Van Strandrover tot redding-specialist Spil in 'I lort. 10.000 Schipbreukelingen aan siormzee ontrukt de de MEESTE VAN D KENNEN NATUURLIJK wel dat aardige ver haaltje van die dominee aan een kustplaats, die, als er storm In de lucht zat, steevast van de kansel bad: „Heer, zorgt Gij dat er vannacht geen schepen vergaan, maar als ze vergaanlaat dat dan maar hier gebeu ren!" Begroting Zuiderzeefonds 1950 Belastingdruk en hogere regerings uitgaven wekken bezorgdheid Kolonel Somer ziet een somber beeld DONDERDAG 10 NOVEMBER 1949 125 Jaar georganiseerd mensenredden Ik weet niet welk dorp het was, waar de dominee zo preekte. Er wordfl gezegd, dat het ergens In Cornwall geweest moet zijn, maar er zijn ook his torici, die beweren, dat het een plaatsje aan de Nederlandse kust was. Hoe dan ook, laten we het er over eens zijn, dat het in een Nederlandse kust plaats had kunnen gebeuren. Want het klopt wonderwel met de mentaliteit van de vroegere strandjutters, die zonder twijfel zeelui van 24-karaat wa ren, die voor geen storm, hoe zwaar ook, thuis bleven, maar die met dat lastige principe van mjjn-en-dijn nogal eens overhoop lagen en er begrippen inzake menselijkheid op nahielden, waarover nog wel zo het een en ander zou zjjn op te merken. Hoe dan ook, zjj waren de voorlopers van de hedendaags© bemanningen der reddingboten. En hoewel er onderd die voorlopers ongetwijfeld rare sin jeurs rondliepen, we mogen niet vergeten, dat ook door hen menig schip breukeling gered werd uit de wilde branding aan de Nederlandse kust. Ook al was het dan meestal begonnen om de bult, om het jutten, menig man, die in de golven wegzonk werd op het laatste moment nog gegrepen door één van dez© kustdesperado's, die het niet kon aanzien, dat er iemand voor z'n ogen verdronk. Het was een rauw en romantisch bedrijf in die dagen: een bedrijf van valse kustlichten en koeien met lan taarns tussen hun horens. Een deel van deze romantiek is vandaag de dag nog terug te vinden bij hen, die als georganiseerde redders hun werk doen. Het is het deel, dat iets te ma ken heeft met de onmogelijkheid om thuis te blijven ais ergens een schip in nood verkeert. Het is de onder linge wedijver om als eerst bij het schip-in-nood te komen. Het is de trots om thuis te varen met een geredde ploeg. En het is die vreemde, haast mystieke drang, om zich iedere keer opnieuw te meten met wat de be roemde Dorus Rijkers, uit het storm nest Nieuwediep, „meneren-met-wit" pleegde te noemen, en zijn modernere nazaten: grondzeeën. De tijd is voor bij, dat een oude, gammele vlet door 8 of 10 paarden zee in werd gejaagd. De tijd is voorbij, dat het maar al te vaak was: een avontuur van erop of eronder. En dót die tijd voorbij is, is te danken aan het werk van de beide Reddingmaatschappijen, die in deze dagen hun 125-jarig bestaan herden ken. Wij, als eerste natie op het Continent. Eén en een kwart eeuw georgani seerd reddingwezen! Het was op 14 October 1824, dat het Nederlandse fregat VREDE bij Huisduinen ver ging. Op één na kwamen alle redders om in de sloep, die was uitgevaren om het volk te redden. En niet alleen de redders kwamen om, maar ook alle geredden. Op catastrophale wijze bleek, dat er wat haperde aan het redden van mensenlevens aan de kust. De pers bemoeide zich ermee en op 11 November 1824, dus nog geen maand later, werd de Noord- en Zuid hollandse Redding Mij. opgericht. Ne gen dagen later de Zuidhollandse Maat schappij t°t bet redden van schip breukelingen. Als u nu nagaat, dat in Maart 1824 Engeland de organisatie van het reddingwezen ter hand nam en wij dus nauwelijks een half jaar la ter als eerste natie op het continent, dan zegt dat toch wel iets. Vakman en specialist. Het karakter van het reddingwezen en ook het karakter van de redder, is veranderd. De rauwe vletterman van vroeger, die er op los ging in een vlet. die zelfs de grootste optimist geen „redding-vlet" hag, durven noemen bestaat niet meer. De nazaat van deze zeeridders werd een vakman. Een tech nische specialist. En wat voor de mens geldt, geldt voor het materieel: snelle ijzersterke motor-reddingboten, motor slrandreddingboten en roeireddingbo ten. Met snellopende dieselmotoren die een groot vermogen bezitten. Met radiotelefonie, die het mogelijk maakt contact met de kust te onderhouden met luidpraaiers, die de stem van de zee kunnen overbulderen, met tracto ren, die in plaats van paarden dt strandreddingboten in zee brengen. Ev dear is in deze dagen de samenwei king met vliegtuigen en er is nog veel meer. Al deze veranderingen waren even- zovele verbeteringen. Wat eens een aangeboren hobbie was, een uitgeleefd instinct, dat is het nu, vandaag, nog maar de hobbie is een vak geworden En de zonen van Dorus Rijkers en Coen Bot, om maar twee namen te noemen, zijn vakmensen geworden een soort technici met de zee als ope ratieterrein. De zee geeften neemt Het sóórt der mensen is hetzeliüt gebleven. U kent het devies van de zeeridders: de zee is van iedereen en wat de zee geeft is dus óók voor iedei een. Dat zat er in, dat zit er nóg in en dat zal er ook altijd in blijven zit ten. Als zo'n moderne zeeridder er gens een vat olie of een kist wijn ziel drijven of aan het strand liggen, dai za! hij het meepikken en inleveren B: tie strandvonder. Maar 't zit hen zwaar dwars en hij heeft 't te verstou wen, dat kan ik u verzekeren. Dc zee geeft en de zee neemt, maar wa ze geeft is mijn. Daar zjjn beroemde namen aan d- kust. Namens van mannen, die oniei bare keren de branding injoegen ei als overwinnaars van de zee terug keerden. Met het geredde volk tussen hen in. Om er enkeier te noemen, die nu nog werken: een Mees Toxopeus Dezer dagen, om precies te zijn: op 11 November, herdenkt de Noord- en Zuidhollandse Red dingmaatschappij het feit, dat ze 125 jaar geleden werd opge richt. Over dit belangwekkend jubileum, belangwekkend, om dat het werk in kwestie let terlijk „op leven en dood" plaats vindt, spreekt op 14 No vember te 15.46 uur voor de mi crofoon van de Wereldomroep (PCJ) onze medewerker Antho ny van Kampen. Wij kwamen in het bezit van de tekst der cau serie, die wjj bjjgaand publice ren. Er blijkt wel overduidelijk uit hoezeer er aanleiding was voor dit jubileum"! van de Insulinde, een Douwe Tot van de Brandaris, een Piet Bot van de Dorus Rijkers, een Jaap van der Meu- len van de Neeltje Jacoba en Willem Bruin van de Arthur. Zeelui van groot formaat, op wie letterlijk dat fiere de vies in toepassing is: moed, volharding, zelfopoffering. Als we het relaas lezen van een be ruchte ramp aan de kust, die van de Duitse bark RenoWn, die in 1887 tij dens een Noordwester storm op de Haaks te pletter sloeg, en waarheen drie tochten gemaakt werden om de half en heel bevroren opvarenden uit de masten te plukken, dan zijn wij ge neigd aan te nemen, dat zulke dingen niet meer gebeuren. Ze gebeuren wel. luisteraars, maar hun glans verbleekt door het wegvallen van de romantische entourage. Aan onze kust werd in de loop van die 125 jaar georganiseerd redding- werk morm veel groots verricht en de verzamelde journalen der schip pers vormen een machtig epos van de zee, dat nog altijd zijn schrijver moet vinden in dit land. Dat is het epos van 7319 geredde schipbreukelingen, 7319 geredde men sen uit de hel van de stormzee. Dat is een getal, dat in al z'n nuchterheid ontzaglijk en verbijsterend is. Omdat om elk van deze 7319 mensen meestal op leven en dood gevochten moest worden. En omdat er nu en dan een zware tol betaald moest worden, door hen, die een der mannelijkste beroe pen uitoefenen. En dit getal geeft al leen de geredden door de N.Z.-Hoü. Redding Mij. Met die van de andere Maatschappij er bij worden het er rond 10.000. De Noord- en Zuidhollar.dse Redding Mij., die thans jubileert, werkt op dit ogenblik met tweehonderd veertig man actief personeel. Ze is eigenares van 24 motorreddingboten en acht roei reddingboten en vletten. Ze beschikt over 't best denkbare materieel en over, zo mogelijk, nog beter personeel Er is, hoe men 't ook bekijkt, alle reden tot jubileren, vanwege die 7319 keren dat een mens aan de zee werd ontrukt En wat voor de ene maatschappij geldt, geldt ook voor de andere. Eén ding is in al die 125 jaren onveranderd gebleven: de onderlinge rivaliteit. Als een schip op de kust in nood verkeert bidt iedere reddingploeg: Heer, laat óns het doen. Daar zouden schone ver halen over te vertellen zijn. Bijvoor beeld over de strijd tussen Duitse en Nederlandse redders bij de Noordfriesc waddeneilanden, waar het enkele maal ging lijken op een wedstrijd in men senredden. Het zwaarste uur. Als de redders de tijd van heengaan hebben bereikt is dat een hard ding voor het bestuur der Maatschappij. Want niet één redder wil de boot uit en niet één geeft toe, dat hij zijn tijd gehad heeft en aan jonger volk de kans moet geven. Eén van onze be kendste schippers moest jaren gele den het roer overgeven aan zijn op volger. Dat gebeurde dus ook officieel. Maar officieus liet die schipper dat roer helemaal niet los, omdat hjj vond, dat niemand het beter kon dan hij zelf. Het was een heel lastig geval, want die schipper had een eervolle staat van dienst. Het bestuur der Mij. zat ermee, en die opvolger niet min der. Toen kreeg de directeur der maatschappij, de heer De Booy, een Salomo-inval. Hij ging naar de ex- schipper en zei, dat alle mensen in die plaats vertelden, dat die ander er niets van terecht bracht en een koekebak- ker was; omdat zijn voorganger steeds het zaakje opknapte. Die ex-schipper is nooit meer mee geweestDe blaam op z'n „stand" verdroeg hij niet! En zo'n zelfde verhaal zou te ver tellen zijn over Dorus Rijkers, idie meer dan driekwart eeuw geleden zijn stiefzoon, de thans nog levende zee ridder Janus Kuiper, de vlet uitramde omdat hij het zaakje zélf wel zou klaren. Nee, er is in dat opzicht niet bijster veel veranderd. Géén bedelmars! En nu dat jubileum. U weet wel, dat de Maatschappij uitsluitend door vrijwillige bijdragen in stand wordt gehouden. Ze heeft geen staatssubsidie en dat kan, omdat er zoveel leden zijn, die deze bij uitstek nationale in stelling practisch steunen. De heer De Booy, directeur der Maatschappij, is niet ontevreden, maar hij is wel eens bezorgd over de enorm? stij ging der kosten van het bedrijf, die meer dan verdubbeld zijn sinds de dagen voor de oorlog. Er zijn vijftien duizend contribuan ten en dat lijkt veel. Want wist u, dat bijvoorbeeld op IJsland practisch iedere man lid is van de redding organisatie en dat dit twee en twintig duizend mannen zijn? En wist u, dat dit zelfde geldt voor een land als Noor wegen? Zo bezien slaan we niet zo'n bijzonder goed figuur, wij, die bewe ren, dat we zo zeebewust zjjn en die van de daken schreeuwen, dat we een volk van de zee zijn en die van- de schoolbanken af al zingen, dat Neder land ontworsteld is aan de baren. En wist u, ten slotte, dat één nieuwe motorreddingboot, die kleinigheid van ruim twee ton kost? Ik geloof niet, dat het nodig is ach ter deze microfoon de bedelmars te slaan voor een zo nationale instelling als ons reddingwezen. Men kan, met Barlaimond, zeggen: wij zijn geen bedelaars! Maar denk eens, in deze dagen, aan dat getal. En gedenk ook, dat de reddingboten de stormee in zullen blijven gaan, zolang er nog één schip vaart. Ondanks de draadloze, ondanks al die geperfectionneerde nau- uok dit jaar wordt er weer een Prinsessen-kalender uitgegeven ten bate van Pro Juventute. De twaalf foto's zijn buitengewoon mooi; het plaatje, dat wij hierbij afdrukken siert het kalenderblad van April. tische hulpmiddelen als radar en zo vele anderen. Ze zullen uitvaren, met of zonder uw steun, zoals ze eeuwen lang uit voeren. Hun werk heeft met geldelijk gewin weinig of niets te maken, al kijkt elk van hen dan altijd nog, tus sen ons gezegd en gezwegen, met een scheef oog naar ieder voorbijdrijvend j-.lussie" en fluisteren zijn gezamen lijke voorvaderen hem verwijtend in het oor, dat hij bezig is zichzelf te be stelenf Hun werk gaat door, en dat werk is altijd nog het beste met dezfc woor den te symboliseren: moed, volharding, zelfopoffering. Maar er is een goed spreekwoord, dat 't heeft over de liefde, die niet van één kant kan komen. Misschien herinnert U zich dat spreekwoord eens Verschenen is het voorlopig verslag der Tweede Kamer over het ontwerp van wet tot vaststelling van de be groting van het Zuiderzeefonds voor 1950. Aan dit verslag is het volgende ontleend: Sommige leden wilden de regering opmerkzaam maken op de geruchten, die lopende zijn over een verhoging der pachtprijzen, met na me in de Wieringermeerpolder. Zijn deze geruchten juist? Is de regering nog steeds van oordeel, dat voor goe de gronden een pachtsom van 120 per bunder te laag is? Verschillende leden betreurden het, dat bij de inpolderingen de Zuidelijke polders het eerst zullen worden tot stand gebracht Deze omvatten de beste visgronden van de vroegere Zuiderzee. Andere leden vroegen, of het juist is, dat de uitvoering van de Zuiderzeesteunwet, in verband met de gestegen kosten van het levenson derhoud, tot moeilijkheden aanleiding geeft. De ouden van dagen, die vol- Schotland sloeg Wales Recordpoging te Zandvoort In een voorronde van het tournooi welijksgeluk, de mooiste wedstrijd van het wereldkampioenschap (Jules leven, met twee daglengten gesla Kimet-beker) heeft Schotland met 2-0 gen' Zij is Woensdagmorgen in het Hil versums gemeentehuis met de heer B. van Wales gewonnen. De ruststand was C. M. Ebbing in het huwelijk getreden. i Er waren 73.000 toeschouwers in Onder de vele belangstellenden bevond Hampden Park te Glasgow. zich ook Nel van Vliet, die nu kon zien hoe het Vrijdag a.s. als zij zelf de ij agmorgen 11 Nov. zullen voor grote stap waagt, „zal gaan", het eerst op het circuit van Zandvoort uurrecordpoginge.i worden gedaan in Ter gelegenheid van het „Festi- vier verschillende klassen. Dit zal ge- val of Britain" dat in 1951 zal worden schieden door de heren Hoogeveen gehouden, organiseert de F. A in Mei Haarlem) met Minor in de 750 cc- van dat jaar een internationaal voet Klasse, Gatsonides (Heemstede) met oaltournooi, waarvoor verschillende G.,tso in de ly„ liter klasse. Ten Holte Rotterdam) met Citroen in de 2 liter klasse en Barendregt (Den Haag) met "en grote Gatso in de 5 liter klasse Aangezien e geen Nederlandse records bestaan zullen de geleverde prestaties zonder meer als records* gelden. De schoolslagzwemster Wil Haver - lag heeft haar oud clubgenote Nel van Vliet, in de wedstrijd om het hu- worden. continentale elftallen zullen worden utgenodigd. Op het te Parijs gehouden congres ?an de federation Internationale Mo 'orcycliste werd besloten de kwestie van de toelating van de Duitse motor -ijdersbond aan te houden tot het vol gend congres, dat in de eerste helft van Mei 1950 te Madrid gehouden zal gens artikel 13 der wet een tegemoet koming ontvangen, leiden, naar het oordeel van de hier aan het woord zijnde leden, een karig bestaan. Zij drongen er op aan, om hierin spoedig verbetering te brengen. Sommige leden drongen er met klem op aan, de Noordoostpolder snel ler dan tot nu toe in cultuur te bren gen in verband met het nijpend ge brek aan tarwe en andere akker bouwproducten. De mogelijkheid daartoe bestaat thans, waar er geen schaarste meer bestaat aan land bouwmachines en arbeidskrachten. De belangen ener goede voedselvoorzie ning nopen daartoe. Vele leden zou den gaarne vernemen, welke de resul taten zijn van de door de staat ge- exploiteerde bedrijven. Waarom, zo vroegen deze leden, worden deze re sultaten niet gepubliceerd? ts op vrouw Purnod, Waf zal ik daar lekker slapen! Te Ransart nabij Charleroi 106-jarige leeftijd de oudste van Belgie, Marie Joseph overleden. Mardjozoals zij genaamd werd, was het jongste van 15 andere kinderendie allen ouder werden dan negentig jaar. Op haar 100ste verjaar dag deden de inwoners van Ransart en omgeving haar een prachtige... graftombe cadeau. Toen het oude vrouwtje voor dit merkwaardige go- schenk stond, riep zij uit: Wat zal ik daar lekker slapen". Explosie bracht ziekenhuis in opschudding Doordat zich in het laboratorium van de firma Vugepharm een over maat van stikstofwaterstofzuur had ontwikkeld, wat zeer explosief is, werden de patenten in het Burger ziekenhuis te Amsterdam gisteren wakker geschrikt door een hevige Knal Ta] van ruiten in de omgeving van de Donselaerstraat sneuvelden. Gelukig was niemand in het labora torium aanwezig, zodat zich zich geer persoonlijke ongelukken voordeden De explosie veroorzaakte tevens brand, doch deze kon in de kiem wor den gesmoord. Begrotingsdabat in de Tweede Kamer (Vervolg van pagina 1) Voor het denkeeld van prof. Rom- me om kinderbijslag uit te keren aan kleine zelfstandigen voelde de heer Hofstra wel, doch als dat de schat kist 40 a 50 millioen gaat kosten, dan wilde hij toch eerst de vraag onder de ogen zien, of de verzekerings gedachte geen uitvoering verdient en of voor de loontrekkenden nog iets gedaan moet worden. Propaganda. De -communistische heer H. Gortzak tracteerde de Kamer op 'n propaganda- speech, die hij zelfs besloot met een opwekking aan de Nederlanders om lid van de C.P.N. te wordenIn de Sow - jetunie is het uiteraard veel beter te leven dan hier. Men kent er geen werk loosheid. In ons land zo betoogde de communist maken allerlei grote on dernemingen zeer hoge winsten, zonder dat de arbeiders óaarvan iets ten goede komt. Bovendien zal de devalua tie het leven der arbeiders nog duur der maken. Hij verlangde daarom van de regering iets ten bate van het „wer kende volk" te doen. Wat zal de regering doen om het kunstmatige evenwicht tussen de lonen en de prijzen te handhaven? vroeg de heer W. J. Andriessen (KVP). Het ant woord gaf hij voor het grootste deel zelf: verhoging van subsidies: vermin dering van zekere belastingdruk als compensatie van de huurverhoging; verlegging van de belastingdruk van de sfeer van de verwerving naar die van het verbruik, teneinde het verbruik te beperken. Corrupt ambtenaar berecht „Een zeer typerend voorbeeld van een door en door corrupte ambtenaar", noem de de officier van justitie voor Corrup tiezaken, mr. W. H. Overbeek, de vroe gere adviseur voor de import van in strumenten bjj het Rijksbureau van Genees- en Verbandmiddelen te Am sterdam, de heer C. de G. De G. wordt er onder meer van be schuldigd in 1946 van de directeur van Mothagen's handelsonderneming te Hilversum een belofte te hebben aange nomen: vijf procent van het factuur bedrag te zullen ontvangen van geïm porteerde goederen, waarvoor hij de importvergunning had bespoedigd. Ter zitting bleek, dat de verdachte naast zijn functie op het Rijksbureau ook nog v ertegenwoodiger was voor buitenland se firma's. Tegen De G. werd anderhalf jaar gevangenisstraf geëist. Acht maanden voor millionnair Menten De Bijz. Raad van Cassatie heeft het vonnis van het Bijz. Gerechtshof te Amsterdam tegen de Aerdenhoutse millionnair P. N. Menten, waarbij deze veroordeeld werd tot een jaar gevangenisstraf vernietigd en de straf op acht maanden bepaald. Menten was als lid of medewerker van de staf van de Duitse politie officier Schöngarth in 1941 mee naar Polen getrokken. Hij droeg veertien dagen een Duits uniform en werkte mede als tolk en kunstdeskundige bij het opsporen van door de Russen ge roofde kunstschatten uit Poolse mu sea. Bovendien kocht hij enige kunst voorwerpen voor Schöngarth. De bevolking is onvoldoende door drongen van hef kunstmatige van het evenwicht, zo zeide hij. Vandaar, dat hij er bij de regering op aandrong de mensen ervan te overtuigen, dat aan allerlei meest onaangename maat regelen niet te ontkomen is. Aan de nooddruft mag echter niet geraakt worden, voegde hij er aan toe. De koopkracht is gedaald, zo consta teerde de heer Andriessen. Hij was er van overtuigd, dat zij nog verder dalen zou. Hij vond het noodzakelijk, dat de cijfers van de koopkrachtindex zeer nauwkeurig gecontroleerd worden, om dat daarop de loon- en prijspolitiek ge baseerd is. De nivellering van de lonen na de oorlog ging hem te ver. Koestert de regering voornemens ten aanzien van een speciale beloning voor bijzondere prestaties? vroeg hij. Als offers gebracht moeten worden, dan eist de sociale rechtvaardigheid, dat de gehele bevolking die offers brengt, zeide de heer Andriessen ten slotte. Indonesia's toekomst Met het motorschip Oranje dat gis termorgen uit Indonesië in Nederland is gearriveerd repatrieerde o.m. de kolonel dr. J. M. Somer gewezen hoofd var de militaire inlichtingendienst in Indonesië, destijds hoofd van de Ne derlandse inlichtingendienst in Lon den na het England-Spiel. Kolonel So mer heeft in Indonesië ontslag geno men, daar hij zich niet met het rege ringsbeleid kon verenigen. Over de toekomst van Indone sië was kolonel Somer uiterst kort. Het wordt een chaos", zo zeide hij, ..en dit komt, omdat de T.N.I. de situa tie onmogelijk kan beheersen. Een ac- coord van de sultan van Djokja met de communisten heeft de activiteit van deze laatste opgeschort. Doch na de souvereiniteitsoverdracht zal met name de Murba, de partij van Tan Malakka niet aarzelen tot revolution- naire daden over te gaan, waarbij, zo als gewoonlijk, de kleine man de dupe zal worden. Een tweede oorzaak voor de z.i. te verwachten chaotische toestand zag dr. Somer in de Ambonnezen, de Ti- morezen en de Menadonezen. Deze minderheden van de Grote Oost, zo zeide hij, voelen zich letterlijk verkocht en verraden en zullen zich nimmer neerleggen bij een bestuur van Java uit. Verwacht Joegoslavië infil traties van parachutisten? De Joegoslavische autoriteiten te Belgrado zijn ernstig bezorgd over de mogelijkheid, dat de Koaiinformlanden parachutisten boven- het land zullen uitwerpen met de opdracht sabotage, propaganda of sluipmoord uit te voe ren, aldus wordt in gewoonlijk be trouwbare kringen te Belgrado verno men. Volgens deze bronnen ondergaan sommige van de onlangs opgeroepen Joegoslavische reservisten intensieve oefeningen voor strijd tegen parachutis ten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1949 | | pagina 5