Politiekazerne in Djakarta bezet
v.s. willen Formosa
niet bezetten
Kort Bestek
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Prins Bernhard
Rijksdelen
INDIA HEET VOORTAAN BHARAT
bezoekt afgelegen
Spaak antwoordt
Pirenne
Gatsonides en Barendrecht hebben
goede kans de Rallye te winnen
Waar gaan we
morgen rijden
Vrijdag 27 Januari 1950
147e Jaargang No. 23
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Speciale iroepen 1 K.M. van centrum
Zondag Dorpentocht
door Noord-Holland
Een republiek werd geboren
Westduitse kamerleden
vliegen elkaar in
de harer.
Weerbericht
Geen vrijstellingdan
geen hulp
Singapore—Londen in
een jonk
Snelsie in rem en
acceleratie-proef
Wapenvoorraden in
Albanië
Britse admiraliteit eist
schadeloosstelling
Russen hinderen nog
steeds het verkeer
Lonen en tarieven der
kappers stijgen
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9, Tel. 3320
Postgiro 187294
REDACTIE
Achterdara 20, Tel 2274
Directie:
J. BIJLSMA én C. KRAK
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
AARSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
cnillimetei Familieberich
ten 20 cent pei millimeter
Vraag en aanbod tot 15
woorden ft— elk woord
meer 5 cent uitsluitend
contant
Abonnementen 1.40 per
maand, 4.— per kwar
taal plus incassokosten.
De onrust op Java, veroorzaakt door
het optreden van de voormalige kapi
tein Westerling, neemt toe. Gistermid
dag hebben voormalige speciale troe
pen, de zgn. groene en rode baretten
een aanval geopend op de politiekazer
ne van Djakarta, die ongeveer één kilo
meter van het centrum der stad ligt
verwijderd. Ook op andere punten in
de stad braken tegelijkertijd ongere
geldheden uit.
Verschillende straten in de stad zijn
afgezet, o.m. Pasar Baru, de voor
naamste winkelstraat. De Mobiele bri
gade en een overvalspatrouille zijn, te
zamen met troepen van het basis com
mando naar de stad gezonden. Het
oorspronkelijk vermoeden, dat de aan
val werd ondernomen door troepen
van Westerling, werd later door Reu
ter bevestigd. Bij de ongeregeldheden
zijn enkele personen, onder wie, vol
gens ooggetuigen een militair van de
T.N.I, en twee van de aanvallers ge
dood.
Officiële berichten omtrent de ac
tie ontbreken nog. Uit de veelal ver
warde verhalen kan worden opgemaakt,
dat de aanvallers na een vuurgevecht
werden gevangen genomen. In totaal
zouden acht man gevangen zijn van
de naar men aanneemt, tussen tien en
twintig aanvallers. Onder het mate
riaal, waarmede de overval werd ge
pleegd bevond zich o.m. een bren-
carrier.
Voor een groot gedeelte van Djakar
ta ging de gebeurtenis onopgemerkt
voorbij. In de Stadsschouwburg, die in
de onmiddellijke omgeving ligt, werd
een plechtigheid gehouden ter ge
legenheid van de onafhankelijkheids
verklaring van India, die werd bijge
woond door Moh. Hatta, Sultan
Hamid, Anak Agung en anderen. Later
werd gemeld, dat de rust volkomen is
wedergekeerd. De acht gevangenen
zijn allen van Indonesische nationa
liteit.
Omtrent de aanval van een Apra
groep in Tjiandjur kan worden mee
gedeeld, dat deze groep 'veertig man
sterk was en gebruik maakte van vier
auto's, die zij alle achterlieten. De
groep wordt thans in de bergen ach
tervolgd.
Reorganisatie KNIL begonnen.
De overgang van het Indonesische
personeel van het KNIL naar het le
ger van de RIS is gisteren begonnen
en zal binnen zes maanden zijn beslag
krijgen, aldus een bekendmaking van
het Indonesische ministerie van defen
sie. De recente gebeurtenissen in Ban
dung hebben geen wijziging in het
standpunt van de Indonesische regering
gebracht, zodat de Indonesische man
schappen van het KNIL, die willen
overgaan, met open armen zullen wor
den ontvangen. Wanneer deze reorga
nisatie haar beslag heeft gekregen, zal
er een eind zijn gekomen aan de toe
stand, dat Indonesiërs behoren tot een
leger onder Nederlands commando, al
dus de bekendmaking.
De Ijsbond Hollands Noorderkwar
tier heeft voor Zondag de traditionele
en populaire Dorpentocht definitief
vastgesteld. Dit bericht zal door de
geoefende schaatsenrijders zeker met
vreugde begroet worden, gezien de
grote belangstelling, die in vorige jaren
voor deze tocht door Noord-Holland
bestond.
De route van de tocht, waarvan de
start vanaf Zondagmorgen half acht
plaats heeft bij café „De Posthoorn",
Stationsstraat, Zaandam, is als volgt:
Zaandam, Hpendam, Purmerend,
Edam, Oosthuizen, Scharwoude, Hoorn,
Avenhorn, Schermerhorn, Graft, Spij
kerboor, Jisp, vandaar via Het Kalf
weer naar Zaandam.
Het eiland Formosa is van zeker
belang voor de verdediging van de
Verenigde Staten, doch dit belang is
niet groot genoeg om het door Ameri
kaanse strijdkrachten te doen bezetten,
aldus hebben generaal Omar Bradley,
chef van de generale staf, en de Ame
rikaanse minister van landsverdediging,
Louis Johnson, in de Senaatscommissie
voor buitenlandse zaken verklaard. Zy
hebben verder gezegd, dat noch de
stafchefs noch de minister van lands
verdediging ooit een bezetting van het
eiland Formosa door de Verenigde
Staten heeft aanbevolen".
Ongeveer drie uur vliegen van Cu
rasao, temidden van vele kleine En
gelse en Franse eilandjes, liggen drie
kleine stukjes Nederland: De Boven
windse Eilanden Sint Maarten (dat
voor de helft Frans is), Saba en Sint
Eustatius. Sint Maarten is het admini
stratie-centrum van de Bovenwinden:
daar woont de gezaghebber en daar is
het vliegveld, waar eens per week een
KLM-vogel uit Curasao neerstrijkt.
De verbindingen met de beide ande
re eilanden worden onderhouden met
De Indiase gouverneur-generaal,
Radjagopalatsjari heeft Donderdag de
republiek India uitgeroepen. De plech
tigheid had plaats in Durban Hall te
New Delhi. Dr. Radjendra Prasad leg
de onmiddellijk de eed af als eerste
president van de republiek.
In alle steden van India heerste
feestvreugde. Een gejuich uit tiendui
zenden kelen brak los, toen de presi-
dentsvlag langzaam omhoog ging op
het dak van het regeringsgebouw te
New Delhi. Voor hij officieel in func
tie trad, verbleef president Radjendra
Prasad met zijn echtgenote een kwar
tier bij de plaats, waar „de vader van
de natie", Mahatma Gandhi, is gecre
meerd. Zij legden bloemen neer en
wandelden drie maal om de heilige
plek met de handen in gebed gevouwen.
Voor het eerst in de parlementaire
geschiedenis van de Westduitse staat
is het gistermiddag in de wandelgan
gen van het parlementsgebouw tot een
vechtpartij gekomen tussen twee ver
tegenwoordigers.
Het waren de vluchtelingenleider
Günther Götzendorf van de neo-natio-
nalsocialistische economische weder-
opbouwpartij van dr. Loritz en de
Christendemocratische afgevaardigde
Hans Bod msteiner. Onlangs had Göt
zendorf in het openbaar verklaard, dat
hij Bodensteiner in het gezicht zou
slaan als deze niet binnen een week 'n
persoonlijke opmerking over hem zou
terugnemen. Thans was de termijn
blijkbaar verstreken.
Toen de Bondsdag na het incident
weer bijeen was besliste de voorzitter,
dr. Kohier, dat Götzendorf voor twin
tig zittingsdagen zal worden geschorst.
Kohier legde Schumacher indertijd
dezelfde straf op, toen deze Adenauer
„kanselier der geallieerden" noemde.
Weersverwachting, geldig tot mor
genavond: Droog weer met plaat
selijk veel bewolking en hier en
daar mist. Zwakke, af en toe ma
tige wind overwegend tussen
Oost en Zuid. Vannacht en mor
genochtend op de meeste plaatsen
matige vorst en morgen overdag
bijna overal temperaturen om het
vriespunt.
ZATERDAG: Zon op 8.28, onder
17.19. Maan op 11.47, onder 4.12.
De officiële naam van deze eerste
republiek binnen het gemenebest is
Bharat.
Gedurende een periode van niet lan
ger dan 15 jaar zal Engels de officiële
taal blijven. Zij wordt later door Hin-
doestani verv-ngen. De nieuwe repu
bliek telt ongeveer 320 millioen inwo
ners en omvat 28 staten, alsmede de
eilandengroepen Andamanen en Nico-
baren.
Uit vele delen der wereld zijn ge
lukwensen ontvangen, o.a. van de Brit
se koning en van president Truman.
een motorschoener, de „Blue Peter".
De voertaal op de drie eilanden is het
Engels.
Gisteren heeft prins Bernhard een
begin gemaakt met zijn bezoek aan de
Bovenwindse Eilanden. De tocht werd
gemaakt per vliegtuig en het eerste
eiland dat werd bezocht, was St. Maar
ten. Daar de eigen Dakota van de prins
een technische storing had, heeft de
prins gebruik gemaakt van een ge
charterde DC 3. Te kwart voor zes be
trad de prins, vergezeld door de gou
verneur van de Nederlandse Antillen
en gevolg de bodem van de „Boven
windse Eilanden", Saluutschoten wer
den ditmaal niet afgegeven.
Enthousiast toegejuicht door de be
volking, die langs de weg van het
vliegveld Juliana naar Philipsburg was
samengestroomd, reed de hoge bezoe
ker naar de stad, waar hij ontvangen
werd in het gezaghebbershuis.
Donderdagochtend is de aubade ge
houden, die oorspronkelijk voor Woens
dag op het programma stond. Vervol
gens werd een receptie gehotiden waar
na embarkatie op de „Jacob van
Heemskerck" volgde, die daarop met
spoed naar Saba vertrok. De prins
heeft met een klein gevolg de nacht
aan wal doorgebracht, evenals de gou
verneur. Het overige gezelschap over
nachtte aan boord van de „Van Speyck"
De gemeenten Winterswijk, Aalten
en Eibergen hebben 'n gemeenschappe
lijke schooltandartsendienst gesticht,
die zou worden verzorgd door de
plaatselijke tandartsen. Dezen zegden
eerst hun medewerking toe. De tand
artsen uit Winterswijk hebben deze
toezegging echter weer ingetrokken,
omdat bij een hunner, met een klein
gezin een groot huis bewoonde, woon
ruimte is gevorderd. De Winterswijkse
raad heeft zich in zijn jongste verga
dering over deze houding zéér ont-
stema betoond en besloten, de verzor
ging van de dienst althans voor dit
jaar op te dragen aan een tandarts
van elders.
Vier leden van de Engelse marine
en een Chinese kok zijn met een
10-tons schip, een soort jonk voor
zien van een 9 p.k. motor, in Sin
gapore gestart voor de reis van
24.000 k.m. naar Londen.
De Belgische Koningskwestie
Prof. Pirenne, de secretaris van ko
ning Leopold, heeft dezer dagen aan de
Belgische premier, dr. Eyskens, een
brief doen overhandigen, waarin aan
Paul Henri Spaak het verwijt wordt
gedaan, dat hij in een reeks artikelen
in Le Peuple het Belgische opperbevel
met aan het hoofd de koning er
van heeft beschuldigd, de bruggen over
de Ijzer en de haven van Zeebrugge
niet onbruikbaar te hebben gemaakt
tijdens de Duitse opmars in 1940. Spaak
heeft hierop in een verklaring in de
Kamer van Afgevaardigden geant
woord, dat de critiek, die hij op het
opperbevel heeft uitgeoefend, noch de
eer des konings, noch die van het leger
of die van het land heeft aangetast.
Het is echter absoluut noodzakelijk, dat
de koning, die toen wilde handelen
zonder zijn ministers te raadplegen,
zich de geoefende critiek aantrekt,
voegde Spaak hieraan toe. De tijd van
de absolute monarchie kan niet weer
keren.
De debatten in de Kamer van Afge
vaardigden over het voorstel-Struye
tot het houden van een volksraadple
ging duren nog steeds voort. Er ston
den Donderdagavond, bij de verda
ging van de zitting, nog achttien spre
kers op de lijst. Teneinde de bespre
kingen de volgende week te kunnen
beëindigen, is besloten, dat voortaan
geen spreker meer dan dertig minuten
spreektijd zal krijgen.
De Nederlandse équipe M. Gatsoni
desK. S. Barendregt met Humber
Super Snipe maken een grote kans de
Rallye van Monte Carlo te winnen
aangezien zij de snelste tijd hebben
gemaakt in de acceleratie en remproef
van de vijf teams, welke de sterrit
zonder strafpunten hebben afgelegd.
Donderdagmiddag werd bekend ge
maakt, dat van de 282 teams, die aan
de sterrit hebben deelgenomen, slechts
vijf de tocht op volkomen reglemen
taire wijze hebben volbracht, dat wil
dus zeggen dat zij zonder strafpunten
aan de finish te Monte Carlo zijn aan
gekomen en dat zij overal op tijd hun
kaart bij de controles hebben kunnen
laten afstempelen.
Deze vijf „witte" équipes zijn: Bec-
quart en Secret (Frankrijk) met
Hotehkiss, startplaats Lissabon: Scaron
en Pascal (Frankrijk) met Simca'3,
gestart te Monte Carlo; Angelvin en
Chaboud (Frankrijk) met Simca'3,
gestart te Monte Carlo; Quinlin
(Frankrijk) met Simca'8, gestart te
Monte Carlo en onze landgenoten M
Gatsonides en K. S. Barendregt met
Humber Super Snipe, eveneens gestart
te Monte Carlo.
Heden zal de regelmatigheids- en
snelheidsproef de beslissing brengen
tussen dit vijftal. Honderdentachtig
wagens hebben de finish te Monte
Carlo bereikt, maar 39 équipes moes
ten van de lijst worden afgevoerd om
dat zij op een of andere wijze niet op
Vier cent voor een dode mus
Op initiatief van de Flakkeese
Boerenbond hebben de bij hem
aangesloten landbouwverenigin-
gen een grote actie ingezet tot
het vangen en doden van de
schadelijke mussen. De kosten,
die hieruit voortvloeien men
betaalt 4 cents per ingeleverd
exemplaar worden gezamelijk
door de landbouwverenigingen
van het eiland Goeree-Overflak-
kee gedragen.
Door de z.g. „waakzaamheidscom
missie" (tegen het communistische ge
vaar) van de internationale federatie
van transportarbeiders is te Londen
een verklaring uitgegeven, jvaarin
wordt medegedeeld dat oorlogsmate
riaal uit Polen naar Albanië wordt ge
zonden, waar voorraden worden ge
vormd, waaruit zal worden geput bij
een eventuele aanval op Joegoslavië.
Jemand in Belgie vraagt „een klein
luchtschip, zo mogelijk met beman
ning, om des nachts voor reclame
doeleinden boven de voornaamste ste
den te vliegen". Ik heb geprobeerd,
een stuk van die bemanning te wor
den, maar ze keurden me af, omdat ik
flaporen heb en te veel wind vang.
In Denemarken heerst een geheimzin
nige ziekte, met symptomen misse
lijkheid, hoofdpijn en maagpijn. Het
enige voorgeschreven recept is: een
paar dagen in bed. Norit wil, dunkt
me, ook wel eens helpen Of wat dacht
u van een stevige hassebas? Gui-
seppe Grassi, de Italiaanse minister
van Justitie, die zestien dagen geleden
aftrad, is gisteren overleden Leeu
warden heeft op zijn kop gestaan,
omdat een dame een handtasje met
elfduizend gulden in een winkel had
laten staan. Wisselgeld van een half
ons snoepjes? De hele wereld is aan
het verhuizen: In 1949 kwamen 13 720
personen naar Zuid-Afrika, 8.472 emi
greerden. Sinds 1945 zijn 150.000 Duit
sers hun Heimat uitgetrokken. Na de
bevrijding zijn 124 000 verplaatste per
sonen in Amerika gearriveerd. De tij
den van Attila keren terug!
Joegoslavië is uit de wereldfederatie
van democratische jeugd gesme-
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllll
ten. Tito mag niet meer meespelen. Hij
wil altijd anders, dan ome Josef of
tante Anna. In Den Bosch trad de
dochter des huizes haar kamer bin
nen en trof daar in de hoek een wild
vreemd manspersoon, die trachtte te
vluchten. De jongedame plaatste een
harde linkse en sloeg het heerschap
met het hoofd tegen een balk. Op de
bewusteloze werden gouden en zilve
ren voorwerpen gevonden, die aan de
Afgekeurd wegens zeil-oren!
dochter toebehoorden. Tweeduizend
feestvierders in Miami zongen galmend
het schone lied, speciaal gecompo
neerd: „In Miami Beach schijnt altijd
de zon", toen de festiviteiten moesten
worden onderbroken door een plensen-
de regenbui. In Rio stond Carlos de
Santos, in de kuif gepikt tijdens een
razzia op zakkenrollers, op het punt
losgelaten te worden, toen hij opnieuw
werd gearresteerd. Tijdens de onder
vraging had hij de portefeuille van een
der detectives gerold. Hij bevindt zich
thans in het gevang ter plaatse. In
Zuid-Afrika wonen 5433 artsen. In
1934 waren dat er nog maar 2609. Ze
ker veel zieken in het land van Oom
Paul.
perzie wil een spoorwegüjn tussen
Teheran en Karatsji bouwen. Zeker
om al die ontslagen Perzische ambte-
naren langs naar huis te sturen. D
In Penzance (Cornwall) gaan ze de
Warspite, het slagschip, dat in 1947
aan de grond liep. bergen. Men heeft
bar spijt van die Warspite. Voortaan
krijgt in India iedere man boven de
veertig, die een vrouw van onder de
25 trouwt, drie maanden brommen en
een flinke boete. Dat snap ik niet
maar daar ben ik ook een man voor'
Zes bekende Friese kortebaan-
rijdsters hebben hun eerste wed
strijd reeds achter de rug. Vol
spanning kijken zij in de krant in
welke plaatsen zij de komende
dagen kunnen uitkomen, tenmin
ste, als het weer haar niet in de
steek laat. Het zijn v.l.n.r.: Dirkje
Kiers, Ike Nienhuis, de kampioene
van Nederland, Rina Kooy, Jantje
Bosscha, Saakje de Jong, en in het
midden boven de hoofden van
haar vriendinnen probeert Lien
van der Mei ook nog een lettertje
te lezen.
reglementaire wijze de rit hebben vol
bracht. Van deze 141 wagens, dus pre
cies 50 procent van het aantal, dat
was vertrokken, liepen 136 teams straf
punten op.
Wat de Coupe des Dames betreft,
het is vrijwel zeker, dat deze gewon
nen zal worden door de Franse dame»
Rouault en Gordine met Simca'8.
Van de tien damesteams, die hebben
deelgenomen, hebben slechts vier de
rit beëindigd. Mevrouw A. J. gravin
van Limburg StirumVan Vreden-
burch staat daarbij op de vierde plaats
met 1080 strafpunten.
Amerikaanse mijnwerkers
gaan onderhandelen
De voorzitter van de Amerikaanse
verenigde mijnwerkersbond, John Le
wis, heeft een voorstel van de Maat
schappijen, om op 1 Februari opnieuw
besprekingen aan te knopen over ver
nieuwing van het arbeidscontract der
mijnwerkers, aanvaard.
De ramp met de Truculent
Duikboot week niet uit
zegt loods
De Britse admiraliteit heeft bij het
Britse hooggerechtshof een eis tot
schadeloosstelling ingediend tegen de
rederij, die eigenaresse is van de
Zweedse tankboot Divina, die in aan
varing is gekomen met de Britse duik
boot Truculent.
De Zweedse consul-generaal te Lon
den heeft een onderzoek doen instellen
naar de toedracht van de ramp met da
Truculent. Daarbij zijn de gezagvoerder
en de tweede stuurman van de Divina,
alsmede de loods, die op het moment
van de ramp aan boord was, gehoord.
De kapitein verklaarde, dat de radio
van de tanker moeilijk te bedienen was
en dat het schip niet verplicht was, een
radio-installatie aan boord te hebben.
De loods deelde mede, dat de Divina
was uitgeweken, toen een aanvaring
onvermijdelijk leek, maar dat de duik
boot volgens de internationale voor
schriften had moeten uitwijken. Pas
later wist men, dat een duikboot was
aangevaren.
Een Amerikaans convooi van vijftig
wagens, dat op weg was naar Berlijn,
heeft de Russische controlepost bij Ma-
riënborn ongehinderd kunnen passe-
rep, doch de toestand voor het Duitse
vrachtautoverkeer is slechter gewor
den. Er wor 'en slechts drie vrachtwa
gens per uur doorgelaten met het ge
volg, dat er een rij van ongeveer 200
wagens staat te wachten. De Oostduitse
politie heeft de laatste vijf dagen haar
toevlucht genomen tot een zeer gron
dige inspectie van de papieren der
wagens. Voordien konden 20 vracht
auto's per uur de controlepost passe
ren.
Volgens Duitse chauffeurs, die te
Berlijn aankwamen hadden Oostduitse
politiemannen aan de zonegrens hua
gezegd, dat zij maximaal dertig vracht
auto's in de 12 uur mochten doorlaten.
De drie Westelijke commandanten
hebben hun Russische collega, generaal
Kotikof, een brief gezonden, waarin zij
protesteren tegen het ophouden van het
vrachtautoverkeer bij Marienborn. De
Russen worden ervan beschuldigd, het
streven van de ministers van buiten
landse zaken der Grote Vier, zoals dat
op de conferentie van Parijs tot uiting
is gekomen, teniet te doen.
De Amerikaanse hoge commissaris in
West-Duitsland, McCloy, ziet in de toe
nemende beperkingen het begin van
een „sluipende blokkade".
Met ingang van 20 Januarf j.l. zijn de
lonen der kappersbedienden van 23
jaar en ouder met tenminste twee gul
den per week verhoogd. Tweede be
dienden in het tweede jaar, die 22 jaar
zijn, krijgen een gulden per week. De
kappersbonden hebben nu meteen de
tarieven verhoogd: knippen kost nu in
klasse II 55 cent, in klasse III 65 cent,
IV 80 cent en in V tenminste één gul
den.
Adviserende groep der OEES
bijeen
De adviserende groep van de OEES,
waarin acht landen vertegenwoordigd
zijn, is gisteren op het Chateau Je la
Muette bij Parijs bijeengekomen. Tegen
alle verwachtingen in is zij niet begon
nen met een bespreking over de be
noeming van de heer Spaak tot direc
teur-generaal van de OEES men ver
wacht thans zelfs, dat dit punt in deze
zitting in het geheel niet aan de orde
zal komen, omdat het te veel tijd in
beslag zou nemen doch met een dis
cussie over het vrijmaken van het
Europese handelsverkeer, waarbij werd
uitgegaan van een Frans voorstel Dit
punt zou ook vandaag nog worden be
handeld. De bespreking zal worden
voortgezet met de studie van een plan
voor een Europese muntunie. De zit
ting werd bijgewoond door Paul Hoff
man en Averell Harriman, resp. admi
nistrateur en reizende ambassadeur van
de ECA.