendeur dichtklapt achter een trots pronkend mevrouwtje, uit het buurhuis aan de overkant precies zo'n zelfde jurkje Romt stappen. En is er voor een vrouw iets ergers denkbaar, dat dat zij op een wandeling voor haar eigen spiegelbeeld geplaatst wordt? Met een eenvoudige applicatie werd van deze japon iets bijzon ders gemaakt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1949 | | pagina 9