Nieuw-Guinea moet Nederlands blijven
Kort Bestek
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Zware aardschok
op O.-Java
Vijfduizend sloffen
aardbeien bleven
onverkoopbaar
Op zoek naar de stad van de Liefde
Besprekingen verlopen stroef
Conferentie over plan-Schuman
is gisteren begonnen
Koningin en Prins maakten een
triomftocht door Groningen
Een Hobbema voor
Canada
Komt Vogeler vrij in ruil voor
„Kroon van St. Stefanus"?
Woensdag 21 Juni 1950
147e Jaargang No. 143
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
MINISTER VAN MAARSEVEEN ZEGT:
Indonesië onmachtig ioi goed bestuur
Antwoord aan Pandit
Nehru en Sukarno
Honderdduizend ton
wapens naar West-Europa
Republiek Djokja stelt te hoge eisen
INVOER VAN KAAS IN
ENGELAND SPOEDIG VRIJ
Voorstellen van verre
strekking ingediend
Voor zes millioen ECA-
steun aan Suriname
Overal enthousiaste, juichende Noorderlingen
Ontroerend moment in
Doofstommeninstituut
OOSTZEE ALLEEN
SOWJET-TERRITOIR?
Wachtend op terugkeer naar België
Mevrouw Roosevelt
was in Oud-Vossemeer
komt
„Gone with the wind"
in circulatie
Hongaren stellen hoge
eisen
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9, Tel. 3320
Postgiro 187294
REDACTIE
AchtercLin 20, Tel. 2274
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
ALKMAARSCHI COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. mm.
Familieberichten 20 ct. p.
m.m. Vraag en Aanbod
(alleen 2e hands goederen)
tot 15 woorden f I.—, elk
woord meer 5 ct. Uitslui
tend contant.
Abonnementen f 1.50 per
maand, f 4.50 per kwar
taal plus incassokosten.
(Van onze parlementaire medewerker)
Over het hoofd van de leden der Eerste Kamer en het Nederlandse volk heen
beeft de minister van Uniezaken en Overzeese Rijksdelen, mr. J. H. van Maarse
veen, Dinsdagmiddag in de Eerste Kamer een duidelijk antwoord gegeven aan
de minister-president van India, Pandit Nehroe, die na zijn bezoek aan Sukarno
op een persconferentie in Singapore verklaard heeft, dat Nieuw Guinea zijns
inziens onder Indonesisch gezag behoort te komen. Uiteraard repte mr. Van
Maarseveen met geen woord van deze verklaring, doch het was duidelijk, dat
lijn uiteenzetting er op geïnspireerd was. De regering staat nog altijd op het
standpunt, zo zeide hij, dat Nieuw Guinea Nederlands gebied blijft. Een Neder
lands beheer is namelijk in het belang van Nieuw Guinea en ook overeenkom
stig de daar levende wensen.
eigen status terecht komen. Onder
Nederlands gezag zal het daartoe
t.z.t. kunnen overgaan.
Absoluut onjuist noemde de minis
ter de opvatting, dat Nederland zijn
koloniale overheersing zou willen
handhaven.
Mr. Van Maarsveen legde deze ver
klaring af tijdens een debatje over
het wetsontwerp tot bekrachtiging
van een met toepassing van artikel
183 der Indonesische staatsregeling
vastgestelde ordonnatie, waarbij voor
Nieuw-Guinea het algemeen uitvoer
recht wordt verlaagd van 20 tot 8%.
Een interessant debatje met een
verrassend slot! De ordonnatie was
anderhalf jaar geleden uitgevaardigd
en toen bedoeld voor geheel Indone
sië. Op het ogenblik kan zij nog
slechts voor Nieuw-Guinea gelden.
Mr. J. A. Jonkman van de P.v.d.A.,
vond deze methode van wetgeving
niet elegant, omdat sinds de souve-
reiniteitsoverdracht de situatie gron
dig gewijzigd is. Hij gaf uitstel van
Voor alles zal de regering haar aan
dacht concentreren op het welzijn van
de nu onder moeilijke omstandighe
den levende bevolking. Daarna zal zij
trachten het land tot ontwikkeling te
brengen en het bestuurlijk zo goed
mogelijk te organiseren. Er zal echter
tegen overhaasting gewaakt worden.
Indonesië is volstrekt niet bij mach
te de taak van Nederland in Nieuw-
Guinea over te nemen, zo vond de
bewindsman. Men kampt in Indonesië
zelf met een nijpend tekort aan on
derwijskrachten. Op medisch en tech
nisch gebied zijn er evenmin voldoen
de bevoegde mensen en dit euvel
wordt sterker naarmate er meer Ne
derlanders repatriëren. Voor Nieuw-
Guinea heeft Indonesië dus bij lang
na geen krachten genoeg.
Onder die omstandigheden is het
uiteraard niet in het belang van
Nieuw-Guinea, dat Nederland er zijn
handen van zou aftrekken. Over
dracht van de souvereiniteit over
Nieuw-Guinea aan Indonesië zou on
getwijfeld een voorlopige stilstand in
de ontwikkeling in dit' overzeese
Rijksdeel tengevolge hebben.
Indien het nu onder Indonesisch
gezag gesteld zou worden, zag mr.
Van Maarseveen bovendien niet veel
van een geheel vrije bepaling van de
Ve/e doden en gewonden
De hevigste aardschok in de laatste
vijftig jaar heeft Maandagavond Oost-
Java geteisterd. De schokken hielden
ongeveer een minuut aan en hebben
vrij grote verwoestingen aangericht. Er
is melding gemaakt van doden en ge
wonden Zo vielen er in Surabaja twee
doden en 25 gewonden. Verschillende
huizen en een houtzagerij stortten in,
de stroomlevering en de telefoonver
bindingen werden onderbroken. In
Grissee waren veertien doden en veie
gewonden, het nabijgelegen Sidaju telt
vijftig vernielde en twee honderd be
schadigde woningen. In Pantjeng werd
een missigit vernield, waarbij 43 ge
wonden te betreuren waren.
de verdere behandeling in overweging,
een denkbeeld, waarvoor ook prof.
mr. A. N. Molenaar (VVD) voelde.
Prof. dr. J. de Zwaan van de GHU
wilde zelfs wachten tot de beslissing
over Nieuw-Guinea gevallen is.
Nadat de minister zonder portefeuil
le, de heer L. Götzen, enkele zake
lijke opmerkingen had beantwoord en
op aanneming had aangedrongen,
diende mr. J. A. Jonkman een voor
stel van orde in tot uitstel van de
behandeling van het wetsontwerp tot
nader order.
„Dat betekent eigenlijk intrekking
van het wetsontwerp", concludeerde
minister J. H. van Maarseveen.
De Kamer maakte ten slotte een
einde aan de discussies door het voor
stel van mr. Jonkman met 23 tegen
7 stemmen aan te nemen. Tegen stem
den de zeven R.K.-afgevaardigden mr.
A. N. G. i. Steinküher, mr. G. C. J.
D. Kropman, A. C. de Bruyn, H. J.
Kuiper, dr. H. J. J. van Velthoven,
prof. dr. L. J. C. Beaufort en P. A.
Kerstens. Drie leden van de fractie
der KVP stemden vóór het voorstel-
Jonkman.
De aardbeiencampagne te Beverwijk
verloopt slecht. Wel is de aanvoer
groot, doch de prijs stelt zeer teleur.
Gistermiddag is iets gebeurd, wat nog
nimmer tevoren geschiedde zolang er
in de streek Kennemerland aardbeien
worden geteeld: er zijn niet minder dan
5000 sloffen met aardbeien onverkocht
gebleven, zijnde 1/7 gedeelte van de
aanvoer.
De onverkochte partij bestond voor
namelijk uit vruchten met dop. Voor
aardbeien zonder dop was de handel
iets gunstiger. De prijs bedroeg f 1.50
f 2.20 per slof.
De onverkoeht gebleven aardbeien
worden verwerkt tot vruchtensap.
In de loop van de komende dertig
dagen zullen meer dan honderddui
zend ton Amerikaanse wapens naar
West-Europa verzonden worden om de
militaire verdediging van de landen
van het Noordatlantische gebied tei
versterken, zo wordt uit goede bron
vernomen.
Britse archeologen zijn de ruïnes van
de grootste tempel van Aphrodite, de
Griekse godin van de liefde, aan het
opgraven met de bedoeling de gehei
men van Paphos „de stad van de lief
de" uit de antieke wereld bloot te leg
gen.
De tempel werd tussen 1600 en 1050
De Indonesische eenheidsstaat
Communistisch gevaar dreigt
De besprekingen in de gemengde
commissie van de Republik Indonesia
Serikat en de Republik Indonesia
(Djokja) over de vorming van een een
heidsstaat duren thans reeds veertien
dagen, zonder dat ze veel opschieten.
Hatta verwacht, dat men begin Juli de
onderhandelingen zal kunnen afsluiten,
doch in Djakarta wordt sterk aan de
mogelijkheid hiervan getwijfel-"
De moeilijkheden schijnen vooral
een gevolg te zijn van de starre hou
ding van Djokja, dat Djokjakarta als
De Britse regering heeft de invoer
van alle Nederlandse kaassoorten, met
uitzondering van Cheddarkaas, met in
gang van 3 Juli geheel vrij gegeven
Dit hangt samen met het voornemen,
de distributie van kaas op te heffen
Ook de Engelse koloniën zullen voor
taan vrij kaas in Nederland kunnen
kopen.
Gedelegeerden uit Frankrijk, West
Duitsland, Italië, Belgie, Nederland en
Luxemburg zijn Dinsdagmiddag in dc
Klokkezaal van het Franse departe
ment van Buitenlandse Zaken aan «ie
Quay d'Orsay te Parijs bijeengekomen
voor een bespreking over het plan-
Schuman inzake het gemeenschappe
'Üke beheer van de zware industrie in
West-Europa. Schuman heeft een korte
openingsrede gehouden, waarin hij als
het essentiële van zijn plan noemde de
vervanging van dumping en discrimi
natie door een verlichte samen wet-
hing. Even belangrijk vond hij voorts
4e vooruitzichten op bevrijding van de
Europese gemeenschap van de latente
oorzaak van onrust, wantrouwen en
angst.
Binnen enkele dagen zal een Frans
ontwerp-verdrag, waarin de uitwerking
yan de eerste voorstellen van Schuman
's opgenomen, aan de delegaties wor
den voorgelegd. Het zal de grondslag
voor de besprekingen vormen.
Aangenomen wordt, dat de eerste
twee of drie dagen gewijd zullen zijn
Weerbericht
Verwachting, geldig tot Donder
dagavond: Meest zwaar bewolkt
met af en toe regen, hier en daar
met onweer. Meest matige wind
hoofdzakelijk tussen Zuid en West
Nog iets lagere temperaturen.
Donderdag: Zon op 4,20, onder
21,04 uur Maan op 13,08, on
der 0,36 uur (E.K.)
aan het vaststellen van de procedure
en de manier van werken, alsmede aan
niet-officiële gedachtenwisseling tus
sen de afgevaardigden.
Het Franse ontwerp zou inzonderheid
de nadruk leggen op het supra-natio-
nale gezagsorgaan en voorstellen om
trent zijn functies en bevoegdheden
inhouden Ook zou worden verwezen
naar een nog hoger orgaan, waaraan
het gezagsorgaan voor de zware in
dustrie verantwoording verschuldigd
zou zijn.
hoofdstad wil behouden, al zijn amb
tenaren in de departementen van de
eenheidsstaat wil onderbrengen zonder
acht te geven op de belangen van an
deren, en in geen geval de Republiek
als deelstaat wil opheffen. Djokja
schijnt ervan overtuigd te zijn, dat in
Djakarta nog steeds een koloniale
sfeer heerst, die allen besmet, die in
die stad werkzaam zijn. In Djakarta
ziet men in deze eisen een bewijs van
de onwerklijke sfeer en de zelfover
schatting, die in Djokja heersen.
Het bedenkelijkste is, dat de commu
nisten de nationalistische sentimenten
in Djokja aanwakkeren, om er te zij
ner tijd gebruik van te kunnen maken
voor eigen oogmerken. De Partai Na-
sional Indonesia schijnt voorts voorne
mens te zijn, te werken in de richting
van opzegging van de overeenkomsten
der R.T.C.
Door al deze omstandigheden vreest
men in Nederlandse kringen in Dja
karta, dat eventuele stappen van de
Nederlandse regering met betrekking
tot het zelfbeschikkingsrecht uitslui
tend zullen leiden tot ondermijning
van de positie van gematigde figuren
als Hatta, en een nadelige invloed zul
len hebben op de betrekkingen tussen
Nederland en Indonesië.
Volgens de bladen ,.De West" en
„Suriname" heeft de ECA gunstig ge
adviseerd met betrekking tot steun
verlening aan Suriname. „De West"
schrijft, dat te verwachten is, dat Su
riname voor een bedrag van 5,5 milli
oen gulden aan zware Amerikaanse
landbouwmachines zal krijgen. Het
blad „Suriname" noemt een bedrag
van ruim zes millioen gulden, dat zou
zijn voorgesteld.
vóór Christus gebouwd bij de plaats
aan de kust van Cyprus, waar Aphro-
dtie „uit het schuim van de zee gebo
ren zou zijn". Engelse geleerden leg
den in de 19de eeuw enkele gedeelten
van de tempel bloot, maar het grootste
gedeelte bleef verborgen onder de
huizen van het dorp Kouklia. De ex
peditie die nu aan de arbeid is tracht
tevens uit te zoeken wanneer Paphos
werd gebouwd. Als de eerste vondsten
veelbelovende resultaten opleveren, zal
men het volgend jaar met opgravingen
op grote schaal beginnen.
De expeditie staat onder leiding van
de Schotse hoogleraar T. B. Mitford.
Verder werken mee professor John
Henry Iliffe, voormalig hoofd van de
Palestijnse archeologische afdeling en
de heer en mevrouw Andrew R. Burn
van de universiteit van Glasgow.
HAVENSTAKING TE WELLINGTON
GEËINDIGD
De staking der bootwerkers te Wel
lington, de hoofdstad van Nieuw-
Zeeland, die twee dagen heeft ge
duurd, is geëindigd. De bootwerkers
zullen een toeslag op hun loon krij
gen.
Duizenden Groningers hebben het Koninklijk Paar gistermiddag een enthou
siaste ontvangst bereid. Overal, waar de calèche passeerde, stonden wuivend»
en juichende burgers. Dat begon al bij het station. Om precies kwart over drio
stoomde de Koninklijke trein het hoofdstation te Groningen binnen. Autori
teiten begroetten het Koninklijk Paar, kinderen boden bloemen aan, de Kon.
Liedertafel „Gruno" zong het Wilhelmus.
Voorts is in het Groningse Museum
een gereorganiseerde historische afde
ling door de Koningin geopend. Van
daar begaven de hoge gasten zich naar
het Provinciehuis, waar een officiële
Buiten het station stonden zesdui
zend jongelui, leden van de Groningse
jeugd- en sportverenigingen, de hoge
bezoekers toe te juichen. Voor het ge
bouw stonden de rijtuigen gereed en
toen begon een grootse triomftocht
door de Noordelijke universiteitsstad.
Van het station af tot bijna aan het
centrum toe stonden jeugd- en sport
verenigingen in uniform opgesteld.
Kinderen zwaaiden met vlaggen en
groen en zongen de Koningin en Prins
toe.
Het eerst werd een bezoek gebracht
aan de internationale bakkerstentoon
stelling De Zilveren Krakeling in de
Harmonie. De Koningin en de Prins
zagen er o.m. hoe een taart werd ver
vaardigd. Vervolgens reed het gezel
schap naar- het Doofstommeninstituut
aan de Ossenmarkt. Vier doofstomme
kinderen boden de Koningin en de
Prins kleine geschenken aan voor hen
zelf en voor de Prinsesjes. Weken
lang hadden de kinderen gestudeerd op
de woorden, waarmee zij deze kleine
gaven moesten overhandigen. Het was
een ontroerend moment.
Washington heeft gereageerd opeen
verhandeling van een Russisch juri
disch candidaat in „Staat en Wet",
het orgaan van de Russische academie
van wetenschappen. In deze disserta
tie wordt betoogd, dat de landen aan
de Oostzee wettelijk en historisch ge
rechtigd zijn oorlogsschepen van an
dere landen uit de Oostzee te weren
„en daardoor de EngelsAmerikaan
se imperialistische veroveringsplan
nen te verijdelen".
In welingelichte Amerikaanse krin
gen is naar aanleiding van dit artikel
de verzekering gegeven, dat de Ver
enigde Staten de Oostzee als een open
zee beschouwen en iedere Russische
stap tot sluiting ervan zullen tegen
gaan.
j^ilhelm Pieck, de president van
Oost-Duitsland kreeg een aanbod
van een arbeider in Lubeck. die een
oog wilde afstaan om een „door de
oorlog blind geworden strijder voor de
vrede" te helpen Pieck heeft dit af
geslagen Het was niet nodig, zei hij
want de Russische geleerden werkten
dagelijks met hoornvliezen van over
leden personen Levende ogen konden
daardoor gespaard blijven En Pieck zei
ook, dat ze zoiets in Amerika niet kon
iiiiiiiiiiiiiniiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
ten, dat verreweg net grootste deel
van de Zwitsers industrie-arbeiders
zijn. In de vreemdelingen-industrie.
In Kano in Nigeria is een vijfling ge-
boren, vier jongens en één meisje.
Heinzmann doodgevallen toen een Moeder en kinderen maken het wel.
stalen mast van 40 meter lengte afbrak 0ver de vader WQrdt niets vermeld. Q
Heinzmann trad op onder de naam „De
Aan het eind van het jaar zal het vijf-
tig jaar geleden zijn, dat de Amsterdam
lozen in Zwitserland bedroeg op 31 se gemeentelijke 2eneeskundige dienst
Mei van dit jaar 5.880, dat is minder werd icht Met feestavonden en
dan een procent van de werkende be
den. Maar" daar""tw'ijfel ïkTan!" Het viking. Daarbij moet u natuurlijk we- herdacht.'
plaatselijk actie-comité in Arke) van 't
een sportfestijn zal dit feit worden
..Koningin Wilhelminafonds" is erin
geslaagd om van de 350 gezinnen en
1300 inwoners van deze plaats 176 con
tribuerende leden in te schrijven. De
gemeenteraai deed ook een duit in
het zakje en verhoogde de gevraagde
subsidie, die t 0.005 per ingezetene zou
hebben bedragen tot f 25.— in totaal
Het Amerikaanse comité voor een
Verenigd Europa heeft verteld, dat het
het plan-Schuman steunt Als de Ame
rikanen nu het spreekwoord: „Goed
voorgaan doet goed volgen" maar ken
nen!
gij een circusvoorstelling in Pueblo in
Colorado is de 35-jarige
Franz Ik broed op het plan - Theodoor!
^ijftig leden van de Algemene Fede
ratie van Amerikaanse vrouwen
clubs zuilen in September een bezoek
aan Europa brengen, teneinde de vrede
voor de wereld te behouden. De dames
komen ook in ons land De bosbes-
senstruiken op de Veluwe beloven over
het geheel genomen een goede oogst
te geven. De struiken zitten vol groene
bessen, die laten aanzien, dat ze de
droogte goed zullen doorstaan. En
tot besluit, als u zo naar de lucht kijkt,
zoudt ge, vrienden dan zeggen, dat nu
pas de zomer is begonnen? 't Lijkt wel
of we onze portie goed weer al gehad
hebben.
Een recente foto van Koning
Leopold nan Belgie en zijn echt-
genote, Prinses de Rethy, genomen
in hun tijdelijk verblijf te Prégny
waar zij het tijdstip afwachten,
waarop zij naar Belgie kunnen
terugkeren.
ontvangst door het Provinciale bestuur
was georganiseerd. De Commissaris der
Koningin, de heer E. H. Ebels, hield
hier een welkomstrede, waarin hij er
op wees. dat behalve in de stad Gro
ningen, in de provincie weinig sporen
van het oorlogsgeweld meer te vinden
zijn Spreker uitte de wens, dat het
Koninklijk Paar spoedig nog eens naar
Groningen zou mogen komen en dan
één of meer der Prinsesjes zouden
meenemen.
Tijdens de receptie heeft Prins Bern-
hard de kapitein ter koopvaardij Ka-
rel van Woude gedecoreerd met het
kruis van verdienste. Voorts werd nog
een bezoek gebracht aan Helpman, het
Zuidelijke stadsdeel, en toen, terwijl
dreigende onweerswolken zich boven
de stad samenpakten, reed de stoet
naar de ambtswoning van de Commis
saris der Koningin. Het Koninklijk
Paar arriveerde daar juist voordat een
hevig onweer losbarstte.
De Eerste Kamer keurt het
voorstel goed
De Eerste Kamer heeft gisteravond
zonder hoofdelijke stemming het voor
stel aangenomen van de regering om het
schilderij De Twee Watermolens, van
Meindert Hobbema, aan het Canadese
volk af te staan als blijk van dank
baarheid voor het geen Canada tijden*
en na de oorlog 19401945 voor Neder
land heeft verricht.
De communist Schalker verklaarde,
tegen het voorstel te zijn. Hij meende,
dat men er niet af was, te zeggen, dat
het aandeel van de Sowjetunie in onze
bevrijding slechts indirect is geweest.
Men moet de enorme prestaties van
dit land erkennen.
De minister-president, de heer Drees,
meende, dat men aan de prestatie van
de Sowjetunie geen onrecht doet, wan
neer men aan Amerika, Canada en En
geland een geschenk aanbiedt.
Mevrouw Roosevelt heeft gisteren
het aangekondigde bezoek aan het
eiland Tholen gebracht. Zij bezocht
verschillende punten op het eiland,
die verband houden met de familie
geschiedenis. Er zijn een aantal kleine
geschenken aangeboden, zoals klomp
jes, een pop in oudthoolse kleder
dracht aangekleed door de tegenwoor
dige bewoonster van Huize Roosevelt,
een reproductie van het familiewapen,
dat in de schoorsteenmantel van het
gemeentehuis van Oud-Vossemeer is
aangebracht. Met ongeveer dertig per
sonen met de geslachtsnaam Roose
velt heeft mevrouw Roosevelt met
haar gezelschap voor de fotograaf ge
poseerd.
De film „Gone with the wind" zal
in ons land in circulatie worden ge
bracht door Metro Goldwyn Mayer,
Naar men verwacht omstreeks Kerst
mis van dit jaar.
Voor de vertoning van deze film
in het kader van het Holland—festival-
1950 zijn zoveel aanvragen binnen
gekomen, dat slechts als het Amster
damse City Theater 30.000 bezoekers
kon bevatten, elke aanvrage zou zijn
toegewezen. Nu kon slechts aan ca.
1800 worden voldaan.
Naar te Wenen verluidt, zullen de
Amerikanen de eeuwenoude „IJzeren
Kroon van St. Stefanus" aan de Hoa-
garen moeten teruggeven, wanneer zu
willen bereiken, dat de Amerikaanse
zakenman Vogeler, die thans vijftien
jaar gevangenisstraf uitzit, wordt vrij
gelaten. De ijzeren kroon is het voor-
naamste stuk van de Hongaarse kroon,
juwelen.
Voorts zou de Amerikaanse regering
moeten bewilligen in heropening /an
de Hongaarse consulaten in de VS, die
na het proces op bevel van Washington
zijn gesloten en het verbod van reizen
naar Hongarije moeten intrekken.
Koning Stefanus van Hongarije werd
in 997 tot het Christendom bekeerd en
ontving de kroon in 1001 van Paus
Sylvester II. De kroon werd na de oor
log in de Amerikaanse zone van Duits
land gevonden en is thans in handen
van de Amerikaanse autoriteiten aldaar
Kardinaal Mindszenty zou de Ameri
kanen hebben verzocht, de kroon on
der geen enkele voorwaarde aan de
huidige machtshebbers uit te leveren.
Behalve de erkende aardappel
handelaren zullen tot 1 Juli 1950 ook
erkende handelaren in groenten en
fruit op de veilingen aardappelen mo
gen kopen.