Politieke delinquenten gedood in interneringskamp op Sumatra ANGOB waste Krommenie bijeen Ook Belgie kent huurproblemen !LOO ie Uloschool Slem-pad aan Zee -drve Proces tegen de Staat der Nederlanden Korea vandaag: Onder de vlag der V.N. Varkensstapel breidt zich aanhoudend uit Twintig doden bij botsing in Marokko Echtgenote als Borra Glimlachje De strijd tegen het collecte-euvel Wetsontwerp aangeboden Piloot in de winkel winkelier hij de straaljager Goed geslaagde algemene vergadering RCH-bestuur geschorst? Bestaande voorschriften niet te handhaven arse damtitel de eindstrijd inge- er belangrijke par- kampioen 1949, de ernstigste gega- aar. jedwongen het „kerk- tten en in een moei- hij een aardige opgeven ag 0—2; M. Oud— s—Burgert 02; BooyN. Oud uitaten plaatsen de zich in de finale, Burgert vrijwel ze- plaats. zijn er nu 6 be- iterende 3 plaatsen Schuit, M. Oud en strijd, genoemden zijn uit- punten, terwijl M. 6 pnt heeft, elk met partijen. Voor de fl- week vastgesteld de Piederietde Jong,- slissingspartjj tussen man om een plaats klasse: ledema 02; Bak- 20; Langereis StamKlinkhamer MAANDAG 3 JULI 1950 LUB D.O.o. »en van de Zomer- schaakclub ,.DOS" P. Opdam 10; J. 1; P. v. Hoven AppelC. Kooy 01; gthart 1—0; W. Speet» letieksuccessen JOVES-athleten heeft >men aan de wed- waarbij goede re- werden. laagde er in het pringen Junioren A te brengen op 1,67 hem de eerste prijs von de 200 m. D in sec., waardoor h\f promoveerde. Piet bij het discuswer- le prijs met een m. De 3000 m. was legenheid, want Rein Groen werden hier tijden van 10 min. Verder won A. D in 2 min. 14,5 Couwenhoven het es met 4,78 m. rijbis werd 2e op worp van 27,59 m.; op de 600 m. Jun. m. 37,5 sec en Piet m. C in de tijd van enkele meisjes naar laatste clubcompeti- het Meisjes District orden te Hengelo de gd kampioenschap- Doves zullen hier- 2 meisjes deel- vindt een grote plaats te Alkmaar Bokaal", een beker istrijd met punten de Verenigingen: Suomi, Zaanland, De Doves-athleten groot aantrekkelijk lemend hoofd der eer Janssen de omenteel examinator Zaterdagmorgen de tateerde hij dat on- bezoek hadden ge- eekkamer was het nd. De dieven had van hun gading ge- gang hebben zij de leegenomen. De na- est 't eveneens ont- een ruit gebroken, microscoop konden de ongenode gasten leest bij de LTB aan ar examen-opgaven die afkomstig waren De politie stelt een EEN KLAPHEK de Rechte Honds- >o ku.inen zich nog n met de voor van de laan waar v'orden geplaatst. Zij Staten het desbe- ït niet goed te keu tot een andere op- jdagse bridge-drive itste van de maand itscheeps gaan en en met zich mee- omst in hotel „Bel- iarmee in overeen- ig van de wedstrij- laadt 67 y. pt 2. >t. 3. Dr. Heringa— p. 4. Hartgrink— HopmanDekker rk—Berkhout 55 45 pt. 8. Gebr. Dames Hartgrink— leyHuiberts 40 pt. I Beestachtig optreden tegen gevangenen In een civiele procedure hebben de Amsterdamse advocaat en procureur mr. A. G. Besier en de procureur mr. J. H. Willems uit Den Haag de Staat dér Nederlanden gedagvaard namens de nabestaanden van ir. L. K. A. Raedt van Oldebarnevelt, die vijftien jaar lang als civiel ingenieur in overheids dienst is geweest bij het voormalig Ne derlands-Indische gouvernement. Hij werd als NSB-er in de oorlog in Indie gearresteerd en twee jaar later naar een interneringskamp op Suriname overgebracht. Volgens de bij de arron dissementsrechtbank te *s-Gravenhage uitgebrachte dagvaarding zou hij in 1942, nadat hij 2lh maand in dit kamp gedetineerd was geweest, in de nacht van 6 op 7 November van dat jaar „na een kort verhoor zonder meer met een stoot uit de tommygun van een mari nier zijn doodgeschoten". Toen Indie onder de voet dreigde te worden gelopen door de Japanse le gers, stelde men 145 geïnterneerde NSB-ers, die in het Indie-van-toen in tussen de naam hadden gekregen van „de groep der onverzoenlijken" (vol gens de betrokkenen bevonden er zich circa 60 gevangenen onder, die geen lid van de NSB waren) op transport naar Suriname. Een van hen was Ir. Raedt van Oldebarnevelt. De 145 ge vangenen werden in Suriname aanvan kelijk in de strafgevangenis „Nieuw Amsterdam" opgesloten en tenslotte in Augustus 1942 overgebracht naar het onder Nederlandse militaire leiding staande kamp op de „Jodensavannah", gelegen ongeveer 55 km ten Zuiden van Paramaribo. In Juli 1946 werden de overlevenden van deze groep met het m.s. „Boissevain" naar Nederland verscheept, zodat zij in totaal door de Nederlandse regering 6 jaar gedeti neerd zijn gehouden. Bij hun debarka- tie in Amsterdam herkregen zij zonder meer hun vrijheid en werden onvoor waardelijk buiten vervolging gesteld. Bevel was bevel Twee mariniers uit Nijmegen, die bij de bewaking van het kamp op de Jo densavannah een rol hebben gespeeld, hebben kort geleden op bevel van het gerechtshof 6 weken in voorarrest doorgebracht, maar zij beriepen zich op de bevelen, die zij van de kamplei ding zouden hebben gehad. Volgens afgelegde verklaringen werd in het kamp „het systeem van uren lange kromsluitingen" toegepast, scho ten de bewakers zonder aanleiding met tommyguns door de barakken en werd medische verzorging expresselijk aan de gedetineerden onthouden". De aanleiding tot het doodschieten van de ingenieur Raedt van Oldebar nevelt wordt in de thans uitgebrachte dagvaarding uitvoerig omschreven. Daarin is vermeld, dat de ingenieur, samen met drie andere gedetineerden, L. A. van Poelje, C. J. Kraak en J. E. Stuhlemeijer, eind September 1942 weigerde een nodeloos in vervuilde toestand gebracht toilet te reinigen, „omdat geen reinigingsmiddelen wer den verstrekt". De toenmalige kamp commandant, reserve-kapitein Mouwen zou hen deswege hebben laten opslui ten in de z.g. strafcel, die beschreven wordt als een ruimte van 1 bij 2 meter. J)e gestraften zeggen van mening te tsijn, dat opsluiting in een dusdanige jeperkte ruimte in een tropisch kli maat .„een ware marteling betekent" Zij zeggen voorts, dat zij „door wan hoop gedreven na 6 weken in deze cel te hebben doorgebracht op 4 November een ontvluchtingspoging ondernamen". Binnen twee uagen werden zij weer opgespoord en des nachts om 12 uur naar de hoofdwacht van het fort Ze- landia vervoerd, waar zij werden ont vangen door twee mariniers uit Nij megen, t.w. H. Grift en Verhoeven. Op bevel van de thans gepensionneer- de reserve-overste der mari C. H Cuyck zouden zij „onder een regen van knuppelslagen letterlijk in een stenen cel zijn getrapt", waarna als eerste Stuhlemeijer geboeid naar het bureau van de plaatselijke commandant werd geleid. Hier werd hij, volgens de dag vaarding, verhoord door dezelfde res.- overste Cuyck, alsmede door de hoog ste militaire chef op dat moment: kolo nel J. K. Meier van de KNIL, toen maals territoriaal commandant van Suriname. Bij dit verhoor zou Stuhle meijer een kies uit de mond zijn gesla gen. Nadat deze gevangene was terug gebracht naar de cel, werd, volgens de dagvaarding, ingenieur Raedt van Ol debarnevelt door de marinier Verhoe ven naar het bureau van de plaatselij ke commandant gebracht om eveneens door de beide daar aanwezige officie ren te worden verhoord. Beestachtig optreden Na een kort verh or, aldus de dag vaarding, werd de ingenieur met een stoot uit de tommygun van een der be geleidende mariniers doodgeschoten, waarna Van Poelje uit zijn cel zou zijn gehaald en eveneens werd neergescho ten. Van Poelje zou niet onmiddellijk zijn overleden, maar „gillend en hui lend van pijn en badend in zijn bloed door de mariniers op een auto zijn ge gooid en weggebracht, om korte tijd daarna te sterven". Ook Kraak werd nog gehoord, maar „waarschijnlijk door het ingrijpen van de heer Gum- mels, directeur van de nabijgelegen ge vangenis, voor executie behoed". Schriftelijke Instructies? Afgezien van deze behandeling, die de echtgenote en de twee zoons van de ingenieur als eisende partij in deze ci viele procedure een „onrechtmatige behandeling" noemen, baseren zij hun eis tot schadevergoeding op het „thans bekend geworden feit, dat aan de bei de mariniers schriftelijke instructies zijn gegeven om de gevangenen neer te schieten door kolonel A. van Oosten," toenmaals plaatselijk commandant van Paramaribo, thans in overheidsfunctie te 's-Gravenhage. De nabestaanden van de overleden L. A. van Poelje wensen, naar wij ver nemen, op religieuze gronden geen proces tegen de Staat of een and.re gedaagde partij te beginnen. Te Lake Success wordt vernomen, dat men aldaar verwacht dat de he melsblauwe vlag der Ver. Naties bin nenkort zal worden gevoerd door de eenheden te land, ter zee en in de lucht, die in Korea operaties uitvoeren, om de resolutie van de Veiligheidsraad ten uitvoer te leggen. Opdracht is ge geven zo spoedig mogelijk vlaggen en mouwbanden, waarop het embleem der Ver. Naties is afgebeeld, naar Korea te zenden. EEN AMERIKAANSE VLOOT NAAR HAWAÏ Admiraal Arthur Radford, opperbe velhebber van de Amerikaanse vloten in de Stille en Atlantische Oceaan, heeft bekend gemaakt, dat een nieuwe vlootafdeling met speciale opdracht, die thans aan de Westkust der V.S. wordt samengebracht, binnenkort naar het gebied van Hawai vertrekken. De codenaam voor de vlootafdeling is „Yoke". OOSTDUITSE VOLKSPOLITIE NAAR NOORD-KOREA? Volgens een bericht van de Westber- lijnse „Telegraf" zullen detachementen van de Oostduitse volkspolitie binnen kort per vliegtuig naar Korea vertrek ken om aan de zijde van het Noord- koreaanse leger te strijden. Hiertoe zijn meer dan 7000 politiemannen uit alle delen van Oostduitsiand bij Ber lijn samengetrokken, aldus het blad. De varkensstapel breidt zich nog steeds uit. In vergelijking met Mei 1949 nam het aantal varkens met ruim 40 procent toe. De varkensstapel is thans gekomen op een aantal van ruim 1.855.000 stuks. Sedert 1934 werd een dergelijk hoog aantal bij de Mei-telling niet meer bereikt. Bij een verkeersongeval op de weg van Taza naar Fez (Marokko), waar een autobus en een vrachtauto met el kaar in aanrijding zijn gekomen, zijn twintig personen gedood en elf ge wond. Ongeluk in mijn Julia In de ondergrondse werken van de mijn Julia te Eygelshoven is Zaterdag morgen de 36-jarige arbeider E. Ar kenbosch uit Kerkrade gehuwd en vader van twee kinderen door ver stikking om het leven gekomen. De man had zich in een afgesloten gedeel te van de mijn begeven, dat niet wordt géventileerd en waar de lucht zodoen de veel mijngas bevat. De Rude Pravo, het centrale or gaan van de Tsjechoslowaakse com munistische partij, deelt mee, dat de aangekondigde zuivering van alle par tijleden 1 Augustus zal beginnen met de uitgifte van nieuwe lidmaatschaps kaarten. Een cafébezoeker deed bij de po litie aangifte, dat zijn portefeuil le met een inhoud van enkele honderden guldens was „ge rold". Bij onderzoek bleek, dat zijn vrouw, blijkbaar manlief kennende, wijselijk de portefeuil le uit zijn zak had gehaald, voor dat hij vertrok. Twee doden bij motor ongeluk Zaterdagmiddag is te Ommen een ernstig motorongeluk gebeurd, dat men tot dusverre niet heeft kunnen reconstrueren. Voorbijgangers vonden de 28-jarige K. J. Reijnders uit Nijver- dal en zijn 41-jarige zwager J. ten Sel- dam, uit Vries (Dr.) in een sloot bij een motorrijwiel liggen. De heer Reijn ders was overleden, de heer Ten Sel- dam was zwaar gewond. Hij is later in een ziekenhuis zonder tot bewustzijn te zijn gekomen, eveneens gestorven. Vermoedelijk is de motor tegen een boom gereden. De beide mannen waren uit vissen geweest en op weg naar huis <3R56f- Heb ik je lang laten schat? wachten, Op het circuit van Zgndvoort werden Zondagmiddag de nationale wieler kampioenschappen op de weg voor amateurs verreden. Linies de nieuwe kampioen W. Dielissen rijdt zijn ere-ronde. Rechts de drie eerst-aankomen- den van links naar rechts: W. Dielissen, H. Dekkersdie tweede werd en W. Verhoeven, de derde in de strijd. Mevrouw Louwers vraagt gratie voor haar man Mevrouw Louwers, de echtgenote van de te Praag tot 15 jaar dwangar beid veroordeelde Nederlandse zaken man, heeft een gratie-verzoek inge diend. De heer J. Louwers, die de Praagse vertegenwoordiger was van de AKU, stond tezamen met negen Tsjechoslowaakse burgers terecht on der beschuldiging van spionnage, ver raad en economische sabotage. Hij werd op 4 Maart veroordeeld. Touringcar te water Op de grens van Brandwijk en Bles- kensgraaf is Zondagmorgen een tou ringcar met 45 inzittenden op een smal le weg te water geraakt. Dit ongeval kostte aan een 72-jarige inzittende uit Rotterdam het leven. De Staatscommissie Vervanging Ar menwet, die in 1947 werd ingesteld met de opdracht een onderzoek in te stel len omtrent de wettelijke voorzienin gen, welke op het stuk van de sociaal- charitatieve zorg zullen dienen te wor den getroffen, heeft speciaal haar aan dacht gericht op het ontwerpen van een wettelijke regeling ter ordening van het collecte-wezen. De sub-com missie, die voor dit doel door haar werd ingesteld, heeft thans haar rap port aan de Koningin aangeboden. Haar conclusies zijn neergelegd in een ontwerp van wet met een memorie van toelichting. Het onderhavige wets ontwerp bedoelt een wettelijke grond slag te geven aan de reeds in de pïac- tijk gegroeide samenwerking, ontstaan uit de werkzaamheden van het Cen traal Archief en Inlichtingbureau inzake maatschappelijk hulpbetoon voor Nederland, dat te Amsterdam is gevestigd. Op het ogenblik zijn bij deze stichting ruim 700 gemeenten vrijwil lig aangesloten, welke gemeenten zich over alle inzamelingen van betekenis centraal laten voorlichten. De sub-com missie wl nu voor niet-plaatselijke col lecten voor de gemeente het advies van oen centraal orgaan verplicht stellen, eventueel als zodanig de genoemde stichting. Het wetsontwerp bevat een regeling voor alle soorten inzamelin gen, terwijl onderscheid wordt ge maakt tussen landelijke en plaatselijke inzamelingen, voor welke beide de be slissing blijft bij burgemeester en wethouders. Alleen voor inzamelingen waarbij het gemeentebestuur niet on middellijk is betrokken, zoals circulai res, radio-omroep etc., bestaat de mo gelijkheid, dat andere organen dan burgemeesters en wethouders tot het verlenen van toestemming bevoegd worden verklaard. JJ3AIS BEKEND maakte enige dagen geleden een straaljager van de LSK een geslaagde nood landing bij Scharnegoutum (gem. Wymbritseradeel). De dorpelingen stroomden uit om het ongewone schouwspel te zien en toen het vliegtuig goed en wel aan de grond was stond practisch het gehele dorp er om heen. Maar de man om wie het ging, de piloot was al gauw verdwenen. Na de spannende minuten had hij behoefte aan een cigaret en dies stapte h:j in het dorp een tabakswinkel binnen. Op zijn geroep verscheen echter nie mand, want ook de winkelier stond bij het vliegtuig en had, evenals elke zakenman in Scharne goutum, zijn zaak in de steek ge laten. De jonge piloot legde toen maar zeventig cent op de toonbank en nam daarvoor een pakje cigaretten mee. Een agent aan wie hij de zaak uitlegde vertrouwde het geval eerst niet, maar toen de vlieger vertel de dat hij bij het vliegtuig behoor de was het in orde. Zoals thans is gebleken, was de aanleiding tot de noodlanding het feit, dat plotseling een mistbank over het vliegveld Leeuwarden trok toen de groep van drie, waar toe de straaljager behoorde, wilde landen. Met behulp van fakkels heeft men toen de landingsbaan aangeduid en de eerste twee toe stellen konden daardoor, zij het met grote moeite, binnenkomen. Middelerwijl had de derde zo lang in de lucht gezeten, dat zijn brand stof vrijwel op was en hij wel naar beneden moest. Daar de piloot geen tijd meer had om in de mist de startbaan op te zoeken heeft hij de meest l-ogische weg gevolgd en bui ten de misbank op een weiland een noodlanding gemaakt, die, dank zij zijn vaardigheid, uitstekend ver liep. Vele afgevaardigden van de zuster organisaties en van de provinciale pro- paganda-commissies en afdelingen van de Algemene Nederlandse Geheel-Ont houders-Bond (ANGOB) waren Zater dagmiddag in de feestelijk versierde zaal van de Sociëteit Ons Genoegen te Krommenie bijeen ter bijt. oning van de acht en veertigste algemene verga dering dezer organisatie. De voorzitter, de heer J. Redeker uit Assen, constateerde met genoegen, dat de sympathie voor de drankbestrijding op het ogenblik groeiende is, voor zo ver deze zich althans keert tegen het misbruik van alcohol. Wel zijn er nog gemeentebesturen, die hun verantwoor delijkheid afwentelen op de caféhou ders, door van deze te eisen, dat zij hun klanten niet te veel zullen geven aan de andere kant is in een aantal gemeenten het Kroonmaximum in gun stige zin herzien. Niettemin moeten we waakzaam blijven, aldus spr. De Ne derlandse drankbestrijding omvat 40.000 personen, een verdwijnend kleine min derheid van ons volk. In verhouding tot d„ groei van de bevol ing is de aan hang van de blauwe beweging achter uit gegaan Spreker wees er in dit ver band op, dat niet alleen enthousiasme en bezieling, doch ook een systemati sche activiteit nodig is. In de propa ganda moeten nieuwe wegen worden gezocht. Noodzakelijk is ook een* zo groot mogelijke samenwerking met de andere blauwe organisaties. Tegen de banale reclame van het bierkapitaal zal de gei-ichte propaganda van de drank bestrijding moeten worden geplaatst. Met dankbaarheid memoreerde spr.. dat het rijkssubsidie voor de gezamen lijke drankbestrijdersorganisaties is ge bracht van 33.000 op 48.000. Welkomstwoord Nadat de leden gezamenlijk het Bondslied hadden gezongen, sprak bur gemeester Provily v Krommenie, die samen met wethouder Blanken een deel van de vergadering bijwoonde, een hartelijk welkomswoord. Voorts bracht de heer B. J. J. Weykamp uit Baarn de groeten over van alle drankbestrij dersorganisaties. Benoemd werden tot leden van de commissie voor de notulen mevrouw Rolloos, Santpoort en de heren Raaij, Leeuwarden en Koker, Deventer. De leden van het hoofdbestuur. J. Redekei H. Boekholt, J. ter Maat en P. Kuij per, die periodiek aftraden, werden herkozen. Mevrouw R Rugaart-Hol Naar „De Sportwereld" verneemt, is het bestuur van RCH, hangende een onderzoek naar vermeende over tredingen van de amateursbepalingen, door de K.N.V.B. geschorst. Van officiële K.N.V.B.-zijde kon het blad hiervan echter geen nadere bevesti ging krijgen. Ceen vogelpest in Oostzaan De veeartsenijkundige dienst voor Noord-Holland, die in de afgelopen week een onderzoek heeft ingesteld op twee pluimveebedrijven in Oostzaan en aan een van deze twee een slacht verbod oplegde, deelt thans mede, dat het hier naar uit het onderzoek ge bleken is geen gevallen van pseudo- vogelpest betreft. Het slachtverbod is inmiddels weer opgeheven. Vlootmanoeuvres in het Engelse Kanaal Van 3 tot 5 Juli zullen onder het motto „Vedette" in het Kanaal ma- noevres gehouden worden, waaraan 16 Engelse en Nederlandse mijnenve gers, meer dan 2 divisies Engelse mo torboten en Franse, Engelse en Neder landse vliegtuigen zullen deelnemen DE ,-ORMEN FRISKE" Duitse vissers hebben Zaterdagnacht nabij het eiland Amrum in de Noord zee een lijk opgevist, dat is herkend als dat van een der opvarenden van het Zweedse vikingschip „Ormen Fris- ke", dat onlangs in een zware storm op de Noordzee is vergaan. QUARANTAINE-TOESTAND OPGEHEVEN Op Zaterdag 24 Juni is aan de oe manning van het marine-opleidings kamp Hilversum quarantaine opgelegd omdat een geval van nekkramp wis geconstateerd. Deze toestemming is Zaterdagmiddag opgeheven, omdat zich geen nieuwe gevallen hebben voorge daan. MATROOS DOOR ROOK GESTIKT Zaterdagmorgen zag een portier van een havenbedrijf aan de Tweede Ka- tendrechtsehaven te Rotterdam rook komen uit een hut van het m.s. „Fen" Hij maakte alarm, maar men vond da hutdeur .gesloten. Na forcering ervan werd de 20-jarige matroos S. Bakker uit Groningen levenloos op bed aange troffen. Vermoedelijk was door het roken van een sigaret zijn bed in brand geraakt, waarna hij door de rook re- stikt is. COMPONIST DALCROZE OVER LEDEN De Zwitserse componist Emile Jac ques Dalcroze, die als eerste verband legde tussen muzikaal rhythme en gymnastiek, is op de leeftijd van bijna 85 jaar overleden. Hij componeerde koorwerken, kamermuziek en vele lei deren, voornamelijk voor kinderen. DEBARKATIE „CASTELBIANCO" Het s.s. „Castelbianco", dat met pas sagiers uit Indonesië te Amsterdam wordt verwacht, zal onvoorziene omstandigheden voorbehouden Dins dagmorgen 4 Juli om 8 uur ontsche pen. schillen werden herkozen de heren J. W. Vlind, Krommenie, D. Biesboer, Wormerveer en J. Wimmers, Hilver sum. In de commissie voor groepsactie de heren B. Mannen, Hilversum, H. Scheepbouwer, Dordrecht en H. Bode graven, Amsterdam. De jaarverslagen werden goedge keurd. Het financieel overzicht sloot met een tekort, hetgeen overschrijving van 1500 uit het steunfonds noodzake lijk maakte. Het ledental steeg met 2 tot 2230. In de Zon 'agmorgenvergade- ring werd de begroting vastgesteld. De afdeling Beverwijk had voorgesteld een brochure te herdrukken. Indien moge lijk zal aan dit verlangen worden vol daan. Mevrouw R. Willemsen-Martinus hield een inleiding over de organisatie van .het jeugdwerk in de ANGOB Voorts heeft de heer H. J. Krauweel een uiteenzetting gegeven over de werkwijze en e' betekenis van de con- sultatiebureax voor alcoholisme. Over beide inleidingen ontspon zich een bre de gedachtenwisseling. De heer Redeker heeft Zondag middag het congres gesloten met een w< ord van dank aan de Zaanse afde lingen voor de uitnemende organisatie van dit congres en verder aan allen, die tot het welslagen ervan hadden bijge dragen. Vermelden we ten slotte nog dat Za- werda stelde zich niet meer beschik-terdagavond in het Agatliepark een baar als redactrice van het orgaan Daar de afdeling Zaandam de Candida tuur van mi vrouw De Kloe-Sib:e in- trol blijft mevrouw Rugaart voorlopig in functie. In de commissie voor ge- kunstavond is gegeven waaraan mede' werkten het muziekcorps Onderling Genoegen. de gymnastiekvereniging Lycurgus-Hygiea en de heer Ber Joo- sen. Minder reglementering dan in ons land (Van onze correspondent te Brussel) Het ongewone feit heeft zich voor gedaan, dat de (nieuwe) regering aan het parlement wetsontwerpen ter goedkeuring heeft voorgelegd, nog vóór de Kamer en Senaat hun vertrou wen in het kabinet hebben uitgespro ken. Doch de aard van de wetsontwer pen wettigde afwijking van de regels. Het kon nu eenmaal niet anders, wil de men niet in een chaos raken. Bij voorbeeld ten aanzien van de huis huren. De samengeordende wetten, houden de uitzonderingsbepalingen inzake huishuur, zoals ze officieel heten, ver vallen anmelijk op 1 Juli en als niet zou zijn ingegrepen, zouden de huur ders van die dag af niet meer worden beschermd. Om dat te voorkomen heeft de regering voorgesteld die wet- tten met zes maanden te verlengen. Dat is intussen aanvaard. Niettemin zijn er ernstige bedenkin gen tegen handhaving van de be staande bepalingen. Uiteraard van de zijde van de huiseigenaars. Want de eigenaars van huizen (uitgezonderd die van „luxe-woningen") mogen niet meer huur vragen dan 170% van de vooroorlogse huurprijs. De kosten van levensonderhoud zijn sinds 1939 met een 300 pet. gestegen. De klachten van de huiseigenaars kan men zich voorstellen. Ze zijn te vergelijken met die van de huiseigenaars in Neder land. Ook hier vermindert de waarde van onroerend bezit door gebrek aan onderhoud, want de kosten van repa raties b.v. staan op het indexcijfer 4.5. Maar hoe ligt nu het woningvraag stuk, gezien van de zijde van de huur ders? Er was direct na de bevrijding een nijpend tekort. Het probleem is ook nu nog niet opgelost, maar het is veel minder ongunstig dan in Neder land. Een geluk is natuurlijk, dat de bevolking zich vrijwel niet uitbreidt In de grote stecten is een ander geluk bij een andere ongeluk, dat de eind vorig en begin dezer eeuw voor an deren dan arbeiders en kleine mid denstanders gebouwde woningen, zeer royaal werden opgezet. Wat een brede gangen'. Wat een hoge vertrekken! Maar dat betekent voor de bewoners dat de kosten van verwarming en personeel dikwijls niet meer zijn op te brengen. Een groot gedeelte van wat men in Amsterdam herenhuizen zou noemen, wordt daarom sinds de oor log door meer dan één gezin bewoond. Zo werd aan de. behoefte aan woon ruimte door de dwang der omstandig heden tegemoet gekomen. Ook ervaart men overal, dat er flink gebouwd wordt. Doch men mag niet té vlug con cluderen, dat het dus wel" losloopt met de huurders. Want wat gebouwd wordt is vooral bestemd om hetzij meteen, hetzij op de duur eigendom te worden van de bewoners. Dat komt overeen met het ideaal van elke Belg: eens eigenaar te zijn van zijn huis. Maar diegenen, die het niet schikt de extra bedragen op te brengen, die hen eens eigenaar zouden maken, komen daar door niet aan hun trek, De arbeiders niet, evenmin de jonge gezinnen van middenstanders, beginnende ambtena ren, beoefenaars van de z.g. vrije be roepen enz. pie moeten aus zien een deel van een' oud huis te huren. Afgezien van de beperkende bepa ling ten aanzien van de hoogte der hu ren is iedereen overigens vrij. De huurder kan zich vestigen waar hij wil. Vestigingsvergunningen kent men hier niet. Door de overheid opgelegde medebewoning evenmin. Van zijn kant kan de eigefljgar met zijn huis doen wat hem goeddtinkt, het desnoods leeg la ten staan. Slechts de 170 pet. be perkt zijn vrijheid, doch dat is wee de arme huurder zo gemakkelijk te ontduiken. Al heel gemakkelijk, als een voor de oorlog door een gezin be woond huis, thans aan twee of drie gezinnen wordt verhuurd. Het is ook niet moeilijk, wanneer de candidaat- huurder nu eenmaal in de stad moet wonen en bereid is een „sleutelgeld" te betalen of „meubilair" over te ne men tegen prijzen, die in de eerste tijd na de bevrijding soms wel drie jaar huur evenaarden. Die excessen nemen af. Maar er is nog steeds een brede marge tussen de sociaal en econo misch gerechtvaardigd eisen van de eigenaars aan de ene, die van dte huurders aan de andere kant.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1950 | | pagina 3