Hatta gelast Westerlings arrestatie Kort Bestek Het IJselmeer is toegevroren Geen geleide economie en geen nationalisaties meer Wapenarsenaal van Westerling in Djakarta ontdekt? Russen belemmeren opnieuw verkeer Maak dit jaar 75 procent van Europa's handel vrij Woensdag 25 Januari 1950 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN Jaarga°8 ',0' DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Twee officiële bekendmakingen Toestand in Bandung weer normaal Nd schermutseling 2 doden, 1 gewonde Weerbericht Methoden moeten soepeler worden Westduitse regering wenst meer toenadering tot Frankrijk Onbekend vliegtuig y neergestort Er komen 9000 man per maand terug Onrusi op Java Met Amerika tegen het communisme China heeft nog geenTito Files auto's bij Helmstedt Finebei stelt voor: ALKMAARSCHI COURANT BUREAU ADMINISTRATIE Voordam 9, Tel. 3320 Postgiro 187294 REDACTIE Achterdam 20, Tel. 2274 Directie: J. BIJLSMA en C. KRAK Hoofdredacteur: A KAPTEIN Minister-president Moh. Hatta heeft gisteravond medegedeeld, dat bevel is gegeven, Westerling, bijgenaamd „De Turk" te arresteren. Moh. Hatta deelde daarbij tevens mede, dat de tegenwoordige verblijfplaats van Westerling niet bekend is. Hatta voegde aan zijn woorden toe: „Westerling is meer dan een rebel, hij is een vijand". Deze mededeling werd gedaan nauwelijks twaalf uur, nadat Westerlings troepen Bandung, dat zij bezet hielden, weer hadden ver laten. Bij de aanval op de stad zouden volgens het blad Indonesia Raya 59,; leden van de TNI zijn gedood. TARIEVEN: Advertenties: 16 cent per millimeter Familieberich ten 20 cent per millimeter Yraag en aanbod tot 15 woorden 1.— elk woord meer 5 cent uitsluitend contant Abonnementen f 1.40 per maand, 4.per kwar taal plus incassokosten. Van twee zijden zijn eommuniqué's gepubliceerd over de gebeurtenissen, die zoveel stof hebben doen opwaaien. Het ministerie van Uniezaken en Overzeese Rijksdelen heeft een over zicht van de situatie gegeven en even eens zag een bekendmaking van het Indonesische ministerie van Defensie het licht. Het M.U.O.R. deelt mede, dat geble ken is, dat de actie van de APRA (Angkatan Perang Ratu Adil) ingezet is op last van Westerling. Zij had ten doel, geheel West-Java en met name Djakarta, Buitenzorg, Tjiandjur, Garnt Bandung en Tjimahi te bezetten. Met uitzondering van de actie te Bandung «n een kleinere te Tjimahi bleef de situatie in deze plaatsen echter geheel normaal. Ten aanzien van de onder Nederlandse bewaking staande objec ten is uiteraard verhoogde waakzaam heid gelast. Onmiddellijk na de bezet ting van Bandung heeft de comman dant van de Nederlandse troepen op West-Java contact opgenomen met de plaatselijke leider van de APRA, een ex-inspecteur van politie te Bandung met de vice-premier van Pasundan en met de chef-staf van de Siliwangi- divisie. Dit contact had tcrt resultaat, dat de APRA omstreeks vijf uur het Zuidelijk deel van de stad weer ver liet, waarna dit opnieuw door de troe pen van de R.I.S. werd bezet en weel een normaal beeld vertoonde. Vrijwel alle militairen, die gedurende de nacht hun kwartieren verlieten, om zich bij de APRA aan te sluiten, hebben zich weer gemeld. Indonesische verklaring De Indonesische regering daaren tegen heeft verklaard, dat de pogingen om de normale toestanden te herstel len „door de Nederlanders werden be moeilijkt". De Nederlanders wordt ver weten, nooit maatregelen te hebben genomen, ofschoon te voorzien was, dat een actie als die van „De Turk" De Indonesische militaire gouverneur van Djakarta heeft hedenochtend vroeg medegedeeld, dat in het hart van de stad „een waar wapenarsenaal" ontdekt is. Na een schermutseling met perso nen, die zich in een pand in de Kramat- wijk van de stad bevonden, werden dozijnen machinegeweren, geweren en een hoeveelheid ammunitie in het pand in beslag genomen. Daarbij werden twee personen gedood en één gewond Een van de twee Nederlandse militaire vrachtauto's, die zich vóór het pand hadden bevonden, droeg op het stuur het teken van de APRA van Wester ling, aldus de gouverneur. Botsing bij Tjiandjoer. Een aantal Nederlandse officieren is van Djakarta naar Tjiandjoer, onge veer 65 km. ten Westen van Bandung gelegen, vertrokken, in verband met aldaar plaats gehad hebbende scher mutselingen. In kringen van het Indo nesische leger verklaart men, dat hier sprake was van een botsing tussen de mannen van Westerling, die zich uit Bandung hadden teruggetrokken en Weersverwachting, geldig tot mor genavond: Geleidelijk meer bewol king maar overwegend droog weer. Aanvankelijk zwakke tot matige wind uit Oostelijke richtingen. La ter zwakke wind uit uiteenlopende richtingen. Vannacht en morgen ochtend matige tot strenge en mor gen overdag matige tot lichte vorst. DONDERjl... Ju, onder 17.16. Maan op 11.11, ondei 148 Sukarno heeft zich eveneens uitge laten over de actie-Westerling. De president verklaarde, dat de troepen van de APRA spoedig uit de weg zul len zijn geruimd, indien zij geen steun krijgen van andere Nederlandse mili tairen. Sukarno was van mening, dat de Nederlandse strijdkrachten met de overeenkomst van Den Haag niet ge heel instemden. Het feit, dat de Ne derlandse troepen tijdens de actie in hun kazernes zijn gebleven, kan men moeilijk als een verwijt uitleggen. Im mers zo luidden hun orders, die in overeenstemming waren met de eerder getroffen regelingen. Washington „verrast". Van officiële zijde is te Washington verklaard, dat de actie van de Wester ling „grote opschudding" op het Ame rikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft verwekt. De berichten over deze actie waren een verrassing voor de leiders van het ministerie en zij verwekten groot op zien. Functionarissen van het departe ment zijn echter van mening, dat de nieuwe republiek der Ver. Staten van Indonesië nog geen ernstige kracht proef heeft behoeven te doorstaan. Met instemming van de andere vier landen van de Finebei zal de Franse regering Donderdag a.s. op de verga dering van de adviserende groep van de Organisatie voor Europese Econo mische Samenwerking een voorstel in dienen, waarin aan alle leden-staten van de OEES wordt verzocht, de hoofd eenheden van de TNI. Van der Meu- len, een vroegere inspecteur van poli tie, die naar men verklaart de aanval op Bandung leidde, zou bij dit gewa pende treffen gewond zijn geraakt. Het Indonesische kabinet heeft be sloten de minister van Defensie, de sultan van Djokjakarta, algehele vol machten voor politie en leger te geven in verband met de huidige toestand. Hij zal rechtstreeks verantwoording aan de premier verschuldigd zjjn. Dij Meppel raakte een auto, geladen met 25.000 eieren letterlijk van de wal in de sloot, nadat eerst twee bo men waren omgereden. De chauffeur en zijn maat kwamen er zonder letsel af, maar de eieren hoefden alleen nog maar gebakken te worden, om ome let te zijn. Gistermorgen raakte een 8-jarig jongetje bij de Munt in Am sterdam te water. Een omwonende, die ziek te bed lag, aarzelde geen ogenblik, maar snelde in zijn pyama naar buiten en dook in de ijskoude gracht. Het jongetje was alleen maar geschrokken. De koene redder ver dient het, dat hij zijn leven lang nooit meer ziek is. De Willem Barendsz heeft er 26.000 vaten uit, tegen ver leden jaar om deze tijd 24.000. Beter brood, beter deeg, meer vis. In Phi ladelphia is een herdenking gehouden van de Unie van Utrecht. Maar ik maak me sterk, dat 90 pet. van de Yankees denkt, dat Utrecht in Duits land ligt. Dieven stalen uit een auto in München vier koffers vol schoenen. Later werd de buit onbeheerd terug gevonden. De schoenen waren name lijk allemaal oud. Als de dieven nu hun nog oudere maar niet hebben weggegooid. De zaak Louwers Thans ook zijn advocaat te Praag gearresteerd De Tsjechoslowaakse advocaat dr. J. Kricera, van wiens diensten de Neder landse legatie te Praag in verband met de kwestie Louwers gebruik wilde maken, is 5 Januari te Praag gearres teerd. De legatie had het Tsjechoslowaakse ministerie van Buitenlandse Zaken verzocht van Kricera's diensten ge bruik te mogen maken ter verdediging van J. Louwers, voornaamste verte genwoordiger van de AKU te Praag, die 12 December gearresteerd werd. Naar vernomen wordt ontving de Nederlandse legatie kortgeleden offi cieel bericht van het Tsjechoslowaak se ministerie van Buitenlandse Zaken, dat Louwers gearresteerd werd we gens handelingen „tegen de Tsjecho slowaakse wetten". methoden, die moeten leiden tot een vrijer handelsverkeer, te wijzigen, om dat ze niet soepel genoeg zijn gebleken. Onder meer zou volgens het Franse voorstel de vrijmaking van het han delsverkeer moeten worden bevorderd door tweezijdige overeenkomsten tus sen de aangesloten landen. Tenslotte zal Frankrijk de afschaffing van de dub bele prijzen en van de discriminatie maatregelen voorstellen. Het Westduitse kabinet heeft met al gemene stemmen besloten voort te gaan met zijn >olitiek van samenwerking met de Westelijke geallieerden, het on derhouden van nauwer betrekkingen tussen Frankrijk en Duitsland en het aanhangen van de Europese-eenheids- gedachte. Kanselier Adenauer en alle leden van het kabinet waren aanwezig. Het kabinet distantieerde zich van de jong ste rede te Hamburg van dr. Dehler, de Westduitse minister van Justitie en van het memorandum over Saarland, dat werd opgesteld door het ministerie voor zake'i be'reffende geheel Duits land. „In het belang van de betrek kingen tussen Frankrijk en Duitsland moet alles vermeden worden, dat een veelbelovende ontwikkeling zou kun nen verstoren. Tegen alle nationalis tische stromingen aan beide zijden zal vastberaden moeten worden opgetre den", aldus de officiële bekendmaking. De ijshockey-wedstrijd Tilburg— Racing Parijs werd met 32 gewonnen door Parijs onder protest van Tilburg. lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllNllllllllllllillllllllllllllllllllllUIIMimilllllll Jn een Amerikaans ziekenhuis hebben chirurgen een hartwond gehecht, die ontstaan was door een messteek. De patiënt leeft lustig verder. Iets voor verliefde lieden met gebroken harten? D Employe's van een (natuurlijk óók Amerikaanse) telefoonmaatschappij „staken", door alsmaar door te kletsen op alle lijnen en zo het hele verkeer doet wonderen, Theodoorl Te Willemstad overhandigde Z. K. H. Prins Bernhard aan de comman dant landmacht Nederlandse An tillen, luitenant-kolonel l. E. Lezer, een vaandel. „Niet van ons" zegt K.L.M. Het vliegveld van Bombay heeft een radio-boodschap van een schip opge vangen, dat een niet-geïdentificeerd vliegtuig in de lucht in brand is ge vlogen ergens boven de Perzische Golf en in zee is gestort. Blijkens een mededeling van de zijde der KLM is het geen machine van de Nederlandse luchtvaartmaat schappij die in de Perzische Golf is verongelukt. Ook bij de KLM is niet bekend, van welke maatschappij het verongelukte vliegtuig wel zou zijn. Bootdiensten zijn gestaakt Het aanhouden van de vorst heeft hier en daar reeds grote hindernissen voor de scheepvaart veroorzaakt. Het scheepvaartverkeer op het IJselmeer is zowel voor grote als voor kleine schepen volkomen stilgelegd. De boot- dienst over het meer van de Groningen Lemmer-stoombootmaatschappij is gisteravond gestaakt. De Jan Nieveen is gisteravond niet uit Lemmer naar Amsterdam vertrokken. De havenlich ten van Lemmer blijven echter nog branden, omdat deze haven nog ijsvrij is. Ook de veerdienst StaverenEnk huizen is hedenmorgen wegens de strenge vorst gestaakt. Gisteren is reeds de bootdienst van Holwerd naar Nes (Ameland) stilgelegd. Minister Schokking Demobilisatie zal volgens schema verlopen De minister van oorlog, mr. W. F. Schokking, heeft Dinsdagavond in een radiotoespraak verklaard, dat vóór het eind van de maand alle manschappen van de 7-Decemberdivisie uit Indone sië zullen zijn vertrokken. Om de ter mijn van terugkeer der troepen in In donesië zo kort mogelijk te houden, is een aantal buitenlandse schepen gecharterd. Daardoor zullen in de ko mende maanden 9000 man per maand kunnen worden teruggebracht. In to taal zullen 82.000 man op de arbeids markt verschijnen. Spr. zeide de ver wachting te hebben, dat niets het de mobilisatieschema, zoals dit thans wordt uitgevoerd, in het gedrang zal brengen. Bon 424 Algemeen De nieuwe koffiebon Het Bedrijfschap voor Granen, Za den en Peulvruchten te 's-Gravenhage heeft bon 424 Algemeen aangewezen voor het kopen van 125 gram koffie. Deze bon kan met ingang van Vrijdag 27 Januari 1950 worden gebruikt en blijft geldig yoor het kopen bij de de taillist tot uiterlijk 12 Februari 1950. Bet rantsoen moet dienen voor zes we ken, zodat op 9 Maart 1950 een nieuwe Koffiebon zal worden aangewezen. Bonnen van de „Voedingsmiddelen- kaarten 909" met een lager nummer dan 424 kunnen worden vernietigd. De rantsoenwaarde van de in omloop zijn de rantsoenbonnen HD en BD een rant soen blijft onveranderd 125 gram koffie per bon. J-JOE DIEP de verdeeldheid in ons volk is ingevreten met betrekking tot alles, wat samenhangt met het In donesische vraagstuk, blijkt in deza dagen duidelijker dan ooit. De over rompelende actie van de voormaliga KNIL-officier Westerling heeft com mentaren uitgelokt, die van nauwelijks verholen vreugde tot diepste veroor deling lopen. Daartussen mengen zich de stemmen van hen, die, hoezeer de doortastendheid van Westerling be wonderend, toch de politieke gevolgen van zijn daden vrezen. Wij geloven, dat de actie van Wes terling een diepere achtergrond heeft dan alleen maar het zich uitlevende bravour van een mannetjesputter, die zich prettig begint te voelen zodra de geweren ratelen. In de eerste plaats: Westerling zou niet in staat zijn op zo provocerende wijze Op te treden, in dien hij niet geruggesteund werd door een politieke stroming, die ontevreden is over de gang van zaken. Ontevre den met name over het zich steeds duidelijker openbarende streven van de regering-Hatta, om geleideiyk-aan een al-Indonesische machtsstructuur te vormen, waarin de Djokja-republiek de belangrijkste factor wordt en de be slissende stem krijgt. Voorts: Westerling beschikt over koelbloedige, gedisciplineerde troepen en over voldoende wapens en gemoto riseerd materiaal om een stad als Bandung te nemen. Dat wil zeggen, dat het streven van Hatta c.s., om de niet-Nederlandse troepen op Java en het KNIL onder het algehele opperbevel van de TNI-staf te bren gen, althans gedeeltelijk is mislukt. En, wat belangrijker is, Westerling schijnt op het ogenblik in staat te zijn om aanzienlijke aantallen Nederlandse soldaten tot desertie te bewegen en zijn zijde te kiezen. Door deze versterking krijgt zijn activiteit niet alleen een verwarrende politieke betekenis, maar is het zelfs niet uitgesloten te achten, dat hij vandaag of morgen Djakarta schietende binnentrekt en groot gevaar gaat opleveren voor de regering van de R.I.S. Wij beseffen, dat men zowel in Den Haag als in Djakarta het buiten de wet zijnde optreden van Westerling en zijn Nederlandse helpers in de meest krasse bewoordingen moet af keuren. Maar wij vragen ons tegelijk af: ligt de schuld voor deze complica ties bij Westerling alléén? Of staan er achter hem zo grote groepen en zo machtige belangen, dat hij slechts de exponent is geworden van een politiek streven, dat Djakarta niet in de hand kan houden? Het is vooralsnog te vroeg, 0m zich in dit opzicht een wei- gefundeerd oordeel te vormen. Inmiddels heeft de Hoge Commis saris, dr. Hirschfeld, een ultimatum tot de „rebellen en deserteurs" in Wes terlings leger gericht, waarin zij wor den opgeroepen direct naar hun (Ne derlandse) eenheden terug te keren. Zo niet dan zullen de Nederlandse troepen in samenwerking met de TNI krachtig optreden. Wordt dit dreigement tot uitvoering gebracht, dan zal de heer Hirschfeld uiteraard met instemming van onze regering straks Nederlandse sol daten tegenover Nederlandse soldaten in het vuur brengen om de rust op Java te herstellen. Wij geloveil niet, dat het Nederlandse volk daarmede zijn instemming zal kunnen betuigen. Immers: de regering van de R.I.S. heeft uit den treure over de wereld uitgebazuind, dat zij in staat is orde en rust te handhaven, zelfs beter dan de Nederlanders dat zouden kunnen. De Veiligheidsraad heeft die bewering met graagte aanvaard en mede als gevolg van zijn ingrijpen zijn de toe standen gegroeid, die men op het ogenblik op Java aantreft. Wat is logischer, dan dat de rege ring-Hatta thans haar woorden waar maakt en uit eigen kracht en met eigen mensen de orde herstelt? Daar voor Nederlandse troepen te gebrui ken die immers, volgens president Sukarno, zo snel mogelijk uit Indone sië moesten verdwijnen ware een regeringsdaad, die tot sterke beroering aanleiding zou geven, met name in die Nederlandse gezinnen, waarvan man nen en zonen op repatiiëring wachten. De Indonesische regering heeft ver klaard, dat de onrust een kwestie van binnenlandse orde is. Welnu, daarvoor is zij aansprakelijk En het geeft geen pas, thans van de Nederlandse solda ten bloedoffers te eisen vooral niet in een zaak, die ons leger voor geen pro cent aangaat. Waar is het einde, in dien we déaraan beginnen? Vandaag is het Westerling, morgen een opstan deling op Borneo en overmorgen mo gen de Nederlandse jongens helpen de orde te herstellen, die door een sta kingsgolf bedreigd wordt. Men heeft in het verleden hulp en heil gezocht bij de Veiligheidsraad en die wist het allemaal héél precies. Die wetenschap viel altoos in het nadeel van Nederland uit. Mi^chien weet de Veiligheidsraad thans wéér een op lossing. Maar daarvoor mogen geen levens van Nederlandse soldaten wor den geofferd. Niet één! Britse conservatieven eisen Onder de titel „Dit is de weg" heeft thans de Britse conservatieve partij het program gepubliceerd, waarmee zij de stembusstrijd wil ingaan. Zijn voor naamste kenmerk is, dat de party een eind wil maken aan het stelsel van geleide economie en aan de nationali saties in Engeland. De distributie moet zo spoedig n igelijk verdwenen, even als het systeem van pryssubsidies op levensbehoeften. De genationaliseerde bedrijven zullen drastisch worden ge reorganiseerd, nieuwe nationalisaties zullen niet i aatsvinden, terwijl de wet te blokkeren. Het lijkt me wel effi- cliënt, maar uiterst vermoeiend Vol gens de statistieken maakt het pijp roken in Frankrijk steeds meer plaats voor het roken van sigaretten. Alleen de regeringspersonen roken nog altijd een zware pijp. O Een meneer, die voor 120.000 mark aan goud en platina naar de Sowjetzone wilde smokkelen, liep tegen de lamp, doordat hij met z'n auto tegen een lamp reed. Het spul zat namelijk in de bumper van de wagen. £)e meteorologische dienst van het K.N.M.I. in Rotterdam is verhuisd. De weermannetjes betrokken een heti nieuwe huis. Of het nu in Rotterdam nooit meer zal regenen, is een andere vraag. In Sussex kwam een me neer, die 31 jaar geleden uit de gevan genis ontsnapte, zich weer melden. Hij voelde zich eenzaam en te ziek om te werken. Hopelijk is zijn straf niet ver jaard, anders vangt hij nog bot. En niet ver daar vandaan is een boerde rii uit het bronzen tijdperk opgegra ven. Een hoeveelheid tarwe, die werd gevonden, verkeerde na 2500 jaar nog in goede toestand. Hoewel ze toen van kunstmest nog nooit hadden gehoord. op de nationalisatie van de ü'zer- en staalindustrie ongedaan zal worden ge maakt. Het pond sterling moet zijn oude koopkracht terugkrijgen. Daartoe moe ten de subsidies op de levensmiddelen worden verlaagd, maar tegelijkertijd moeten bepaalde sociale voordelen worden verleend. De belastingen dienen te worden verlaagd, maar de huurstop moet gehandhaafd blijven. De verpletterende last der staatsuit gaven moet worden verminderd. De door de socialisten ingevoerde sociale maatregelen kunnen door hard werken worden gehandhaafd. Ook de uitgaven voor de verdediging kunnen op ver standige wijze worden verminderd. Er moet een conferentie van deskun digen van het Britse Gemenebest wor den belegd, teneinde na te gaan, op welke wijze het tekort aan dollars kan worden verminderd. Voorts moet de stichting van een gemeenschappelijk orgaan voor "de verdediging van het Gemenebest en van generale staven, die plannen moeten maken voor de uniforme opleiding der soldaten en voor de standaardisering van de bewa pening, worden overwogen. Een grotere eenheid in Europa moet in samenwer king met andere bevriende regeringen worden nagestreefd. Bovenal moet er samen met de Verenigde Staten naar worden gestreefd, alle landen met alle middelen te helpen om de aanval van het communisme af te slaan. De breuk tussen Moskou en Peking die sommigen verwachten, staat nog niet voor de deur. De gewezen Ameri kaanse consul te Moekden, die door de Chinese communisten werd opgeslo ten, zei dit na een onderhoud met pre sident Truman, waarbij hij verslag uitbracht over zijn verblijf in Mantsjoerije. De verstandhouding tus sen de regeringen van Moskou en Peking was uitstekend en de Chinese Tito was nog niet geboren. stond te gebeuren. Het communiqué zegt, dat het Nederlandse commando op de hoogte was gehouden van de bewegingen van zekere groepen deser teurs, die zich bij de APRA hadden aangesloten. In de ochtend van 23 Januari zou de Nederlandse comman dant verklaard hebben „geen maat regelen te kunnen nemen tegen Ne derlanders, die aan het muiten waren" In het communiqué wordt tenslotte een beroep gedaan op de bevolking, mede te werken aan het herstellen van rust en orde. Thans is de rust in de stad inderdaad geheel teruggekeerd. beginselen te aanvaarden, die door de Finebel-landen onder meer met betrek king tot het vrqgeven van hun onder linge handel in acht zullen worden ge nomen. Deze landen zullen in de eerst komende maanden 60 pet van hun on derlinge handel vrijgeven en dit per centage in de loop van het jaar verho gen tot 75. Het is de bedoeling van het Franse voorstel, dat de andere landen, die bij de OEES zqn aangesloten, dit enige tijd geleden besloten, 50 pet van voorbeeld zullen volgen. Zq hebben hun handel vrq te laten. Frankrijk wil voorts voorstellen, de Dinsdagmiddag hebben1 de Sowjet- russische autoriteiten de controle van vrachtauto's aan de grens tussen de Sowjetrussische en de Engelse zone van Duitsland te Helmstedt weer strenger gemaakt. Op het ogenblik worden slechts drie auto's per uur doorgelaten. Goederen, die niet op facturen of andere laad- brievfn genoteerd staan, worden in beslag genomen. Uit berichten van andere overgangs punten aan de zonegrenzen valt op te maken, dat het verkeer tussen Ber lijn en West-Duitsland de laatste da gen gehalveerd is. Te Ltibeck-Herren- bug eisten de Sowjetrussische func tionarissen speciale door de Oostber- iijnse magistraat getekende aankoop- bewijzen voor alle goederen, dis van Berlijn naar West-Duitsland gebracht werden. Reuter's correspondent telde aan het eind van de middag 207 vrachtauto's die aan de Westzijde van de grens overgang bij Helmstedt stonden te wachten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1950 | | pagina 1