De Raad van Ministers vergadert op Maandag
Onze koopvaardijvloot had een grootse
taak in oorlogstijd
Westerse kruidenierspolitiek kan
fatale gevolgen hebben
Nederland moet
Indonesië kunnen helpen
VERLIES VAN 85 MILLIOEN IS REDELIJK
Ernstig conflict werd bijgelegd; vaar-
plicht met milde sancties
Cullureel Nieuws
Amerikaanse regerings
kringen juichen dr.
Hirschfelds benoeming toe
(Vervolg van pag. 1)
Nog steeds is het zo, dat iedere mi
nister persoonlijk verantwoordelijk is
voor het beleid, zijn ministerie be
treffende. Maar dient de Kroon een
bepaald wetsontwerp in, dat hij moet
verdedigen, dan wordt de gehele Raad
van Ministers geacht daar achter te
staan, althans de meerderheid. Zo'n
wetsontwerp is steeds tevoren in be
spreking geweest. Komt nu een mi
nister bij zijn ambtgenoten met een
bepaald ontwerp of een voorstel aan
dragen en alle anderen z(jn of het
merendeel der anderen is er tegen,
dan kan hij twee dingen doen, n.l. zich
bij de meerderheid neerleggen en een
besluit uitvoeren, waarmee hij het zelt
oneens is, of zijn ontslag aanbieden.
Een voorbeeld van het laatste ge
val, dat nog niet zo erg lang geleden
is, is het aftreden van mr. Sassen als
minister van Overzeese Gebiedsdelen.
Een voorbeeld van het andere gevai
kan ik niet geven Het komt alleen
voor bij besluiten van ondergeschikt
belang. (Om een volkomen gefingeerd
voorbeeld te noemen: stel, dat minis
ter Mansholt onlangs heeft voorge-
I steld de kaas over drie maanden van
I de bon te doen, en stel, dat zijn col-
I lega's het voorzichtiger en dus beter
I vonden er zes maanden van te maken
I dan had hij zich bij die zes maanden
neergelegd zonder af te treden.)
DE GEHEIME NOTULEN.
j^ET KAN dus gebeuren, dat een
minister een besluit uitvoert, dat
in strijd is met zijn eigen inzicht.
Hebben zijn naaste medewerkers dat
dan niet door? En ondermijnt dat
niet zijn gezag? Neen. Natuurlijk
staat het in de notulen, maar die
krijgt op zijn best alleen de secreta
ris generaal te zien; d.w.z. de minis
ter mag ze hem geheel of ten dele
ter inzage geven, hij hoeft het niet.
i Natuurlijk zal elke minister na de
Maandagse vergadering zijn secreta-
I ris-generaal op de hoogte brengen van
de besluiten betreffende zyn Ministe
rie. De secretaris-generaal dicteert
daarna de daaruit voortvloeiende aan
wijzingen aan zijn secretaresse, die
ervoor zorgt, dat zij te bestemder
plaatse komen.
Het is met die notulen van de ver
gaderingen van de Raad van Minis
ters een merkwaardig geval. Zij wor
den niet gestenografeerd, maar de
adjunct-secretaris, die met de redac
tie ervan belast is er zijn er twee,
die elkaar afwisselen maakt korte
aantekeningen van het gesprokene. De
volgende dag, Dinsdagochtend der
halve, begint hij aan de hand daar
van het verslag te dicteren aan een
geroutineerde secretaresse, d.w.z. hij
dicteert telkens een deel aan telkens
een ander meisje. Het werk word*
zo over vier verdeeld. In de eerste
plaats bespoedigt dat de snelheid,
waarmee het geheel moet worden uit
gewerkt, gecorrigeerd enz. en ten
slotte gestencild. Èn in de tweede
plaats krijgt geen der meisjes op deze
wijze de zware last te torsen van de
geheimhouding van al het gesproke
ne: immers, elk heeft maar een deel
onder ogen gekregen. Het ligt wel
voor de hand, dat deze vier meisjes,
die verbonden zijn aan het Ministerie
van Algemene Zaken, met de groot
ste zorgvuldigheid zijn uitgezocht
voor dit werk. Allen, die op een mi
nisterie werken, hebben een geheim
houdingsplicht, maar die weegt hier
wel bijzonder zwaar. U kunt er ver
zekerd van zjjn, dat die vier geen
„kletskousen" zijn. Integendeel!
Tegenwoordig beslaan de wekelijkse
notulen van de Raad van Ministers
meermalen 30 bladzijden h 500 woor
den; dat is bij elkaar 15.000. Hetgeen
betekent, dat onze ministers in een
jaar tijd alleen al in hun gewone we
kelijkse vergaderingen tien dikke
boekdelen vol praten. Boekdelen, die
nooit gedrukt worden. Zij worden al
leen (en dan nog in een zeer kleine
oplaag) gestencild; het eerste exem
plaar is voor de Koningin en verder
krijgt iedere minister er één. Twee
archiefexemplaren worden in de kluis
van dr. Drees' kabinet bewaard.
De notulen bestaan uit twee delen,
de Geheime Zaken en de Zeer Geheime
Zaken. Het eerste deel plegen de mi
nisters na lezing in hun eigen brand
kast te bewaren; het tweede deel moe
ten zij na lezing terstond vernietigen.
Tot die Zeer Geheime Zaken behoorden
de laatste jaren een groot deel der
overzeese aangelegenheden. Natuurlijk
is het niet nodig de gewone notulen
te eeuwigen dage geheim te houden.
Tot voor kort waren zij tot 1870 ter
inzage voor historici en andere wer
kelijke belangstellende:'. Eni<*e maan-
Mevrouw J. M. Barenizen-
Rooze zorgt in de middagpauze
voor lafenis van drooggeprate
kelen. Het kostbare servies
vertrouwt zij aan niemand an
ders toe; zij brengt het zeif
„naar boven", waar de Kamer
bewaarder klaar staat om de
ministers hun kopje koffie of
thee te serveren.
den geleden echter heeft de Raad van
ministers besloten de notulen tot 1918
openbaar te maken. U zult daar niets
van bemerkt hebben. Het heeft niet
eens in de krant gestaan.
PRETTIGE TOON.
QM TERUG te keren naar het heden,
men hoort zo vaak, dat er een ge
laden stemming heerst In de Raad van
ministers, dat er een grote spanning is
in de vergadering, ja dat er scherpe
woorden vallen en wel eens op de ta
fel gesiagen wordt. Niets is minder
waar. Integendeel, de toon is altjjd
prettig Er worden dikwijls grapjes
verteld tussen de staatszaken door en
er wordt wel eens een ambtgenoot ge
plaagd om een geslaagde caricatuur
in de krant Dit betekent nu ook weer
Voor het begin van de zitting begroet men elkander hartelijk;
v.l.n.r. Minister-President dr. W. Drees, dr. M J. Prinsen, secre
taris van de Raad van Ministers, prof. dr. J. R. M. van den Brink,
Minister van Economische Zaken, mr. J. H. Maarseveen, Minis
ter van Overzeese Gebiedsdelen, en de heer W. Middelburg
adjunct-secretaris van de Raad.
Mr. J. in 't Veld, Minister van
Wederopbouw en Volkshuis
vesting, geeft zijn jas en hoed
in bewaring aan de bode van
de Raad der Ministers, F. J.
Kanitz, die reeds vóór de oor
log en ook weer daarna be
last was met de zorg voor de
garderobe van de dienaren der
Kroon. Hij heeft al heel wat
ministers zien komen en gaan
en kent de heren als zijn eigen
huisgenoten.
niet, dat 's lands zaken niet met de
nodige ernst worden behandeld Ieder
een is zich te allen tijde bewust van
de strekking der te nemen besluiten.
Er hangt vaak zo heel veel van af
Hoe lang duren die beraadslagin
gen? Dat hangt van de agenda af. En
ook wel van de voorzitter. De één is
sneller in het trekken van conclusies
dan de andere. Dr. Drees is een man,
die van opschieten houdt Hy weet vlot
een vergadering te leiden en aarzelt
niet af te remmen als hem dat nut
tig lijkt. Slechts zelden laat hy het
tot een hoofdelijke stemming komen.
Zo mogelijk tracht hij om zes uur de
vergadering te sluiten. Natuurlijk ge
lukt dat niet altijd. Het wordt wel eens
later. Toen dr. Beel nog minister-pre
sident was werd het meestal laat. En
prof. Schermerhorn heeft het eens no
dig geoordeeld zijn ambtgenoten tot
half drie in de nacht bijeen te hou
den; bijna veertien uur! Af en toe
wordt er even gepauseerd voor -een
kop thee. En het behoeft wel geen
betoog, dat er menige sigaar geofferd
wordt aan het welzijn van het vader
land.
Verhoogde export naar Amerika zet Zuid-Oost-Azie
in de kou
(Van onze diplomatieke medewerker).
f)AT NIET SLECHTS met een goede foto, maar ook met een goede kaart
meer dan met duizend woorden gezegd kan worden, bewijst het Britse
Zondagsblad „The Observer". Dit drukt namelijk in zijn laatste editie een
kaart af, waarop de grootste vyf bevolkingscentra van de wereld zijn afge
beeld, welke op hun beurt in drie groepen zjjn verdeeld. De eerste groep,
verknocht aan vrjje instellingen, omvat Noord-Amerika en West-Europa,
met in totaal 385 mtllioen inwoners (Noord-Amerika 150 millioen en West-
Europa 235 millioen). De tweede groep, onder communistisch bewind, om
vat Oost-Europa, de Sowjetunie en China, met in totaal 740 millioen in
woners (Oost-Europa 80 millioen, de Sowjetunie 200 millioen en China 460
tpillioen). De derde groep, die nog geen definitieve keuze gedaan heeft, om
vat Zuid-Korea, Japan en de Philippijnen, de landen van Zuid-Oost-Azie en
India en Pakistan, met in totaal 630 millioen Inwoners (Korea, Japan en
Philippjjnen 100 millioen, Zuid-Oost-Azie 140 millioen en India en Pakistan
890 millioen).
Nu geven bevolkingscijfers alleen
nog geen juist beeld van de machts
verhoudingen. Om deze te kunnen be
palen zou men bovendien moeten be
schikken over een volledig overzicht
van de productie-apparaten en grond-
stoffenbronnen der verschillende groe
pen en wat nog belangrijker is
een instrument moeten bezitten waar
mede men de ijver en vindingrijkheid
der volken zou kunnen meten. Maar
ook zonder dat, kan men de conclusie,
waartoe „The Observer" komt, wel on
derschrijven: De weg, die de derde
groep zal gaan, zal beslissen over de
uitslag van de koude oorlog. En
eveneens is duidelijk, dat het grootste
en belangrijkste land van deze groep
India is.
India en dg landen van Zuid-Oost
Azie en dat is in het bijzonder ook
I^ET GEDURENDE DE OORLOGSJAREN gevoerde scheepvaartbeleid
heeft zóveel aspecten gehad, die ook nu nog van invloed zjjn op het eco
nomische leven in Nederland, dat de parlementaire Enquête-commissie ge
meend heeft goed te doen het terrein v%p haar onderzoekingen niet te be
perken tot het gevoerde financiële beheer der sedert 1942 door de regering
in Engeland in bezit gevorderde Nederlandse koopvaardijvloot, doch het ge
hele Nederlandse scheepvaartbeleid gedurende de oorlog in beschouwing te
nemen. Dit te meer, omat aan het beleid betreffende de Nederlandse koop
vaardijvloot niet slechts verbonden zijn financiële, politieke en economische
belangen, doch ook het stoffelijk en geestelijk welzijn van de zeevarenden,
een zeer aanzienlijk deel van ons volk. Zij toch zijn bjj dit beleid in de oor
logsjaren nog nanwer dan in normale tijden betrokken geweest.
verheid en Scheepvaart, mr. M. P. L.
Steenberghe kreeg acht en de minister
van Landbouw en Visserij, mr. dr. A.
Saluut voor onze
zeelieden
JN LONDEN is een commissie van re
ders gevormd, die optrad voor de
rederijen in Nederland, wier schepen
geallieerde havens waren binnengelo
pen en als agente voor de rederijen, die
in 't buitenland waren ondergebracht.
Aanvankelijk had zij een adviserende
taak, doch later werd aan deze Scheep
vaartcommissie het beheer van de Ne
derlandse schepen en van de ladingen
opgedragen Zij kreeg dus een semi-
officieel karakter, hetgeen enige keren
tot moeilijkheden heeft geleid.
De Enquête-commissie is tot het in
zicht gekomen, dat de zo spoedige tot
standkoming van de Nederlandse
Scheepvaart- en Handels-Commissie
te Londen (de NSHC), vrucht is ge
weest van een ongeveer gelijktijdig,
reeds op 10 Mei 1940 genomen geluk
kig initiatief van onze gezant te Lon
den enerzijds en de ministers van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart en van
Defensie anderzijds.
Op verzoek van Engeland, dat het
gewenst vond. dat de NSHC rechts
persoonlijkheid zou bezitten, is deze
commissie omgezet in een Engelse
naamloze vennootschap, de Netherlands
Shipping and Trading Committee Ltd.
de NSTC Ltd., met een aandelenkapi
taal van 500 pond sterling, verdeeld in
25 aandelen van 20 pond, die geen
recht gaven op dividend of andere
voordelen of aandeel in de winst. Ieder
van de acht ten tijde van de oprichting
aanwezige „Directors" ontving één
aandeel. De minister van Handel, Nij-
yOOR ZOVER bekend ligt de oudste
stad ter wereld in Irak (het oude
Mesopotamië). De ruines van deze
stad, die men Eridu heeft genoemd,
werden twee jaar geleden ontdekt.
Toen staken slechts de overblijfselen
van een grote stenen toren, gebouwd
omstreeks 3000 jaar vóór Christus,
boven het zand -uit. Onderzoekers
hebben daarna de resten gevonden
van veertien tempels, die telkens op
de ruïne van een vorige werden ge
bouwd. Oudheidkundigen schatten de
ouderdom van de eerste tempel op zijn
minst op 6500 jaar. Dit zou dan het
oudste bouwwerk ter wereld zijn. Er
is ook een kleine uit klei gevormde
boot gevonden, die het eerste ooit
door mensenhanden geconstrueerde
vaartuig moet zijn.
Tweehonderd jaar geleden werd de
grote Franse natuurkundige, markies
Pierre Simon de Laplace geboren. Op
achttienjarige leeftijd kwam deze
boerenzoon in Parys om de toen reeds
gevierde w'skundige d'Alembert te
ontmoeten. Met spanning zag de
knaap de gaven van een aangeboren
genie in de hoop eens een groot ge
leerde te kunnen worden. Zijn wen
sen gingen in vervulling. Hij werd een
der grootste natuurkundigen van zjjn
tijd. De wetenschap is aan De La
place veel dank verschuldigd voor zijn
onderzoekingen cp het gebied van de
snelheid van het geluid, de samenstel
ling van gassen en de straalbreking.
Hij schreef ook verhandelingen over
de bewegingen van de maan, Jupiter,
Saturnus en de kometen. Hij was een
van de eerste leden van het Instituut
van Frankrijk en lid van de senaat
tijdens het bewind van Napoleon.
gij HAAR BEZOEK aan Parijs op
uitnodiging van de Unesco, heeft
de Franse regering dr. Maria Mon-
tessori benoemd tot Officier in het
Legioen van Eer. Tijdens een lunch
bracht dr. Torres Bodet, directeur
generaal van de Unesco, haar hulde.
Hij zeide, dat de Unesco erkende, dat
dr. Montessori één van de eersten was,
die de stoot en de inspiratie gaven
tot de revolutionnaire beweging, be
kend onder de naam „nieuwe opvoe
ding". Zij opende de weg tot actieve
methodes van opvoeding.
g[ET KERSTORATORIUM van de
Friese componM R. Beintema te
Leeuwarden zal in de komende weken
in de Ver. Staten door verschillende
koren hl kerken worden uitgevoerd.
Het wordt ook door een radiostation
uitgezonden. Twaalf Friese kerk
torens, die tijdens de bezetting door
de Duitsers van hun bronzen stem
men werden beroofd, zullen nog vóór
Kerstmis nieuwe klokken krijgen,
welke werden gegoten bjj de klokken
gieterij fa. Van Bergen in Midwolda.
De bijna zeventigjarige violist van
het Residentie-orkest Jacques Thibaud
zal waarschijnlijk het concertpodium
verlaten. Onder de naam „Het Neder
lands Toneelensemble" heeft een
groep jonge acteurs en actrices onder
artistieke leiding van Jan v. d. Lin
den een gezelschap gevormd. Zy wil
len hun streven naar verinnerlykter en
eenvoudiger theaterkunst verwerke
lijken en beginnen hun optreden met
een serie Kerstvoorstellingen van:
„En waar de star bleef stillestaan",
een legende van Felix Timmermans en
Eduard Veterman. In April 1950
wordt in Utrecht een tentoonstelling
van Deens kunsthandwerk gehouden
Op 77-jarige leeftijd is in haar slaap
overleden Dora Dean Johnson, die
deel uitmaakte van het dansensemble
Johnson en Dean. Zy en haar echt
genoot, Charles E. Johnson, introdu
ceerden in 1895 in New-York City
de „Cake Walk".
A. van Rhijn, zeven aandelen. De twee
overige aandelen stonden op naam
van de advocaten Lewis en Clarke.
Lasterpraat
In zijn geschriften heeft de tegen
woordige hoofdredacteur van „De
Ochtendpost" door niets bewezen be
schuldigingen geuit, dat de beide mi
nisters zich door middel van deze aan
delen verrijkt zouden hebben. De En
quête-commissie is van de gegrondheid
der beschuldigingen niets gebleken.
De financiële resultaten van het
Scheepvaartbeleid komen neer op een
totaal verlies van 85.000.000.De
commissie acht dit een redelijk verlies,
want Nederland had in die tijd zijn
bijdrage aan de oorlogvoering te le
veren. Deze bijdrage is mogelijk ge
worden, doordat de regering in 1942 is
overgegaan tot de bezitsvorming van
de Nederlandse Koopvaardijvloot. De
kans is dientengevolge geringer ge
worden, dat de zeelieden na de invoe
ring van de vaarplicht zich er terecht
over zouden kunnen beklagen, dat zij
verplicht werden tot hun levensgevaar
lijk werk, terwijl de daarmede te be
halen financiële voordelen aan parti
culiere ondernemers kwamen. Daar
naast wejd door de bezitsvorming nog
bereikt, dat de rederijen op gelijke ba
sis een vergoeding zouden krijgen,
waardoor 'n einde kwam aan de voor
dien bestaan hebbende ongelijke ver
deling van de voor- en nadelen van de
exploitatie.
Gouden platen en nagels
Slecht te spreken is de commissie
over het Nederlandse Scheepvaart-
Comité te New York, dat gedurende
de periode, waarin het onder toezicht
van de Londense NSHC belast was met
de bewindvoering over de gevorderde
schepen van de overgeplaatste rede
rijen, zijn taak niet vervuld heeft als
met het oog op de ernstige omstandig
heden geboden was. De exploitatie in
New York leverde een veel groter ver
lies op dan in Londen, voornamelijk
door de hogere reparatie-kosten in
New York De leden van het comité,
samengesteld uit scheepvaartdirecteu
ren, tevens eigenaars van de gevorder
de schepen, deden de schepen répara
ties ondergaan, die niet strikt noodza
kelijk waren Ter typering van deze
handelwijze sprak men toen van „gou
den platen en nagels".... De opzet
was, de kwaliteit en de waarde der
schepen te verhogen en tevens ze uit
de vaart te houden, waardoor men dus
minder risico liep, dat zy verloren
zouden gaan.
De commissie is van oordeel, dat de
invoering van de vaarplicht voor Ne
derlandse zeelieden gemotiveerd ge
weest is en dat de se noties tegen hen,
Het getal van de onder de
administratie van de Neder
landse Scheepvaart- en Han
dels-Commissie dat is de
organisatie, die in de oorlogs
jaren belast geweest is met-
het beheer van de vrije Neder
landse koopvaardijvloot
werkende zeelieden heeft blij
kens het rapport van de En
quête-commissie 18.500 be
dragen. In dit aantal zijn ook
begrepen de bemanningen der
Nederlands-Indische schepen,
die na de val van Indie tn
Australië hun thuishaven had
den.
Op 1 Mei 1944 hadden 3310
zeelieden het leven verloren,
van wie 2527 door oorlogsac
tie. Een 500-tal werd afge
keurd, terwijl tot die datum
100 invaliden door de Stich
ting „Zeerisico 1940" werden
gepensionneerd.
Slechts ongeveer 200 man
zijn onwillig gebleven om te
voldoen aan hun verplichting
tot varen.
die weigerachtig waren, met milde hand
zijn toegepast.
Er zijn ongeveer 300 onvoorwaarde
lijke vrijheidsstraffen opgelegd, waar
onder naar schatting 200 naar recidive.
Hieruit blijkt, dat het aantal onwillige
zeelieden ongeveer 200 heeft bedragen.
Dreigende redersstaking.
Over de behartiging van de belan
gen der Nederlandse zeevarenden en
speciaal wat hun sociale positie betreft,
is in de oorlogsdagen een conflict ge
rezen, dat zeer ernstige gevolgen dreig
de aan te nemen. De Enquête commis
sie constateert hier tekortkomingen zo
wel bij de toenmalige minister van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart, het
tegenwoordige Eerste Kamerlid P. A.
Kerstens, als bij de leden van de
NSHC. Aangezien deze organisatie met
haar semi-officiële karakter steeds meer
tot een instrument van de regering ge
worden was, gaf minister Kerstens in
Mei 1943 de wens te kennen ,dat cir
culaires en instructies van de NSHC,
betrekking hebbende op de arbeidsvoor
waarden, dienstvoorschriften, veilig
heidsmaatregelen, huisvesting aan boord
en aan de wal en dergelijke, voortaan
in overleg met de zeeliedenorganisatie
behoorden te worden vastgsteld. De
NSHC meende, dat dit niet redelijk
was, er ontstond een geprikkelde stem
ming, het zo nodige vertrouwen tussen
de minister en de NSHC ging teloor en
tenslotte ontstond een crisis, culmine
rende in de opzegging van haar man
daat door de Commissie. De NSHC
dreigde dus met staking. De regering
nam dit hoog op.
Op 31 Mei 1943 werd een vergadering
belegd van de NSHC met de minister
raad, waarin aan deze Commissie on
omwonden te kennen gegeven werd.
lat haar optreden alle perken te buiten
ging. De oplossing van het geschil was
niet gemakkelijk, doch na enkele maan
den vond de NSHC de weg terug, al
gebeurde dit niet elegant. Teneinde
dergelijke moeilijkheden voortaan te
voorkomen, werd in September 1943
een Advies commisise voor Arbeidsza
ken opgericht.
De commissie is van mening, dat het
geschil in aanzienlijke mate zijn oor
:aak heeft gevonden in een tekort aan
amenwerkend vermogen tussen de
heer Kerstens en de leden van de
NSHC. hetgeen leidde tot een onvol
doende begrip van eikaars gedachten-
gang en tot een wederzijds gebrek aan
inzicht in de moeilijkheden.
voor de Nederlanders geen geheim
staan op het ogenblik onder een zware
communistische druk. De oostelijks
Kominform, die onlangs in Peking bij
een is geweest, heeft besloten alles in
het werk te stellen om de „lakeien van
het imperialisme", Nehroe, Sukarno en
Thakin Noe (de premier van Birma!
ten val te brengen. Ongetwijfeld is het
gestelde doel niet zonder uitzicht op
succes. India, Pakistan, Indonesië, Bir
ma, Frans Indo-China al deze lan
den, arm als grote delen van hun be
volking z(jn, vormen een uitstekende
voedingsbodem voor het communisme.
Hun nieuwe regeringen en dit geldt
zeer zeker ook voor Indonesië, dat op
het punt staat zijn onafhankelijkheid te
verkrijgen wensen deze landen als
vrije democratieën tot welvaart te
brengen. Maar zonder massale econo
mische hulp van buiten, zullen zij des
ondanks een verloren strijd strijden.
Zonder dergelijke hulp, zullen een
Nehroe en een Sukarno ten slotte Ke-
rensky's blijken te zijn.
Amerika aarzelt.
Op het ogenblik is de toestand zo, dat
slechts Groot Brittannie (aan India) en,
zij het in mindere mate, Nederland
(aan Indonesië) dergelijke hulp ver
lenen en dus tussen Zuid-Oost-Azie en
het communisme staan. De Ameri
kaanse regering aarzelt nog steeds, een
gigantisch hulpprogramma voor Zuid-
Oost Azie op te stellen en de Ameri
kaanse particuliere beleggers hebben cr
nooit van gehouden, hun geld in deze
hoek van de wereld te wagen. Daarbij
komt nog, dat landen als Engeland en
Nederland in de toekomst nog slechts
weinig machinerieën en andere kapi
taalsgoederen anders dan tegen betaling
in hard geld naar Zuid-Oost-Azie zul
len kunnen leveren, omdat zij verplicht
zijn, het gat in hun handelsbalans met
het dollargebied te dichten. Zelfs in
dien men daarin slaagt, zal het resul
taat toch een politieke en strategische
catastrofe voor het Westen betekenen.
Want op deze wijze moeten de poorten
van Zuid-Oost-Azie voor het commu
nisme geopi -d worden. Wanneer het
Amerika ernst is met de koude oorlog,
zal het zich moeten afvragen, of het in
evenwicht brengen van de handelsbalans
met West-Europa deze prijs waard is.
Het zal moeten overwegen of het in
tegendeel niet verstandiger is, voort te
gaan met zijn onbetaalde dollarexport
naar West-Europa, opdat West-Europa
met de tegenwaarde daarvan het niet-
communistische Azie kan helpen. De
Westerse positie op het Aziatische front
van de koude oorlog zou veel sterker
zijn, indien geheel West Europa zou
kunnen deelnemen aan een onbetaalde
uitvoer naar Zuid Oost-Azie. Het moge
orthodoxe economie zijn, aan Europa te
vragen zijn exportgoederen aan Azie,
dat er dringend behoefte aan heeft, te
onthouden en ze in de plaats daarvan
te zenden naar Amerika, dat ze niet
nodig heeft en ze ook nauwelijks wenst
het is een politiek van zelfmoord.
Staatsman heeft laatste woord.
Het is fundamenteel verkeerd te stre
ven naar een evenwichtige Ameri
kaansEuropese handelsbalans zonder
rekening te houden met het effect
daarvan op Azie en het machtseven
wicht in de wereld. Het zou veel ver
standiger zijn een Europees deficiet
tegenover Amerika en een corresponde
rend Aziatisch deficiet tegenover Euro
pa te handhaven, dan Azie aan het
communisme op te offeren en de 385
millioen vrije mensen te stellen tegen
over 1370 millioen communisten.
De economische betrekkingen tussen
staten kunnen niet op dezelfde wijze
onderhouden worden als tussen parti
culieren. De staatsman, niet de zaken
man, moet daarin if t laatste woord
hebben. Het is hoog tijd, dat de staats
lieden aan beide zijden van de oceaan
het dollarprobleem in zijn ware propor
ties gaan zien'en zich realiseren, dat de
koude oorlog bij het in evenwicht
brengen van balansen tussen Amerika
en Europa verloren kan worden.
De diplomatieke correspondent van
Aneta bericht uit Washington, dat de
keus der Nederlandse regering bij de
benoeming van dr. Hirschfeld als eerste
Hoge Commissaris in Indonesië naar de
mening in kringen van de Ameri
kaanse regering veel goeds met be
trekking tot de toekomstige samenwer
king tussen de deelgenoten van de Unie
voorspelt. Dr. Hirschfeld is goed Be
kend in deze kringen, waar hy de re
putatie heeft van een „man met een
brede visie" en grote kundigheid in
economische aangelegenheden. Door
deze benoeming heeft de Nederlandse
regering volgens Amerikaanse waar
nemers blijk gegeven van het zeer
realistisch benaderen van het probleem
om een nauwe en vruchtbare samen
werking tussen Nederland en Indo
nesië binnen de kortst mogelijke tijd
tot stand te brengen.
