Leopold weigert Belgie te verlaten
Zegetocht van Koninklijk Paar door de
provincie Limburg
Kort Bestek
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE
In slrijd mei koninklijke waardigheid
Brochure „Dieven in de Nacht"
was belediging
Min. Stikkers begroting aanvaard
Smaldeel Antillen zal in 't Kanaal
gaan oefenen
Woensdag 26 April 1950
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Overleg met verant
woordelijke regering
De eerste wapens
zijn onderweg
Enthousiaste begroeting allerwege
Vliegtuigwiel bij
Gottland ontdekt
Palar is naar Moskou
Admiraal Jaujard in
Den Helder
Militair bestuur in
Makassar
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9, Tel. 3320
Postgiro 187294
REDACTIE
AchtercLm 20, Tel. 2274
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
147e Jaargans No. 98
ALKMAABSCHI COU
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. mm.
Familieberichten 20 ct. p.
m.m. Vraag en Aanbod
(alleen 2e hands goederen)
tot 15 woorden 1.elk
woord meer 5 ct. Uitslui
tend contant.
Abonnementen 1.50 per
maand, 4.50 per kwar
taal plus incassokosten.
De Belgische kabinetsformateur Van Zeeland heeft gisteren na zijn terug
komst uit Pregny een brief van koning Leopold bekend gemaakt, waarin de
koning verklaart, dat de koninklijke waardigheid hem verbiedt als voorwaarde
voor zijn ^rugkomst de verbintenis op zich te nemen Belgie, zelfs ook maar
tijdelijk, te verlaten na de overdracht van het koninklijk gezag aan prins Bou-
dewjjn.
gepubliceerd waarin wordt gezegd, dat
de koning elke waarborg op de essen
tiële punten heeft geweigerd. Hij
vraagt slechts vertrouwen, dat hem op
12 Maart door 42 procent van de be
volking is ontzegd. Het nationaal co
mité van de soc. vakbeweging heeft
besloten, de staat van alarm te hand
haven.
Het dagelijks bestuur van de libera
le partij heeft zijn vertrouwen uitge
sproken in de liberale onderhandelaars.
In zijn brief zegt de koning o.a.: „Toen
ik het initiatief nam een poging te wa
gen om een einde te maken aan de hui"
dige crisis door een verzoeningsoplos
sing te suggereren, heb ik mij, zoals u
weet, laten leiden door het verlangen,
een rechtvaardig evenwicht te verzeke
ren tussen de rechten van de meerder
heid en die van de minderheid, en al
dus de verzoening tussen de Belgen
mogelijk te maken. Ik wil u niet ver
helen, dat het mij verwonderd heeft
te moeten vaststellen, dat na het gebaar
dat ik heb gesteld en waardoor ik meen
de het vertrouwen der Belgen te mogen
verwachten, twistpunten gerezen zijn
omtrent mijn aanwezigheid in 't land.
De ruchtbaarheid, welke aan de dis
cussies werd gegeven en de betekenis
welke door sommigen aan mijn verwij
dering uit 't land wordt gehecht, ma
ken het mij volstrekt onmogelijk op
dit ogenblik en als voorwaarde tot mijn
terugkeer de verbintenis aan te gaan,
Belgie, al ware het ook tijdelijk, na de
overdracht van mijn prerogatieven aan
de kroonprins te verlaten, zonder op
gevaarlijke wijze afbreuk te doen aan
de waardigheid van de monarchie.
Op grond van de mij voorgelegde
voorstellen heb ik een suggestie gedaan.
Dat men deze suggestie aanneme in de
geest waarin ik ze u heb voorgesteld,
dat wil zeggen met goede wil en te
goeder trouw, en ik zal ze loyaal uit
voeren.
Na ruimschoots raadplegingen te heb
ben verricht zal ik met mijn verantwoor'
delijke regering de nodige maatregelen
treffen om aan de kroonprins tijdens de
periode van de overdracht de werkelijke
uitoefening van de koninklijke preroga
tieven te verzekeren. Daartoe is het
overbodig mij waarborgen te vragen,
die de waarheid van mijn gegeven
woord niet kunnen verhogen.
De wending door de onderhandelin.
gen genomen, is van die aard dat zij
het land het voordeel zou kunnen doen
verliezen van de toenadering, die tus
sen de partijen na de bekendmaking
van mijn boodschap was ontstaan.
Het komt mij nochtans voor, dat het
mogelijk moet zijn een accoord tussen
de partijen tot stand te brengen op de
door mij aangegeven grondslagen."
Nieuw beraad
Van Zeeland heeft na de publicatie
van de brief van de koning aan de
drie grote partijen verzocht, opnieuw
hun houding te bepalen en hem tegen
de avond van de resultaten van hun
beraad op de hoogte stellen. De Chr.
Volkspartij heeft doen weten, dat wat
haar betreft de onderhandelingen tus
sen de partijen ten einde zijn. Zij
spreekt het vertrouwen uit, dat Van
Zeeland onverwijld een regering zal
vormen. Als de liberalen niet willen
meewerken, behoudt de CVP zich haar
Vrijheid van handelen voor.
Max Buset, de voorzitter van de so
cialistische partij, heeft een verklaring
Hun wordt verzocht de besprekingen
voort te zetten om een eind te maken
aan de crisis onder voorwaarden, die
de daadwerkelijke uitoefening der ko
ninklijke bevoegdheden door prins
Boudewijn waarborgen. De liberalen
schijnen een minder extreem stand
punt in te nemen dan de socialisten.
Van Zeeland heeft gisteravond uit
een en ander nog geen conclusie ge
trokken.
Van Zeeland naar Prins-Kegent.
Van Zeeland zal heddhmiddag te
vijf uur door de Prins-Regent worden
ontvangen. Aanvankelijk was de ver
wachting dat de formateur nog gis
teravond aan de Prins-Regent verslag
zou hebben kunnen uitbrengen over
de besprekingen, die hij heden met de
vertegenwoordigers der partijen heeft
gevoerd.
Hei Parool contra Lunshof
Amsterdamse rechtbank
doet uitspraak in perszaak
De journalist H. A. Lunshof heeft
indertijd een brochure gepubliceerd
onder de titel „Dieven in de Nacht",
waarin een scherpe aanval werd ge
daan op een zestal bestuursleden van
de stichting „Het Parool". Deze heren
hebben daarop een civiel proces aan
hangig gemaakt tegen de heer Luns
hof, tegen de drukkers van de brochu
re en tegen de stichting „De Neder
lander", die het geschrift als feuille
ton had gepubliceerd. De vorderingen
zijn door de Amsterdamse rechtbank
alle afgewezen.
De stichting „Het Parool", die een
schadevergoeding van 30.000 had ge-
eist, werd niet ontvankelijk verklaard
en veroordeeld tot de kosten voor dit
deel van het geding. De zes bestuurs
leden van de stichting, die de brochure
als smaadschrift gekwalificeerd wens
ten te zien en ieder 15.000 schade
vergoeding hadden gevorderd, zagen
deze eis eveneens afgewezen. De recht
bank heeft overwogen, dat de brochu
re niet als smaadschrift kan worden
beschouwd, omdat de beschuldigingen
te vaag zijn en omdat de schrijver na
drukkelijk verklaart, niet te beschuldi
gen, doch slechts een onderzoek te ei
sen. Wel wordt eenvoudige belediging
bewezen geacht. Derhalve zullen ge
daagden (dus de heer Lunshof, de
drukkers en de stichting „De Neder
lander") het vonnis in de dagbladen
moeten publiceren en de kosten van
dit deel van het geding, groot 600,
moeten betalen.
Volgende week in Nederland
De eerste voorraden wapens voor
Belgie, Nederland en Denemarken
zjjn thans in de Amerikaanse havens
geladen, aldus is te Washington be
kend gemaakt. De datum van vertrek
en de havens van bestemming werden
niet genoemd.
Voor alle bij het Noordatlantisch
verdrag aangesloten landen, die op
grond van het wapenhulpprogramma
toewijzingen krijgen, zijn thans de
eerste ladingen verscheept. Inmiddels
verneemt Aneta uit betrouwbare bron
te Washington, dat het eerste schip
met militaire uitrusting voor Neder
land zich reeds op volle zee bevindt.
Dit Amerikaanse koopvaardijschip
wordt in het midden of aan het eind
van de volgende week in "Nederland
verwacht.
Brits schip meldt explosie
bij Ameland
Het Britse schip Empire Celtic meldt
bij de routelichtboei E T 7 (ter hoog
te van Ameland) een hevige ontplof
fing onder water te hebben geconsta
teerd. Verondersteld wordt dat een
mijn is ontploft. De Empire Celtic
heeft de reis op volle kracht vervolgt.
Er zijn geen verliezen aan mensenle
vens en er is geen schade aan boord.
Eerste Kamer over Europese eenheid en
dubbele functies
Zoals te verwachten was heeft de
Eerste Kamer gisteren de begroting
1950 voor Buitenlandse Zaken zonder
hoofdelijke stemming aangenomen, na
dat verschillende sprekers nog eens
hun licht hadden laten schijnen over
enkele belangrijke vraagstukken. Uiter
aard stonden de positie van Nederland
in West-Europa en de benoeming van
minister Stikker in enkele functies bij
de OEES in het middelpunt van de
aandacht.
De heer Wendelaar (VVD) meende,
dat de houding van de Sowjetunie tot
aaneensluiting en tot aanvaarding van
de Ameri-
1|! kaanse hulp
noopt. Hij
meende
voorts, dat
men ten aan-
j zien van de
Westeuropese
defensie
eerst diende
i uit te maken,
hoeveel men
zou kunnen
missen.
De heer
Kerstens (K
VP) pleitte
voor grotere
bevoegdheden
voor de or
ganisatie van
MINISTER STIKKER
....vele functies....
Het Koninklijk Paar heeft gisteren
een ware zegetocht door de provincie
Limburg gemaakt. Het Zuiden en Wes
ten van de provincie is met met be
zoek vereerd en overal zijn de hoge
Ondanks het slechte weer reden
de hoge gasten in een ogen rijtuig
door de straten van Maastricht,
waar tienduizenden hen hartelijk
toejuichten. De aankomst van H.M.
de Koningin en H.K.H. prins Bern-
hard aan het stadhuis van
Maastricht.
Wrakstuk van Privateer
De Zweedse luchtmacht heeft be
kend gemaakt, dat een wiel van een
vliegtuig met kogelgaten door een vis
sersboot ter hoogte van Gottland is
gevonden. De ontdekking werd in ver
band gebracht met de vermissing van
de Amerikaanse bommenwerper „Pri
vateer" in het Oostzcc-gebied op 8
.April.
Het wiel werd in een net opge
haald. De bemanning van de vissers
boot heeft onmiddellijk na aankomst
te Burgsvik, aan de zuid-west kust
van Gottland, mededeling gedaan van
de vondst. De band van het wiel is
onbeschadigd en nieuw, de velg is
door een kogel, vermoedelijk uit een
machinegeweer, doorboord.
De hoofden van alle RK kloosters
in Hongarije hebben in een brief aan
de regering geprotesteerd tegen de
Vervolging van monniken en nonnen
on de confiscatie van kloosters en ker
kolijke drukkerijen.
Weerbericht
Verwachting, geldig tot Donder
dagavond: Krachtige tot matige
wind uit Westelijke richtingen.
™kele buien met plaatselijk enke-
opklaringen. Koud voor de tijd
van het jaar. Op enkele plaatsen
opnieuw kans op nachtvorst.
Donderdag: zon op 5,19. onder
19.57; maan op 13,33, onder 3,47
bezoekers enthousiast ontvangen. De
prinsesjes, zjjn, hoewel zij niet waren
meegekomen, niet vergeten. Meer dan
eens zijn kleine geschenken, voor de
meisjes bestemd, aangeboden, die uiter
aard in grote dankbaarheid werden aan
vaard.
Het eerste bezoek gold gistermorgen
Valkenburg, waar de hoge gasten wer
den ontvangen in het Romeinse ge
deelte van de gemeentegrot. Hier voer
den schoolkinderen tableaux vivants
uit, die delen uit de geschiedenis van
de grot uitbeelden. Via Klimmen en
Voerendaal reed het gezelschap naar
Heerlen, waar de Koningin en de Prins
na een korte rondrit door de gemeente
werden ontvangen op het gemeente
huis. H.M. onthulde hier een bronzen
gedenkplaat, die de herinnering aan dit
en een vorig bezoek levend zal houden.
Voorts werd voor het gemeentehuis 'n
vlaggeparade gehouden. MTS-ers wier
pen onderwij] sinaasappelen omhoog,
ter herinnering aan een gebeurtenis tij
dens de bezetting, toen de stad voor
een soortgelijk feit een boete van
f 10.000 opgelegd werd. In Geleen was
de ontvangst al even glorieus. In Sit-
tard waren zelfs bewoners van 3e
grensgebieden en van de Zelfkant op
gekomen. Leerlingen van de meisjes
scholen vormden hier een grote J.
Schuttersgilden uit omliggende ge
meenten en landelijke ruiters maakten
hier hun opwachting. De bisschop van
Roermond, mgr. Lemmens, heeft in zijn
residentie Koningin en Prins begroet,
nadat zij op het gemeentehuis officieel
waren ontvangen. In de grote raads
zaal is hier de lunch gebruikt. Met an
derhalf uur vertraging arriveerde de
koninklijke stoet in Weert, waar o.m.
een bezoek werd gebracht aan het
echtpaar Leenen-Jansen, dat verleden
week zijn zt ventigjarige bruiloft vier
de. 's Avonds werden nog Horst en
Venray bezocht.
Via Gennep en Mook hebben de Ko
ningin en de Prins om goed tien uur
gisteravond de provincie Limburg ver
laten. Tevoren had de Koningin nog
in Blerick een gedenkplaat onthuld in
een nieuwe woning, de 100.000ste, die
na de bevrijding gereed is gekomen.
Ook is een bezoek gebracht aan het
sanatorium Hornerheide.
Overal op Hun tocht door Limburg
werden H.M. de Koningin en Prins
Bernhard door de bevolking op
enthousiaste wijze verwelkomd.
Koningin Juliana verlaat het ge
meentehuis te Gennep en groet
vriendelijk de verpleegsters en
leden van het schuttersgilde, die
stonden opgesteld om de vorstin
uitgeleide te doen.
Straatsburg en meende, dat men zich
voor uiterlijke schijn moest hoeden bij
de beoordeling van de benoeming van
de minister op centrale posten.
De heer Algra (AR) was niet en
thousiast over de combinatie van de
functie van minister met die van po
litiek bemiddelaar. De minister moest
liever minister zonder portefeuille
worden, meende hij.
Minister Stikker heeft al de bezwa
ren tegen de combinatie van functie»
in zijn persoon weerlegd door te beto
gen, dat deze eerder een verlichting
dan een verzwaring van zijn werk
zaamheden had meegebracht. Achter
stand in het werk is er niet. Bovendien
geeft zijn nieuwe functie hem tal van
perspectieven. Verlichting van zijn
taak zou moeten worden gezocht in
overdracht van werkzaamheden aan
een staatssecretaris of benoeming van
een tweede staatssecretaris. Eerst dient
echter te worden gestreefd naar Eu
ropese eenheid.
Ook de minister bleek voorstander
van een Europees gezag. Dit kan het
best worden bereikt door economische
samenwerking en economische een
wording.
Staatssecretaris Blom heeft nog en-
kekele vragen aangaande Indonesië be
antwoord.
Vestiging van diplomatieke
betrekkingen
De vertegenwoordiger van Indonesië
bij de Verenigde Naties, de heer L. N.
Palar, is gisteravond op Schiphol aan
gekomen op zijn reis naar Moskou,
waar hij de opening van de diploma
tieke betrekkingen tussen de Sowjet
unie en Indonesië moet arrangeren.
Hij was in gzelschap van Mohammed
Yamin, Willisono, Sudjono Hadinoto,
Kartopati en Nuradi.
De heer Palar zeide de hopen in Ne
derland de ministers Van Maarseveen
en Stikker te zullen ontmoeten. Hij
kon zelfs na lang nadenken geen ant
woord geven op de vraag, wie Indo
nesisch ambassadeur in Moskou zal
worden. Indonesië zal de toetreding
van het communistische China tot de
Verenigde Naties steunen. De heer
Palar zeide voorts, dat hij niet kan
voorspellen, hoe de situatie in Indone
sië zich zal ontwikkelen. De politiek
van Van Mook, vastgelegd tijdens de
Malinoconferentie heeft veel ellende
gebracht; Nederland plukt daar op
het ogenblik de wrange vruchten van.
Vice-admiraal R. Jaujard, vlagoffi
cier Zeemacht West-Europa, brengt
heden een bezoek aan Den Helder.
Te Djakarta werd officieel bekend
gemaakt, dat Makassar tot gesloten
stad Is verklaard en onder militair be
stuur is gesteld „als gevolg van een
reeks ongeregeldheden".
Vondag zijn duizenden toeristen naar
de bloeiende Betuwe getrokken.
Zij hebben met volle teugen genoten
Maandag is de kroonprins van Baroda
getrouwd met prinses Radjendra Koen-
war Bai, de zustei van de Maharadja
kreeg 47 dienst
van de bloesempracht. De koeien wa- iiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiuiiMiiMiiiiniuiiiuiiiiiiiiiiiMiiiiHi van Jodhpoer. Zij
ren wel erg onrustig, zeiden ze, toen
ze terugkwamen. Die loeiden zo Wat W geld. En de" p^s'moest'hët "met
rder^b'lo Lr vruchtbomen615 m gedood. He® ra?e van let gfval is" dat 17 Paarden vijf Amerikaanse auto's,
onaer de bloeiende vrucntDomen in circus-emnlové ervan verdacht een koelkast, een verzameling wapens
een laag sneeuw en verlangden terug een circus employe ervan veraacni -nveren haHlrnino„
naar hun warme stal Lente 1950' wordt, de beesten opzettelijk te hebben er zilveren badkuipen als huwe-
aar hun warme stal. Lente I9o0. u dwaze kjksgeschenk doen. En inderdaad, daar
Het personeel van alle Franse biosco- ™?*enLEn dat is maareen dwaze h;. het mee doen, Brussel
pen zal op 1 Mei gaan staken, om hun nerneODerij. u in iviakkum heelt ae
eisen tot loonsverhoging kracht bij heer Kuipers op het veld een verwil- ie®n afd®"
te zetten. D In Deest aan de Waal bij derde of wellicht ontsnapte bever ont- g palltl® *n het ®ven t®
Nijmegen zal het Zondag feest zijn. dekt. Zijn hond raakte met het knaag- p enemde op straat toezicht uit
Daar viert de heer Thijssen een meik- dier in een gevecht op leven en dood de Omeangsïo™™,tus-
J - 1 - - SGTl mnnncvn on urninuon T51nIrheior
waardig jubileum. Hij is dan vijftig gewikkeld, dat in het voordeel van de
jaar getrouwd, evenveel jaren onder- eerste eindigde, al kwam de hond er
wijzer en vijftig jaar sociaal werker niet zonder „kleerscheuren" af. O
bij het Wit-Gele Kruis. Honderd vijf-
tig jaar arbeidzaamheid in één naive
eeuw. Vierduizend Roomskatholie-
ken in West-Frankrijk hebben beslo
ten voorlopig geen belasting te beta
len, zolang de staat aan hun scholen
geen subsidie geeft Dat is dus een
soort fiscale staking. O Meneer De
Schipper in Kïoetinge verloor 27 jaar
geleden zijn verlovingsring, toen hij
op zijn land aan het werk was. En
laat die ring nu dezer dagen op dat
zelfde perceel zijn teruggevonden. Het
ding is misschien 27 keer mee-omge-
ploegd, maar zoekraken, nee!
JJit een circus in Huehertal in de
buurt van Baden zijn twee ieeu- KIEST MUI l Beter Vaat, cton ftoot#
sen mannen en vrouwen. Blijkbaar
ook niet allemaal heren in het ver
keren, daar in Belgie.
Hl bouwkundig studentengezelschap
Stylos" in Delft had ter gelegen
heid van zijn elfde lustrum een prijs
vraag uitgeschreven voor bouwkun
dige werken. Maar de jury vond de in
zendingen ronduit erbarmelijk. Heus.
dat waren de eigen woorden van de
deskundigen. Men fluistert, dat - „Sty
los" zijn naam wil wijzigen in „Stijl
loos", maar dat zal wel niet waar zijn.
U Amerikaanse burgers zullen worden
opgeleid, om in geval van oorlog de
aanwezigheid van gammastaalen ten
gevolge van atoomontploffingen te
kunnen vaststellen. Wat gaan we voor
uit, wat gaan wa vooruit)
Samen met Britse vlooi
en luchtstrijdkrachten
Het smaldeel Nederlandse Antillen,
onder bevel van schout bij nacht J. J.
L. Willinge en bestaande uit Hr. Ms.
vliegtuigkampschip Karei Doorman, on
der commando van kapitein ter zee C.
W. Slot, Hr. Ms. luchtverdedigingskrui
ser Jacob van Heemskerck, onder com
mando van kapitein ter zee C. J. W
van Waning en Hr. Ms. fregat Johan
Maurits van Nassau, onder commando
van kapitein-luitenant ter zee J. van
Haga, zal zijn reis naar de West beslui
ten met oefeningen tezamen met de
Britse zee- en luchtstrijdkrachten.
Bij hot invaren van het Engelse ba
naal op 2 Mei a.s. zal het smaldeel
worden opgespoord en geschaduwd
door vliegtuigen van het Coastal Com
mand. Vliegtuigen van de Karei Door
man zullen trachten deze schaduwers
te verkennen en te onderscheppen
Vervolgens zullen vliegtuigen van de
Karei Doorman een aanval doen op
een Britse torpedobootjager, waarna
een aanval van Britse torpedomotor
boten op het smaldeel volgt. De oefe
ning wordt besloten met een aanval
van Britse marinevliegtuigen op de
Karei Doorman, die zal trachten met
eigen vliegtuigen deze aanval af te
weren.
De bevelhebber der zeestrijdkrach
ten, vice-admiraal jhr. E. J. van Holthe,
zal zich op 27 April naar de Azoren
begeven en zich op de Karei Doorman
inschepen, teneinde het laatste deel
van de reis en de oefeningen mee te
maken.
