De toekomst van marinebasis Surabaja Over de koloniale aspiraties van de heer Hatta c.s. j^aaisie j\jieuws Onze zuivelmarkt in de toekomst Dorothy Brai over sabotag Tiny Jonker Dinsdag over het Kanaal? Nederlanders en Indonesiërs vinden elkaar op de excursies Spoedig een tweede plenaire zitting Regering trekt int regeling voorSurinai ENGELAND DENKT I AAN DEVALUATI Cripps zegt de Ameril< waar de schuld lig En de huichelarij van goede vrienden (Ingezonden, buiten verantwoorde lijkheid der redactie) Mijnheer de Redacteur, In Uw editie van 30 Augustus j.l. komt een bericht voor onder de kop „De positie van Nieuw Guinea". Dat bericht deelt ons mede, dat er petities door groepen ingezetenen van Neder lands Nieuw Guinea zijn ingediend bij de Nederlandse in Indonesische auto riteiten. Het deelt ons nög iets mede: namelijk dat de heer Sukawati, Presi dent van de deelstaat Oost-Indonesie verwacht dat Oost-Indonesie na, af loop der Ronde Tafel-conferentie het gezag over Nederlands Nieuw Guinea tal uitoefenen. Hiet meer en ook niet minder. Men kan van een dergelijke uitla ting alles beweren, maar zeer beslist niét, dat de heer Sukaw'ati een diplo matiek spel in het verborgene speelt. Integendeel, zijn eis is duidelijk en klaar. Ze is ronduit en open. Ze is frank en vrij en ze toont- met verbijs terende duidelijkheid de mentaliteit van deze heer Sukawati en zijn mede standers. Een mentaliteit van bravour en overwinningsroes, alvorens de con ferentie in feite is begonnen. Van •vermoedigheid ook, van brutaliteit en een verregaand gebrek aan inzicht, tact en goede smaak. Natuurlijk be hoorde de toekomstige status van Ne derlands Nieuw Guinea tot de hardst (waarschijnlijk 't allerhardst) te kra ken noten, die de heer Hatta in het vooruitzicht heeft gesteld, maar zoals de mededeling, dat het welslagen der conferentie afhankelijk zal zijn van het tempo waarmee de Nederlanders de zaak aan kant maken (lees: ja-en- amen zullen zeggen op de desiderata der Indonesische delegatie), in feiten een keiharde onbeschaamdheid was, zo onbeschaamd, zo onjuist en zo on redelijk is de hardop gesproken wens droom van de heer Sukawati, waar het de status van Nederlands Nieuw Guinea aangaat. Er is werkelijk geen andere kwalificatie voor, ook al neemt men nog zo mild in aanmerking de geringe diplomatieke ervaring der Indonesische conferentie-leden en hun Oosterse (dus diametraal op de onze staande) mentaliteit. Mijnheer de redacteur, het is totaal onmogelijk in het kader van een kran ten-artikel ook maar enigszins dieper op de noot „Nederlands Nieuw Gui nea" in te gaan. Daarvoor is de ruimte vele malen te beperkt en zijn de fa cetten van het „probleem" te veel vuldig en omvangrijk. Als ik deson danks enkele dezer facetten naar vo ren wil brengen, doe ik dat, omdat ik er eens deels van overtuigd ben,.dat Nieuw Guinea een der taaiste en moeilijkst te verwerken agendapun ten ter conferentie zal zijn, anderzijds omdat slechts zeer weinigen, ontstel lend weinigen zelfs, op de hoogte zijn van de situatie aldaar. En ten derde- omdat het hier een angstwekkend actueel Nederlands levensbelang be treft, waarvan voorkomen moet wor den dat het een kwart minuut voor twaalf als zijnde onbelangrijk, als zijnde een nietig bagatel, door Uw lezers zal worden beschouwd. Nieuw Guinea is het op één na (Groenland) grootste eiland ter we reld. Wil men een brok territoir, dat in totaal 26 (zes en twintig) maal zo groot is als Nederland een eiland noemen, accoord. Men kan het met evenveel recht een continent, een klein werelddeel, noemen. Van dat continent behoorde sedert drie eeuwen de Westelijke helft tot de Nederlandse Kroon. Dat deel heeft circa dertien maal de oppervlakte van het moeder land. In dit geweldige gebiedsdeel wonen mensen, Papoea's. Aan de kusten kust- Fapoea's, in het binnenland stammen die vaak uit pygmeeën bestaan. Deze papoeabevolking bevindt zich nog in een uiterst primitieve staat en men moet enige tijd, zoals schrijver dezes, in dit gebied gezworven hebben, om enig idee te krijgen van de aard dezer Wildheid. Men heeft daar in Neder land niet de flauwste notie van. Wie weet dat honderdduizenden papoea's zich nóg bevinden in het Stenen Tijd perk? Dit is geen journalistieke over drijving, dat is harde realiteit.. Wie weet, dat kannibalisme en koppen snellen practisch nog even veelvuldig worden toegepast, nog evenzeer een onderdeel van een sinister-bloedige adat vormen, als een, twee en drie eeuwen geleden? Dit zijn geen uitzon deringen, maar dit is regel. Dit is geen verwijt aan het adres van de pioniers zoals de missionarissen van het Heilig Hart of aan dat van de mannen der zending, en zelfs niet aan de ver tegenwoordigers van het Nederlandse Bestuur. Want altijd, jaar na jaar stonden zij met de rug tegen de muur Zonder geld en andere middelen. En op hen is van toepassing het bekende Churchilliaanse woord: nooit was zó veel te danken aan zó- weinigen. Behalve de heer Sukawati wil ook de heer Hatta (en Hatta is de grote man ter conferentie) dat de status van Nederlands Nieuw Guinea een Indonesische status wordt. „Omdat Nieuw Guinea er bij hoort". Omdat dit gebiedsdeel maar automatisch moet meelopen met de generale ontvoog ding van het Nederlandse gezag. En hier, mijnheer de Radecteur, is dan de kardinale fout, die de heren Hata en Sukawati maken. Een denk fout of een tactische fout. Laat ons tenminste dat onschuldige woord „fout" gebruiken en niet een andere kwalificatie als: bewuste misleiding fragrante verdraaiing van feiten en onheschaamd imperialisme. Want hier verraadt de Republiek Indonesia, hoe hoe menslievend en hoe vooruit strevend zij dan ook moge zijn. (of zegt te zijn, of zegt te trachten te zullen zijn), een machtsbegeerte, die waarlijk ontstellend is. Nieuw Guinea heeft niets, niets, niets met dé Indone sische archipel te maken... Nieuw Gui nea wordt bevolkt door een eigen ras De papoea's. De papoea's hebben een eigen,, zij het uiterst primitieve en vaak barbaarse, cultuur. Ze hebben een eigen taal, die in niet één syllabe aan het Maleis verwant is. Ze hebben een eigen, oorspronkelijke, aanleg en een eigen „godsdienst" (lees: demo nendienst). Het is een stuk territoir met eigen karakter en dat karakter verschilt evenveel van 't Indonesische Karakter als 't karakter van een En gelsman verschilt van dat van een 'viao"ri op Nieuw Zeeland. Desondanks eisen de heren Hatta en Sukawati de Indonesische status voor Nieuw Gui nea. Dat betekent: dat de Republiek In donesia imperialistisch denkt en kolo niale aspiraties heeft. Net zo koloniaal als „het verfoeilijk schrikbewind, dat Nederland drie eeuwen lang op de vertrapte Indonesische volken uit oefende Sedert een jaar spuiten de olie bronnen van de Bataafse op de Vogel kop van Nieuw Guinea. Er is een ge rucht van delfstoffen. Van bauxiet en van goud. Het ware onvriendelijk de heren Hatta en Sukawati aan te wrij ven dat het de olie en de rest der bodemschatten zijn, die hen de kolo niale dromen hebben gebracht, al is het dan wèl uiterst merkwaardig, dat de belangstelling van Indonesië voor Nieuw Guinea van zéér recente datum is. Wellicht ook hebben hier de Ame rikaanse adviseurs een bescheiden stem in het kapittel gehadDe heer Fcx, om er een te oemen. Ziehier, één zijde van deze harde noot. Maar er is nog een andere, niet minder hard. En aanzienlijk onbe schaamder en ongehoord ergerlijk. Dezer dagen seinde de Haagse cor respondent van de Australische Syd ney Sun, een groot dagblad, aan zijn redactie een artikel door, waarin hij de suggestie lanceerde, dat Neder lands Nieuwe Guinea maar onder Australisch trustbeheer moest komen als de Nederlanders en Indonesiërs het ter conferentie niet eens kunnen worden. VoiléEn dat schrijft een Australiër! En nu behoeft men niet te zeggen: nu ja, dat er maar één jour nalist, want dan vergist men zich, mijnheer de Redacteur. Deze stem is de stem van een aanzienlijk deel der Australische bevolking. U weet wel. dal zeer socialistische Australië, dat sedert jaar en dag zijn grenzen geslo ten hield voor gekleurde immigratie. U weet wel, Australië, dat letterlijk niets nagelaten, verzuimd heeft om ons, de Nederlanders, uit Indonesië weg te krijgen. En dit met verre van elegante manieren. U weet wel, Australië, dat kans zag van de oorspronkelijke inheemse be volking nog slechts een fractie over te houden (wie heeft het daar over koloniaal wanbeheer....??) Maar natuurlijk willen onze Austra lische broeders wel zo goed zijn Ne derlands Nieuw Guinea onder Austra lisch trustbeheer te plaatsen. Want zie, mijnheer de redacteur, deze brave Australiërs, die zo graag de Neder landers zo snel mogelijk wilden laten liquideren in Indonesië, vrezen dat ze zich aan het zelfgeslepen mes gaan bezeren. Want de Australische rege ring vindt het helemaal niet zo ple zierig binnenkort een Indonesische kolonie aan zijn eigen koloniaal ge bied te hebben grenzen. Want Aus tralië koloniseert zélf op Nieuw Gui nea. Sedert 1901 is het Zuidoostelijk deel van het eiland „Territory" (lees: kolonie) van Australië, terwijl het Noordoostelijk deel door de Verenigde Naties enkele jaren geleden onder Australisch trustbeheer is gesteld. Australië voelt niets voor een kolo niserende buurman aan z'n grenzen. Een buurman die het dan wel de bes te kaarten van het spel heeft toege speeld, maar die er toch blijkbaar lastige en verregaand veeleisende as piraties op na houdt. Dat past niet in het spel van Australië en daarom is het dus veel beter dat het Hollandse deel van Nieuw Guinea, maar onder Australisch beheer komt. Heel een voudig. Simple comme bonjour. En onder 't motto: waar twee kijven, enzovoorts. Ik moet mij beperken. Nederlands Nieuw Guinea staat èn geestelijk èn in concreto even ver van Indonesië af als Frankrijk van Lapland. En als de Republiek desondanks Nederlands Nieuw Guinea als deel van de deel staat Oost-Indonesie opeist, dan is dat alleen hebzucht, imperialisme en ko loniaal gedrijf. Dat zijn nu wel harde onvriendelijke woorden, maar het i% niet anders. Het wordt een ramp voor de bevolking van Nieuw Guinea. Een rndonesiër had nooit enige sympathie voor een papoea en zal deze ook thans niet automatisch aangewaaid krijgen En het is kinderlijk naief te zien dat eer staat-in-wording, zoals Indonesië, meent dat het 't geld. de mensen, de roeping, de technische middelen en de taak heeft nü reeds een ander volk van totaal vreemde bodem, te moe ten gaan regeren. Dat dit alleen kan uitlopen op een rampzalige catastrophe voor de primitieve bevolking van dat enorme gebied van dertien maal Ne derland staat als 'n paal boven water. Nieuw Guinea is een gebied, dat nog goeddeels moet worden openge legd. De witte stukken op de kaart zijn groter dan de bekende, in kaart gebrachte, gedeelten. Hier ligt een kans voor die vele tienduizenden Indo-Europeanen, die straks, als de Conferentie uiteengaat en de Indo nesiërs hun bestuur aanvangen, buiten de deur staan. Buiten de Indonesische deur. En buiten de Nederlandse deur1 Gehaat door de eersten, worden ze niet geacht door de anderen. Het is hard maar waar. Voor hen is daar misschien dan nog: Nieuw Guinea Laat ons het voor deze tragische groep uit de grond van ons hart hopen. Er is voor hen geen ander vaderland en in hun bloed bevindt zich nu eenmaal een aanzienlijke dosis Nederlands bloed. Waar men fatsoenshalve niet hardop over moet spreken. Over zo iets fluistert men alleen. Maar aan de verantwoordelijkheid voor hen zullen we ons nóóit mogen onttrekken. Er zijn mogelijkheden. De eerste: vcior een bepaald aantal jaren, direct beheer door Nederland, dat wèl over de technische mogelijkheden voor het openleggen van 't terra incognita be schikt. En zo dat al niet mogelijk is dan een trustbeheer door Nederland: óf door Nederland en de Verenigde Staten van Indonesië samei). En een laatste mogelijkheid: een trustschap door de Nederlands Indonesische Unie. Nóóit mag Nederlands Nieuw Gui nea een kolonie van de Republiek worden. Nog minder van onze Austra lische vrienden. De wielen van de Tijd, die voortjagen naast de wielen van de Historie, kunnen wij inder daad niet tegenhouden. Evenmin als de snel draaiende wijzers op de klok van het ontwaken der Aziatische vol ken in het algemeen en die van het Indonesische in het bijzonder. Feiten zijn feiten. Maar deze feiten behoe ven niet noodzakelijke flagrante on rechtmatigheden te impliceren, die ten gevolge zullen hebben dat het pri mitiefste volk ter wereld, dat der pa poea's, niet de hemel van de vojruit- gang zal gaan beërven, maar wèl het vagevuur der gruwelijkste koloniale uitbuiting. Het zal stormen in de Conferentie als de noot Nieuw Guinea ter tafel kom. En al onze goede, anti-koloni serende vrienden, zoals daar zijn de Australiërs en de Russen, de Engelsen en de Fransen, om er mafvr enkelen voor de vuist weg te noemen, zullen in die dagen aan de kant staan en roe pen (als wij ons weer eens niet snel genoeg losmaken van ons verfoeilijk reacticmnair denken): Houd de diefI Ik hoop dat de leider van de Neder landse delegatie dan nèt zo wijs zal zijn als eens eeuwen geleden, die an dere leider: Odysseus, die, toen de Si- tenen met hun zingen de scheepsge zellen van de Griekse aanvoerder in doodsgevaar brachten, de oren zijner mannen liet vollopen met gesmolten was. En die zichzelf liet vastbinden aan de mast. Met onze „vijanden" zullen we het wel klaren, zei eens een Engelsman. God helpe ons echter over de brug met onze vriendenVindt u zoiets niet treffend en origineel gezegd? Ik dank u, mijnheer de Redacteur, voor de onbescheiden hoeveelheid plaatsruimte, die ik in beslag geno men heb. Het moest echter eenmaal gezegd worden. ANTHONY VAN KAMPEN Bergen, 31 Augustus 1949. (Ongecorrigeerd) Het Zaanse zwemstertje Tiny Jonker, dat ook hier bekendheid verkreeg door haar zwemtochten ZaandamAlkmaar, zal waarschijnlijk Dinsdag een poging wagen het Engelse Kanaal over te zwemmen. Voor dit doel worden in de Zaanstreek gelden ingezameld. Aan het benodigde bedrag ontbreekt nog 500. Is deze som morgen bijeenge bracht, dan zal Tiny Dinsdag starten. KOELHUIS „AUSTRALIË" WEER IN BEDRIJF. Naar wij vernemen, zal Maandag a.s. het koelhuis „Australië" van de N. V. Blaauwhoedenveem—Vriesseveem te Amsterdam, dat op 11 September van het vorige jaar door hitte en water zwaar beschadigd toen het belendende koelhuis „Amerika" in vlammen op ging, weer in bedrijf komen. BESPREKINGEN OVER LONEN EN PRIJZEN Naar wij vernemen, is de interde partementale commissie voor de loon- en prijspolitiek, onder voorzitterschap van mr. dr. A. A. van Rhijn, secretaris generaal van het ministerie van So ciale Zaken, namens de regering in overleg getreden met de Stichting van de Arbeid over de in de naaste toe komst te volgen politiek ten aanzien van de lonen en de prijzen. Het laat zich aanzien, dat de besprekingen eni ge tijd in beslag zullen nemen. Marktbericht WARMENHUIZEN, 8 Sept. - 33.800 kg Aardappelen; Eigenheimers 6,30—7,10, Bintjes 6,30—7,90, Koopmans Blauwen 6,70—6,80 en Bevelanders 6,70; 7900kg Rode kool 5,50; 16.000 kg Witte kool 8,10-8,60; 6716 kg Slabonen 47-61; 1800 kg Bieten: 15,70-6,50 en n 4; 7600 kg Uien 11,10-11,60, drie lingen 9,90 en net 12,50; 100 kg Andijvie 13. Geen R.T.C., maar Koitieiafel-confereniie Een Amerikaans oordeel De Ronde Tafel-conferentie, die be oogt in de komende maanden een rege ring te geven aan een staat van 70 ,mil- lioen inwoners, zou men eigenlijk de nieuwe naam van „Koffietafel-confe rentie" moeten geven, aldus Daniel Schorr in de Christian Science Monitor. In het Palace Hotel aan zee en elders in Den Haag ziet men kleine groepen mensen, schijnbaar verdiept in een on belangrijke conversatie. Soms schijnt t onderhoud onsamenhangend met tus senpozen van rustig nadenken of met losse opmerkingen. Soms zijn de hoof den diepgebogen en hoort men een ern stig gefluister. Doch er is niets, dat op een conferentie lijkt. Deze groepen zijn verschillend van samenstelling. Soms ziet men Republikeinen met Federa listen praten. Dan weer ontmoeten In donesiërs vertegenwoordigers van ver schillende politieke partijen. Een an dere keer ziet men een Nederlands mi nister met een Indonesische autoriteit. Zo nu en dan bestaat een groep uit deskundigen op een bepaald gebied, bijv. economisch of militair. Voor de Indonesiërs worden excursies door het land georganiseerd. Toch maakt dit al les de conferentie uit.Langzamerhand beginnen de Nederlanders en Indone siërs elkander te begrijpen. Verschei dene Indonesiërs vertelden mij reeds, aat zij de Nederlanders „een goed volk vonden, dat men in het geheel niet kan beoordelen volgens de Nederlandse functionarissen, die wij op Java ken den". „Dit is de enig mogelijke manier", zo zeide de secretaris van een der beide Indonesische delegaties. „Het conferentie-apparaat zelf is te om slachtig om iets te bereiken. De politie ke commissie heeft 70 leden hetgeen te veel is voor moeilijke onderhande lingen ten tijde van een geschilpunt. De onderhandelingen hierover moeten door deze koffietafel-besprekingen 'Van onze parlem. redacteur) De Ridderzaal bereidt zich voor op de tweede plenaire zit ting van de Ronde Tafel-confe rentie. Na de openingsvergade ring op 23 Augustus zijn de grote ovale tafel en de zetels van de le den en adviseurs der delegaties eruit verwijderd, omdat de zaal voor andere doeleinden, o.a. de receptie van de Nederlandse re- gering voor de Indonesische gas ten, gebruikt moest worden. Nu wordt zü weer ingericht. De voltallige vergadering zal naar wij vernemen na 15 Septem ber bijeenkomen. Op welke da tum precies, is nog niet bekend, maar in elk geval streeft men er naar om vóór 20 September een plenaire zitting te houden. Op die dag begint namelijk de algemene /ergadering van de Verenigde Naties in Lake Success en men wil de heren daar resultaten tonen van de besprekingen, die op het ogenblik tussen de Nederlanders en de Indonesiërs In Den Haag worden gevoerd. standpunt loopt uiteen en wij doen weinig schijnaanvallen. Dit gaat een tijd door en dan komen wij plotseling vooruit en bemerkt men, dat alles ge reed is. Zo ging het met de overeen komst tot het staken der vijandelijkhe den. De besprekingen duurden weken I voort. Toen kwamen wij bijeen voor een conferentie en alles was in vier dagen gereed. De voorzichtige gevoe lens, die ontstaan uit het proces, dat I is het beste be- zich thans ontwikkelt, goed voorbereid zijn en een en ander I wijs, dat men aan alle zijden vastbeslo- zal dan snel verlopen. I ten is, deze conferentie te doen slagen Mr. Roem deelde mij mede: „Onsaldus Daniel Schorr. Pessimistische klanken (Van onze landbouwkundige mede werker) Enkele weken geleden maakten we melding van de tevredenheid in zuivel- kringen over het feit, dat met Frank rijk een groot contract was afgesloten, waarbij bepaalde hoeveelheden zuivel producten zouden moeten worden ge leverd. Naar men ons thans verzekert, is in deze hoeveelheden enige verande ring gekomen en zou het niet gaan om 8000, maar om 9200 ton boter en niet on 6600, maar 4000 ton kaas. De boter- levering zou nu geheel in kannen en kruiken zijn, over de prijs van de kaas zou echter nog worden onder handeld. Dit laatste zou het gevolg zijn van het feit, dat de prijs in Neder land heel sterk is opgelopen, zodat de vraagprijs heel gepeperd zou zijn ge weest. Hoewel de prijs voor de boter niet bekend is, zijn er aanwijzingen, dat deze zeer goed zal zijn. Er zijn firma's die bereid zijn het uitvoerkwantum van andere over te nemen -en dit kan nauwelijks iets anders betekenen, dan dat ze daarin goede perspectieven zien. Wat de kaas betreft, neemt men aan dat deze na de totstandkoming van het contract zeer snel zal worden afgeroe pen, omdat in Frankrijk een nijpend tekort heerst aan zuivelproducten. Het resultaat daarvan schijnt te zijn, dat op het ogenblik in Friesland voorraden worden gevormd. Een en ander in ver band met een te verwachten goede prijs. Het aanbod uit Friesland is in ieder geval afgenomen en dit heeft met zich meegebracht, dat de binnenlandse prijs in het bijzonder voor volvette Goudse met 'ongeveer een stuiver is gestegen. De 40 Edammer bleef te Alkmaar gelijk in prijs, wat wel zal moeten wor den toegeschreven aan het feit, dat deze practisch gesproken aan het pla fond zit. Loopt de prijs ervan nog meer op, dan zou van een handhaving van de voorgeschreven maximum-winkel prijs niets meer terecht komen en de vrees voor boete is een factor, die Sluitstuk van een verdedigingsgordel aan de Oostkust van Azie (Van onze maritieme medewerker). TWEE BASES HEBBEN NU reeds sinds mensenheugenis een belangrijke rol gespeeld in de Koninklijke Marine: Nieuwediep en Surabaja. Bij alle verschil len tussen beide plaatsen, gescheiden door 9000 zeemijlen en verbonden door één zeemacht, hebben zij de laatste tijd een minder plezierige omstandigheid gemeen gekregen, namelijk de onzekerheid omtrent de toekomst en de bestemming. Voor Den Helder is deze onzekerheid, na geruime tijd van plannen voorbereiden en afwachten, thans van de baan. In Surabaja zal men zich in deze dagen wel eens en met reden afvragen wat het worden gaat. Want nu alles, wat samengevat kan worden onder de verzamelnaam „Indonesische kwestie", in Den Haag op de ronde tafel ligt, d.w.z. nog in de lucht hangt zolang er geen besluiten genomen zijn, is ook over het lot van Surabaja als marinebasis nog niets beslist. Over de ontwikkeling nog niets te zeggen WAARLIJK niet alleen de militaire commissie van de RTC en later de con ferentie zelve, hebben belangstelling voor het Marine Etablissement aan de Udjung. Uit recente berichten blijkt maar al te duidelijk, dat de Verenigde Staten bijzondere aandacht aan de toe komst van Surabaja schenken, al komt deze vooralsnog niet tot uiting in offi ciële verklaringen of diplomatieke stappen. Voor de Koninklijke Marine is deze kwestie van het hoogste belang. Ook al heeft onze zeemacht zoals Staats secretaris Moorman onlangs in een in terview verklaarde in het kader van het Atlantische Pact „zeer bepaalde verplichtingen", de positie van de ma rine in het Koninkrijk (straks dus de Unie) is niet alleen van historische waarde. De marine was tot 1945 het enige deel der Nederlandse strijdkrach ten, welks actie-gebied zich ook uit strekte over de gebieden in Oost en West. Zij beschikte in het Oosten reeds sedert meer dan honderd jaren over een geheel voor haar taak berekende basis. Na de oorlog is in zeer snel tem po en met uitzonderlijke krachtsinspan ning deze basis weder in gereedheid gebracht, nadat zij in 1942 zowel als later zwaar geleden had onder vijande lijke aanvallen en eigen vernieling. Thans kan men het M.E. te Surabaja, herrezen uit zijn as, beschouwen als de evenknie van Singapore, als het be langrijkste maritieme steunpunt op de lijn van Achter-Azie naar Australië. In het licht van de geweldige gebeurtenis sen in het Oosten, vooral bezien tegen de achtergrond van de communistische bedreiging ten aanzien van geheel Zuid- Oost-Azie, ligt het van Amerikaans standpunt uit geredeneerd voor de hand, dat de Verenigde Staten, die de rand van de Pacifis beschouwen als hun voorterrein, met aandacht de jongste ontwikkeling volgen. Uit hoofde van de zelfde redenering mag het geen ver wondering wekken, als Washington in derdaad in het grote verband van het militaire Pacific-systeem bepaalde wen sen heeft t.a.v. de bestemming van Su rabaja als marinebasis, de positie ervan in federatief verband, het gebruik en de eventuele wijzigingen, noodzakelijk met het oog op de geschiktheid van de basis voor grotere onderzee- en Doven- waterschepen. Berichten uit Amerika HET ZAL opgevallen zijn, dat de eer ste berichten over deze kwestie uit Amerikaanse koker kwamen. Kort ge leden meldde de „New York Times", dat de Verenigde Staten de Nederlan ders zowel als de Indonesiërs ervan op de hoogte hadden gesteld, dat zij „enorm belang" hebben bij het voort bestaan van een maritieme basis te Su rabaja, als onderdeel van de defensie plannen voor het gebied van de Stille Oceaan. Hoewel dit bericht aanvanke lijk geen enkele officiële bevestiging (in Den Haag) kon krijgen, verklaarde enkele dagen daarna een zegsman van de Amerikaanse marine te Washington, hand, mede in verband met de inten- dat de Verenigde Staten inderdaad een dergelijke mededeling hadden gedaan aan de bij de RTC betrokken partijen. Voorts bleek uit deze verklaringen, dat de Amerikanen de basis Surabaja zien als een onderdeel van de verdedigings gordel aan Azie's Oostkust. In dit ver band zou Surabaja te beschouwen zijn als het Zuidelijke sluitstük en als springplank naar Australië, als hoe danig zij te onzaliger ure reeds dienst deed. Kort daarop gaven in Den Haag kringen van de Nederlandse delegatie ter RTC te kennen, dat de Verenigde Staten tot dusverre geen stappen had den ondernomen bij de Nederlandse re gering om in de toekomst Surabaja als basis voor de Amerikaanse marine te verwerven. Niets te voorspellen HOEWEL dit alles bekend veronder steld mag worden, meenden wij deze korte feitelijke opsomming toch te moe ten geven, aangezien zij voor het goed begrip van de ontwikkeling van de si tuatie noodzakelijk is. Over het verloop van deze ontwikkeling is uiteraard nog niets te voorspellen. Hoogstens hoe wel niet waarschijnlijk is hierover tot nog toe alleen gesproken in de mi litaire commissie der RTC, van welke commissie Commandeur A. de Booy, plaatsvervangend chef van de Marine staf, lid is. Commandeur De Booy keer de eerst enkele maanden geleden in Nederland terug; na gedurende ander half jaar te Batavia de functie vervuld te hebben van chef marinestaf. Afgezien van gemis aan uitzicht op dit terrein, is er echter rondom de kwestie-Surabaja voldoende interessan te stof te verzamelen. Daartoe dient men twee dingen goed van elkander te onderscheiden, namelijk of de Neder- lanse zeemacht nog kortere of langere tijd een taak zal vervullen in het Oos ten en de toekomstige bestemming van de marinebasis Surabaja. Dat deze kwesties elkander raken, ligt voor de hand en verder omvat dit ingewikkelde probleem ook nog de stichting en de opbouw van een federale oorlogsmarine in welk verband de Koninklijke Ma rine een rol zal kunnen vervullen. De deskundigen doen er voorlopig het zwijgen toe. Zulks ligt ook voor de machtig genoeg is om remmend op de prijs te werken. Intussen blijven grote hoeveelheden kaas naar Belgie gaan. De omvang van I deze leveranties houdt stellig verband met de welstand, waarin onze Zuider buren zich mogen verheugen, maar I meer en meer hoort men spreken over kaas, die van Belgie naar Frankrijk wordt gesmokekld. De behoefte in Frankrijk schijnt wel I heel groot te zijn. De droogte heeft er ontzettend huis gehouden en de melk productie van Frankrijk is ver beneden I peil gebleven. Dit verschijnsel, dat zich I overigens niet bepaalt tot Frankrijk I alleen, heeft een voor Nederland gun-" stige positie geschapen. Onze produc ten zijn zeer gevraagd. Zo gevraagd, dat men zich op dit ogenblik over con- currentie op de kaasmarkt uit Dene marken en Zweden heel niet ongerust maakt. Stemmen van de vergadering van de F.N.Z. Deze gedachten, die we hoorden uit-1 spreken door vertegenwoordigers vanl de zuivelhandel, dekken niet geheel I die, welke men kon vernemen van de I voorzitter van de FNZ op hét vorig» week te Eindhoven gehouden congres. Daar zag men verder. Daar werd reke ning gehouden met de productiemoge-1 lijkheden van onze veeteelt, wanneer die wordt geplaatst tegen een scherpe I buitenlandse concurrentie in tijden var overvloed. Uiting werd gegeven aan del vrees, dat onze veeteelt dan, althans I ten dele, niet voldoende productief zou| blijken te zijn om stand te houden te gen het buitenland, waar men meerl bedrijven kent, die goedkoper kunnen I werken, waar men, gelijk in de Ver f enigde Staten van Amerika, kosten noch moeiten spaart om te komen tot I de grootst mogelijke modernisering en I daarmee tot de grootst mogelijke ren-| dabiliteit. Hoewel er een zeker pessimisme uit| spreekt, is het goed, dat zulke klanker.1 worden gehoord. Want voor de vee l houder zal het zaak zijn de tijden, die I hem nog resten, uit te buiten om te I komen tot verbetering en intensivering van zijn bedrijf. Er is nog enorm veel te doen. Doo:| betere verkaveling, door moderniserinSI van de bedrijven en de fabrieken, doorl het invoeren van goede bemestings-| methoden en van nieuwe machines. En dan ten slotte: de kwaliteit vasl het vee. Toen we dezer dagen een bel zoek brachten aan een onzer landf bouwkantoren werd ons oog getrokken! door een kaart, waarop voor Noord-f Holland voor ieder district het aantsj stond - aangegeven van dieren die real geerden op t.b.c.-proeven. De percer.| tages waren ontstellend hoog! Er moet waarlijk nog enorm veel i' beuren. Texel BENOEMING WAARNEMEND BURGEMEESTER. Het nieuwe college van B. en I heeft de wethouder S. de Waard ui'l Den Burg aangewezen als waarnemen» burgemeester. sieve internationale belangstelling, doctl vooral met het oog op de sfeer ter cofl ferentie, welke geheel beheerst word'l door de opzet het politieke mijnenveld I van de Indonesische kwestie niet dso met de grootste omzichtigheid te be-1 varen, opdat geen der partijen door e(»l ontploffing worde opgeschrikt. Bf I beetje vertrouwen, dat tenslotte groeid'l dient bewaard en uitgebreid te worde111 In deze geest dient men ook buiten Ridderzaal te werk te gaan en naa'l dezelfde richtlijn moge men dan 05 deze beschouwingen beoordelen. BUREAU ADMINISTRATIE Voordam 9, Tel. 3320 Postgiro 187294 REDACTIE Achterdam 20, Tel. 2274 Directie: J. BIJLSMA en C. KKAK Hoofdredacteur: A. KAPTEIN Reis naar Philippij stond reeds vas Per Skymaster van de KLD Vrijdag mrs. Dorothy Brandt respondente van de New Y( raid Tribune" op Schiphol a was gelijktijdig met veertien Amerikaanse journalisten op ging van de Nederlandse naar Indonesië gegaan, teneii inzicht te krijgen in de Indo kwestie. Op 12 Juli kwamen van haar collega's bij de not vlucht van de „Franeker" bij om het leven. Mrs. Brandon, met de „Franeker" was me maar naar de Philippijnen I heeft daarna nog vele en lang in de Oost gemaakt. Zij blijf enige dagen in Nederland, wa op 15 September naar New I vertrekken. Toen ze gisteravond moe vliegtuig stapte, dat haar van naar Nederland had gebracht, enige van haar Nederlandse - te woord. Vanzelfsprekend kw gesprek op de aan haar tcreges uitlating dat zij indertijd „ba voor sabotage". Mrs. Brandon de dit ten stelligste en liet h; poort zien, waarop haar reis Aangaande de interimregelii Suriname zegt de regering Memorie van Antwoord in zake treffende wetsontwerp van de Kamer o.m.: De loop van zaken heeft de Kamer voor een moeilijke b< geplaatst. Uit het Voorlopig mag worden afgeleid, dat een r belangrijk deel der Kamer schijnt, het wetsontwerp niet i tegenwoordige redactie te aanv Nu de voorgestelde regeling loop der gebeurtenissen in stede verhoopte wederzijdse bevredig: een der partijen een steen d stoots blijkt te zijn geworden, a de regering met de handhavi: het ontwerp geen enkel bel: diend. Dit heeft het kabinet tot clusie geleid, aan H.M. de K machtiging te vragen, het ontv te trekken. In een te Washington gehouc spraak verklaarde de Britse i van financien, Sir Stafford Cri] het pond sterling en andere eerst omwisselbaar kunnen wor maakt, nadat een nieuw evenu de wereldhandel zal zijn gevest gaf als zijn mening te kennen, enige bevredigende oplossing v dollarprobleem is gelegen in ee tere export naar het dollargebii Deze toespraak betekent, dat sprake van is, dat Engeland naaste toekomst tot devaluatie z gaan. Amerika steunt Europ Verre Oosten met wa f-.f Amerikaanse Senaatscon voor buitenlandse betrekkingen wapende diensten hebben de raamste punten goedgekeurd v wetsontwerp tot wapensteun v: 2.314.010.000 dollar. Het wetsc omvat 1 milliard dollar voor h< pening van de landen van het tisch Pact en bestemt 75 millio 'ar voor anti-communistische s het Verre Oosten. Dodelijk ongeval op rijl Op de rijksweg Hilversum nabij het zwembad Crailo is ee: lijk ongeluk gebeurd. Een au stuurd door de 28-jarige R. A. sum, rijdende in de richting sum, wilde bij het zwembad slaan en gaf dit te kennen do richtingaanwijzer uit te steken, stuurder van een achter de ai dende motor, waarop een duoi was gezeten, bemerkte dit te 1 botste met volle kracht tegen De duopassagier, de 25-jarige uit Weesperkarspel, werd acht verder op de weg geslingerd e een schedelbasisfractuur op. H leed in het ziekenhuis. Weerbericht Verwachting tot Zondaga Tamelijk heldere en koele met weinig wind en plaat nevel of mist. Morgen ov over het algefneen zonnig droog weer met een zwakke hoofdzakelijk tussen Zuid-Oc Zuid-West en iets hogere tt ratuur dan vandaag.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1949 | | pagina 8