N
BLÜE BAND
Koop dus
uitsluitend
LUE BAND
Honderd jaar geleden werd de stichter van
de Tsjechoslowaakse Staat geboren
over
Juist nu, in het voorjaar, heeft
U een vitaminenrijke voeding
nodig. In Blue Band gaat het
volle gehalte vitamine A en D
Luilekkerland
leuws
Geestelijke waarden
in boeien
Het debat in de Franse
Nat. Vergadering
Tito trok van leer tegen
Kominform
Prins dineerde mei Danny Kaye
En Joan Crawford
Het Nieuwe Boek
Kranige redders
MAANDAG 6 MAART 1950
Masaryk, Benesj, Masaryk
laten we naar binnen
is niet zo gemak ke-
ïde portier komt op
„Hé, hé, dat gaat zo
len jullie met lezen?
geleide worden niet
Dvendien zijn we nog
1 Morgen openen we
;n minuut eerder!"
corrigeerd)
anse parlement
t voort
het wetsontwerp te-
de Franse nationale
ig steeds aan de gang.
ie afgevaardigden zet-
rgstactiek voort. Ge-
uur wordt er een
rendement verworpen.
ieg stelde de rechtse
ibert Betolaud voor
:he amendementen te-
rwerpen.
:ische afgevaardigde
om 04.00 uur begon te
08.00 uur nog aan het
die tijd commentaar
Franse binnenlandse
bladzijde voorgelezen
de Kominform en ge
it verkiezingsprogram
Btische partij in de
ie Sowjetrussische de-
jongste prijsverlagin.
a tie van de roebel be-
naakt.
gde zijn rede om 10
3 uur had gesproken,
kondigde daarna aan,
oornaamste artikel van
vertrouwenskwestie
t morgen middernacht
mmunisten protesteer-
eten daarop onder het
[arseillaise de Kamer.
moesten lopen
dstraten waren heden
rs en voetgangers, die
e nieuwe staking niet
3e ondergrondse naar
a gaan.
tations brandde licht,
waren gesloten. Taxi-
goede zaken. Er was
zien van de 3000 spe-
delen, die de regering
der Parijzenaars had
lip „Atlantis"
t vannacht
ip „Atlantis" wordt in
6 Maart op
met repatriërende
lesie in de haven van
De ontscheping
ene omstandigheden
nsdagmorgen te 9 uur.
AFGELOPEN
ertje van de heer De Gr.
op de Voorstraat
reden. Het kind kwam te
viel en werd enkele meters
to over de straat voort
letsel stond het kind,
der omstanders, op!
moot, de heer P. Groot,
namens de minister
oorlogs-herinneringskruis-
uitgereikt, wegens be-
op het vliegveld Bergen
1940.
noh
«wskt, «vorwsaat v
IETS AAN TE
3TE VERTROU-
RONDE KALE
/ET HAAR, TE
BREKEN welke
;n, kunnen her-
R"
ig gedeponeerd
n mondeling of
Senhandig ge-
dankbare ber-
1. alt uw eigen
geheel koste-
ing, elke le en
i 10—2 uur.
GRATIS, on-
reclame onder
F L 0 0 R"
Purmerend
Groie mensen in hun strijd om de vrijheid
JQE SNEEUW OP DE HELLINGEN van de Hohe Tatra gaat smelten. Mildere
winden waaien om de hoge top van de Gerlach. Met het weer zichtbaar wor
den van de? bergweiden nadert de lente in dit Tsjechisch-Poolse grensland. En
straks ais de eerste bloemen het weidekleed sieren en de berken zich tooien met
een ragfijn groen gewaad, steken de meisjes zich in hun prachtige met goud
draad bewerkte jakken en voeren een vrolijke dans uit om de godin Morana, de
pop. die winter en dood verbeeldt. Zij zingen, totdat de aanval op Morana be
gint. De pop wordt aan flarden getrokken. Het overschot gaat in brand en ver
dwijnt over een brugleuning in een van smeltwater boordevolle wildbruisende
stroom. Binnen de met kunstzinnige figuren beschilderde muren van de boeren
huizen bespreken de mannen het werkplan voor het nieuwe seizoen. En boven
dat prachtige land stuwt de wind grote witte wolken langs een hoge blauwe
lucht. Zem spivaDe aarde zingt
"Jit was het in het voorjaar van het
jaar 1850. Zo Is het nu nog. Het
water van de Meldau klotst rustig
tegen de peilers van de; monumentale
bruggen van de hoofdstad en op gind
se hoogten rijzen de torens en kan
telen van Praags trotse burchten en
paleizen. Ook dit beeld kon men een
eeuw geleden zó waarnemen, als het
nu nog kan worden aanschouwd.
Verandering, neen, veel verandering
schijnt er niet te zijn
Een begrip
Waarom we dan aan dit land toch
enkele ogenblikken onze aandacht
willen schenken? Morgen juist hon
derd jaar geleden werd hier Thomas
Masaryk geboren. En wie die naam,
een begrip eigenlijk, uitspreekt, weet
dat er ondanks het bovenbeschrevene
gedurende de laatste eeuw In dit hart
van Europa, dit land, dat de hoofd
peiler had kunnen worden tussen de
Europese en de Aziatische wereld
zeer, zeer veel ls gebeurd. Hier draal
de vele malen de zichtbare spil van
het wereldgebeuren. Hier groeide een
cultuur, die de hoogste toppen ver
mocht te bereiken, een cultuur, die
stand hield in de hevigste stormen,
soms ten onder scheen te gaan, maar
opnieuw overwon door een strijd,
waarin Thomas Masaryk, zijn leer
ling Benesj en zijn zoon Jan Masaryk
het hoge leiderschap vervulden. Ge
dreven door idealen, geboren uit een
verheven geest, wisten zjj hun strijd
te voeren, hun volk te lelden, totdat
de vijanden van de vrijheid van die
geest er opnieuw in slaagden de po
litieke macht in handen te krijgen.
De waardigheid van de zichzelf rich
tende geest werd weer in boelen ge
klonken en als niet te dulden element,
als vijand der samenleving gebrand
merkt
10 Maart 1948
Qp 10 Maart 1948 vond men het ont
zielde lichaam van Jan Masaryk
in de tuin van het paleis Czermin,
aan de voet van zijn ambtswoning,
waarvan op de vierde verdieping een
raam open stond's Middags
kwam het gezuiverde parlement" in
Piaag bijeen. Op Masaryk's stoel
achter de regeringstafel waren rode
en witte bloemen gelegd. Dê commu
nistische minister van Binnenlandse
Zaken, Nosek, deelde mede, dat de
minister van Buitenlandse Zaken,
tijdens een zenuwcrisis zelfmoord had
gepleegd. Er is ook een andere theorie
In dezelfde p^rlementszitting gal
premier Klement Gottwald een uitvoe
rig overzicht over het nieuwe com
munistische regeringsprogramma
Het masker werd nu geheel afgewor
pen.
Enkele dagen later werd Masaryk
op staatskosten en met militaire eer
begraven naast zijn vader, Thomas
Masaryk, de president-bevrijder. En
niet lang daarna werd ook een ont
goochelde en diep ontmoedigde Benesj
naar zijn laatste rustplaats gedragen.
Geweld, intrige en terreur hadden
twee oprechte strijders der democra
tie weggevaagd. De rode vloedgoit
kon verder rollen. Verder in zijn po
gingen de stem van een van zijn gees
telijke voormannen ontroofd volk het
zwtjgen opleggen.
Het idealisme
P^AN het levenswerk van drie man
nen, aan het bouwwerk van de vol
keren binnen Tsjechoslowakije's gren
zen, die een nieuw vitaal en democra
tisch staatkundig bestel in Thomas
Masaryks republiek hadden mogen
begroeten, was door een geraffineerde
ondermijningspolitiek voorlopig een
einde gekomen.
De slag kwam hard aan, zeer hard
Het was gelukkig ook de wekklop voor
het enigszins in sluimering verzonken
politieke en staatkundige geweten der
Westeuropese naties. Het gevaar van
de uit het Kremlin geleide politieke
veldtocht stond velen nu duidelijk voor
ogen en leidde tot besluiten en daden,
waaraan men daarvoor tengevolge van
een uit de jaren '40'45 overgebleven
hoopvol idealisme niet meer had wil
len denken.
Doch de wankele brug tussen Oost
en West, waaraan Eduard Benesj en
Jan Masaryk hun kostbare krachten
voor hun volk en de wereld hadden
besteed, stortte ineep. De kloof was er
Duidelijk en tot nu toe niet weer over
brugd.
Thomas Masaryk
Honderd jaar geleden werd Thomas
G. Masaryk geboren. Hij droomde zijn
droom, hjj bouwde zijn denkbeelden
op, terwijl het rondom hem In Cen
traal Europa gistte en gistte. De eer
ste wereldbrand woedde en Masaryk
de denker, de man, die in de oorlog
de neergang van de mens en zijn waar
den op weerzinwekkende wijze voor
zich zag, schreef in die jaren zijn ge- „XJw biefstuk komt met een paar
dachten neer In het belangrijke werk: minuten door, mijnheer".
THOMAS G. MASARYK
....vrijheid van de geest
De opbouw van de Staat, denkbeel
den, die de zuivere grondvesten van
de democratie op rake wijze weerga
ven: „Democratie is gebaseerd op in
dividualisme, niet op een grillig indi
vidualisme, maar eer op het streven
de persoonlijkheid en het gevoel voor
persoonlijke verantwoordelijkheid te
verstevigen. Democratie betekent
zelfregering, wat zelfbeheersing bete
kent, en zelfregering begint bi) de
eigen haard".
Masaryk, hoewel reeds de leeftijd
der sterken bereikt hebbende, kreeg
zijn kans. Hij was de aangewezen fi
guur om na de eerste wereldoorlog de
nieuw gevormde staat te leiden en op
te voeden in die geest, welke in hem
zelf levend was en ln zijn volk ver
ankerd moest liggen.
In 1935 gaf hij het roer over ln
handen van zijn volgeling Benesj.
Reeds toen waren de dreigingen
groot. Het fascisme rammelde aan
de ketting, maar voor Thomas Masa
ryk kwam de daad ln 1937, gelukkig
nog vóór Hitier Polen en Hongarije
het land de eerste zware verwondin
gen toebrachten.
{n dr. Benesj had de staat een waar
dig opvolger van de stichter gekre
gen. Hij hield het roer van de liberale
democratie met vaste hand, ook na
dat het land tenslotte geheel door
Hitier en zijn trawanten was overwel
digd. Vanuit de ballingschap ln Lon
den stimuleerde hij het ondergrondse
verzet, dat zeer sterk was. Slechts
de woorden Heiderich en Ludice be
hoeven daartoe te worden aangehaald.
Benesj keerde terug. Vooral de hard
nekkige vrijheidszin der Tsjechen had
een belangrijk aandeel gehad ln het
neerslaan van de tyrannie. Hij keerde
terug met de wetenschap, dat de poli
tieke mening mede door Ruslands ver.
richtingen in de oorlog en de daar
door getroffen Slavische inslag van
het volk een zekere wending naar
links had genomen, ook al wil <e men
het bezit van eigen vrijheid zeker
niet de rug toekeren of nu naar een
andere kant verspelen.
En Benesj zag voor zich zijn taak
van bemiddelaar tussen Oost en West,
een verantwoordelijke en grote taak.
Daarbij werd hij gesteund door Jan
Masaryk. Beiden voerden een politiek,
die was gericht op het geloof, dat
„beide politiek-sociale systemen
de nieuwe na-oorlogse democratie en
het socialistische systeem van de
Sowjets tezamen kunnen leven
zonder rivaliteit en vijandigheid, in sa
menwerking en wederzijds begrip.
Als zij dat niet doen, dan wee, wee
ons allen". Benesj schreef het zo ln
zijn Memoires. Hg geloofde er in. Ma
saryk gelóófde er in. Er werden an
dere plannen doorgevoerd. Schijnbaar
kwam er met de sluipende Februari-
revolutie van 1948 een einde aan veel
dat goed was, aan veel dat juist was,
aan veel, waarop geluk en blijdschap
gebouwd kunnen worden.
En nu?
Na de bezetting van Tsjechie door
Hitiers troepen, schreef Andrê Tar-
dieu ln „Gringoire": „Er is geen Cen
traal Europa meer". Het was te pes
simistisch gezien. Er waren krachten,
die nieuw leven deden herboren wor
den. Ook nu lijkt Tsjechoslowakije
terneergeslagen en uitgerangeerd.
Maar het is zeker, dat het zaad, dat
de Masaryk's zaaiden nog kiemkracht
heeft en niet door onkruid kan wor
den verstikt. Het is ook zeker, dat in
vele huizen van dat prachtige land,
óf ze nu staan in de schaduw van de
machtige torens van de St. Vitus in
Praag of ergens in een eenzaam dal
van de Tatra, nog portretten te vin
den zgn van de Masaryk's, van Benesj
en men bjj het zien van hun koppen
de tanden op elkaar zet, terwjjl ln het
hart iets feller gaat kloppen, iets dat
wellicht straks tot daden zal uitgroeien!
Het debat in de Franse Nationale
Vergadering over het wetsontwerp tot
het tegengaan van sabotage, dat zo
wel Zaterdag als Zondag voortduurde,
werd voortdurend slepende gehouden
door de obstructie van de communis
ten. Zoals men weet, zullen volgens
het wetsontwerp personen, die zich
schuldig maken aan het vernielen van
oorlogsmateriaal, opzettelijk leveren
van slecht werk ln wapenopslagplaat
sen, het hinderen van het vervoer van
oorlogsmateriaal of aan pogingen om
het leger of de natie te demoraliseren
veroordeeld kunnen worden tot ver
scheidene jaren eenzame opsluiting.
De communistische sprekers trach
ten zolang mogelijk aan het woord te
blijven. Htm plan schijnt nauwkeurig
te zijn voorbereid In de vergadering
hoorde men de communistische afge
vaardigden de meest ongewone onde»
werpen behandelen. In de nachtbij
eenkomst werden hele bladzijden
voorgelezen uit L'Humanite en gedich
ten van Jacques Prevert voorgedra
gen. De communisten spraken uren
over Sowjetrussische economie, crisis
ln de V.S., corruptie in Indo-Chino en
vertelden levensgeschiedenissen van
ministers.
De Franse Nationale Vergadering was
hedenochtend tegen vijf uur nog bijeen
en verwierp een communistische motie,
dat de vergadering tot Dinsdagmiddag
zou worden verdaagd, met 423 tegen 180
stemmen.
Als iemand de zaken wil bespreken,
dan moet het wel degene zijn, die de
twist begonnen ls. Wij zullen zeker
geen besprekingen verzoeken, zei
maarschalk Tito Zondag in een toe
spraak tot ongeveer 80.000 personen te
Split. Dit naar aanleiding van zekere
geruchten als zou Joegoslavië overwe
gen met de Sowjetunie in onderhande
ling te treden. Dit land is zo gesmaad,
dat zij, die daarvoor verantwoordelijk
zijn, allereerst hun verontschuldigin
gen behoren aan te bieden alvorens
tot ons te spreken.
Tito noemde het tweede jaar van de
campagne van de Cominform tegen
zijn land iets, dat slechts oude leugens
in nieuwe vorm had gebracht. Hij
noemde verschillende leiders van Co-
minform-landen lage lieden, die niet
de communistische moed bezitten om
de waarheid te spreken. Dat waren
o.m. Rakosy (Hongarije), Anna Pau-
ker (Roemenie) en Bierut (Polen). Wij
hebben wel de moed om allen, met in
begrip van de leden van de bolsjewis
tische partij, de waarheid te zeggen,
n.l. dat zij ongelijk hebben.
Vele Grieken gingen ter
stembus
Voor het eerst sinds 1946 werden
Zondag in Griekenland algemene ver
kiezingen gehouden Het aantal te be
zetten parlementszetels is van 354
verminderd tot 250. De communisti
sche partij, die sinds de opstand to
Griekenland wettig is verklaard,
neemt niet aan de verkiezingen deel
Er is geen enkel incident gemeld. De
opkomst der kiezers was groot. Eerst
tegen 20 Maart wordt de uitslag der
verkiezingen verwacht.
De weg naar vrede is voor
Oostenrijk lang
De plaatsvervangers van de mi
nisters van Buitenlandse Zaken van
de „Grote Vier" zullen op 26 April
voor de 252ste maal bijeenkomen voor
besprekingen over een vredesverdrag
met Oostenrijk.
De Sowjetunie heeft de opmerking
in een Oostenrijkse nota als zou zij
verantwoordelijk zijn voor het nog
niet tot stand komen van een Oosten
rijks vredesverdrag verworpen.
„DE HOLLANDSE MOLEN"
De vereniging „De Hollandse Molen"
kwam Zaterdag te Amsterdam in jaar
vergadering bijeen. Blijkens het jaar
verslag is aan een groot aantal molens
herstelling of verbetering aangebracht.
Het Rijk zegde voor 53 molens subsi
dies toe. Voor 50 molens werden sloop
vergunningen ultgerenkt.
Mao Tse-Toeng en zijn minister
van Buitenlandse Zaken Tsjou En
Lai zijn uit Moskou te Peking aange
komen.
NEDERLANDER IN FRANKRIJK
GEARRESTEERD
De Rijsselse politie heeft de 36-jarl-
ge Nederlander Wybo Hekkema, aange
houden die door de Belgische politie
werd opgespoord onder beschuldiging
van collaboratie met de vijand tijdens
de bezetting.
OOSTENRIJKS REGERINGS
FUNCTIONARIS BEZOEKT
DE KONINGIN
Koningin Juliana en de drie prinses
jes hebben te Sankt Anton een bezoek
ontvangen van de gouverneur van de
Oostenrijkse provincie Tirol, die ,,haar
officieel is komen begroeten uit naam
van de provinciale regering".
Louis Mayer van de Metro-Goldwyn-
Mayer-ondememing heeft prins Bern-
hard Zaterdag een diner aangeboden,
dat door een groot aantal vooraanstaan
de filmsterren werd bijgewoond. Onder
het gezelschap bevonden zich Joan
Crawford, Rosalind Russel, Ethel Bar-
rymore, de Nederlander Philip Dorn
(Frits van Dongen), Joan Fontaine,
Glimlachje
Irene Dunne, Clark Gable, Danny
Kaye, Gene Kelly, Loretta Young, Di
nah Shore, Tyrone Power, Linda Chris
tian, Barbara Stanwyck en Robert Tay
lor. Vóór het diner werd een korte re
ceptie gebonden.
Bij zijn bezoek aan de Douglasfabrie-
ken reikte prins Bernhard aan Donald
W. Douglas de versierselen uit van de
onderscheiding van Commandeur in de
Orde van Oranje Nassau. Voorts heeft
prins Bernhard met zeer goed gevolg
een kort examen afgelegd met betrek
king tot zijn capaciteit als vliegenier,
dat hem werd afgenomen door een
commissie van de Amerikaanse burger
luchtvaart. Het ging speciaal over zijn
vaardigheid in Transcontinentale vluch
ten.
Prins Bernhard moest Zondag we
gens een griepaanval het bed houden.
Van medische zijde wordt verklaard,
dat de Prins volkomen rust moet hou
den daar hij behalve aan griep aan
oververmoeidheid lijdt. De ziekte van
de Prins liet zich echter niet ernstig
aanzien, aldus de verklaring.
Ongeveer 200 in Zuid-Californie wo
nende Nederlanders, die Zondagoch
tend naar Los Angeles waren gereisd,
moesten worden teleurgesteld. Een lid
van het gevolg van de Prins las een
boodschap aan hen voor.
Een woordvoerder van de Prins ver
klaarde Zondagavond: ..Het is uiterst
moeilijk hem ip bed te houden Hij
wil er uit en verder gaan en heeft
sinds zijn vertrek op 2 Januari nauwe
lijks rust genoten".
Agatha Christie, „De Giftige
Pen"; uitg. A. W. Sythoff N.V.,
Leiden.
De- detectieve-verhalen, welke van
de hand van Agatha Christie verschij
nen, zijn zonder uitzondering boelend
en het allerbeste, wat er ln dit genre
gepresteerd is. De schrijfster brengt ln
haar romans een serie duistere proble
men, waarvan de oplossing toch be
trekkelijk eenvoudig is. Het schrijven
van een thriller, welke naast de gewo
ne eisen van hoogspanning ook voldoet
aan andere eisen, is een buitengewoon
moeilijke taak, een taak echter, welke
Agatha Christie ln haar „Accolade-
serie" wel zeer goed verstaat. Alleen
om de bewonderenswaardige type
ring van de personen is het lezen van
„De Giftige Pen" reeds aan te be
velen.
Bernard Beekman, ,X>e Kapi
tein der Bokkerijdersf'i uitg.
Winants, Leiden.
„De Kapitein der Bokkerijders", een
roman van Bernard Beekman, be
schrijft de avonturen van een Lim
burgse chirurg in de zeventiende eeuw
Het verhaal omvat een stuk geschie
denis, vermengd met fantasie en is ten
nauwste verbonden aan de economi
sche en geestelijke strijd in die tijd
Het geeft de strijd weer van een ar
me bevolking, tegen het machtige bol
werk van de in die tfjd heersende vor
stenhuizen, hoe men tevergeefs grijpt
naar de leugenachtige leer van „Ge
lijkheid" Verder worden in dit boek
de wreedste folteringen van de zeven
tiende eeuw beschreven, met daarnaast
de ware liefde, welke tussen de ar
beiders heerst. Het boek ls geschreven
in een afwisselende kleurige en scher
pe stijl, welke echter steeds boeiend
er pakkend is.
In Stellendam werden Zaterdag
middag de posthume onderschei
dingen uitgereikt voor de twee
verdronken redders van de red
dingboot „Koningin Wilhelmina",
die op IS December 1949 uitvoer
ter redding van de bemanning van
het Zweedse stoomschip Aslog
De Zweedse gezant, de heer J. de
Lagerberg overhandigt namens de
Zweedse regering een spaarbank
boekje v°or de nabestaanden aan
de burgemeester van Stellendam,
J. baron van Knobelsdorff.
,JDe jacht op de aalscholver
door Chr. A. Meyeruitgeverij
Boom-Ruygrok N.V., Haarlem.
„De jacht op de aalscholver" is een
spannend jongensboek. Een boeven-
bende steelt van een ingenieur een pas
ontworpen, maar nog niet gemaakte
auto, die kan rijden, vliegen en varen.
Zij laten deze wagen maken en ge
bruiken hem daarna om te smokkelen.
De zoon van de gedupeerde ingenieur
gaat nu met zijn vriend op zoek naar
de aalscholver, zoals de auto door zijn
vader werd genoemd. Er zijn sporen,
die naar het eiland Texel lelden en
ten slotte weten zij er met de politie
na vele avonturen in te slagen de
smokkelbende op te rollen en zodoen
de de uitvinding, waarop nog geen pa
tent was aangevraagd, terug te krij
gen. Een jongen met enige fantasie,
die hoopt in de toekomst nog eens
zo'n avontuur te beleven, zal dit boek
zeker in één adem uitlezen. Het is geen
beeldroman-verhaal, noch de vertol
king van een wild-west-film met veel
schietpartijen, moord en doodslag,
maar het is een echt spannend gezond
avontuur, dat bij longens van 14 of 15
jaar zeker in de smaak zal vallen.
BB 5-05
f
