„Vrijheidsstrijders" revolteren
Makassar
Kort Bestek
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Circus
Jos. Muil ens verbrand
Donderdag 6 April 1950
147e Jaargang No. 82
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Tegen eenheidsstreven van Djakarta
Ontscheping van RIS-troepen afgelast
Rust keerde weer, maar
spanning hield aan
Nu Van Zeeland
formateur
Voor de bewapening van West-Europa
Drukte in Amerikaanse
Overstromingen in
Centraal China
wapenarsenalen
„Rusland zal niet als
eerste atoombommen
gebruiken"
Arabische Liga vormt
verdedigingspact
Communistische Pinksterdemonstratie
blijft beperkt tot Oost-Berlijn
Westelijke geallieerden
op hun hoede
Auto met Prinses
Margriet had aanrijding
BEDENKELIJK
Kardinaal Mindszenty
overleden
Vijftig doden bij ongeluk
met Portugese veerboot?
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9, Tel. 3320
Postgiro 187294
REDACTIE
Achterdam 20, Tel. 2274
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
ALKMAABSCHI COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. mm.
Familieberichten 20 ct. p.
m.m. Vraag en Aanbod
(alleen 2e hands goederen)
tot 15 woorden 1.elk
woord meer 5 ct. Uitslui
tend contant.
Abonnementen 1.50 per
maand, 4.50 per kwar
taal plus incassokosten.
7oals gisteren reeds in enkele onzer
edities werd gemeld, begonnen te
Makassar in een kampement van de
kortgeleden naar de strijdkrachten van
de VSI overgegane compagnie van het
voormalige KNIL „Abdoel Aziz" mili
taire acties. Na een kort vuurgevecht
waarbij enkele doden vielen, werden in
de stad enkele ministeries, het gebouw
waar de radio-omroep is ondergebracht
en het hoofdkwartier van de Apris be
zet. Voorts werden de Apris-comman-
dant in Oost-Indonesie en enkele zijner
officieren gevangen genomen. Later
werd de commandant op verzoek van
de president van Oost-Indonesie vrij
gelaten. Het Oostindonesische kabinet
kwam in spoedvergadering bijeen.
In de loop van de dag gaf Abdul
Aziz een proclamatie uit over het mo
tief, dat leidde tot de door hem inge
zette militaire actie. Deze was begon
nen omdat, volgens hem in strijd met
de afspraak en ondanks de belofte van
da minister-president en de minister
van defensie van de Republik Indone
sia Serikat, zonder voorafgaande toe
stemming van de regering van Oost-
Indonesie, besloten was een uit duizend
man bestaande legermacht van de
Apris (het leger van de RIS) naar Ma
kassar te zenden. Deze troepenverplaat
sing hield z.i. kennelijk verband met
het streven naar een snelle en efficiën
te liquidatie van de staat Oost-Indo
nesie.
„Orde en rust"
Ook de regering van Oost-Indonesie
heeft een communiqué uitgegeven naar
aanleiding van de gebeurtenissèn in
Makassar. Zij zeide niet bij machte te
zijn geweest dit onverwachte gewa
pend optreden te verhinderen. Doch
nu zijn door uitgebreide maatregelen
waarborgen geschapen voor orde en
rust. Majoor Cartwright, een waarne
mer van de UNCI, die aan boord van
het schip vertoeft, waarop zich een
deel van de voor debarkatie te Makas
sar bestemde RIS-troepen bevindt,
heeft aan de commandanten op dit
schip het advies overgebracht van de
commandant der Apris te Makassar om
de troepen niet te ontschepen.
Waarschuwing van het KNIL
De commandant van het KNIL, luit.-
generaal Buurman van Vreeden, heeft
Woensdagavond in een radio-redevoe
ring de troepen van het KNIL ernstig
aangemaand zich niet te mengen „in
zuiver interne aangelegenheden der
RIS" en gezegd, dat het KNIL geen
partij mag kiezen in interne geschillen,
die de RIS betreffen.
Het ministerie van defensie der RIS
heeft een communiqué uitgegeven,
waarin o.a. wordt medegedeeld, dat de
aankomst te Djakarta wordt verwacht
van vertegenwoordigers der Negara
Oost-Indonesie en van de territoriale
commandant van het leger der RIS in
Oost-Indonesie, Mokoginta, om rapport
uit te brengen. Aan de kapitein Abdoel
Azis is volgens dit communiqué op
dracht gegeven, zich te Djakarta te ko
men verantwoorden.
O.-Indonesisch kabinet vraagt
ontslag.
Het Oostindonesische kabinet heeft
gisteren zijn ontslagaanvrage inge
diend, die echter door de president is
afgewezen. Het kabinet vroeg om ont
slag, omdat de Indonesische federale
regering te Djakarta zijn waarschu
wing, dat er moeilijkheden zouden ko
men, indien federale troepen te Ma
kassar landden, in de wind had gesla
gen. Dr. Hatta, minister-president van
de RIS, heeft dr. Diapari, de premier
van Oost-Indonesie, telefonisch verze
kerd, dat er geen troepen zullen lan
den, voordat de toestand opgeklaard is.
Prins-Regent Karei van Belgie heeft
Paul van Zeeland verzocht een regering
te vormen. Van Zeeland heeft de op
dracht aanvaard en gistermiddag be
sprekingen gevoerd met de voorzitters
van Kamer en Senaat en met de voor
zitter van de liberale partij. Daarna
woonde hij een vergadering bij van de
CVP-ministers uit het demissionnaire
kabinet. De CVP heeft er haar voldoe
ning over uitgesproken, dat een per
soonlijkheid uit haar partij met de
vorming van een regering is belast. Zij
spraken hun vertrouwen in Van Zee
land uit.
Pirenne, de secretaris van koning
Leopold, heeft medegedeeld, dat, in
tegenstelling met wat in enkele bladen
wordt beweerd, geen nieuwe formule
voor de oplossing van de koningskwes
tie in overweging wordt genomen.
Regering der V.S. vraagt weer 1 milliard dollar
Ouders verkopen hun kinderen
Gemeld wordt dat in sommige gebie
den van Centraal-China ouders hun
kinderen verkopen en daarna zelfmoord
plegen. Deze gebieden, waar reeds eni
ge tijd hongersnood heerst, worden
thans door overstromingen geteisterd.
Nu met de lente de dooi is ingevallen,
komen woeste stromen van de berghel
lingen af, die de ergste overstroming
sinds vele jaren veroorzaken.
In deze zelfde streken werden in het
afgelopen najaar de te velde staande
gewassen door overstromingen ver
nield. Duizenden mensen zijn al eerder
van honger en koude omgekomen. Door
de nieuwe overstromingen is de toe
stand helemaal onhoudbaar geworden.
Een millioen communistische solda
ten, boeren en waterbouwkundigen
doen hun best de oude verzakte dijken
langs de Jangtse en haar zijrivieren te
herstellen over een afstand van duizen
den kilometers. Men hoopt met dit
werk klaar te zijn vóór de gebruike
lijke watersnood in de voorzomer.
De „Truculent" zal niet
meer varen
De Britse duikboot „Truculent", die
in Januari na een aanvaring in de
Theemsmonding gezonken is en vorige
maand werd gelicht, zal worden ge
sloopt. De ramp van de „Truculent"
heeft 64 mensen het leven gekost. De
bouw van het schip kostte drie en een
half millioen gulden.
De Amerikaanse regering heeft de
eerste verjaring van de ondertekening
van het Atlantisch Verdrag herdacht
door het Congres op de hoogte te bren
gen van haar voornemen eerlang
nieuwe credieten ten bedrage van 1
milliard dollar aan te vragen voor de
financiering van de herbewapening
der Atlantische mogendheden in de
loop van het nieuwe dienstjaar.
De Amerikaanse arsenalen hebben
het op dit ogenblik uiterst druk met
de verzending van vliegtuigen, ge
schut en ander oorlogsmateriaal. Een
tweede groep bommenwerpers staat
klaar om te vertrekken naar Enge
land, waar vier Amerikaanse ploegen
RAF-vliegers opleiden voor de behan
deling van de reuzevliegtuigen.
Tienduizenden Amerikaanse techni
ci werken aan de wapens, die ter be-
Weerber.icht
Verwachting, geldig tot morgen
avond: Vannacht kans op lichte
nachtvorst. Hier en daar ochtend
mist, overigens droog en overdag
op de meeste plaatsen zonnig en
warmer weer. Zwakke tot matige
wind hoofdzakelijk uit Zuidelijke
richtingen.
VRIJDAG: Zon op: 6.03. Onder:
19.23. Maan op: 1.20. Onder: 7.56.
Driehoeksconferentie begint
op 8 April
Uit welingelichte bion heeft Aneta
vernomen, dat de driehoeksconferentie
tussen de RIS, de Republiek Djokja
en de Negara Oost-Indonesie op 8 April
te Djakarta zal beginnen.
Ritman vrijgelaten
De heer Ritman, die zoals bekend,
gearresteerd werd in verband met de
kwestie-Westerling, is gisteren vrij
gelaten.
schikking van de Europese landen
zullen worden gesteld en de diploma
ten bereiden de plannen voor, die op
de eerstvolgende bijeenkomst van de
Atlantische Raad, in Mei te Londen,
zullen worden besproken.
J. Thompson Halsall, de advocaat
van de Britse atoomspion Klaus
Fuchs, is plotseling te Londen over
leden. Hij werd door de politie be
wusteloos achter de deur van zijn wo
ning gevonden.
Prof, Joliot Curie:
Prof. Frederic Joliot Curie, de Fran
se hoge commissaris voor atoomenergie
en een vooraanstaand communist, heeft
gisteren op het twaalfde congres van
de Franse communistische partij ver
klaard, dat „de Ver. Staten zeker niet
verder zijn met de waterstofbom dan de
Sowjetunie".
Hij zeide, dat het gebruik van atoom
bommen niet noodzakelijk de overwin
ning zou brengen aan het land, dat ze
het eerst zou gebruiken. „Wij commu
nisten weten, dat de Sowjetunie ze niet
het eerst zal gebruiken", zo zeide hij.
Chinezen protesteren bij VN
De Chinese nationalistische regering
heeft bij de Ver. Naties geprotesteerd
tegen de aanwezigheid van Russische
onderzeeboten in de Gele Zee en tegen
het verblijf van Russische militaire en
civiele vliegers en technici op het
vasteland van China.
't Kan verkeren
De heer P. de Baker opent Za
terdag te Wieringerwerf de eer
ste viswinkel in dit voormalige
Zuiderzeegebied. Het merkwaar
dige feit zal zich dan voordoen,
dat in zijn winkel, plm. 3 meter
onder de zeespiegel gelegen
op dezelfde plaats waar eertijds
haringen zwommen, thans nako
melingen van deze Zuiderzeebe-
woners in zure, zoute, gebakken
of gerookte toestand verkrijg
baar zullen zijn.
De politieke commissie van de Arabi
sche Liga, die te Cairo bijeen is, heeft
een „collectief verdedigingspact" ont
worpen naar het voorbeeld van het At
lantisch pact. Het pact zou bindend zijn
v or de zeven leden van de Liga, te
weten: Egypte, Jordanië, Irak, Syrië,
de Libanon, Saudi-Arabie en Jemen.
De onder communistische leiding
staande Vrije Öuitse Jeugd heeft in
een open brief aan de Westberlijners
meegedeeld, dat de voorgenomen Pink
stermars door Westberljjn niet zal door
gaan. „De vredesdemonstratie zal in
Oost-Berlijn worden gehouden, waar de
Amerikaanse militaire politie ons niet
kan storen", aldus de brief.
Britse en Franse functionarissen te
Berlijn noemden de berichten over de
instelling van een westelijke „generale
staf" te Berlijn overdreven. Er is enkele
weken geleden slechts een bijzondere
commissie van de geallieerde komman-
datura ingesteld om de maatregelen
voor het handhaven van orde en vei
ligheid nog beter te kunnen coördine
ren, aldus een Brits woordvoerder.
De Westelijke functionarissen te Ber
lijn gaven gister te kennen, dat de ge
allieerde plannen voor de handhaving
van orde en veiligheid in West-Berlijn
geen wijziging zullen ondergaan ten ge
volge van het feit, dat de demonstratie
der Vrije Duitse Jeugd in West-Berlijn
is afgelast. „Zelfs al gaat de mars niet
door, dan zal nog de aanwezigheid van
500.000 communistisch gezinde jonge
lieden bijna onvermijdelijk tot botsin
gen aan de sectorgrenzen leiden, aldus
een Britse functionaris.
Wielrijder licht gewond
Een hofauto, waarin prinses Margriet
zat, kwam Dinsdagmiddag om half
vijf op de betonweg BilthovenSoest-
dijk in botsing met een wielrijder. De
man wilde de weg dwars oversteken
doch aarzelde even toen de auto nader
de. De chauffeur van de wagen deed
al zijn best om een aanrijding te voor
komen, maar slaagde daarin niet ge
heel. De wielrijder werd aangereden
en tegen de grond gesmakt. Met een
lichte hersenschudding werd hij naar
zijn woning te Soest vervoerd. De
auto kwam tegen een kilometerpaaltje
langs de weg tot stilstand. Even later
passeerde toevallig een andere hofauto
waarin prinses Margriet, die zeer on
der de indruk kwam van het gebeurde,
overstapte. De chauffeur van de auto,
die de aanrijding veroorzaakte, bleef
met de wagen achter voor het politie
onderzoek.
Hulpactie voor Indortesie
De redactie van het socialistische
weekblad De Vlam" heeft een op
roep gericht tot het Nederlandse volk
met het doel te komen tot een organi
satie voor medische en hygiënische
hulpverlening aan Indonesië. Zij ver
wacht, dat hiermee de stoot gegeven
kan worden tot een grote nationale
hulpactie op zo breed mogelijke basis.
r\E ONTWIKKELING der dingen in
Indonesië kan men moeilijk anders
dan bedenkelijk noemen. Bedenkelijk in
sociaal-economisch opzicht als gevolg
van de onophoudelijke stakingsgolven,
die over het land slaan, bedenkelijker
nog in politiek opzicht als gevolg van
het ongebonden streven van de Djokja-
prominenten tot radicale opruiming van
alle deelstaten. Op Java zijn ze geheel
verdwenen en thans schijnt ook de
negara Oost-Sumatra er aan te moeten
geloven. Het parlement in Djakarta nam
een daartoe strekkende motie aan met
73 tegen 11 stemmen en men kan zich
slechts afvragen, in hoeverre deze com
petentie-overschrijding ook maar in de
verté te rijmen valt met de democra
tische principes, waarnaar men zegt
te leven. De gewapende botsingen in
Makassar, de hoofdstad van Oost-In
donesie, zijn een gevolg van de weer
zin die er gekoesterd wordt tegen het
drijven van Djakarta, om Celebes te
doen bezetten door federale (vroegere
TNI) troepen, een drijven waartegen,
'onder meer door Sjahrir, met nadruk
gewaarschuwd is.
Bij al dat onverkwikkelijke is than*
nog de arrestatie van West-Borneo's
hoofd, de RIS-minister Sultan Hamid
II gekomen. Een arrestatie, die gemo
tiveerd wordt met de beschuldiging,
dat Hamid zich zou hebben ingelaten
met de actie van „Turk" Westerling.
Het is niet gemakkelijk, zich over deze
motivering uit te laten (de berichten
zijn schaars en met elkaar in tegen
spraak), maar politieke kringen in Den
Haag, die zich over de Indonesische
verhoudingen een gefundeerd oordeel
kunnen vormen, waren gistermiddag
geneigd tot de opvatting, dat Djakarta
een stok gezocht heeft om de hond te
slaan. Men gelooft in Nederlandse po
litieke kringen, die het best menen
met het nieuwe Indonesië, geen woord
van de verhalen, dat Hamid II een rol
zou hebben gespeeld in de avonturen
van Westerling. Men is eerder bereid
te geloven, dat hier een sensationele
poging wordt gedaan om Hamid als
voorzitter van het Bijzondere Federale
Overleg op de Rondetafelconferentie te
compromitteren. In hem wordt dan im
mers tegelijk het federalisme getroffen.
En in het aldus vertroebelde water
zouden de eenzijdig op macht jagende
unitaristen van Djokja des te gemak
kelijker vissen.
Men kan dit onmogelijk democratisch
noemen. Men kan zelfs het woord orde,
het woord recht en het woord fatsoen
niet meer in dit verband gebruiken.
Djakarta, waar nog altijd goedwillende
mensen als Hatta tegen de chaos pogen
te vechten, schijnt overspeeld te wor
den door Djokja en Sultan Hemengkoe
Boewono, die als minister van defensie
zijn wensen kracht kan bijzetten door
het zenden- van troepen (zoals thans
weer op Celebes), schijnt weinig bereid
tot luisteren naar de vermanende woor
den van hen, die de ontzettende geva
ren van de huidige ontwikkeling onder
kennen.
Men kan de vrees niet van zich af
zetten, dat het machtsverlangen van
sommige der nieuwe heren groter zal
blijken te zijn dan hun staatkundig in
zicht. De symptomen daarvan vermeer
deren snel in aantal en omvang. En dat
is voor een staat in wording, die op
nog zo weinig stabiele verhoudingen
kan bogen, een uiterst bedenkelijk feit.
Doordat de IJselmeervisserij zich hoe langer hoe meer naar het Noorden
verplaatst komen thans behalve dè Makkumse vissers, ook de Urkers en de
Volendammers hun vangsten te Makkum lossen. Het kleine gebouwtje van
de visafsag is hierdoor practisch onbruikbaar geworden. Thans is men
bezig een nieuwe visafslag te bouwen, die de grootste aan het lJselmeer
wordt. De hal krijgt een lengte van 13 y2 meter en een breedte van
Sy2 meter.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH
de boekwerken voor 60 a 70 dollar per
stuk De wagenvan prinses Eliza
beth werd op Malta door een schild
wacht vastgehouden. Hij had order om
alleen wagens met een vlag te laten
passeren en de auto van de prinses
was vlaggeloos. En er moest eerst een
officiële „hoge" bij te pas komen, om
^ls u aan voetbal doet, zal het vol
gende verhaal u interesseren: Ik
heb het voor u eerlijk gestolen uit een
blad, dat van begin tot het eind vol
staat met voetbal, dus het zal wel lyjiiaan stond in rep en rper. Een non
waar zijn. Het gebeurde bij een wed- 1V1 ontdekte in de trami 'dat zij haar
strijd van HFC. Een tegenstander had portemonnaie kwijt was. Zij liet de
binnen een half uur al drie maal om tram stoppen en toen verliet een vrouw d~' man tot andere gedachten te bren
een „pinantie" lopen zeuren. Dat be- grote haast de wagen. De non zette gen Q In het <jashbordkastje van een
gon een HFC-er zo te vervelen, dat hij met drie collega's een achtervolging autQ uit Manchester heeft een rood-
midden in een aanval van de tegen- in. Met rammelende rozenkransen en borstje zijn nestje gemaakt. En daar
paitij de bal oppakte, hem op de witte wapperende rokken wisten zij de die- ejyes ingelegd. Als de eigenaar
stip legde en zeide- „Daar heb je je vegge te grijpen en aan de politie erver wagen gebruikt, zet hij een stukje
te leveren. Kurt Schussnigg, een
zoon van de voormalig kanselier van
Oostenrijk is veroordeeld tot een
maand gevangenisstraf wegens het na
maken van vijf passen. Hij verkocht
„pinantie" dan en hou verder te waf
fel. In Landsmeer zijn twee knapen
van zestien jaar „opgebracht", omdat
ze nogal grote verteringen maakten.
Bij onderzoek bleek, dat ze uit de
portefeuille van een familielid op ge
zette tijden geld ontvreemdden. Dit is
opgelopen tot.... 5000 gulden. Veelbe
lovende jongelui, voorwaar! Hoofd
stuk vliegende schotels: Australië heen
die dingen al jaren en jaren in blauw
druk. Al sinds 1930 liggen daar plan
nen bij een octrooibureau in zes ver
schillende soorten. Waarmee we al
weer geen stap nader bij de oplossing
komen. O Standdaarbuiten is van ge
hucht bij Roosendaal veranderd in een
plaats van gewicht Daar is een drie
ling geboren. Moeder en de drie zonen
maken het uitstekend. Vader vult een
ieuw kinderbijslagformulier in.
celluloid voor het kastje, om het dier
tje te beletten, weg te vliegen.
Levende have kwam in de
vlammen om
Het bekende circus Jos Mullens, dat
op het ogenblik in een stal in de bin
nenstad van Utrecht overwintert, heeft
hedenmorgen een zwaar verlies gele
den. Even na vier uur ontdekte een
passerende taxi-chauffeur, dat er in de
stal brand was uitgebroken. Hij waar
schuwde de brandweer, maar deze kon
niets meer redden. De stal brandde uit,
met het gevolg, dat twee en twintig
kostbare paarden en een groot aantal
konijnen, duiven en andere dieren in
de vlammen omkwamen.
De directiewagen van de heer Mul
lens en twee slaapwagens, die dicht bij
de stal stonden, brandden eveneens to
taal af. De slaapwagen, waarin de
dochter van de directeur sliep kon nog
weggereden worden en kreeg evenmin
schade als een aantal andere wagens,
die verder op stonden.
De heer Jos Mullens is met zijn echt-
Westerling I, Hamid 11..
wie wordt III?
TVe Britse loodgietersbond heeft met
6889 tegen 1722 stemmen besloten
communisten en fascisten uit de ad
ministratieve posten en uit de leiding
van de bond te weren. Waarmee ik
wil zeggen, dat er nog altijd minstens
8661 loodgieters in Engeland zijn.
De gasten van het Hotel des Indes in
Djakarta moesten Maandag naar een
andere eetgelegenheid omzien. Het
hele inlandse bedienings- en keuken-
personeel, vijfhonderd man in totaal
legde het werk neer Een variant op
een spreekwoord: Wip niet werkt doet
een ander niet eten. In Engeland
maakt men tegenwoordig tapijten van
rubber. Om de rubber zit wol voor het
uiterlijk. En de kleden hoeven niet
omgeboord of geknoopt te worden.
Het bericht uit buitenlandse bron als
zou kardinaal Mindszenty, de primaat
van Hongarije, in zijn gevangenis zijn
gestorven, wordt in goedingelichte
kringen van het Vaticaan bevestigd
noch ontkend. Men merkt op, dat de
Heilige Stoel sedert geruime tijd niets
meer over de prelaat heeft vernomen
Men is onlangs van Hongaarse vluch
telingen te weten gekomen, dat de ge
zondheidstoestand van de kardinaal
zeer veel te wensen overliet.
De regering van Noord-Ierland
heeft naar aanleiding van het werpen
van vier bommen de noodtoestand af
gekondigd.
genote in Frankrijk op zakenreis en
voor het ogenblik niet te bereiken. Bij
het laatste optreden van het circus te
Laren bracht een storm grote schade
toe aan den tent, die nu te Groningen
nog in reparatie is.
Over enkele weken zou het circus
zijn nieuwe tournee aanvangen met
voorstellingen te Arnhem.
De schade wordt op een ton geraamd
en waarschijnlijk niet door verzeke
ring gedekt.
Op de Doure bij Porto is een veer
boot op een aanlegsteiger gelopen, die
door het te hoge tij onder waterstand.
De boot is lekgeslagen en gezonken.
Daar er bovendien meer personen
aan boord waren dan was toegestaan,
zijn er waarschijnlijk zeer veel slacht
offers. De eerste ramingen spreken
van vijftig of zestig. De drie leden
van de bemanning en de eigenaar
van de boot zijn gered. Tot dusverre
zijn drie doden en drie gewonden het
ziekenhuis binnengebracht.
Opnieuw vonnissen tegen
Katholieken te Praag
Tien R. K. kloosterlingen, onder wie
twee abten en een Jezuiet, zijn door de
staatsrechtbank te Praag veroordeeld
tot straffen variërend van twee jaar tot
levenslange dwangarbeid op beschul
diging van verraad en spionnage. Het
proces heeft vijf dagen geduurd.
Westerling krijgt celstraf
Westerling is wegens een aanval op
een celgénoot veroordeeld tot veertig
dagen eenzame opsluiting Zijn straf
voor het illegaal betreden van het
gebied van Singapore liep Vrijdag af.